THINK
‘THE IMPORTANT THING IN SCIENCE IS NOT SO MUCH TO OBTAIN NEW FACTS AS TO DISCOVER NEW WAYS OF THINKING ABOUT THEM.’ William Lawrence Bragg
‘Think for yourself, question authority.’ Tomothy Leary
T HINK > trends > de consument
THINK trends
97
De vrije wil? Die bestaat niet. Het bewustzijn is niet de sturende kracht waarvoor we het altijd hebben gehouden maar sukkelt achter de rest van de hersens aan. Het brein fascineert ons mateloos. We hangen aan de lippen van wetenschappers die ons uitleggen hoe het brein, maar ook het helaal of de natuur, werkt. Onze hersens zijn, bewust of onbewust, verantwoordelijk voor de meest fantastische uitvindingen. Die ook nog eens geen toekomstmuziek zijn, maar zo snel mogelijk in de praktijk worden toegepast. Van 3D-printers tot robots voor autisten, het levende laboratorium komt naar je toe.
de consument > Denken en doen > pagina 97 de markt > technology > Levend laboratorium > pagina 103
T HINK > trends > de consument
99
Denken en doen Wetenschap en technologie ontwikkelen zich snel op vele terreinen en hebben bedoeld en onbedoeld directe invloed op ons leven. De kennis van de werking van het brein neemt sterk toe. Volgens onderzoekers kunnen we in principe binnen niet al te lange tijd 150 jaar worden. Er worden robots ontwikkeld die gebruikt kunnen worden in het dagelijks leven. We oefenen invloed uit op het weer door middel van techniek. Voor vele reële problemen worden technische oplossingen gevonden. En op alle tereinen werkt de invloed van nieuwe vindingen door. De wisselwerking van wetenschap en technologie leidt tot exponentiële ontwikkelingen. Dat biedt mogelijkheden, maar creeërt ook nieuwe vraagstukken.
consumententrend
consumentenwaarden
– verklaringen zoeken in het brein – invloed uitoefenen op onze omgeving – technologie gebruiken waar mogelijk
– verbetering van het menselijk leven – technologie als brenger van oplossingen – verbetering van omgeving in plaats van gedragsverandering
T HINK > trends > de consument
ik of mijn brein We komen steeds meer te weten over ons brein. Door gebruik van de MRI-scanner zien onderzoekers precies welke processen en hersendelen er betrokken zijn bij specifieke functies. Britse wetenschappers hebben een nieuwe methode ontwikkeld om hersenen te analyseren die mogelijk kan leiden tot een computermodel van het menselijk brein. Daarmee hopen ze te ontdekken hoe gedachtes worden gevormd door te achterhalen hoe informatie door de verschillende hersencircuits stroomt. Volgens hoogleraar neurobiologie Dick Swaab ligt alles besloten in ons brein. Hij schreef het boek ‘Wij zijn ons brein’, waarin hij de mens van conceptie tot de dood volgt. Hoe zit het precies met de hersenen van pubers en wat gebeurt er als je verliefd bent? Ook schrijft Swaab over agressie, moreel gedrag, geloof en meditatie, hersenbeschadiging en psychische problemen. Ap Dijksterhuis is hoogleraar psychologie van het onbewuste en schreef ‘Het slimme onbewuste’. We zien ons onbewuste als
101
ondergeschikt, als hulpje van het bewustzijn. In dit boek schrijft hij dat juist het onbewuste alles bepalend is. Het wetenschapsprogramma Labyrint liet zien dat het brein altijd actief is, ook in de slaap of onder narcose. Dat zogeheten rustbrein zou onder meer een kritische rol spelen bij het plannen van toekomstige activiteiten en het verwerken van herinneringen. Een paradigmaverschuiving, aldus Marcus Raichle, de ontdekker van het rustbrein.
