THE PROCESS OF STOPPING SMOKING Ch. Gratziou Ass. Prof. Pulmonary and Crit.Care Medical School,University of Athens Head of Smoking Cessation Clinic

Stoppen met roken en volhouden Les 2: Voorbereiding

Geert Celis (10/11/2008)

Rookstopcursus CM Leuven

Stoppen met roken en er nooit meer met beginnen…

Körperwelt Geert Celis (10/11/2008)


Niet--roker Niet

THE PROCESS OF STOPPING SMOKING Ch. Gratziou Ass. Prof. Pulmonary and Crit.Care Medical School,University of Athens Head of Smoking Cessation Clinic

↔

ERS Course 2004


Roker


Voorbereiden 1. 2. 3. 4. 5.

Wil ik stoppen met roken? Motivatie? Stopredenen? Voor- nadelen? Hulpmiddelen? Rookstopdag bepalen?



1. Wil ik stoppen met roken? Stoppen met roken is een proces 5 fasen: 1. Ongemotiveerden (pre-contemplatie) 2. Overwegers (contemplatie) 3. Voorbereiders (preparatie) 4. Stoppers (actiefase) 5. Volhouders


Prochaska and Di Clemente, Rookstopcursus CM Leuven 1999,47:1102 Am Psychologist

Stadia

Rookt nooit meer

Blijft gestopt

Tevreden roker

Herval Stopt

Probeert te stoppen

Denkt te stoppen

Voorbereiding

Beslist te stoppen


Prochaska and Di Clemente, Rookstopcursus CM Leuven 1999,47:1102 Am Psychologist

Motivatie Hoeveel kans geef je jezelf dat het gaat lukken? 10

10

10

10

9

10 9

9

8

8

8

8

8

8

8 7

7

Erik

Marc

8 7

6

6

6 5 4 3 2 1



Detty

Leon

Linda

Monique

Lut

Claude

Roger

Marleen

Roos

Leen

Nicole

Frans

Elisabeth

Jean-Pierre

Ria

0

Roken is aangeleerd gedrag 1 pakje of 20 sigaretten per dag = 140 sigaretten per week = 560 sigaretten per maand = 7300 sigaretten per jaar per sigaret 10 trekjes of 73.000 trekjes per jaar =73.000 beloningen Geert Celis (10/11/2008)


Vergelijking met andere drugs

Afhankelijkheid bij gebruikers: nicotine > heroïne > cocaïne > alcohol > cafeïne

Moeilijkheden om abstinent te blijven: (alcohol=cocaïne=heroïne=nicotine) > cafeïne

Tolerantie: (alcohol=heroïne=nicotine) > cocaïne > cafeïne

Fysieke ontwenningsverschijnselen: alcohol > heroïne > nicotine > cocaïne > cafeïne



Vergelijking met andere drugs Sociale impact : Nicotine → sterfgevallen Alcohol → ongevallen Heroïne en cocaïne → misdrijven Cafeïne → geen belangrijke impact Overlijden : Nicotine>alcohol>(cocaïne=heroïne)>cafeïne



Roken kan je afleren

IEDEREEN KAN STOPPEN MET ROKEN! Duidelijk besluit!! Jouw beslissing!!



2. Stopredenen? 3.VoorVoor- en nadelen?

Groepjes van 2: Stopredenen Voor- en nadelen



2. Stopredenen (vorige deelnemers)

Gezondheid: Allergie luchtwegen, darmen Hoesten Trappen oplopen

Positieve ervaring vroegere stoppogingen Roken maakt je passief/ terug zin in het leven te krijgen. Slecht gevoel bij roken, roken is niet redelijk Afhankelijkheid beu Asociaal / druk omgeving Verbod op het roken Financieel Geur / stinkt Kinderen / kleinkinderen “ik moet toch eens stoppen” Geert Celis (10/11/2008)


Andere stopredenen -

Voorbeeldgedrag Partner Rustiger voelen/ minder zenuwachtig/ meer genieten Angst voor (long)kanker Geviseerd voel door niet-rokers Rookverbod op het werk Wilskracht Zuiveren Arts



3.Voordelen en nadelen bij het stoppen met roken (voorjaar 2007)

Voordelen

• • • • • • • • • • • •

Betere geur Meer tijd Meer geld Fitter “het moet niet meer” betere smaak minder bruine vingers meer adem, fitter stank properder huis gezondheid kosten

Nadelen

• • • • • •


Stress Gewicht nerveus, ongenietbaar minder sociaal contact géén, als je er vanaf bent depressie


Tips (werkboek p13p13-14)

Geleidelijk het aantal sigaretten afbouwen Omgeving op de hoogte brengen Veel water drinken (géén koffie) Thuis: rookvrije ruimten bv living Denk aan de voordelen van het stoppen met roken Eet veel fruit, snoep niet teveel Drink weinig of geen alcohol Zoek een alternatief voor de sigaret



Metingen Spirometrie (les 2, 9) Gewicht (les 2, 10)



4. Rookstophulpmiddelen



Waarom roken?

