Traditionele Yangstijl Taijiquan 43-vorm. Instructie

传统杨传统杨氏太极拳太极拳四十三四十三式 Traditionele Yangstijl Taijiquan 43-vorm Instructie

Tai Ji Quan Groningen 2010

2

Yangstijl 43 vorm – www.taijiquangroningen.nl

3

Yangstijl 43-vorm Geschiedenis De Yangstijl 43-vorm is in 1934 ontworpen door Jiang Yu-Kun (19131981) op basis van langere traditionele vormen zoals die met 108 en 88 posities. Alle karakteristieke posities werden overgenomen, maar de vele herhalingen uit de lange vormen zijn weggelaten. Jiang Yu-Kun was een leerling van de legendarische Yang Cheng-Fu. Dat is de man die de Yangstijl voor het eerst buiten de Yang familie onderwees. In Nederland is de 43-vorm in 1989 geintroduceerd door Tang Wei, een leerling van Jiang Yu-Kun. In China is deze vorm vooral bekend in de omgeving van Nan Jing. Kenmerken Veel aandacht voor details, beweging ligt heel dicht bij de Jiang Yu-Kun (蒋玉堃) toepassing, vrij diep en weinig of geen herhaling. De Yangstijl kent 37 karakteristieke technieken. Die zitten er allemaal in. Maar de 43-vorm bestaat uit drie delen en elk deel wordt op dezelfde manier afgesloten. Daardoor krijgen we 2x3=6 herhaalde bewegingen. Deel 1 en 3 zijn ongeveer even lang, deel 2 is het langst en bevat ook de moeilijkste bewegingen. In totaal duurt de uitvoering van deze Tai Ji vorm 12-15 minuten. Je hebt ongeveer een jaar nodig om de vorm te leren. Veel leraren doen er twee jaar over: ze geven het eerste jaar deel 1 en 3 en in het tweede jaar komt dan deel 2 aan de beurt. Leerdicht Jiang Yu-Kun maakte een leerdicht bij elke positie uit de 43-vorm. Zo konden zijn leerlingen de belangrijkste aanwijzingen voor de uitvoering en toepassingen gemakkelijker onthouden. Het aardige van deze gedichten is dat je ondanks de tussenliggende generaties leraren (die misschien geneigd zijn de vorm bewust of onbewust hier en daar te veranderen) nog steeds de bedoeling van de maker kunt horen. Naast een leerdicht bij elke positie maakte Jiang Yu-Kun ook een leerdicht voor de hele vorm. Daarin krijgt elke positie 1 dichtregel. Als je de andere gedichten al kent, geven deze dichtregels niet veel extra informatie. Yang Yang is een familienaam en de Yangstijl is genoemd naar de grondlegger van deze Tai Ji stijl: Yang Lu-Chan (1799 - 1872) – de grootvader van Yang Cheng-Fu. Yáng betekent hier populier en het bijbehorende karakter is 杨. De yáng van yang en yin spreek je net zo uit (2e toon), maar heeft een ander karakter 阳 en een totaal andere betekenis. Toepassingen De solovorm in Taijiquan is een schijngevecht, een gevecht met een onzichtbare tegenstander. Vroeger vertaalde men taijiquan wel met 'schaduwboksen', maar dat dekt de lading niet. Taijiquan is meer dan een schijngevecht – het is een compleet vechtsysteem, inclusief partneroefeningen als pushing hand en tweegevecht en daarnaast nog training in allerlei wapenvormen, ook weer solo en duo. De solovorm is slechts één onderdeel van deze vechtkunst, maar voor de buitenwereld wel de meest bekende natuurlijk. Terugkomend op het schijngevecht met de onzichtbare tegenstander: bij alle posities past een tegenstander, bij alle bewegingen kun je je een tegenstander voorstellen die de complementaire


4 actie uitvoert. Als jij naar voren komt (aanval) trekt hij zich terug (verdediging); als jij je terugtrekt, komt hij naar voren. Het is een voortdurende afwisseling van yin en yang. Het echte Tai Ji Tweegevecht illustreert dit en in pushing hands is het niet anders. In de solovorm heb je niet steeds te maken met dezelfde tegenstander. In één beweging zijn vaak meerdere technieken verborgen. De solovorm is een goed doordachte volgorde van aanvalsen verdedigingspatronen die kenmerkend zijn voor een bepaalde school of stijl. De 24-vorm kent een heel strikte afwisseling van aanval en verdediging. Zo strikt zelfs dat je hem helemaal kunt kombineren met je ademhaling: IN-terug, verdedigen, UIT- naar voren, aanvallen. Voor de 43vorm geldt dit veel minder. Daar zijn de bewegingen veel complexer. Als beginner hoef je niet precies te weten wat de toepassing van elke beweging is. Het is voldoende te weten dat als je uitstapt en naar voren komt in een boogstand dat je bezig bent met een aanval en als je je daarna terugtrekt (gewicht terug, middel draait opzij) dat je je verdedigt tegen een aanval, alvorens weer naar voren te komen om de aanval over te nemen. Het is een spel van yin en yang. We beantwoorden yang (aanval) met yin (verdedigen) en op het moment dat de ander voelt dat de aanval is afgewend en dat hij beslist niet verder moet aandringen om niet uit balans te raken en zich dus inhoudt om te verdedigen dan komen wij naar voren om zijn yin met onze yang te beantwoorden. Geheel volgens het Tai Ji symbool. Maar als je verder komt en optimaal wilt profiteren van beoefening van de Tai Ji solovorm dan moet je weten wat je doet. Daar helpt geen lieve moeder aan. Dan moet je weten hoe de tegenstander in alle bewegingen past en dus zul je je moeten verdiepen in de toepassingen. Pas als je weet wat je doet, kun je de solovorm met de goede intentie uitvoeren, de vorm krijgt inhoud, de bewegingen kloppen, zien er goed uit en je kunt je zelf corrigeren. Zo krijg je de Quan in Tai Ji Quan. Qi volgt de aandacht. Als je Tai Ji doet met de toepassingen in je achterhoofd, dan kun je je aandacht richten op de lichaamsonderdelen die bij de toepassing een rol spelen. De qi volgt de aandacht en stroomt door de meridianen naar de plek waar zij nodig is. De aldus opgewekte qistroom is natuurlijk veel krachtiger dan van iemand die niet weet wat hij doet en de bewegingen intentieloos als een gymnastische oefening uitvoert. De heilzame werking is ook groter: eerder herstel van yin-yang evenwicht in de organen en opheffing van qi blokkades in de meridianen. Dit geldt overigens voor alle qi gong oefeningen die immers een combinatie zijn van beweging, ademhaling en aandacht. In Tai Ji is de aandacht op de gevechtshandeling gericht. Kortom – Tai Ji met kennis van toepassingen: - beter voor gezondheid en ontspanning - beter voor zelfverdediging - de bewegingen kloppen beter en voelen dus ook beter aan - mooier om naar te kijken.

Dit dictaat Het volledige dictaat is zo opgebouwd dat je links op de even pagina's alle instructies vindt om de vorm uit te voeren. Op de rechter pagina (oneven) staan toepassingen, gedichten en toelichtingen. Als beginner is het raadzaam om de rechterpagina's eerst helemaal vergeten en je te concentreren op de feitelijke instructies voor uitvoering van de bewegingen. Daar heb je het eerste jaar je handen vol aan. Pas als je de vorm helemaal kent is het raadzaam om je kennis te verdiepen met de informatie op de rechter pagina's. Dit website-dictaat bestaat alleen uit het instructie-gedeelte.


5

Verantwoording Tai Ji leer je niet uit een boekje en dus ook niet uit dit dictaat. Je hebt een goede leraar nodig die de bewegingen voor doet en jouw bewegingen corrigeert. In dit dictaat vind je alleen maar een samenvatting van de bewegingen. De 43-vorm kent 43 markante posities. Deze hebben een Chinese naam en een bijbehorende Nederlandse vertaling. Ik geef ze aan het begin van elk deel, compleet met Chinese karakters en pinyin uitspraak. Maar voor de instructie is het handig om de bewegingen nog verder in te delen. De kopjes die daarbij horen heb ik zoveel mogelijk uit bestaande teksten overgenomen (bijv. omarm boom, haakhand, schouderduw) maar voor een deel heb ik ze ook zelf bedacht (bijv. draai het wiel rechtsom). Lege plekken heb ik opgevuld met allerlei wetenswaardigheden over Tai Ji en Qi Gong. Plaatjes en foto’s haalde ik van diverse websites. Waar geen beter materiaal voorhanden is illustreer ik de bewegingen met foto’s van mijzelf. Een deel van de tekeningen komen uit een Chinees boekje uit 1993 over de 43-vorm van Jiang Yu-Kun. Het boekje bevat zowel een Yangstijl als een Wustijl uitvoering (en nog een instructie van de tweemansvorm). Helaas is de beschreven vorm niet zo nauwkeurig als Tang Wei hem onderwijst. Voor wie het boekje wil hebben: ISBN 7-81003-727-7. Bestellen heeft trouwens geen zin – je moet het boekje gewoon (laten) ophalen. Mijn dank aan Henk Dalmolen die ervoor zorgde dat ik het in handen kreeg. De schema's met het voetenwerk maakte ik in samenwerking met Lian Ong die zelf ook les geeft in de 43-vorm. Haar website: www.lianong.nl De uitspraken en foto's van Jiang Yu-Kun komen uit een 3-delige artikelserie in het tijdschrift T'ai Chi - The international magazine of t'ai chi ch'uan uit 2006 door Zhou Lishang die bij hem trainde in de tijd dat Jiang Yu-Kun les gaf in een park in Beijing. De betreffende exemplaren kwamen uit het archief van Kees van Scharenburg. De meeste toepassingen komen uit de lessen van Tang Wei. Hier en daar heb ik wat opmerkingen uit de literatuur overgenomen die ikzelf verhelderend vind. Fouten en onvolkomenheden komen natuurlijk geheel voor mijn rekening. De leerdichten heb ik eerst woord voor woord vertaald en er daarna een leesbare tekst van gemaakt. Tang Wei gaf een uitleg bij elk gedicht en Anneke van Alteren maakte een samenvatting. Daar heb ik hier en daar iets uit overgenomen. Er blijven echter wat duistere passages en vaak zijn er ook alternatieve vertalingen mogelijk. Dit dictaat is in ontwikkeling. Aanvullingen, opmerkingen en verbeteringen graag naar: [email protected] Hielke Hylkema Groningen, najaar 2010


6


7

Deel 1

Voorbereiding

yù bèi shì

预备势

Beginvorm

qǐ shì

起势

1. Grijp de mus bij de staart

lǎn qùe wěi

揽雀尾

links rechts - afweren - terugtrekken - drukken - duwen

péng lǚ jǐ àn

掤捋挤按

2. Enkele zweepslag

dàn biān

单鞭

3. Til handen op

tí shǒu shàng shì

提手上势

4. De witte kraanvogel spreidt zijn vleugels bái hè liàng chì

白鹤亮翅

5. Strijk langs knie en stap uit

lōu xī aò bù

搂膝拗步

6. Handen bespelen de luit

shǒu hūi pí pá

手挥琵琶

7. Verplaatsen, afweren en vuiststoot

bān lān chúi

搬拦捶

8. Verzegelen en sluiten

rú fēng sì bì

如封似闭

9. Kruis handen

shí zì shǒu

十字手


8

Voorbereiding -

sta rechtop met je gezicht naar het zuiden voeten parallel (vuistbreedte) armen opzij van het lichaam, palmen tegen bovenbeen hoofd rechtop, ogen kijken naar voren tong tegen gehemelte schouders ontspannen, ellebogen laag borst in, ronde rug driemaal ademen (neus in, mond uit - buikademhaling)

Yin en Yang in Tai Ji Quan In het Chinese denken bestaat de wereld uit dingen die komen en gaan. Tai Ji is de drijvende kracht. Tai Ji kan een idee (resp. energie) vorm geven en ook weer laten verdwijnen. Zodra iets op de wereld komt bevat het tegenstellingen: klein-groot, hoog-laag, binnen-buiten die we kunnen samenvatten onder de noemers yin en yang. Tai Ji kan iets vanuit het niets scheppen door het niets op te splitsen in yin en yang.

Taiji diagram: wit is yang, zwart is yin. Yang bevat een beetje yin en yin bevat een beetje yang.

Zo werkt het ook in Tai Ji Quan. In de beginstand (voorbereiding) is er geen beweging en dus ook nog geen onderscheid tussen yin en yang. Dit is de staat van Wu Ji – er is nog helemaal niets. Je hebt alleen de mentale voorstelling van de vorm. Daarna begin je te bewegen. Wat eerst alleen maar een beeld was, wordt nu een beweging en in de beweging ontstaan yin en yang. In alle bewegingen en posities kun je yin en yang onderscheiden. Je intentie stuurt de bewegingen: die laat ze komen en weer verdwijnen. Yin aarde onder handpalm wijst omlaag terug(trekken) verdedigen inademen binnen (palm wijst naar binnen) leeg (stappende been) buigen (intrekken) sluiten afweren rust zacht

Yang hemel boven handpalm wijst naar boven naar voren aanvallen uitademen buiten (palm wijst naar buiten) vol (standbeen) strekken openen stoten / trappen actie hard


9

Beginvorm Stap uit op schouderbreedte - palmen draaien naar achteren met duim tegen been - zakken in rechterbeen - armen aan polsen op laten komen (buikhoogte) - uitstappen op schouderbreedte: eerst hak, dan tenen - neerkomen: eerst tenen, dan hak - gewicht in het midden - armen aan polsen omlaag (palm naar beneden) - overeind komen - handen ontspannen (palm wijst naar achteren) Til armen op tot schouderhoogte - armen aan polsen omhoog laten komen tot schouderhoogte (ellebogen laag) - zak door de knieën, handen gaan mee tot buikhoogte, bovenlichaam blijft rechtop - beslis hoe diep je gaat

Veel voorkomende fouten: - voeten niet parallel na het uitstappen. De tenen wijzen naar voren en niet naar buiten. - de eerste keer gaan de polsen te ver omhoog. Zo begint het op de tweede keer te lijken. De eerste keer niet verder dan buikhoogte, pas de tweede keer tot schouderhoogte. - armen niet ver genoeg uit elkaar. Bij het optillen blijven de armen op schouderbreedte, zodat de schouders ontspannen zijn en de oksels open. - knieën gaan naar elkaar toe bij het zakken. De knieën moeten in de richting van de tenen blijven wijzen. - bovenlichaam helt voorover. Kijk in een spiegel of ga met je rug tegen een wand staan en zak dan in je knieën. Als de rug contact houdt is het goed. Ademen: natuurlijk in- en uitademen door neus. Verder niet te veel over nadenken. Bewegen: langzaam en vloeiend. "Tai Ji Quan is als de Yangzi rivier die alsmaar voortstroomt tot ze uitmondt in de zee" zeggen de Tai Ji Klassieken. Denken: concentreer je op het goed uitvoeren van de bewegingen. Oefentips - herhaal thuis na afloop van de les de nieuwe bewegingen - probeer elke dag een kwartiertje te oefenen; tijdstip maakt niet uit - beoefening van Tai Ji is gebaseerd op regelmaat: elke dag een kwartier heeft meer effect dan twee keer per week een uur - Tai Ji in de buitenlucht is het beste. Buiten is meer zuurstof. Als je langere tijd oefent en je ademhaling wordt dieper, dan is het van belang om in een omgeving te zitten met voldoende zuurstof. Zoek een geschikte oefenlocatie bij je in de buurt: een tuin, een park, aan de rand van een plas of op een heuvel...


10

1. Grijp de mus bij de staart Omarm boom - linkerhand iets omhoog en dan omlaag - kijk naar deze hand - lichaam draait naar recht, rechtervoet ver opendraaien - gewicht naar rechtervoet, linkervoet bijtrekken tot han ji bu - omarm boom (rechterhand boven)

Hou bal vast –rechts - draai lichaam iets naar rechts - hou (grote) bal vast, ellebogen laag Grijp de mus bij de staart - links - linkervoet stapt uit naar hoek (ZW): eerst hak, geen gewicht - gewicht naar voren, linkerhand geeft polsstoot op borsthoogte en rechterhand zakt tot naast rechter bovenbeen. positie: west, linker boogstand Omarm boom - terug, zitten in het midden - rechter onderarm maakt cirkel (rechtsom - alsof je een grote bal meeneemt) - gewicht op rechts, linkervoet ver opendraaien - gewicht naar linkervoet, rechtervoet bijtrekken tot han ji bu - omarm boom (linkerhand boven) Hou bal vast – links - draai lichaam iets naar links - hou (grote) bal vast, ellebogen laag, kijk naar het westen

Boom en bal Dit zijn inleidende oefeningen in het maken van ronde vormen. Alle Tai Ji bewegingen zijn rond en cirkelvormig. Yang Cheng-Fu: “In elke positie en beweging moet je cirkels zien: grote cirkels, kleine cirkels en ook halve cirkels. De stappen kenmerken zich door vol en leeg. En dat zijn allemaal uitingen van het Tai Ji symbool.” Vanuit de balpositie gebruik je meestal één hand voor de verdediging en de ander voor de aanval. Regeltje bij han ji bu : gewicht op rechts, dan rechterhand boven; gewicht op links, dan linkerhand boven. Beeld Met enige goede wil zou je je kunnen voorstellen dat je met je rechterhand een grote vogel onder de hals vasthoudt en met je linkerhand de staart vast grijpt.


