borstvoeding
Borstvoeding is de meest natuurlijke voeding voor uw baby. U geeft uw kind de meest aangepaste en best verteerbare voeding. Het geven van borstvoeding bevordert uw herstel en werkt een sterke verbondenheid met uw baby in de hand. Er kunnen echter praktische bezwaren zijn waardoor u liever geen borstvoeding geeft. Ook kunnen er lichamelijke problemen zijn, zowel bij u als bij uw baby, waardoor u aangewezen bent op flesvoeding. Toch kunnen deze moeilijkheden vaak overwonnen worden en kunt u wel borstvoeding geven. Vraag advies! Uw begeleidende gynaecoloog en kinderarts, alsook de vroedvrouw/verpleegkundige in het ziekenhuis zullen u graag informeren en helpen bij het maken van uw keuze. Zij maken graag tijd om uw vragen te beantwoorden.
Welke voordelen biedt het geven van borstvoeding? Voordelen voor uw baby
Borstvoeding zorgt voor een koesterend contact tussen u en uw kind. Op een spontane manier groeit er een innige en sterke band. Uw baby voelt zich lekker en geborgen wanneer het mag drinken aan de borst. Moedermelk is een natuurproduct. Het bevat alle noodzakelijke voedingsstoffen die uw baby nodig heeft om te groeien. De samenstelling verandert ook naargelang de behoeften van het opgroeiende kind. Moedermelk heeft een grote biologische waarde; dankzij de evenwichtige aanbreng van eiwitten, vetten, koolhydraten, mineralen en oligo-elementen. Dit is onder andere van belang voor een goede vorming van hersenweefsel en zenuwen. Bij vroeggeboorte van uw baby heeft de borstvoeding nog meer nut om een aangepaste groei en ontwikkeling te bevorderen. Moedermelk beschermt uw baby tegen infecties en ziekte. Vooral de eerste melk (colostrum) bevat in hoge mate immunologische factoren die uw baby beschermen de eerste weken na de geboorte. Ook de rijpe moedermelk zorgt verder voor een beschermende werking. Moedermelk is altijd onmiddellijk klaar op het ogenblik dat uw baby erom vraagt. De melk heeft de juiste temperatuur. U hoeft niet aan de slag met rekenen, mengen, oplossen en opwarmen. De baby leert drinken naar zijn eigen behoeften. Wanneer hij later gezonde eetgewoonten aanleert, zal deze aangeleerde vaardigheid hem beschermen tegen zwaarlijvigheid.
Voordelen voor u als moeder
Borstvoeding bevordert een snel herstel van de baarmoeder na de bevalling. Ze trekt beter samen waardoor u minder bloedverlies hebt. Tijdens de zwangerschap wordt een energiereserve van ongeveer 4 kg opgeslagen. Wanneer u borstvoeding geeft, verbruikt u tot 400 calorieën meer per dag. Dit zorgt ervoor dat u op een natuurlijke manier het overtollige gewicht verliest. Borstvoeding is een intense beleving en bevordert de intieme verbondenheid tussen u en uw baby. Borstvoeding is goedkoop. U hoeft niets klaar te maken. Het is gemakkelijk wanneer u op bezoek gaat bij vrienden en familie of wanneer u op reis gaat.
Praktische informatie omtrent borstvoeding De baby aanleggen
Tijdens het eerste uur na de bevalling helpen wij u om uw baby aan te leggen. Het eerste uur na de bevalling is de baby zeer alert en gretig om te drinken. De eerste melk die vrijkomt (colostrum) voorziet de baby in zijn eerste voedingsbehoeften. Meteen is dit een belangrijke start om de melkproductie op gang te brengen. Indien dit niet onmiddellijk lukt, hoeft u zich geen zorgen te maken. Belangrijk is de baby heel dicht bij u te houden en huid huid-contact toe te passen. Huidhuidcontact maakt slaperige baby’s wakker en huilende baby’s rustiger. Vervolgens gaan we voeden op verzoek. Dit betekent dat uw baby mag drinken zo vaak hij wil en zo lang hij wil. Belangrijk is uw baby goed te observeren wanneer hij signalen geeft dat hij honger heeft. Ook gedurende de voeding is het belangrijk uw baby’s drinkgedrag te observeren. De eerste dagen zal uw baby vaak willen drinken, soms 7 tot 8 keer per dag. Ook 12 keer de borst vragen is normaal. Na een 3-tal dagen start de volle melkproductie en zal het drinkritme van uw baby veranderen. Hij zal per voeding meer melk krijgen met als gevolg dat hij wat langer zal slapen. Sommige baby’s zijn te slaperig en moeten wakker gemaakt worden voor de voedingen. We raden aan om uw baby gedurende de daguren na 3 uren wakker te maken om hem de kans te geven te drinken aan de borst. ’s Nachts hoeft u uw baby niet wakker te maken op een vast tijdstip. We raden wel aan zeker de eerste dagen één nachtvoeding te geven. Dit is niet alleen belangrijk voor de melkproductie maar ook voor de gewichtstoename van de baby.