Plezier ? Geert Celis (10/11/2008)

Problemen ? Rookstopcursus CM Leuven

Waarom roken? roken?

Afhankelijkheid! Geert Celis (10/11/2008)


Nicotine stimuleert de hersenen!


London et al 1991


Nicotineafhankelijkheid (Fagerströmtest) 1. Wanneer steek je na het ontwaken je eerste sigaret op? o Binnen de 5 min o Binnen het half uur o Binnen het uur o Meer dan één uur na het ontwaken 2. Heb je moeite om langere tijd niet te roken op plaatsen waar roken verboden is? o Ja o Neen 3. Welke sigaret kun je het moeilijkst missen? o De eerste sigaret ’s morgens o Maakt geen verschil uit 4. Hoeveel sigaretten rook je per dag? o 31 of meer o Tussen 21 en 30 o Tussen 11 en 20 o 10 of minder 5. Rook je ’s ochtends meer dan gedurende de rest van de dag? o Ja o Neen

3 2 1 0

1 0 1 0 3 2 1 0

1 0

6. Rook je zelfs als je ziek bent en bijna de hele dag in bed blijft? o Ja 1 o Neen 0 Totaal Geert Celis (10/11/2008)


Resultaten groep 10 9 8

8

8

8

8 7

7

7 6

6

6

6 5

5

5

5 4

4

4 3 3 2 2 1 0


Detty

Leon

Marc

Erik

Linda

Monique

Lut

Claude

Roger

Marleen

Roos

Leen

Nicole

Frans- Willy

Elisabeth

Jean-Pierre

Ria

0

Gemidd. 5,4


Nicotineafhankelijkheid Score 0-1

Rokers % 20

2-3

30

4-5

30

6-7

15

8-10

5

Bespreking Zeer gering afhankelijkheid Weinig gedragssymptomen Zelden hulp nodig om te stoppen Geringe afhankelijkheid Hulpmiddelen kunnen helpen Matige afhankelijkheid Hulpmiddelen meestal nodig Sterke afhankelijkheid Hoge dosis hulpmiddelen voor langere periode nodig Zeer sterke afhankelijkheid Hoge dosis hulpmiddelen voor langere periode nodig Dikwijls: depressie, angsten, pijn en alcohol afhankelijk



Hoe moeilijk is het om te stoppen? Totaal Totaal Aantal rokers

~70% Willen stoppen

~30% Proberen

~2–3% Slagen erin 1. Bridgwood et al, General Household Survey 1998. 2. West, Getting serious about stopping smoking 1997. 3. Arnsten, Prim Psychiatry 1996.



Rookstopmethoden en -hulpmiddelen



Rookstopmethoden Zelf, zonder hulp of begeleiding Met hulp

◦

◦

Individueel: Huisarts Rookstopconsultatie: 6 visites/ 3 maanden Groep Mutualiteiten: 10 avonden/ 3 maanden Logo Leuven VRGT VIG ... Steun vanuit de groep Geert Celis (10/11/2008)


Rookstopmethoden

Niet bewezen: ◦ ◦ ◦ ◦ ◦

Acupunctuur Lasertherapie Hypnose Alan Carr ...



Hulpmiddelen

Nicotinevervangende medicatie (NRT) ◦ ◦ ◦ ◦

Kauwgom Zuigtablet Pleister Inhaler

Medicatie ◦ Bupropion ◦ Varenicline

Toekomst ◦ Nicotinevaccinatie



Nicotine vervangende middelen (NRT)



Waarom NRT? 1.

De nicotine van de sigaret vervangen. ⇒ Volledig concentreren op de gewoonte of gedrag.

2.

Geleidelijk aan de nicotine afbouwen als het gedrag of gewoonte aangepast is (3 maanden).



Voor-- en nadelen NRT Voor Nadeel

Voordeel

Doeltreffend Vrij verkrijgbaar in apotheek Veilig Vele keuzemogelijkheden

Weinig correct gebruik (compliance) Lage dosis Trage afgifte Niet terugbetaald Gedrag???



