THE OLD CONTEMPTIBLES. 100 years later. Voorwoord 1

THE OLD CONTEMPTIBLES 100 years later

Voorwoord | 1

COLOFON Hoofdredactie & Coördinatie: Communicatiedienst en dienst voor toerisme/

VOORWOORD

Memorial Museum Passchendaele 1917, Zonnebeke Teksten: Dienst voor toerisme/ Memorial Museum Passchendaele 1917, dienst cultuur, Zonnebeke

1914 – 1918, deze periode staat voor altijd in het collectief geheugen gegrift als de Eerste Wereldoorlog. De Groote Oorlog was één van de eerste internationale conflicten ooit. Vier jaar lang leverden soldaten en burgers uit meer dan 50 landen strijd in Europa en specifiek ook in Vlaanderen. De oorlog heeft duidelijk zijn sporen nagelaten in het huidige landschap, onze cultuur en ons onroerend erfgoed. Toch dient de aandacht vooral te gaan naar de vele slachtoffers van de oorlog. Zij verdienen vandaag nog steeds een waardige nagedachtenis.

Vertaling: Snelvertaler Ontwerp & Prepress: Chocolate Jesus Design, Beselare Druk: Drukkerij Lowyck, Oostende Fotografie: David Samyn – Westtoer, Willy Roets, dienst voor toerisme/MMP1917 Zonnebeke, Guy Du Cheyne, Johan Vervaeck, Freddy Lattré en Michiel Hendrickx

Zonnebeke heeft een rijke geschiedenis en staat bekend als frontgemeente. Vooral de wereldbekende deelgemeente Passendale of ‘Passchendaele’ speelde in 1917 een hoofdrol tijdens één van de gruwelijkste veldslagen van de Eerste Wereldoorlog, de Slag van Passendale. Er vielen meer dan een half miljoen slachtoffers voor een terreinwinst van slechts enkele kilometers.

Kaarten: Dienst voor toerisme/ Memorial Museum Passchendaele 1917, Zonnebeke

Het spreekt dan ook voor zich dat in Zonnebeke, in de Westhoek en in gans België verschillende evenementen en tentoonstellingen zullen georganiseerd worden om de Groote Oorlog, exact 100 jaar geleden, op een gepaste wijze te herdenken.

In deze brochure vind je een overzicht van de evenementen die in 2014 zullen plaatsvinden in de gemeente Zonnebeke. Het aanbod is zeer verscheiden: tentoonstellingen, plechtigheden, maar ook muziek en kunst spelen allemaal een rol in de eeuwherdenking van de Eerste Wereldoorlog. Het programma van de gemeente Zonnebeke laat de bezoeker toe om de Groote Oorlog vanuit verschillende dimensies te bekijken. Op die manier wordt het verhaal van de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog eeuwig herdacht.

Deze informatie dateert van april 2014 en is onder voorbehoud van fouten en wijzigingen. © 2014, Gemeentebestuur Zonnebeke,

De Burgemeester, Dirk Cardoen

Langemarkstraat 8, 8980 Zonnebeke

De Schepen van Toerisme, Sabine Vanderhaeghen

2 | Colofon

Voorwoord | 3

INHOUDSTABEL Voorwoord | 3 Jaarthema toegelicht: ‘The Old Contemptibles, 100 years later’ | 6

APRIL

SEPTEMBER

ANZAC Day | 9

Herdenkingsplechtigheid Carabiniers-Grenadiers | 20

Erfgoeddag: Tyne Cot Cemetery | 10 Opening Kenniscentrum | 11 Opening Amerikaanse noodwoning | 11 MEI Black Watch | 12 JUNI Kunsttentoonstelling WARUM? - Ieder zijn oorlog | 13 AUGUSTUS Via Dolorosa | 14 Tentoonstelling ‘The Old Contemptibles’ | 15 Opening Passchendaele Memorial Park | 16 Living History ‘The Old Contemptibles’ | 18

OKTOBER Lichtfront | 21 Dubbelplechtigheid 1914-2014 | 22 Concert: Home @ Xmas | 23 NOVEMBER Passchendaele Ceremony 1914-2014 | 24 Inhuldiging Bedfordshire Regiment Monument | 25 Boekenbeurs van de Westhoek | 26 11 november plechtigheid | 27 DECEMBER De Franse winter | 28 De Bestanden | 29

Plechtigheid bij Schots monument aan de Frezenberg | 19 Vooruitblik naar 2015 | 30 Toegankelijkheid | 32

4 | Voorwoord

© Michiel Hendrickx

Inhoudstabel | 5

JA ARTHEMA TOEGELICHT ‘THE OLD CONTEMPTIBLES, 100 YEARS LATER’

lopen. Omdat het Britse leger dreigde om-

zich klaar om met een beslissende aan-

singeld te worden, besliste de legertop om

val een doorbraak te forceren om zo naar

een tactische terugtocht te bevelen naar

Ieper op te rukken. Het Polygoonbos en de

Maubeuge. Drie dagen later, bij Le Cateau,

Nonnebossen werden veroverd, maar daar

kwam het tot een nieuw treffen. Een nieu-

liep de aanval vast tegen de ingegraven

we terugtrekking werd bevolen, ditmaal

Britse Guards van Generaal Fitz Clarence

tot aan de Marne.

