TOOLKID_BINNENWERK.indd :20

TOOLKID_BINNENWERK.indd 1

03-01-13 12:20

10

Tips &Tdosols

om ki te t me dyslexie ondersteunen


03-01-13 12:20 TOOLKID_BINNENWERK.indd 3

03-01-13 12:20

Help, een leerling met dyslexie

De een heeft er meer last van dan de ander. Maar als ze het hebben staat u voor een uitdaging. Hoe ondersteunt u leerlingen met dyslexie? Feit is dat ongeveer een op de vijfentwintig leerlingen met deze beperking te maken heeft. Ondersteuning is meer dan nodig. Want leerlingen met dyslexie presteren onder hun niveau en voelen zich soms gepakt. Terwijl ze talent genoeg hebben. Alleen leren ze anders. En verwerken ze informatie op een andere manier. Met de juiste gereedschappen kunnen zij zelfstandig meedraaien in de klas. De Toolkid van Stichting Dedicon helpt u op weg. Omdat goed gereedschap het halve werk is, nemen wij geen halve maatregelen. Met de Toolkid haalt u alles uit de kist om leerlingen met dyslexie te ondersteunen. Tools en tips om mee te lezen en te schrijven.

5



03-01-13 12:20

Expertise van Stichting Dedicon Fundament voor leerkrachten en intern begeleiders

Hoe kunt u leerlingen met dyslexie het beste ondersteunen? Door hun wensen en behoeften centraal te stellen! Onderken dat dyslexie niets te maken heeft met intelligentie en bied leesvormen aan die lezen aantrekkelijk maken. Geef de leerling de kans zich beter te richten op de inhoud van de tekst. Vanuit deze gedachte werkt Stichting Dedicon. Wij geloven dat we het leven van mensen met een leesbeperking aangenamer kunnen maken: voor blinden, slechtzienden en mensen met dyslexie. Als kenniscentrum ontwikkelen wij aantrekkelijke, alternatieve leesvormen. Dankzij aangepaste schoolboeken kunnen leerlingen met dyslexie zelfstandig lezen op hun niveau en in een vorm die bij ze past. Leesproblemen hoeven daardoor de schoolprestaties niet langer in de weg te staan. Dedicon werkt in opdracht van het Ministerie van OCW, het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken en alle andere bedrijven en instellingen die hun informatie toegankelijk willen aanbieden. Als stichting werken wij zonder winstoogmerk. Onze grootste winst is om leerlingen met dyslexie meer plezier in school te geven. Zo wordt hun wereld elke dag een beetje groter.

7



03-01-13 12:20

De inhoud van uw Toolkid 1 2 3 4 5

Dyslexie signaleren Zorg voor goede randvoorwaarden Hulpmiddelen kiezen Deelnemen aan trainingen over hulpmiddelen Kennismaken met gesproken schoolboeken


De inhoud van uw Toolkid 1 2 3 4 5

Dyslexie signaleren Zorg voor goede randvoorwaarden Hulpmiddelen kiezen Deelnemen aan trainingen over hulpmiddelen Kennismaken met gesproken schoolboeken


03-01-13 12:20

Dyslexie signaleren

1

U had al zo’n vermoeden. Want hij bleef achter en zat niet lekker in z’n vel. En ook de zorgspecialisten binnen uw school krijgen hem niet goed op de rit. Signalen in overvloed. Nu wilt u zekerheid. Testen op dyslexie biedt uitkomst. Dit onderzoek laat u uitvoeren door een psycholoog of een orthopedagoog met een GZ-aantekening. Zij zijn bevoegd om een officiële dyslexieverklaring af te geven. Zo’n officiële verklaring is een belangrijke eerste stap. En geeft leerlingen recht op extra ondersteuning. Denk bijvoorbeeld aan de gesproken versie van de CITO-toets of extra tijd bij een examen. Met een officiële dyslexieverklaring kunt u ook aangepaste schoolboeken bestellen bij Dedicon (zie ook tip 7).

Leg de eerste steen met een officiële dyslexieverklaring

 Ga naar www.dedicon.nl/toolkid voor meer 

informatie over het aanvragen van een dyslexieverklaring. Hier vindt u ook alle rechten op extra ondersteuning die een leerling daarmee krijgt.