grenzen verlegd Wetenschap lijkt nieuwe ontdekkingen te gebruiken om invloed te hebben op de wereld om ons heen, het weer en ons leven. In Qatar willen ze tijdens het WK voetbal in 2022 koelte in de stadions brengen met behulp van kunstmatige wolken. Schotelvormige constructies komen boven het voetbalstadion te hangen en worden op afstand bediend. De contructies worden van stroom voorzien door zonne-energie en zullen in de lucht worden gehouden door middel van helium dat zich aan boord bevindt. China
invloed van technologie In haar boek ‘Alone Together’ betoogt technieksocioloog Sherry Turkle dat de techniek zal bepalen hoe wij ons gaan gedragen. Turkle meent dat Facebook en Twitter de menselijke communicatie in de weg staan, en daarmee ons emotioneel bewustzijn afzwakken. Onderzoeken tonen volgens haar aan dat de jongste generatie veel minder empathisch is dan haar voorgangers. ‘We verwachten meer van technologie en minder van elkaar,’ stelt Turkle. Het wordt volgens haar tijd voor de vraag of ‘we echt zo willen zijn’, te meer omdat de toekomst robotverplegers en robotschoonmakers belooft. bron: www.nrc.nl, 12 januari 2011
T HINK > trends > de consument
investeert in een project om het noordoosten van het land op regelmatige basis van regen te voorzien. Al langer wordt ermee geëxperimenteerd; om oogsten te verbeteren, branden te lijf te gaan, reservoirs van water te voorzien en om te voor komen dat het regent op belangrijke momenten. Tijdens de openingsceremonie van de Olympische Spelen werd een substantie de lucht ingeschoten waarmee in de wolken condensatie werd opgewekt waardoor juist regen ontstond. Volgens onderzoekers ligt met de huidige technologische en medische ontwikkelingen eeuwige jeugd steeds meer binnen handbereik. Veroudering is uitstelbaar, het proces is te vertragen.
mechanische hulp De Wikitherapist is een robotmannetje van 60 centimeter groot, dat kan praten en bewegen. Het robotje gaat kinderen en jongeren met autisme helpen met het aangaan van sociale contacten.
103
Hij spreekt een kind aan als het door een infraroodsignaal loopt en stelt eenvoudige vragen of geeft opdrachten om contact te maken. MoMo is een robot-etalagepop die dankzij innovatieve aandrijving vloeiend kan bewegen. De bewegingen van MoMo staan als software op een geheugenkaartje en zijn te variëren. Met andere bewegingen en andere kleren is hij bijvoorbeeld geschikt als politieagent om automobilisten aan te sporen langzamer te rijden en als inpandige bewaker om dieven af te schrikken. Robot Luna kan huishoudelijke taken overnemen, zoals het uitlaten van de hond en het serveren van drankjes. Communiceren met Luna gaat via een touchscreen en microfoontjes. Elektronicatijdschrift Elektor presenteerde De Proton Robot, een zelfbouwsysteem dat eenvoudig in allerlei richtingen is uit te breiden. Een speciale website biedt via forum, supportpagina’s en e-mail mogelijkheden om gebruikers met raad en daad bij te staan.
