The good, the bad and the ugly Rendement, risico en domheid
Eelco Hessling Manager Retail Investor Services NYSE Euronext
© 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved.
Vecon dag Amsterdam 3 april 2008
© 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved.
Quizz In …………… trad de grootste koersval van de ….e eeuw op; in relatief korte tijd daalde de ……van 572 tot beneden 250 punten. In 2001 - 2003 trad de grootste koersval van de 21e eeuw op; in relatief korte tijd daalde de AEX van 572 tot beneden 250 punten. 573.91 (05-jul-01) naar 246.89 (06-mrt-03) In 1672 trad de grootste koersval van de 17e eeuw op; in relatief korte tijd daalde de VOC van 572 tot beneden 250 punten.
VOC, eerste multinational
Beurshistorie
Huisvesting
© 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved.
Beurs Hendrik de Keijser 1611 - 1836
Beurs van Zocher 1845 - 1903
Beurs van Berlage 1913 - nu
Beurs van Jos Cuypers: Beursplein 5, 1913 ….
Historie Amsterdam 1602
eerste verhandelde aandeel V.O.C.
1876
Vereniging voor de Effectenhandel
1913
huidige Beursgebouw
1914
eerste wetgeving Beurshandel
1958
Agrarische Termijnmarkt
1978
eerste Optiebeurs in Europa: EOE
1997
Amsterdam Exchanges
2000 fusie Euronext tot Euronext NYSE
Amsterdam
Brussel
Lissabon
Londen
New York
Parijs
2001 overname Lissabon en Liffe NYSE Euronext
Amsterdam
Brussel
Lissabon
Londen
New York
Parijs
2007 fusie Euronext tot NYSE Euronext NYSE
Amsterdam
Brussel
Lissabon
Londen
New York
Parijs
De handel
© 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved.
De handel volledig geautomatiseerd alleen members hebben toegang tot het systeem
order
member
order
15
De members onder andere…
Het orderboek, de diepte, risico beheersing risico-beheersing van de beurs thresholds upper
22
ABN AMRO € 20
lower
18
18
Het aandeel
ik ben een geboren stockpicker
koers
ik heb altijd botte pech
aanschaf
19
Volatiliteit = risico-maat return
20
Risico dempen: spreiding over asset classes •
cash, deposito
•
obligaties
•
vastgoed
•
commodities
•
derivaten
•
aandelen
Binnen aandelen: over meer dan één aandeel
21
De index (is jarig)
© 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved.
700
600
500
400
300
200
100
0 1-1-83 1-1-84 1-1-85 1-1-86 1-1-87 1-1-88 1-1-89 1-1-90 1-1-91 1-1-92
1-1-95 1-1-96 1-1-97 1-1-98 1-1-99 1-1-00 1-1-01 1-1-02 1-1-03 1-1-04 1-1-05 1-1-06 1-1-07 1-1-08
AEX-index
1-1-94
(start 1-1-1983; Stand 45,38 )
1-1-93
AEX-mandje per 10 maart 2008 AEGON Ahold Akzo Nobel Arcelor Mittal ASML Corio Corp. Express DSM Fortis Heineken ING KPN
183 133 32 122 48 5,5 20 15 246 28 251 206
Philips Randstad Royal Dutch A Reed Elsevier SBM Offshore Tele Atlas TNT TomTom Unibail Unilever Vedior Wolters Kluwer
128 6,5 290 74 16 7,5 42 7 9 190 14 35
AEX -mandje per 10 maart 2008 Mandje AEX kost …. 24 verschillende fondsen 183 x koers Aegon 133 x koers Ahold . . 35 x koers Wolters Kluwer totaal AEX index is mandje/100
= € ………… = € ……….. = € ……….. € 45200 452.00
Spreiden = index kopen
© 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved.
Risico spreiden: mandje kopen zelf aandelen selecteren? bestaande selecties gebruiken? beleggen volgens die index koop het mandje zoals b.v. mandje AEX
Risico spreiden: Mandje index mandje kopen kopen AEX mandje kost
€ 45200
prijzig, 24 keer aankoopkosten, onhandig
koop beleggingsfonds dat belegt in AEX ETF op de AEX, nu € 45,20
ETF’s Exchange traded funds (ETF’s) zijn • beleggingsfondsen die index ‘volgen’ • passief beheerd (gemanaged) • lage beheerskosten • waarde is deel van de index (b.v. 1/100) • keert dividend uit • beursgenoteerd • verhandelbaar als aandelen
Het mandje AEX …..
het echte mandje in % bron: euronext.com
samenstelling van iShares AEX bron: ishares.nl
NAV versus AEX index bron: ww.ishares.nl
ETF Issuers op Euronext
MARKET ACCESS
Tegenpartijrisico
© 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved.
PRIVATE INVESTOR BUYING
INSTITUTIONAL INVESTOR BUYING
BANK or BROKER
trade
Liquidity Provider
BANK or BROKER
PRIVATE INVESTOR SELLING
INSTITUTIONAL INVESTOR SELLING
INVESTOR BUYING BANK or BROKER CLEARING MEMBER BUYING
T+3 settlement
trade
BANK or BROKER
INVESTOR SELLING
CLEARING MEMBER SELLING
Opties = risk control
© 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved.
Een optie is een contract: de call
call RD DEC 25 koper koopRECHT betaalt €
premie
schrijver leveringsPLICHT ontvangt €
Een optie is een contract: de put
put RD DEC 22 koper verkoopRECHT betaalt €
premie
schrijver afnamePLICHT ontvangt €
Gefinancierde bescherming stukken RD koop aandeel RD à
€ 22,80 (-)
schrijf één call DEC 25 à
€ 1,25 (+)
koop één put DEC 22 à
€ 1,90 (-)
investering:
€ 23,45
(x 100)
RD Shell € 22,80
investering € 23,45
€ 25,00 is de hoogste verkoopprijs maximaal 6,6 % winst € 25,00 we houden de stukken én …RD keert nog drie keer dividend uit € 22,00 € 22,00 is gegarandeerde verkoopprijs maximaal 6,2 % verlies
Gefinancierde bescherming stukken RD winst aandelen RD Shell
RD Shell aandelen RD Shell + optieconstructie verlies
Résumé
© 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved.
Risico beheersing Beurs:
thresholds tegenpartij risico
Belegging:
spreiding over asset classes spreiding binnen asset classes kosten laag houden toepassing derivaten
Belegger:
verstand geen dingen (laten) doen die je niet begrijpt
43
Prettige dag
© 2007 NYSE Euronext. All Rights Reserved.