Toscane Fietsen, Italië

Praktische informatie bij het artikel ‘Fietsen door Toscane’ in Op Pad 7-2010

Toscane Fietsen, Italië

Samenstelling: Nanda Raaphorst Foto: Nanda Raaphorst

Gebied De route Zwaarte/moeilijkheidsgraad Navigatie Beste tijd Er naar toe Overnachten Tips L’Eroica Kaarten en gidsen Adressen en sites Dag-tot-dagroutebeschrijving

Feiten Activiteit Fietsen Gebied Toscane, midden-Italië De route Zevendaagse rondtocht van Pisa naar Pisa via Florence, Siena, Poggibonsi, San Gimignano, Volterra en Livorno. In totaal 447 km Zwaarte/moeilijkheidsgraad Op enkele trajecten na verloopt deze route over glooiende heuvels Een goede conditie helpt. Een enkele klim is steil. Soms druk verkeer op de wegen naar de grote steden Navigatie Route uitgestippeld op de kaart. Tips uit fietsgidsje. Elders op deze site vind je de gps-log van de tocht

Gebied Toscane, midden-Italië. Een ronde langs de highlights van Toscane: Pisa, Florence, Siena, de Chiantistreek (veel te veel moois voor een zevendaagse tocht). Het landschap tussen de steden varieert. Tussen Pisa en Florence, met tussenstop in Vinci, kozen we voor een route zo dicht mogelijk langs de rivier de Arno. Dit bleek geen bijzonder mooie route. Het noordelijker gelegen alternatief, door de Montepisano moet mooier, rustiger, maar ook veel zwaarder zijn. Tussen Florence en Siena ligt de Chianti streek. Hier fiets je over kabbelende heuvels tussen wijnranken, olijfvelden en kasteelachtige wijnhuizen. Een schitterende streek, samen met de route tussen San Gimignano en Castiglioncello de mooiste trajecten op de tocht. Livorno is een tamelijk ruige havenstad, maar na het overweldigende cultuuraanbod in voorafgaande steden een welkome afwisseling. Wat een bezienswaardigheid op zich was, is de kustweg in Tirrénia, de kuststrook ten zuiden van Pisa. Kilometerslang rij je langs de poorten van schreeuwerige strandtenten die - na betaling - toegang geven tot overbevolkte stranden. Wel weer leuk: Marina di Pisa, aan het eind van die kustweg, waar de Arno in zee uitmondt.

De route Zevendaagse rondtocht van Pisa naar Pisa via Florence, Siena, Poggibonsi, San Gimignano, Volterra en Livorno. In totaal 447 km. Dag 4 volgden we een deel van de Eroica (zie Eroica).

Pagina

Toscane


Beste tijd April, mei, juni, september en oktober Er naar toe Vliegen op Pisa Overnachten Hotels, agriturismos

Pagina

Dag 1, Pisa - Vinci, 67 km Dag 2, Vinci - Florence, 50 km Dag 3, Florence - Giaole in Chianti, 58 km Dag 4, Gaiole - Sienna - Gaiole, 62 km Dag 5, Giaole - Casino di Terra, 105 km Dag 6, Casino di Terra - Castiglioncello, 36 km Dag 7, Castiglioncello - Pisa, 69 km Totaal: 447 km

Zwaarte/moeilijkheidsgraad Op enkele trajecten na verloopt deze route over glooiende heuvels. Een goede conditie is mooi meegenomen. Een enkele klim is steil, warm en druk. Vooral de wegen naar/van de grote toeristensteden. De Chianti-streek heeft vriendelijke heuveltjes die in hoogte variëren van 300 - 600 meter.

Navigatie Route uitgestippeld op de kaart. Tips uit het gidsje Fietsen in Toscane & Umbrië van Luc Oteman. Elders op deze site. Een kaart van 1:300.000 is niet gedetailleerd genoeg om de mooiste weggetjes op te vinden. Wij reden o.a. in de Chianti-streek op kaarten 1:50.000. Elders op de site vind je de gps-log van de tocht.

Beste tijd In mei, juni, september, oktober. In juli en augustus te druk en te warm. In oktober zijn de dagen kort, het is licht tot 18.30 uur maar het licht dat je hebt is schitterend.