Borstvoeding geven is een natuurlijke gebeurtenis. Toch vraagt het een aantal aan te leren vaardigheden om vlot uw baby aan te leggen, te observeren en na te gaan of hij wel voldoende drinkt.
Hoe kunt u best uw baby aanleggen? Kies voor uzelf een comfortabele houding om uw baby aan te leggen. De eerste dagen kan zijligging gemakkelijker zijn. Ook rechtop zitten in bed of zetel, met voldoende steun in de rug is een goede houding. De baby legt u dicht tegen u aan, buik tegen buik. Zorg ervoor dat de neus van uw baby tegenover uw tepel ligt en zorg dat het hoofdje lichtjes naar achteren is gekanteld. Zorg ervoor dat de mond van uw baby wijd open is en breng uw baby naar de borst. Wanneer de baby goed aanligt, heeft hij voldoende tepel en tepelhof in de mond. Zijn lipjes zijn naar buiten gekruld, de kin ligt tegen de borst en het neusje
is vrij. Het leren toehappen met een wijd open mondje is heel belangrijk. De baby moet u heel dicht tegen u aandrukken. Laat uw baby vervolgens drinken aan één borst tot hij in slaap valt of de borst loslaat. U houdt hem dan het best een tijdje rechtop en u geeft hem de kans om op te boeren. Daarna legt u hem aan de tweede borst. Indien hij te slaperig is, kunt u hem best tussendoor ook even verpamperen. Laat hem vervolgens drinken aan de tweede borst zolang hij wil. U hoeft niet op een klok te kijken. Maar wanneer de voedingen langer duren dan 40 minuten, moet u hulp inroepen.
Vragen
Heeft mijn baby voldoende? De eerste dagen krijgt uw baby per voeding slechts kleine hoeveelheden melk. Daarom zal hij frequent willen drinken (7 à 8 keer op 24 uur, soms 12 keer). Na enkele dagen start de volle melkproductie. Hij krijgt dan veel melk en dit kunt u merken aan een aantal zaken. De eerste dagen verliest de baby gewicht, soms tot 10% van zijn geboortegewicht. Uw baby heeft voldoende reserve om dat verlies te compenseren. Eénmaal de melkproductie stijgt en de baby veel kan drinken, zal zijn gewicht toenemen. Bij het verpamperen van uw baby let u best ook op de soort stoelgang. Aanvankelijk ziet u meconium, vervolgens de overgangsstoelgang en na een 3-tal dagen de typische borstvoedingsstoelgang: slap en geel, 3 tot 4 maal per 24 uur. Het is ook belangrijk de urinepampers na te gaan. Aanvankelijk beperkt zich dit tot een 2-tal plaspampers. Eénmaal de baby voldoende melk drinkt, moet u 5 tot 6 plaspampers per 24 uur tellen. Als hulpmiddel om alles te volgen, krijgt u een blad waarop u alles kunt noteren. Vraag gerust meer uitleg aan uw kinderarts, vroedvrouw/verpleegkundige indien iets voor u niet duidelijk is.
Bezoek tijdens de voedingen? U hebt een betere melkproductie als u rustig en ontspannen uw baby kan voeden. U kunt concrete afspraken maken met de vroedvrouw/verpleegkundige en met uw bezoekers. De rust van u en uw baby komen op de eerste plaats.
Bijvoeding geven? In normale omstandigheden is bijvoeden overbodig. Wanneer de borstvoeding vlot verloopt, is bijvoeding helemaal niet nodig. Frequent bijvoeding geven, kan de kans op slagen van de borstvoeding aanzienlijk verminderen of zelfs doen mislukken.
Baby’s huilen niet alleen omdat ze honger hebben. Ze huilen soms ook als ze moeten opboeren of als ze last hebben van krampen. Ze kunnen ook huilen omwille van een vuile pamper of als ze te koud of te warm hebben. Soms is er helemaal geen reden waarom ze huilen en willen ze alleen geknuffeld worden en voelen ze zich enkel veilig dicht bij mama of papa. Maak er echter geen gewoonte van om de baby te laten inslapen in uw armen. Hij moet leren slapen in zijn bedje. Een baby langer dan 10 minuten laten wenen in zijn bed heeft echter geen zin.
Pijn aan de tepels? Wanneer de baby de eerste dagen toehapt met een wijd open mondje, kan dit pijnlijk aanvoelen. Hij zuigt de tepel aan, diep in zijn mondje, en zorgt daarmee voor een vacuum zodat hij heel gemakkelijk de melk uit de borst kan kolven. Eénmaal hij op de juiste manier zuigt en drinkt, moet deze pijn verdwijnen. Wanneer deze pijn blijft aanhouden gedurende de voeding of wanneer er tepelkloven ontstaan, moet u hulp vragen!