11 Grijp de mus bij de staart - rechts ▪ Afweren - stap uit op schouderbreedte (rechter hak), nog geen gewicht - leg drie middelste vingers linkerhand op rechter pols - kom naar voren, middel draait, rechterarm maakt liggende cirkel - linkervoet bijdraaien op de hak

▪ Terugtrekken - "yin-yang hand" (rechter hand boven) - rechterhand beschrijft liggende S, eerst naar links (palm links) dan naar rechts (palm rechts); middel beweegt – handen volgen - schuin naar beneden trekken, zitten in linkerbeen (plaatje)

▪ Drukken - linkerhand aan de pols omhoog (zie plaatje – kijk naar deze hand) en landt halverwege rechter onderarm - draai middel terug naar het westen - druk naar voren, kracht komt uit strekken linkerbeen, afstand handen-borst blijft gelijk

▪ Duwen - palmen laag - linkerhand schuift over rechter heen - armen parallel op schouderbreedte met polsen iets omhoog - gewicht terug, handen terug - middel draait iets naar links, handen strijken langs kin, ellebogen naar buiten -

middel draait terug naar voren, ellebogen laag duw met beide handen, linkerbeen (bijna) strekken - zie plaatje

Afweren t/m Duwen allemaal in westelijke richting. Grijp de mus bij de staart Deze beweging bestaat uit vier belangrijke Tai Ji basistechnieken: afweren, terugtrekken, drukken en duwen. In totaal zijn er acht van deze technieken (peng, lu, ji, an, cai, lie, zhou, kao). De andere vier zijn: neertrekken, splijten, elleboogstoot en lichaamsstoot.

Jiang Yu-Kun: lǚ


12

2. Enkele zweepslag Haakhand - bovenlichaam draait naar links, gewicht blijft voor - handen op 1 lijn met rechterhand voor, palmen wijzen naar links - zitten in het midden - gewicht naar links, rechtervoet indraaien op hak (45°) - handen beginnen grote cirkel (tegen de klok in) - gewicht naar rechts - rechterhand boven: "haakhand", linkerhand onder met palm naar borst - rechterarm is bijna gestrekt (richting ZW) - linkervoet bijtrekken tot han ji bu positie: zuid

haakhand

Enkele zweepslag - ietsje zakken in rechterbeen - flinke uitstap naar linksachter (eerst hak!) - zitten in het midden, gewicht komt naar voren - middel draait, linkerhand draait mee tot boven linkerbeen, linker boogstand - tijdens de handbeweging komen de vingers omhoog (palm naar lichaam) - rechtervoet indraaien - linkerhand maakt cirkeltje, ietsje terug en duwen met de palm eindpositie: neus, palm en tenen wijzen alledrie naar het oosten Haakhand = duim, wijsvinger en pink tegen elkaar – en daar de andere twee tegenaan. Pols gebogen.

Tai Ji – richtlijnen voor de beweging Ontspannen Beweeg ontspannen en natuurlijk - als wolken die voorbij drijven in de lucht. De wind stuurt de beweging van de wolken - jij stuurt de beweging van je lichaam. Gebruik je denken, gebruik geen kracht. Langzaam Breng rust in je beweging. Als je langzaam beweegt kun je je goed op details concentreren en de bewegingen weloverwogen uitvoeren. Je ademhaling wordt langzaam en diep. Vloeiend Streef naar een vloeiende beweging met een constante snelheid. "Tai Ji Quan is als de Yangzi rivier die alsmaar voortstroomt tot ze uitmondt in de zee" zeggen de Tai Ji Klassieken. Val niet in een positie maar verplaats je gewicht geleidelijk van het ene naar het andere been. Volg met je ogen de beweging van je hand. Rond Alle bewegingen in Tai Ji zijn rond en cirkelvormig. Iets dat rond is kun je moeilijk aanvallen en cirkelvormige bewegingen hebben vaak ook meer kracht. Bovendien is rond harmonieuzer en natuurlijker dan rechtlijnig en hoekig.


13

3. Til handen op Til handen op - gewicht terug, zit in het midden (ma bu) - armen gespreid op schouderhoogte, palmen naar achteren, polsen naar voren, ellebegen gebogen - gewicht naar rechts, middel draait naar rechts - linkervoet 45° indraaien, linkerarm gaat mee - gewicht naar links, middel draait naar links - rechterhand maakt grote staande cirkel met de klok mee en eindigt ter hoogte van rechter oor, linkerhand bij rechter elleboog (helpende hand), middel weer naar voren - ondertussen: rechtervoet bijtrekken, naar voren en neerzetten op hak - bijna alle gewicht (95%) op links ("xu bu" of lege stand) positie: zuid Details - Het middel stuurt de beweging: eerst naar rechts om linkervoet te kunnen indraaien, dan naar links om de rechterarm onderlangs te laten cirkelen en tenslotte weer naar rechts om de eindpositie te bereiken. - Draai de linkervoet niet te ver in, anders sta je niet stabiel in de lege stand. - Zet de lege voet niet te ver naar voren. Hou de stand compact. - Rechter knie licht gebogen. Benen nooit helemaal gestrekt. - De timing moet zo zijn dat lichaam, handen en voet op hetzelfde moment klaar zijn. Alle standen tot nu toe: Ma bu Zitten in het midden heet in het Chinees: ma bu - de paardrijzit. De gewichtsverdeling is 50-50. Denk aan: rechte rug (bekken kantelen), hoofd rechtop. Probeer zo laag mogelijk te zitten: dat is met je bovenbenen horizontaal. Tenen wijzen meestal schuin opzij. De maker van de 43-vorm (Jiang Yu-Kun) was een liefhebber van ma bu. "Gewicht terug – zitten" komt zo'n 13 keer in de vorm voor. Gong bu Spreek uit "kong poe". De gewichtsverdeling is 70-30. Gong is boog. De pijl-en-boog stand. Het bijna gestrekte been is de pijl. Belangrijk is de breedte van de stand. Stel je voor dat je voeten op twee rails staan die op schouderbreedte van elkaar liggen. Alleen zo sta je stevig. Xu bu Spreek uit "sju poe". Lege stand. Vrijwel alle gewicht rust op de achterste voet en de ("lege") voet voor staat losjes op de grond op voorvoet of hak. De gewichtsverdeling is 95-5. Hier is de zijwaartse afstand tussen de voeten een halve schouderbreedte. Han ji bu Spreek uit "gan tji poe". De koude kip stand: denk aan een kip die op 1 poot staat te kleumen. Bijna alle gewicht rust op één been en het andere is bijgetrokken, klaar om uit te stappen. De gewichtsverdeling is 95-5. De moderne benaming is: T-stand. Samen vormen de voeten de letter T.


14

4. De witte kraanvogel spreidt zijn vleugels Schouderduw - yin-yang hand, even omhoog - handen laag, draai op linker voorvoet, lichaam draait kwartslag naar links - handen omhoog tot schouderhoogte (palm links), linkerhand bij elleboog, rechtervoet bijtrekken - laat je schuin naar achteren vallen op de rechtervoet positie: oost Witte kraanvogel spreidt zijn vleugels - zit diep in je rechterbeen, rechterarm ontspannen - cirkeltje: rechter pols naar voren, vingers laag, handpalm cirkelt om een denkbeeldige stok, linkervoet bijtrekken - handen diagonaal uit elkaar en linkervoet naar voren in lege stand op voorvoet; palmen duwen naar buiten, lichaam strekken - ontspannen, middel draait naar links positie: oost Details - het cirkeltje met de rechterhand vereist enige oefening. De Tai Ji Klassieken zeggen: "In beweging is er geen deel dat niet beweegt. In rust is er geen deel dat niet in rust in." Dat is hier ook zo. Niet alleen de hand beweegt: pols naar voren betekent dat ook de rechter schouder naar voren moet en dus moet je het middel naar rechts draaien. Uiteindelijk geldt ook voor dit cirkeltje: het middel stuurt de beweging. - de linkervoet beschrijft een U als je hem bijtrekt en weer voor neerzet - als de rechterhand klaar is met het cirkeltje, vertrekken linkerhand, rechterhand en linkervoet tegelijk

Schouderduw ( kào ) De schouderduw is een van de acht basistechnieken in Tai Ji. Bij deze techniek stoot je met je schouder, heup, dij, rug of een ander lichaamsdeel tegen iemand aan om hem uit balans te brengen. Je gooit je hele lichaam in de strijd. Het is dus veel meer dan alleen maar een schouderduw – “lichaamsstoot” zou een betere vertaling zijn. Kraanvogel In China is de kraanvogel een symbool voor lang leven, geluk en welstand. Deze elegante vogels kunnen wel 60-80 jaar oud worden. Volgens de legende reizen onsterfelijken op de rug van een kraanvogel en ze kunnen zich ook in een kraanvogel veranderen als het zo uit komt. Een kraanvogelpaar blijft hun hele leven bij elkaar. Ze hebben krachtige grote vleugels die ze op allerlei manieren kunnen bewegen. Het zijn spectaculaire dansers - ook buiten de paartijd. Kraanvogelbewegingen worden veel geimiteerd in dans, vechtkunst en qigong. Ook de pijnboom (grove den) in het plaatje hiernaast is een Chinees symbool voor lang leven.


15

5. Strijk langs knie en stap uit Allemaal cirkels - (middel draait naar links, ontspannen) - linkerhand maakt staande cirkel linksom, draai rechter handpalm naar je toe - middel draait naar rechts, linkerhand maakt liggende cirkel rechtsom en dan: linkerarm omhoog met pink naar boven, rechterarm aan pols omlaag tot naast de heup (hoog-laag hand) - draai verder naar recht op rechter voorvoet, linkerhand klapt om, gewicht bijft op rechts - linkerarm cirkelt via hoofd en rechter schouder tot buikhoogte, palm laag - rechterarm vervolgt cirkel (palm hoog) en eindigt naast rechter oor met palm laag positie: zuid en je kijkt naar het oosten Strijk langs knie en stap uit - linkervoet bijtrekken tot han ji bu - zitten in rechterbeen - linkerhand weert trap naar knie af (= strijk langs knie) - stap uit met links op schouderbreedte, eerst hak - gewicht naar voren, middel draait, rechtervoet bijdraaien - rechterhand stoot naar voren; eerst met vingers, dan met palm - linkerhand halverwege tegen linker bovenbeen positie: oost, één lijn van hoofd naar rechtervoet

Qi gong Chinese qi gong oefeningen zijn een combinatie van beweging, ademhaling en concentratie. Je hebt honderden vormen van qi gong. Van heel algemeen (voor goede conditie, om te ontspannen) tot heel gericht om speciale klachten te bestrijden of te voorkomen. Bijvoorbeeld qi gong voor ogen, oren, schouders, nieren, hoesten, slapeloosheid etc. Bedoeling: qi weer laten stromen. Qi = levensenergie; Gong = inspanning, werken. Werken met qi dus. Verjongings Qigong Rechtop staan met voeten op schouderbreedte, armen langszij, tong tegen gehemelte, schouders ontspannen enz. Alleen bij 1) op ademhaling letten. 1) - inademen door neus en handen in de zij - uitademen door neus - inademen door neus en op je tenen gaan staan - met ingehouden adem 5-7 x anusgebied samentrekken en ontspannen - uitademen door mond, voeten op de grond, armen langszij 2) - zwaaien met linkerbeen en beide armen, linkerbeen en rechterarm tegelijk voor, 10x - zwaaien met rechterbeen en beide armen, rechterbeen en linkerarm tegelijk voor, 10x 3) - voeten op schouderbreedte, handen losjes in elkaar boven je hoofd - zwaai armen naar beneden en naar achteren, door je knieën veren en armen weer omhoog tot uitgangspositie, 10x Recept: 1e week - 3x daags 2e week - 2x daags rest van je leven - 1x daags


16

6. Handen bespelen de luit stemmen - half stapje naar voren met rechts, gewicht blijft voor - linkerhand erbij, linkerhand voor - draai palmen naar buiten, vingers spreiden en basis van duim en pink naar elkaar toe - yin-yang handen, linkerhand boven en voor spelen - gewicht naar achteren en trek handen halverwege naar je toe - middel draait naar rechts, handen draaien mee (rechterhand bij elleboog), hak los weggooien - kleine rompbeweging naar links - linkervoet optillen en zachtjes neerzetten op hak handen achter elkaar middenvoor, linkerhand voor en iets hoger, vingers weer ontspannen positie: lege stand naar het oosten Pi Pa De pipa is een Chinese luit. Hij heeft vier snaren. Je houdt hem ongeveer vast zoals in de Tai Ji vorm: de rechterhand is onder en tokkelt, de linkerhand is boven en drukt de snaren in. In het oude China werd bij feesten en uitjes vaak een pipa-speelster uitgenodigd voor de muzikale omlijsting. Toelichting In dit stukje van de vorm zijn een aantal qigong elementen verwerkt. Voor de toepassing heb je ze niet nodig. Stemmen - de vier gestrekte vingers zijn de vier snaren van de pipa. Het strekken van de vingers is een goede oefening voor de gewrichten. - basis van de duim en pink naar elkaar toe: hiermee sluit je het acupunctuurpunt Lao Gong dat midden op de handpalm ligt. Bij het weggooien van de pipa open je het weer. Dit stimuleert de qistroom door dit punt. Dezelfde handpositie zit in de oefenseries Yijinjing (blauwe draak strekt zijn klauwen) en Wei Tuo Qigong (basisvorm). Spelen: ongeveer zoals je een pipa vasthoudt. De linkerhand komt op gezichtshoogte en de rechter zit in de buurt van de linker elleboog. Hier pak je hier een arm vast bij pols en elleboog. Weggooien: Dit is de toepassing waarin je met een plotselinge beweging de arm van je af stoot om de schouder te ontwrichten. Ook het naar buiten en binnen draaien van de palmen is (deels) een qigong oefening. Dit stimuleert de qistroom in de meridianen van de arm, waaronder die van de dikke darm. Voorbeeld. Bij constipatie: strek armen voor je uit en draai palmen naar buiten in korte snelle bewegingen, een paar honderd keer. Dit stimuleert de darmen en bevordert de stoelgang.


17

7. Verplaatsen, afweren en vuiststoot Bal -

voor de borst linkervoet ver opendraaien, tenen noord hou bal vast, rechterhand boven, elleboog laag gewicht naar voren, rechterhak komt los van de grond

Handen op één lijn - rechtervoet naar voren, op voorvoet neerzetten (op één lijn met de andere voet) - linkerhand duwt tegen heup, rechterhand maakt halve cirkel met de klok mee en eindigt met palm links op op één lijn met de linkerhand - tussen linker- en rechterhand past een onderarm positie: oost Handen beschrijven het Tai Ji symbool - linkerhand laag (yin) - rechterhand cirkelt omhoog, palm wijst eerst naar boven (yang) dan omlaag (yin), voor je hoofd en linkerschouder langs naar beneden - middel draait naar links (noord) - zodra rechterhand omlaag komt (yin), cirkelt de linkerhand omhoog met palm boven (yang) - rechterhand eindigt links voor de buik als vuist (rug boven) - linkerhand eindigt bij oor met palm laag (yin), elleboog laag - rechtervoet iets optillen, voetzool wijst schuin naar voren positie: noord Verplaatsen - linkerarm draait om elleboog tot horizontaal, hand aan pols laten hangen - rechtervuist aan de pols omhoog tot gezichtshoogte, linkerhand gaat mee - rechtervoet dwars neerzetten (eerst hak), draai kwartslag naar rechts en zit laag in je rechterbeen; tegelijkertijd: handen cirkelen met de klok mee en eindigen in elkaar verlengde op buikhoogte: linkerhand voor, rechtervuist draait halve slag (nu rug onder) - zitten met linkerknie onder de rechterknie, bovenlichaam rechtop positie: oost Zuo pan bu

坐盘步 - zuò pán bù = zitten met gekruiste benen stand

zuo = zitten, pan is hier gedraaid/gekruist (pan zuo = met gekruiste benen zitten) Kenmerken: gewicht 80-20, rechtervoet ver opengedraaid, bovenlichaam rechtop, knie onder knie, 1 vuist tussen beide knieën, tussen achterwerk en hak, tussen linkerknie en grond. In de 43 vorm komt deze stand 3x voor. Het is een vermoeiend standje, vooral als je hem een tijdje volhoudt. Van Jiang Yu-Kun is bekend dat hij op zo'n moment aan een lang verhaal begon. Wel een hele goede oefening voor de knieën. Maar veel mensen kunnen niet direct zo laag. Je mag de eerste tijd ook hoger blijven en pas later (als de benen sterker worden) de diepte ingaan.

In moderne Tai Ji vormen heet deze stand: xiē bù ( 歇步 ) – ruststand. Daar mag je op je achterste voet gaan zitten en dan wordt het inderdaad een ruststand.


