Tingkatan 4 Bab 1: Pengenalan Kepada Ekonomi Pengertian Ekonomi Maksud Ekonomi Sains sosial yang mengkaji usaha-usaha manusia mengagihkan sumber ekonomi yang terhad untuk mengeluarkan barang dan perkhidmatan demi memenuhi kehendak manusia yang tidak terhad. Empat Sumber Ekonomi (Faktor-Faktor Pengeluaran) a) Tanah - anugerah alam semula jadi yang merangkumi sumber di permukaan bumi dan di dalam bumi - contoh: lautan, kayu-kayan, sumber galian b) Modal - mesin dan alat-alat yang digunakan untuk mengeluarkan barang dan perkhidmatan - contoh: kilang, jentera, komputer c) Buruh - menerima upah sebagai ganjarannya - terbahagi kepada dua iaitu buruh mahir dan tidak mahir d) Usahawan - individu yang menggabungkan faktor-faktor pengeluaran untuk menghasilkan barang dan perkhidmatan Jenis Barang Barang Awam
Barang Ekonomi
Barang Percuma
- Jenis barang yang
- Jenis barang yang - Jenis barang yang ditawarkan oleh pihak disediakan oleh swasta dan merupakan kurniaan kerajaan secara mempunyai harga untuk Tuhan yang tidak percuma atau setiap nilai barang melibatkan kos lepas dikenakan sedikit - Mempunyai penawaran yang - Semua individu bayaran terhad kerana melibatkan berhak menggunakan - Mempunyai penawaran kos pengeluaran yang tinggi barang percuma yang terhad dan tanpa membayar - Pengguna melibatkan kos melibatkan kos lepas lepas apabila membeli - Contoh: udara, - Contoh: lampu jalan barang ekonomi kerana tidak cahaya matahari dan raya, taman permainan dapat memiliki kesemua air hujan dan perkhidmatan barang ekonomi bomba - Contoh: pakaian, kasut dan kereta Masalah Ekonomi Masalah Ekonomi
Kerajaan
Kekurangan
Sumber hasil / pendapatan negara
Pilihan
Projek pembangunan terbaik kepada rakyat
Kos Lepas
Projek kedua terbaik Maksimumkan kebajikan / kesejahteraan / faedah kepada rakyat
Tujuan Membuat Pilihan
1
www.SPMSureSkor.com
Masalah Asas Ekonomi (MAE) Wujud sebab ketidakseimbangan antara kehendak manusia dengan sumber keluaran. Kehendak manusia adalah tidak terhad manakala sumber keluaran adalah terhad. Ia terbahagi kepada empat iaitu: a) Apakah barang yang hendak dikeluarkan? b) Berapa banyak barang itu perlu dikeluarkan? c) Bagaimanakah barang itu hendak dikeluarkan? d) Untuk siapa barang itu dikeluarkan berdasarkan agihan pendapatan? Masalah ekonomi yang dihadapi oleh 3 unit ekonomi: Masalah Isi Rumah Firma Ekonomi Kekurangan Wang / Sumber ekonomi / pendapatan faktor pengeluaran / modal Pilihan Barangan yang Kaedah pengeluaran terbaik output terbaik Kos Lepas Barang kedua Output / kaedah terbaik kedua terbaik Tujuan Maksimumkan Maksimumkan Membuat kepuasan / utiliti keuntungan, Pilihan minimumkan kos
Kerajaan Sumber hasil / pendapatan negara Projek pembangunan terbaik kepada rakyat Projek kedua terbaik Maksimumkan kebajikan / kesejahteraan / faedah kepada rakyat
