The academic year started last Monday, with even more international students than last year: nearly 600

1

3 September 2015 | year 58

Biweekly TU/e Magazine | www.cursor.tue.nl

@tuecursor @TUeCursor_news on twitter

03 | It has begun! The academic year started last Monday, with even more international students than last year: nearly 600.

12

Stella Lux moet gaan shinen in Australië

Is Stella Lux a winner too?

16

Hacken tegen hackers

TU/e student Ruben van Vreeland has a dream: to stop hackers.

18

Vloeibare kristallen in beweging

Light makes materials come to life

24 We DARE you!

Een nieuw TU/e-jubileumjaar, waarin Cursor jullie uitdaagt…

2 | Vooraf

3 september 2015

Slechte start voor deel eerstejaars bij Calculus

CURTOON

Eén van de acht shifts waarin de 2.350 studenten voor het basisvak Calculus zijn verdeeld, kende maandag een slechte start. De twee zalen in het Auditorium waren te klein voor de vijfhonderd aangemelde studenten. Hoe dat kon gebeuren, is nog niet duidelijk. Naar een oplossing wordt gezocht. Studenten van de opleidingen Electrical Engineering, Automotive, Psychology & Technology en Sustainable Innovation kregen hierdoor de eerste twee collegeuren Calculus onverwacht vrij.

Die kwaal die studentenleven heet

Hoofdredacteur Han Konings

Eindredacteur Brigit Span

Redactie Judith van Gaal Tom Jeltes | Wetenschap Norbine Schalij Monique van de Ven

Medewerkers Angela Daley Nicole Testerink

Fotografie Rien Meulman Bart van Overbeeke

Coverbeeld Bart van Overbeeke

Opmaak Natasha Franc

Vertalingen Annemarie van Limpt Benjamin Ruijsenaars

“Een deel van onze eigen bachelors is niet goed genoeg voor onze masters.” Nee, het is geen quote van onze nieuwe rector Frank Baaijens, die maandag voor het eerst het academisch jaar opende. Een opening die in het teken stond van excellentie, dus het had best gekund. De uitspraak komt van directeur Anne van de Graaf van de Rotterdam School of Management en stond gisteren op de voorpagina van de Volkskrant. Een treurig stemmende constatering, lijkt me, maar in het hele verdere artikel laat mevrouw Van de Graaf er geen traan om dat haar docentencorps een groep bachelors opleidt die niet voldoet aan de kwaliteitsnormen die nodig zijn om op haar school met een master te beginnen. Daarvoor moeten ze een zeven gemiddeld hebben, een motivatiebrief schrijven en goed scoren op een test Engels. Oorzaken van dit falen: niet de docenten of het onderwijs, maar bijbaantjes en het studentenleven, aldus Van de Graaf. Leg me dat maar eens uit: studeren zonder een bijbehorend studentenleven. Ik begrijp wel wat ze bedoelt, maar op deze manier lijkt studentenleven, wat volgens mij ook het ontplooien is van je leven buiten de collegezaal, een ernstige kwaal. En dat je knaken moet verdienen om dat studentenleven een beetje leuk te houden, lijkt me ook logisch. Van de overheid krijgen ze het niet meer met ingang van dit collegejaar.

Ik zou dit willen betitelen als selectie aan de poort, weliswaar als je de eerste gracht al bent gepasseerd, maar door een aanpassing in de wet mag het tegenwoordig. Doorstromen is niet meer vanzelfsprekend. Universiteitenkoepel VSNU vindt het een goede ontwikkeling, Han Koning s mits elke gediplomeerde bachelor ergens in het land een master kan doen. Ook vreemd: de bachelor ‘leftovers’ van de ene instelling moeten dan weer wel met open armen ontvangen worden bij een ander. Dus misschien is er voor die Rotterdamse minkukels nog wel een plekje te vinden in Groningen of Maastricht. Zoals al gezegd was maandag in het Auditorium excellentie trending topic. Ik koester de hoop dat we hier constructiever blijven nadenken over hoe we het kwaliteitsniveau van het onderwijs op peil kunnen houden, zodat iedereen kan doorstromen. Laten we wegblijven bij die pragmatische Rotterdamse aanpak. Onze jaarlijks groeiende instroom is hierbij zeker een complicerende factor. Rector Baaijens was er duidelijk over: het vergt veel tijd en inspanning van heel veel mensen en financieel raken we aan het eind van onze polsstok. Die boodschap was duidelijk. Nu maar hopen dat staatssecretaris Sander Dekker, die hier te gast was, hem heeft meegenomen naar Den Haag. Zo niet, dan moeten we dat hele studentenleven maar afschaffen.

