top
bureaus 2015
losse verkoop €9,95
nº168
11 november 7e jaargang 2015
En verder: fotografie cover Carli Hermès voor Suitsupply bureau klanttevredenheidsonderzoek 2015 Bert Hagendoorn behind the screens Steenbergen Stipendium-winnaar Esther Hovers
SOMS MOET JE EERST IETS UITZETTEN, OM I
Nuon en haar klanten geven elkaar energie in de nieuwe campagne van FCB A
IETS ANDERS AAN TE ZETTEN.
Amsterdam.
SOMS IS ZILVER MOOIER … Al maar liefst tien keer werden we nummer 1 in het bureau-klanttevredenheidsonderzoek. Dit jaar nét niet. Maar dit zilver is wat ons betreft goud waard. Want we behaalden dit jaar óók onze hoogste scores ooit voor creativiteit, effectiviteit en functioneren als sparringpartner. Op algemene tevredenheid behaalden we zelfs een 8,9, onze hoogste score ooit. Met andere woorden: onze klanten vinden ons niet alleen goed, ze vinden ook dat we nog steeds beter worden in de zaken waar het om gaat. En dat geeft dit zilver voor ons een gouden randje. Op www.dcvf.nl ziet u voorbeelden van het werk waarmee onze opdrachtgevers zo tevreden zijn. En om te ontdekken wat we voor ú kunnen betekenen, belt u met Kees-Jan Rozestraten: 020-565 00 00.
GOKKEN WAS NOG NOOIT ZO VEILIG... Tomeloos opnieuw nr. 1 in het Klanttevredenheidsonderzoek! Op zoek naar een nieuw bureau? Vraag de volledige ranking op bij www.tomeloos.com
inhoud 2015 nº 168
inhoud
11 november 2015
23 10
43
34
47
front pages
Sneakpreview bureau klanttevredenheidsonderzoek 2015 een nieuwe generatie rukt op Bits & pieces uit het onderzoek van 2015
vanaf pagina 11
bits & pieces met Lieke Lamb, Janine Bos en Pim van der Feltz
25
bureaus
Onder meer: Jasper van Laar nieuw op de redactie van fonk; terug naar Die Fabriek; Delftsblauw van nu; Esprix vernieuwt jurering; engelachtige tentoonstelling van Francesca Woodman; samenwerking EYE en MoMa en stedenbouwkundige sokken van Manon Garritsen
11
Professionals voorspellen: 5 trends voor 2016
Behind the screens
26
Bert Hagendoorn kijkt achter de schermen bij recente digital design projecten. In dit nummer: Barry Schwarz, creative director en co founder bij ADDIKT 43
31
fotografie
33
21
Steenbergen Stipendium-winnaar Esther Hovers: beeldmaker en onderzoeker 47
Media
Media-diet van José Boesten (Tomeloos): ‘Ik ga voor een lekkere mix van old school en multi mediaal’
25
Successtory
Platform Amsterdam Made: ‘We zijn nog geen gigantische marketingmachine’
23
rubrieken & service
De 50 Beste! Wie is wie en waar staan deze bureaus voor? Quotes, het beste werk en bureaupresentaties. In de ditale editie live te bekijken
voorwoord
34
up&down
9 53
7
Wij willen u graag wat laten lezen.
De Smart Electronics Monitor is hét onderzoek naar slimme elektronica en mediadiensten. Het 80 pagina's tellende rapport geeft een compleet inzicht op basis van cijfers en trends. In het rapport worden de resultaten van ongeveer 50 apparaten en mediadiensten gepresenteerd en vergeleken. Voor meer informatie of vragen over de Smart Electronics Monitor kunt u contact opnemen met Christophe Renders (073-6212122) of kijk op www.multiscope.nl
Het rapport geeft inzicht in bekendheid, bezit, gebruik, profiel, tijdsbesteding en toekomstperspectief van onder andere:
colofon
tekst: Nicolette Hulsebos
column 2015 nº 168
uitgever/hoofdredacteur Nicolette Hulsebos
mail redactie
[email protected] (hoofdredactie/bureaus/media)
[email protected] (redactie fonk magazine algemeen) advertentie-exploitatie
[email protected] medewerkers Mabel van den Dungen, Bas van Druijten, Michael Dijkstra Taurel, Tine Havelaar, Wilbert Kragten, Jasper van Laar, Martien Versteegh, Nicolette Hulsebos (hoofdredactie), Crissy Mulder, Jan Rijkenberg, Bart Remmers, Kees Rijken (fotografie), Bastiaan Woudt (fotografie) vormgeving Ruben Wolf (True Colours) coverbeeld Carli Hermès
De 50 beste De 21e editie van het bureau klanttevredenheidsonderzoek zit er weer op. In deze editie geven we alvast een sneak preview op een deel van de uitslagen die integraal worden gepubliceerd in het Red Alert 2015 dat begin december zal verschijnen.
traffic
[email protected], Marijke Zwart druk Veldhuis Media, Raalte fonk magazine is een uitgave van Fonk Media abonnementen bestellen, adres wijzigen en opzeggen Fonk Magazine postbus 66, 1398 ZH Muiden mail:
[email protected] abonnementsvoorwaarden Het abonnementsgeld dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. Alle abonnementen gelden tot weder opzegging. Het opzeggen van een abonnement dient minimaal 4 weken voor het aflopen van het abonnement in kwestie schriftelijk te geschieden naar ons postadres of via
[email protected] Vermeld in uw correspondentie altijd uw abonneenummer zoals aangegeven op het adreslabel.
De sneak preview op het bureau klanttevredenheidsonderzoek is dit jaar voor het eerst onderdeel van de Top 50 Bureaus 2015. Deze lijst werd door de redactie samengesteld op basis van 5 criteria: • • • • •
abonnementsprijs binnen nederland 26 nummers: 26 nummers + Red Alert: 13 nummers: 6 nummers: buiten nederland 26 nummers:
€132,50 (jaar) €147,50 ( jaar) €78,- (half jaar) €52,- (kwartaal) €185,- ( jaar)
De vermelde prijzen zijn exclusief BTW.
issn 1878-1578 missie van fonk fonk schrijft voor allen werkzaam in marketing, media, reclame en design. fonk verrast, inspireert en motiveert. Wij stellen de mens achter het zakelijk succes centraal en zijn om die reden het enig echte lovebrand in de wereld van de vakmedia. fonk verschijnt dagelijks online en iedere twee weken in print. www.fonkonline.nl Follow us on Twitter Follow us on Facebook
ositieve zichtbaarheid in de media p durf te vernieuwen klantenlijst die ‘ertoe doet’ aantoonbaar en gepassioneerd ondernemerschap resultaat bureau klanttevredenheidsonderzoek.
Niet alleen veel leesplezier dus, maar dankzij alle filmpjes en commercials in de digitale editie vooral ook heel veel kijkplezier. Tot slot een woord over de schitterende cover van deze 168e editie van fonk. De fotografie is van Carli Hermès en werd geschoten voor de kersverse wintercampagne van Suitsupply. Wat ons betreft staat ‘covermodel’ Jort Kelder voor veel meer model: hij is tenslotte de bedenker van de Quote 500, oftewel de de lijst der lijsten. Onze Top 50 Bureaus 2015 ziet min of meer gelijk met de Quote 500 het licht. Dat kàn uiteraard geen toeval zijn. Nicolette Hulsebos
[email protected] follow me @nicolettehulseb
Met de 50 bureaus die in deze editie van fonk centraal staan, pretenderen we geen ‘uitputtende opsomming’ te geven van alle goede bureaus die in Nederland te vinden zijn. Wel denken we aan de hand van bovenvermelde criteria een representatief overzicht te bieden van wat het Nederlandse bureaulandschap de opdrachtgever in de volle breedte heeft te bieden. Wat wij super cool vinden is dat de Top 50 Bureaus 2015 vergezeld gaat van een grote hoeveelheid linkjes. In de digitale editie zijn daardoor het beste werk en de leukste bureaupresentaties direct te bekijken.
Het grootste tijdschriftenportaal van Nederland Bereik méér dan 6 miljoen potentiële klanten met 38 titels
over het Journaal van toen en nu
11
NOVEMBER 2015 / € 5,95
SYBRAND BUMA (CDA)
is niet zo saai als hij lijkt
Terug naar LUTTELGEEST ’s lands eerste
azc
HUGO BORST ‘Ik ben genetisch geen topproduct’
Cover.indd 1
€ 5,95
DOSSIER
THE EIGHTIES
NUMMER 11 2015
80 MAARTJE, NOORTJE EN JOOP
26-10-15 12:51
› GEZOND LEVEN › GELUKKIG LEVEN › FIT LEVEN › MOOI LEVEN › LEKKER LEVEN
Frankrijk, Griekenland, Italië, Oostenrijk, Duitsland, Portugal (cont.), Spanje: € 6,95
E ! TST D OO AN GR ERL DE NED VAN
HÉT KONINKLIJKE TIJDSCHRIFT
HET GEZONDSTE BLAD VAN NEDERLAND
PAK MEE VOOR MAAR
2
¤ Nr. 9 2015 Prijs € 4.50
95
,
Fit leven 13 redenen om eens vroeger op te staan
K
PSYCHE WORKSHOP
WEES BLIJ MET VERANDERING
oning vertedert in China
STERK & SEXY
Reshape je figuur met deze poweroefeningen HEALTHY SANTÉ | OKTOBER | 2015
““...MAAR .. maar ikIKmis MIS Máxima” MÁXIMA”
BURGERS
De waarheid over je libido Foodboxen Iets voor jou?
Schuilt er een fitgirl in jou? CHECK ‘T OP PAG. 52
Oktober 2015 • adviesprijs € 3,95 • www.sante.nl
Prinsesjes op wereldreis Zuid-Amerika, Afrika en Azië in 1 jaar DEFcovers augustus.indd 1
ROY0915_Cover.indd 1
07-09-15 13:09
28-10-15 10:55
www.meermediabereik.nl
9
WWW.RECONPUB.COM // RECON PUBLISHING IS PART OF THE COLORSCAN GROUP
AN EASY WAY TO TRANSFORM YOUR PRINT PUBLICATION TO RESPONSIVE DESIGN YOUR BRIDGE TO CROSSMEDIA PUBLISHING
frontpages 2015 nº 168
front pages
fonk magazine opent elke twee weken met inspirerende beelden, evenementen of activiteiten die een bezoek waard zijn of simpelweg aandacht verdienen. Maar ook gastcolumns en (gepeperde) meningen krijgen op deze plek ruim baan. Wil je een bijdrage leveren aan deze pagina’s of heb je een suggestie voor een evenement of activiteit, een mening of een column die je wilt delen, mail
[email protected]
Jasper van Laar nieuw bij fonk
‘Ik wil graag grenzen onderzoeken’ Vanaf november heeft fonk op de redactie versterking van Jasper van Laar. Jasper heeft een uitgesproken passie voor marketing, reclame en media en is daardoor bij fonk helemaal op zijn plek. Jasper studeerde eind 2003 aan de Hogeschool Journalistiek met een acht af in de richting televisie. Hoofdredacteur Philippe Remarque van de Volkskrant – toentertijd correspondent voor het dagblad – hielp hem in Berlijn het schrijvende vak nog beter te beheersen tijdens een korte stage. Bij Wegener Multimedia werkte hij op de webredactie en had hij een direct bereik van 2,3 miljoen lezers bij elf regionale dagbladen. Bij het graphic design-magazine Publish was hij eerst eindredacteur en later hoofdredacteur ad interim. Bij uitgeverij Weekbladpers Media werd hij sitemanager voor Yoga Magazine. Nog ver voor het LINDA TV-tijdperk stond Jasper van Laar in 2013 samen met de uitgever en hoofdredacteur aan de basis van een redesign van de Yoga Magazine-website met Yoga TV achter een paywall. Alleen journalistiek bleek echter een te beperkte scope voor de multimediaman; een NIMA-marketingopleiding van een jaar bij docent Gert-Jan Scheers MBA, was een logisch vervolg. Commercieel talent maakt Van Laar tot de ideale counterpart van fonk-hoofdredacteur en -uitgever Nicolette Hulsebos. In 2012 ging Jasper als zelfstandige aan de slag met professionele videoproducties en andere
media-uitingen voor klanten als Wageningen University en Canon. Fonk hoofdredacteur en uitgever Nicolette Hulsebos is blij met de komst van Van Laar: ‘In Jasper heb ik de ideale counterpart gevonden. Een journalistieke duizendpoot met een flinke dosis commercieel talent. Iemand met liefde voor het vak en oog voor de menselijke maat.’ Jasper van Laar: ‘Fonk is een lekker stoer merk waaraan ik graag een bijdrage wil leveren. De grenzen tussen redactie en commercie zijn op dit moment aan verandering onderhevig. Ik
wil bij fonk die grenzen graag onderzoeken. Het moet natuurlijk duidelijk zijn en blijven wat redactie en wat commercie is, maar als dat eenmaal duidelijk is, kun je heel ver met elkaar gaan. Daarnaast ben ik een geboren netwerker. Ik denk dat ik die vaardigheid in het vakgebied waarin fonk actief is heel goed kwijt kan.’ Jasper gaat zich vanaf 2 november vooral met de website van fonk bezig houden. Hij is vanaf die datum bereikbaar op
[email protected]
Het grootste tijdschriftenportaal van Nederland Bereik méér dan 6 miljoen potentiële klanten met 38 titels
over het Journaal van toen en nu
11
NOVEMBER 2015 / € 5,95
SYBRAND BUMA (CDA)
is niet zo saai als hij lijkt
Terug naar LUTTELGEEST ’s lands eerste
azc
HUGO BORST ‘Ik ben genetisch geen topproduct’
Cover.indd 1
€ 5,95
DOSSIER
THE EIGHTIES
NUMMER 11 2015
80 MAARTJE, NOORTJE EN JOOP
26-10-15 12:51
› GEZOND LEVEN › GELUKKIG LEVEN › FIT LEVEN › MOOI LEVEN › LEKKER LEVEN
Frankrijk, Griekenland, Italië, Oostenrijk, Duitsland, Portugal (cont.), Spanje: € 6,95
E ! TST D OO AN GR ERL DE NED VAN
HÉT KONINKLIJKE TIJDSCHRIFT
HET GEZONDSTE BLAD VAN NEDERLAND
PAK MEE VOOR MAAR
2
¤ Nr. 9 2015 Prijs € 4.50
95
,
Fit leven 13 redenen om eens vroeger op te staan
K
PSYCHE WORKSHOP
WEES BLIJ MET VERANDERING
oning vertedert in China
STERK & SEXY
Reshape je figuur met deze poweroefeningen HEALTHY SANTÉ | OKTOBER | 2015
““...MAAR .. maar ikIKmis MIS Máxima” MÁXIMA”
BURGERS
De waarheid over je libido Foodboxen Iets voor jou?