18 Afweren - trek handen uit elkaar ("handboog spannen"), vuist opzij - kom overeind op je rechterbeen (niet helemaal strekken) - steek linkerbeen en linkerarm schuin naar voren (Zuidoost) - draai linkerpalm naar links (concentreer op middelvinger) - arm en been maken tegelijk een flinke zwaai naar links - zet hak zo neer dat je straks een brede boogstand kunt maken Vuiststoot - draai linkerpalm naar rechts (om de middelvinger) - breng gewicht naar voren - rechtervoet bijdraaien - rechtervuist draait kwartslag en stoot naar voren op borsthoogte - linkerpalm tegen onderarm (helpende hand) positie: linker boogstand naar het oosten

Vuist Op het plaatje hiernaast de Yangstijl vuist. Duim over wijs-en middelvinger en vooral niet aan de binnenkant van de vingers. De vuist in ban lan chui is de eerste van 5 vuisttype’s. Het is een vuiststoot recht naar voren.

De 5 aanvalsvormen met één vuist, die in taijiquan voorkomen zijn: 1 - Bān lán chuí - verplaatsen, afweren en vuiststoot. 2 - Zhŏu dĭ kàn chuí - vuist onder de elleboog. 3 - Jìn bù zāi chuí - vuiststoot naar beneden. 4 - Zhuăn shēn piĕ shēn chuí – draai lichaam en sla met de rug van de vuist. 5 - Jìn bù zhĭ dāng chuí - stoot naar het kruis.


19

8. Verzegelen en sluiten rechtervuist open rechterpalm beneden linkerhand (met palm onder) schuift onder rechter elleboog door tot beide armen kruisen (= “verzegelen”) - handen omdraaien (palmen boven) en van elkaar schuiven tot parallel op schouderbreedte - gewicht terug, handen terug, zit in je rechterbeen - "strijk langs je baard", ellebogen naar buiten (vanaf dit moment blijven de vingers naar boven wijzen) - gewicht naar voren, handen maken liggende cirkel naar voren - doe alsof je iets insluit tussen je polsen (= "sluiten"), vingers wijzen ietsje schuin naar boven -

Verzegelen: handen maken kruis alsof de toegang verzegeld is. Sluiten: handen sluiten alsof je twee klapdeurtjes sluit. Een veel gebruikte naam voor deze beweging is: schijnbaar insluiten. In tegenstelling tot Duwen in "Grijp mus bij staart" draait het middel hier niet opzij als de ellebogen naar buiten gaan. De eindpositie is exact hetzelfde, maar de intentie is anders. Daar was het: duwen tegen de borst, hier is het: inklemmen van twee polsen van de tegenstander .

Ogen qi gong Deze qi gong oefening traint de oogspieren (accommoderen) en ontspant ook. Voor thuis en onderweg: - kijk naar iets in de verte en adem in door de neus, tong tegen gehemelte - kijk naar iets dichtbij en adem uit door de mond, tong laag - herhaal dit een paar minuten. Probeer zoveel mogelijk dezelfde objecten in het oog te houden en probeer ze scherp te zien. Boeken Lezenswaardige boeken over Tai Ji zijn schaars. De meeste behandelen een bepaalde vorm in detail en daar wordt je niet veel wijzer van. Een gunstige uitzondering is Handboek Tai Chi Chuan van Wong Kiew Kit (Servire) met een aardig overzicht van gangbare stijlen, historie en achterliggende theorie. Over Tai Ji moet je trouwens in het begin niet al te veel willen lezen. Je moet het gewoon doen. Een klein boekje dat grote invloed heeft gehad op het Chinese denken is de Dao De Jing van Lao Zi (ca 500 vC) - het Klassieke boek van de Weg. Veel van de (daoistische) principe's uit dit boekje zijn terug te vinden in Tai Ji Quan: zacht overwint hard, doen door niet-doen (wu wei), nooit tot het uiterste gaan, ontspannen en natuurlijk leven... Een website met een Nederlandse vertaling: www.tekensvanleven.nl Het beste boek over Qigong is vermoedelijk: Handboek Qigong van Kenneth S. Cohen (Servire). Dit boek is meestal uitverkocht. Als je Engels kunt lezen, koop dan het origineel: The Way of Qigong.


20

9. Kruis handen Kijken - Middel draait naar rechts (zuidoost), gewicht blijft voor - armen gebogen schuin boven je hoofd (palmen naar buiten) - kijk tussen de handen door ("1e tijger") Armen parallel - rechtervoet opendraaien op de hak,tenen wijzen zuidwest - gewicht verplaatsen, middel draait naar zuiswest, linkervoet bijdraaien tot zuid, armen parallel op schouderhoogte, ellebogen laag

Ma bu - zitten in het midden, romp rechtop (ma bu) - armen nog steeds parallel op schouderhoogte ("2e tijger") Voet bijtrekken - gewicht op links, kijk links naast je op de grond en trek rechtervoet bij tot schouderbreedte - gewicht in het midden, handen duwen omlaag tot voor de buik ("3e tijger") Kruis handen - kruis handen met linkerhand binnen - kom overeind - hou gekruiste handen ter hoogte van je gezicht met palmen naar binnen - armen en schouders vormen een cirkel, vingers wijzen schuin omhoog, positie: zuid

Yang Lu-Chan (1799 - 1872) is de uitvinder van de de Yangstijl. In zijn jonge jaren ging hij naar het dorp van de familie Chen om Tai ji quan te leren (de Chen stijl), maar omdat hij niet tot de familie behoorde mocht hij niet mee oefenen. 's Nachts bekeek hij stiekem de oefensessies door een spleet in de schutting en wist zich zo de techniek eigen te maken. Toen men ontdekte hoe goed hij de stijl beheerste kreeg hij alsnog les in het dorp. Later ontwierp hij een eigen Tai Ji stijl die nu zijn naam draagt.

Einde deel 1


21

Deel 2 10. Draag de tijger terug naar de berg

bào hǔ gūi shān

抱虎归山

11. Vuist onder elleboog

zhǒu dǐ kàn chúi

肘底看捶

12. Stap terug om de aap te verjagen

dào niǎn hóu

倒撵猴

13. Schuin vliegen

xíe fēi shì

斜飞式

14. Zoek een naald op de bodem van de zee

hǎi dǐ zhēn

海底针

15. Open waaier vanuit de rug

shàn tōng bèi

肩通背

16. Beweeg de handen als wolken

yún shǒu

云手

17. Hoog klopje op het paard

gāo tàn mǎ

高探马

18. Wreeftrap naar links en rechts

zǔo yòu fēn jiǎo

左右分脚

19. Omdraaien en trap met linker voetzool

zhuǎn shēn zǔo dēng jiǎo 转身左蹬脚

20. Stap naar voren, strijk langs knie en stap uit

shàng bù lōu xī aò bù

上步搂膝拗步

21. Stap naar voren en stoot naar beneden

jìn bù zāi chúi

进步栽捶

22. Draai lichaam om en sla met vuistrug

zhuǎn shēn pǐe shēn chúi 转身撇身捶

23. Open lichaam en trap met voetzool

pī shēn dēng jiǎo

披身蹬脚

24. Sla de tijger links en rechts

zǔo yòu dǎ hǔ shì

左右打虎式

25. Kom terug en trap met rechter voetzool

húi shēn yòu dēng jiǎo

回身右蹬脚

26. Sla tegen oren met beide vuisten

shuāng fēng guàn ěr

双风贯耳

27. Trap met voetzool links en rechts

zǔo yòu dēng jiǎo

左右蹬脚

28. Voet laten zakken, verplaatsen, afweren en vuiststoot 29. Verzegelen en sluiten

lùo bù bān lān chúi

落步搬拦捶

rú fēng sì bì

如封似闭

30. Kruis handen

shí zì shǒu

十字手


22

10. Draag de tijger terug naar de berg Draag de tijger - ietsje door de knieën, draai even naar links en dan naar rechts - linkervoet draait 45 ° op voorvoet, rechtervoet blijft staan; handen uit elkaar, rechterhand voor (alsof je een tijger draagt...) - alle gewicht op links positie: zuidwest

Handen beschrijven het Tai Ji symbool - linkerpalm laag (yin), linkerhand cirkelt omlaag - rechterhand cirkelt omhoog, palm eerst boven (yang), dan laag (yin) - middel draait iets naar links - linkerhand cirkelt omhoog, palm eerst boven (yang), dan laag (yin) - rechterhand eindigt voor de buik, palm laag (yin) - linkerhand eindigt bij oor (elleboog laag) - rechtervoet in halve cirkel bijtrekken tot "han ji bu" positie: west

Strijk langs knie en stap uit - zitten in linkerbeen - rechterhand weert trap naar knie af (= strijk langs knie) - rechtervoet stapt uit naar noordwest (eerst hak) - gewicht naar voren, middel draait, linkervoet bijdraaien (west) - linkerhand stoot naar voren; eerst met vingers, dan met palm - rechterhand naast rechter bovenbeen positie: noordwest Details - handen uit elkaar en hak wegdraaien gebeurt op hetzelfde moment - handen beschrijven het Tai Ji symbool: ze beschrijven niet alleen de contouren van de cirkel maar de palmen wisselen ook af in yin en yang (palm omlaag, palm omhoog). Eerst linkerpalm omlaag (yin), rechterpalm is yang; zodra rechterpalm naar beneden komt met palm laag (yin) , komt linkerpalm omhoog met palm boven (yang). Tenslotte linkerpalm weer omlaag (yin) – hand bij oor. - let op dat je bij het uitstappen de goede breedte aanhoudt. Stel je voor dat er twee rails naar noordwest lopen op schouderbreedte. Elke voet staat op een rail. - in de eindpositie: één lijn van hoofd tot linkervoet Meridianen openen Rechtervoet blijft staan, lichaam draaien. Dit soort bewegingen is goed voor het openen van de meridianen. Er zijn drie manieren om meridianen te openen: strekken (en ontspannen), draaien en kloppen. In Tai Ji hebben we alleen strekken en draaien.


23

11. Vuist onder elleboog Handen achtervolgen elkaar... - linkerhand horizontaal - rechterhand omhoog tot voorbij linkerhand, ook horizontaal - draai palmen naar buiten, handen op 1 lijn - linkervoet opendraaien op hak - gewicht terug, zitten in het midden - ma bu - breng handen naar links tot midden voor de borst (schouders laag, oksels vrij) - rechtervoet indraaien op de hak (voeten maken hoek van 90 °) en -

komen met een bal terug handen naar links, gewicht naar rechts handen maken een liggende cirkel (linkerhand binnendoor) en komen samen terug gewicht naar links linkerpalm omhoog, rechterhand haaks boven de linker met palm naar buiten, rechtervoet opendraaien - gewicht naar rechterbeen - linkervoet bijtrekken tot "han ji bu" - handen op borsthoogte: linkerhand alsof er een voetbal op rust, rechterhand tegen de achterkant van die bal - handen iets naar voren duwen positie: noord-west Grijp de mus bij de staart - rechterarm cirkelt om elleboog schuin naar achteren tot horizontaal, volg de arm met de ogen, elleboog laag - linkervoet stapt uit naar zuidwest, eerst de hak, nog geen gewicht - gewicht naar voren; rechterhand cirkelt tegen de klok in, langs linkerhand en eindigt naast rechter bovenbeen; geef polsstoot met linkerhand positie: west Twee haaks op elkaar staande cirkels - middel draait naar rechts (de volgende twee bewegingen tegelijk uitvoeren:) - linkerhand cirkelt omhoog, voor de borst langs en dan met palm naar buiten tot borsthoogte - rechterhand cirkelt met de klok mee en eindigt beneden met de palm omhoog - middel draait terug naar voren - tussen beide handen past een grote bal positie: west

Toelichting bij de cirkels Bij de twee cirkels kun je je een grote bal voorstellen. De rechterhand cirkelt met de klok mee over de bal – palm tegen de bal aan. De linkerhand cirkelt haaks op je lichaam over de bal: eerst de palm tegen de bal aan, later de handrug. De twee handen zijn tegelijk boven en op dat moment is het middel het verst naar links gedraaid. Daarna vervolgen de handen hun cirkels en draait het middel weer naar voren. Let op: tijdens de hele beweging blijft het gewicht op het voorste been!


24

Draaien op één been Bij de volgende bewegingen blijven de handen in positie: - rechtervoet bijdraaien - gewicht naar achteren en linkervoet ver opendraaien - gewicht naar het midden, rechterhak los van de grond - gewicht naar voren op linkerbeen - rechtervoet van de grond, lichaam draait op linkerbeen tot... - rechtervoet achter de linker neerkomt (eerst voorvoet, dan hak) - gewicht op rechtervoet - beide voeten staan op de lijn oost-west, linkervoet blijft dwars staan, geen gewicht positie: oost

gewicht in het midden, rechterhak los

Vuist onder elleboog - linkerhand maakt liggende cirkel naar links en komt onder oksel door weer terug - rechterarm gaat iets omhoog - linkerhand schuift over rechter onderarm en rechterarm schuift onder linker naar beneden - maak rechtervuist onder linker elleboog - linkervoet zachtjes op hak neerzetten (alle gewicht blijft op rechts) - linker onderarm maakt hoek van 45° naar voren, palm rechts, vuist wijst naar noordoost, linkerknie gebogen positie: lege stand naar het oosten

Zacht overwint hard Tai Ji Quan is een Chinese vechtkunst gebaseerd op het taoistisch principe dat zacht (meegeven) uiteindelijk hard (brute kracht) overwint. Meegeven als bamboe dat buigt voor de wind en zich daarna weer opricht, wendbaar als water dat obstakels omzeilt maar toch niet te stoppen is.

Niets ter wereld is zachter en zwakker dan water maar niets krijgt het harde en onbuigzame beter kapot het heeft geen plaatsvervanger zwak wint van hard soepel wint van onbuigzaam iedereen weet dat maar niemand handelt ernaar Lao Zi - Dao De Jing

Xia Chang – bamboe in de wind


25

12. Stap terug om de aap te verjagen (1) - linkervoet op voorvoet - rechterarm zwaait naar achteren tot bijna gestrekt op schouderhoogte (palm omhoog) en linkerarm bijna gestrekt naar voren (palm omhoog) - zie plaatje 2 nu steeds twee bewegingen tegelijk: - linkervoet bijtrekken, knie tegen knie; rechterhand bij je hoofd (palm laag) - linkervoet schuin naar achteren (voorvoet!); rechterhand over linkerpols - linkerhak indraaien en neerzetten; rechterpalm omhoog - gewicht naar achteren; handen uit elkaar tot schouderbreedte De beweging in plaatjes:

vuist onder elleboog

hak los, hand naar achteren

voet indraaien, palm omhoog

voet bijtrekken, hand bij oor

stap uit op voorvoet, hand over pols

gewicht terug, handen uit elkaar

(2) - rechtervoet bijdraaien (op voorvoet, hak los) - linkerarm zwaait naar achteren tot bijna gestrekt op schouderhoogte en rechterarm bijna gestrekt naar voren (beide palmen omhoog) - rechtervoet bijtrekken, knie tegen knie; linkerhand bij je hoofd (palm laag) - rechtervoet schuin naar achteren (voorvoet); linkerhand over rechterpols - rechterhak indraaien en neerzetten; linkerpalm omhoog - gewicht naar achteren; handen uit elkaar tot schouderbreedte (3) - linkervoet bijdraaien (op voorvoet, hak los) - rechterarm zwaait naar achter tot bijna gestrekt op schouderhoogte en linkerarm bijna gestrekt naar voren (palmen boven) - linkervoet bijtrekken, knie tegen knie; rechterhand bij je hoofd (palm laag) - linkervoet schuin naar achteren (voorvoet); rechterhand over linkerpols - linkerhak indraaien en neerzetten; handen kruisen tot yin-yang hand, rechterpalm naar buiten, linker naar binnen


26

13. Schuin vliegen Schaarhanden - gewicht naar linkerbeen - handen maken een cirkel alsof je een stuur naar rechts draait, rechtervoet bijtrekken en schuin achter (zuidwest) neerzetten - linkerhand naast rechter wang met palm naar buiten, rechterhand naast linker heup met palm naar buiten ("schaarhanden") - gewicht op rechts, linkerhak los, lege stand

van yin-yang hand naar

Schouderduw schaarhanden - draai kwartslag naar rechts op voorvoeten, gewicht nu op links (borst zuidoost, rechter schouder wijst naar zuidwest) - rechtervoet ietsje optillen - stap uit naar rechts: eerst hak, gewicht naar rechts, concentreer op rechter schouder Schuin vliegen - middel draait naar rechts, rechterarm bijna gestrekt voor borst langs tot in verlengde van het lichaam - ogen volgen de hand - linkerhand van wang naar opzij van linker bovenbeen - 1 lijn van wijsvinger tot voet positie: zuid-west Schuin vliegen - naar links