Er naar toe Rechtstreekse vluchten op Pisa vanaf € 200,-, bijvoorbeeld met Transavia. Fiets telt als bagagestuk. Check-in bagage: gratis tot 20 kg. Daarboven geldt een toeslag van € 9 per kg. Zie o.a. www.vliegwinkel.nl.

Overnachten Leuke adressen - sommige alleen beschikbaar bij langer verblijf - vind je o.a. op * www.initaly.com/agri/agri.htm * www.charmingsmallhotels.co.uk * www.etruria.nl/?_Mid=f183 Zie ook onder ‘Adressen en sites’. Wie onderweg wil kamperen zal naar campings moeten zoeken, ze liggen niet voor het oprapen. Op de ANWB Wegenkaart Italie 5, Toscane, Umbrie, Marche, 1:300.000 staan campings ingetekend. Verder geeft het Italiaans Verkeersbureau een overzichtskaart uit met campings in Toscane. En er zijn natuurlijk handige campinggidsen, zie onder ‘Kaarten en gidsen’.

Tips Wij sliepen op de volgende adressen langs de route: * Pisa centrum: Hotel Bologna Via Giuseppe Mazzini, 57 T: +39 050 502120 I: www.hotelbologna.pisa.it * Vinci: Agriturismo Il Piastrino Via Piastrino 30 50059 Vinci T: +39 0571 56148 E: [email protected] I: www.ilpiastrino.it

Pagina

Toscane


Pagina

Geweldige plek, kamer met openslaande deuren naar tuin met zwembad, uitzicht over de heuvels. Heerlijk eten uit eigen tuin.€ 80,- voor 2-p-kamer. * Florence: B&B Alle Rampe Piazza Ferrucci 6/7 T: +39 0556800131 E: [email protected] I: www.villaallerampe.it Klein pension, langs de Arno, op 10 min loopafstand van het centrum. * Chiantistreek: La Fonte del Cieco Via Ricasoli, 18 Gaiole in Chianti (Siena) T: +39 0577 744028 I: www.lafontedelcieco.it Prachtige herberg, sfeervol pand. Uitzicht op dorpsplein. Je verblijft hier in het hart van de Chianti-streek, toch niet al te toeristisch. Gaiole is de startplaat van de Eroica de historische wielertocht die jaarlijks op de eerste zondag in oktober verreden wordt. Eten? In de tent, opgesteld op het plein. Dat lijkt een beetje ‘armoedig’ maar het eten is er heerlijk. * Tussen Volterra en Cécina: Fattoria Belvedere Casino del Mocaio, 46 Loc. Casini di Mocajo 46 - Via Salaiola SS 68 Km 16 (Montecatini Val di Cecina) 56040 Casino di Terra Casino T: +39 0588 36112 I: www.relaisbelvedere.it E: [email protected] Een hotel als een vesting, beetje op heuvel met mooi uitzicht op de bergen. Hij heeft kamers en appartementen (aanrader!) en eten gebeurt in een soort feestzaal waar je met tien toeristenbussen tegelijk kunt eten. Obers rennen af en aan en zijn toch vriendelijk. De gastheer is erg sympathiek en houdt er van zijn gasten te verwennen, het liefst met grote hoeveelheden eten en drank. * Cécina: Agrihotel Elisabetta Via Tronto, 10 Loc. Collemezzano 57023 Cécina T:. +39 0586 661096 I: www.agrihotel-elisabetta.it Agri (?) accommodatie, veel kamers en appartementen, enkele met terras. Alle gasten (ca 80) eten tegelijkertijd. De obers rennen af en aan, het lijkt wel een show, zeker als het dijbeen van het varken wordt geserveerd. Gastheer, eigenaar en entertainer is Luigi, die van tafeltje naar tafeltje hopt, grapjes maakt, glaasjes vult, knipogen uitdeelt.