Schuilt er een fitgirl in jou? CHECK ‘T OP PAG. 52
Oktober 2015 • adviesprijs € 3,95 • www.sante.nl
Prinsesjes op wereldreis Zuid-Amerika, Afrika en Azië in 1 jaar DEFcovers augustus.indd 1
ROY0915_Cover.indd 1
07-09-15 13:09
28-10-15 10:55
www.meermediabereik.nl
11
Groen drukken
High-Tech Offset
met 5 kleuren Makkelijker
produceren
Veldhuis Media niet zomaar een drukker! Met 45 medewerkers verzorgen we dagelijks de productie van vele brochures, magazines, kalenders en boeken. Met onze DTP-studio en moderne prepress verwerken we de orders via internet en ftp applicaties. Onze drukkerij beschikt over drie 5-kleuren persen op het formaat 72 x 102 (16 pag. A4 per drukvel). In onze binderij verzorgen we het vouwen, hechten en de postale verwerking van periodieken en brochures. Bovendien beschikken we over apparatuur om Wire-O kalenders te maken. Veldhuis Media is FSC- en ISO 12647 gecertificeerd. Daarnaast zijn we een erkend BPV-bedrijf. Dit betekent voor U: High-Tech Offset volgens • Prettige samenwerking op menselijke maat. • Een leverancier die Veldhuis met u mee Media denkt, óók op het gebied van MVO. • Al uw grafische wensen worden door één bedrijf uitgevoerd. Veldhuis Media heeft het drukproces • Door vergaande automatisering en onderlinge afstemming een volledig geïntegreerd, geautomatiseerd voorspelbaar drukresultaat. Dit supersnelle en Kortom: Uw drukwerken topgedigitaliseerd. verzorgd, is voor u een zorg minder. slimme concept noemen we High-Tech
Meer informatie? Offset. Neem contact op metDoor één van onze account managers. uw en ons drukwerkproces
naadloos op elkaar aan te Volg ons ook opvolledig Twitter:en@veldhuismedia sluiten, krijgt u uw kwaliteitsdrukwerk
Veldhuis Media daareen krijg je sneller, een kleur stuk effivan! ciënter en toch voordelig.
Snel en efficiënt het drukwerk op de
Kanaaldijk OZ 3 8102 HL Raalte
T 0572 - 34 97 00 F 0572 - 34 97 99
F I ME
D
I
T. 0572 - 34 97 00 F. 0572 - 34 97 99
[email protected] www.veldhuis.nl
[email protected] www.veldhuis.nl
C
ER
T I FI C EE
R
E
D
SCGM ISO 12647 G
Veldhuis Media b.v. Kanaaldijk OZ 3 8102 HL Raalte Postbus 2 8100 AA Raalte
RA
A
G
plaats van bestemming.
nº 168
Delftsblauw van nu Het in Rotterdam gevestigde Studio Arian Brekveld zet één van ‘s lands grootse iconen - het Delftsblauw - opnieuw op de kaart in opdracht van Royal Delft, de enig overgebleven fabriek van de 32 die in de zeventiende eeuw zijn begonnen aan de productie van het aardewerk. In 2012 ontwierp Brekveld al ‘Touch of Blue’ en ‘Blue Collar Bottles’ voor Royal Delft. Dit jaar zijn er twee nieuwe lijnen aan de collectie toegevoegd: de ‘Blue Collar Ribbowls’ en meer ‘Touch Of Blue’. De Blue Collar-schalen zijn naast functioneel erg decoratief. Meesterschilder Simon van Oosten is verantwoordelijk voor het bloemmotief van de schaal. Het Touch of Blue-tafelwaar is geschikt voor dagelijks gebruik. Het design is tijdloos en smooth dankzij de zachte, ronde vormen aan de bodem van ieder stuk. De decoratie is overigens zeer bescheiden gehouden. www.arianbrekveld.com
Dick Buschman in bestuur Esprix
Esprix vernieuwt jurering De inzendingen voor de Esprix worden vanaf dit jaar gelijkwaardig beoordeeld op het creatieve idee en het resultaat. Het gewicht dat voorheen werd toegekend aan de gedragscomponent maakt plaats voor “een nieuwe manier van beoordelen die de samenstelling van de jury van 120 personen afkomstig van de creatieve en mediabureaus en adverteerders weerspiegelt”.
Bovendien treedt Dick Buschman (Achtung!, foto) toe tot het bestuur van de Esprix. Dick Buschman over zijn toetreden: ‘Bij de Esprix kiezen creatieven en marketeers samen het beste werk van Nederland. De kruisbestuiving tussen de juryleden is inspirerend en levert interessante discussies op. Deze openheid is bepalend voor de toekomst van het communicatievak: de symbiose van verschillende disciplines zorgt voor de echte vernieuwing. En de Esprix kan daar, nog meer dan nu al, een aanjager in zijn.’
Het grootste tijdschriftenportaal van Nederland Bereik méér dan 6 miljoen potentiële klanten met 38 titels
DOSSIER
THE EIGHTIES
over het Journaal van toen en nu
11
NOVEMBER 2015 / € 5,95
SYBRAND BUMA (CDA)
is niet zo saai als hij lijkt
Terug naar LUTTELGEEST ’s lands eerste
azc
HUGO BORST ‘Ik ben genetisch geen topproduct’
Cover.indd 1
€ 5,95
80 MAARTJE, NOORTJE EN JOOP
NUMMER 11 2015
n
frontpages 2015
26-10-15 12:51
› GEZOND LEVEN › GELUKKIG LEVEN › FIT LEVEN › MOOI LEVEN › LEKKER LEVEN
Frankrijk, Griekenland, Italië, Oostenrijk, Duitsland, Portugal (cont.), Spanje: € 6,95
E ! TST D OO AN GR ERL DE NED VAN
HÉT KONINKLIJKE TIJDSCHRIFT
HET GEZONDSTE BLAD VAN NEDERLAND
PAK MEE VOOR MAAR
2
¤ Nr. 9 2015 Prijs € 4.50
95
,
Fit leven 13 redenen om eens vroeger op te staan
K
PSYCHE WORKSHOP
WEES BLIJ MET VERANDERING
oning vertedert in China
STERK & SEXY
Reshape je figuur met deze poweroefeningen HEALTHY SANTÉ | OKTOBER | 2015
““...MAAR .. maar ikIKmis MIS Máxima” MÁXIMA”
BURGERS
De waarheid over je libido Foodboxen Iets voor jou?
Schuilt er een fitgirl in jou? CHECK ‘T OP PAG. 52
Oktober 2015 • adviesprijs € 3,95 • www.sante.nl
Prinsesjes op wereldreis Zuid-Amerika, Afrika en Azië in 1 jaar DEFcovers augustus.indd 1
ROY0915_Cover.indd 1
07-09-15 13:09
28-10-15 10:55
www.meermediabereik.nl
13
Geen merk zonder verhaal. En geen verhaal zonder daden. Mensen zijn gek op verhalen. Ons brein is ervoor gemaakt. Met verhalen maken we contact. Een merk zonder verhaal is als een voorstelling zonder publiek. Een goed verhaal verbindt. Een onderscheidend verhaal zet aan tot actie.
Maar om een rol in het leven van mensen te spelen, is er meer nodig. Bewijslast. Daden. Je kunt de prachtigste verhalen vertellen, maar als je er geen invulling aan geeft, dan ben je als merk ... Lees meer > vansantennetwerk.nl/verhalen
Van Santen Netwerk Denken. Creëren. Doen.
frontpages 2015
On Being an Angel Jonggestorven kunstenaars lijken altijd een extra dimensie in hun werk na te laten. De Amerikaanse fotograaf Francesca Woodman (1958 - 1981) is er een uitmuntend voorbeeld van. Foam sluit dit jaar af met een overzicht van het uitzonderlijke en intense oeuvre van Woodman. Ze gebruikte fotografie als uiterst persoonlijk expressiemiddel: alsof ze haar huid binnenstebuiten droeg. Woodman zelf was dan ook het enige onderwerp van haar fotografie. Tot aan haar zelfgekozen dood op tweeëntwintigjarige leeftijd onderzocht Woodman thema’s als gender, representatie, seksualiteit en lichaam. Haar oeuvre bestaat uit een groot aantal zelfportretten. De Amerikaanse fotografeerde zichzelf specifiek naakt, of trachtte juist haar lichaam te verbergen: samengeperst in een kast, achter het behang, gewikkeld in plastic of doeken of in een wolk van beweging. Ze plaatst zichzelf veelal in vervallen interieurs. Zelfs wanneer andere mensen in het kader verschijnen, fungeren zij letterlijk of figuurlijk als stand-in van de fotograaf. De tentoonstelling ‘Francesca Woodman - On Being an Angel’ is georganiseerd door het Moderna Museet in Stockholm in samenwerking met het Estate of Francesca Woodman en bestaat uit 102 foto’s, voornamelijk zilvergelatine prints, maar ook groot formaat diazotypieën, en zes korte video’s. ‘Francesca Woodman - On Being an Angel’ is van 18 december tot en met 9 maart 2016 te zien in Foam. Open: dagelijks van 10.00 -18.00 uur, donderdag en vrijdag van 10.00 – 21.00 uur. Entree: 10 euro.
nº 168
15
Je hebt auto’s, en auto’s waar je in gezien wilt worden. Dus wordt die ‘gratis-en-vrijblijvend-voor-jedeur-afgezet’-proefrit nooit gemaakt.
Benieuwd hoe wij hem wél geïnteresseerd krijgen voor dat automerk? Bel Olaf Cox op 06 425 770 06 of kijk op leau.nl
reclamebureau voor gedragsbeïnvloeding
Wij hebben mensen in beweging gebracht voor o.a. verzekeringen, retail, non-profitorganisaties, automerken, telecom- en energiemaatschappijen.
frontpages 2015
nº 168
EYE werkt samen met MoMA
werklust in de polder Theo Baart fotografeert sinds veertig jaar vol verwondering de lotgevallen van het landschap van zijn jeugd: het gebied nabij de luchthaven Schiphol. Nergens in Nederland staat het landschap zo onder druk; alle thema’s van de ruimtelijke ordening komen in deze regio in uitvergrote vorm aan de orde. Met een persoonlijke invalshoek beschrijft Baart in het boek ‘Werklust - Biografie van een gebruikslandschap’, in woord en beeld hoe een agrarisch gebied door verstedelijking en de gevolgen van de globalisering zich naadloos voegt in de metropoolregio Amsterdam. Hij verhaalt over de sloop van de buitenwijk, in het kader van de centrumplannen voor Hoofddorp, tot het vollopen met grote infrastructuur van een ooit lege polder.