Schaarhanden - gewicht terug op links, rechtervoet ietsje opendraaien - gewicht naar voren, half stapje met links naar voren en direct terug zitten in je linkerbeen - rechterhand naast linker wang met palm naar buiten, linkerhand naast rechter heup met palm naar buiten (schaarhanden) - gewicht op links, rechterhak los (lege stand) Schouderduw - draai kwartslag op voorvoet, gewicht op rechts (borst zuidoost, linkerschouder noordoost) - linkervoet ietsje optillen - stap uit naar links: eerst hak, gewicht naar links, concentreer op linker schouder Schuin vliegen - middel draait, linkerarm bijna gestrekt voor borst langs tot in verlengde van het lichaam - ogen volgen de linkerhand - rechterhand van wang naar rechter bovenbeen - van wijsvinger tot voet: 1 lijn positie: noord-oost Details: -

vanuit yin-yang hand draai je eerst de linkerpalm omlaag, later draait deze palm naar buiten probeer de stap terug met de handbewegingen te combineren: beide zijn tegelijk klaar kijk na de kwartslag niet naar zuidwest, maar blijft recht vooruit kijken (zuidoost) de lage hand in schuin vliegen hou je niet tegen het bovenbeen maar ernaast met palm laag en een knikje in de pols


27

14. Zoek een naald op de bodem van de zee Voet bijtrekken en terug naar dezelfde plek - terug, zitten in het middel, ma bu - rechterhand beschrijft cirkel rechtsom, ogen kijken - alle gewicht op links, rechtervoet bijtrekken (niet op der grond), rechterarm gestrekt, linkerpalm tegen elleboog - rechtervoet terug naar waar hij vandaan kwam, linkervoet sleept mee en eindigt op voorvoet positie: oost Zoek een naald op de bodem van de zee rechterhand ietsje aan pols omhoog, linkerhand aan de pols laten hangen (vingers laag) de volgende drie bewegingen tegelijk uitvoeren: - rechterhand maakt cirkel: omhoog, naar oor toe, naar beneden, van lichaam af - linkerhand maakt cirkel linksom voor het lichaam: omlaag, naar links, omhoog en wacht op rechterhand - linkervoet maakt cirkel linksom (een U) via rechtervoet en eindigt op voorvoet tip: rechterhand en linkervoet gaan tegelijk naar voren - rechterhand aan pols omhoog, linkerhand op rechter onderarm, linkervoet iets optillen - in snelle beweging rechterhand omlaag tot aan de grond, linkervoet ook op de grond maar alle gewicht blijft in rechterbeen - kijk naar voren Details Afwisselend gebeurt er iets met één hand (yin) en met beide handen (yang): 1. rechterhand iets omhoog, links omlaag (yang) 2. linkerhand aan pols laten hangen (yin) 3. rechterhand naar oor, linkerhand naar linksboven, voet bijtrekken (yang) 4. rechterhand omlaag (yin) 5. rechterhand naar voren, linkerhand boven rechter, voet naar voren (yang) 6. rechterhand omhoog,voet omhoog (yin) 7. alles naar beneden (yang) Naald op bodem van de zee De zegswijze is vergelijkbaar met ons "zoeken naar een naald in een hooiberg", met andere woorden: een onmogelijke taak. In de toepassing trek je de tegenstander aan de pols omlaag of het is een aanval van onderen naar het kruis dat in China ook wel zeebodem heet.


28

15. Open waaier vanuit de rug rechterhand aan pols omhoog (linkerhand tegen pols) tot schouderhoogte - middel draait iets naar links, arm zwaait mee, en dan: - draai op rechter voorvoet naar rechts, handen naar rechts opzij van je hoofd, rechterpalm naar buiten (linkerhand: vingers tegen rechterpols), kijk naar voren (oost) - stap uit in linker boogstand (eerst hak) - gewicht verplaatsen, open armen en duw met linkerhand, rechterhand blijft bij oor (borst open, schouderbladen naar elkaar toe) positie: oost -

Yang Cheng-Fu (1883 - 1936) was een kleinzoon van Yang Lu-Chan. Hij was de eerste die de Yang stijl aan mensen buiten de familie leerde. Uit zijn lange vorm van 108 posities werden later diverse kortere vormen afgeleid, deels door hemzelf maar ook door zijn leerlingen. Uit de school van Yang Cheng-Fu komt ook de tweemansvorm van 2 x 44 posities. In deze tweemansvorm kun je bewegingen uit de Yang solovorm in een tweegevecht oefenen. Jiang Yu-Kun (1913-1981) leerde in de dertiger jaren Yangstijl van Yang Cheng-Fu die toen les gaf aan het Wushu instituut in Nanjing. Hij werkte de Yangstijl met 43 posities verder uit (1934). Deze vorm heeft als kenmerken: veel aandacht voor details, beweging ligt dicht bij de toepassing, vrij diep, weinig herhalingen. Jiang Yu-Kun was een allround vechtsporter. Hij beheerste meerdere stijlen en kende ook vele wapenvormen: mes, zwaard, stok en speer. Hij oefende het hele jaar door in de open lucht en gaf daar ook les. Van Jiang Yu-Kun is bekend dat hij veeleisend was voor zijn interne studenten. Hij was van de oude school en voelde zich niet alleen verantwoordelijk voor de student z'n Tai Ji maar ook voor de rest van zijn ontwikkeling. Tang Wei komt uit Nanjing waar hij lange tijd dagelijks trainde bij Jiang Yu-Kun. Van hem leerde hij onder andere Yangstijl, Wustijl en tweemansvorm en pushing hands. Tang Wei kwam in 1989 naar Nederland en gaf zo’n 15 jaar les in Yangstijl 43-vorm, toepassingen, tweemansvorm (AB), "pushing hand", Chenstijl, Wustijl en allerlei bij deze stijlen behorende wapenvormen (zwaard, sabel, waaier, stok). De traditionele Chenstijl leerde Tang Wei van Chen Zhao-Kui, zoon van de beroemde Chen Fake.


29

(1e -

-

16. Beweeg handen als wolken keer) terug, zitten (ma bu) linkerhand omlaag tot onder de andere hand, draai iets naar rechts rechterhand aan pols omlaag (palm laag), linkerhand aan pols omhoog (palm hoog) omarm boom (linkerhand boven) middel draait naar links, handen gaan mee • bovenste hand op mondhoogte • 3 vuisten tussen de handen • oksels vrij omarm boom in ma bu gewicht naar linkerbeen linker pols omhoog, rechtervoet bijtrekken (voorvoet) wissel handen: linkerhand omlaag, rechterhand omhoog; wissel voet: gewicht verwisselen omarm boom met rechterhand boven draai langzaam naar rechts (zuidoost) op voorvoet, gewicht blijft op rechts

(2e keer) - rechterpols omhoog - met linkerhak ver uitstappen naar het oosten (1 lijn) en handen wisselen - omarm boom (linkerhand boven) - middel draait naar links, handen gaan mee, gewicht naar het midden, linkervoet op de grond - gewicht naar linkerbeen - linker pols omhoog, rechtervoet bijtrekken (voorvoet) - linkerhand omlaag, rechterhand omhoog; gewicht verwisselen - omarm boom (rechterhand boven) - draai langzaam naar rechts op voorvoet, gewicht blijft op rechts (3e -

-

keer) rechterpols omhoog met linkerhak uitstappen naar het oosten (1 lijn) en handen wisselen omarm boom (linkerhand boven) middel draait naar links, handen gaan mee, gewicht naar midden (ma bu) gewicht naar linkerbeen linker pols omhoog en rechtervoet bijtrekken (voorvoet) linkerhand omlaag, rechterhand omhoog; gewicht op voet verwisselen omarm boom (rechterhand boven) middel draait naar rechts, haal rechterhand in een boog naar je toe: hij eindigt tegen je middel met palm boven; linkerhand iets lager ook tegen je lichaam, palm boven kijk naar rechterhand, kijk naar linkerhand

uitstap met links

pols hoog, voet bijtrekken

Aanwijzingen: - de beweging is van west naar oost - je trekt 3x de rechtervoet bij (vergelijk 3x achteruit stappen bij: stap terug om de aap te verjagen) - probeer de hele beweging op dezelfde hoogte te blijven - middel beweegt, handen volgen


30

17. Hoog klopje op het paard - middel draait naar links - linkerhak stapt uit in linker boogstand (kleine stap) - gewicht naar voren, middel draait, rechtervoet bijdraaien linkerhand aan pols omhoog tot hoofdhoogte (polsstoot tegen de kin) - hand ietsje terug en duw naar voren (duw tegen gezicht) - hou rechterhand opzij met de elleboog naar achteren positie: oost rechtervoet halve stap naar voren, gewicht blijft voor linkerhand omdraaien, palm boven, op schouderhoogte (je pakt een pols) rechterhand met palm omhoog op linker onderarm rechterhand maakt cirkeltje boven de onderarm (polsbeweging: naar voren, omhoog, terug, weer naar voren) en duwt schuin naar voren van je af (vingers wijzen naar links) - trek linkerhand naar je toe, gewicht naar achteren, linkerhak los positie: oost -

Details - neem de tijd voor elke afzonderlijke beweging: middel draait, uitstappen, gewicht naar voren, middel draait verder naar links, voet bijdraaien en dan pas polsstoot en duw in gezicht. Je kunt hier van alles combineren, maar dat is niet de bedoeling. - hoge hand tenminste ter hoogte van je eigen gezicht, het is een hoog klopje en streef naar een armlengte afstand tussen beide handen (zie toepassing) - gewicht terug op het moment dat in het cirkeltje de rechterpalm naar voren gaat - linkerhand in het verlengde van de onderarm, geen knikje bij de pols

Wees stil als een berg, beweeg als een machtige rivier. Tai Ji Klassieken

Chen Chun – Ming dynastie


31

18. Wreeftrap naar links en rechts Wreeftrap naar rechts

Gluren - armen vormen een ovaal op schouderhoogte - middel draait 45° naar rechts; linkerhand boven, rechter onder (er past een vuist tussen) - draai naar rechts op rechter voorvoet; rechterhand op linker bovenarm (palm onder), linkerpalm boven; gewicht blijft op rechts, borst zuidoost. stap uit met links naar noordoost, eerst de hak gewicht verplaatsen, armen cirkelen met de klok mee, rechterarm maakt boven een grote cirkel, linker maakt onder een kleine cirkel (alsof je een tafelblad aan weerszijden afstoft) - rechterhand wijst schuin naar boven (alsof je een gordijn een eindje opzij schuift), linkerhand wijst naar pols - "gluur" achter de rechterhand langs (tussen duim en wijsvinger door) - armen staan haaks op de richting van de boogstand positie: zuidoost -

Sta op één been - terug, zitten in ma bu; kruis handen voor boven je hoofd, linkerhand binnen, palmen buiten - gewicht op rechts, draai linkervoet open, middel draait naar links - kom naar voren, armen uit elkaar - maken een grote cirkel, alle gewicht naar linkerbeen - kruis handen beneden met rechterhand onder, rechtervoet bijtrekken - gekruiste handen samen met de rechterknie omhoog, handen tot gezichtshoogte – knie zo hoog mogelijk positie: noord-oost Trap met wreef - liggende knie, palmen naar buiten, buik in, beetje zitten - wreeftrap naar rechts; handen horizontaal uit elkaar: rechterhand volgt voet, linkerhand evenver naar links - draai palmen naar binnen - breng rechtervoet langzaam omlaag tot op voorvoet (lege stand); handen naar elkaar toe, armen maken ovaal met rechterhand boven en linker onder positie: noord-oost Beter staan op één been: - zet je voet schuin neer - zit in het standbeen - trek je buik een beetje in - kijk naar één punt, bij voorkeur in de verte - versterk je beenspieren, bijvoorbeeld met "ma bu" tijdens het tandenpoetsen - twijfel er niet aan dat je het kunt

Michiel Simon - wreeftrap

Du li bu De stand op één been heet dú lì bù (独立步) Letterlijk: alleen staan. Kenmerken: gewicht 100-0, lichaam rechtop, standbeen ietsje gebogen, kijk ver weg. Er zijn een paar varianten: lege voet bij enkel, lege voet bij knie, lege voet laten hangen en knie hoog.


32 Wreeftrap naar links

Gluren - draai naar links op linker voorvoet; linkerhand op rechter bovenarm (palm onder), rechterpalm boven; gewicht blijft op links, borst wijst naar noordoost. - stap uit met rechts naar zuidoost, eerst de hak - gewicht verplaatsen, linkervoet bijdraaien, armen cirkelen tegen de klok in, linkerarm boven (grote en kleine cirkel) - linkerhand wijst schuin naar boven (alsof je een gordijn een eindje opzij schuift), rechterhand wijst naar de pols - "gluur" achter de linkerhand langs - armen staan haaks op de richting van de boogstand. positie: noord-oost Sta op één been - terug, zitten in ma bu; kruis handen voor boven je hoofd, rechterhand binnen, palmen buiten - draai rechtervoet open, middel draait naar rechts - gewicht naar voren, beide armen maken een grote cirkel, tot alle gewicht op rechterbeen - kruis handen beneden met linkerhand onder, linkervoet bij trekken - gekruiste handen samen met de linkerknie omhoog, handen tot gezichtshoogte – knie zo hoog mogelijk positie: zuid-oost Trap met wreef - liggende knie, palmen naar buiten, zitten in rechterbeen, buik in - wreeftrap naar links; handen horizontaal uit elkaar: linkerhand volgt voet, rechterhand gaat evenver naar rechts

Ezelsbruggetjes De twee wreeftrappen vormen een lastig onderdeel in de 43-vorm. Een paar regeltjes die misschien kunnen helpen bij het onthouden: - bij naar links uitstappen: eerst linkerhand boven, daarna ook linkerarm gestrekt; linkerhand wijst naar pols, daarna ook linkerhand binnen bij handen kruisen (de rechter pakt pols) - bij naar rechts uitstappen: rechterhand boven, daarna rechterarm gestrekt; rechterhand wijst naar pols, daarna ook rechterhand binnen bij handen kruisen - de draai op de voorvoet is steeds naar buiten (eerst naar rechts, later naar links) - bij trap met linker been: kruis handen met linkerhand onder, resp. buiten - bij trap met rechter been: kruis handen met rechterhand onder, resp. buiten


33

18. Omdraaien en trap met linker voetzool Omdraaien - linkervoet cirkelt verder en komt achter de rechtervoet op de grond (met de voorvoet), armen doen niks - draai op rechterhak en linker voorvoet, armen naar elkaar toe, handen vormen een kruis voor het kruis met linkerhand onder resp. binnen - gewicht blijft op rechts positie: lege stand naar het westen Trap met voetzool - gekruiste handen samen met de knie omhoog; handen tot gezichtshoogte, knie zo hoog mogelijk - trap met linkervoet naar voren, linkerhand gaat mee naar voren en rechterhand gaat schuin naar achteren (120°) voor het evenwicht - beide pinken van het lichaam af positie: trap naar het westen Details van de draai -

-

-

De linkse wreeftrap gaat tot linkerbeen naar links en handen uit elkaar. Daarna komt de overgang naar de volgende trap. De handen blijven in dezelfde positie, alleen de linkervoet cirkelt door en komt achter de rechter te staan (op de voorvoet) (aansluitend op vorige opmerking) in de draai op hak en voorvoet helpt het voor het evenwicht als je de armen in één keer laag kruist: de positie blijft compact en voorkomt dat je uit de bocht vliegt (aansluitend op vorige opmerking) draai rechtervoet niet te ver door. In de lege stand die ontstaat wil je dat de tenen naar noordwest wijzen de hele tijd blijft alle gewicht op rechts zodat je na de draai direct met links kunt trappen

Details van de trap - knie zo hoog mogelijk optillen en dan trappen. Als je het zo doet krijg je een hoge trap. Eerst trappen en dan voet omhoog wil niet. - linkerhand en linkervoet gaan tegelijk naar voeren - let er op dat je de linkerhand evenver uitsteekt als de rechter - concentreer bij het trappen op de linkerhak, trek eventueel de tenen naar je toe om het been verder te strekken Oefening Als je hoog wilt trappen, dan moet je extra oefenen. Vanuit voeten bij elkaar: - linkervoet 45° opdraaien - til rechterknie op en omarm hem met rechterarm, linkerhand bij enkel - trek nu de knie zo hoog mogelijk op en houdt hem tegen je lichaam aangeklemd, dit even volhouden - draai dan de knie 45° naar rechts en trap met de voetzool; de rechterhand ondersteunt de knie, hou linkerarm horizontaal naar links voor het evenwicht, dit even volhouden - daarna het andere been: rechtervoet 45° opendraaien etc. Deze oefening is niet alleen nuttig om hoog te kunnen trappen, maar ook om de lies te openen en de flexibiliteit van het heupgewricht te vergroten.


