The beauty and the beast of hoe behoudt de arts zijn zelfstandigheid in het nieuwe zorgsysteem
Mertensdag 22 mei 2012
Achtergrond (i)
•
12-13% van alle verdiensten in Nederland gaan naar gezondheidszorg
•
stijging met 4% per jaar
• •
wachtlijsten verdwenen, prijzen zijn gedaald maar volumes zijn fors gestegen, bureaucratie gestegen
• Zorg zit tussen marktwerking en overheidsregulering in • laatste kabinetten ingezet op marktwerking • Marktwerking is gedeeltelijk succesvol
Achtergrond (i)
•
12-13% van alle verdiensten in Nederland gaan naar gezondheidszorg
•
stijging met 4% per jaar
• •
wachtlijsten verdwenen, prijzen zijn gedaald maar volumes zijn fors gestegen, bureaucratie gestegen
• Zorg zit tussen marktwerking en overheidsregulering in • laatste kabinetten ingezet op marktwerking • Marktwerking is gedeeltelijk succesvol
Achtergrond (i)
•
12-13% van alle verdiensten in Nederland gaan naar gezondheidszorg
•
stijging met 4% per jaar
• •
wachtlijsten verdwenen, prijzen zijn gedaald maar volumes zijn fors gestegen, bureaucratie gestegen
• Zorg zit tussen marktwerking en overheidsregulering in • laatste kabinetten ingezet op marktwerking • Marktwerking is gedeeltelijk succesvol
Achtergrond (i)
•
12-13% van alle verdiensten in Nederland gaan naar gezondheidszorg
•
stijging met 4% per jaar
• •
wachtlijsten verdwenen, prijzen zijn gedaald maar volumes zijn fors gestegen, bureaucratie gestegen
• Zorg zit tussen marktwerking en overheidsregulering in • laatste kabinetten ingezet op marktwerking • Marktwerking is gedeeltelijk succesvol
Achtergrond (ii)
• Groeiende coordinerende rol van verzekeraars • rol van arts is onduidelijk, wordt handelingsvrijheid beknot? • Deze workshop biedt daar inzicht middels een vergelijking met Verenigde Staten en Verenigd Koninkrijk
•
moeten we op ingeslagen weg verder, of terug?
Op het programma
• Minicollege zorgstelsels
• Hoe verhoudt Nederland zich tot Verenigde Staten en Verenigd Koninkrijk?
• Fragmenten uit documentaire Sicko over zorgsystemen in Verenigde Staten en Verenigd Koninkrijk
• Discussie op basis van stellingen
Landenvergelijking Bevolking
Verzekeraar / overheid
Aanbieder van zorg Verplicht tot leveren zorg
Inkoop zorg
Landenvergelijking: Nederland Bevolking Concurrentie tussen verzekeraars op prijs (en kwaliteit) Verplichte acceptatie
Verzekeraar / overheid
Aanbieder van zorg Verlplicht tot leveren zorg
Inkoop zorg
Gedeeltelijke concurrentie tussen aanbieders op prijs (en kwaliteit)
Sturing door verzekeraars
•
•
Preferentiebeleid:
• •
Verzekeraars vergoeden alleen kosten van preferent (goedkoopste) generiek geneesmiddel Andere afspraken tussen verzekeraar en aanbieder Financiële beloning indien de huisarts in zijn voorschrijfgedrag een vastgestelde doelstelling haalt Bepalingen die huisartsen verplichten volgens bepaalde overeengekomen richtlijnen voor te schrijven Een zwarte lijst met producten die verzekeraars niet betalen aan de apotheker
• • •
Onderzoek Nefarma over preferentiebeleid (eind 2008)
• 31 verzekeraars benaderd, 21 medewerking verleend. • Van de 10 verzekeraars die niet meewerkten voeren 7 preferentiebeleid. • Van de 21 verzekeraars geven er10 financiële beloning aan huisartsen indien een prescriptiedoelstelling wordt gehaald, 10 niet, 1 onbekend.