Baart fotografeert het alledaagse landschap met zijn nieuwbouwwijken, snelwegen en winkelcentra als spiegel van de Nederlands cultuur. Werklust toont hoe het Nederlandse landschap totaal op zijn kop is gezet in veertig jaar tijd aan de hand van één markant en persoonlijk voorbeeld. ‘Werklust - Biografie van een gebruikslandschap’, Theo Baart, nai010 Uitgevers, ISBN 978-94-6208-244-1, 334 pagina’s, 49,50 euro. Naast het boek is er de gelijknamige tentoonstelling in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam, van 7 november tot 10 januari 2016.
EYE heeft op uitnodiging van het Museum of Modern Art in New York (MoMA) twee bijzondere filmprogramma’s samengesteld voor het jaarlijkse ‘MoMA Preservation Festival To Save and Project’, een internationaal filmfestival dat van 4 tot en met 25 november podium biedt aan recent geconserveerde en gerestaureerde filmwerken. Hoofdconservator Giovanna Fossati en Curator Stille Film Elif Rongen-Kaynakçi leiden op zondag 22 november de twee EYEvoorstellingen persoonlijk in. Fossati presenteert een programma naar aanleiding van de eerder dit jaar verschenen publicatie Fantasia of Color in Early Cinema (Amsterdam University Press, 2015). Curator Stille Film Rongen-Kaynakçi verzorgt een programma geheel in de geest van bioscoopexploitant en filmdistributeur Jean Desmet, een heropvoering van een avond vol entertainment zoals Desmet die zelf zou hebben gepresenteerd aan het nieuwsgierige publiek uit 1914. Desmets collectie berust bij EYE en is sinds 2011 opgenomen in het prestigieuze Memory of the World Register van UNESCO.
17
frontpages 2015
Rotterdam aan je voeten De nieuwe Effio-collectie ‘Walkable City’ is niet ontworpen door een modeontwerper, kleurengoeroe of kousenfabriek, maar door de Rotterdamse stedenbouwkundige en productdesigner Manon Garritsen. Haar fascinatie voor stadsstructuren en architectuur zijn vereeuwigd in de sokken ‘City’ en ‘Connect’. De ‘City’ bevat een stadsplattegrond van Rotterdam. In de ‘Connect’ is de V-draagconstructie van het Rotterdam CS verbeeld.
Met de sokken onderstreept Garritsen de gedachte dat de dynamiek en de schoonheid van de stad pas echt beleefbaar is te voet: in de stad klonteren mensen samen zonder een hechte gemeenschap te vormen. Toch zijn de mensen op talloze manieren verbonden. De stad organiseert ontmoetingen op de kruisingen van toeval, belemmering en kans. Die gedachte is verbeeld in de Effio sok ‘City’: een willekeurige Rotterdamse stadsplattegrond laat de talloze kruisingen zien.
terug naar DieFabriek Net terug van de Dutch Design Week in Eindhoven? Dan kan je direct rechtsomkeert maken en terug naar de Oost-Brabantse designstad. Reden? DieFabriek. Het is een interactief project over herwaardering van dit vakmanschap en streeft naar herwaardering en bewustwording bij de nieuwe consument. De gebruiker wordt betrokken bij een ambachtelijk productieproces en ervaart hoe interessant het is om een eigen gebruiksvoorwerp te creëren. Het project is een samenwerkingsverband van de twee jonge ontwerpers Geert Snijders en Martin Honings. Zij hebben een machine ontwikkeld waarmee de consument zelf een lichtarmatuur kan maken en daarbij tegelijkertijd van alles leert over materialen en de verwerking ervan. De digitale cultuur maakt vormgeven toegankelijk, gemakkelijk en betaalbaar voor iedereen Tegelijkertijd verdwijnen de kwaliteiten van het vakmanschap en bijzondere ambachtelijke technieken steeds verder naar de achtergrond. De installatie DieFabriek was eerder te zien in het Klokgebouw tijdens de Dutch Design Week en staat nu bij de ingang van Yksi Expo en Winkel, tot 2 januari 2016.
nº 168
19
bits & pieces 2015
nº 168
ter Twitert! Al Beauty marketeers opgelet. Niet vrouwen, maar mannen vinden
“Dus abonnementsgeld betalen, voor iets waar ze reclame omheen willen gaan zetten, voor content die zo op youtube te zien is…”
Trendwatcher Lieke Lamb ziet geen trend in YouTube Red.
“Toenemende investeringen in marketing en sales zeggen iets over het terugkerend vertrouwen, over durf en ambitie”
Janine Bos, directeur marketing & communicatie Randstad Groep Nederland, ziet licht aan het einde van de tunnel. Uit onderzoek van Yacht bleek dat het aantal marketing & communicatie vacatures steeg met 31 procent in het derde kwartaal ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar.
“We hopen tienduizenden Nederlandse ondernemers te helpen, zodat ze de benodigde vaardigheden hebben om hun producten of diensten aan te bieden via internet” Pim van der Feltz, directeur Google Nederland, wil ZZP-ers middels de ‘Digitale Werkplaats’ digitale vaardigheden bijbrengen om online zaken te doen en daarmee groei te realiseren.
het niet erg om veel geld uit te geven aan hun uiterlijk. Dat blijkt uit een onderzoek van Groupon onder ruim 1.000 Nederlandse consumenten. Mannen trekken gemakkelijker dan vrouwen hun portemonnee voor uiterlijke verbeteringen, aldus Shurendy Gerardus, directeur van de aanbiedingensite.
G roter blijkt beter! Voor ‘out of home reclame’ dan. Uit onderzoek blijkt dat wanneer een uiting een positief gevoel uitdraagt, deze nog positiever overkomt bij de consument indien de uiting op groot formaat wordt getoond. Andersom geldt dit ook voor uitingen met een sterk negatief component. u Hollands eerste Virtual Reality N Pop-Up bioscoop haar deuren opent en YouTube 360 graden video’s ondersteunt, kan de Virtual Reality bril natuurlijk niet achterblijven. ( of wel?) Het Amsterdamse ontwerp- en reclamebureaurdesign speelt hoe dan ook slim in met Virtual Reality bril de ‘Wow’. Verkrijgbaar
vanaf 39,95.
et zal je als marketeer niet ontgaan H zijn. Groepsdiscussies op LinkedIn bestaan tegenwoordig hoofdzakelijk uit zelf- en/of merkpromotie. Dat gaat veranderen. (Jammer hè) LinkedIn neemt haar groepsfuncties namelijk op de schop. Zo worden alle groepen privé en zijn discussies in groepen niet zichtbaar totdat je ook lid bent van de groep.
21
22
De Successtory van Amsterdam Made
‘we zijn nog geen gigantis
Een keurmerk voor innovatieve, duurzame en lokale producten, events waar partijen elkaar ontmoeten en eventueel verder helpen en een flinke marketingsteun in de rug. Het is Amsterdam Made in ongeveer 25 woorden. Maar het platform staat voor meer. ‘We zijn nu nog geen gigantische marketingmachine, maar het gaat erg snel.’
M
akers verenigt u! Dat klinkt nogal archaïsch, toch zou je het platform Amsterdam Made zo kort de bocht kunnen duiden. Echter, de organisatie is helemaal van nu: een community-platform voor maakbedrijven in en rondom Amsterdam. Op Amsterdammade.org worden de makers en hun producten aan het publiek gepresenteerd door middel van beeldende verhalen en sprekende foto’s. Door het communiceren van een agenda op maakgebied, met evenementen georganiseerd door Amsterdam Made en haar partners, wordt een sterke netwerkmogelijkheid gecreëerd. Daarbij zal Amsterdam Made haar makers een podium bieden op internationale beurzen en geeft het de kans om als collectief producten te verkopen op aantrekkelijke locaties. ‘Er was tot voor kort geen platform als
Amsterdam Made. Al die makers zaten op kleine eilandjes’, legt managing director Marit Timmerman uit. De door bedenker Bas Beekman gestarte organisatie heeft als voornaamste doel om naast kennisdeling, bekendheid te genereren voor de aangesloten makers. ‘Het zijn voornamelijk kleine ondernemers met een marketingbudget van hoogstens 5.000 euro. Voor hen een groot bedrag, maar in de marketingwereld is het natuurlijk niets. Daarom is het voor hen ontzettend fijn dat ze op een aantal gebieden een steuntje in de rug krijgen. En weet je, we zijn nu nog geen gigantische marketingmachine, maar het gaat erg snel. Alleen al de afgelopen twee weken hebben zich zestig nieuwe makers aangesloten. Die makers kunnen informatie over hun nieuwe producten of events naar ons sturen. Amsterdam Made zorgt er vervolgens voor dat het nieuws wordt verspreid via social media, en we stellen een weekendagenda en
weekoverzicht samen met daarin de makers en hun events. Die gratis exposure is natuurlijk erg fijn.’
San Francisco
Een jong bedrijf uit Amsterdam en omstreken met een beperkt marketingbudget: dat is het profiel van een Amsterdam Made-maker in de notendop. Zijn er ook andere zaken waar een potentieel lid zich aan moet houden? Denk aan duurzaamheid en arbeidsomstandigheden? Timmerman: ‘Absoluut! Al kunnen we nu nog niet te kritisch zijn. San Francisco Made is ons voorbeeld. Het beleid daar is ontzettend mooi. Wat wij hier hebben met sociale woningbouw, hebben ze in San Francisco met de maakindustrie. Het wordt er zeer goed gesubsidieerd. San Francisco Made kan daarom eisen dat alles lokaal geproduceerd moet worden. Dat willen wij in de toekomst ook bereiken. Daar is het nu nog te vroeg
Tekst Bart Remmers
successtory 2015 nº 168
che marketingmachine’
www.amsterdammade.org
Op de schaal van Fonk Het succes van Amsterdam Made.
8,8
De redactie heeft het makersplatform op de schaal van Fonk gewogen:
9
9
9
9
Originaliteit
Ondernemerschap
8
Netwerk
Onze hoofdstad leent zich prima voor een platform als Amsterdam Made. Zijn er al voorzichtige plannen voor andere creatieve urban hotspots achter de dijken? Rotterdam Made of Eindhoven Made? ‘Het staat zeker op onze to do-list. Na de lancering van het keurmerk willen we het platform uitrollen. We doen het niet zelf, er worden partners
maar een site met daarop informatie over makers. Het gaat om een platform dat inspireert, informeert, helpt en partijen bij elkaar brengt. De maakbare economie in de praktijk, voegen wij er aan toe.
Creativiteit
grondstoffen
gezocht. Er is al een blauwdruk, dus een volgende stap – een andere stad – is relatief gemakkelijk gezet.’ Makers in heel Nederland, houd het in de gaten! Maar eerst ambachtelijk Amsterdam. Timmerman kan alvast een naam noemen van een maker met keurmerk. ‘Dat is Kesbeke (anno 1948. Een familiebedrijf wereldberoemd dankzij haar tafelzuren, red.). Een heel goede partij en een prachtig bedrijf dat vele andere makers inspireert.’ Over inspiratie gesproken. Amsterdam Made is eveneens druk doende met een ander bijzonder event dat begin 2016 plaats gaat vinden. ‘Het is een grondstoffenevent. Klinkt droog, maar erg leuk’, verzekert de managing director. ‘Want weet je dat er rond Amsterdam veel biobased grondstoffen zijn te vinden? Hennep bijvoorbeeld. Daar kan je textiel of plastic- en composiet-achtig materiaal van maken. Van regionale waterplanten kan je papier produceren. Tijdens het event gaan we leveranciers en makers aan elkaar koppelen. In potentie kunnen ze zo enorm veel voor elkaar betekenen. Op deze manier proberen wij de essentie te bereiken van waar wij voor staan, namelijk het stimuleren van een duurzame en lokale maakindustrie.’ Timmerman benadrukt nog een keer dat Amsterdam Made veel meer is dan alleen
Pro-activiteit
voor, we zouden enkel een paar bierbrouwers en een handvol andere partijen overhouden.’ Het platform hamert er wel op: lokaal en duurzaam. Voor het Amsterdam Madekeurmerk, een initiatief in samenwerking met de Gemeente Amsterdam (de eerste keurmerken worden 20 november vergeven), zijn de eisen wel strikt. ‘Het keurmerk geef je niet aan de maker zelf, maar aan een product. Sommige makers verkopen twee of drie zeer sterke producten en een paar die wat minder sterk zijn. Wanneer jouw product in aanmerking komt voor ons keurmerk, dan is ‘lokaal’ geen harde eis, maar wanneer de mogelijkheden tot lokale productie er zijn, moet er wel aan voldaan worden’, legt Timmerman uit. ‘Een commissie bekijkt binnen de gestelde kernwaarden naar de creativiteit, innovatie, het vakmanschap en de duurzaamheid van het product. Vooral dat laatste is zeer belangrijk. Het gaat om een kwalitatief hoogwaardig, fysiek product.’