Aangesloten bij Hoger Onderwijs Persbureau

Redactieraad prof.dr. Cees Midden (voorzitter) prof.dr. Marco de Baar Angela Stevens- van Gennip Thomas Reijnaerts (studentlid) Arold Roestenburg Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris)

Redactieadres TU/e, Matrix 1.90 5600 MB Eindhoven tel. 040 - 2474020 e-mail: [email protected]

Cursor online www.cursor.tue.nl

Druk Janssen/Pers, Gennep

Advertenties Bureau Van Vliet BV tel. 023 - 5714745

Clmn

I saw a Rector

It was summertime and it was raining. I was too late for the gym and too early for my 9’o clock dinner. But I was perfectly on time for the upcoming thunderstorm. The exact moment I was mad at myself for not checking Buienradar.nl - holy holy is Buienradar, Buienradar is the Law - I saw somebody in the distance, getting completely wet while coming out of the bike shed. Another idiot as me - I thought - and not Dutch, for sure. A Dutchie would have known the exact moment for the thunderstorm to start, and how many hours:minutes:seconds it would have lasted. But no. That man was Dutch, and I knew him! Tall, blonde-to-grey hair, oval glasses, blue pinstriped suit. It was him: the new Rector Magnificus, Frank Baaijens. I couldn’t help but wonder. Same forecast, but different country: what would have gone differently? I foresee the Italian scene already: one car and an unfortunate driver waiting for ages for the Rector Magnificus to come out. With the Magnificent Magnificus appearing, epiphany of black umbrellas, in the attempt to protect his halo from blackout and his

stigmata from losing pranotherapy powers. Well, in the Netherlands, at TU/e, the Rector simply opens the shed with his badge, and cycles home under the rain. Nevertheless, he does it with that british charm of Mr Darcy of Pride and Prejudice, and the agility of Jan Janssen­winning the Valent Tour De France. Frank is the PhD at Bio ina Bonito, medical En gineering type of Rector that at the opening of the academic year addresses his speech to his privileged audience: students. He encourages them to shine and cope with their own limitations. In other words, he invites them to practice excellence, because ‘excellence is not a given but hard work’. In return he offers them high level teaching, services and he is himself a source of inspiration. Frank is indeed the type of man you would get inspired from even by listening to him reading the instructions of the popcorn maker. I leave my wish and my encouragement for all the new young faces around in these days to Frank’s and Aristotle’s words: ‘we are what we repeatedly do. Excellence, then, is not an act, but a habit’.

More news on page 5 and www.cursor. tue.nl/en

Stella Lux and Solar Team in Australia Stella Lux has arrived in the Australian city of Adelaide last week. The solar car was welcomed by the full Solar Team Eindhoven (STE), 23 strong. The team left the southern coast last Tuesday, and is headed for Darwin in the north, where the World Solar Challenge will start on October 18, 2015.

Vier bakfietsen gestolen in drie weken

Solar Team Eindhoven has no less than seven weeks to prepare for the race. The Eindhoven will compete in the Cruiser Category. The students won’t return after the race, either. There’s another tour waiting for them in China, and that won’t be done until midDecember.