•
Selectief contracteren van aanbieders op kwaliteit (produktievolume)
•
Landenvergelijking: United States Bevolking
Concurrentie Concurrentie tussen tussen verzekeraars verzekeraars op op prijs prijs (en (en kwaliteit) kwaliteit) Géén Verplichte verplichte acceptatie acceptatie
Aanbieder van zorg
Verzekeraar en aanbieder samen in commerciele Health Maintanance Organisation
Verzekeraar / overheid
Verplicht tot leveren zorg
Inkoop zorg
Gedeeltelijke concurrentie tussen aanbieders op prijs (en kwaliteit)
Landenvergelijking: United States
Landenvergelijking: United Kingdom Bevolking Concurrentie Iedereen tussen verzekeraars per definitie op prijs (en kwaliteit) verzekert Verplichte acceptatie
Aanbieder van zorg
Overheid bekostigd zorg en is meestal aanbieder van zorg – via budgetering
Verzekeraar / overheid
Verplicht tot leveren zorg
Inkoop zorg
Gedeeltelijke concurrentie tussen aanbieders op prijs (en kwaliteit)
Landenvergelijking: United Kingdom
Samenvattend
•
In Nederland Grote rol verzekeraars met winstoogmerk Acceptatieplicht dus consument kan switchen van verzekeraar In Verenigde Staten Grote rol verzekeraars met winstoogmerk Geen acceptatieplicht, en verzekeraar is ook aanbieder Funeste combinatie want velen zijn onverzekerd en consument kan niet switchen bij wanprestatie van verzekeraar Verzekeraar heeft zowel prikkel en kan het zich ‘veroorloven’ om medisch handelen van artsen onredelijk te beknotten In Verenigd Koninkrijk Overheid financiert zorg Aanbieders van zorg beperkt door budgetten Wachtlijsten Weinig innovatie
• • • • • • • • • •
• •
Samenvattend
•
In Nederland Grote rol verzekeraars met winstoogmerk Acceptatieplicht dus consument kan switchen van verzekeraar In Verenigde Staten Grote rol verzekeraars met winstoogmerk Geen acceptatieplicht, en verzekeraar is ook aanbieder Funeste combinatie want velen zijn onverzekerd en consument kan niet switchen bij wanprestatie van verzekeraar Verzekeraar heeft zowel prikkel en kan het zich ‘veroorloven’ om medisch handelen van artsen onredelijk te beknotten In Verenigd Koninkrijk Overheid financiert zorg Aanbieders van zorg beperkt door budgetten Wachtlijsten Weinig innovatie
• • • • • • • • • •
• •
Percepties van zorgstelsels (i) Source: Iris Global Health Survey 2011
Perception of the shape of the health system
Percepties van zorgstelsels (ii) Source: Iris Global Health Survey 2011
Percepties van zorgstelsels (iii) Source: Euro Health Index 2009
fragmenten uit film Sicko van Michael Moore
Sicko Belangrijke conclusies: Verenigde Staten: 1. In HMO is verzekeraar ook aanbieder van zorg: verstrengeling van belangen; 2. Afwezigheid van acceptatieplicht leidt tot onverzekerde zorg, ook bij verzekerden; 3. Keuze van aanbieder is niet vrij. Verenigd Koninkrijk 1. Toegang tot zorg is gratis; 2. Negatieve effecten kwamen niet aan de orde.
Zijn ‘amerikaanse toestanden’ met betrekking tot de rol van de arts in Nederland te verwachten?
•
•
In Verenigde Staten bestaat een ‘funeste’ combinatie: verzekeraars hebben winstoogmerk verzekeraars hebben grote invloed op medisch handelen want verzekeraar is tegelijk aanbieder consumenten kunnen niet makkelijk switchen van verzekeraar want verzekeraar heeft geen acceptatieplicht In Nederland menig verzekeraar heeft winstoogmerk verzekeraars hebben acceptatieplicht consument kan makkelijk switchen en zal verzekeraar ‘straffen’ indien deze het medisch handelen van arts onredelijk beknot of de verzekeraar ook aanbieder is, is niet zo belangrijk
• • • • • •
•
Discussie (i)
• Nu drie systemen bekeken: waar zou u voor kiezen?
Discussievragen 1. Welke invloed mag een verzekeraar hebben op mijn handelen als professional? * welk wisselgeld bieden wij aan als kwaliteitbewaking?
2. Is het een slechte zaak dat verzekeraars zelf ook zorg gaan aanbieden via bv aankopen huisartsenpraktijken? * kan administatieve romslomp verminderen?
3. Zou het niet beter zijn om terug te gaan naar een ‘Engels’ systeem met budgetering? * is het gras groener aan de overkant?