MAE tersebut diselesaikan oleh: Situasi Masalah kekurangan wujud disebabkan sumber ekonomi yang terhad tidak dapat memenuhi kehendak manusia yang tidak terhad. Masalah tersebut dihadapi oleh ketiga-tiga unit ekonomi iaitu isi rumah, firma dan kerajaan. a) Isi rumah menghadapi masalah kekurangan pendapatan yang menyebabkan mereka tidak dapat membeli barang dan perkhidmatan yang dikehendaki. b) Firma menghadapi masalah kekurangan pengeluaran iaitu buruh, tanah dan modal berbanding barang yang dikeluarkan. c) Kerajaan menghadapi masalah kekurangan hasil untuk membiayai perbelanjaannya terhadap projek-projek pembangunan. Masalah Pilihan a) Kesan daripada masalah kekurangan ketiga-tiga unit ekonomi iaitu isi rumah, firma dan kerajaan terpaksa membuat pilihan mengikut keutamaan. Firma membuat pilihan untuk memaksimumkan keuntungan dan meminimumkan kos. b) Firma boleh menggunakan kaedah pengeluaran intensif buruh atau intensif modal (mesin) untuk keluaran televisyen. Kerajaan membuat pilihan untuk memaksimumkan kebajikan masyarakat. Masalah Kos Lepas a) Kos lepas ialah barang-barang atau perkhidmatan kedua terbaik yang terpaksa dilepaskan akibat daripada pemilihan barangan terbaik. Akibat daripada pilihan terbaik yang dibuat oleh isi rumah, firma dan kerajaan, mereka terpaksa menghadapi masalah kos lepas.
2
www.SPMSureSkor.com
Sistem Ekonomi – Ciri MAE & Perbandingan Malaysia mengamalkan sistem ekonomi campuran. Sistem ekonomi campuran ialah sistem ekonomi gabungan antara mekanisme pasaran / swasta / kapitalis / permintaan dan penawaran kerajaan / sosialis. Masalah Swasta Kerajaan Apa yang - Barang dan perkhidmatan - Keluarkan barangan yang hendak yang dikeluarkan ditentukan tidak dikeluarkan oleh swasta. dikeluarkan oleh permintaan / kehendak masyarakat / mekanisme harga / mekanisme pasaran. Berapa yang - Bergantung kepada - Mengeluarkan apa yang tidak hendak permintaan dan penawaran / mencukupi dikeluarkan oleh dikeluarkan keperluan / mekanisme swasta. harga. - Adakah barang dikeluarkan - Permintaan tinggi banyak bersama. kuantiti barang yang - Mengenakan cukai jika dikeluarkan. barang itu hendak dikurangkan. - Memberi subsidi jika hendak menambah barang. Bagaimana - Pilih teknik keluaran - Memilih teknik keluaran tidak hendak meminimumkan kos / teknik berdasarkan kos tetapi dikeluarkan yang cekap. mementingkan kebajikan - Tujuan untuk mendapatkan masyarakat. untung yang maksimum. - Mengetatkan undang-undang - Guna intensif buruh / modal, supaya tidak berlaku mana yang lebih murah. pencemaran. - Menentukan upah minimum, contoh: upah pekerja ladang. Untuk siapa - Berdasarkan agihan - Menyediakan barang untuk dikeluarkan pendapatan. semua golongan masyarakat. - Barang mahal untuk golongan - Menjaga kebajikan berpendapatan tinggi dan masyarakat. barang murah untuk golongan berpendapatan rendah. Terdapat empat sistem ekonomi iaitu: (a) Sistem ekonomi kapitalis (b) Sistem ekonomi campuran
(c) Sistem ekonomi perancangan pusat (d) Sistem ekonomi Islam
Sistem Ekonomi Kapitalis 1. Sistem ekonomi kapitalis dikenal juga sebagai sistem ekonomi pasaran bebas atau laissez faire. 2. Dalam sistem ekonomi kapitalis tiada langsung campur tangan daripada pihak kerajaan. 3. Antara negara-negara yang mengamalkan sistem ekonomi ini termasuklah Amerika Syarikat dan Hong Kong.