die met hun snelvuur de Duitsers tegenhielden. De Eerste Slag bij Ieper liep hier

Na de slag bij de Marne op 5 en 12 sep-

ten einde en was na de terugtrekking uit

tember 1914 begon de ‘race to the sea’, een

Mons en Le Cateau een zoete overwinning

reeks van overvleugelingsoperaties van

voor de Britten.

beide kampen naar de kust toe. Halfweg

Tijdens het herdenkingsjaar 2014 wordt er gekozen voor het internationaal thema ‘The Old Contemptibles, 100 years later’. De keuze voor dit thema is niet geheel toevallig. Het Gemeentebestuur Zonnebeke streeft naar Toerisme+ en wil dus een meerstemmig en ethisch herdenkingsprogramma aanbieden.

oktober 1914 kwamen de Britse troepen

In de eerste oorlogsmaanden verloor het

aan in Vlaanderen. Ieper werd een nieuw

BEF meer dan de helft van haar effectie-

strijddoel voor zowel de Duitse als geal-

ven. De oudgedienden werden gehuldigd

lieerde troepen. Dit kwam vooral door

met een speciale onderscheiding, de Mons

de tactische ligging en de centrale rol die

Star. Geen enkel leger slaagde erin om een

de stad toen speelde. Na enkele kleinere

definitieve doorbraak te forceren aan het

schermutselingen kwam het tot grotere

Westfront. De bewegingsoorlog was tot

gevechten op de heuvelkam ten oosten van

stilstand gekomen. De warme hoopvolle

Ieper, in een boog rond Bikschote, Lange-

zomer had plaatsgemaakt voor een ijs-

mark en Sint-Juliaan. Het was niet zozeer

koude, natte en ontnuchterende winter.

Bij het uitbreken van de oorlog beschik-

de Slag bij Mons maar in hun versie had

één grote veldslag, maar aaneenschake-

Honger, koude, ontbering, ziektes en dood

te Groot-Brittannië over een klein maar

de naam een andere inhoud, namelijk dat

lingen van bloedige confrontaties die we

waren dagelijkse gasten in de primitieve

goed getraind en uitgerust leger. De

van een taai en gehard leger.

samen de Eerste Slag bij Ieper noemen.

loopgraven. Niemand was immers op zo’n

British Expeditionary Force (BEF), zo-

Bij het uitbreken van de oorlog op 4

als het leger officieel werd genoemd,

augustus 1914 werd de mobilisatie in

Op 30 oktober viel Zandvoorde in Duitse

bestond slechts uit 160 000 man. De ‘Old

Groot-Brittannië nog op dezelfde dag af-

handen. De Britten met de Household Ca-

Midden november 1914 werden de uit-

Contemptibles’ is de bijnaam voor dit Brit-

gekondigd. Ondertussen waren de Duitse

valry, die zich in Zandvoorde verschanst

geputte beroepssoldaten grotendeels

se beroepsleger. De bijnaam werd door de

troepen bezig met hun opmars door Bel-

hadden, werden van de hoogte gedreven

afgelost door de Fransen en brachten ze de

Duitse keizer Wilhelm II geïntroduceerd

gië. Op 22 augustus marcheerden de

en moesten zich terugtrekken. De volgen-

winter door in de sector Ploegsteert, net

in augustus 1914 toen hij zijn bevelheb-

Britse troepen richting Belgische grens,

de dag probeerden Duitse troepen door

over de grens. De cartoonist Bruce Bairns-

bers orders gaf om het ‘contemptible little

bij Mons. De volgende dag al kwam het tot

te breken tussen Geluveld en Mesen. Sa-

father creëerde er zijn ‘Old Bill’ en tijdens

army’ van Groot-Brittannië te verplette-

de confrontatie tussen het Britse en Duit-

men met Wijtschate vielen deze dorpen in

het Kerstbestand verbroederden Britse en

ren bij Aix-en-Chapelle. De Britse soldaten

se leger. Het Duitse leger was verrast om

Duitse handen. Op 11 november maakten

Duitse soldaten er.

namen de geuzennaam met trots over na

al in Mons Britse troepen tegen het lijf te

de elitetroepen van de Pruisische Garde

6 | Jaarthema toegelicht

oorlog voorbereid.

Jaarthema toegelicht | 7

EVENEMENTEN 2014

ANZAC DAY 25 april

kindvriendelijk

Op vrijdag 25 april 2014, ANZAC Day,

‘s Avonds wordt het tragische verhaal

wordt overal ter wereld de inzet van de

verteld van 3 Australische en 3 Nieuw-Zee-

Australische en Nieuw-Zeelandse troe-

landse broers die in een heel korte periode

pen herdacht. Op deze symbolische dag

het leven lieten in de Slag om Passendale.

ging het ‘Australian and New Zealand Army

Zij brachten het ultieme offer voor hun

Corps’ (ANZAC) in 1915 de Eerste Wereld-

land, maar lieten hun ouders verweesd

oorlog in met de landing op Gallipoli. In

achter.

