Dare to be wise!
Tien aanbevelingen om de deelname van ouderen op sociale platformen aan te moedigen. Richtlijnen voor beheerders van 50+ platformen en hoger onderwijs voor ouderen.
Voorwoord
Inleiding
Anne-Sophie Parent, secretaris-generaal van AGE Platform Europe AGE is een standvastige ondersteuner van het Europese project „PEER - Durf wijs te zijn!“. Dit project beoogt 50plus platformen aantrekkelijker te maken voor niet-formeel en informeel lerenden door het aanbieden van richtlijnen en Web2.0 tools. AGE verwelkomt deze nieuwe richtlijnen voor Web2.0-tools. Deze tools bieden ondersteuning aan mensen in de leeftijd 50+
Oudere mensen zijn steeds enthousiaster over online leren. Web2.0-tools, zoals interactieve
in het gebruik van sociale netwerken met leren als doel.
elementen van het internet en mogelijkheden om informatie te kunnen delen, kunnen hen tot het volgende in staat stellen:
De richtlijnen hebben betrekking op zowel de technologie als op het ondersteunen van het de-
• Het ontwikkelen van kennis en kennis doorgeven aan anderen
len van informatie en de overdracht van kennis en ervaring tussen individuele gebruikers. Deze
• het cognitieve vermogen behouden door het ontwikkelen van verschillende interesses.
drie aspecten maken de richtlijnen bijzonder relevant en gebruiksvriendelijk voor zowel trainers
Een belangrijke uitdaging voor beheerders van online platformen is om de leden te ondersteu-
als oudere online gebruikers. De web2.0 tools houden er rekening mee dat 50+’ers een diverse
nen in hun interesses en hen nieuwe kennis aan te bieden en te laten delen.
groep is met verschillende manieren waarop online tools worden gebruikt. Deze richtlijnen zijn bedoeld om leren op online sociale netwerken voor 50+’ers te bevorderen. AGE verwelkomt in het bijzonder de belangrijkste elementen van het leren in Web2.0 settings.
Ze zijn gericht op beheerders van online platformen voor 50+’ers evenals hoger onderwijs voor
Het element van Web2.0 tools dat AGE vooral onderschrijft is dat het de lerende in het mid-
ouderen die online samenwerking bieden.
delpunt van het leerproces zet. We zien de verschuiving van traditioneel onderwijzen naar leren waarbij de nadruk wordt gelegd op de leerling, als een positieve ontwikkeling. Bovendien
De richtlijnen omvatten deels aanbevelingen met betrekking tot technologie (aanbevelingen
benadrukken we graag het tweede element van de tools, namelijk het uitgebreide „Design for
1-5), en deels aanbevelingen voor suggesties bij leren (aanbevelingen 6-10). Ze geven inzicht
all“-concept, een benadering waarbij instrumenten zo worden ontwikkeld dat ze voor iedereen
in het bevorderen van het gebruik van tools op het platform die ondersteunen bij de uitwisse-
toegankelijk zijn, ook voor mensen met een handicap. Ten slotte onderschrijven we ook de
ling en het leren onder oudere volwassenen.
mogelijkheden van deze tools om dialogen, debatten en discussies rond onderwerpen die van belang zijn voor gebruikers te vergemakkelijken.
De richtlijnen zijn gebaseerd op onderzoeksactiviteiten, uitgevoerd binnen het Europese project „PEER - Durf wijs te zijn!“ (2011-2013). Het doel van PEER is 50+ platformen aantrekke-
AGE is erop gebrand om het gebruik van deze Web2.0 tools onder onze leden en onze bredere
lijker te maken voor niet-formeel en informeel leren. Met name de virtuele uitwisseling tussen
contacten te bevorderen. AGE moedigt hen aan regelmatig feedback te geven als we geloven
50+’ers („peer-to-peer learning“) te bevorderen.
dat dit platformbeheerders ertoe aanspoort om het platform door te ontwikkelen op een manier die de behoeften van de gebruikers weerspiegelt.
1
Volg PEER op de website http://www.peer-learning-50plus.eu
2
Aanbeveling 1
Ondersteuning 50+’ers met Web2.0 tools die tegemoet komen aan hun behoeften
Uw online platform kan een interactieve leeromgeving worden met slechts kleine wijzigingen door het invoeren van Web2.0 tools. De instrumenten ondersteunen de mogelijkheid van individuen om zich te uiten, ervaring en kennis te delen en waardig, waardevol en erkend te zijn. Goed ontworpen gebruiksvriendelijke Web2.0 tools zijn ondersteunend bij het overzichtelijk aanbieden van informatieverkeer. Ze maken uw deelnemers verbonden met de buitenwereld.