L’Eroica Jaarlijks op de 1e zondag van de maand wordt de Eroica verreden. Een historische tocht over de gravelwegen van de Chianti waarbij deelname alleen mogelijk is in traditionele kleding. Vier verschillende afstanden: 200, 137, 75, 38 kilometer, waarbij ongeveer de helft per afstand bestaat uit onverharde stofwegen. Startpunt is het gezellige Gaiole in Chianti, hart van de Chiantistreek, temidden van de wijngaarden en olijfvelden. Een tocht voor liefhebbers, die er niet vies van zijn in het stof te happen. De route is bewegwijzerd, dus altijd ook op eigen houtje te volgen. Zuidelijkste punt van de lange ronde is Montalcino, noordelijkste punt Vertine, startpunt is Gaiole, knooppunt is mooi Siena. Info: www.parcociclisticodelchianti.it, www.terresiena.it, www.terresienainbici.it, [email protected]. Pagina

Toscane


Pagina

Kaarten en gidsen Gidsen * Fietsen in Toscane & Umbrie van Luc Oteman, uitg. Pirola, zie pirola.nl en site Oteman: www.opdefiets.nl. Handig ringbandgidsje met 2000 km aan routes, onderverdeeld in 44 trajecten, verspreid over Toscane en Umbrie. Met heldere kaartjes, hoogteprofiel per trajet en alle andere voor fietsers relevante info als overnachtingsadressen, fietsenmakers en wegkwaliteit. Veel aandacht voor geschiedenis en cultuur, de keuken vooral natuur en landschap. Prijs € 19,50. * Kettler Verlag, Toscane per Rad, € 15,90. Kleine compacte fiets routeboekjes (Duitstalig). Veel relevante fietsachtergrond informatie. Sober vormgegeven. * Pirola, Reitsma’s route naar Rome deel 3, € 19,50. Uitgezette fietsroute door het hart van Toscane naar Rome. Door variant is rondrit Toscane mogelijk. * Lonely Planet Cycling Italy, € 23,95. Groot deel van het boek gaat uiteraard over Tuscany. Uitgewerkt volgens bekend LP recept * Bikeline, Radatlas Toscana, € 13,90. Uitgewerkte dagtochten/meerdaagse tochten in alleen Toscane. Alle gewenste fietsinformatie aanwezig. * Veel mooie gidsjes, folders en routekaarten met fietsroutes in Toscane, verkrijgbaar bij ENIT. O.a. Costa degli Etruschi, Cycling Itineraries; Costa degli Etruschi, Food and wine trails; Costa degli Etruschi, Hiking trails. En Costa Toscana, Trekking Bike en Cycling on the Tuscan Coast and the islands of the Archipelago. Ook via ENit een gids met accommodatie, van B&B’s en campings tot jeugdherbergen en luxe hotels. * Italie, agriturismo & kleine hotels, uitg. Robin Hobb, € 19,50. Een gids uit de serie ‘Gidsen voor bijzondere logeeradressen’. Een luxe gids met dito adressen voorzien van sfeerbeschrijving, omgevingkarakteristiek plus alle feitelijks ins en outs. Zie ook www.hobb.nl. * ANWB Toscane Extra, € 7,95. Handig zakgidsje met uitneembare grote kaart. 5 autoroutes en veel internettips. * ANWB Toscane Actief, € 14,95. Reisgids met wandelingen, fietstochten, autroutes, gedetailleerde kaarten, gps-tracks. Kaarten * Touring Club Italiano, 1:200.000, Toscana, € 9,95. Meest betrouwbare kaart van Toscane. Alle verharde wegen zijn terug te vinden. Voor onverhard fietsen is de kaart te grof. * Diverse Kompass kaarten, 1:50.000, € 8,95. Er zijn diverse Kompasskaarten voor Toscane. Door gedetailleerde schaal bestrijken ze een klein gebied. Meer geschikt voor onverhard fietsen/MTB. Bijvoorbeeld: Kompass 660 Florence/Chianti. * Toscane, Stads- en dorpswandelingen. Box gevuld met kaarten bedrukt met stadswandelingen (kaartje en tekst). 50 wandelavonturen, door Martha Fay. Uitg. Elmar. Leuk vormgegeen, van de 50 routes 8 in Florence, 2 in Siena, geen enkele in Livorno. Het wachten is op deel 2 dus.. * Elmar, Wereldwijzer, Toscane, € 22,95. Full colour reisgids met uitgebreide informatie over de Toscane. De gids heeft een heldere indeling die is onderverdeeld in achtergronden en praktische informatie