Zonnebeke is het op deze vrijdag vroeg dag met een ingetogen ‘Dawn Service’ op

De Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia Zon-

Buttes New British Cemetery (Polygoon-

nebeke brengt het aangrijpend concert

bos) voor de gesneuvelde Australiërs en

‘Three brothers in arms’ waarin muziek,

Nieuw-Zeelanders, gevolgd door een ont-

zang en woord elkaar perfect aanvullen.

bijt.

De muziekvereniging krijgt hiervoor versterking uit Australië en Nieuw-Zeeland.

Na het ontbijt en de kransneerlegging aan het gemeentelijk monument begeven we ons richting Tyne Cot Cemetery voor een herdenkingsplechtigheid.

Pendelbussen vanaf 05.15 uur aan de parking van

20.30 uur in kerk Zonnebeke |

het Kasteeldomein (Berten Pilstraat) richting

info en reservatie via Lieven Vandewiele |

Buttes New British Cemetery | Dawn Service om

[email protected] of

06.00 uur | herdenkingsplechtigheid Tyne Cot

GSM 0032 478 53 40 19

Cemetery om 09.15 uur | inschrijven voor ontbijt

Algemene informatie: Memorial Museum

vereist via E [email protected] of T 0032 51 77 04 41 | gratis deelname

Passchendaele 1917 / Dienst voor Toerisme | Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]

8 | Voorwoord

APRIL 2014 | 9

ERFGOEDDAG 27 april |

Opening Kenniscentrum

Opening Amerikaanse noodwoning

Het Memorial Museum Passchendaele 1917 opent, in samenwerking met de Zonnebeekse Heemvrienden, haar gloednieuwe ‘Passchendaele Kenniscentrum’. In de gerestaureerde pastorie, naar een ontwerp van de architect Huib Hoste, vind je naslagwerken, historische kaarten, foto’s en archieven over de Eerste Wereldoorlog en de geschiedenis van de streek. In de komende herdenkingsjaren 2014-2018 wordt het dé plaats waar onderzoekers, studenten en nieuwsgierigen terecht kunnen voor historisch onderzoek of inlichtingen.

Op 27 april wordt ook de Amerikaanse noodwoning van het Memorial Museum Passchendaele 1917 plechtig geopend in aanwezigheid van de US Embassy. In 2013 werd deze barak vanuit Wevelgem naar Zonnebeke overgebracht. Dit mooie gebouwtje uit 1922 is één van de laatste getuigen van de vele noodwoningen die na de oorlog in de Westhoek werden gebouwd. De noodwoning vormt het decor voor een tentoonstelling over de wederopbouw en de Amerikaanse aanwezigheid in Vlaanderen tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Tyne Cot Cemetery

Tyne Cot is de militaire begraafplaats met het grootste aantal Britse gesneuvelden in de wereld. Er zijn ongeveer 12 000 graven waarvan slechts 4000 geïdentificeerd. Onder de slachtoffers zijn er onder andere Vlamingen, Nederlanders, Tsjechen, Zweden, Japanners en Amerikanen die gestorven zijn in Britse dienst. Zij staken grenzen over en verlegden grenzen. Kom luisteren naar één van de gidsbeurten. Afspraak op de parking waar je ontvangen wordt met een kopje koffie.

Doorlopend open van 10.00 tot 18.00 uur | elke 20 minuten start een gidsbeurt van één uur | eerste gidsbeurt om 10.00 uur | laatste gidsbeurt om 17.00 uur | Tyne Cot Cemetery, Tynecotstraat, BE-8980 Zonnebeke (parking Vijfwegestraat) Algemene informatie: Memorial Museum

Tijdens Erfgoeddag is er een kleine tentoonstelling met foto’s en verhalen van de verschillende gesneuvelden en vermisten van Tyne Cot Cemetery.

Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]

Doorlopend open van 10.00 tot 18.00 uur | officiële opening om 10.30 uur | Ieperstraat 1, BE-8980 Zonnebeke

Officiële opening om 11.00 uur Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme |


Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke |

Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme |

T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]

Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]

10 | APRIL 2014

APRIL 2014 | 11

BLACK WATCH 3 mei |

Met taptoe

Onmiddellijk na een persconferentie start één van de eerste belangrijke internationale herdenkingsplechtigheden op het voormalige Westelijk front. De gereputeerde Schotse Black Watch Regimental Association en de gemeente Zonnebeke werkten samen een ambitieus project uit rond de vorming van de Ieperboog. Op 3 mei zal het resultaat, een indrukwekkend bronzen beeld van een Highland soldaat, ingehuldigd worden op nagenoeg exact dezelfde plaats die op 10/11 november 1914 de geschiedenis inging als ‘The Black Watch Corner’. Het monument op de zuidwestelijke hoek van het Polygoonbos zal niet alleen een permanent eerbetoon vormen aan de standvastigheid van het legendarische Black Watch Regiment maar ook herinneren aan de vastberadenheid van de Britse ‘Old Contemptibles’ (Duitse spotnaam voor het Britse beroepsleger) in het algemeen. Om dit belangrijk evenement extra in de verf te zetten, wordt de plechtigheid later op de dag gevolgd door een avondtaptoe te Geluveld. Deelnemers aan deze plechtigheid zijn de Koninklijke Scoutsharmonie St. Leo, Field Marshal Haig’s Own Pipes & Drums, RBLS Passchendaele 1917 Pipes & Drums/ Flanders Memorial Pipeband, Ypres Surrey Pipes & Drums, Drumband Koninklijke Fanfare Vrede en Eendracht Kachtem en last but not least de met de Black Watch Association geaffilieerde Red Hackle Pipeband and Higland Dancers.