aangepast strafrecht Wie op zijn achttiende verjaardag een delict pleegt, valt van de ene op de andere dag niet meer onder het jeugdstrafrecht. Als wettelijk volwassene ben je dan ‘handelingsbekwaam’ en voor al je daden juridisch verantwoordelijk. De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming pleit in het rapport Jeugdstrafproces: Toekomstbestendig! voor de invoering van een apart jongvolwassenenstrafrecht voor jongeren van achttien tot vierentwintig jaar. De reden van de Raad is dat neurobiologisch onderzoek aantoont dat de hersenen tot die leeftijd nog doorontwikkelen. bron: www.groene.nl, 29 maart 2011
T HINK > trends > de consument
nieuwste ontwikkelingen Onderzoekers van het Massachusettss Institute of Technology hebben een genetisch gemanipuleerd virus ingezet om zonnecellen tot een derde effectiever te maken. Ook ontwikkelden zij een kunstmatig ‘blad’ dat tien maal efficiënter in fotosynthese is dan natuurlijke bladeren. Een blad kan genoeg elektra opwekken voor een dag voor een huishouden in een ontwikkelingsland. Het Amerikaanse bedrijf New Energy Technologies bedacht een spray die op ramen te spuiten is en die zonne-energie kan opwekken. De Universiteit van Texas ontwikkelt een techniek die borium- of magnesiumpoeder hecht aan nanodraden. Deze kunnen dan dienen als electriciteit geleidende garens voor kleding, die vervolgens electriciteit kan leveren aan een mobieltje of muziekspeler. Britse wetenschappers vonden een efficiënte nieuwe opslagmethode uit waarbij data in glas worden gelaserd. Wetenschappers hebben van grafeen een materiaal ontwikkeld dat
T HINK > trends > de markt technology
net zo dun is als papier, maar tien keer sterker, zes keer lichter en dertien keer flexibeler dan staal. Het materiaal is relatief gemakkelijk en goedkoop te produceren en bovendien niet erg belastend voor het milieu. Met name in de auto- en vliegindustrie kan het een wereld van verschil gaan maken. ‘We geven vorm aan onze gebouwen,’ zei Winston Churchill ooit. ‘Daarna zullen zij ons vormen.’ Tegenwoordig geldt: wij geven vorm aan techno logie, en daarna zal technologie ons vormen.
trends in de tijd markttrend levend laboratorium consumententrend denken en doen maatschappelijke trend digitalisering Lees ook CHANGE uit MOOD 10.
105
Levend laboratorium 3D-printen ontwikkelt zich snel dankzij het delen van kennis en ideeën. Naast het printen in 3D van industriële objecten kunnen nu ook voedsel, bio-weefsel en zelfs volledige organen geprint worden. We staan nog maar aan het begin van de ontwikkeling van 3D-printen. Straks is er veel meer mogelijk, zoals het printen van elektronica. Eigen ontwerpen printen kon al eerder in een FabLab. Dit ‘Fabrication Laboratory’, waar in werkplaatsen op verschillende manieren kon worden geprint, is een concept dat ontstaan is aan het Massachusetts Institute of Technology. Maar over niet al te lange tijd printen we ook thuis in drie dimensies.
ve Nicholas Carr – Het ondiepe, Hoe onze hersenen omgaan met het internet – Maven 2011 le rde ze r Ap Dijksterhuis – Het slimme onbewuste – Bert Bakker 2007 n Vilayanur S. Ramachandran – Zo werkt ons brein echt! – Kosmos 2011 Victor Lamme – De vrije wil bestaat niet, Over wie er de echt baas is in het brein – Bert Bakker 2010 Dick Schwaab – Wij zijn ons brein, Van baarmoeder tot alzheimer – Contact 2010 Sherry Turkle – Alone Together – Basic Books 2011
Labyrint – VPRO – weblogs.vpro.nl/labyrint www.wetenschap24.nl www.bright.nl www.scientias.nl www.technologie.blog.nl www.robots.nu www.momoworld.nl www.elektor.nl/proton
markttrend
marktwaarden
– exploreren van printmogelijkheden – productieproces onder handbereik – doe-het-zelf heeft potentie
– technologie bereikbaar voor iedereen – open source: delen en ontwikkelen van kennis – zelf ontwerpen en produceren
T HINK > trends > de markt technology
Deze methode vormt en fuseert enkele lagen poeder met een laser zodat een vast driedimensionaal object ontstaat. Vergelijkbaar met de werking van een normale inktjet-printer, zou een voedselprinter cartridges kunnen hebben voor vet, koolhydraat en proteïne. Nog wat water toevoegen, en enkele aroma’s of kleuren, en ‘je zou om het even welk