De volgende soorten Web2.0 tools worden aangeboden om uw leden te kunnen ondersteunen bij het onderling leren: • Een veilige opslagplaats waar verschillende bestanden en mediatypes kunnen worden opgeslagen. • File sharing instrumenten voor het uploaden en downloaden van gedeelde inhoud. • Een online omgeving waar kennis, ervaringen en meningen gedeeld kunnen worden onder de gebruikers. • Een online plaats waar via beeld en geluid gesprekken tussen meerdere personen gevoerd kunnen worden door 50+’ers om het leren in een groep te vergemakkelijken. • Planningsinstrumenten om met meerdere mensen afspraken en andere evenementen te plannen. • Instrumenten om relevante informatie te organiseren en te ordenen. • Instrumenten die het gezamenlijk werken aan een bepaald onderwerp te ondersteunen.
Link: Selectie van ondersteunende Web 2.0 tools: http://www.peer-learning-50plus.eu/en/attach/WP3_D6.pdf
3
Vergeet niet om de voordelen Web 2.0-tools aan uw leden uit te leggen!
4
Aanbeveling 2
Begrijp waarom oudere gebruikers terugdeinzen voor technologie
Vertrouwen, veiligheid en betrouwbaarheid zijn cruciaal om ouderen te motiveren persoonlijke gegevens en informatie te delen. Hoewel elke Web2.0 tool betrouwbaar moet zijn is het van vitaal belang voor de 50+’ers om zich veilig te voelen tijdens het gebruik ervan. Het verstrekken van informatie over de tool zal het vertrouwen bij gebruikers verhogen. Betrouwbaarheid van de infrastructuur • Stabiele Web2.0 tools met 24/7 toegang is een prioriteit in het behoud van een motiverende omgeving met leren als doel. • Vermeld duidelijk de belangrijkste doelstelling van de Web2.0 instrumenten om misverstan den te voorkomen. • Instructie video clips, informatieve teksten, updates van software veranderingen en de uitleg over de nieuwe functies door het verschaffen van een helpdesk kan nuttig zijn en bijdragen tot een beter begrip en dus meer en beter gebruik van de instrumenten. • Vermijd juridisch of technisch jargon. De site wordt dan duidelijker waardoor de betrouw baarheid toeneemt. Betrouwbaarheid van de informatie • Alleen beoordeelde informatie moet worden geplaatst op het platform • Stel de leden gerust dat persoonlijke gegevens veilig zijn en niet worden verstrekt aan derden en dat je ook anoniem kunt deelnemen als je dat wilt. • Gebruikers moeten beseffen dat ze de mogelijkheid hebben om de informatie die ze plaatsen ook weer kunnen verwijderen en dat zij de volledige controle (en verantwoordelijkheid) hebben over de informatie die ze online delen.
Vermijd zo veel mogelijk commerciële artikelen en advertenties omdat die over het algemeen niet gewenst worden door 50+’ers!
5
6
Aanbeveling 3
Bied toegankelijke en bruikbare Web2.0 tools voor 50+’ers Hoewel 50+’ers variëren in hun mogelijkheden en behoeften, zullen Web2.0 tools die gemakkelijk te begrijpen zijn, klantgericht zijn ingesteld en aantrekkelijk eruit zien, deelname en motivatie om te leren bij 50+’ers bevorderen. Duidelijke navigatie en een goed georganiseerde gebruikersinterface zijn ook belangrijke aspecten van toegankelijke Web2.0 tools voor uw leden. Neem een „Design for all“-concept als basis. De belangrijkste gebruikerscriteria die Web2.0-instrumenten moeten bieden, zijn: • Geen registratie nodig voor gebruik van de Web2.0 tool. • Verstrekking van eenvoudige instructies en richtlijnen over hoe de tools te gebruiken, bij voorkeur ondersteund door video’s of afbeeldingen. • Opties om ontvangen berichten eenvoudig te selecteren. • Vergeving: de instrumenten moeten „vergevingsgezind“ zijn, wat betekent dat fouten in het gebruik ervan niet mag leiden tot het vastlopen van de tool of de website. • Deelnemers moeten het gebruik van de tool als plezierig ervaren. • Overwin taalbarrière door de gebruikers te laten schrijven en lezen in zijn of haar eigen taal. De belangrijkste toegankelijkheidscriteria die Web2.0 tools bieden, zijn: • Zorg voor een duidelijke en logische structuur. • Vermijden vakjargon in instructies. • Vermijd downloadopties waar mogelijk, zowel voor de extra functies als voor informatie. • Duidelijk herkenbare koppelingen. • Ontworpen in minstens lettertype 12-punts, de grootte moet makkelijk gewijzigd kunnen worden. • Hoog contrast tussen de kleur van de tekst en de achtergrondkleur. • Alle informatie moet in één oogopslag te zien zijn.