KUNSTTENTOONSTELLING ‘WARUM?’ 15 juni – 21 september |

Ieder zijn oorlog © Guy Du Cheyne

De tentoonstelling ‘WARUM? - Ieder zijn oorlog’ brengt 26 beeldende kunstenaars samen die elk hun eigen interpretatie geven omtrent het thema oorlog en vrede. Oorlog vormt een thematiek die doorheen de geschiedenis steeds de nodige aandacht heeft mogen ontvangen. ‘De Groote Oorlog’ wordt vaak als metafoor gebruikt voor alle

oorlogen, voor elke vorm van onderdrukking, geweld of angst in een multiculturele wereld. Kunstenaars willen dan ook graag expressie en vorm geven aan deze thematiek, maar natuurlijk is dit geen evidentie. In de tentoonstelling ‘WARUM? – Ieder zijn oorlog’ brengt elke kunstenaar zijn eigen persoonlijke interpretatie van oorlog, geweld, onderdrukking of angst. Elke kunstenaar kiest voor een eigen aanpak. Zowel protest, humor als oorlog in zijn meest primaire vorm komen aan bod. Op die manier krijgt de bezoeker een andere kijk op dit thema. Engagement, nadenken en vooral herdenken vormen het uitgangspunt. Frans Vercoutere: curator tentoonstelling U vindt alle deelnemende kunstenaars op www.passchendaele.be. Van 15 juni tot 21 september dagelijks toegankelijk van 09.00 tot 17.00 uur (uitgezonderd bibliotheek: maandag van 09.00 tot 12.00 uur, dinsdag tot en met vrijdag van 14.30 tot 18.30 uur, zaterdag van 13.00 tot 17.00 uur) | locaties: bibliotheek De Letterschuur, kasteeldomein, Memorial Museum Passchendaele 1917, kerk Zonnebeke | kasteeldomein bereikbaar via Berten Pilstraat en Ieperstraat, BE-8980 Zonne-

Inhuldiging monument Black Watch 15.00 uur – Polygoonbos Zonnebeke | taptoe om 20.00 uur op

beke | cataloog gratis te verkrijgen in de bibliotheek en in het Memorial Museum Passchendaele 1917 |

het marktplein van Geluveld – tickets € 10 (VVK) en € 12 (ADD)

tentoonstelling is vrij toegankelijk

Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat

Algemene informatie: dienst cultuur Zonnebeke | Langemarkstraat 8, BE-8980 Zonnebeke |

5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]


12 | MEI 2014

JUNI 2014 | 13

VIA DOLOROSA AUGUSTUS - DECEMBER

TENTOONSTELLING ‘THE OLD CONTEMPTIBLES’ 16 augustus – 14 december

De ‘Via Dolorosa’ of ‘Weg van het Lijden’ volgt de eerste oorlogsmaanden in België, vanaf het oversteken van de Duitse grens, de terugtrekking van het Belgische en Britse leger tot het vastlopen van het front in de Westhoek. 100 jaar later hebben twee Vlaamse (Diksmuide en Zonnebeke) en twee Waalse (Komen-Waasten en Mons) steden/gemeenten de handen in elkaar geslagen om samen te werken en dit uniek herdenkingsproject te realiseren.

© David Samyn, Westtoer

Tijdens de periode van augustus tot en met december organiseren de vier partnergemeenten diverse activiteiten waaronder tentoonstellingen, gegidste bezoeken en living history. De Via Dolorosa bus zal gedurende die maanden ook door het land trekken en stoppen in diverse steden en gemeenten die belangrijke herdenkingen en evenementen organiseren. Binnenin wordt de bus ingericht als een gratis te bezoeken tentoonstellings- en ervaringsplaats. Bij het uitbreken van de oorlog beschikte Groot-Brittannië slechts over een klein, maar goed getraind beroepsleger ‘The British Expeditionary Force (BEF)’. De ‘Old Contemptibles’ is de bijnaam die door de Duitse keizer Wilhelm II aan dit Britse beroepsleger werd Meer informatie: brochure ‘Via Dolorosa’ (beschikbaar zomer 2014)

gegeven. De tentoonstelling brengt het verhaal van enkele van de ‘The Old Contemptibles’, meer bepaald van 7 personages (4 Britten, 2 Duitsers en 1 Fransman) uit het eerste oorlogsjaar. Kortom, een prachtige historische tentoonstelling met persoonlijke verhalen, sprekende objecten en uniek fotomateriaal die je zeker moet gezien hebben. De tentoonstelling opent voor het publiek op 16 augustus.