23
onder redactie van: Nicolette Hulsebos
Media Diet van
José Boesten Je wordt wakker. Wat is de eerste informatiebron die direct je volle aandacht heeft? ‘Radio, fonkonline en Nu.nl’ Welk gewicht leggen social media in de schaal van je dagelijkse mediaconsumptie? ‘50%. Ik ben de hele dag online.’ Ben je vooral zakelijk of ook privé een actieve twitteraar? ‘Ik ben niet zo heel erg actief op twitter. En privé helemaal niet.’ Dè media-smaakmaker van je dag is….. ‘Dat zijn diverse media, maar het begint met radio. De actualiteiten verwerken we in de opdrachten van de dag. En thuis gekomen: het NRC en het AD (editie Utrecht).’ Ben je een tablet-lover? Of houd je het toch liever op print? ‘Ik ga voor een lekkere mix van old school en multi mediaal.’
media diet 2015 nº 168
Fonk vraagt iedere twee weken een vakgenoot het hemd van het lijf over zijn of haar media gebruik & consumptie. Deze week is het woord aan José Boesten van Tomeloos: ‘Ik ga voor een lekkere mix van old school en multi mediaal.’
‘Mindfullnes tijdens het werk. En intensief sporten (sportschool, hardlopen en skien) wanneer het kan. Maar ook een gezellige lunch of een goede grap maken mijn dag helemaal goed.’ Welk mediaverschijnsel mag van jou direct de vuilnisbak in? ‘Ik heb niet zoveel met twitter. Voor mij net te vluchtig.’ Welk mediapersoon is onmisbaar in jouw dagelijks media-dieet? ‘Ik ben fan van Humberto Tan, Jeroen Pauw en Annemarie van Gaal.’ Wat of wie is als smaakmaker het meest overschat?’ ‘Hierop zet ik mijn joker in…’ Is er dagelijks iets dat je op de valreep van de dag als de enig echte media-uitsmijter beschouwt? ‘De krant (liefst papieren versie) en het late nieuws.’
Hoe vaak en wanneer staat de TV bij jou aan? ‘Desktop/mobile 24/7. TV alleen in de schaarse uurtjes dat ik thuis ben en dan ook nog heel selectief.’ Dagelijks even adem halen tussen alle media-impressies kan geen kwaad. Hoe pak jij dat aan?
v
Annemarie van Gaal
Naam:
Jose Boesten
Werk: Tomeloos Begon ooit als:
model voor de nieuwe haring
Wat (bijna) niemand over jou weet: je kunt me wakker maken voor kreeft en champagne
25
26
Sneak preview bureau klanttevredenheidsonderzoek 2015 (21e jaargang):
een nieuwe generatie rukt op Voor de 21e keer presenteren we het bureau klanttevredenheidsonderzoek. Deze keer met veel nieuwe en jonge bureaus, wat resulteert in een’ verse’ ranking en frisse blik op de bureauwereld van nu. De volledige resultaten van het onderzoek verschijnen in december in het Red Alert. Hier alvast een sneak preview van de beste resultaten op de meest essentiële onderdelen van het onderzoek van 2015. Het aantal digital bureaus en new kids dat aan het bureau klanttevredenheidsonderzoek 2015 heeft deelgenomen, is explosief gegroeid. Dat is het logische gevolg van de ingrijpende veranderingen waaraan de bureauwereld momenteel onderhevig is en het gegeven dat het bureau klanttevredenheidonderzoek jaarlijks de bureauwereld wil laten zien zoals die actueel is. De verschuiving in bureaus heeft tegelijkertijd een verschuiving laten zien in marketeers die de vragen van marktonderzoekbureau Multiscope hebben beantwoord. Een nieuwe generatie marketeers heeft de vragen van marktonderzoekbureau Multiscope beantwoord. Opmerkelijk: men heeft het minder over prijs; het aantal marketeers dat meent dat de prijs-prestatie van de bureaus niet in verhouding is, is dit jaar verrassend klein. Steeds meer opdrachtgevers willen creatief werk dat erop gericht is om direct
hun sales te vergroten. In het verlengde hiervan wordt door de opdrachtgever ook steeds vaker gekeken of hun bureau met succes de rol van business accelerator op zich kan nemen. Voldoende reden dus om deze discipline aan het onderzoek toe te voegen. Hierdoor bestaat het bureau klanttevredenheidsonderzoek 2015 niet uit 12 maar uit 13 criteria. Multiscope bevroeg de marketeers die aan het onderzoek deelnamen, dit jaar over hun tevredenheid op de volgende punten: snelheid van werken, relatiebeheer, prijs-prestatie, inzet & service, administratieve afhandeling, nauwkeurigheid, effectiviteit, omgaan met briefings, creativiteit, functioneren als sparringpartner, pro-activiteit, functioneren als business accelerator, tevredenheid in het algemeen. De volledige uitkomsten worden in de jaaruitgave Red Alert integraal gepubliceerd, inclusief het berekend
gemiddelde per bureau over voornoemde 13 criteria.
highlights
In deze sneak preview in fonk beperken we ons tot een aantal highlights uit het onderzoek. Dat wil zeggen: * de top 10 bureaus (dwars door de groottegroepen en specialisaties heen) met het hoogste berekende gemiddelde. * Daarnaast de top 5 grote bureaus (meer dan 25 werknemers), de top 5 middelgrote bureaus (10-25 deelnemers) en top 5 kleine bureaus (minder dan 10 werknemers). * In dit issue ook de beste resultaten in de specialisaties activatie, business to business, digital, design en full service. * Last but not least duiken we ook alvast in de uitkomsten van wat de redactie als ‘kerndisciplines’ van het onderzoek bestempelt: de top 10 op het gebied van respectievelijk effectiviteit, creativiteit en
tekst: Nicolette Hulsebos veldwerk onderzoek: Multiscope sneak preview bureau klanttevredenheidsonderzoek 2015 2015 nº 168
functioneren als business accelerator. De beste resultaten van deze 4 onderdelen worden, aangevuld met alle overige resultaten van het onderzoek, integraal gepubliceerd in de jaaruitgave Red Alert 2015 dat rond december zowel in print als digitaal zal verschijnen. Alle deelnemende marketeers ontvangen een exemplaar van het Red Alert als dank voor hun essentiële bijdrage aan het bureau klanttevredenheidsonderzoek 2015.
Lijst der lijsten
Laatste, belangrijke toevoeging aan de publicatie rond het bureau-onderzoek 2015 is dat wij in fonk tegelijk met de sneak preview van de onderzoeksresultaten jaarlijks de Lijst der Lijsten zullen publiceren; oftewel de Bureau Top 50. Deze lijst heeft de redactie samengesteld op basis van de volgende criteria: • positieve zichtbaarheid in de media • durf te vernieuwen
• k lantenlijst die ‘ertoe doet’ • zichtbaar en gepassioneerd ondernemerschap • resultaat bureau klanttevredenheidsonderzoek Op deze lijst zijn ook bureaus opgenomen die deze jaargang (nog) niet in het Bureau Klanttevredenheidsonderzoek zijn vertegenwoordigd. Zij ontvangen voor de 2016 editie van het onderzoek een uitnodiging om deel te nemen. Ontbreken zij in het onderzoek van 2016, dan wordt hun positie in de TOP 50 ingenomen door een nieuwe selectie bureaus in 2016, waardoor jaarlijks de dynamiek blijft gegarandeerd. Op de hierna volgende pagina’s de complete lijst van bureaus die volgens de redactie van fonk in 2015 de TOP 50 waardig zijn. De TOP 50 wordt ondersteund door relevante bureau statements en quotes, aangevuld met linkjes naar representatief werk die in de digitale editie van deze uitgave van fonk magazine te bekijken zijn.
opzet & rapportage bureau klanttevredenheidsonderzoek 2015
Het veldwerk van de 21e editie van het bureau klanttevredenheidsonderzoek 2015 is uitgevoerd door marktonderzoekbureau Multiscope. De deelnemende bureaus zijn ingedeeld in 3 groottegroepen: groot (> 25 werknemers,) middelgroot (10-25 werknemers) en klein (<10 werknemers). Het marktonderzoekbureau vraagt de opdrachtgevers van de deelnemende reclamebureaus, designbureaus en mediabureaus naar hun tevredenheid op de volgende onderwerpen: snelheid van werken, relatiebeheer, prijs-prestatie, inzet & service, administratieve afhandeling, nauwkeurigheid, effectiviteit, omgaan met briefings, creativiteit, functioneren als sparringpartner, proactiviteit, functioneren als business accelerator en algemene tevredenheid. De tevredenheid wordt eerst uitgedrukt in een verbale schaal en vervolgens in schoolcijfers. De resultaten over de 13 disciplines leiden tot een berekend gemiddelde per bureau.
lees verder op pagina 30
sneak preview resultaten bureau onderzoek 2015 tabel 1 hoogste gemiddelde tevredenheid
tabel 3 ranking op specialisatie
Top 10 hoogste klanttevredenheid (berekend gemiddelde) 1. Tomeloos (full service/middelgroot) 9,55 2. Superrebel (full service/middelgroot) 9,23 3. BOOM (b2b/middelgroot) 8,91 4. MCR.Reclamebureau (full service/klein) 8,88 5. BeyenMeyer (full service/middelgroot) 8,81 6. Kokoro (full serviceklein) 8,73 7. a friend of mine (digital/groot) 8,72 8. Admix (b2b/groot) 8,69 9. Burst (digital/groot) 8,56 10. 0to9 (full service/middelgroot) 8,55
full service top 10 1. Tomeloos (middelgroot) 9,55 2. Superrebel (middelgroot) 9,23 3. MCR reclamebureau (klein) 8,88 4. BeyenMeyer (middelgroot) 8,81 5. Kokoro (klein) 8,73 6. 0to9 (middelgroot) 8,55 7. Uit liefde voor het vak (klein) 8,53 8. Epidemie (klein) 8,48 9. The Communication Company (groot) 8,25 10. Crossmarks (middelgroot) 8,19
tabel 2 ranking op grootte Top 5 grote bureaus 1. a friend of mine (digital) 8,72 2. Admix (b2b) 8,69 3. Burst (digital) 8,56 4. De Combinatie van Factoren (activatie) 8,39 5. The Communication Company (full service) 8,25 6. FCB Amsterdam 7,83 Top 5 middelgrote bureaus 1. Tomeloos (full service) 9,55 2. Superrebel 9,23 3. BOOM (b2b) 8,91 4. BeyenMeyer (full service) 8,81 5. 0to9 (full service) 8,55 Top 5 kleine bureaus 1. MCR.Reclamebureau (full service) 2. Kokoro (full service) 3. Uit liefde voor het vak (full service) 4. Epidemie (full service) 5. Fox on the Run
8,88 8,73 8,53 8,48 8,33
digital top 5 1. a friend of mine (groot) 8,72 2. Burst (groot) 8,56 3. Fox on the Run (middelgroot) 8,33 4. CHUNK (middelgroot) 8,29 5. Blauw Gras (klein) 7,48 activatie top 3 1. Goud Activatie (middelgroot) 2. De Combinatie van Factoren (groot) 3. Han Snel (middelgroot)
8,50 8,39 8,27
design top 3 1. Wunder (klein) 8,29 2. Brum (middelgroot) 8,21 3. Koeweiden Postma (klein) 8,03 b2b BOOM (middelgroot) 8,91 Admix (groot) 8,69
27
Meer weten over de aanpak van BeyenMeyer? Mail naar
[email protected]
Wel heel concreet. Net als de zeer positieve verkoopresultaten die we boeken voor klanten als Kruidvat, Beter Bed en de Nederlandse Energie Maatschappij.
andere abstracties de schijn van succes op kunt plakken. Simpelweg omdat sales de taal van de kassa spreekt. Hij is stil. Of hij rinkelt. Maar dat maakt sales nog niet plat.