34

20. Stap naar voren, strijk langs knie en stap uit Bal voor de borst - trek linkervoet met een boog terug (teen laag) en zet hem voor je (ver) opengedraaid op de hak neer; linkerhand cirkelt ook linksom met palm naar buiten en eindigt voor de buik met palm boven; rechterhand naar voren met palm laag (hou bal vast) - gewicht naar voren, rechterhak los van de grond Stoot tegen elleboog (handen op één lijn) - rechtervoet naar voren, op voorvoet neerzetten (op één lijn met de andere voet) - linkerhand duwt tegen heup, rechterhand maakt halve cirkel met de klok mee en eindigt met palm links op op één lijn met de linkerhand - tussen linker- en rechterhand past een onderarm positie: west Handen beschrijven het Tai Ji symbool - linkerhand laag (yin) - rechterhand cirkelt omhoog, palm wijst eerst naar boven (yang) dan omlaag (yin), voor je hoofd en linkerschouder langs naar beneden - middel draait naar links (zuid) - zodra rechterhand omlaag komt (yin), cirkelt de linkerhand omhoog met palm boven (yang) - rechterhand eindigt links voor de buik - rechtervoet bijtrekken tot han ji bu Strijk langs knie en stap uit - zit in je linkerbeen - strijk met rechterhand langs knie ( = weer trap naar knie af ) - stap uit met rechts in rechter boogstand (eerst hak) - gewicht naar voren, middel draait, linkervoet bijdraaien (zuidwest) - linkerhand stoot naar voren; eerst met vingers, dan met palm rechterhand naast rechter bovenbeen, 1 lijn van hoofd naar voet positie: rechter boogstand naar het westen Dit fragment bevat geen nieuwe bewegingen. We kwamen ze ook al tegen in deel 1. Herhaalde bewegingen zijn enerzijds gemakkelijk, maar ze zorgen ook voor vergissingen: - Let op dat je deze keer na beschrijven van het Tai Ji symbool geen vuist maakt (om deel 2 onverwacht af te sluiten), maar de bal omgekeerd vasthoudt en vervolgt met: strijk langs knie en stap uit. - Een veel gemaakte fout is om na strijk langs knie, net als in het begin van deel twee, uit te stappen in een boogstand naar het noordwesten in plaats van naar het westen.


35

21. Stap naar voren en stoot naar beneden Adelaar - terug op linkerbeen, linkerhand iets terug met palm onder - rechtervoet ver opendraaien naar rechts (noord) - linkerhak los en lichaam draait naar rechts (noordwest) - linkerhand cirkelt voor hoofd en borst langs met palm naar het noorden - als linkerhand beneden is gaat rechterhand mee omhoog; beide armen eindigen als twee "vleugels" (palm laag, elleboog laag); gewicht naar voren, linkervoet bijtrekken tot "han ji bu" bovenlichaam helt iets naar links, kijk naar je rechterhand, schouders ontspannen Vuiststoot naar beneden - ietsje zakken in je rechterbeen en stap uit met links in een googstand op schouderbreedte, eerst de hak, nog geen gewicht - rechterhand wordt vuist - gewicht naar voren, rechtervoet ietsje bijdraaien; rechtervuist in een boog omlaag langs je hoofd tot naast linkerknie - ogen volgen de beweging, linkerhand naast knie met palm beneden drie op een rij: linkerknie, linkerhand, rechtervuist Positie: boogstand naar het westen, één lijn van hoofd tot voet.

drie op een rij

Details van de beweging - vanuit de linkerboogstand: linkerhand niet tot naast hoofd terugtrekken, gewoon hand aan pols laten hangen met elleboog laag - losse oefening voor de adelaar: armen horizontaal gestrekt opzij, dan armen intrekken met ellebogen laag - palmen hangen aan de pols, vervolgens schuin naar links hangen en kijk naar rechterhand - streef ernaar om tegelijk uit te komen: voet bijtrekken, schuin hangen, kijken Dichtregel

shǐ zāi chuí yīng zhăo hǔ xiàng uitvoering vuiststoot omlaag: adelaarsklauw en tijgernek De vuist die omlaag stoot is als de klauw van een adelaar die zijn prooi vasthoudt. Imiteer de nek van een tijger: krachtig en geknikt.


36

22. Draai lichaam om en sla met vuistrug Indraaien op de hak en drie keer kijken - terug, zitten in het midden (ma bu) - ellebogen naar buiten - rechter onderarm horizontaal voor de buik met vuistrug boven; linker onderarm boven je hoofd met palm naar buiten, kijk recht vooruit - linkervoet begint met indraaien op de hak met voorvoet los - gewicht naar links en voet nog verder indraaien op de hak, rechtervoet tot halverwege bijtrekken, kijk naar boven - linkerhand slaat omlaag, rechtervoet bijtrekken tot "han ji bu", kijk naar beneden, tussen linkerarm en lichaam door naar de grond. positie: noordoost Brede uitstap en verplaatsen - linker onderarm kruist rechter onderarm (kozakken idee), armen horizontaal - stap uit met rechts naar schuin achter (60°), eerst hak - gewicht naar voren, armen "openklappen", rechter vuist draait halve slag (nu handrug onder), voet bijdraaien - rechtervuist voor opzij van je lichaam, linkerhand met palm naar rechts in verlengde van de vuist - kijk langs je linkerpalm positie: oost

alsof je een paard leidt

In de 43-vorm komt de slag met de vuistrug niet helemaal uit de verf omdat de vuiststoot zelf achterwege blijft. Op het moment dat de vuist omhoog gaat is dat voor "pak pols" in de toepassing die hoort bij de brede uitstap.

"Loop als de wind, sta als een spijker die in het hout is gedreven, spring omhoog als een aap, val omlaag als een adelaar, de vuist snel als een meteoor, de ogen snel als bliksem, het middel moet bewegen als een slang en de voeten moeten zo stevig staan als waren ze aan de grond vastgelijmd." (wushu zegswijze)


37

23. Open lichaam en trap met voetzool Elleboogstoot - linkervoet bijtrekken (niet neerzetten), linkerpalm boven, vingers rechterhand op linker bovenarm - schuin naar links uitstappen (60°), eerst de hak - gewicht verplaatsen, armen maken horizontale cirkels met de klok mee - rechter elleboog eindigt boven linkerpalm (er past een vuist tussen), rechter onderarm maakt hoek van 45°, palm wijst naar links positie: oost

Toelichting bij de twee stappen: De beide uitstappen volgen twee zijden van een gelijkzijdige driehoek ( 2 x 60°). Bij de tweede uitstap kom je dus weer op de lijn oost-west uit.

Bal voor de borst - lichaam draait naar links, rechter onderarm horizontaal - rechterhak indraaien en zitten in het midden ("ma bu") - armen omklemmen een grote bal, ellebogen laag positie: zuid-oost Trap opzij met rechter voetzool - gewicht op links, lichaam naar links draaien, rechtervoet bijdraaien op tenen en rechterarm verticaal laten hangen - omhoog komen op linkerbeen - rechterbeen bijtrekken, knie omhoog (zo hoog mogelijk) en kruis handen met rechterhand onder (we krijgen een trap met rechts) - draai knie naar rechts (zuid) - trap naar het zuiden met rechter voetzool, rechterhand gaat mee met pink naar buiten, linkerhand gaat voor het evenwicht naar links (ook met de pink naar buiten) - armen maken een hoek van bijna 180° - kijk naar rechterhand (of verder) positie: borst-oost, trap-zuid Tips Als je lies tegensputtert bij het opendraaien of bij de trap, dan mag je ook eerst naar het zuidoosten trappen. Evenwicht: - zak ietsje in het standbeen - kijk naar een punt ver weg in de richting van de trap


38

24. Sla de tijger links en rechts Wuif met je handen - been intrekken, op voorvoet naast linkervoet (alle gewicht blijft op links) - rechterhand rechtsboven het hoofd met palm naar buiten - linkerhand aan pols laten hangen, palm naar voren, elleboog laag - kijk naar je linkerhand deze vier dingen tegelijk: - voeten wisselen: rechterhak op de grond, linkerhak los (gewicht op rechts) - linkerhand linksboven het hoofd met palm naar buiten - rechterhand hangt aan de pols met elleboog laag - kijk naar je rechterhand Armzwiep - stap met links schuin naar achteren uit in een linker boogstand, eerst de hak, nog geen gewicht - linkerhand omlaag tot zelfde hoogte als rechter, beide handen op 1 lijn - breng gewicht naar linkerbeen, middel draait, armen bewegen mee, rechtervoet indraaien, kijk naar je handen - trek rechterarm iets in en draai linker handpalm naar binnen positie: linker boogstand naar het noorden, handen wijzen naar het oosten. Sla de tijger - links - terug, zitten ("ma bu"), handen naar naar links en draai middel naar rechts - linkerhand gaat in een boog omhoog en eindigt als vuist met duim onder - rechterhand wordt vuist, maakt liggende cirkel: voor de buik langs, gewicht naar links, middel draait naar rechts, stoot met rechter vuist (met duim boven en onder de linkervuist) - draai hoofd naar rechts, ogen kijken naar het oosten positie boogstand naar het noorden Details: o rechter en linkerhand bewegen tegelijk, maar linkervuist is er eerder (afweer) o linkervuist boven hoofd, rechter op buikhoogte o hoofd, romp en rechterbeen vormen 1 lijn o combineer de rechter vuiststoot met: draai middel terug naar voren

Sta als een weegschaal, beweeg als een karrewiel (Tai Ji Klassieken) Je moet stevig staan en wel zo dat je zwaartepunt de ruimte heeft om verstoringen in de positie op te vangen. Daarom is een boogstand op 1 lijn uit den boze: een duwtje van opzij en je valt om. Een ouderwetse weegschaal is een balans met twee schalen die je in evenwicht brengt door gewichtjes toe te voegen of weg te nemen. Zo werkt het ook met de gewichtsverdeling en de gewichtsverplaatsing over de beide voeten. Het is belangrijk de juiste balans te vinden. Alle bewegingen komen vanuit het middel (resp. het draaimechanisme in de heupen). Vergelijk het met de as van een wiel. Het lijkt alsof het wiel draait, maar in feite draait de as en het rad volgt. Zo is het ook met veel armbewegingen: ze doen zelf ook wel iets, maar het middel stuurt ze aan.


39

Linkervoet indraaien, rechtervoet bijtrekken - terug, zitten: ma bu - rechter onderarm horizontaal, vuistrug boven - linkerarm: vuist open en onderarm verticaal - gewicht op rechts om linkervoet zover mogelijk in te draaien, buig voorover en linker onderarm horizontaal - gewicht terug op linkerbeen, rechterbeen bijtrekken tot han ji bu - drie op een rij: heup, rechtervuist (rug boven), linkerhand (palm onder) positie borst: zuid-oost Uitstappen met rechts - beide handen aan de pols omhoog tot hoofdhoogte, kijk naar je handen - stap met rechts ui in een rechter boogstand, eerst hak, geen gewicht - gewicht naar voren, middel draait, handen cirkelen tot naast rechter knie - drie op een rij: linkerhand (palm onder), rechtervuist (rug onder, geknikte pols), knie positie: rechter boogstand naar het zuiden Sla de tijger - rechts - terug, zitten: ma bu - ellebogen naar buiten - rechterhand maakt halve staande cirkel en eindigt als vuist met duim onder - linkerhand wordt vuist en maakt liggende cirkel, gewicht naar voren, middel draait, linkervuist eindigt onder de rechtervuist met duim boven - hoofd naar links, ogen kijken naar het oosten positie: rechter boogstand naar het zuiden Details: o rechter en linkerhand bewegen tegelijk, maar rechtervuist is er eerder o rechtervuist boven hoofd, linker op buikhoogte o hoofd, romp en linkerbeen vormen 1 lijn

Loop als een kat (Tai Ji Klassieken ) Zet eerst alleen de hak of voorvoet op de grond, en verplaats pas daarna je je gewicht. Het idee is dat je je voet nog moet kunnen terugtrekken. Om dit te doen moet je voldoende diep in je standbeen zakken om met het been op de plek te komen waar je naar toe wilt, zonder je gewicht te verplaatsen. Veel mensen brengen bij een uitstap direct al een deel van hun gewicht over en vallen als het ware in de positie. Je hoort dan ook: boink. Een kat hoor je niet, die kan elk moment in haar beweging bevriezen.

Je moet uitstappen alsof je op een dun laagje ijs stapt, dit geldt zowel voor een stap naar voren als naar achteren, anders mist het been kracht. Alleen via deze voorzichtige uitstap kun je leeg en vol onderscheiden. Het resultaat is dat je benen stabiel worden. (Jiang Yu-Kun)


40

25. Kom terug en trap met rechter voetzool Hurk rechts - adem in, borst zet uit en vuisten gaan iets uit elkaar - zak in je rechterknie en draai linkervoet open - vuisten openen - handen cirkelen achter elkaar onder rechter oksel door en eindigen als yin-yang hand boven linkerbeen: linkerhand boven en het verste weg met palm laag (handen wijzen naar noordoost) - probeer bovenlichaam rechtop te houden Hurk links - verplaats je gewicht, halve hurkzit in jelinkerbeen, breng linkerhand opzij op borsthoogte, palm binnen en vingers naar voren - rechterhand maakt staande cirkel naar voren en eindigt met een duw (vingers links) positie: duw naar het zuiden Kom terug en trap met rechter voetzool - rechterhand: 1) vingers omhoog 2) vingers naar voren 3) duim naar binnen 4) palm naar rechts - rechtervoet indraaien - gewicht naar rechts - linkervoet opendraaien - kom naar voren op je linkerbeen, kruis handen voor de borst met rechterhand onder en doe met je rechtervoet half stapje naar voren - daarna direct weer zitten in je rechterbeen - draai halve slag rechtsom op de voorvoeten, gewicht op links, linker voet niet verder draaien dan zuidoost - til rechterknie op (zo hoog mogelijk) - trap met rechter voetzool naar voren, rechterhand gaat mee naar voren en linkerhand schuin naar achteren (120°) voor het evenwicht - beide pinken van het lichaam af positie: trap naar het zuiden Pu bu De halve hurkhoudingen op deze pagina heten in het Chinees: pu bu. In deze houding hurk je op één been (ofwel: je zit in 1 knie) - het andere been is bijna gestrekt. De gebogen knie wijst in dezelfde richting als de bijbehorende voet. Beide voetzolen op de grond. De gewichtsverdeling is 80%-20%. Probeer niet meteen in de meest lage houding te zitten. Zodra je beenspieren wat sterker worden ga je geleidelijk iets dieper. Het is een goed idee om deze positie apart te oefenen, bijvoorbeeld tijdens je warming-up. Bij veel mensen is de achillespees door verwaarlozing zo kort geworden dat ze niet meer kunnen hurken met beide voetzolen op de grond. In dat geval moet je door oefening de pezen eerst weer langer maken. Leg om te beginnen de Gouden Gids onder je hakken en probeer te hurken. Werk dan langzamerhand via de Margriet en de Libelle toe naar de Donald Duck. Daarna is het niet ver meer. Je kunt ook de rand van het tafelblad of het aanrecht vastpakken en dan steeds dieper hurken.


41

26. Sla tegen oren met beide vuisten Voet en armen laten hangen - trek onderbeen terug en laat hem aan de knie hangen - armen aan weerzijden van knie laten hangen: palmen naar achter, ellebogen ietsje naar buiten, schouders naar voren Handen steken schuin omhoog - ietsje zakken in je linkerbeen - stap uit met rechts in een boogstand; handen maken liggende cirkel buitenom en komen langs het middel met palm boven schuin naar voren - gewicht naar voren, armen (bijna) gestrekt, handen naast elkaar op hoofdhoogte Sla tegen oren met beide vuisten - gewicht naar achteren, handen terug naar je middel - handen naar buiten en cirkelen als vuisten naar voren - gewicht naar voren, vuisten eindigen 20 cm van elkaar op hoofdhoogte, ellebogen laag: de positie van de onderarmen lijkt op die van een bidsprinkhaan positie: rechter boogstand naar het zuiden

Details van de beweging - 1e cirkel maak je van buiten naar binnen langs je middel en dan handen parallel naar voren - 2e cirkel maak je van binnen naar buiten: rechtstreeks terug tot je middel, dan in boog buitenom naar voren

De tien belangrijke punten van Yang Cheng-fu Dit zijn de instructies van Yang Cheng-fu voor beoefening van de Yang stijl: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Hoofd rechtop, ontspan de nek (Leid de geest naar de kruin). Borst in, ronde rug. Ontspan je middel en heupen. Onderscheid leeg en vol. Schouders ontspannen, ellebogen laag. Gebruik je denken en niet je kracht. Boven- en onderlichaam volgen elkaar. Binnen en buiten komen overeen. Met elkaar verbinden, geen onderbreking. Zoek rust in beweging.