Tentoonstelling 16/08 tot en met 14/12 van 09.00 tot 17.00 uur | locatie: landhuis kasteeldomein Zonnebeke | kasteeldomein bereikbaar via Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]

14 | AUGUSTUS Voorwoord 2014

AUGUSTUS 2014 | 15

© David Samyn, Westtoer

OPENING PASSCHENDAELE MEMORIAL PARK 16 augustus

kindvriendelijk

het tweede domein aan waarna het werd heraangelegd. In het nieuwe ‘Passchendaele Memorial Park’ gaan erfgoed, natuur en recreatie hand in hand. Voor de vele bezoekers aan de Westhoek is het een niet te missen locatie. Onder het ‘Impulsfonds 100 jaar Groote

Op zaterdag 16 augustus 2014 wordt ieder-

Oorlog’ lanceerde de Gemeente Zonne-

een uitgenodigd om het park officieel te

beke in 2010 het project ‘The Legacy of

openen. Vanaf 10.00 uur gaan de deuren

Passchendaele’. Het project richt zich tot

open voor het grote publiek en kan men

diverse doelgroepen die het vroegere slag-

genieten van een prachtig museumweek-

veld in Zonnebeke en haar erfgoed willen

end met tal van activiteiten: living history,

verkennen.

een veldmis op zondag, bezoek aan het MMP1917 en de tentoonstelling ‘The Old

Een grote realisatie is de hereniging van

Contemptibles’.

het oude kasteelpark van Zonnebeke en het nieuwe, rondom het landhuis Zonnedaele. Beide parken waren sinds 1960 gescheiden. In 2011 kocht de gemeente

Kasteeldomein bereikbaar via de Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke Algemene infor mat ie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]

16 | AUGUSTUS 2014

AUGUSTUS 2014 | 17

LIVING HISTORY 16 – 17 augustus

kindvriendelijk

technieken en tactieken van de cavalerie komen aan bod tijdens een voorstelling die gebracht wordt door Duitse Ulanen en Britse Lancers.

© Willy Roets

PLECHTIGHEID BIJ SCHOTS MONUMENT AAN DE FREZENBERG

Verder dit weekend vind je er ook nog het cinematheater die film en nieuws brengt

Tijdens het weekend van 16 en 17 augustus

uit 1914. Daarnaast is er een reizend

vindt in het kasteeldomein van Zonnebeke

Edwardiaans museum met boeiende we-

een uniek historisch evenement plaats met

tenschappelijke curiosa en weetjes. Met

meer dan 200 WO I-figuranten uit binnen-

de velddienst zondagvoomiddag voor het

en buitenland.

kasteel, verzorgd met gratis thee en tom-

17 augustus

my cake, herdenken we de slachtoffers van Bij deze editie staat alles in thema van

WO1.

1914, the Old Contemptibles. Er zal dus extra aandacht gegeven worden aan de

Geschiedenisbeleving en herdenking ge-

troepen anno 1914.

bracht op een zeer toegankelijke manier voor heel het gezin. Een niet te missen

Het eerste oorlogsjaar is ook het einde

evenement!

van de ‘Belle Epoque’ van de cavalerie. De

© Johan Vervaeck

Op 17 augustus is er een officiële plechtigheid bij het Schots monument aan de Frezenberg.

Living history 16/08 van 10.00 tot 18.00 uur en op 17/08 van 10.00 tot 17.00 uur | voorstelling cavalerie


op 16/08 en 17/08 van 14.00 tot 16.00 uur (betalend) | veldmis op 17/08 om 10.00 uur | kasteeldomein

Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme |

Zonnebeke (toegankelijk via de Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke)

Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke |




18 | AUGUSTUS 2014

© Johan Vervaeck

AUGUSTUS 2014 | 19

HERDENKINGSPLECHTIGHEID CAR ABINIERS - GRENADIERS 28 september

LICHTFRONT 17 oktober

poort en Ploegsteert met fakkels zullen verlichten. Naast deze frontlinie van licht zullen er in de negen betrokken gemeenten ook artistieke vuurinstallaties worden opgesteld, geïnspireerd op de historische achtergrond van negen historische plaatsen (Ganzenpoot in Nieuwpoort, de © Willy Roets

Op zondag 28 september 2014 is het exact 96 jaar geleden dat onder leiding van Koning Albert I het groot geallieerd offensief losbrak dat een einde maakte aan de Eerste Wereldoorlog. Net zoals het jaar daarvoor in 1917, lag Passendale in het brandpunt van de strijd. Na enkele dagen van hevige gevechten werden de puinen ervan uiteindelijk ingenomen door de Belgische Carabiniers en Grenadiers. Nog steeds wordt dit belangrijk feit uit onze geschiedenis jaarlijks herdacht. De herdenking start met een eucharistieviering om 10.00 uur in de St.- Audomaruskerk te Passendale gevolgd door een plechtigheid bij het monument voor de gesneuvelden en een plechtigheid bij de gedenkplaten aan het oud gemeentehuis. Daarna wordt er een optocht gehouden door de 4e Regiment Karabiniersstraat om een plechtigheid te houden bij de gedenkplaat van de Grenadiersstraat.