Of dat nou is via clicks of bricks. Desondanks wordt er over sales besmuikt gesproken. Misschien komt dat omdat sales geen abstractie is waar je met behulp van
Storytelling. Engagement. Brand awareness. Vergeleken daarmee klinkt sales maar gewoontjes. Terwijl je toch echt een bureau inschakelt om de verkoop op te krikken.
30
vervolg van pagina 27
Bits & Pieces uit het onderzoek van 2015
ie is de (on)gekroonde koning of koningin van het W Bureau Klanttevredenheidonderzoek 2015? Zonder enige twijfel: Tomeloos! José Boesten en haar team lopen al meer dan tien jaar in het onderzoek mee en zij zijn steeds in staat gebleken in de hoogste regionen van het onderzoek te eindigen. Dit jaar is Tomeloos op (bijna) alle fronten het bureau met de meest tevreden opdrachtgevers. lijft de opdrachtgever zaken doen met zijn B huidige bureau? 67 Procent is daar min of meer zeker van, 24 procent vindt dat waarschijnlijk en de overige 9 procent weet het nog niet of is negatief. I n 2015 zien we veel New Kids in het onderzoek. Het meest succesvolle onder deze bureaus is het digital agency a friend of mine. Dit bureau bestormt de ladders met een gemiddelde klanttevredenheid van 8,72 en mag zich een jaar lang hoogst scorende digital agency in het onderzoek noemen. oet je als bureau lid zijn van een branche M organisatie als VEA of DDA? Nou, eigenlijk maakt het de opdrachtgever niet zo bar veel uit. 42 Procent van de opdrachtgevers zegt het lidmaatschap van een brancheorganisatie niet nodig te vinden. 33 procent weet het niet en 23 procent vindt een lidmaatschap wel belangrijk. 3 Procent van de respondenten wil deze vraag niet beantwoorden. Opmerkelijk: DDA speelt zich meer in de kijker bij de opdrachtgever dan de VEA. erug van weg geweest en hoe: BeyenMeyer, nu T onder leiding van Lodewijk van der Peet en Quinten Reehuis. De twee houden volgens eigen zeggen van sales en hebben een ‘digitaal hart’ aan het bureau toegevoegd. BeyenMeyer behaalt dit jaar gemeten over 13 disciplines een gemiddelde klanttevredenheid van 8,81. Met die score staat BeyenMeyer op een vijfde overall positie. Dat smaakt naar meer! l jaren lang vindt er een soort battle plaats tussen A Goud Activatie en De Combinatie van Factoren. Tot dit jaar bleef De Combinatie van Factoren Goud Activatie altijd net een klein beetje voor. Maar dit jaar verslaat Goud Activatie met een gemiddelde klanttevredenheid van 8,50 De Combinatie van Factoren nipt. De nummer 1 positie bij de in activatie gespecialiseerde bureaus is in 2015 voor Goud. Chapeau. Troostprijs voor De Combinatie van Factoren is dat het gemiddeld resultaat van 8,39 onder de grote bureaus goed is voor een vierde positie. ie denkt dat de meest succesvolle bureaus W allemaal in de Randstad te vinden zijn, heeft het mis. Het Bredase Superrebel heeft na Tomeloos de op één na hoogste gemiddelde klanttevredenheid (gemeten over 13 disciplines) in het onderzoek van 2015. Bovendien levert Superrebel volgens de opdrachtgevers met een gemiddelde tevredenheid van 9,60 het meest effectieve werk in 2015 af. En dat laatste is natuurlijk precies waarom het de opdrachtgever is te doen.
tabel 4 ranking kernkwaliteiten meest effectief top 10 1. Superrebel 9,60 2. Tomeloos 9,57 3. BeyenMeyer 9,51 4. BOOM 9,11 5. MCR.Reclamebureau 9,00 6. Admix 8,92 7. Burst 8,88 8. Kokoro 8,75 9. a friend of mine 8,67 9. Wunder 8,67 10. Epidemie 8,60 meest creatief top 10 1. Tomeloos 9,57 2. Superrebel 9,40 3. 0to9 9,29 4. Goud Activatie 9,17 4. Wunder 9,17 5. Admix 9,08 6. BOOM 9,00 6. Epidemie 9,00 6. Kokoro 9,00 6. NATWERK 9,00 6. The Communication Company 9,00 7. Made in May 8,80 7. MCR.Reclamebureau 8,80 8. a friend of mine 8,78 9. FCB Amsterdam 8,75 9. Han Snel 8,75 10. Crossmarks 8,71 de beste business accelerators top 10 1. Tomeloos 9,43 2. BOOM 8,89 3. Burst 8,63 4. Epidemie 8,40 4. Superrebel 8,40 5. Admix 8,38 6. a friend of mine 8,33 7. Han Snel 8,25 7. Kokoro 8,25 8. Goud Activatie 8,17 8. Uit liefde voor het Vak 8,17 9. 0to9 8,14 9. Crossmarks 8,14 10. BeyenMeyer 8,00 10. Fox on the Run 8,00 10. MCR.Reclamebureau 8,00 10. Van Santen Netwerk 8,00
Aantal deelnemende bureaus 2015:
62
Aantal publicabele resultaten (gemiddeld resultaat van 6 of hoger)
41
N= 569 Hoogste gemiddelde score: 9,55 Laagste gemiddelde score: 5,32
tekst: Nicolette Hulsebos veldwerk onderzoek: Multiscope sneak preview bureau klanttevredenheidsonderzoek 2015 2015 nº 168
professionals voorspellen: 5 trends voor 2016
Bits & Pieces uit het onderzoek van 2015
what’s up?
en ander succesvol bureau uit Brabant E is The Communication Company: het bureau is nummer 9 onder de full service bureaus (8,25) en heeft een 6e plek voor wat betreft creativiteit (9,00)
In 2015 sprak de redactie van fonk magazine veel bureau directeuren en vroeg hen naar hun visie op trends en ontwikkelingen in het vak. Nu het klanttevredenheidsonderzoek is afgerond en opdrachtgevers hun visie op de professionals van 2015 hebben gegeven, is het tijd om ook een aantal meningen van bureaudirecteuren over communicatie tegen het licht te houden. Daar kunnen de adverteerders dan weer hun voordeel mee doen.
trend #1
twijfel als grondhouding Albert Top (Crossmarks): ‘’Voor succesvolle retailers is ‘niet weten’ of ‘twijfel’ een grondhouding die de basis vormt voor vernieuwing en voor nieuwsgierigheid. Niet weten is het vertrekpunt dat ruimte schept in het denken en ruimte biedt voor zoeken en onderzoeken. Het vraagt veel moed om in het niet weten te blijven en permanent vragen te durven stellen. >>opgetekend 30 september 2015<<
Trend #2 eenvoud in communicatie
Cees Faes (The Communication Company): ‘Eenvoud in communicatie wordt misschien nog wel belangrijker dan het was. Hoe moeilijk de materie tegenwoordig soms ook is! Het is juist dan onze taak terug te gaan naar de kern van de zaak zodat er een eenduidige boodschap over blijft. Dat was 25 jaar geleden onze kracht en dat moet het in deze tijd misschien nog wel meer zijn. Wij werken tenslotte voor merken die hun propositie willen activeren en die een conversation brand willen worden. Om dat tot stand te brengen is Ons DNA nog steeds actueel: ‘Simple ideas work the hardest’. >>opgetekend 16 maart 2015<<
Trend #3 opkomst van het platform
Marcel van der Heijden (a friend of mine): ‘Wat ruim drie jaar terug enorm belangrijk was, de Facebookpagina – destijds zo ongeveer het substituut van een website, is nu totaal anders. Facebook en Twitter zijn nog steeds belangrijk, net als LinkedIn en Instagram. Alleen de rol die deze social media innemen, is ontzettend veranderd. Ze zijn niet meer het eindstation, maar een platform waarop je mensen kan bereiken en kan doorverwijzen naar je eigen site, blog, mobiele app of webshop. Met deze veranderingen is onze rol als bureau ook anders geworden.’ >>opgetekend 27 mei 2015<<
Trend #4
aandacht voor de waarde van het product Martijn de Beijer (CHUNK): ‘Product managers willen vooral veel promoties hebben. Maar de consument ziet eerst een TV campagne die zegt, ‘kijk eens wat een geweldig product dit is’, dan volgt een tijdje helemaal niets en vervolgens komt er ‘koop nu met 30% korting’. Er wordt in die laatste fase niet meer gesproken over de waarde van het product zelf en mensen hebben afgezien van de korting dus vaak helemaal geen idee wat ze nou eigenlijk hebben gekocht. Als je eerst heel erg gaat zitten op brand awareness en vervolgens op promotional pressure en je kijkt niet naar het stuk daar tussenin, dan zien mensen de waarde van je product niet meer en krijg je moeite om het te verkopen, met of zonder korting.’ >>opgetekend 5 augustus 2015<<
Trend #5
opkomst van de monowinkels Lodewijk van der Peet (BeyenMeyer): ‘Ik zie een grote opkomst van de ‘monowinkels’. De winkel van Stella Maris is daarvan een goed voorbeeld. Het zijn vaak formules die waarschijnlijk niet zo heel lang zullen blijven bestaan. Na drie jaar moet je dan als ondernemer weer met iets anders komen. Het is een heel andere manier van ondernemen, een heel leuke trend. Als je dit spel goed beheerst, doe je het goed. Ook in de kleding zie je het gebeuren. Echte seizoenscollecties zijn er niet meer. De dynamiek is momenteel heel groot.’ >>opgetekend 28 september 2015<<
Jaaruitgave Red Alert 2015 kopen?
De volledige en integrale uitslagen van het Bureau Klanttevredenheidsonderzoek 2015 worden opgenomen in de jaaruitgave Red Alert 2015. In het Red Alert zijn naast de uitslagen van het onderzoek ook bureaupresentaties opgenomen waarmee de bureaus zich presenteren met actueel werk en/of hun business propositie. Het Red Alert verschijnt in december 2015 zowel in print als digitale uitgave en is voor €9,95 te bestellen bij Fonk Media onder vermelding van ‘Red Alert 2015’, info@ fonkonline.nl of koop een exemplaar in de webshop op www.fonkonline.nl Marketeers die aan het onderzoek van Multiscope hebben meegewerkt, krijgen kosteloos een bewijsexemplaar toegestuurd.
il de opdrachtgever een bureau dat W van alle markten thuis is? Of zoekt de opdrachtgever voor iedere specialisatie een ander bureau? We stelden deze vraag al diverse malen in het bureau klanttevredenheidsonderzoek, maar nu zien we een kleine aardverschuiving ten gunste van de bureaus die geïntegreerd werk kunnen leveren. Maar liefst 54% van de opdrachtgevers wil een bureau dat geïntegreerd werkt en vindt bovendien dat zijn bureau daartoe in staat is, 13% vindt het wel belangrijk, maar acht zijn eigen bureau daartoe niet in staat, 24% vindt dat niet nodig en werkt met verschillende bureaus, 9% van de opdrachtgevers heeft hierover (nog) geen standpunt ingenomen. Maar toch: zullen we zeggen lang leve het full service bureau? ew kid on the Block winnaar 2013 N KOKORO Amsterdam nam voor de tweede keer mee aan het onderzoek en zet wederom een perfect resultaat neer. De gemiddelde klanttevredenheid van 8,73 is goed voor een zesde overall positie in het onderzoek. Misschien helpt dit het leed van de verloren HEMA pitch een klein beetje te verzachten. dmix is bepaald geen nieuwkomer in A het onderzoek maar is, net als Tomeloos jaar in jaar uit prominent aanwezig. Dit jaar dankzij een gemiddelde van 8,69 met stip op acht. ok niet te missen: de snelste stijger ooit O en dat is het b2b bureau BOOM dat schijnbaar uit het niets op een derde positie opduikt met een berekend gemiddelde van 8,91. Hoe tevreden kunnen je klanten zijn? e eindigen deze incomplete W opsomming traditiegetrouw met enkele opmerkelijke quotes van respondenten die aan het onderzoek deelnamen: ‘met dit bureau hebben we een cultural fit’; ‘deze mensen luisteren tussen de regels door’; ‘hier is echt passie voor ons merk’; ‘het zijn betrokken en inspirerende mensen’; ‘wij gaan echt voor de inzet en betrokkenheid van de mensen van Joe Public’; ‘deze mensen zijn trustworthy en bieden strategische reflectie’. For the record sluiten we af net een minpuntje: ‘wat minder meepraten en wat meer tegengas mag ook wel eens’.