Adressen en sites Adres * ENIT- Italiaans Bureau voor Toerisme Stadhouderskade 2 1054 ES Amsterdam E: [email protected] I: www.enit.it T: (020) 6168244 Sites * www.reisboekhandel.nl, www.fietsvakantiewinkel.nl, gespecialiseerde winkels met

Pagina

Toscane


Pagina

een uitgebreide voorraad kaarten en (fiets)gidsen over het beschreven gebied. * www.turismo.toscana.it, algemeen, info over Toscane. * www.florencebybike.it: Via San Zanobi, 120/r, 055 488 992, [email protected]. Goede fietsenwinkel in Florence. * www.eroica.it. Dé site over de Eroica. * www.terresienainbici.it, bikerssite, ook met info over de Eroica. * www.bicitalia.org, fietsroutes, helaas alleen in het Italiaans. * www.initalia.it, accommodatiesite. * www.italyhotels.it, idem. * www.bbitalia.it, bed & breakfasts. * www.agriturist.it en www.terranostra.it, www.agriturismo.regione.toscana.it, www. turismo.toscana.it, landelijke accommodatie. * www.camping.it, www.federcampeggio.it, campings. * www.ostellionline.org, jeugdherbergen. * www.pisa-airport.com.

Dag-tot-dag routebeschrijving Dag 0, 16 u aankomst vliegveld Pisa Tien min. fietsen naar centrum Pisa, deels langs de oevers van de rivier de Arno. Stadswandeling Pisa, fotosessie bij toren (Pendente) die bijna om lijkt te vallen zo scheef. €15 toegang, er zijn nog 41 plaatsen op de toren vrij. Ieder uur het blikkken geluid van beierende kerkklokken. We eten op toeristenterras, 6,50 voor pizza, 14 euro voor fles prosecco. Dat valt mee. Dag 1, Pisa - Vinci Zondag, rust in de stad, alleen hordes wielrenners op de weg, en kanovaarders op de Arno. Over zo klein mogelijke weggetjes naar Vicopisano. Vreemd landschap. Links van ons de Montepisano, wij langs rivier die we niet zien. Veel rommel langs de weg, veel bedrijvigheid ook. Bij Caprona steken we de rivier over richting bergen. Weg onderlangs gebergte is erg druk. Bij Vicopisano eraf, lunchtijd. Siësta in Vicopisano, kasteel is tot 15 uur gesloten. Plaatsjes zijn slecht aangegeven, je hebt goede detailkaart nodig. De witte weggetjes op onze 1:300.000 kaart zijn in praktijk voornamelijk goede 2-baanswegen met hier en daar (erg) slechte trajecten met hobbels en kuilen. Totaan Vicopisano rijden we door vlakte, daarna glooiender met steilste klimmetjes (hooguit 5 min) naar Bientina en Sta Maria a Monte, daarna (Vicopisano - Vinci) blijft het glooiend. Hoe dichter we bij Vinci komen, hoe mooier het landschap. Van nogal rommelig, karakterloos en ronduit vies (o.a. overvolle stinkende vuilcontainers) overgaand in de bekende Toscaner plaatjes: strakke glooiingen met symmetrische patronen van wijnranken, coniferen, overal maar dan ook overal olijfbomen, granaatappelboompjes. Nu ook wat mooiere huizen/boerderijen. Prachtig agriturismo blijkt onze overnachtingsstek, Il Piastrino. Stokbrood, honing, nootjes, olijven, ravioli gevuld met spinazie, ricotta-kaas, sla, fricandeau, amandeldrankje en - koekjes toe. Dat wordt lekker slapen. Afstand: Pisa - Vinci: 67 km. Zwaarte (1-5): 2,5, van vlak tot lichtglooiend met 1 kort klimmetje en een supersteile klim naar Il Pastriano. Dag 3, Vinci - Florence Afdalen naar Vinci, mooie uitzichten, heuvels, wijnranken. Bezoek aan Museo Leonardiano waar schaalmodellen van Leonardo da Vinci staan. Museum is deels ondergebracht in kasteel. Klim naar centrum, dan nog een steilere klim die pas zo’n 1 km voor Vitolino echt ophoudt, en daar slaan we af het dal van de Arno in. Druk verkeer rond Empoli, aanhoudend totaan Montelupo. De dorpjes op de kaart zijn lintdorpen met moderne huizen, afgewisseld met veel industrie. Maar zelden idyllisch. Het verkeer is fietservriendelijk. Men duwt liever de tegenligger de berm in dan ons. Vlak