maken wordt printen 3D-webdienst Shapeways produceert zelfgemaakte ontwerpen van consumenten. De site levert al tien soorten plastics, in alle kleuren, verschillende soorten glas en metaal én zilver. Ontwerpers kunnen hun eigen ontworpen producten ook aanbieden op webshops die ze bij Shapeways kunnen aanmaken. Kledingbedrijf Continuum Fashion heeft samen met Shapeways een driedimensionaal geprinte bikini op de markt gebracht. In de toekomst kan via een bodyscan een 3D-bikini gemaakt worden die precies past bij de lichaamsmaten van een bepaald persoon. De kleinste 3D-printer is niet groter dan een melkpak en werd ontwikkeld door onderzoekers van de Technische Universität Wien. Met het apparaatje kunnen met grote precisie objecten worden gemaakt, zoals bijvoorbeeld onderdelen voor een gehoor apparaat. Als blauwdruk kun je via internet beschikbare ontwerpen gebruiken. Het printen vindt plaats in een bakje gevuld met kunsthars. Met behulp van een lichtstraal wordt steeds een laagje van een twintigste millimeter dik uitgehard en laagje voor
laagje opgebouwd. Dirk van der Kooij ontwierp een stoel die door een robot werd gemaakt. Deze legde een eindeloze lange plastic veter, afkomstig van oude koelkasten, in laagjes neer zodat een stoel ontstond. www.shapeways.com, www.tuwien.ac.at, www.dirkvanderkooij.nl
voedsel uit de printer In samenwerking met The French Culinary Institute zijn wetenschappers van de Cornell University erin geslaagd om eetbare producten te printen. ‘Op dit moment gebruiken we materialen als chocolade, kaas, humus, kalkoen, selderij en Sint-Jakobsschelpen om producten te creëren,’ zegt onderzoeker Jeffrey Lipton. Iemand tekent op de computer een 3D-model, met de meest uiteenlopende vormen. Vervolgens produceert de printer dit model. De eetbare materialen komen in gepureerde of vloeibare vorm uit de printer, maar drogen snel op. Ook TNO heeft een printer ontwikkeld die 3D-voedsel creëert, onder andere door de laser-sinter-techniek.
107
product kunnen maken’, aldus onderzoeker Kjeld Van Bommel. fabathomebeta.mae.cornell.edu, www.tno.nl
bioprinten Een printer met menselijke huidcellen kan in de toekomst direct nieuwe huid ‘printen’ op brand wondenslachtoffers. James Yoo en zijn team presenteerden hun eerste resultaten op dit gebied: het printen van nieuwe huidjes voor muizen met brandwonden. Bij brandwonden kan een klein stukje onbeschadigde huid worden afgenomen, waarvan de huidcellen worden geïsoleerd. In het lab krijgen de cellen de kans in aantal toe te nemen. Daarna worden de ‘cartridges’ van de bioprinter gevuld met de cellen en kan er op de patiënt worden ‘geprint’, cellaag voor cellaag. Dankzij een van tevoren gemaakte 3D-scan van de brandwond heeft de printer een idee van de hoeveelheid cellen die nodig is om de wond te laten helen. Er wordt gewerkt aan een draagbare uitvoering van de printer voor gebruik in oorlogsgebieden. Onderzoeker Hod Lipson en zijn team printten een compleet oor van siliconengel. Er wordt veel verwacht van regeneratieve medicijnen. Binnen 20 jaar kunnen mensen een volledige scan van hun lichaam krijgen. Mocht er iets gebeuren waarbij vervanging van een lichaamsdeel of huid nodig is, dan kan dat worden geprint na aanmaken van het printmateriaal. www.wakehealth.edu, creativemachines.cornell.edu
zelfbouw 3D-printer Op de beurs Materials Engineering toonde Protospace een lowbudget zelfbouw 3D-printer, de Ultimaker. Deze Ultimaker print nauwkeurig en er kunnen producten mee worden gemaakt van ongeveer 20 x 20 x 20 centimeter. Op het web is een uitgebreide zelfbouwhandleiding te vinden. ProtoSpace in Utrecht is gebaseerd op het FabLab-concept van MIT hoogleraar Neil Gershenfeld: een open en toegankelijk laboratorium waar iedereen in alle vrijheid nieuwe prototypes kan ontwikkelen. bron: www.engineersonline.nl, 17 mei 2011, www.protospace.nl
T HINK > trendslations > de consument
THINK trendslations
109
Onderzoekers in witte jassen die gefascineerd naar buisjes en glaasjes kijken. Erg gezellig klinkt het niet. Toch zijn zij het die de grote vraagstukken van de tijd oplossen en met nieuwe uitvindingen komen waar wij allen van profiteren. Voor de grote problemen van vandaag zijn onderzoekers nodig die met oplossingen voor morgen komen. In de laboratoria van Nissan en General Electric wordt geleerd om te leren hoe we dingen beter, mooier, sterker en eerlijker kunnen maken. Het leven is een leerschool, de wereld een academie voor filosofie en astronomie, voor psychologie en biologie.