Nicotine plasma spiegel 25

Sigaret

Nicotine plasmatic ng/ml Kauwgom 4 mg Klever 21 mg

Kauwgom 2 mg

0 0 minuten

30 Geert Celis (10/11/2008)

60 Rookstopcursus CM Leuven From Russell

Nicotine inname - NRT

1 sigaret 2 mg kauwgom 4 mg kauwgom 2 mg lozenge 4 mg lozenge Inhaler

1mg 1,2 mg 2,8 mg 1,5 mg 3,4 mg 13 microgram/puff



Veiligheid van NRT

Veiliger dan sigaretten roken

NRT zorgt voor nicotine, zonder de gevaarlijke stoffen die in tabakrook aanwezig zijn.

Van nicotine krijg je geen kanker

Nicotine veroorzaakt geen chronische longziekten

Nicotine heeft effect op hart- en vaatziekten (afgifte bij NRT is veel trager dan bij roken)

Opgelet bij zwangeren



Wat is nicotine kauwgom kauwgom??

Resine met nicotine in gom basis

Kauwen stelt nicotine vrij → “parkeren” opgenomen via de mondmucosa

Twee vormen - 2mg en 4mg – in functie van de afhankelijkheidsgraad Bij voorkeur vast schema (1stuk/u, Killen et al 1990) en bij hoge nicotine afhankelijkheid (FTQ>7) gebruik de 4mg kauwgom

(Sachs 1995)

Problemen: Tandprothese

Kauwen is een zwak substituut voor ‘geconditioneerd‘ handelen van de roker Geert Celis (10/11/2008)


Wat is de nicotine zuigtablet zuigtablet?? Sublinguale tablet

Lozenge

2 en 4mg

• 2 en 4mg

Onder de tong, 20 à 30 minuten

• Zuigtablet

Discreet

• Smaken: fruit, munt,..

Niet: Kauwen,bijten, inslikken Nicotine opgenomen via de mondmucosa



Wat is de nicotine pleister pleister??

Transdermaal toedieningssysteem.

Twee types beschikbaar ◦ 24 uur patch (Niquitin, Nicotinell) ◦ 16 uur patch (Nicorette)

Discreet, gemakkelijk te gebruiken

Niet bij gelegenheidsrokers




Plaats: droge, onbehaarde huid: bv heup, bovenarm, borst + 10 sec. vasthouden met de handpalm.

Elke dag andere plaats

Geen problemen met sport- en zwemactiviteiten, bad of douche

Huidreacties

Na gebruik: dichtplooien (bevat nog nicotine) = kindveiliger

Geen substitutie van het ‘rokersgedrag’. Geen onmiddellijk effect Geert Celis (10/11/2008)



Nicorette (15mg, 10mg, 5mg) Verwijderen voor het slapen gaan??

Niquitin

(21mg, 14mg, 7mg)

Clear en Classic

Nicotinell (21mg, 14mg, 7mg) Kindveilige verpakking Mag doorgeknipt worden

Nicopatch (21mg, 14mg, 7mg) + mondspray of eucalyptustabletten Geert Celis (10/11/2008)


Wat is de nicotine inhaler inhaler??

Nicotine geinhaleerd door oppervlakkig puffen of diep inhaleren uit een nicotinestaafje.

Nicotine wordt opgenomen via de mond (<4% absorptie in de long)

Sterke substitutie van het ‘rokersgedrag’

Nicorette (10mg) ◦ Dosis

◦ ◦ ◦ ◦

4 – 12 kokers per dag

Ongeveer 2mg in bloed Max. 20 minuten ononderbroken zuigen Verspreiden over max. 3uur: bv 2x10 min. of 4x5 min. Behandeling:

3 maanden Afbouwen over 6-8 weken



NRT - succes ratio rookstop 1 j.



Prijs: www.bcfi.be



Prijs: www.bcfi.be



Prijs: www.bcfi.be



Prijs: www.bcfi.be



Andere farmacotherapie

Enkel op medisch voorschrift!!!

•Zyban (Bupropion) •Champix (Varenicline) Geert Celis (10/11/2008)


Bupropion HCL (Zyban®) (Zyban®)

o

Vermindert de behoefte om te roken: → productie van neurotransmitters ↓ 1. ↓ Dopamine (plezierig gevoel) 2. ↓ Noradrenaline (energie, waaktoestand)

o Vermindert de ontwenningsverschijnselen → Werkingsmechanisme bij stoppen met roken= onbekend Geert Celis (10/11/2008)



Indicatie: ◦ > 15 sig/dag ◦ Geen resultaat met NRT/ wil geen NRT Medisch voorschrift Antidepressivum Dosis: 150mg ◦ 6 dagen 1 per dag + blijven roken ◦ Dan 2 per dag (8 uur tussen laten) ◦ Bij slapeloosheid: tweede tablet namiddag Behandeling ◦ 7 tot 9 weken In zijn geheel inslikken, zonder kauwen, zonder door te breken Mag samengebruikt worden met pleisters Halfwaardetijd: ong 20u Geert Celis (10/11/2008)