Pagina

Toscane


Pagina

voor Cerbaia slaan we van de gele route af, te druk, dan wit weggetje naar San Michele a Torri. Fraai slingerweggetje, maar soms erg steil, wel schitterende uitzichten. In de afdaling een superuitzicht op Florence waar we de avondspits in duiken. Afstand: 50 km. Zwaarte: 2-3, overwegend glooiend landschap met enkele (erg) steile maar korte klims. Vanuit het zuiden komend fraaie afdaling naar Florence. Dag 4, Florence - Gaiole We verlaten Florence via de Ponte a Ema, even verderop het fietsmuseum gewijd aan 80 jaar Ciclismo (open do/vr/za van 9.30 - 13; do/vr 15.30 - 19.30 uur). We rijden inmiddels op de veel betere 1:50.000 kaarten, waarop ook de allerkleinste weggetjes te vinden zijn. Grassina, ten zuiden van Florence, is een levendig plaatsje, het ligt op de rand van de Chiantistreek. De 222 is een brede, nogal drukke weg, hij voert naar Greve in Chianti, de uitzichten zijn waanzinnig. Een hoog Toscane-kalender-gehalte. In de dalen net zo goed industrie, er moet natuurlijk ergens olie en wijn van de olijven en druiven geproduceerd worden. OP toppen van heuvels fraaie wijn/ oliehuizen. Greve in Chianti is toeristisch, druk stadje met strakke buitenwijken. Het Museo de Vino is van ma t/m za open van 11 - 13 en van 15 - 18 uur. We hebben geen zin in de toeristenterrassen. Aan het eind van de galerij/het plein zit een pizzeria die de heerlijkste pizzapunten verkoopt die we op de trap van het stadhuis opeten. Negen km voorbij Greve ligt Panzano, 250 meter stijgen. Het landschap is prachtig, strakke lijnen, fraai licht. In Panzano opnieuw een korte stop, want Vino y oil is geen cafeetje om voorbij te rijden. In de schaduw van wat bomen op een klein pleintje staan piepkleine tafeltjes. Het oude centrum ligt er 5 min vandaan, met een fraai kerkje als grote trekpleister. Volgens berekening is route naar eindpunt Gaiole in Chianti via Poggio al Sodo (naar oosten) korter en eenvoudiger (blijft op hoogte) dan via Castellina in Chianti. Het gevolg: zwaar stijgend omhoog bij Panzano. De laatste 8 km bijna volledig afdalen. Let op: voorbij casa Miranda rechtsaf: anders zwaar klimmen naar Gaiole in Chianti. Afstand: 58 km. Zwaarte: 3 (met name door 4 km klim tussen Panzano - Radda in Chianti) Dag 5: Gaiole in Chianti, rustdag Op stap met Gianni, organisator van de Eroica. Via allerlei stoffige wegen voert hij ons naar enkele van de mooiste dorpen op de Eroica route. Onder andere Vertine, een middeleeuws vestingstadje, ommuurd, 40 inwoners, hooggelegen op heuvel. We zien ook El castello de Melezo, op de grens van Florence en Siena, steden die ooit verwikkeld waren in bloedige machtsstrijd. En nog steeds veel concurrentie. Dag 6: Gaiole - Gaiole Tocht in het spoor van L’Eroica. Eerste 7 km heerlijk in schaduw, over asfalt ri Castello di Brolio, wijnhuis Barone Ricasoli, zeer sjiek, met tentoonstelling Eroica en verkoop spulletjes. En ook: omslagpunt asfalt > gravel... We zitten op de ruta blanca en zullen het weten, stof! Fraaie vergezichten. Het landschap, de heuvels, alles lijkt afgeschuurd, als versleten suède, in verschoten tinten bruin en beige, mooi! Zeker met dat oktoberlicht erop, dat dwars door de herfstblaadjes schijnt. Over het land uitgestrooid fraaie gebouwen in zandkleurige, ruwe stenen, kleine raampjes, het stikt van de wijnhuizen. En over die rutas blancas zijn ook veel toeristen onderweg, van het ene naar het andere wijnhuis. Na Brolio volgt supermooie tocht op hoogte en - op klim na Brolio na - vrij eenvoudig fietsen naar Pianella. Het gaat lekker dus we besluiten te gaan lunchen in Siena hoe decadent kun je zijn. De 11 km naar Siena zijn het addertje onder het gras, klimmen! De (bewegwijzerde) Eroica voert de stad in via de Porta Pispini, prachtige imposante dubbele poort, de tweede van hout, die toegang geeft tot de Via dei Pispini, waarbij meteen de hoge koele gebouwen langs beide straatzijden opvallen. Een soort wand van gebouwen, grijs, somber, afstandelijk. De Pispini komt uit in het centrum, waar we neerploffen op een terras met uitzicht op het prachtige schelpvorPagina