de consument > Wetenschap in de markt > pagina 109 de markt > education > School voor denken > pagina 115
T HINK > trendslations > de consument
111
Wetenschap in de markt Bedrijven werken nauw samen met onder zoekers, hebben eigen laboratoria of nodigen gebruikers uit hun ideeën te delen. Universiteiten zijn op zoek naar opdrachten uit het bedrijfsleven en de praktijk. Bedrijven zien steeds meer de waarde van wetenschappelijk onderzoek voor het ontwikkelen van hun producten en innovaties. Tegelijk is de samenwerking met de wetenschap een manier waarmee bedrijven zich kunnen profileren met ambities op het gebied van kwaliteit, duurzaamheid en energiebesparing. Voor universiteiten is het van belang dat het wetenschappelijk werk dat zij voor bedrijven doen, inkomsten en kennis genereren die het onderwijs ten goede komen.
consumenteninzicht
consumentenbehoefte
– wetenschap is van grote waarde voor nieuwe ontwikkelingen – technologie kan oplossingen bieden voor maatschappelijke vraagstukken – duurzaamheid als hoogste prioriteit voor onderzoek
– kunnen beschikken over duurzame producten – wetenschap die de maatschappij ten goede komt – meedenken over een duurzame toekomst
T HINK > trendslations > de consument
begin bij verbeelding General Electric (GE) houdt zich bezig met zeer uiteenlopende producten en activiteiten, van vliegtuigmotoren en energieopwekking tot financiële diensten, medische imaging-apparatuur en kunststoffen. GE lanceerde een milieu-initiatief, Ecomagination, dat organisatiewijd wordt doorgevoerd. Ecomagination verwijst naar de GE-slogan ‘Imagination at work’. Het bedrijf beloofde de vervuiling van producten te verminderen en de uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling voor schonere technologie, zoals windenergie-opwekking, diesel-electrische machines, efficiëntere vliegtuigmotoren, waterzuiveringsystemen en zonnepanelen, te verdubbelen. De 7FA-gasturbine is bijvoorbeeld een product in het Ecomagination-portfolio. De nieuwe turbine gebruikt minder brandstof en stoot minder uit dan eerdere modellen. GE stelde met vier financiers een fonds ter beschikking van $ 200 miljoen voor de ‘Ecomagination Challenge’. Met deze wedstrijd voor schone energie-innovaties wilde GE ideeën bevorderen voor
113
energie-opwekking en een slim elektrisch netwerk, een zogenaamd ‘smart grid’. In de aankodniging van de wedstrijd zei ceo Jeff Immelt dat het bedrijf hoopte middelen beschikbaar te kunnen stellen voor de meest innovatieve ideeën op dit gebied.
duurzame kennisgenerator Wageningen Universiteit en Research Centrum (WUR) voert binnen het domein ‘gezonde voeding en leefomgeving’ fundamenteel, toepassingsgericht en praktijkonderzoek uit. Kenmerkend voor de Wageningse universitaire aanpak is dat er altijd nadrukkelijk verbindingen zijn met belangrijke maatschappelijke vraagstukken. Wageningen kreeg als eerste ter wereld een wetenschappelijk algenpark. Daar wordt uitgezocht welke kweekmethode van algen commercieel het meest interessant is. Algen kunnen als alternatieve brandstof dienen. Oliemaatschappijen doen zelf ook onderzoek, maar in Wageningen moet dat voor het eerst op een wetenschappelijke manier gebeuren.