De provincie West-Vlaanderen en 8 west-

IJzertoren in Diksmuide, Drie Grachten in

hoekgemeenten waaronder Zonnebeke

Houthulst, Hill 60 in Ieper, het Soldaten-

geven op 17 oktober het startschot van een

friedhof in Langemark-Poelkapelle, Tyne

groot participatief evenement: Lichtfront

Cot Cemetery in Zonnebeke, Pool of Peace

’14.

in Heuvelland, het voetbalveld in Mesen en Memorial to the Missing in Ploegsteert).

Met Lichtfront ’14 volgen we de frontli-

Daarnaast zal ook de namenlijst van de

nie zoals die tot stand kwam in het najaar

600 000 slachtoffers die vielen op Belgi-

van 1914 na de onderwaterzetting eind

sche bodem geprojecteerd worden op het

oktober. ’s Nachts zagen de verschillen-

Albert-I monument in Nieuwpoort, de IJ-

de troepen de lichtjes van de vijandelijke

zertoren in Diksmuide en de Belforttoren

partij.

in Ieper.

Tijdens het openingsweekend van Gone-

Lichtfront ’14 zal in zijn geheel zorgen voor

West willen we deze lijn terug oplichten

een diep reflectief moment waar de aan-

door middel van 8500 participanten die

dacht volledig gaat naar alle slachtoffers

de afstand tussen het strand van Nieuw-

van het conflict.

Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor Toerisme | Berten Pilstraat

Dit evenement maakt deel uit van GoneWest, de culturele herdenking van WO I door de Provincie


West-Vlaanderen. Meer info op www.gonewest.be.

20 | SEPTEMBER 2014

OKTOBER 2014 | 21

DUBBELPLECHTIGHEID 1914 - 2014 26 oktober

HOME @XMAS 25 en 26 oktober voor iedereen een droom en het symbool

Op zondag 26 oktober 2014 vinden er en-

van het verlangen om thuis te komen. Ie-

kele officiële plechtigheden plaats en dit

dereen hoopt terug te kunnen leven in een

ter herdenking van de Slag van Geluveld

wereld waar vrede heerst. Om dit verhaal

en de Slag van Zandvoorde. In Geluveld

te vertellen, werd een volledig nieuwe

worden de Worcesters en de South Wales

muzikale creatie gecomponeerd. De hoofd-

Borderers herdacht. In Zandvoorde gaat

personages worden vertolkt door een klein

de aandacht uit naar de Household Caval1914 - Leontien is een jong meisje dat in

schillende andere ensembles, harmonie

wordt er ook een monument onthuld aan

Geluveld woont. In de Westhoek wordt een

en fanfares illustreren en ondersteunen

de kerk van Zandvoorde.

conflict uitgevochten dat elke verbeelding

de personages verder muzikaal. Het koor

tart. Dit betekent niet alleen het einde van

levert commentaar zoals het dat deed in de

de oude wereld, maar het verandert ook de

antieke tragedies.

Plechtigheid Zandvoorde om 10.00 uur | Plechtigheid Geluveld om 11.30 uur Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | © David Samyn, Westtoer

ensemble van strijkers en piano. De ver-

ry en de Welsh Fusiliers. Voor deze laatste

Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]

levens voorgoed van wie de oorlog overleeft. Leontien ziet haar dorp in enkele maanden veranderen in een slagveld. In de laatste dagen van oktober 1914 wordt het dorp volledig verwoest. Home@Xmas vertelt het verhaal vanuit het standpunt van verschillende personages. Ook voor de tegenstander is de oorlog een even grote verschrikking. In die donkere maanden blijft Kerstmis

Het geheel wordt gebracht door Michael Vancraeynest (componist, regisseur en dirigent), Dirk Ooms (tekstcreatie), Greet Samyn (verteller), een jeugdensemble samengesteld uit de Koninklijke Harmonie Sint-Cecilia Beselare, de Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia Passendale, de Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia Zonnebeke, RBLS Passchendaele 1917 Pipes & Drums en een nieuw samengesteld professioneel ensemble en koor.

25/10 om 17.00 uur (première) en om 20.00 uur kerk Zandvoorde | 26/10 om 17.00 en om 20.00 uur kerk Geluveld | prijs: € 5 enkel in voorverkoop Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]

22 | OKTOBER 2014

OKTOBER 2014 | 23

PASSCHENDAELE CEREMONY 1914-2014 10 november

INHULDIGING MONUMENT BEDFORDSHIRE REGIMENT De inname van de puinen van het dorp Passendale door Canadese troepen op 10 november 1917 vormde het orgelpunt van van één van de meest dramatische slagen van de Eerste Wereldoorlog. Ruim drie maanden en bijna 500 000 slachtoffers na de start van de campagne maakten de efficiënte Canadezen zo een einde aan een campagne waarbij troepen uit alle delen van het Britse Rijk en Frankrijk het Duitse leger van de eerder onopvallende heuvelrug probeerden verdrijven.