3
www.SPMSureSkor.com
4. Ciri-Ciri Sistem Ekonomi Kapitalis Ciri Huraian Pemilikan - Faktor pengeluaran dimiliki oleh individu dan pihak swasta. faktor - Kerajaan tidak campur tangan dalam pemilikan sumber ekonomi. - Individu dan pihak swasta bebas menggunakan sumber ekonomi serta bebas mengubah pemilikan sumber ekonomi tersebut. - Namun begitu, kebebasan individu dan pihak swasta masih terikat pada undang-undang yang ditetapkan oleh kerajaan. Pembuat - Ditentukan oleh pengeluar dan pengguna. keputusan - Masalah asas ekonomi diselesaikan oleh pengguna dan pengeluar. Pilihan - Pengeluar bebas: (a) memilih barang dan perkhidmatan yang hendak dikeluarkan. (b) bebas menggunakan faktor pengeluaran yang dimiliki. - Pengguna bebas: (a) berbelanja terhadap barang dan perkhidmatan yang memaksimumkan kepuasan. Penentuan - Harga ditentukan oleh mekanisme harga (melalui interaksi harga antara permintaan dan penawaran di pasaran). - Semakin tinggi harga, semakin banyak kuantiti yang ditawarkan dan semakin kurang kuantiti yang diminta manakala semakin rendah harga, semakin banyak kuantiti yang diminta dan semakin sedikit kuantiti yang ditawarkan. Persaingan - Pengeluar bebas bersaing antara satu dengan yang lain dalam menggunakan faktor-faktor pengeluaran. - Persaingan antara firma memberikan pengguna pilihan yang banyak dan barang yang lebih berkualiti. Motif - Pengeluar - bertujuan memaksimumkan keuntungan. - Pengguna - bertujuan memaksimumkan kepuasan. 5. Cara Sistem Ekonomi Kapitalis Menyelesaikan Masalah Asas Ekonomi MAE Penyelesaian Apa yang - Masalah apa yang hendak dikeluarkan diselesaikan melalui hendak kuasa pasaran. dikeluarkan - Pengeluar akan mengeluarkan barang yang banyak diminta oleh pengguna. - Hal ini demikian kerana dalam sistem ekonomi ini, pengguna mempunyai kuasa keagungan pengguna di mana pengguna dianggap sebagai “Raja”. Berapa yang - Masalah ini diselesaikan melalui mekanisme harga. hendak - Interaksi antara permintaan dan penawaran akan menentukan dikeluarkan kuantiti barang yang akan dikeluarkan. Bagaimana - Masalah bagaimana hendak dikeluarkan diselesaikan melalui hendak kaedah pengeluaran yang paling cekap dan meminimumkan dikeluarkan kos pengeluaran. - Pengeluar boleh memilih sama ada menggunakan teknik
4
www.SPMSureSkor.com
Untuk siapa dikeluarkan
-
intensif buruh atau intensif modal. Kos pengeluaran minimum dapat memastikan keuntungan yang maksimum. Masalah ini diselesaikan melalui corak agihan pendapatan dalam ekonomi. Barang yang dikeluarkan kebanyakannya adalah untuk golongan yang mempunyai kuasa beli yang tinggi. Kebajikan masyarakat tidak diutamakan.