Links: • Web Content Accessibility Guidelines 2.0 http://www.w3.org/TR/2008/REC-WCAG20-20081211 (link gecontroleerd in 01/2013)
7
• Inzicht WCAG: http://www.w3.org/TR/2012/NOTE-UNDERSTANDING-WCAG20-20120103 (link gecontroleerd in 01/2013)
Hoe hoger de bruikbaarheid en toegankelijkheid van uw tool, hoe comfortabeler gebruikers
• Technieken voor WCAG: http://www.w3.org/TR/2012/NOTE-WCAG20-TECHS-20120103 (link gecontroleerd in 01/2013)
zich voelen en hoe enthousiaster ze zullen zijn om het te gebruiken!
8
Aanbeveling 4
Opname van de beschikbare aangepaste tools op uw platform Een kerndoel binnen het PEER project is het aanbieden van een reeks van geselecteerde Web 2.0tools die zijn aangepast aan de behoeften van 50+’ers. Ze worden gratis aangeboden. Op de PEER website worden de aangepaste tools aangeboden als het „peer leerpakket“. Deze kunt u downloaden en integreren in u (bestaande) platform: • Sharedocs is een gratis opslagplaats voor bestanden en documenten die cloud-storage, bestandssynchronisatie en client-software biedt. Toegankelijk via het World Wide Web, na aanmelding op het platform, maakt deze tool het mogelijk uw leden grote hoeveelheden ge gevens op te slaan, bijvoorbeeld foto‘s en video‘s, en te delen met vrienden of familieleden. Deze tool is volledig veilig en alleen leden van het platform hebben toegang tot documenten en dossiers. • Polly is een online agenda waarmee de gebruiker een aantal mensen kan aanwijzen om hun beschikbaarheid voor een vergadering of een gebeurtenis vast te stellen. Gebruikers maken een poll met een selectie van data en tijden voor de deelnemers om uit te kiezen. Ook stemming over verschillende opties is mogelijk. • Meet&Share is een tool waarmee gebruikers toegang hebben om met elkaar te praten via beeld en geluid. Gebruikers kunnen gebruik maken van de microfoon en / of webcam, documenten delen op een whiteboard. Ten slotte hebben ze de mogelijkheid om hun compu terscherm te delen en gesprekken op te nemen. • Talkmaster is een chat-functie die gebruikers in staat stelt om in direct in contact te komen en schriftelijk te communiceren met elkaar. Het kan gebruikt worden voor de uitwisseling met betrekking tot leerdoelen, directe vragen of andere onderwerpen die op een directe manier besproken moeten worden.
9
Link:
Op de PEER website vindt u instructies over hoe u de instrumenten kunt installeren op uw
PEER leerpakket: http://www.peer-learning-50plus.eu/results/peer_learning_package
platform!
10
Aanbeveling 5
Stimuleer feedback voor de verdere ontwikkeling van de Web 2.0 tools
De betrokkenheid van de leden bij de verdere ontwikkeling van de geïmplementeerde Web2.0 tools op uw platform verhoogt hun deelname en het gevoel van verbondenheid. Het betrekken van de leden is ook een voordeel voor platformbeheerders zodat zij in staat zijn om het platform te ontwerpen volgens de behoeften van de gebruikers. Houd rekening met de houding en ervaring van gebruikers en laat hen deelnemen: • Nodig uw leden uit om feedback over uw huidige aanbod te geven. • Nodig ze uit om voorstellen in te dienen voor de ontwikkeling van nieuwe inhoud, structuren, toepassingen, ontwerp en ondersteuning. • Bied als alternatief mogelijkheden voor online feedback, zoals polls en persoonlijke commu nicatie over de dienstverlening. Betrokkenheid van de eindgebruikers was de centrale aanpak in het PEER project. Tijdens participatieve workshops stelden zij nuttige toepassingen voor en deelden hun ideeën en commentaar op de voorgestelde oplossing met veel enthousiasme en betrokkenheid.