42

27. Linker en rechter trap met voetzool Trap naar voren met linker voetzool - gewicht terug op linkerbeen - rechtervoet opendraaien naar zuidwest, open vuisten, handen uit elkaar - armen maken een grote cirkel, gewicht naar voren, alle gewicht op rechts - linkervoet bijtrekken, gekruiste handen (linkerhand buiten) samen met de knie omhoog - trap met linkervoet naar voren, linkerhand gaat mee naar voren en rechterhand schuin naar achteren voor het evenwicht - beide pinken van het lichaam af positie: trap naar het zuiden Mooi meisje - linkervoet terug en opzij (liggende knie); armen maken liggende cirkel voor de borst, palmen laag - linkerhand maakt grote staande cirkel: naar beneden, met handpalm langs borst omhoog, naar voren met palm boven en draait daarna nog een kwartslag naar links - rechterhand opzij van heup, vingers naar voren - ietsje zakken in je rechterbeen positie: zuid Omdraaien - linker voorvoet rechts neerzetten, tenen wijzen naar noord-west (gewicht blijft op rechts) - draai halve slag op voorvoet, gewicht op links; linkerhand cirkelt opzij langs je hoofd met palm naar het noorden - linkerhand cirkelt verder naar beneden en maakt kruis met rechterhand (rechterhand onder) positie: noord Trap opzij met rechter voetzool - gekruiste handen en rechterknie samen omhoog - open knie naar rechts, palmen naar buiten, kijk naar rechts (oosten) - trap opzij met rechter voetzool, rechterhand gaat mee, linkerhand gaat voor het evenwicht naar links (beide pinken van je af) - armen maken een hoek van bijna 180° - kijk naar het oosten positie: borst-noord, trap- oost


43

28. Voet laten zakken, verplaatsen, afweren en vuiststoot Vier-op-een-rij - voet zakt, knie blijft in positie - armen zakken tot ze hangen, schouders ietsje naar voren vier-op-een-rij: rechter(onder)been-rechterarm-linkerbeen-linkerarm positie: noord Hand bij oor - rechterhand cirkelt naar links en wordt vuist links voor de buik; linkerhand cirkelt naar rechts, kruist rechterhand en eindigt bij linkeroor (elleboog laag, hand hangt aan pols) rechtervoet iets laten zakken, voetzool schuin naar voren Vanaf dit moment krijgen we dezelfde bewegingen als in de afsluiting van Deel 1. Verplaatsen - linkerarm draait om elleboog tot horizontaal, hand aan pols laten hangen - rechtervuist aan de pols omhoog tot gezichtshoogte, linkerhand gaat mee - rechtervoet dwars neerzetten (eerst hak), draai kwartslag naar rechts en zit laag in je rechterbeen; tegelijkertijd: handen cirkelen met de klok mee en eindigen in elkaar verlengde op buikhoogte: linkerhand voor, rechtervuist draait halve slag (nu rug onder) - zitten met linkerknie onder de rechterknie, bovenlichaam rechtop positie: oost Afweren - trek handen uit elkaar ("handboog spannen"), vuist opzij - kom overeind op je rechterbeen (niet helemaal strekken) - steek linkerbeen en linkerarm schuin naar voren (Zuidoost) - draai linkerpalm naar links (concentreer op middelvinger) - arm en been maken tegelijk een flinke zwaai naar links - zet hak zo neer dat je straks een brede boogstand kunt maken Vuiststoot - draai linkerpalm naar rechts (om de middelvinger) - breng gewicht naar voren - rechtervoet bijdraaien - rechtervuist draait kwartslag en stoot naar voren op borsthoogte - linkerpalm tegen onderarm (helpende hand) positie: linker boogstand naar het oosten


44

De tien belangrijke punten van Yang Cheng-Fu 1. Hoofd rechtop, ontspan de nek Alsof je hoofd (vanaf Bai Hui) aan een draadje hangt. Zo is er geen spierkracht nodig en kan de geest (Shen) de kruin bereiken. 2.

Borst in, ronde rug Als je de borst uitzet blijft de ingeademde qi boven steken en raak je topzwaar. De qi moet naar de onderbuik (Dan Tian ) dalen. Dus: borst in en open de schouderbladen (ronde rug).

3. Ontspan middel en heupen Alle bewegingen komen voort uit het middel. Beweeg als een wagenwiel: de as draait, spaken en velgen volgen. 4. Onderscheid leeg en vol Als alle gewicht op het rechterbeen rust, is dit been vol en het andere leeg. Onderscheid leeg en vol, dan kun je eenvoudig draaien en uitstappen zonder kracht te gebruiken. 5. Schouders ontspannen, ellebogen laag De schouders moeten volledig ontspannen zijn. Aangespannen schouders trekken de qi omhoog en dan kan je lichaam geen kracht ontwikkelen. Met ellebogen hoog kun je je schouders niet ontspannen. 6. Gebruik je geestkracht, niet je spierkracht De Tai Ji Klassieken zeggen: yong yi, bu yong li – gebruik geestkracht, gebruik geen spierkracht. Als het lichaam louter spierkracht bevat, kunnen qi en bloed niet vrij stromen: "je hoeft maar aan één haar te trekken en het lichaam is totaal uit balans". Gebruik je intentie (yi) om de bewegingen uit te voeren. De qi volgt de intentie. Zo bouw je innerlijke kracht op en krijg je armen van "ijzer gewikkeld in katoen". 7. Boven- en onderlichaam volgen elkaar De Tai Ji Klassieken zeggen: "De beweging wortelt in de voeten, wordt doorgegeven via de benen, gestuurd door het middel en komt tot uiting in handen en vingers. Voeten, benen en middel moeten handelen als een geheel. Alleen zo kun je op het juiste moment en in de beste positie naar voren of achteren stappen." Wanneer één onderdeel niet volgt is het hele lichaam in wanorde. 8. Binnen en buiten komen overeen Binnen is: je denken (resp. geest, intentie, aandacht); buiten is: je lichaam. "De geest is de aanvoerder, het lichaam is ondergeschikt ." Als de geest alert is, zijn de bewegingen soepel. Bij open bewegingen hoort een open geest, bij gesloten bewegingen sluit je ook je geest af. Als je binnen en buiten kunt kombineren dan wordt het compleet. 9. Met elkaar verbinden, geen onderbreking De Klassieken zeggen: "Tai Ji is als een machtige rivier die ononderbroken voortstroomt." Van begin tot eind gaat het alsmaar door. Verdediging en aanval gaan vloeiend in elkaar over. Tai Ji is als het "afwikkelen van een zijden draad uit een cocon". 10. Zoek rust in beweging Bij externe stijlen denken ze dat het goed is om rond te springen en zo verbruiken ze al hun energie. Iedereen hijgt na de oefening. Tai Ji Quan gebruikt kalmte om de beweging te controleren. Ondanks de beweging is er rust. Daarom is het belangrijk om langzaam te oefenen: zo worden in- en uitademing lang en diep en zinkt de qi naar het Dan Tian.


45




Einde deel 2


46 Extra training Training van hand, ogen, lichaam, techniek en stand. Dat zijn de vijf basistrainingen voor vorm, pushing hands en tweegevecht. De hand moet behendig zijn, de ogen vol geestkracht en energie, het lichaam beweegt als in een dans. De vorm moet correct zijn en het voetenwerk stabiel en krachtig. Een wushu spreuk is: "Als handen en voeten niet de gewenste positie bereiken, roep je moeilijkheden en kwellingen over je af. Gebogen hoofd en middel tonen aan dat je techniek niet heel hoog is." Van deze vijf vormt het voetenwerk de basis. Er is nog een spreuk: "Als je geen aanvullende beenoefeningen doet, ziet het er stuntelig uit, of je nu jong bent of oud." Dus elke wushu beoefenaar, beginner en veteraan, moet (been)oefeningen doen: benen strekken om de pezen op te rekken, middel buigen om de gewrichten soepel te maken, een eind lopen voor de souplesse. (Jiang Yu-Kun)

Jiang Yu-Kun in ma bu

Om de Yangstijl 43-vorm goed te kunnen uitvoeren moet je de positie hierboven tenminste 3 minuten kunnen volhouden. Zolang je dat niet haalt, zijn je benen onvoldoende sterk om de uitstappen te maken die in deze vorm nodig zijn. Met andere woorden: je hebt een minimale spierkracht in je benen nodig om het voetenwerk in de 43-vorm probleemloos uit te voeren. Anders blijft het behelpen. Deze spierkracht bouw je op door tenminste één keer per dag in ma bu te gaan zitten. Ons lichaam werkt volgens het principe "u vraagt, wij draaien". Als je om extra spiermassa vraagt, dan krijg je het. Maar je moet het natuurlijk langzaam opbouwen en niet overdrijven. Begin met 1 minuut en kijk hoever je het in de loop van een aantal maanden kunt uitbreiden. Belangrijk is: bovenlichaam rechtop (controleer jezelf voor een spiegel of tegen een muur), voeten voldoende ver uit elkaar (tweemaal schouderbreedte), tenen mogen ook schuin opzij wijzen, knie boven tenen, positie van armen en handen is minder belangrijk – die mag je ook variëren, buikademhaling.


47

Deel 3

31. Scheid de manen van het wilde paard

yě mǎ fēn zōng

野马分鬃

32. Mooie dame weeft met schietspoel

yù nǚ chūan sūo

玉女穿梭

33. De gouden haan staat op één poot

jīn jī dú lì

金鸡独立

34. Schuin stekende handpalm en kruisachtige trap 35. Stap naar voren en stoot naar kruis

dài chūan zhǎng shí zì tǔi

带穿掌十字腿

jìn bù zhǐ dāng chúi

进步指裆捶

36. Stap naar voren, lage houding, zeven sterren 37. Stap terug en berijd de tijger

shàng bù xìa shì qī xīng

上步下势七星

tùi bù kùa hǔ

退步跨虎

38. Omdraaien en dubbele lotus zwaai

zhǔan shēn shuāng bǎi lián 转身双摆莲

39. Span de boog en schiet de tijger

wān gōng shè hǔ

弯弓射虎

40. Witte slang spuwt gif

bái shè tǔ xìn

白蛇吐信

41. Stap naar voren, verplaatsen, afweren en jìn bù bān lān chúi vuiststoot 42. Verzegelen en sluiten rú fēng sì bì

进步搬拦捶

43. Kruis handen

shí zì shǒu

十字手

Afsluiting

shōu shì

收势


如封似闭

48

31. Scheid de manen van het wilde paard Draai het wiel rechtsom - zak ietsje door de knieën, handen houden een bal voor de borst: rechterhand boven, palmen naar elkaar toe - rechterhand gaat even naar links, linkerhand even naar rechts - draai rechterpalm naar buiten, linkerpalm naar beneden - handen maken een grote cirkel voor de borst - alsof je een stuurwiel rechtsom draait - draai kwartslag naar rechts op linker voorvoet, rechterhak draait mee; gewicht op links - linkerhand eindigt met palm naar buiten opzij van rechterwang; rechterhand eindigt met palm naar boven bij linker heup (schaarhanden) - rechtervoet bijtrekken, niet neerzetten, tenen wijzen omlaag positie: west

Scheid de manen van het wilde paard

Rechts - stapje naar voren met rechts, eerst hak, nog geen gewicht - gewicht naar voren, handen uit elkaar: rechterarm komt gebogen voor je lichaam met hand op mondhoogte, palm binnen, linkerhand zakt tot naast linker bovenbeen positie: rechter boogstand naar het westen Links - gewicht terug op linkerbeen - rechtervoet opendraaien - gewicht naar voren, voet bijtrekken (niet neerzetten), rechterhand bij linkerwang, linkerhand naar rechter heup (schaarhanden) - stapje naar voren met links, eerst hak, geen gewicht - gewicht verplaatsen, handen uit elkaar: linkerarm gebogen voor je lichaam met hand op mondhoogte, rechterhand zakt tot naast rechter bovenbeen positie: linker boogstand naar het westen Rechts - gewicht terug op rechterbeen - linkervoet opendraaien - gewicht naar voren, voet bijtrekken (niet neerzetten), linkerhand bij rechterwang, rechterhand naar linker heup (schaarhanden) - stapje naar voren met rechts, eerst hak, geen gewicht - gewicht verplaatsen, handen uit elkaar: rechterarm gebogen voor je lichaam met hand op mondhoogte, linkerhand zakt tot naast linker bovenbeen positie: rechter boogstand naar het westen Geen han ji bu meer in deel 3 In deel 3 zet je de voorvoet niet meer op de grond maar je trekt de voet bij met de tenen omlaag. De maker van de vorm gaat er vanuit dat je beenspieren na de oefening in deel 1 en 2 nu sterk genoeg zijn om dit mogelijk te maken. Han ji bu is was hulpstandje – nu wordt het du li bu. Yangstijl 43 vorm – www.taijiquangroningen.nl

49

32. Mooie dame weeft met schietspoel Deze beweging doen we in de vier diagonale richtingen: Zuidwest

Schaarhanden - gewicht terug op links, rechtervoet opendraaien - gewicht naar rechterbeen, linkervoet maakt lege stap naar voren (zuidwest): voorvoet raakt grond, alle gewicht blijft op rechts - schaarhanden met rechterhand bij linkerwang, zit in je rechterbeen Afweren - draai kwartslag naar links op je voorvoeten, gewicht blijft op rechts, linkerhak los - daarbij zwiept de linkerarm naar voren: palm boven, elleboog laag; rechterhand achter de linker met palm onder; je kunt net over beide handen heen kijken Duwen - middel draait iets naar rechts, handen gaan mee - stap uit met links in linker boogstand, eerst de hak - linkerhand maakt cirkeltje naar boven en eindigt (afwerend) schuin voor je hoofd met pink boven; gewicht naar voren - rechterhand duwt naar voren op borsthoogte Zuidoost

Schaarhanden - gewicht op rechts, linkervoet kwartslag indraaien op hak (tenen wijzen nu naar noordwest) - gewicht op links - rechtervoet bijtrekken en achter de linker neerzetten - schaarhanden met linkerhand bij rechterwang - alle gewicht op rechts, linkerhak los, lege stand Afweren - draai halve slag naar rechts op je voorvoeten, alle gewicht op links, rechterhak los, lege stand - daarbij zwiept rechterarm naar voren: palm boven, elleboog laag; linkerhand achter de rechter met palm onder Duwen - middel draait iets naar links, handen gaan mee - stap uit met rechts in rechter boogstand - rechterhand maakt cirkeltje en eindigt schuin voor je hoofd met pink boven; gewicht naar voren - linkerhand duwt naar voren op borsthoogte


50 Noordoost

Schaarhanden - gewicht terug op links, rechtervoet opendraaien - gewicht naar rechterbeen, linkervoet maakt lege stap naar voren (noordoost): voorvoet raakt grond, alle gewicht blijft op rechts - schaarhanden met rechterhand bij linkerwang, zit in je rechterbeen Afweren - draai kwartslag naar links op je voorvoeten, gewicht blijft op rechts, linkerhak los daarbij zwiept de linkerarm naar voren: palm boven, elleboog laag; rechterhand achter de linker met palm onder Duwen - middel draait iets naar rechts, handen gaan mee - stap uit met links in linker boogstand, eerst de hak - linkerhand maakt cirkeltje naar boven en eindigt (afwerend) schuin voor je hoofd met pink boven; gewicht naar voren - rechterhand duwt naar voren op borsthoogte Noordwest

Schaarhanden - gewicht op rechts, linkervoet kwartslag indraaien op hak (tenen wijzen nu naar zuidoost) - gewicht op links - rechtervoet bijtrekken en achter de linker neerzetten - schaarhanden met linkerhand bij rechterwang - alle gewicht op rechts, linkerhak los, lege stand Afweren - draai halve slag naar rechts op je voorvoeten, alle gewicht op links, rechterhak los, lege stand - daarbij zwiept rechterarm naar voren: palm boven, elleboog laag; linkerhand achter de rechter met palm onder Duwen - middel draait iets naar links, handen gaan mee - stap uit met rechts in rechter boogstand - rechterhand maakt cirkeltje en eindigt schuin voor je hoofd met pink boven; gewicht naar voren - linkerhand duwt naar voren op borsthoogte positie: rechter boogstand naar noordwest De bewegingen naar de vier hoeken lijken op die van een schietspoel in een weefgetouw


51

33. Gouden haan staat op één poot De handen scheppen iets op - linkerhand ontspannen, rechterhand komt naar voren in verlengde van linker; palmen naar elkaar toe (er past een onderarm tussen) - linkervoet opendraaien (tenen zuid) - gewicht naar links, rechtervoet bijdraaien - handen maken een schepbeweging en komen omhoog met palmen boven (pinken draaien naar elkaar toe) - kijk naar je handen positie: linker boogstand naar het zuiden, armen wijzen naar het westen Alle vingers langs de neus - terug, zitten (ma bu) - alle vingers van linkerhand langs de neus, pink t/m duim, daarna omlaag tot buikhoogte - gewicht op rechts, vingers van rechterhand langs je neus; pink t/m duim - linkervoet ver opendraaien - zodra de rechterhand naar beneden komt, gaat de linkerhand naar boven; beide handen middenvoor, linkerhand buiten - middel draait naar links, rechterhak los - onderarmen boven elkaar voor de borst, linker arm boven positie: oost Gouden haan staat op één poot - links - kom omhoog op je linkerbeen - onderarmen draaien beide een kwart cirkel en komen parallel met de rechter buiten en de linker binnen - rechterknie hoog - linkerhand opzij van heup, palm onder, elleboog achter en gebogen; rechter onderarm 45° schuin omhoog, elleboog boven knie, handpalm links - bovenlichaam helt ietsje voorover positie: oost Zhang San Feng Zhang San Feng was een taoistische monnik die leefde in de 13e-14e eeuw. Hij studeerde vechtkunst in het Shaolin klooster en bedacht technieken die overeen kwamen met de taoistische principe's van zachtheid en meegeven. Dit was het begin van Tai Ji. Volgens de overlevering kwam hij op het idee voor Tai Ji na een gevecht tussen een slang en een kraanvogel. Telkens als de kraanvogel aanviel bewoog de slang enigszins om de aanval te ontwijken maar hij behield zijn ronde vorm. Midden 19e eeuw vond een geleerde een oud manuscript in een zoutwinkel met aantekeningen over Tai Ji Quan. Het manuscript kwam in handen van Yang Lu-shan die het belang ervan onderkende. De oorspronkelijke aantekening bij het manuscript luidt: "Dit klassieke werk is nagelaten door de patriarch Zhang San Feng van de berg Wu Tang."