Sistem Ekonomi Perancangan Pusat 1. Dikenal sebagai sistem ekonomi arahan pusat atau sistem ekonomi sosialis. 2. Corak kegiatan ekonomi dan penyelesaian masalah asas ekonomi ditentukan sepenuhnya oleh kerajaan. 3. Antara negara yang mengamalkan sistem ekonomi ini ialah Korea Utara dan Cuba. 4. Ciri-Ciri Sistem Ekonomi Perancangan Pusat / Sistem Ekonomi Sosialis Ciri Huraian Pemilikan - Semua faktor pengeluaran dimiliki oleh kerajaan. faktor - Individu dan pihak swasta langsung tidak mempunyai hak dalam pemilikan faktor pengeluaran. Pembuat - Segala keputusan tentang masalah asas ekonomi ditentukan keputusan oleh badan perancangan pusat yang ditubuhkan oleh kerajaan. - Kerajaan mempunyai kuasa mutlak dalam membuat keputusan. - Badan perancangan pusat akan mengawal semua kegiatan ekonomi. Pilihan - Tidak wujud pilihan barang atau perkhidmatan kerana hanya kerajaan yang mengeluarkan barang dan perkhidmatan. - Rakyat hanya menerima barang dan perkhidmatan tersebut. - Begitu juga dengan pekerjaan, peluang pekerjaan yang terhad menyebabkan pengguna tidak mempunyai pilihan untuk menentukan kejayaan mereka. Penentuan - Harga yang ditentukan oleh kerajaan pada kadar yang harga berpatutan. - Hal ini demikian kerana tujuan kerajaan adalah untuk memaksimumkan kebajikan masyarakat. - Oleh itu, pengguna tidak berasa tertindas dan semua rakyat mampu membeli barang dan perkhidmatan yang disediakan oleh kerajaan. Persaingan - Tidak wujud persaingan dalam pasaran kerana hanya kerajaan yang bertindak sebagai pengeluar. Motif - Motif utama kerajaan adalah untuk memaksimumkan kebajikan masyarakat dan bukan keuntungan.
5
www.SPMSureSkor.com
5. Cara Sistem Ekonomi Perancangan Pusat Menyelesaikan Masalah Asas Ekonomi MAE Penyelesaian Apa yang - Masalah apa yang hendak dikeluarkan ditentukan oleh hendak kerajaan. dikeluarkan - Hal ini demikian kerana dalam sistem ekonomi ini, kerajaan mempunyai kuasa mutlak dalam menentukan jenis barang dan perkhidmatan yang perlu dikeluarkan. - Rakyat tidak mempunyai banyak pilihan barang dan perkhidmatan. Berapa yang - Kerajaan akan menentukan jumlah barang yang akan hendak dikeluarkan dan bergantung pada keperluan rakyat. dikeluarkan Bagaimana - Matlamat kerajaan adalah mengeluarkan output maksimum hendak dengan menggabungkan faktor-faktor baziran dan dikeluarkan meningkatkan kebajikan masyarakat. - Dengan itu, kerajaan akan menentukan sama ada kaedah intensif buruh atau kaedah intensif modal akan digunakan. Kaedah intensif buruh akan digunakan jika kerajaan ingin mengurangkan kadar pengangguran dalam negara dan kaedah intensif modal digunakan jika kerajaan mengutamakan teknologi moden bagi menjimatkan kos pengeluaran. - Biasanya kerajaan lebih cenderung menggunakan kaedah intensif buruh supaya lebih banyak peluang pekerjaan dapat diwujudkan untuk mengurangkan masalah pengangguran. Untuk siapa - Masalah untuk siapa dikeluarkan ditentukan oleh kerajaan. dikeluarkan - Barang dan perkhidmatan yang dikeluarkan adalah untuk kegunaan rakyat dan akan diagihkan secara adil dan saksama untuk memelihara kebajikan bersama. - Bagi memastikan semua pihak mendapat hak yang sama rata, pemerintah akan mengawal harga barangan di pasaran. Kerajaan mungkin menjalankan sistem catuan untuk menentukan pengagihan barang yang lebih adil.