De input van uw gebruikers is zeer waardevol! Links: Methodes over hoe om volwassenen 50plus in feedback loops te betrekken is te vinden in: • http://www.peer-learning-50plus.eu/en/attach/WP2_workshop_methodology.pdf • http://www.peer-learning-50plus.eu/en/attach/PEER_D7_Assessment_Workshop_Methodology.pdf Ten aanzien van kwaliteitszorg het PEER-project biedt een overzicht van instrumenten en ook richtlijnen: • Web 2.0 tools en ouderen - een overzicht van instrumenten voor kwaliteitsborging: http://www.peer-learning-50plus.eu/en/attach/D14_quality_instruments.pdf • Het kader voor kwaliteitsborging http://www.peer-learning-50plus.eu/en/attach/Peer_D15_final.pdf
11
12
Aanbeveling 6
Zorg voor een gedragscode
Een belangrijke afweging, vooral belangrijk onder 50+’ers, is de manier waarop er wordt gecommuniceerd. Net als in face-to-face contact, geven ouderen vaak de voorkeur aan een beleefde manier van communiceren. Hetzelfde geldt voor het virtuele contact. Daarom bestaan er een aantal regels, ‚netiquette‘, rondom beleefde taal en respectvolle communicatie.
Maak een gedragscode en zorg voor de naleving: • Berichten van het platform moet passen in deze code. Ze moeten beleefd en begrijpelijk zijn en de inhoud moet accuraat en duidelijk zijn. • Er moet een persoon worden aangewezen die hier zijn of haar verantwoordelijkheid voor neemt. Deze persoon moet bekend zijn bij de gebruikers. Met deze persoon kunnen mensen in contact komen als ze last hebben van ongemakkelijke situaties, zoals misverstanden en interpersoonlijke conflicten. Bovendien dient deze persoon de naleving van de code in het geval van ongepaste inhoud te garanderen en is verantwoordelijk voor het toezicht op het platform in het geval van misbruik. • De code kan worden aangevuld met een ‚netiquette‘ die kan worden gecreëerd door leden zelf op momenten van uitwisseling en gemeenschappelijk leren. Laat uw leden zich zelfverzekerd voelen bij het uitwisselen van informatie. Laat hen zich comfortabel voelen als leden van het platform!
Link: PEER learning package: http://www.peer-learning-50plus.eu/results/peer_learning_package
13
14
Aanbeveling 7
Geef 50+’ers het gevoel dat uw Web 2.0 tools worden gepersonaliseerd
50+’ers zijn een heterogene groep, meer dan welke andere leeftijdsgroep! Zij geven dan ook de voorkeur aan de mogelijkheid om Web 2.0 tools te kunnen personaliseren.
Bied flexibele Web 2.0 tools op uw platform, bijvoorbeeld: • om gelijkgestemde mensen te vinden in leren en in (studie)groepen. • om andere vormen van persoonlijk en zelfgestuurd leren te creëren. 50+’ers moeten het gevoel hebben dat ze hun gegevens en bestanden volledig onder controle hebben: • Het wordt daarom aanbevolen om een duidelijk data management proces aan te bieden dat stap voor stap wordt uitgelegd, waaronder informatie over hoe bestanden kunnen worden opgeslagen, gewijzigd of verwijderd. • Het is ook belangrijk transparant te maken voor de leden, wie toegang heeft tot de gegevens.
Geef de gebruikers de mogelijkheid om hun leerproces te personaliseren. Op deze manier creëren ze hun eigen individuele en succesvolle leerervaring!
15
16
Aanbeveling 8
Houd rekening met de motivatie om te leren van 50+’ers
Belangrijkste motivatie voor 50+’ers’ is om ervaringen en informatie te delen met anderen op een zodanige wijze dat ze zich verbonden voelen en opgemerkt worden door de gemeenschap en beheerders.