52 Stap terug en raak voet met linkerhand - stap terug met rechtervoet - gewicht achter, linkervoet bijdraaien op voorvoet - breng rechterhand naar links (voorbij linker wang) - linkerhand met een boog buitenom naar binnenkant linkervoet, palm links Gouden haan staat op één poot - rechts - linker hand en voet komen tegelijk omhoog - onderarmen parallel met linker buiten en rechter binnen rechterhand opzij van heup, palm onder, elleboog achter; linker onderarm schuin omhoog, elleboog boven knie, handpalm rechts - bovenlichaam helt ietsje naar voren positie: oost Details - doe een flinke stap naar achteren, goede oefening voor omlaag en overeind komen - linkerhand eerst tot schouderhoogte, dan omlaag (grote cirkel dus) - voet en hand samen omhoog, maar daarna onderbeen aan knie laten hangen - omhoog komen is goede oefening voor spieren van de onderrug

Klassieke tekst van Zhang San Feng Het lichaam moet als één geheel bewegen, licht en lenig. Stimuleer de qi-stroom, concentreer de shen. Sta geen onvolkomenheden toe: vermijd uitsteeksels en inkepingen, maak geen onderbroken bewegingen. De beweging wortelt in de voeten, wordt doorgegeven via de benen, gestuurd door het middel en komt tot uiting in de vingers. Voeten, benen en middel moeten handelen als één geheel. Alleen zo kun je op het juiste moment en in de beste positie naar voren of achteren stappen. Naar boven, beneden, voren, achter, links of rechts: als moment van handelen en de positie niet juist zijn, raakt het lichaam in wanorde. Zoek de fout in het middel en de benen. Het gaat niet om de uiterlijke vorm van de beweging maar om onze intentie (yi) die de beweging leidt. Als er omhoog is, is er omlaag. Als er vooruit is, is er achteruit. Als er links is, is er rechts. Als je omhoog wilt, moet je eerst naar beneden. Als je eerst trekt en dan duwt, raakt iets ontworteld en kun je het eenvoudig omverwerpen. Onderscheid leeg en vol. Yin en yang veranderen voortdurend bij elke beweging. Alle delen van het lichaam zijn volledig met elkaar verbonden. Tai ji quan is als een machtige rivier die ononderbroken voortstroomt.


53

34. Schuin stekende handpalm en kruisachtige trap Stap uit en steek linkerhand schuin naar boven - linkerbeen op voorvoet neerzetten, gewicht blijft achter - linker onderarm horizontaal, palm draait naar boven - rechterhand op onderarm bij elleboog, palm beneden - linkerhand terug, rechterhand naar voren - rechterhand slaat iets weg naar beneden - stap uit in linker boogstand, steek linkerhand over de rechter heen schuin naar boven - concentreer op wijs- en middelvinger, rechterhand(rug) onder elleboog positie: linker boogstand naar het oosten Klap lichaam om - linker voorvoet los, alle gewicht op linker hak - draai bovenlichaam zover mogelijk naar rechts (holle rug), gewicht blijft op links - klap lichaam om (bolle rug), linkerhand gaat over je hoofd naar voren, rechtervoet verschuift iets naar rechts om in een lege stand uit te komen; gewicht op links - onderarmen parallel, linkerarm voor positie: lege stand naar het westen Verborgen trap met rechts - rechterbeen langzaam omhoog met wreef naar rechts - raak met linkerhand even rechtervoet aan

Details: - (vanuit de stand op 1 been) linkervoet gewoon laten zakken, geen stap naar voren doen - kombineer de gewichtsverplaatsing met de schuine steek naar voren - trek je rechterschouder niet omhoog als je indraait op de hak - vanaf de linkerboogstand t/m de lege stand blijft alle gewicht op links (dus niet gewicht even op rechts, voet indraaien en dan weer terug op links) - het omklappen (holle rug – bolle rug) is een goede oefening voor de onderrug - probeer niet de rechtervoet naar je toe te trekken om hem te kunnen aanraken; kijk gewoon hoever je komt en probeer in de loop van de tijd bij de voet te komen


54

35. Stap naar voren en stoot naar kruis. Armen openen zich als een tulp - laat been langzaam zakken en zet je rechtervoet ver open gedraaid neer op de hak, voeten op 1 lijn - handen vormen een kruis voor je hoofd (rechterhand binnen), draai middel naar links - kom naar voren, handen uit elkaar tot armen horizontaal en 180°; ogen volgen rechterhand; ellebogen laag, hand aan pols laten hangen positie: armen wijzen oost-west Stap naar voren en stoot naar kruis - armen draaien als molenwieken: rechterarm naar beneden en schuin naar achter, maak vuist; linkerarm naar boven, omlaag en schuin naar voren (noordwest) - linkerhak los en lichaam bijdraaien - kom met linkerbeen schuin naar voren (ook noordwest) - linkerarm en linkerbeen zwaaien tegelijk naar links; handpalm beneden - stap uit op schouderbreedte - gewicht naar voren - rechtervuist stoot van onder af naar voren positie: linker boogstand naar het westen Details: - tulp: schouders laag, ellebogen laag, handen aan de pols laten hangen - als molenwieken: armen blijven een tijdje in een hoek van 180°, linkerhand gaat omhoog, rechter omlaag - de vuiststoot gaat van laag naar laag - hand en vuist ver voorbij knie, bovenlichaam schuin naar voren. Maak duidelijk onderscheidt tussen deze vuiststoot en die van positie nr 21 Stap naar voren en stoot naar beneden.

Drie schatten - san bao Naast qi kennen de Chinezen nog shen en jing. Samen heten ze: de drie schatten. Shen is zuiver geestelijke energie - wat wij 'geest' zouden noemen. De shen is erg yang, veranderlijk, wil omhoog, heeft ons hoofd als natuurlijke thuisbasis en uit zich via de ogen. De eerste richtlijn van Yang Cheng-fu voor beoefening van Tai Ji Quan luidt: houdt het hoofd rechtop en ontspan de nek zodat de shen de kruin kan bereiken. Jing zou je kunnen vertalen met: essentiële materie. Het is erg yin, verandert heel langzaam en zetelt laag in de buurt van de nieren. De jing bepaalt onze fysieke gesteldheid op lange termijn en speelt ook een rol bij groei en voortplanting. Een deel van de jing is aangeboren - die heb je van je ouders meegekregen, het andere deel maak jezelf (uit eten, drinken en lucht). Het laatste heb je zelf in de hand, maar het is heel moeilijk om de conditie van je aangeboren jing te verbeteren. Tai Ji en Qi Gong oefeningen hebben een gunstige invloed.


55

36. Stap naar voren, lage houding, zeven sterren Hou bal vast - terug, zitten, ma bu - linkerhand aan pols omhoog tot schouderhoogte - rechter onderarm maakt cirkel rechtsom, gewicht op rechts - linkervoet ver opendraaien, tenen zuid - gewicht naar linkervoet, rechtervoet bijtrekken maar niet op de grond (tenen wijzen omlaag) - hou (grote) bal vast, linkerhand boven Stap uit op 1 lijn - stap op 1 lijn uit met rechts naar het westen (eerst de hak, later tenen naar zuidwest) - vingers linkerhand tegen rechterpols - kom naar voren, rechter onderarm gebogen en horizontaal voor borst (afweren) positie: je staat nu op de lijn oost-west Dragende handpalm maakt liggende cirkel rechterhand maakt liggende cirkel rechtsom met palm boven, hou vingers linkerhand tegen de pols - laatste stukje gaat onder neus langs en eindigt met rechterpalm naar voren - rechterhand duwt schuin omhoog, linker hand bij rechter schouder; kijk naar je rechterhand positie: duw naar het westen -

Lage houding (ook wel: slang kruipt laag) - kijk naar je linkervoet - zak in je rechterbeen, linkervoet schuift dwars naar voren (halve hurkzit) - rechterhand blijft hoog, breng linkerhand(rug) langs linkerbeen halve hurkzit (pu bu) naar het oosten

Zeven sterren - draai linkervoet open, gewicht naar voren, linkervoet nog iets verder opendraaien - rechtervoet bijdraaien op de hak, middel draait naar het oosten - handen worden vuisten - breng alle gewicht alvast naar voren - stapje met rechts, voorvoet op de grond, alle gewicht blijft op links; rechtervuist stoot naar voren - vuisten vormen een kruis voor de borst: rechter onder en iets meer naar voren positie: lege stand en opwaartse vuiststoot naar het oosten Zeven sterren Zeven sterren is het sterrebeeld de Grote Beer - het steelpannetje. Het rechterbeen is hier de steel - lichaam en armen het pannetje. De Chinezen geloven dat je uit de positie van de 7 sterren allerlei gevechtstactieken kunt halen. De 7 sterren zijn: schouders, ellebogen, vuisten en hoofd. In een andere verklaring maken de vuisten het Chinese karakter voor 7: 七 (qī )


56

37. Stap terug en berijd de tijger. Knie hoog - open vuisten - armen omlaag en parallel - rechterknie omhoog - handen met de vingers iets naar binnen gedraaid opzij van de knie Stap terug - stap terug met rechtervoet, - linkerhak los, voet bijdraaien - handen maken een halve cirkel naar boven en vormen een kruis, rechterhand buiten alle gewicht op rechts, linkerhak los, lege stand Berijd de tijger - rechts - middel draait naar rechts, handen gaan mee, je blijft naar het oosten kijken - draai terug, handen uit elkaar: rechterhand maak kleine cirkel naar rechtsboven, linkerhand opzij van heup - zit zo laag mogelijk in je rechterbeen, rechter elleboog laag positie: lage lege stand naar het oosten Berijd de tijger - links - draai een halve slag rechtsom op de voorvoet - nu alle gewicht op links, rechterhak los, blijf laag positie: lage lege stand naar zuidwest

Details van de beweging - stap terug: verdeel de armbeweging over de stap terug (lege stand en kruis handen tegelijk klaar) - middel draait naar rechts, kijk oost: hier sta je klaar om een aanval af te slaan, zo van : kom maar op... - berijd de tijger: eerst naar links wegslaan, dan handen uit elkaar, daarna zitten met elleboog laag Chinese uitdrukking Chinese zegswijze: als je op de rug van een tijger zit, is het moeilijk om er van af te komen. De uitdrukking wordt vaak gebruikt voor kansrijke maar gevaarlijke ondernemingen. Met andere woorden: je moet alles volledig onder controle hebben anders gaat het goed mis. Het lijkt aantrekkelijk om een stukje met een tijger mee te liften, maar hoe hou je hem in toom? In Tai Ji vereist deze lage lege stand een goede controle over je beenspieren.

Ji Yan Zhai – berijd de tijger


57

38. Draai om en dubbele lotuszwaai. Omdraaien - draai rechterhak ver naar voren, voet neerzettten - gewicht naar voren, handen uit elkaar, strek lichaam, linkerhak los, vingers rechterhand wijzen naar links - zwiep linkerbeen omhoog, draai ruim een kwartslag op rechter voorvoet, armen horizontaal - kom neer op de linkerhak, beide armen wijzen naar rechts, gewicht op links positie: voeten noord-zuid (op 1 lijn) , armen zuid Dubbele lotuszwaai - trek rechterbeen bij (knie tegen knie) - rechterbeen trapt met de klok mee voor het lichaam langs - handen bewegen op schouderhoogte van rechts naar links en slaan onderweg tegen de voet: je hoort twee klappen vlak na elkaar - rechtervoet langzaam neerzetten op de plek waar hij vertrok (eerst de hak) - gewicht blijft steeds op links, armen wijzen naar noordoost Details van de beweging: • omdraaien: beetje naar links indraaien, zwaai eerst rechterarm naar rechts, daarna linker – draaikracht komt uit de zwaaiende armen, niet uit been; linkerbeen is bij begin van de draai op het hoogste punt • lotuszwaai: voet bijtrekken (knie tegen knie) en middel naar links draaien • twee klappen: moeten hard zijn en dit bereik je door pas met de armen te komen als het been al naar rechts beweegt • na de klappen heb je eerst linkerhand, rechterhand en rechtervoet op 1 lijn, daarna pas voet neerzetten (voet hangt dus even in de lucht voordat je hem neerzet: volledige controle) • "dubbele lotuszwaai" slaat op de twee armen die meedoen – bij een enkele lotuszwaai geef je een klap met één hand

Ademhaling "Hoe moet je de ademhaling met de bewegingen kombineren? Ik denk dat we de ademhaling op de actie moeten afstemmen. Soms moet je ademhaling lang en diep zijn, soms ook niet. Maar je moet niet proberen om tijdens de hele vorm de ademhaling te reguleren. Vergelijk Tai Ji met muziek: er zijn verschillende ritme's en cadansen. Je moet snel ademen bij een snelle actie en langzaam bij een langzame actie." (Jiang Yu-Kun)


58

39. Span de boog en schiet de tijger Handen beschrijven een liggende acht: - eerst iets naar achteren en omlaag, gewicht blijft op links - dan voor de borst langs met palmen naar buiten en vingers naar links; ma bu - gewicht ietsje links van het midden, handen naar de rechterknie - maak twee vuisten en vervolg de cirkelbeweging naar achteren en omhoog - rechtervuist blijft opzij van rechteroor (duim laag), linkervuist stoot door naar links (noordoost, - de gewichtsverdeling in de eindstand is 40% op links en 60% op rechts, kijk in de richting van je linkervuist positie: de vuiststoot is noordoost, borst oost. Details - let op dat je het gewicht op links houdt zolang je met de linker cirkel bezig bent - als je zit in ma bu zijn de handen middenvoor en denk er aan om je linker oksel open te houden; het spiegelbeeld van deze positie kwamen we tegen in nr. 10. Draag tijger terug naar de berg. Daar wijzen de vingers naar rechts. - handen en vuisten cirkelen samen, alleen op het laatst gaat de linkervuist alleen verder - de cirkelbeweging van de handen wordt gestuurd door het middel - in de eindpositie kijk je naar noordoost, maar je moet je rechtervuist nog net kunnen zien Acht standen in Tai Ji Quan Jiang Yu-Kun onderscheidt acht standen in Taijiquan. Drie daarvan hebben we al besproken bij positie 3 Til handen op: ma bu, gong bu en xu bu. Han ji bu doet niet mee. De andere vijf zijn: Gong ma bu Dit is de stand in Span de boog en schiet de tijger en ook hierna in Witte slang spuwt gif. Letterlijke vertaling: boog paard stand. Halverwege tussen ma bu en gong bu. De stand moet vrij groot zijn, anders zie je de nuance 40-60 niet. Dus moet je hier na de dubbele lotuszwaai ver naar rechts uitstappen. Verdere kenmerken: bovenlichaam rechtop en voeten opengedraaid. Zuo pan bu Zitten met gekruiste benen. Kenmerken : gewicht 80-20, voorste voet ver opengedraaid, bovenlichaam rechtop, knie onder knie, 1 vuist tussen beide knieën, tussen achterwerk en hak, tussen linkerknie en grond. Hij komt drie keer voor in de 43-vorm (bij verplaatsen) en ook nog een keer in een grotere variant in de draai naar Vuist onder elleboog. Zie ook bij positie 7. Du li bu Stand op één been. Kenmerken: gewicht 100-0, lichaam rechtop, standbeen ietsje gebogen, kijk ver weg. Varianten: lege voet bij enkel (i.p.v. han ji bu), lege voet bij knie (niet in 43-vorm), lege voet laten hangen en knie hoog (Gouden haan staat op 1 poot). Bij trappen is de stand du li bu. Pu hu bu Kruipende tijgerstand. Meestal afgekort tot pu bu en dan vertaald met: halve hurkhouding. Je hurkt in één been en het andere is bijna gestrekt. De gebogen knie wijst in dezelfde richting als de bijbehorende voet. Beide voetzolen op de grond. Romp rechtop. Gewichtsverdeling 80-20. Tai ji bu Jiang Yu-Kun maakt onderscheid tussen een lege stand met voorvoet op de grond (xu bu) en eentje met de hak op de grond (tai ji bu). In taijiquan is dit onderscheid niet meer gebruikelijk.


59

40. Witte slang spuwt gif open linkervuist en breng hand naar rechtsonder open rechtervuist, draai hand onder rechter oksel door en leg hem op linker bovenarm, palm boven dan deze vier dingen tegelijk: - draai middel naar links - rechterhand omdraaien en langs linkerarm recht naar voren - trek linkerhand terug - gewicht links van het midden: 60-40 Je stoot hier een hand weg die je linkerpols vast houdt. positie: oost -

Legende van witte slang De legende van de witte slang speelt zich af in Hangzhou liggend aan het West Meer en van oudsher beroemd om zijn schilderachtige omgeving. Er was eens een witte slang die heel nieuwsgierig was naar het leven van mensen en dan vooral naar hun liefdesleven. Na vele eeuwen meditatie en oefening weet hij zich te veranderen in een mooi meisje (Witte Dame) en waar kun je vervolgens beter neerstrijken dan aan de oever van het West Meer? Ze is samen met haar dienstmeisje (een voormalige blauwe slang) en ontmoet een jongeman net op het moment dat het begint te stortregenen. Xu Xian biedt aan om hen terug te varen naar de stad.

