Thema-workshop Tegenprestatie LCR- project Cliëntenraden aan zet met de Participatiewet
december 2014 Stimulansz Jetske de Jong / Wilma Kuiper
Programma Tegenprestatie Werk met behoud van uitkering Verdringing Toetsing in/aan de praktijk Aandachtspunten tegenprestatie
Tegenprestatie Voor wat, hoort wat Tegenprestatie = • Onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden Additioneel Normale burgerlijke verplichtingen Kleine gemeenschapsdiensten • Door het college opgedragen • Niet verdringen , geen concurrentievervalsing • Beperkt in omvang en tijdsduur • Naar vermogen en capaciteit • Invloed op de keuze van de tegenprestatie door de uitkeringsgerechtigde
Doel tegenprestatie Primair: • Principe van wederkerigheid • Participeren aan de samenleving (sociaal netwerk, ritme en regelmaat) • Behoud van draagvlak voor uitkeringsstelsel
Secundair: • Arbeidsinschakeling mag een secundair doel zijn Wordt arbeidsinschakeling primaire doel? Dan: re-integratietraject of participatieplaats
Introductie
Welke argumenten zijn er voor het inzetten van de tegenprestatie? Welke argumenten zijn er tegen het inzetten van de tegenprestatie?
Inventarisatie Wat staat er in de verordening tegenprestatie van de eigen gemeente? 1. Hoe vaak, hoeveel uur per week, periode? 2. Vrijstelling als … 3. Check of verdringing is opgenomen
Werken met behoud van uitkering Instrument op weg naar betaald werk… onbeloond werken / onder minimumloon Moet voor de werknemer bieden: - - - - - -
Tijdelijkheid Training en scholing is onderdeel Begeleiding aanwezig / beschikbaar Opdoen van arbeidsritme, werkervaring Beoordelen of deze baan een passende plek is Uitzicht op betaalde baan
Op weg naar werk Naam
Voorwaarden
Proefplaatsing
Intentie tot invullen concrete vacature 1 - 3 maanden
Participatieplaats
grote afstand tot de arbeidsmarkt max. 2 jaar additioneel werk verlenging met max 2 jaar op andere plek halfjaarlijkse premie veel begeleiding / scholing
Werkervaringsplaats
voor basale werknemersvaardigheden veel begeleiding en vaak laag prestatieniveau
Stageplaats
voor bijna afgeronde of verouderde opleiding 3 - 6 maanden met begeleiding
Oriëntatieplaats
1 - 3 maanden meelopen enige begeleiding
Work-first
zo snel mogelijk aan de slag doelen variëren: van testen tot instroombeperking
2012: Zwartboek FNV Bezwaren tegen werken met behoud van uitkering: • Verdringing betaalde banen • Geen intentie werkgever tot in dienst nemen bijstandsgerechtigde • Niet passend; hoogopgeleiden bij simpel werk • Op straffe van korting uitkering • Geen of te weinig begeleiding of ondermaats (mede bijstandgerechtigde) • Gemeenten: bijstandgerechtigden als kostenreductie (zelf geld overhouden aan inleenvergoedingen)
Wat wil de FNV ? • Landelijke kaders en normen voor werk met behoud van de uitkering: – alleen als leertraject en max 3 – 6 maand – productieve arbeid belonen met normaal loon – duidelijke kaders in jungle van regelgeving
• Van gemeenten: – duidelijkheid en eerlijkheid richting klanten – speerpunt van maatwerk – versterken positie bijstandsgerechtigde – passende werkplekken
Voorkomen verdringing Oneerlijke concurrentie op basis van prijs en arbeidsvoorwaarden - De een verliest zijn baan omwille van de goedkopere ander - Schijnconstructies en schijnzelfstandigheid
Opdracht kabinet aan gemeenten en gemeenteraad: ‘Verdringing met kracht bestrijden’ Complicerend in de beoordeling: wegbezuinigd werk dat anders niet meer gedaan wordt, in stand houden door vrijwilligers
Opdracht: Werkzaamheden die wel/niet* in aanmerking komen als tegenprestatie: a. b. c. d. e.
Meewerken bij de organisatie van een lokaal festival Werkzaamheden in de groenvoorziening Koffie schenken in een verzorgingshuis Schoon en heel houden van speelplekken in de buurt Meewerken aan de verbouwing van het clubhuis van de sportvereniging
Onder welke voorwaarden kan het wel? Wanneer echt niet?
Niet (persé) op weg naar werk kenmerken
Vrijwilligerswerk
eigen initiatief onbeloond
Sociale activering
initiatief college / uwv versterken persoonlijke competenties eerste stap naar werk
Dagbesteding
zinvolle besteding van de dag voor mensen die zonder ondersteuning en toezicht niet zelf hun dag kunnen vullen omgeving die rekening houdt met hun beperkingen
Tegenprestatie
initiatief college verplicht (als gemeente tegenprestatie oplegt) kortdurend
Waar op letten bij tegenprestatie? Kennis van de doelgroep: -
-
naar vermogen van betrokkene zorg voor jonge kinderen of mantelzorg lichamelijke en psychische beperkingen kennis en kunde van de belanghebbende belangstelling van de belanghebbende
Naar vermogen van de aanbieder van de plek - mogelijkheden qua type werk - mogelijkheden om begeleiding te verzorgen - rol in de handhaving
Waar op letten bij tegenprestatie? Kosten - wie betaalt de reiskosten of kinderopvang? - verklaring omtrent gedrag? - begeleidingskosten organisatie - eventueel: aanpassingen bij de organisatie? Uit welk budget wordt dit betaald?
Veiligheid - veilige plek met goede arbeidsomstandigheden - is er een afdoende verzekering? (Participatiepolis) - wie lopen er risico’s?
Gemeenten: vinden van plekken
Mensen zelf laten zoeken (80% van de gemeenten) - Afspraken met welzijnsorganisaties en vrijwilligerscentrales - Bedrijven en instellingen vragen - Zelf iets opzetten -
Stappenplan gemeente tegenprestatie
Stimulansz
Stappenplan belanghebbenden
Plichten en rechten van cliënten Wet maatregelen WWB: - strengere arbeidsverplichtingen - sancties bij weigeren tegenprestatie - aantoonbaar ‘je best doen’
Recht op:
Aanspraak op:
- bezwaar en beroep
- keuze mogelijkheid
Ruimte in: - interpretatie van gehanteerde begrippen
Opdracht De inzet van de gemeente op de tegenprestatie ligt vast in de verordening. Nu komt het aan op de uitvoering. Hoe gaat uw cliëntenraad de tegenprestatie in uw gemeente monitoren en volgen?
Meer lezen? • Werkwijzer tegenprestatie, Programmaraad, april 2014 www.samenvoordeklant.nl
• Aan de slag met werk, Inspectie SZW, oktober 2014 www.inspectieszw.nl
• Zwartboek Werken in de bijstand, FNV april 2012 • Beter zicht op werken in de bijstand, augustus 2013 www.fnv.nl
• Cliëntenraden denken en doen mee, LCR juni 2014 www.landelijkeclientenraad.nl