Verzorging van de moeder
De zorg voor een pasgeboren baby en het geven van borstvoeding brengen heel wat verandering in uw levenspatroon. De eerste dagen moet u vaak uw baby voeding geven, ook ’s nachts. Probeer te leven op het ritme van uw baby en ook overdag rustmomenten in te lassen. Leg uzelf geen te strakke uurregeling op. Geniet van de intense momenten samen met uw baby. Uw borsten vragen geen speciale verzorging. Best is de tepel en tepelhof niet te wassen met zeep. Er liggen kliertjes rond de tepel. Deze zorgen dat de tepel en het tepelhof soepel blijven. Bovendien kan een sterk geparfumeerde zeep de baby in verwarring brengen. Melkverlies kunt u opvangen met borstcompressen. Bij voorkeur draagt u een katoenen borstvoedingsbeha die comfortabel zit en nergens knelt. Een gezonde en gevarieerde voeding is belangrijk. Borstvoeding geven vergt van uw lichaam een flinke hoeveelheid voedingsstoffen en calorieën. Daarom is het belangrijk dat uw voeding rijk is aan meervoudige onverzadigde vetten. Deze zijn aanwezig in plantaardige oliën en visvetten. Ook voldoende verse groenten en fruit zijn noodzakelijk voor de aanbreng van vitaminen en mineralen. U moet ook voldoende water drinken. Een glas water vóór en na elke borstvoeding volstaat. Specerijen en scherp smakende voedingsstoffen (bijvoorbeeld koolsoorten, steenvruchten, schorseneren, asperges, paprika, look) kunnen de smaak van moedermelk beïnvloeden. Wanneer uw baby er hinder van ondervindt, laat u deze best weg uit de voeding.
Vermijd alcoholische drank, koffie en cola. Bepaalde bestanddelen remmen namelijk de melkproductie en hebben ook invloed op het gedrag van uw baby. U kan extra vitaminepreparaten nemen. Vraag raad aan uw arts. In het ziekenhuis is de menukeuze eerder beperkt en is het niet mogelijk de voeding individueel aan te passen. Zorg ook voor een goede handhygiëne.
Borststuwing? Bij borststuwing voelen de borsten hard aan. Deze stuwing kan pijnlijk zijn. Borststuwing treedt meestal op vanaf dag 3 of 4 en kan een aantal dagen aanhouden. Deze borststuwing is volledig normaal. Er is een extra aanvoer van vocht naar de borst om de melkaanmaak te bevorderen. Warmte aanbrengen en de baby vaak aanleggen, zorgen ervoor dat de stuwing vlug verdwijnt. Wanneer u echter rode vlekken waarneemt of een harde schijf moet u hulp inroepen. Soms is het ook moeilijk om de baby te laten toehappen met een wijd open mondje wanneer de borsten zo gespannen zijn. Vraag hulp bij het aanleggen.
Borstontsteking? Borstontsteking is totaal anders dan borststuwing. Wanneer een borstontsteking dreigt, gaat dit meestal gepaard met een grieperig gevoel. U heeft koorts en de borst is plaatselijk rood, hard en voelt heel pijnlijk aan. Meestal is de oorzaak een verstopt melkkanaaltje. U moet zorgen voor een goede melkstroom door de baby aan te leggen of te kolven. Binnen 24 uur moet u echter koortsvrij zijn, zoniet moet u een arts of vroedvrouw raadplegen. Wanneer er een wondje of kloof is ter hoogte van de tepel, moet u onmiddellijk hulp inroepen en is het noodzakelijk antibiotica te nemen. U hoeft daarom niet te stoppen met de borstvoeding. U moet wel direct een arts of vroedvrouw raadplegen.
Borstvoeding geven is aanvankelijk vermoeiend en vraagt veel tijd. Maar deze tijd geeft u de kans om uw baby goed te leren kennen. Na een tijdje zijn jullie volledig op elkaar afgestemd en gaat het als vanzelf. De steun en de betrokkenheid van uw echtgenoot en uw naaste omgeving bevordert uw zelfvertrouwen. Zorg voor hulp in het huishouden.
vzw az groeninge zetel: Pres. Kennedylaan 4 | 8500 Kortrijk t. 056 63 63 63 | f. 056 63 63 69 | www.azgroeninge.be vu: Jan Deleu, Pres. Kennedylaan 4 | 8500 Kortrijk doc. 16825 --- maart 2011 ziekenhuis internationaal erkend door JCI voor veilige zorg en kwaliteit: www.azgroeninge.be/kwaliteit