Uw leden zijn niet alleen geïnteresseerd in vragen en antwoorden, maar ook in dialoog, debat en discussie rond de onderwerpen die zij belangrijk vinden. Daarom is het van belang om tegemoet te komen aan specifieke behoeften die variëren van het zoeken naar informatie op de website; zoeken naar en verstrekken van advies, begeleiding en meningen; het participeren in zinvolle discussies; en het vormen van nieuwe relaties met anderen. Om te bepalen wat uw leden motiveert: • Probeer uit te vinden wat hun belangen, eisen en verwachtingen zijn, bijvoorbeeld door het opzetten van polls, enquêtes en het scannen van de discussies naar ideeën om aanbod nog relevanter te maken. • Houd rekening met het zelfbeeld van uw leden, vaardigheden, competenties en sociale relaties.
Bied uw leden echte wereld gerelateerde onderwerpen en thema‘s, en treed in contact met andere geïnteresseerde gebruikers die willen discussiëren en debatteren!
17
18
Aanbeveling 9
Nodig 50+’ers uit voor uitdagende leeractiviteiten
Als leeractiviteiten zinvol zijn en gerelateerd aan hun dagelijkse leven, zijn 50+’ers meer geneigd om nieuwe onderwerpen op te pakken of zelfs om risico‘s te nemen en nieuwe dingen te leren via Web2.0 tools. Het belangrijkste element van het leren in de Web2.0 tools is de lerende in het middelpunt van het leerproces te zetten. Dit is een verschuiving van het traditionele onderwijzen naar leren. Het kan nuttig zijn om te weten dat 50+’ers: • Kennisuitwisseling in interactieve groepen waarderen. • Willen weten wie de andere gebruikers zijn - dit betekent dat ze inzicht willen krijgen in het profiel van de andere leden van het platform. • Liever kennis uitwisselen met mensen die ook actief zijn en niet alleen met passieve gebruikers die de bijdragen van anderen alleen maar ‘consumeren’. • de voorkeur hebben voor gezamenlijke probleemoplossing op een creatieve manier, met begeleiding door een moderator. Doe voorstellen voor de actieve uitwisseling tussen de gebruikers door: • Het bevorderen van het algemeen belang in het leren met Web 2.0 tools. • Het ontwerpen van leeractiviteiten die boeiend, gevarieerd en aantrekkelijk zijn. • Bied diverse activiteiten aan. • Laat hen de leeractiviteiten creëren en vormen. • Nodig ze uit gemeenschappelijk te lezen en uit te wisselen over boeken / literatuur.
Geef gebruikers het gevoel dat zij het belangrijkste onderdeel zijn van wat je te bieden hebt op het niveau van leren!
19
20
Aanbeveling 10
Bied ondersteuning aan met een persoonlijk tintje en stimuleer de peer-to-peer-aanpak Zowel technische ondersteuning als sociale steun is cruciaal voor de versterking van de veiligheid en het vertrouwen en het bevorderen van community building. Het is belangrijk om directe technische ondersteuning te bieden aan de leden van het platform, bij voorkeur via e-mail uitwisselingen met de platform hulplijn. Een andere optie is de beschikbaarheid van een telefonisch adviseur voor een groot deel van de tijd, maar dit kan kostbaar zijn in termen van arbeidstijd. Technische ondersteuning moet worden geboden binnen 24 uur. FAQ kunnen ook goed werken in veel gevallen. Steun in de vorm van een „buddy’’ kan het vertrouwen bij ouderen doen groeien in het gebruik van de tools, en kan ook de betrouwbaarheid van het platform verhogen. Echter, steun moet niet alleen worden verstrekt via het platform zelf. 50+’erswaarderen ook technische ondersteuning vanuit de online community, bijvoorbeeld op een prikbord. Voor de modererende taken rondom kennisuitwisseling is een peer-to-peer-aanpak aan te bevelen: • Daarom is het noodzakelijk om ouderen te trainen die willen bijdragen aan de dienst van het platform, zowel wat betreft didactische en methodologische vaardigheden als technische vaardigheden om zo gekwalificeerde ondersteuning bij het leren te garanderen. • Peer-to-peer trainers bieden een vorm van vrijwillige dienst en moeten worden erkend en gewaardeerd zowel van de kant van de beheerder als van de andere gebruikers. Vind manie ren om een vorm van waardering te garanderen. • Het is ook nuttig om regelmatig bijeenkomsten en activiteiten voor uitwisseling van ervaring en kennis tussen de leden te organiseren. • Opzetten van een aantal groepen om mensen te helpen ondersteuning te bieden aan elkaar is zeer aan te bevelen. Over het algemeen, zie uw leden niet alleen als passieve consumenten, maar als actieve deelnemers die een bijdrage kunnen leveren aan het succes van uw 50+-platform!