Tools & Tips 5 Maak kennis met gesproken schoolboeken



03-01-13 12:20

Zorg voor goede randvoorwaarden

2

Een protocol legt het fundament U heeft het beste voor met uw leerling. En de leerkracht in de volgende groep uiteraard ook. Het is van belang dat de aanpak in uw groep aansluit op de aanpak in de volgende groep. En zelfs op de aanpak van de volgende school. Want alleen dan helpt u de leerling pas echt.


Gelukkig staat u er niet alleen voor. Het ministerie van OCW heeft ervoor gezorgd dat er landelijke protocollen zijn opgesteld. Die borgen een systematische aanpak van basisonderwijs tot en met het hoger onderwijs. Als een rode draad van groep tot groep dus. De protocollen leggen duidelijk uit wat de oorzaken en gevolgen zijn van dyslexie. Het geeft een goed beeld van waar een kind met dyslexie tegenaan loopt en hoe uw school daarop in kan spelen. Ze zijn ideaal voor leerkrachten, remedial teachers, logopedisten en andere leesspecialisten in het onderwijs. Voor de mensen uit de dagelijkse praktijk. Voor u dus. Elk protocol sluit af met een korte beschrijving van de mogelijkheden voor invoering van de protocollen op school. Zo kunt u er dus lekker praktisch mee aan de slag. Op de website www.expertisecentrumnederlands.nl zijn werkdocumenten beschikbaar uit het protocol Leesproblemen en dyslexie. Dus ook voor alle groepen uit het basisonderwijs.

 Download de praktische werkdocumenten op www.expertisecentrumnederlands.nl.

 Bespreek deze met de schooldirectie.


03-01-13 12:20

Hulpmiddelen kiezen

3

Een hulpmiddel is nooit een doel op zich maar altijd een middel om uw doel te bereiken. Ieder kind heeft een eigen verhaal en standaardoplossingen bestaan niet. Welk middel past het beste bij uw leerling? Begin met een goed gesprek. Leer uw leerling beter kennen. Een vragenmodel helpt daarbij. Aan de orde komen onder meer de probleemstelling, de wensen en behoeften van de leerling, de mogelijkheden van de school, de thuissituatie, budget, ervaringen en persoonlijke voorkeuren. Uit de antwoorden komt u gezamenlijk tot een hulpmiddel dat het beste bij de leerling past.

Passen en meten

Met het juiste gereedschap kunnen leerlingen zelfstandig meedraaien in de klas. Ze nemen zelf de regie in handen. Ze zijn geen uitzondering meer. En zo helpt een hulpmiddel niet alleen de leerling maar ook de leerkracht.

 Vul de verkorte vragenlijst voor passende hulpmiddelen in: www.dedicon.nl/toolkid.

 Meer weten over passende hulpmiddelen?

Leer meer tijdens de trainingen van www.middelpuntdyslexie.nl (zie ook tip 4).




03-01-13 12:20

Deelnemen aan trainingen over hulpmiddelen

4

Leerlingen met dyslexie sterker in hun schoenen laten staan zodat zij zelfredzaam worden en hun talenten ontwikkelen. Dat is de uitdaging. Hoe vindt u passende compenserende hulpmiddelen? En hoe zet u deze in? Hoe maakt u onderwijsmateriaal toegankelijk voor dyslectische leerlingen? Met trainingen van Middelpunt Dyslexie komt u beslagen ten ijs. Er zijn diverse modules. U raakt thuis in compenserende hulpmiddelen en dyslexievriendelijk onderwijsmateriaal.

Concreet aan de slag, kennis voor jaren

Deze trainingen zijn praktisch en onafhankelijk. En worden gegeven door experts. Wat u leert kunt u direct in praktijk brengen. De trainingen staan open voor leerkrachten en zorgspecialisten binnen het primair en voortgezet onderwijs en allen die betrokken zijn bij het onderwijs aan dyslectische leerlingen.

 Kijk voor meer informatie over de trainingen 


van Middelpunt Dyslexie op www.middelpuntdyslexie.nl. Modules combineren? Vraag naar de mogelijkheden van maatwerk. Ook bij u op school kan een training georganiseerd worden.


03-01-13 12:20

Kennismaken met gesproken schoolboeken

5

Wie leest leerlingen voor als ze moeite hebben met lezen? Gesproken schoolboeken lenen zich bij uitstek voor leerlingen met dyslexie. Juist als het gaat om lezen om te leren. Deze boeken liggen prettig in het gehoor. Ze hebben een menselijke stem, met natuurlijke intonatie.