10 november Op 10 november wordt om 16.00 uur het monument voor het Bedfordshire Regiment ingehuldigd.

De tot een klassieker uitgegroeide Passchendaele Ceremony is echter niet gericht op het verhaal van winnaars en verliezers, maar op het herdenken van menselijke waarden, ongeacht de nationaliteit. Het mag dan ook geen verwondering wekken dat het enkele jaren geleden één van de eerste plechtigheden in Vlaanderen werd waar Canadese, Belgische en Duitse troepen gezamenlijk door het dorp marcheerden ter herdenking van de kameraden die hen honderd jaar geleden voorgingen. De ceremonie start met een ingetogen reflectie bij Crest Farm Canadian Memorial, gevolgd door een fakkeltocht door de Canadalaan. Die optocht volgt het traject van de bloedige laatste honderden meter van de aanval en eindigt in het historische ‘Passchendaele’. Na de plechtigheid worden alle deelnemers uitgenodigd op een openluchtreceptie.

Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten


Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77


04 41 | E [email protected]

24 | NOVEMBER 2014

© Freddy Lattré

NOVEMBER 2014 | 25

BOEKENBEURS 11 november

PLECHTIGHEID 11 NOVEMBER Gemeentelijke plechtigheid om 10.00 uur met kransneerlegging aan het oorlogsmonument. Locatie: nog te bepalen. Op dinsdag 11 november organiseert het

De inrichters slagen er steeds opnieuw in

Memorial Museum Passchendaele 1917

de meest omvangrijke collectie nieuwe

samen met de Zonnebeekse Heemvrien-

en tweedehandse boeken over de Eerste

den een internationale boekenbeurs van

Wereldoorlog bijeen te garen in een en

de Westhoek. Deze boekenbeurs is een

dezelfde locatie. Kwaliteit staat voorop.

gegeven geworden tijdens de jaarlijkse her-

Er komen immers ook gespecialiseer-

denking van de Wapenstilstand. Dit jaar

de Britse uitgevers op de boekenbeurs

gaat de beurs door op een nieuwe locatie in

af. Daarnaast is een ruim assortiment

PC de Craeye te Passendale, het dorp dat

lectuur te vinden over de Tweede Wereld-

dat bekend staat om één van de gruwelijk-

oorlog, lokale geschiedenis, heemkunde,

ste veldslagen uit de Eerste Wereldoorlog.

genealogie, volkskunde, hekserij en zelfs

Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]

antiquarische pareltjes.

Van 09.00 tot 18.00 uur | PC de Craeye, Kraaiveldstraat 8, BE-8980 Passendale | gratis Algemene informatie: Memorial Museum Passchendaele 1917 / Dienst voor toerisme | Berten Pilstraat 5A, BE-8980 Zonnebeke | T 0032 51 77 04 41 | E [email protected]

26 | NOVEMBER 2014

NOVEMBER 2014 | 27

DE FR ANSE WINTER

DE BESTANDEN: DE KLEINE VREDE

13 december

13 december Kerst 1914. In een sma lle strook niemandsland ontstonden op een groot aantal plaatsen spontane verbroederingen tussen de vijandelijke troepen. De contacten verliepen hoffelijk, ongewapend, vriendelijk en soms

© Guy Du Cheyne

uitgelaten. Soldaten verrasten elkaar met iets

lekkers, een geschenk of een lied. In dit niemandsland werden muzikale grenzen verlegd, liederen Midden november 1914 werden de uit-

over de grens. Tijdens het Kerstbestand

en enthousiasme werden uitgewisseld. Het teken dat de kerstbestanden in de verwoeste streek

geputte Britse beroepssoldaten afgelost

verbroederden Britse en Duitse solda-

hebben gegrift, is universeel en van alle tijden. De Bestanden brengt deze periode in herinnering.

door de Fransen. Het front was inmiddels

ten er. Ondanks de zware gevechten de

vastgelopen en er ontstond er een heuse

dag voor Kerstavond ontstond er ook bij

stellingenoorlog met primitieve loopgra-

de Reutel te Beselare een kort Kerstbe-

ven. Regelmatig waren er pogingen om de

stand tussen Duitse en Franse troepen.

situatie te veranderen, maar telkens zon-

Er werden aan beide zijden kerstliederen

der succes.

De rode draad in het concert ‘De Kleine Vrede’

Er worden een beperkt aantal kerstliederen

is een vijftal brieven die verteld worden

gebracht in een eigentijdse bewerking. De

vanuit het oogpunt van een soldaat aan het

hoofdmoot van het concert wordt echter

front. Het concert start met een verwijzing

een speciaal repertoire, gecreëerd voor deze

gezongen en even was er een kleine vrede.

naar november-december 1914. De troepen

productie. De Kleine Vrede eindigt met een

hebben zich aan beide zijden ingegraven. Er

verwijzing naar de actualiteit.