Toscane


Pagina

mige plein, het Piazza del Campo, waar toeristen languit op de grond liggen, in de in de schaduw van de fraaie palazzi die het plein omringen. De weg terug volgen we de Eroica niet meer, te weinig tijd, want vroeg donker in oktober (18.30!). Afstand: 62 km. Zwaarte: 2, soms 3. Dag 7, Gaiole - San Gimignano - Casino di Terra Elf km naar Radda heerlijk rustig onder gelige herfstboompjes door, de eerste 5 km beetje klimmen, daarna 6 km iets meer klimmen. Prachtig uitzicht voordat we Radda in rijden. Dan licht stijgen richting Castellina in Chianti, nog steeds door bos. Hier nauwelijks woonwerkverkeer, mensen werken op het land rond de huizen. Een paar km flink klimmen naar Castellino dat er prachtig bij ligt, een vierkante toren temidden van klont huizen op top van berg. Dan superlekkere afdaling, ca 15 km lang, totaan Poggibonsi, deels door bos, maar steeds met uitzichten. Aan de rand Poggibonsi lelijke industrie. San Gimignano staat 6x aangegeven met nog 11 km brede, drukke weg te gaan. Als laatste 4 steile km, maar met grote beloning. Fraai stadje, scheve torens, glooiend landschap rondom. Dan via geel weggetje (1:300.000) bovenlangs de 68 richting Montecatini Val di Cécina. Voordeel: route stijgt eerst nog wat maar blijft daarna min of meer op hoogte. Langzaamaan verandert het typisch Toscaanse landschap. Bruine ruwstenen huizen worden wittige stuchuizen. Superstrakke gladde weg totaan Spedaletto. Daar maken we doorsteekje (onverhard, vol hobbels) en komen opnieuw op asfaltweg. Vanaf Montecatini Val di Cécina, voordat de laatste 15 km naar ons overnachtingsadrs in Casino di Terra aanbreekt. De adressen zijn hier een ruim begrip. Vooraf de exacte lokatie opzoeken, want je kan er zo een tiental km naast zitten. Het mooist vinden we de route na San Gimignano waar het bijna mystiek is, bruine grote vlaktes. Afstand: 110 km. Zwaarte: 3,5. Dag 8, Casino di Terra - Cécina Gisteren Volterra overgeslagen (te donker), vandaag doen we het traject alsnog: eerst 8 km rustig stijgen, dan ca 5 km flink stoempen over erg drukke weg. Je kijkt op stegen stadsmuur/gevangenis, erg imposant. Volterra stikt van de winkeltjes met kunst en kitsch van albast. Ook hier weer straten waarlangs hoog en donker de palazzi oprijzen. Dan terug naar Montecatini. Via Casino di Terra, onderlangs de 68 via Guardistallo en mooi Montescudáio (op heuvel, zandkleurig en okergeel) naar Cécina voor overnachting bij Elisabetta. Piepklein stukje vandaag, zelfs na aantikken van de

Pagina

Toscane Fietsen, Italië

Recommend Documents