31
EEN STICKERTJE VERDIEND Weer goud voor Goud! Bij het Bureau Klanttevredenheidsonderzoek. Nummer 1 Activatiebureau voor wat betreft het berekend gemiddelde (een 8,5!) én tevredenheid in het algemeen. De juf zou zeggen: dat verdient een stickertje! Omdat we volgend jaar opnieuw zo’n sticker willen plakken, smelt Goud nu samen met social media-bureau Uberconnected. Bent u benieuwd wat we samen voor u kunnen verdienen? Bel Charles Borremans of Brian Hirman, tel: 020 305 7 205. GOUDACTIVATIE.NL
34
klik op de link en zie meer
de 50 Beste! De Top 50 Bureaus 2015
Vanaf 2015 publiceert fonk ieder jaar de Lijst der Lijsten, oftewel de Top 50 Bureaus. Deze lijst komt tot stand op basis van 5 criteria: zichtbaarheid, vernieuwingsdrang, opdrachtgevers die ertoe doen, aantoonbaar en gepassioneerd ondernemerschap en het actuele resultaat van het bureau klanttevredenheidsonderzoek. Op basis van deze criteria selecteert fonk jaarlijks de 50 beste bureaus van Nederland
“Stories and services for the digital age” (Dick Buschman, Achtung!) > www.youtube.com/watch?v=t63iC7-zcus
“Voor zo’n jong medium is er al best veel veranderd aan social. Inmiddels is bijna 100% mobile first en onlosmakelijk verbonden aan andere digital touchpoints. Om mensen écht te bereiken moet je optimaal gebruik maken van het juiste tijdstip, plaats en moment; en durven spelen met creativiteit, technologie en harde euro’s. Pas dan kun je echt resultaat boeken” (Marcel van der Heijden, a friend of mine) > vimeo.com/127761146
a friend of mine
“Niet pitchen maar plakken” (René Bouwmeester en Robert Jan van Leeuwen voor 0to9) > vimeo.com/140906634
“Succesvolle B2B communicatie begint met bezieling vanuit de organisatie” (Michel de Bruin voor Admix) ‘WE LOVE SALES” (Lodewijk van der Peet voor Beyenmeyer)
“Creatief, digitaal & sociaal. Ons doel is de wereld bevrijden van saaie communicatie” (Erik Wies en Erjon Tuenter voor Blauw Gras )
top 50 bureaus 2015 2015 nº 168
“We Make People Smile” (Marvin Pupping voor Brandbase) > www.brandbase.nl/clients/anwb/ anwb-nachtfietser/?c=1081&t=3983
“We would like to dedicate this honour to our motherboards” (Rogier IJzermans voor Born05) “Weet wie je bent, scherp dat aan en communiceer dat krachtig!” (Hans van den Boom voor BOOM)
“Good design fits in, great design stands out. Brum, great packaging design since 1974” (BRUM) > youtube.com/watch?v=6-O0vLdKyhI
“be as you are” (Jan Rijkenberg voor BSUR) > youtube.com/watch?v=vrnka0De3Og
“Al meer dan 10 jaar bewezen effectiviteit” (Martijn de Beijer)
“Digitaal of niet. Ambacht blijft. Schaven. Kneden. Nog meer schaven. Totdat ook de kleinste details kloppen. En het echt helemaal af is. Dat blijft de kern van ons vak” (Hans Maltha voor Burst) > vimeo.com/132193183
“Door meer responsive te worden, zijn retailers sneller én beter in staat om blijvend het verschil te maken voor hun klanten” (Albert Top voor Crossmarks)
over de samenstelling Top 50 Bureaus 2015 De Lijst der Lijsten oftewel de Bureau Top 50 2015 wordt jaarlijks samengesteld op basis van de volgende criteria: • positieve zichtbaarheid in de media • durf te vernieuwen • klantenlijst die ‘ertoe doet’ • succesvol en gepassioneerd ondernemerschap • resultaat bureau klanttevredenheidsonderzoek Specialisatie is in deze lijst niet van belang en er is geen nummer 1 of nummer 50. De 50 bureaus die in deze editie presenteren zijn gewoon alle 50 goed.
35
IF YOU WANT TO BECOME FAMOUS, YOU HAVE TO BE BRAVE. CREATIVE AGENCY FOR BRAVE BRANDS. CALL 076-5728888.
#SUPERREBELYOURSELF
top 50 bureaus 2015 2015 nº 168
“Creative exploration creates extraordinary results. Voor ons is creativiteit de ontdekkingsreis die we elke dag aangaan voor onze klanten en voor onszelf. We exploreren strategie, design en activatie, altijd met het doel buitengewone resultaten neer te zetten” (Olivier Lisma en Norbert Pollemans voor Conspiracysinc) > vimeo.com/137943866
“In a visually crowded world, people seek out clarity. In a world of infinite choice, every symbol triggers our senses. It is a relentless battle for attention, every minute of every day – visually, aurally and emotionally. And in this battle for attention, design has moved beyond just something you must instantly recognize. Of course, there are many ways to move brands forward. There are radical revolutions and there are gradual evolutions. There are those who defiantly challenge the status quo and those who consistently redefine the brand. We are the latter. Because design is more than a mark of distinction, it is a portal into a total brand experience” (Reyn Jongenelen voor dBOD)
“Wij geloven sinds onze oprichting ten diepste dat relevante creativiteit de sterkste kracht is om mensen in beweging te krijgen. ‘Relevante creativiteit’ gaat niet alleen over het ontwikkelen van krachtig communicerende ideeën, maar ook over het creëren van een onderscheidende strategie, tactiek en invulling in media en technologie” (Ivo Roefs voor DDB Tribal Worldwide Amsterdam)
“DigitasLBi is a global marketing and technology agency that transforms business for the digital age. We help companies of all shares and sites decide what’s next…and then we take them there” (Dirk van den Bosch voor DigitasLbi)
“Mensen bewegen doe je niet alleen door iets te beweren. Je moet het ook bewijzen en mensen erbij betrekken. Zodat ze het verhaal van je merk gaan beleven. Vanuit die filosofie maken wij werk dat wérkt voor onze opdrachtgevers” (Kees-Jan Rozestraten voor De Combinatie van Factoren)
“Epidemie is een bureau dat meedenkt op alle niveaus. Van een groot strategisch inzicht tot aan de uitwerking van een campagne. Met oog voor gezamenlijk resultaat. Een creatief partner dus” (Michiel Klien Schiphorst voor Epidemie)
“eFocus is een digitaal bureau dat werkt voor sterke merken die impact willen maken. Merken en bedrijven die continu bezig zijn om het leven van hun klanten makkelijker en beter te maken. Wij helpen deze merken bij hun digitale transformatie om slimmer en sneller te innoveren dan de concurrentie” (Marc-Paul Brandt voor eFocus)
37
38
“Het zakelijke bureau dat creatief verrast” (Jos Vis voor FCB Amsterdam) > youtube.com/watch?v=KGGGaqx_OLs
“Wij maken bedrijven, merken en mensen graag beroemd!” (Dick van der Lecq voor Etcetera)
“It is not the strongest of brands that survives, it’s the one most adaptive to change” (Marnix Tiggeloven en Jur Baart voor Fitzroy)
“Today, BBDO Worldwide is 15.000 people in 289 agencies across 81 countries, all focused on: The Work. The Work. The Work” (Ernst Jan Smids cooe FHV BBDO) > youtube.com/watch?v=DYRlWusaPU4
‘Onze missie: topreclame laagdrempelig en betaalbaar maken’ (Jeroen van Eck voor Joe Public)
“GOUD is een strategisch, creatief en operationeel bureau, dat doelgroepen in beweging brengt vanuit de Activatie Loop. Een continu en op elkaar inwerkend proces van Content, Conversatie en Actie” (Coen Russeler voor GOUD)
“We helpen merken voorop te lopen in hun markt en kansen te benutten in digitale transformatie. IN10 combineert digital thinking, creativiteit en inzicht in mensen.” (Xander Zuidgeest voor IN10) > www.in10.nl/weblog/projects/
“Kega brengt retail verder. Kega biedt geïntegreerde oplossingen in het samenspel van Marketing en IT, waarmee klanten hun potentieel maximaal kunnen benutten. Wij bezitten het vermogen om strategisch denken te combineren met regelen en doen. Onze passie is retail verder brengen. Dit doen wij vanuit onze merkwaarden: innovatief, strategisch doordacht en ondernemend” (Kees Verkade voor Kega) > youtube.com/user/KegaSassenheim
top 50 bureaus 2015 2015 nº 168
“Een bureau hoort voor een merk een partner te zijn die helpt meebewegen in de dynamiek van deze tijd. De enige manier om de nieuwe wereld te begrijpen is door er aan bij te dragen.Wees als Tommy; reik naar waar je nét niet bij kan, doe wat je nog niet kan, ontdek wat je nog niet weet” (Ronald van Schaik voor Kaliber) > vimeo.com/128867810
voor klanten zoals wij “Net zoals dat wij in één (oog)opslag een organisatie of merk moeten kunnen begrijpen moeten ook klanten, andere stakeholders en het publiek dat. En daartussen bestaat geen verschil. simpel.” (Hugo van den Bos voor Koeweiden Postma) > www.koeweidenpostma.com
‘Om mensen in beweging tebrengen, moet je weten wat ze tegenhoudt” (Arend Jan Boss voor l’eau) > www.leau.nl/barriere-methodiek/
“KOKORO is Japans voor hart, hoofd en geest. Wij zien het als onze missie om het hart van mensen te verbinden met het hart van merken. Wij noemen dat: Heartvertising, met als doel mensen vaker en met meer overtuiging te laten kiezen voor jouw merk” (Frieda Ulsamer de Waard voor KOKORO Amsterdam) > youtu.be/h0KeIuINB54
“Fragmentatie en concurrentie nemen toe. Tegelijkertijd daalt de merkloyaliteit. Daarmee wordt het voor marketeers steeds lastiger om marktaandeel te verkrijgen en te behouden. Om te groeien is onderscheid allang niet meer onderscheidend genoeg; het gaat om efficiënt en effectief opvallen. Daarvoor moet de focus naar penetratie en bereik. Naast kennis en creativiteit is daarvoor vooral ondernemerschap nodig; immers er moeten niet alleen plannen worden gemaakt, ze moeten ook worden wáárgemaakt” (Nico Hilhorst voor M2Media)
“Wij zijn LikeFriends, als vrienden helpen wij merken beloften waar te maken” (Stef de Jong voor LikeFriends) > vimeo.com/132943045
“Onze concepten zijn constant verrassend. Onze klantrelaties verrassend constant” (Roger de Kok, MCR.Reclamebureau) > vimeo.com/143713393
39
WIE DIT LEEST GAAT BETER SCOREN! Een mooie campagne is leuk, maar weten wat de essentiële succesfactoren van actiemarketing zijn, nog leuker. Dan gaan die schitterende acties ook nog eens beter scoren. Lees ze! Je kunt ze gratis downloaden
GRATIS
op: timdm.nl/scoren
op timdm.nl/scoren of in boekvorm aanvragen.
dialogue marketing Pilotenstraat 70 1059 CR Amsterdam 020 346 0280
[email protected] “TIM is een strategisch actiemarketing bureau, dat offline net zo sterk is als online” direct marketing . direct mail . e-mail marketing . social media . cross media
top 50 bureaus 2015 2015 nº 168
“Real change can only be accomplished if you are the change” (Katja van der Vet voor Made in May-Changemakers)
“Wij willen dat iedere Nederlander iedere dag een digitaal touchpoint gebruikt waar Mirabeau aan heeft gewerkt. Of je nu eten bestelt via Thuisbezorgd.nl of je vakantie boekt via KLM of Transavia, we willen het leven makkelijker maken” (Adjan Kodde voor Mirabeau) > mirabeau.nl/cases/transavia-optimale-user-experience-zorgt-voor-vliegende-start.