21
22
Meer informatie Europese landschap 50 + platforms
Over het project PEER - Durf wijs te zijn! Looptijd 10/2010 tot en 12/2013
Als je wat inspiratie zou willen opdoen kun je gebruik maken van het Europese Landschap van
Consortium:
50 + platformen dat is ontwikkeld binnen het PEER project. Het toont alle EU-landen op een
Zentrum fuer Soziale Innovatie / ZSI (Coördinator)
kaart, met een lijst van 50plus platforms.
Universiteit voor Wetenschap en Technologie, Centrum van e-learning / AGH
Link: http://www.peer-learning-50plus.eu/fiftyplusplatform/map
University of Strathclyde, Centrum voor Leven Lang Leren / UoS Nederlands Institute for Healthcare Improvement / CBO
Motiveren van ouderen om 50plus platforms te gebruiken
Universiteit Ulm, Centre f. Algemeen Wetenschappelijke Continuing Education
Deze nota‘s zijn gebaseerd op het rapport „Motiveren van ouderen om 50plus platforms te ge-
/ ZAWiW, Aidlearn
bruiken voor gemeenschappelijke leren.“ Link: http://www.peer-learning-50plus.eu/en/attach/PEER_D3_Summary.pdf
Ondersteunende Partners: Age Platform Europe / AGE
Third Age Online Handboek
Ja Kobieta - Fundation for Women‘s Issues „Ik ben een vrouw“ / Forum 50 +
Binnen het project „Third Age Online“ (TAO) is een handboek uitgebracht op Wikiversity over
Universiteiten van de Derde Leeftijd Network Association / Rutis
hoe oudere volwassenen in de activiteiten van de gemeenschap te betrekken. Beschikbaar in
Virtuelles und realen Lern-und Kompetenz-Netzwerk älterer Erwachsener /
het Engels. Link: http://en.wikiversity.org/wiki/TAO/Handbook
Vile eV
Aanbevelingen van W@ ve 2,0 U kunt ook naar a) de richtsnoeren „Web 2.0 Best Practice voor Senioren“ lezen ontwikkeld
Mede mogelijk gemaakt door
in het W@ve 2.0 project. Ook een enquête over Web 2.0 behoeften voor mensen boven de
Het PEER consortium dankt de volgende experts die een bijdrage hebben
55 jaar werd uitgevoerd en samengevat in b) een onderzoeksrapport. Bovendien, c) richtlij-
geleverd aan de richtlijnen:
nen voor projecten volwassenenonderwijs werden ontwikkeld: een social computing roadmap
Jonathan Bennett, Bern University of Applied Sciences, CH
voor senioren. Alle drie documenten zijn beschikbaar op de W@ve 2.0 website in het Engels:
Ilenia Gheno, AGE Platform Europe, BE
Link: http://www.wave2project.eu/wave2project/index.jsp?idPagina=17
Andreas Hollinek, www.50plus.at, AT Giselle Janeiro, Universities of the Third Age Network Association, PT
eLiLL good practice criteria
Hanna Nowakowska, www.forum50.org, PL
Een resultaat van het project „e-Learning in het latere leven“ (eLiLL) was een good practice criteria leidraad voor educatieve projecten en activiteiten voor senioren met het gebruik van ICT. Beschikbaar in het Engels en het Duits. Link: http://www.elill.net/pdf/kriterien_fuer_gute_Praktiken_EN_DE.pdf
23
Sapere aude! Dare to be wise! - PEER werd gefinancierd met de steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie (mededeling) ligt uitsluitend bij de auteur; de Commissie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik van de informatie die erin is vervat.
24
Colofon Publicatie: Partners PEER project Auteurs: Agnieszka Chrzaszcz, Linda Grieser, Ralph Schneider Vertaling: Aviva Nethe, Sarah Pos Lay-out: Manuela Meyer, www.meyermitey.at Fotoos: „Internet goes Ländle”, on page 3 „i-Stock“ Wenen, 2013 www.peer-learning-50plus.eu