Van Gogh, Ecomagination-Style GE and London’s National Gallery just unveiled an ecomaginative collaboration – an installation of Van Gogh’s famous ‘Wheatfield with Cypresses’, made from over 8.000 living plants and on display on the western side of the National Gallery in Trafalgar Square. The green doesn’t stop there: GE also contributed Jenbacher cogeneration heat and power engines that will help reduce the Gallery’s carbon footprint. bron: GE Reports, 1 juni 2011 www.gereports.com/van-gogh-ecomagination-style
T HINK > trendslations > de consument
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOOKNAW) is sinds 2011 gevestigd in een nieuw complex in Wageningen. In deze nieuwbouw zijn de twee voormalige vestigingen van het NIOO samen gevoegd. De Wageningen Universiteit heeft voor deze nieuw-bouw ruim vier hectare van haar grond beschikbaar gesteld, dicht bij de campus en in het hart van het Wageningse groene kenniscentrum. Het concept van de nieuwbouw, op basis van de cradle to cradle-filosofie, representeert het NIOO als een grensverleggende, duurzame kennisgenerator. De ambitie is om het slimst lerende, duurzame onderzoekslaboratorium van Nederland te worden, met toepassing van de allernieuwste technieken op het gebied van energieopwekking, duurzaam energiegebruik, materiaalkeuze en CO2-uitstoot.
emissieloze voertuigen Nissan ontwikkelt nieuwe technologieën om de belasting van auto’s op het milieu te verkleinen en is daarmee toonaangevend. Het bedrijf ziet
115
mogelijkheden voor het implementeren van systemen en controlenormen voor fosiele brandstoffen. Nissan streeft naar ‘Zero Emission’, emissieloze voertuigen, elektrische om te beginnen. De Nissan Leaf is een 100% elektrische auto die eerder werd uitgeroepen tot gezinsauto van het jaar. Nissan liet in Genève een elektrisch aangedreven sportwagen zien die zich qua techniek baseert op de Leaf van het Japanse merk. De auto wordt aangeduid als Esflow en zou nu nog een conceptmodel zijn voor een later op de markt te brengen elektroracer. De Esflow kan sprintjes trekken van nul naar honderd kilometer per uur in minder dan vijf seconden en heeft een gemiddelde actieradius van 240 kilometer. Nissan heeft de nodige technologie in huis om er een succes van te maken. Maar de strategie gaat verder dan de auto zelf. Er wordt geïnvesteerd in duurzame energiebronnen om auto’s te bouwen, aan te drijven en te recyclen. Nissan legt de wereldwijde infrastructuur aan die hiervoor nodig is. Het creëren van een zero-emission society gaat over
Japanse taxi’s De legendarische yellow cabs in New York worden de komende tien jaar door Nissan gebouwd. De Japanners leveren vanaf 2013 ruim 13.000 gele minibusjes als nieuwe taxi’s. Het Nissan-busje is onder meer gekozen omdat het op termijn kan worden uitgerust met een elektrische motor. New York wil de gehele taxivloot graag laten draaien op stroom. Ten opzichte van de huidige taxi’s biedt de Nissan meer been- en bagageruimte aan passagiers. Het busje heeft ook een panoramisch dak zodat toeristen de stad al vanuit de taxi kunnen bekijken. Ook krijgen ze oplaadpunten voor mobiele telefoons. De Nissan rijdt het zuinigst van de drie finalisten en is ook het goedkoopst. bron: www.nrc.nl, 4 mei 2011
T HINK > trendslations > de consument
massaproductie: het bedrijf werkt samen met landen, lokale overheden en energieleveranciers. Specialisten zullen aangetrokken worden om de infrastructuur te ontwikkelen die nodig is om het systeem te doen werken.