“Natwerk is all about that brand new feeling. Our work excites like it’s freshly painted. From campaigns, our own product range and formats, to interior design and activations; we design content by shaping it as a physical product. To create energetic experiences and real engagement. For brands, friends and entrepreneurs. Like we’ve been doing for 10 years now, we connect and activate people in our own, positive way. The Natwerk way” (Lard Breebaart voor NATWERK) > vimeo.com/131885299
“LEAD THE CHANGE OR CHANGE WILL LEAD YOU” (Arjan Kapteijns voor Publicis)
“We brengen merken en mensen in beweging met spraakmakende ideeën vanuit een digitaal hart. Ideeën waarover gepraat wordt op een verjaardag, op social media of in de krant: (Kees van Dorp voor Red Urban) > youtube.com/watch?v=3M00ibZhjD0&feature=youtu.be
“People love brands who love people” (de mensen van RLVNT voor RLVNT)
“SuperRebel.com is an international creative agency. We develop brave new brands and we energise existing brands. By all means. We are the ultimate agency for entrepreneurs and entrepreneurial marketeers who want to get the best out of their brands. Just like we do with our own brand. #superrebelyourself” (Lodewijk Varossieau voor Superrebel) > superrebel.com/work
41
ELK JAAR MOOlER MOOlERE ClJFERS, MOOlERE MERKEN, MOOlERE KANSEN Creativiteit én effectiviteit in B2B communicatie krijgen steeds meer waardering. Ook in het jaarlijkse tevredenheidsonderzoek van Fonk zien we dat terug. Admix komt daarbij al jaren achtereen als beste B2B-bureau van Nederland uit de bus. In de editie van dit jaar worden we zelfs beloond met onze hoogste cijfers ooit. Bedankt, T-Mobile, BDO, Hunter Douglas, Blinker en vele anderen. Wilt u weten wat deze mooie cijfers kunnen betekenen voor uw merk? Michel de Bruin gaat er graag met u over in gesprek. U kunt hem mailen (
[email protected]) of, nog mooier, nu meteen bellen: (010) 270 75 75.
8.9
8.8
effectiviteit sparring partner
9.1 creativiteit
top 50 bureaus 2015 2015 nº 168
“Let’s face it: vandaag de dag bepaalt het internet hoe klanten over je merk denken. Voor ons ligt het geheim in de combinatie van creativiteit, data en code. Wij helpen merken hun verhaal te vertellen door ‘awesome’ digitale ervaringen die een glimlach op je gezicht toveren. En die het hart van je bedrijf verbindt met de harten van je klanten” (Dimi Albers voor TamTam) > vimeo.com/139710295
“TIM is van de goed converterende campagnes. Met ons werken is altijd een feest…” (Paul Kelder voor TIM) > timdm.nl/ons-werk/8
“Simple Ideas Work The Hardest” (Cees Faes voor The Communication Company) > www.tcc.com/nl/work
“Strategisch en verrassend” José Boesten voor Tomeloos > youtube.com/watch?v=oa6mmpXA-Ig
“Het is tenslotte een vak apart. Een vak dat wij met veel liefde voor onze cliënten uitvoeren. Zo ziet u hoe wij aan onze naam zijn gekomen!” (Marjon Smit en Gonny Reijnders voor Uit Liefde voor het vak)
“Geen merk zonder verhaal. Geen verhaal zonder daden” (Christian van Santen voor Van Santen Netwerk)
43
LIEFDE KOMT DUS ECHT VAN TWEE KANTEN… BEDANKT BEDANKT BEDANKT BEDANKT BEDANKT BEDANKT BEDANKT BEDANKT BEDANKT BEDANKT bureau voor arbeidsmarktcommunicatie en media www.uitliefdevoorhetvak.nl (023) 303 12 80
“Wij helpen merken om te communiceren vanuit hun hart. Dat doen we door terug te gaan naar de kern. Door de juiste vragen te stellen en goed te luisteren, dringen we door tot de essentie. Dat is ons vertrekpunt. Want alleen op deze manier kunnen we echt het verschil maken. Het resultaat: campagnes die de doelgroep raken, met de optimale combinatie van merkidentiteit en activatie. Campagnes die niet alleen onderscheidend en vernieuwend zijn, maar bovenal oprecht en authentiek. En daardoor doeltreffender” (Caspar van den Busken en Arnout van den Busken voor vandenbusken) > vimeo.com/140398018
“Wij geloven in coherente merken en dynamische identiteiten ontwikkeld vanuit een duidelijke mentaliteit. Merken die op elk medium én met elke boodschap relevant en merkbaar zijn” (Wunder)
“We boost business with creativity. We believe in solid partnerships built on commitment and collaboration. With the expertise of a traditional agency and the fierce and power of belief of a start-up. We deliver Full Service 2.0. Doing whatever it takes to help your business grow.” (Map van Arem, Jose Evers en Piet Hein Smit voor XXS) > www.xxs.nl/work
“Our Vision: Delivering total brand experience for our clients” (Linda Boks voor ZenithOptimedia)
Onder redactie van Bert Hagendoorn Behind the Screens 2015 nº 168
Bert Hagendoorn behind the screens:
Bert Hagendoorn is specialist op het gebied van positionering en communicatiestrategie. Daarnaast is hij oprichter van Dutch Digital Design
pries and tasjo Bert Hagendoorn kijkt elke twee weken achter de schermen bij recente digital design projecten. Deze keer een interview met creative director en co-founder van Addikt over housing.com. ‘Het duurde even tot we doorhadden wat ze bedoelden met een ‘pries and tasjo’- (presentation).’ Waarom wil je het hebben over housing.com? ‘Housing.com is een online woonruimte platform in India, vorig jaar de grootste digitale start-up van dat land. Via ons Addikt kantoor in Mumbai vroegen ze ons te helpen met het vertalen van hun identity naar bewegend digital design, wat voor Indiase begrippen nogal gewaagd is...’ Hoe kwam deze klant bij jullie, of hadden jullie die al op voorhand in de binnenzak? ‘We zijn al 6 jaar actief in India. Ze kenden ons van ons werk voor Kyoorius en een aantal workshops, maar wat echt geholpen heeft is een aantal aanbevelingen.’ Wat was het belangrijkste wat er van jullie werd gevraagd? ‘We moesten de lat hoog leggen qua motion design. De westerse manier van verhalen vertellen - die zowel informatief, beknopt als vermakelijk is - wordt gewaardeerd door de jonge Indiase doelgroep.’ Wat ging (bijna) mis? ‘Er zijn intern dingen uitgevochten nadat de CEO plotseling werd ontslagen, plus een
r
housing.com
r
Barry Schwarz
interne wisseling van de wacht, wat onze eerste oplevering heeft bemoeilijkt en vertraagd.’ Wat moet een volgende keer anders? ‘Het begrip aan klantzijde voor de verhouding budget en beschikbare tijd moeten we iets helderder maken.’
Waarover ben je echt tevreden? ‘Ik denk dat we erin geslaagd zijn om een redelijk minimalistische stijl neer te zetten. Iets wat in India vaak wordt nagestreefd, maar in praktijk vaak eindigt in een hysterische visuele overkill.’ Wat was het gekste moment tijdens de making of? ‘We hebben een aantal hilarische Skype spraakverwarringen meegemaakt. Het duurde even tot we doorhadden wat ze bedoelden met een ‘pries and tasjo’- (presentation).’ Komt er een vervolg? ‘We praten over het vervolg met het nieuwe branding team.’ Misschien nog een allerlaatste nieuwtje dat je wil delen? ‘Naast het verzorgen van visuals voor events, begint het tot leven wekken van identities in samenwerking met branding bureaus een specialiteit te worden. Houd dus het nieuws in de gaten!’ De video van Housing.com is te zien op www.addikt.tv/?portfolio=housing
45
1990
1992
1995 ER TT
C
N
O
C
IE
IT
AD
R
ST
U
C
IR
C
R 1 AD AD E K IT KE F EE IE R OR R ST M N R AT R. AP IE 1 PO RT JE C RO AR L EN LI H PP IL R LEN IN A G A R W SA IN Q M T -P E N AR W K E R KI N G
ST AR T
ST AR T
november
1990-2015
1999
25 JAAR
1999
2003
A BR BR O I& U B W IL ER LB & OA H PA R I L AD L RT D O E C V N N VE H E A ER R AN R A S NA N TIS R O EL IN U M E H G TD IL W O L O L EN R OR PL AN AA DT C AT E R C LE FO RI AR R NG M IN C T O E N R 1E N A EC C D IG T TIE F IT AL E R EC C LA O & N M TI C EM LB ES U SI AS R E T G M IN G A EW A N S ED 25 O TR ER N -J I AR NE CH LA N T IG N D JU BI LE U M
Bedankt voor jullie vertrouwen!
2011
2012
2013
2014
2014
2015
48
tekst Bart Remmers fotografie 2015 nº 168
Steenbergen Stipendium-winnaar Esther Hovers
beeldmaker en onderzoeker Kijk naar de foto’s van Esther Hovers, winnaar van het Steenbergen Stipendium 2015. Het lijken bewakingsbeelden, maar eveneens perfecte momentopnamen van een choreografie met de stad en zijn architectuur als decor, zo uit het dagelijkse leven opgepikt. Belangrijkste doel: het oproepen van vragen. De afgelopen maand is het Steenbergen Stipendium 2015 - een prijs voor jong fotografietalent in Nederland - toegekend aan Esther Hovers (1991). Met het project ‘False Positives’ verbeeldt ze de ethische discussie die ontstaat door surveillance in de openbare ruimte. Wanneer vertoont iemand ‘normaal’ of ‘afwijkend’ gedrag volgens intelligente bewakingscamera’s? Voor het oog van de camera is iedereen verdacht, elk persoon een mogelijke dader. Door veel vormen van visueel onderzoek met elkaar te combineren, is Hovers er volgens de jury in geslaagd een ingewikkeld en abstract onderwerp in kaart te brengen. Fonk magazine sprak de fotograaf. Wat inspireert haar om te werken met een thema dat op het eerste gezicht weinig fotogeniek lijkt. En om te beginnen: had de KABKalumni de winst van het Steenbergen Stipendium verwacht? ‘Nee. Ik wist dat ik een goede kans maakte, maar dat deden de andere genomineerden ook. Overigens waren drie andere genomineerden klasgenoot van mij. Die hadden ook stuk voor stuk een heel tof project.’ Toch stak Hovers er voor de jury bovenuit, zo blijkt uit het rapport: ‘Er was één project waarin, nog net iets meer dan bij de anderen, de jury die eigenzinnige gedrevenheid vond, waar ze naar op zoek is. Deze student toont zich zowel een echte beeldmaker als onderzoeker. Feiten als uitgangspunt nemend, weet zij een beeldtaal te hanteren die diezelfde feitelijkheid uitdraagt.’ ‘Onderzoeker’. Kan Hovers zich vinden in deze typering? ‘Ja, zeker. Niet op een
wetenschappelijke manier. Maar één van de redenen waarom ik mijn werk maak, is om onderzoek te doen. Ik hoop dat mijn foto’s vragen oproepen. Vragen over een onderwerp als bewaking in openbare ruimtes, het thema van mijn afstudeerproject’, vertelt Hovers. ‘Overigens hoef ik niet per se antwoord op die vragen. Het is veel interessanter wanneer het een discussie losmaakt, dat mensen er met elkaar over praten.’
wat is normaal?
Het idee achter ‘False Positives’ is zeer origineel te noemen. De oorsprong van het project ligt in Parijs. Hovers: ‘Ik fotografeer bijna altijd op straat. Mijn fascinatie ligt bij de publieke ruimte. Tijdens mijn derde jaar aan de KABK liep ik stage in Parijs. Ik ging er fotograferen in het zakencentrum, het grootste van Europa. Het is een wijk met talloze trappen en vele hoogteverschillen.’ Uiteindelijk schoot Hovers er flink wat foto’s. ‘Toen ik later naar al die foto’s keek,
begonnen ze meer en meer op bewakingsbeelden te lijken. Daarnaast kreeg ik in die zakenwijk het gevoel dat er een soort van norm is. Een norm hoe je je er dient te gedragen. Iedereen loopt er in pak en is op weg naar zijn werk. En door de architectuur op die plek, voelt het bijna onnatuurlijk wanneer je er beweegt. De combinatie van beide indrukken intrigeerde mij enorm. Het was de aanzet tot ‘False Positives’.’ De norm geplaatst in een context. Wat is normaal? Vragen waar de fotograaf vaak mee bezig is. ‘Om te weten wat afwijkend is, moet je er eerst achter komen wat normaal is. Dat normale is overal weer anders. Wat normaal is in zo’n Parijs’ zakendistrict is ergens anders behoorlijk afwijkend. Een interessant gegeven dat ik probeer te visualiseren.’ Zelf kreeg de schrijver van dit stuk bij het aanschouwen van de foto’s uit het project een wat onheilspellend, bijna Distopisch, gevoel. De op camerabeelden gelijkende foto’s, de mannen in pak met attachekoffertje…. ‘Het is leuk dat ieder persoon de foto’s op een andere manier interpreteert. Ik wil de betekenis van mijn werk graag in het midden laten’, zegt Hovers. ‘Dat je een onheilspellend gevoel krijgt bij de foto’s, vind ik interessant. Het onderwerp is gekoppeld aan kwesties als privacy en andere actuele zaken. Dat wilde ik absoluut in mijn werk stoppen. Aan de andere kant: het hele George Orwell/’1984’-thema wil ik vermijden. Ik krijg opmerkingen over een lees verder op pagina 49
49
2015
NIEUGW IË IN BEL
Brussels Expo - Paleis 10 - 25 & 26 november 2015
Het exclusieve marketing & design event over verpakking & display
Innovaties in verpakkingen & display Masterclasses
Neuromarketing, intelligent packaging, nespresso brandstory en veel meer.