6
www.SPMSureSkor.com
Perbandingan Maksud
Ciri-ciri pemilikan sumber Pilihan barang dan sumber Persaingan
Menentukan harga Buat keputusan ekonomi Motif
Kapitalis - Individu (bebas) - Pengeluar (bebas) - Kerajaan (terhad) - Contoh: Amerika Syarikat - Individu dan pengeluar memiliki sumber ekonomi
Pusat - Individu (tiada kuasa) - Pengeluar (tiada kuasa) - Kerajaan (berkuasa) - Contoh: Cuba
Campuran - Individu - Pengeluar - Kerajaan (semua bebas) - Contoh: Malaysia
Islam - Undang-undang Islam - Hukum & syarak - Contoh: Arab & Iraq
- Kerajaan memiliki semua sumber ekonomi
- Individu - Peniaga (bebas memiliki tetapi dikawal oleh kerajaan) - Bebas memiliki tetapi ikut undang-undang
- Individu - Peniaga (perlu elak penindasan)
- Individu dan pengeluar - Kerajaan menentukan bebas memiliki jenis barang yang barangan dan sumber diperlukan - Bebas – antara - Kerajaan monopoli dan individu dan pengeluar tidak wujud persaingan
- Bebas tetapi ikut undangundang
- Mekanisme harga - Kerajaan tentukan harga yang berpatutan / - Kuasa permintaan dan kebajikan penawaran - Individu dan pengeluar - Kerajaan
- Mekanisme harga - Dikawal oleh kerajaan
- Keuntungan
- Keuntungan dan kebajikan
- Kebajikan
7
- Individu, pengeluar dan kerajaan
- Bebas memiliki tetapi ikut undang-undang syarak - Wujud persaingan sihat tetapi ikut undangundang syarak - Mekanisme harga - Dikawal oleh kerajaan - Adil dan saksama - Individu, pengeluar dan kerajaan tetapi ikut undang-undang Islam - Kesejahteraan kebahagiaan di akhirat
www.SPMSureSkor.com
Cara penyelesaian masalah asas ekonomi melalui ekonomi yang diamalkan adalah seperti berikut: Sistem Ekonomi Sistem Ekonomi Campuran MAE Sistem Ekonomi Kapitalis Sistem Ekonomi Islam Perancangan Pusat (Malaysia) Apa yang Barang dan perkhidmatan Barang dan Barang dan perkhidmatan Barang dan hendak yang diminta oleh pengguna perkhidmatan yang yang menguntungkan perkhidmatan yang dikeluarkan melalui mekanisme harga. dikeluarkan oleh dikeluarkan oleh swasta diminta oleh pengguna kerajaan melalui manakala barang awam yang baik dan harga perancangan pusat. dikeluarkan oleh kerajaan. yang berpatutan yang boleh dimiliki oleh semua orang. Berapa Berdasarkan permintaan Berdasarkan Berdasarkan permintaan Bergantung kepada yang pengguna melalui mekanisme perancangan pusat. pengguna dan jika berlaku permintaan pengguna hendak harga. kekurangan, kerajaan akan dan tidak berlaku dikeluarkan menampungnya. pembaziran serta meliputi semua golongan. Bagaimana Berdasarkan kos pengeluaran Kaedah yang lebih Pihak swasta akan Kaedah yang melibatkan hendak yang minimum dan boleh kepada intensif buruh menggunakan kaedah intensif kos yang rendah dan dikeluarkan mendatangkan keuntungan untuk mengelakkan modal yang boleh pengeluaran yang yang maksimum. pengangguran. mendatangkan keuntungan berkualiti dan mampu Intensif modal turut yang maksimum manakala dibeli oleh pengguna. digunakan bagi kerajaan mengeluarkan menjimatkan kos barang awam melalui kaedah pengeluaran. intensif buruh. Untuk siapa Mengikut agihan pendapatan. Barangan awam yang Barangan swasta diberi Semua golongan, baik dikeluarkan Golongan yang kaya akan boleh digunakan oleh mengikut agihan pendapatan kaya atau miskin dapat mendapat lebih banyak rakyat dan diberi manakala barangan awam memiliki barang kerana barang yang berkualiti secara sama rata. untuk semua golongan harga barang yang manakala golongan miskin terutama orang miskin. berpatutan dan baik. mendapat barang yang kurang dan tidak bermutu.
8
www.SPMSureSkor.com