Een gesproken schoolboek krijgt meerwaarde als leerlingen meelezen met de gedrukte versie. Beluisteren doe je met speciale DAISY-software op pc, laptop, smartphone of tablet of een DAISY-speler. Gesproken DAISY-boeken hebben een handige zoekstructuur. Springen naar een hoofdstuk, paragraaf of pagina gaat makkelijk. Audiofragmenten kunnen versneld of vertraagd worden afgespeeld met behoud van de geluidskwaliteit. Belangrijke passages kun je markeren met een bladwijzer. In de webshop van Dedicon is een uitgebreide collectie gesproken schoolboeken beschikbaar voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Deze worden aangeboden als cd-rom en als download. Ervaar zelf het gemak van gesproken schoolboeken.

 Download een demo van een gesproken schoolboek op www.dedicon.nl/toolkid.

 Download de gratis DAISY-software AMIS (voor 

Windows-computers) om het gesproken schoolboek te beluisteren: www.dedicon.nl/toolkid. Enthousiast? Bij tip 7 vindt u meer informatie over het bestellen van gesproken schoolboeken.




03-01-13 12:20

Aangepaste schoolboeken ontdekken voor dyslexiesoftware

6

Dyslexiesoftware biedt ondersteuning bij lezen en schrijven. Dat kan op verschillende manieren. Denk bijvoorbeeld aan notities maken, naslagwerken gebruiken en spellingcontrole. Sommige softwareprogramma’s lezen voor in verschillende talen. Voorbeelden van dyslexiesoftware zijn Kurzweil 3000, Sprint Plus, ClaroRead, L2S en Easy Tutor. In de trainingen van Middelpunt Dyslexie (tip 4) komen deze programma’s ook aan de orde.

Horen wat je leest, zien wat je hoort Aangepaste schoolboeken worden bekeken met speciale dyslexiesoftware. Deze digitale boeken hebben dezelfde opmaak als de gedrukte versie. Dat heeft zo z’n voordelen. Leerlingen zien het boek op hun beeldscherm en zij kunnen de tekst laten voorlezen met een computerstem. De meeleesbalk laat zien welke tekst wordt voorgelezen. De combinatie van lezen en luisteren leidt tot een beter begrip van de tekst.


De voordelen ervaren van aangepaste schoolboeken voor dyslexiesoftware?  Download een demo van een aangepast schoolboek geschikt voor Kurzweil op www.dedicon.nl/toolkid.  Download een demo van een aangepast schoolboek geschikt voor Sprint Plus op www.dedicon.nl/toolkid.  Vraag bij een leverancier van dyslexiesoftware Kurzweil of Sprint Plus een gratis demoversie aan om de demo schoolboeken hiermee te bekijken.  Enthousiast? Bij tip 7 vindt u meer informatie over het bestellen van aangepaste schoolboeken voor dyslexiesoftware.


03-01-13 12:20

Aangepaste schoolboeken bestellen in de webshop van Dedicon

7

In de webshop van Stichting Dedicon vindt u boeken die geen andere zaak op de plank heeft staan. Het zijn schoolboeken en onderwijsmaterialen die speciaal zijn aangepast en aantrekkelijk gemaakt voor leerlingen met dyslexie. Het gaat om een uitgebreide collectie voor de basisschool en het voortgezet onderwijs. Nog geen officiële dyslexieverklaring in handen? Ook dan kunt u terecht in de webshop van Dedicon. Dyslexie maakt vragen los. Vragen over gesproken schoolboeken en aangepaste schoolboeken voor dyslexiesoftware. Vragen over bestelprocedures. Op www.dedicon.nl/educatief vindt u antwoorden.

Aangepaste schoolboeken die geen andere winkel in huis heeft

Nog steeds vragen? De klantenservice van Dedicon helpt u graag aan antwoorden. Voor kennis van zaken belt u 0486 486 486.

 Ontdek de uitgebreide collectie aangepaste  

schoolboeken voor de basisschool en voortgezet onderwijs op www.dedicon.nl/educatief. Bestel aangepaste schoolboeken online op www.dedicon.nl/educatief. Bel onze klantenservice voor meer informatie: 0486 486 486.