No limit on recruitment foreign students

Colofon

Nieuws | 3

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Last Tuesday, newspaper Eindhovens Dagblad claimed TU/e wanted to limit the recruitment of foreign students. In a reaction, Rector Frank Baaijens said TU/e will definitely keep up its recruitments activities, but that the university will focus even more on quality. “We can double the number of foreign students, going from 600 to 1,200,” Baaijens says reassuringly, “but not overnight. The university can handle a phased growth, however.” Executive Board chairman Jan Mengelers: “The trick is to maintain a steady, regulated growth. We want to hold on to our high-quality, small-scale education with a human face and a personal touch, and our other strong suits. If we cannot guarantee that anymore - because of the high influx from abroad - either we’ll have to tap into new funds, or limit that growth.” Monday, Rector Baaijens carefully raised the alarm in presence of State Secretary Sander Dekker. Although TU/e’s budget will increase by 15 to 20 million euros in the next few years, it won’t be enough to properly facilitate the influx of students. And he was very clear on what the money would be spent on: extra teaching staff.

TU/e halves gas consumption with the official opening of the Flux building

De TU/e tast in het duister rond de diefstal van vier bakfietsen vanaf de campus en het Bunkerterrein. De vier fietsen, eigendom van verschillende studentenverenigingen en -organisaties, werden in een tijdsbestek van drie weken gestolen. Studentenhockeyvereniging Don Quishoot, stagebemiddelaar Integrand, de commissie Wervingsdagen en studentenvereniging SSRE waren de dupe. Ook de afdeling Safety & Security van de TU/e is verrast door de reeks diefstallen en wil er op korte termijn over in gesprek gaan met de politie.

Monday 31 August saw the official opening by Secretary of State Sander Dekker (Education) of the Flux building, the new accommodation for the TU/e departments of Electrical Engineering and Applied Physics. The building is especially energy-efficient with fully sustainable geothermal heating, so no gas consumption. Since 2002 gas consumption at TU/e has halved, with 4 million m3. This all makes Flux one of the most energy-efficient buildings in the Netherlands, with an energy label of A++. There is only a handful of such buildings in the Netherlands. In addition, Flux has a particularly good energy performance coefficient (EPC) of 0.6 - the statutory maximum is 1.3.

7.000 liter bier voor 3.500 feestgangers #OAJ15 Voor het feest na de Opening Academisch jaar werden 4.000 bandjes uitgegeven. Op het drukste moment waren er tussen de 3.000-3.500 feestvierders. Zij dronken in totaal 7.000 liter bier op, 120 liter wijn en 400 liter fris. 6 studenten organiseerden het feest. Zij hebben hulp gehad van zo’n 80 vrij­willigers.

7,000 liters of beer for 3,500 party people #OAY15 For the party following the Opening of the Academic Year, 4,000 wristbands were given out. At its peak, there were 3,000-3,500 people. They drank a total of 7,000 liters of beer, 120 liters of wine, and 400 liters of soda. The party was organized by 6 students, who were supported by about 80 volunteers.

Photo | Bart van Overbeeke

4 | Universiteitsberichten

3 september 2015

Vascular Access Insights from Numerical Studies”

MENS Bureau voor Promoties en Plechtigheden | Promoties Donderdag 3 september, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. M.J.W. Kanters (W). Promotor: prof.dr.ir. H.E.H. Meijer Titel proefschrift: “Prediction of Long-Term Performance of Load-Bearing Thermoplastics”

Maandag 7 september, 16:00 uur, CZ4: promotie M.D. Gomony MSc (EE) Promotor: prof.dr. K.G.W. Goossens Titel proefschrift: “Scalable and Bandwidth-Efficient Memory Subsystem Design for Real-Time Systems”

UNIVERSITEITSBERICHTEN

Donderdag 3 september, 16:00 uur, CZ5: promotie ir. C. Tamiello (BMT) Promotoren: prof.dr.ir. F.P.T. Baaijens en prof.dr. C.V.C. Bouten Titel proefschrift: “Biophysical regulation of actin cytoskeleton remodeling in adherent cells”

Maandag 7 september, 16:00 uur, CZ5: promotie D. D’Agostino MSc (EE) Promotoren: prof.dr.ir. M.K. Smit en prof.dr. D. Lenstra Titel proefschrift: “Capability extensions to the COBRA generic photonic integration platform”

Maandag 14 september, 16:00 uur, CZ4: promotie Y. Tang MSc (ST) Promotor: prof.dr.ir. J.A.M. Kuipers Titel proefschrift: “Direct Numerical Simulations of Hydrodynamics in Dense Gas-Solid Flows”