Xu Xian biedt Witte Dame een lift aan.

Van het een komt het ander. Ze worden verliefd, beginnen samen een kruidenwinkel en zij raakt in verwachting. Dan verschijnt er een boeddhistische monnik Fa Hai ten tonele die Xu Xian waarschuwt dat hij getrouwd is met een duizend jaar oude witte slang. Xu Xian gelooft er niks van maar als hij zijn vrouw tijdens het drakenbootfestival overhaalt een glaasje wijn te drinken, neemt ze haar oorspronkelijke gedaante als slang weer aan. De jongeman schrikt zich letterlijk dood, maar Witte Dame (inmiddels herstelt) weet een wonderpaddestoel aan de goden te ontfutselen om hem weer tot leven te wekken. De rust keert terug maar Fa Hai rust niet voor hij de Witte Dame gevangen heeft. Hij sluit haar op onder de Pagode aan het Meer. Eeuwen later wordt ze bevrijd door Blauwe Dame en waar ze nu is weet niemand. De legende van de witte slang is meer dan 1000 jaar oud en in allerlei variaties gebruikt voor toneel, opera en film.

Hangzhou Pagode aan het Westmeer.


60

41. Stap naar voren, verplaatsen, afweren en vuiststoot Stap naar voren in 7 stapjes - gewicht op rechts - draai linkervoet open - weer af langs knie met linkerhand - gewicht naar voren - rechtervoet bijdraaien - borst bijdraaien (naar links) - kom overeind op linkerbeen rechterknie hoog, rechterknie wijst naar het oosten, armen hangen verticaal, schouders ietsje naar voren vier-op-een-rij: rechter(onder)been-rechterarm-linkerbeen-linkerarm positie: noord Vanaf dit moment krijgen we dezelfde bewegingen als in de afsluiting van Deel 2, alleen blijft hier de knie voorlopig hoog. Hand bij oor rechterhand cirkelt naar links en wordt vuist links voor de buik; linkerhand cirkelt naar rechts, kruist rechterhand en eindigt bij linkeroor (elleboog laag, hand hangt aan pols)

Verplaatsen - linkerarm draait om elleboog tot horizontaal - lichaam draait kwartslag naar rechts, rechtervoet dwars neerzetten (oost) - linkerarm zwiept mee, handen in elkaar verlengde op buikhoogte: linkerhand voor, rechtervuist draait halve slag (nu rug onder) - zitten met linkerknie onder rechterknie (ruimte), lichaam rechtop - handen iets uit elkaar trekken positie: oost Afweren - trek handen uit elkaar ("handboog spannen"), vuist opzij - kom overeind op je rechterbeen (niet helemaal strekken) - steek linkerbeen en linkerarm schuin naar voren (Zuidoost) - draai linkerpalm naar links (concentreer op middelvinger) - arm en been maken tegelijk een flinke zwaai naar links - zet hak zo neer dat je straks een brede boogstand kunt maken Vuiststoot - draai linkerpalm naar rechts (om de middelvinger) - breng gewicht naar voren - rechtervoet bijdraaien - rechtervuist draait kwartslag en stoot naar voren op borsthoogte - linkerpalm tegen onderarm (helpende hand) positie: linker boogstand naar het oosten


61 Tai Ji Quan en de Ba Gua (Acht trigrammen)

In het wereldbeeld van de meeste culturen spelen bepaalde getallen een rol. In de Chinese denkwereld zijn dit bijvoorbeeld de getallen 2, 5, 8 en 9. Twee hoort bij yin en yang. In China is het denken over de dingen met yin en yang begonnen. Dat lijkt een zwart-wit kijk op de wereld, maar als je bedenkt dat yin en yang in elke verhouding kunnen voorkomen, wordt het beeld wat genuanceerder. Onze computers zijn ook gebaseerd op het binaire stelsel. In feite zijn het kombinaties van nulletjes (uit) en eentjes (aan) die alles mogelijk maken. En het valt niet te ontkennen dat je met een computer een aardig stukje werkelijkheid kunt simuleren. Het kombineren van meerdere yin-yang situaties gebeurde ook in het oude China. Door steeds drie mogelijkheden te kombineren krijg je in totaal acht uitkomsten. Deze heten in het Chinees: bā guà (bā = 8). In het Nederlands: trigrammen. Je ziet ze hier linksboven rond het yin-yang symbool gegroepeerd. Elk trigram heeft een beeld en daarbij behorende eigenschappen. De volgorde in het ontstaan der dingen wordt nu: eerst is er niks, dan krijg je yin en yang en daaruit ontstaan de ba gua. De ba gua vormen ook de basis van het orakelboek de Yi Jing, een van de vijf Chinese klassieke boeken. Daarin worden telkens 2 trigrammen gekombineerd tot 8x8=64 hexagrammen en dat is dan voldoende om elke situatie tussen hemel en aarde te beschrijven. Wat heeft dit nu met Tai Ji Quan te maken? Welnu – in dit wereldbeeld van de ba gua past dat wij ons in 8 richtingen moeten kunnen verweren en dat ons daarbij 8 basistechnieken ter beschikking staan. Deze technieken zijn: peng - afweren, lü - terugtrekken, ji - drukken, an – duwen, cai - neertrekken, lie - splijten, zhou - elleboogstoot, kao - schouderduw. De 8 richtingen zijn de 8 windrichtingen. In Tai Ji vormen heb je nooit meer dan deze 8 richtingen. Dat is goed om te weten. Een duw of boogstand naar zuidzuidwest komt bijvoorbeeld niet voor. In de 43vorm zitten in Deel 1 alleen de 4 hoofdrichtingen ( N Z W O ). Pas vanaf Deel 2 komen de diagonale richtingen aan de beurt. Jiang Yu-Kun onderscheidt in Taijiquan maar liefst 4 series van 8 technieken! Naast genoemde 8 handtechnieken noemt hij 8 standen, 8 verbindende stappen en 8 trappen. De 8 standen zijn: ma bu, gong bu, xu bu, du li bu, pu hu bu, zuo pan bu, tai ji bu, gong ma bu. Dus paardrijstand, boogstand, lege stand (met voorvoet), één been stand, kruipende tijger stand (= halve hurkzit), gekruiste zitstand (= xie bu, ruststand), tai ji stand (= lege stand met hak), boog-paard stand. Ze zitten alle acht in de 43-vorm. Merk op dat han ji bu niet meetelt – dat is een hulpstandje. De 8 verbindende stappen en 8 trappen zijn hier minder interessant omdat ze maar ten dele in de 43-vorm voorkomen.


62





63 Tai Ji Quan en de Wu Xing (Vijf Elementen) De ba gua, gebaseerd op het yin-yang concept, is één manier om naar de wereld te kijken. De tweede manier is vanuit de vijf elementen (wu xing). Deze kwam in China later in zwang. De vijf elementen zijn vuur, aarde, metaal, water en hout. Elk element vertegenwoordigt een complex van eigenschappen en samen bestrijken ze alles wat je hier op aarde kunt tegen komen. Het idee is dat de dingen zich presenteren in vijf verschijningsvormen. Zo heb je: 5 kleuren, 5 tonen, 5 smaken, 5 vingers, 5 organen, 5 klachten, 5 ontwikkelingsstadia, 5 seizoenen, 5 richtingen, etc. en elk van de 5 onderdelen heeft de eigenschappen van het bijbehorende element. En belangrijk is: dingen met hetzelfde element corresponderen met elkaar. Daarom heet het ook wel: het systeem van de correspondenties. Nu moet je af en toe een beetje creatief zijn om het vijfde onderdeel te vinden. Naast de vier richtingen noord-zuid-oost-west heb je natuurlijk de plek waar je op dat moment staat. Dus dat is ook weer opgelost. Op dezelfde manier zijn in Tai Ji Quan de 5 elementen verwerkt in de 5 stappen: voor, achter, links, rechts en "centraal evenwicht".

In de Middeleeuwen was het hier in Europa ook heel gewoon om zo te denken. Daar ging het om het getal 7 uit de Christelijke traditie. Je had 7 dagen (God heeft de wereld in 6 dagen + een rustdag geschapen), 7 tonen, 7 kleuren, 7 planeten, 7 deugden, 7 zonden, 7 hemelen, 7 metalen... En er werd ook gedacht in correspondenties: de maan hoorde bij de maandag en bij zilver, de zon bij zondag en goud. Dergelijke systemen zijn nogal dwingend. Je kon hier in de Middeleeuwen niet met een achtste planeet aankomen en in China niet met een zesde element. De ontwerpers van Tai Ji konden dus weinig anders dan hun theorie baseren op de twee meest gangbare manieren om de wereld te beschouwen: de ba gua en de wu xing. Samen 13 dus. Daarom heet Tai Ji Quan van oudsher ook wel "Tai Ji 13".


64

Afsluiting -

draai handpalmen omlaag armen parallel op schouderbreedte armen omlaag tot handen opzij (palmen beneden, duim tegen broeknaad); door de knieën overeind komen, palmen achter voor de tweede keer door de knieën armen aan polsen omhoog tot navelhoogte rechterhak bijdraaien tot voet recht naar voren staat gewicht op rechts linkerhak los, tenen los, voet bijtrekken, tenen, hak... overeind komen, breng handen terug opzij met palmen tegen bovenbeen

Blijf een tijdje zo staan. Concentreer op je onderbuik en adem rustig in en uit door de neus. Einde deel 3 Toelichting - in de boogstand naar zuidwest (met armen parallel op schouderhoogte) wijst de rechtervoet naar zuidwest. Als je hem bijtrekt tot schouderbreedte wijzen de tenen vermoedelijk nog steeds iets naast het zuiden. De correctie bij de afsluiting dient om beide voeten weer parallel te krijgen met de tenen naar het zuiden. Ook als je de voet wel in één keer goed hebt bijgetrokken doe je toch de manoeuvre met de hak – om de correctie niet te vergeten. In de 24-vorm wordt in de afsluiting eerst de rechtervoet bijgedraaid tot parallel en dan pas bijgetrokken tot schouderbreedte. - de afsluiting is in feite het stukje uit de Beginvorm in omgekeerde volgorde, alleen sla je 'palmen naar achteren' in de eindstand over. Afsluiting - shou shi Shou shi wordt meestal vertaald met "afsluitende vorm" of "afsluiting". Maar dat is slechts een deel van de betekenis: shōu 收 = ontvangen, verzamelen, oogsten, afsluiten, stoppen shì 势 = kracht, macht, uiterlijke vorm Dus shōu shì kun je ook vertalen met "verzamelen kracht". Het is de afsluitende fase waarin je je concentreert op het dan tian in de onderbuik en nog een tijdje rustig ademhaalt (de qi terugleiden naar het dan tian). In Qi Gong series heet zo’n afsluitende oefening shōu gōng 收功 en daar heeft het dezelfde functie. Beoefening van de 43-vorm Als je de 43-vorm beoefent om jezelf in een goede fysieke en mentale conditie te houden, doe hem dan tenminste 3 x per dag, het liefst 's morgens, achter elkaar en buiten of in een ruimte met voldoende frisse lucht. De 1e keer is een soort warm draaien, de 2e keer voelt al beter omdat spieren, pezen en gewrichten nu los zijn en vermoedelijk kun je je al beter concentreren, de 3e keer moet je zien als de feitelijke oogst van de oefening. Voordat je met de Tai Ji vorm begint zijn enkele inleidende oefeningen aan te bevelen. De verjongingsqigong (zie ergens in deel 1 van dit dictaat) is hiervoor zeer geschikt. Als je die laat volgen door 10 rondjes linksom en rechtsom met de knieën (voeten tegen elkaar) en een tijdje links en rechts zitten in de halve hurkzit, dan heb je een prima warming up.


65 Uit een interview met Jiang Yu-Kun: "Door elke dag 's morgens vroeg buiten Tai Ji te beoefenen werk je aan een goede gewoonte. Op deze manier krijg je veel frisse lucht binnen en de stofwisseling verbetert ook. Na de oefening zit je vol energie en bent in staat alles goed te doen. Weet je waarom je niet moe bent en in tegendeel vol zit met energie? De reden is: het principe van je hoofd rechtop houden. Dit stimuleert het centrale zenuwstelsel en dat stimuleert weer de andere systemen. Het resultaat is dat je je vol energie voelt en nooit moe bent. Mensen die laat opstaan en laat naar bed gaan zullen daarentegen energie tekort komen. Als gevolg daarvan zijn ze sloom in hun gedragingen en hun ogen staan dof. Als ze een beetje actief worden beginnen ze zwaar te ademen en ze kunnen hun lichaam niet rechtop houden. Dit zijn de symptomen van een zwakke gezondheid en van ziektes die bij een hoge leeftijd horen. Er is een populaire uitdrukking: 'Leven hangt af van beweging'. Ik denk dat hier veel voor te zeggen is. Maar we moeten onze kracht en kunde objectief inschatten. Als je Taijiquan of wapenvormen leert moet je de mate van oefening afstemmen op je leeftijd en conditie en daarbij regelmatig en stapsgewijs te werk gaan (...) Jiang Yu-Kun Adequate oefening kan je fris en gezond houden, je levensduur verlengen, dementie voorkomen en vetzucht en daaruit voortkomende klachten vermijden."


66

Overzicht van de acht (hand)technieken Afweren (péng - 掤 ) Peng = met gebogen arm iets wegduwen of af laten ketsen. Yang kracht, zowel aanvallend als verdedigend. Zie jezelf als een strandbal waarop een kracht van buiten afketst. De energie komt vanuit het dan tian. Terugtrekken (llǚ - 捋) Lü = draaien, leiden of trekken. Yin kracht. In het Nederlands meestal: “terugtrekken”. Het is een verdedigende beweging waarbij je de kracht van de aanval afleidt. Deze meegevende techniek is kenmerkend voor Tai Ji. Drukken (j ǐ - 挤) Ji = ergens tegenaan drukken. Je drukt in horizontale richting met een of twee handen: bijvoorbeeld een pols of onderarm met daarachter een helpende hand. De kracht komt vaak uit het (strekken van het) achterste been. Duwen (àn - 按) Het Chinese karakter An bestaat uit twee elementen: hand en vrede. Dus: met je handen iemand stil houden. In het dagelijkse leven betekent An: drukken of naar beneden duwen. Je kunt An gebruiken voor aanval èn verdediging. Neertrekken (cǎ ǎi - 采 ) Met beide handen de tegenstander plotseling aan de arm(en) naar beneden trekken. De kracht komt niet alleen uit de armen maar uit het hele lichaam. Bijvoorbeeld in: zoek een naald op de bodem van de zee. In de 43-vorm zit hij daar tweemaal achter elkaar. Zie toepassingen. Splijten (liè - 挒) Twee tegengestelde bewegingen om de tegenstander te ontwortelen: boven duw je hem naar achteren en onder naar voren. Bijvoorbeeld in: "scheid de manen van het wilde paard" en in "schuin vliegen". De kracht komt vanuit het middel. Lie wordt vaak vooraf gegaan door Cai – neertrekken. Dit geheel in navolging van de klassieken die zeggen: “Door de techniek van trekken en duwen af te wisselen raakt een voorwerp ontworteld en kan men het snel omgooien” (Zhang San-Feng). Elleboogstoot (zhǒ ǒu - 肘 ) In de Tai Ji solovorm zit de elleboogstoot goed verborgen. In de tweemansvorm komt hij enkele keren voor. Je kunt de ellebogen zien als een tweede verdedigingslinie wanneer het gebruik van je handen (de eerste verdedigingslinie) beperkt is. Maak een vuist met de arm waarmee je de elleboogstoot uitdeelt. Voer de elleboogstoot bij het oefenen met sterk ingehouden kracht uit want hij is zeer gevaarlijk. De beenpositie is meestal ma bu en de elleboog komt niet voorbij de knie. In de 43-vorm zit een elleboogstoot omlaag in positie 23. En verborgen zit hij net voor Enkele zweepslag bij "handen op één lijn". Lichaamsstoot (kào - 靠) Kao betekent: ergens tegenaan leunen. Meestal vertaald met “schouderduw”, maar voor Tai Ji is “lichaamstoot” een betere vertaling. Bij deze techniek stoot je met je schouder, heup, dij, rug, etc. (of een kombinatie van deze) tegen iemand aan om hem uit balans te brengen. Je gooit je hele lichaam in de strijd. In de 43-vorm zit kao als lichaamsstoot vlak voor de Kraanvogel in Deel 1 en als schouderduw 2 x in Schuin vliegen waar je je schouder in de oksel van de tegenstander plaatst.


Traditionele Yangstijl Taijiquan 43-vorm. Instructie

Recommend Documents