03-01-13 12:20

Maak lezen leuk met Yoleo

8

Je leest de boeken in hybride vorm. Het boek wordt voorgelezen en tegelijk volg je met een ‘karaokebalk’ de tekst. Voor kinderen die moeite hebben met lezen is dat een uitkomst. Met Yoleo wordt lezen dus leuker én makkelijker! Yoleo, Spaans voor ik lees, is een karakter waarin kinderen van ongeveer acht tot twaalf jaar zich herkennen. Yoleo geeft het goede voorbeeld en inspireert kinderen. Hij is hun vriend, hun leesbuddy. Hij deelt lief en leed.

Leerlingen die niet van lezen houden, zitten vanaf nu met hun neus in de boeken Hoe laat u uw leerlingen leeskilometers maken? Door hen te laten gamen met Yoleo! Je verdient punten met het lezen van boeken. Met die punten kunnen ze hun virtuele kamer pimpen of verder komen in het game-element.


Yoleo is leuk voor alle leerlingen, ook voor dyslectische kinderen. Laat uw leerlingen populaire kinderleesboeken in de klas lezen met Yoleo. Het stimuleert om thuis ook meer te gaan lezen. Zo komen ze beter geoefend weer terug in de klas. Je hebt toegang tot Yoleo vanaf elke computer of tablet met internetverbinding. Het unieke concept is door kinderen en de onderwijsspecialisten van Dedicon samen ontwikkeld.

 Probeer Yoleo meteen uit, ga naar www.yoleo.nl.  Meer weten over Yoleo? Bekijk het filmpje via www.yoleo.nl.

 Volg de avonturen van Yoleo via

www.facebook.com/ikbenyoleo.

 Blijf op de hoogte via

www.twitter.com/ikbenyoleo.


03-01-13 12:20

Gesproken kinderen jeugdboeken lezen

9

Wat is er leuker dan meepraten over een goed boek? Een goed boek lezen! En dat is ook mogelijk voor dyslectische leerlingen. Want Stichting Aangepast Lezen heeft een schat aan (jeugd)literatuur op de plank staan. Van Sjakie en de chocoladefabriek tot Dolfje Weerwolfje, allemaal gesproken boeken. Aangepast Lezen is een dienstverlening namens de Openbare Bibliotheek. Leerlingen die gesproken boeken lezen vergroten hun wereld, weten wat er te koop is en hebben een verhaal te vertellen. Zij ontwikkelen zich, ontplooien hun talenten en worden zelfredzaam.

Een goed verhaal voor leerlingen die moeite hebben met lezen

De gesproken boeken van Aangepast Lezen kun je ontvangen als CD-rom. Ze zijn af te spelen met een DAISY-speler. Ook online beluisteren is mogelijk. Met de gratis DAISYlezer-app beluister je boeken van Aangepast Lezen via iPhone of iPad. Hoe u dyslectische leerlingen gratis lekker laat lezen?  Meld ze aan via www.aangepastlezen.nl.




03-01-13 12:20

Kom meer te weten via onze nieuwsbrief en handige links

10

 Blijf op de hoogte met een gratis nieuwsbrief, meld u aan via www.dedicon.nl.

Hoe meer u bekend bent met dyslexie, hoe beter u uw leerlingen kunt ondersteunen. Wilt u linken met kennis en kunde? Dan zijn deze websites interessant als bron van inspiratie. Meer informatie over:

 De dienstverlening en producten van Dedicon: www.dedicon.nl.

 De trainingen van Middelpunt Dyslexie: www.middelpuntdyslexie.nl.

 De aanpak van dyslexie in het onderwijs: www.masterplandyslexie.nl.

Op de hoogte van de laatste ontwikkelingen Op het gebied van dyslexie doen zich voortdurend ontwikkelingen voor. Met nieuwe inzichten, nieuwe methoden en nieuwe hulpmiddelen. Wilt u weten wat dit betekent voor het onderwijs? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief. Ook voor praktische tips over hulpmiddelen bij dyslexie. Inschrijven kan via www.dedicon.nl.


 Regelingen en voorzieningen: www.steunpuntdyslexie.nl.

 Oudervereniging Balans: www.balansdigitaal.nl.

 De rol van de school bij verwijzing naar  

gezondheidszorg: www.dyslexieroute.nl. Protocollen leesproblemen en dyslexie: www.expertisecentrumnederlands.nl. Verbeteren van leren en opleiden: www.kpcgroep.nl.


03-01-13 12:20

Dedicon vergroot je wereld

9



03-01-13 12:20


03-01-13 12:20

TOOLKID_BINNENWERK.indd :20

Recommend Documents