revolutie in licht Philips Research, dat begon in 1914 in Eindhoven, is een van ‘s werelds grootste onderzoeksorganisaties waar nieuwe technologieën en potentiële groei gebieden voor Philips onderzocht en ontwikkeld worden. In het vijfde EcoVision-programma noemt Philips zijn belangrijkste doelstelling voor 2015 het aanbieden van technologie voor gezondheidszorg aan maar liefst een half miljard mensen. Daar naast heeft Philips de ambitie om over vijf jaar zijn energieverbruik met de helft te hebben terug gebracht. Tot slot wil Philips de hoeveelheid opgehaald, gerecycled materiaal en dat in zijn producten in 2015 verdubbeld hebben ten opzichte van 2009. LED-verlichting (Light Emitting Diode) blijft een belangrijk onderdeel in dit programma. De LED-lamp van 17 watt die Philips op de markt bracht, is volgens het bedrijf ‘s werelds eerste vervanger van de 75 watt-gloeilamp. De LED-lamp
www.ge.com www.ecomagination.com www.youtube.com/geecochallenge www.wur.nl www.wageningencampus.wur.nl www.nioo.knaw.nl www.nieuwbouwnioo.nl www.nissan-zeroemission.com www.nissan.nl/leaf www.lighting.philips.nl www.design.philips.com
T HINK > trendslations > de markt education
verlaagt het energieverbruik met 80 procent en gaat 25 keer langer mee in vergelijking met een gloeilamp van 75 watt. Naast het aanbieden van lampen aan consumenten ontwikkelt Philips toepassingen met LED-verlichting voor horeca, retail, scholen en openbare ruimtes. Samen met de Universiteit Twente en de Universität Hamburg ontwikkelde Philips SchoolVision, verlichting die de effecten van verschillende tinten licht in leer omgevingen optimaliseert. De duurzame straat verlichting UrbanStar verlicht een woonwijk in Almere. Als eerste ter wereld verlichtte Philips met zijn LED-verlichting een snelweg, de A44 tussen Burgerveen en Kaagbrug.
top 4 trendslations General Electric imagination at work, Ecomagination Wageningen UR For Quality of Life Nissan Nissan Zero Emission, Nissan Leaf Philips LED Switch, SchoolVision
117
School voor denken Academies, musea en bedrijven spelen in op de grote belangstelling voor kennisontwikkeling en -overdracht, wetenschap en techniek. Door jarenlange bezuinigingen waren musea en universiteiten genoodzaakt zich te presenteren en een breed draagvlak te vinden onder het publiek. Oók om een nieuwe generatie te enthousiasmeren. Activiteiten die hieruit voortvloeien, lijken aan te slaan bij het publiek. Mensen willen aan hun carrière werken, begrijpen hoe de wereld in elkaar zit of zich verdiepen in een bepaald onderwerp. Er worden cursussen aangeboden, speciale studiefondsen opgericht en onderzoekers delen hun kennis en inzichten met een breder publiek. Musea bieden al langer educatieprogramma’s aan en laten met gerichte programma’s het publiek kennismaken met wetenschap en techniek.