Contra-indicatie: ◦ Epilepsie, tumor centraal zenuwstelsel ◦ Alcoholabuses, benzodiazepines ◦ Boulemie, anorexia ◦ Levercirrose, diabetes ◦ >18 jaar, zwangere vrouwen, borstvoeding ◦ Antidepressiva (MAO inhibitoren)

Nevenwerkingen (= ontwenningsverschijnselen) ◦ Droge mond, slapeloosheid ◦ Angst, duizeligheid, gestoorde dromen, griepachtig syndroom, hoofdpijn, infectie, slapeloosheid, nausea, rhinitis,concentratiestoornissen,…

Minder toename lichaamsgewicht!!




Opgelet in combinatie met: ◦ Antidepressiva:desipramine(Pertrofan) imipramine(Tofranil),paroxetine(Seroxat) ◦ Neuroleptica (risperidone (Risperdal), thioridazine (Melleril), haloperidol(Haldol) ◦ ßblockers: metoprolol(Seloken); ◦ Codeine ◦ Anti-arithmics type1c: flecaïnide (Tambocor), propafenon(Rhytmonorm)

Prijs: 30X150mg= 42,20 € 100X150mg= 97,91 € terugbetalingscriteria voldoen: 15,10 € Geert Celis (10/11/2008)



Terugbetalingscriteria: Nicotine-afhankelijk Wenst te stoppen met roken COPD door spirometrie aangetoond(GOLD stadium II,III of IV)

< 80% ESW < 70% met een Tiffenau index (ESW/VC) ≥ 35 jaar oud zijn Ondersteunende gedragstherapie volgen Proefbehandeling met Zyban van 18 dagen geprobeerd en goed getolereerd (startersdoos) Max 1 verpakking van 100 tabl. per stoppoging en max 3X op 5jaar met 6 maanden tussen Geert Celis (10/11/2008) Rookstopcursus CM Leuven

Varenicline (Champix®) (Champix®) Partiële agonist Antagonist

↓ hunkering (craving) ↓ ontwenningsverschijnselen ↓ effect van roken (preventie herval) Geert Celis (10/11/2008)


Varenicline (Champix®) (Champix®) Volle agonist

Partiële agonist


Antagonist


Varenicline (Champix®) (Champix®) Medische voorschrift Géén terugbetaling Starterspakket: - Dag 1-3= 1x0,5mg/dag - Dag 4-7= 2x0,5mg/dag - Dag 8-14= 2x1mg/dag

Onderhoudsbehandeling: - Dag 8- dag 84= 2x1mg/dag



Varenicline (Champix®) (Champix®)

Nevenwerkingen: ◦ Misselijkheid (28,6%) ◦ Hoofdpijn

Aandacht: ◦ Ernstige nierinsufficiëntie (creatinineklaring < 30ml/min) Champix 1mg per dag

Prijs: ◦ Starterdoos: 25 tabl. = 49,95 Euro ◦ Onderhoud: 56X 1mg= 89,00 Euro 28X 1mg= 54,72 Euro Geert Celis (10/11/2008)



Life RewardsTM ◦ Begeleidingsprogramma: ondersteunen tijdens de rookstop ◦ Pakt houding en gewoontes aan ◦ Duurt 16 weken ◦ Inschrijven:(1w voor rookstop) Online: www.liferewards.be + batchnummer Telefonisch: 0800 240 43 + inschrijvingsformulier ◦ Onlineprogramma +/- SMS en email ◦ Papieren dagboek +/- SMS






Toekomst Nicotine vaccinatie Antistoffen tegen nicotine Minder nicotine in de hersenen Fase 3 studies : aanmaak antilichamen mogelijk Wordt goed verdragen 2010

Brain Geert Celis (10/11/2008)


Fictie

F I C T I E Geert Celis (10/11/2008)


Realiteit



Eindconclusie

Tabak is het enige product dat de gebruiker dood, wanneer je de gebruiksinstructies van de fabrikant volgt! Geert Celis (10/11/2008)


5. Rookstopdag o

Volgende week dinsdag 18 november om 22u00

Verwittigen bij afwezigheid o [email protected] o [email protected] o 0477/76 63 15 o





THE PROCESS OF STOPPING SMOKING Ch. Gratziou Ass. Prof. Pulmonary and Crit.Care Medical School,University of Athens Head of Smoking Cessation Clinic

Recommend Documents