Exclusieve catering
Ga naar
www.packaging-innovations.be Packaging Innovations
@PackagingNL #Pi15be
tekst Bart Remmers fotografie 2015 nº 168
vervolg van pagina 47
dreigende toon in het werk, maar het hele ‘Big Brother’-idee heb ik nooit de boventoon willen laten voeren in het project. Het is zo ongeveer het grootste clichébeeld rondom dit onderwerp dat bestaat.’ Hovers: ‘Weet je, ik sta zeker kritisch tegenover het bewaken van openbare ruimtes met behulp van camera’s. We gaan steeds meer naar een maatschappij waar ieder persoon op straat als een potentiele dader van iets wordt gezien. Zijn die camera’s de enige juiste oplossing om een gevoel van veiligheid te creëren? Dat lijkt mij niet. Ondertussen heb ik ook geen betere oplossing.’
choreografie
De vragen die steeds weer terugkomen in Hovers haar werk zijn onder meer: ‘hoe gebruiken wij de publieke ruimte’ en ‘hoe manifesteert macht zichzelf in de publieke ruimte’? ‘Het thema ‘intelligente bewaking’ was voor mij dus een mooie manier om er over te kunnen praten.’ Op korte termijn geen grote koerswijzigingen van Hovers. Geen lieflijke landschappen of portretfotografie. Welke ambitie is er as we speak wel? ‘Ik wil de conceptuele kant op en me zo veel mogelijk toeleggen op het vrije werk. Momenteel denk ik er over na om eerst een masteropleiding te doen. Een opleiding waar je je wat meer kan bezighouden met beeldende kunst. Vooral installatiekunst. Op die manier denk ik mijn werk in de toekomst ruimtelijker te kunnen maken. Er valt nog veel te leren op dat gebied.’ Iedere kunstenaar heeft zijn voorbeelden of in ieder geval personen die inspirerend zijn. Welke namen komen bij Esther Hovers direct naar boven drijven? ‘Iemand als Francis Alÿs. Maar ook Paulien Oltheten, Paul Graham en Sophie Calle. Wat deze mensen gemeen hebben, is dat hun werk begint in een wandeling – dat spreekt me ontzettend aan. Je ziet het ook in mijn werk terug’, aldus Hovers. ‘Daarnaast kijk ik de laatste tijd vaak naar het werk van de Belgische choreografe Anne Teresa De Keersmaeker. Ik merk dat ik er vaker de behoefte aan heb om ook naar andere kunstdisciplines te kijken.’ Ook exposities met werk van andere fotografen gaat Hovers niet uit de weg. Integendeel. ‘Daar ga ik graag naar toe. Zeker wanneer het fotografen zijn die ik niet ken. Al die tentoonstellingen en voorstellingen, maar ook het bekijken van films en het lezen van boeken is voor mij een vorm van voeding’, verklaart Hovers. ‘Je kan natuurlijk doen alsof jouw werk 100 procent origineel is, maar uiteindelijk is alles al eens gedaan. Ik zie andermans werk vooral als inspiratie voor je eigen werk. Al die inspiratiebronnen maken je eigen werk net zo uniek.’
saai
‘Het mooiste compliment dat ik kan krijgen? In het juryrapport stond dat je na het
bezichtigen van mijn werk heel veel weet en eigenlijk ook niets. Dat vond ik fijn om te lezen’, meent de fotograaf. ‘Mijn werk moet de mensen de ruimte bieden om hun eigen associaties te vormen. Het is toch saai wanneer je alles van een kunstwerk snapt? Leuker is het wanneer je iemand enkele aanknopingspunten geeft en verder niets. Vul de rest zelf maar in, dat is vele malen interessanter.’ Wie het werk van Hovers met eigen ogen wil zien, kon en kan op verschillende
plekken terecht. Van Praag tot Amsterdam en Den Haag. De fotograaf zelf is inmiddels weer bezig met volgende projecten. ‘Ik ben nu bezig met het schetsen – iets dat Hovers het liefst doet voor het fotograferen zelf - echter is er nog weinig concreet. De verdere toekomst? Ik wil mezelf sowieso als kunstenaar blijven ontwikkelen. Leren en nieuwe dingen doen. Daar ga ik mij mee bezighouden.’ www.estherhovers.nl
51
SAN Jaarprijzen 2015
Straks winnaar van een SAN Accent? Stuur je beste reclamewerk nú in!
SAN Jaarprijzen 2015: de inzender wint
Van online actie tot landelijke campagne
NIEUW Smart Idea
Geef je werk een plek in het SAN Jaarboek 2015
Effectief en creatief reclamewerk verdient een blijvend compliment: een SAN Accent. Toegekend door marketing- en communicatiespecialisten die werkzaam zijn bij adverteerders en bepalen wie de winnaars worden van de meest prestigieuze jaarprijzen: de SAN Accenten.
Effectiviteit en creativiteit. Dáár wordt jouw werk op beoordeeld. Omvang en budget tellen bij de jurering niet mee. Dat is ook de reden waarom er nu een nieuwe categorie voor ‘klein’ werk is:
Categorie Smart Idea ofwel een SAN Accent voor een slim idee, slimme strategie of slim mediagebruik. Kortom: small business, great results. Voor deze nieuwe categorie gelden
Reserveer snel één of meerdere pagina’s in het SAN Jaarboek waarin al het ingezonden werk een plaats krijgt om vervolgens door de jury beoordeeld te worden. Ga naar www.sanaccent.nl
Smart Idea.
gereduceerde inzendtarieven.
Of bel 020-770 84 81
SAN van, voor en door adverteerders
up&down 2015 nº 168
up&down Tijmen Bos mag zich per 16 november de nieuwe algemeen directeur van Sky Radio Group noemen. Hiermee volgt hij Geert-Jan van der Snoek op, die deze functie op interim basis vervulde. Bos is nu nog commercieel directeur van FD Mediagroep. Zijn focus komt bij TMG te liggen op het verder versterken van het digitale aanbod.
Het presidium van het College van Omroepen (CvO) is van samenstelling veranderd. Coen Abbenhuis (KRO-NCRV) en Lennart van der Meulen (VPRO) treden af. Jan de Jong (NOS) vormt met Arjan Lock (EO) en Gerard Timmer (BNN-VARA) het nieuwe presidium. Timmer neemt hierbij het voorzitterschap over van Van der Meulen.
Hein van Es (37), strategist bij Fronteer, is benoemd tot partner van het in co-creatie gespecialiseerde strategie-adviesbureau. Hij wordt verantwoordelijk voor de financiën van het bureau en gaat zich vooral richten op digitale merken en vraagstukken.
Frank Bitter, nu nog CEO van MediaCom in Nederland, is door het mediaconcern gepromoveerd tot chairman Benelux en development officer voor de EMEA-markt. Zijn functie bij MediaCom Nederland wordt overgenomen door, nu nog managing director, Maiko Valentijn. Bitter heeft de Nederlandse tak van het mediaconcern negen jaar lang geleid, waarbij hij het bedrijf heeft opgebouwd tot het op twee na grootste mediabureau van Nederland.
Tv-recensent Jean-Pierre Geelen stopt als tvrecensent voor de Volkskrant. ‘Ik denk dat een aantal omroepbazen erg blij is met mijn vertrek. De tv-wereld verweet mij vaak dat ik elitair ben en met dedain over televisie schrijf’, zegt Geelen in een interview met Villamedia. Geelen start in december een dagelijkse column in Volkskrant.
Buro Benk heeft Janneke van der Ham aangetrokken als joint marketing manager. Zij werkte hiervoor als accountmanager bij de creatieve directie.
Bart Mouter is bij KNZB gestart als manager marketing & communicatie. Hij treedt hiermee toe tot het managementteam. Mouter gaat zich samen met marketing-, en communicatiespecialisten richten op het meer marketing-, klant- en resultaatgericht maken van de activiteiten van de zwembond. Hij was tot voor kort manager marketing partnerships bij Telegraaf Media Groep.
Tess van Olst is als communicatie en PR manager bij SchaalX Holding B.V. begonnen. Ze heeft de opleiding communicatie afgerond en haar sporen verdiend als blogger.
Havas Boondoggle Amsterdam heeft Albert Vegers ingelijfd als senior art-director. Hij gaat samenwerken met senior copywriter Bart van de Winkel. Vegers werkte eerder voor JWT, Selmore en McCann. Natwerk trekt met Bob van Leeuwen (31) als copywriter en Roos Lomans (24) als grafisch ontwerper twee nieuwe talenten aan. Van Leeuwen werkte hiervoor als freelance copywriter en contentmanager voor o.a. Yellowbrick en PwC. Lomans maakte onderdeel uit van de grafische afdeling van Marqt.
180 Amsterdam heeft de Amerikaan Adam Noel aangetrokken als creative director. Noel heeft in de VS gewerkt voor meerdere internationale bureaus waaronder Droga5, BBDO, JWT en Weiden+Kennedy.
Coopr breidt haar team wederom uit. Dit keer met Fleur van Popering (office assistant), Madawa Rajapaksha (digital marketeer) en Soraya Mooijweer (PR trainee).
Marijn Jongsma (46) is toegetreden tot de hoofdredactie van De Telegraaf. Jongsma werkte eerder als verslaggever, chef, correspondent en nieuwsregisseur voor het dagblad. SuperHeroes Amsterdam benoemt Arthur Manduapessy tot creative director. Manduapessy runde drie jaar zijn eigen bedrijf en werkte later als freelance creative in zowel Amsterdam als Dubai voor merken als Vans, citizenM en G-Shock.
De Jonge Wolven heeft met Darcie Paardekooper en Odette Bosman twee nieuwe pr specialisten in huis gehaald. Paardekooper liep stage bij Exago in Lissabon, Bosman werkte als zelfstandige binnen de evenementenbranche.
Heb je een nieuwe baan en wil je met je nieuwe gegevens opgenomen worden op onze pagina ‘up&down’, mail dan naar
[email protected] of naar
[email protected]. Vermeld in je bericht je naam, leeftijd, het oude bedrijf waar je werkte en het nieuwe bedrijf met je nieuwe functie. Voeg bij voorkeur ook een foto (JPEG) toe.
53
CGI IMAGE
Photography · Retouching · CGI · Film · Animation
Uw toekomst is niet meer wat ie geweest is. We leven in een opwindende tijd. Een tijd van snelle verandering. Een tijd waarin nieuwe retailers opkomen en verdwijnen. Een tijd waarin je met minder of zelfs zonder winkels tot de meest succesvolle retailers kunt behoren. De toekomst van de winkel laat zich niet meer zo makkelijk voorspellen. Steeds meer succesvolle retailers laten daarom de illusie van zekerheid los. Zo ook bijvoorbeeld de openings tijden. Geheel naar wens van de crowd: nieuwe aandeelhouders die overal en altijd over je producten en winkels praten. Dat betekent dat een retailer responsive moet zijn. We noemen het Responsive Retailing: een gezamenlijk proces waarin we u meenemen naar nieuwe werkelijkheden, diepere klantinzichten, nieuwe visies, scenario’s en retailformules. Niet met voorspelbare plannen of met eindeloze vergezichten maar met concrete antwoorden op de vragen van vandaag. Retailen in het heden zonder de uitkomst van te voren al te weten. Want uw toekomst? Die is geweest. Reageer... bel Albert Top... 06 - 54 22 38 97
continu van nu zijn Crossmarks helpt retailers en merken met vraagstukken op het gebied van visievorming, positionering, formule-
ontwikkeling, branding, design en communicatie om responsive te worden en te blijven zodat ze continu van nu zijn. www.crossmarks.nl