ve le rde ze r n
marktinzicht
marktbehoefte
– belang van techniek en wetenschap wordt ingezien – popularisering als pr voor wetenschap en techniek – jongere generaties dienen enthousiast gemaakt te worden
– interessant en aantrekkelijk cursusaanbod – ontwikkelen van talent – begrijpelijk maken van wetenschap en techniek
T HINK > trendslations > de markt education
activiteiten en projecten. Dit varieert van speciale workshops op de universiteit tot projectkoffers en technokisten voor in de klas. Speciaal voor leer lingen van het voortgezet onderwijs organiseert de TU workshops op de campus van de universiteit,
119
gegeven door studenten. De leerlingen krijgen zo de mogelijkheid om kennis te maken met techniek en de universiteit. www.e-nemo.nl, www.tudelft.nl
roterende kennis
op cursus Via de cultuurwebwinkel van NRC Handelsblad biedt de NRC Academie hoorcolleges aan op cd en dvd over de geschiedenis van wetenschap en ook architectonische stadwandelingen en cursussen kunstgeschiedenis en filosofie. De Filosofie Introductiecursus organiseert de Academie samen met het Instituut voor Filosofie. In tien colleges nemen docenten de cursist mee door de westerse filosofie, een geschiedenis die 2.500 jaar geleden aanving met Plato en Aristoteles en grootheden voortbracht als Descartes, Kant, Hegel, Nietzsche en Foucault. De cursus Eigentijdse Filosofie draait om de actualiteit van ons bestaan. Aan de hand van grote denkers uit onze tijd verkennen cursisten in tien wekelijkse colleges de belangrijkste stromingen uit de jongste wijsbegeerte. Er wordt kennis gemaakt met moderne politieke idealen en postmodern relativisme, ongebreideld geloof in de wetenschap en scepsis erover, taal als belofte van eenheid en als bron van misverstanden. Onder leiding van filosofiedocenten worden prangende
Nyenrode Business Universiteit nodigde wereldwijd getalenteerde kandidaten uit om zich aan te melden voor het Nyenrode 65 Scholarships programma. Alumni van de universiteit spanden zich in om de financiering rond te krijgen voor 65 beurzen met een gezamenlijke waarde van ruim 1,3 miljoen euro. Met de financiële ondersteuning willen de alumni uitzonderlijk talent de kans bieden die zij ooit zelf kregen: studeren bij Nyenrode. Aan elke beurs is een alumnus verbonden die als coach en mentor optreedt. De alumni beschouwen de beurzen als een gift, waarvoor de kandidaten iets terug kunnen doen, namelijk op den duur een nieuwe beurs mogelijk maken. Nyenrode streeft ernaar om met dit initiatief een systeem van ‘revolving scholarships’ te creëren. Onlangs ontving de jury van de Young Professional of the Year-verkiezing deelnemers op Nyenrode voor de presentatie van een eigen bedrijfsmodel en groepsopdrachten. Het was een dag waarin presenteren, debatteren en acteren centraal stonden. www.nyenrode.nl
thema’s van nu geplaatst in de context van de ideeën van Popper, Gadamer, Heidegger en anderen. www.nrclux.nl
leren over wetenschap Nemo is geen gewoon museum, het is een stimu lerend en begrijpbaar science center. Jonge bezoekers kunnen in de huid kruipen van wetenschappers, technologen en technici. In het Lab kunnen ze in een witte jas met bril echte proefjes doen. Door te experimenteren, ontdekken bezoekers hoe spannend wetenschap en techniek kunnen zijn. Als proefpersoon kunnen bezoekers deelnemen aan Science Live, Nemo’s innovatieve onderzoeksprogramma. Dit is een doorlopend project waarbij wetenschappers naar Nemo komen omdat ze voor hun onderzoek proef personen nodig hebben van verschillende leeftijden en met uiteenlopende achtergronden. In Science Centre Delft van de TU maken bezoekers kennis met wetenschap en techniek en kan men zien wat ontdekkingen voor de wereld betekenen. Voor het basisonderwijs organiseert de TU educatieve
schoonheid in de wetenschap Prof. dr. Hans Galjaard stelde in het Museum Boijmans van Beuningen een tentoonstelling samen waarin de schoonheid van de wetenschap centraal stond. De laatste twee jaar werden circa honderd onderzoekers, van astronomen tot celbiologen, in een dertigtal instituten benaderd. In een aantal zalen waren op de muren en plafonds beelden en films geprojecteerd uit de wetenschap. Prachtige beelden van (sub)atomaire deeltjes, het effect van geluid op materie, kristallen van kleine en grote moleculen en veelkleurige slijpsels van gesteenten. Met moderne technologie werden in hogere organismen de geboorte van een stamcel, cel- en chromosoomdeling en celdood zichtbaar gemaakt. bron: www.boijmans.nl