Intussen gingen de seizoenen voorbij en

Op 13 december 2014 worden de Fransen

heerst een grote moedeloosheid en de barre

werd het stilaan winter. Die eerste oor-

herdacht en dit met een plechtigheid aan

logswinter was misschien wel de hardste

het Frans monument bij Broodseinde

uit de hele oorlog omdat er niemand echt

en op de Franse militaire begraafplaats

voorbereid was. Allen hadden ze verwacht

St. Charles de Potyze in Ieper. Na deze

dat de oorlog zou afgelopen zijn tegen

plechtigheden is er de boekvoorstelling

Kerstmis. De Britse troepen brachten de

van Guido Galloo.

winter door in de sector Ploegsteert, net

10.00 uur plechtigheid aan Broodseinde | 11.00 uur plechtigheid Potyze | 12.00 uur boekvoorstelling

weersomstandigheden zorgen evenmin voor optimisme.

Het concert is een onderdeel van het Bestandenweekend met daarnaast optredens in Wervik en Houthulst.

Centraal in de productie staat ‘Het Kerstbestand 1914’. Op verschillende plaatsen aan het front verbroederden beide kampen. De oorlog wordt even vergeten, maar de oorlogsleiding

Wouter Vandenabeele tekende voor deze productie en schreef alle arrangementen. Muzikaal wordt hij ondersteund door een aantal muzikan-

grijpt in en maakt snel een einde aan de toe-

ten van Olla Vogola en hij krijgt versterking van

stand.

een aantal Franse groepen.

20.00 uur in kerk Beselare


Algemene informatie en reservatie: dienst cultuur Zonnebeke, Langemarkstraat 8, BE – 8980 Zonnebeke


| E [email protected] | T 0032 51 48 00 61 | prijs: € 12 (VVK) en € 13 (ADD)

28 | DECEMBER 2014

DECEMBER 2014 | 29

VOORUITBLIK EVENEMENTEN 2015: CHILDREN OF THE EMPIRE 25 - 26 april 2015 | Concert ‘Children of the Empire’ In het kader van het cultureel programma ‘Gone West ’ organiseert de Provincie West-Vlaanderen in het kasteeldomein van Zonnebeke een internationaal muziekspektakel met als thema ‘Children of the Empire’. Er staan 3 optredens geprogrammeerd: twee op zaterdag en één op zondagavond. 24 april – 15 december 2015 | Tentoonstelling ‘Decoding the Front’ In april 2015 opent het Memorial Museum Passchendaele 1917 een prestigieuze tentoonstelling rond internationale communicatie in de Eerste Wereldoorlog. 25 april 2015 | 100 year 2nd Battle of Ypres – 48th Highlanders Onder voorbehoud 25 april 2015 | ANZAC Day Ceremony Op 25 april 2015 zal het dag op dag honderd jaar geleden zijn dat Australiërs en NieuwZeelanders landden op Gallipolli, waardoor de ‘Groote Oorlog’ ook voor hen begon. Beiden kwamen pas in 1917 naar Vlaanderen voor de bloedige Slag bij Passendale. ANZAC Day begint traditioneel met een ‘Dawn Service’ op Buttes New British Cemetery (Polygon Wood).

Flanders Scottish Memorial Day – Kasteeldomein Zonnebeke 26 april 2015 |

Op zondag 26 april focust de Flanders Scottish Memorial Day op de Schotse gemeenschappen en tradities in Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Vooral binnen het Canadese leger zijn verschillende Schotse bataljons opgericht. Een evenement met onder meer Highland Games, Pipe Bands, Schotse delicatessen en rijke tradities.

100-jarige herdenking van ‘Battle of Frezenberg’ – Princess Patricia’s Canadian Light Infantry 8 mei 2015 |

Herdenkingsplechtigheid Carabiniers – Grenadiers te Passendale

Eind September |

10 november 2015 | Passchendaele Ceremony 2015 Herdenkingsevenement voor het einde van de Slag van Passendale met plechtigheid aan het Crest Farm Memorial en fakkeltocht richting Passendale kerk. De plechtigheid zal opgebouwd worden rond het leven van de Canadezen die hier zijn geweest in 1915 en 1917. 11 november 2015 | Boekenbeurs van de Westhoek Boekenbeurs met internationale standhouders en duizenden nieuwe boeken over de Westhoek en Wereldoorlog I.

30 | Vooruitblik 2015

| 31 © DavidVoorwoord Samyn, Westtoer

TOEGANKELIJKHEID Het Gemeentebestuur van Zonnebeke streeft naar een comfortabele toegankelijkheid voor iedereen en dit voor alle geplande activiteiten. Voor meer informatie omtrent de toegankelijkheid (parking, openbaar vervoer, toiletten) van een specifiek evenement kun je terecht bij de dienst voor Toerisme van Zonnebeke en op de website www.passchendaele.be. Tijdens het evenement zal er een medewerker of vrijwilliger de functie van steward op zich nemen en ter beschikking staan voor extra begeleiding voor mensen met een beperking.

32 | Toegankelijkheid

THE OLD CONTEMPTIBLES. 100 years later. Voorwoord 1

Recommend Documents