Maandag 7 september, 14:00 uur, CZ4: promotie B. Ene-Iordache MSc (BMT) Promotor: prof.dr.ir. F.N. van de Vosse Titel proefschrift: “Haemodynamics and Vascular Remodeling in

Donderdag 10 september, 16:00 uur, CZ4: promotie A. Heinrich MSc (EE) Promotor: prof.dr.ir. G. de Haan Titel proefschrift: “Advances in video motion analysis research for mature and emerging application areas”

En ik vind Belabberde situatie fietsenstalling voor medewerkers Metaforum Begin dit jaar was er nog geen vuiltje aan de lucht. Maar dat zou gauw veranderen, omdat het Hoofgebouw en Potentiaal gingen sluiten i.v.m. renovatie. Toen moesten opeens plm. 100 medewerkers invoegen in de stalling van faculteit Werktuigbouw en Scheikunde. En die zijn niet op zo’n groei berekend. Vooral bij de stalling van Werktuigbouw is het wegzetten van je fiets een ramp. Het begint al met je campuskaart, die je nodig hebt om deze ‘gevangenis’ binnen te komen. Dan hang je je fiets aan twee haken op, en je kunt er donder op zeggen dat als je terugkomt in een van de drie gevallen je fiets helemaal ingeklemd zit tussen twee buren, die het helemaal niet interesseert dat je ook nog eens een keer naar huis wilt. En dan hoeft die andere fiets nog niet eens verbreed te zijn door fietstassen of een kinderzitje. Op deze manier ben ik al een fietsbel verloren. Op een dag heb ik zelfs een fiets helemaal bovenop die stangen zien liggen. En ik ben heus niet de enige die zich hieraan ergert. Van een medewerker van de receptie hoorde ik dat er ook nog andere excessen zijn, zoals fietsbanden die men leeg laat lopen, en een stuur dat tussen de spijlen van de ‘gevangenis’ ingeklemd wordt, waarna de eigenaar de grootste moeite heeft om deze weer los te krijgen. En wat doet die kooi in de ‘kooi’? Ik neem aan dat er anno 2015 toch geen functionarissen meer zijn die een first class handling krijgen. Het gebouw Metaforum heeft miljoenen gekost. Is het nu echt niet mogelijk om de stalling aan de oostkant te overdekken, waardoor in ieder geval de fiets droog weggezet kan worden? Meer dan een ton zal dat niet kosten, staat in geen verhouding tot het bedrag dat Joost Ector gekregen heeft. Zelf zet ik mijn fiets bij droog weer voortaan aan de andere kant van het Matrixgebouw op een dubbel slot, maar als het regenachtig is, wordt het toch weer met tegenzin de cel opzoeken. We hebben een prachtige werkomgeving, en ook die Groene Loper wordt met de week fraaier, maar je kunt je gelukkig prijzen dat je je fiets niet op de campus hoeft neer te zetten!

Maandag 14 september, 16:00 uur, CZ5: promotie L.C.T. de Valk MSc (ID) Promotoren: prof.dr.ir. J.H. Eggen en prof.dr. B.A.M. Schouten Titel proefschrift: “Designing for Open-ended Play” Dinsdag 15 september, 16:00 uur, CZ4: promotie J. Li MSc (IE & IS) Promotoren: prof.dr. F. Langerak en prof.dr.ir. M.C.D.P. WeggemanTitel proefschrift: “New Channel Introduction and Customer Touchpoint Experience in a Multichannel Environment”

Dinsdag 15 september, 16:00 uur, CZ5: promotie ir. D.J.F. Heck (W) Promotor: prof.dr. H. Nijmeijer Titel proefschrift: “Delayed bilateral teleoperation A direct force-reflecting control approach” Woensdag 16 september, 16:00 uur, CZ4: promotie P.J.P. van Meurs MSc (W&I) Promotor: prof.dr. M.A. Peletier Titel proefschrift: “Discrete-toContinuum Limits of Interacting Dislocations” Woensdag 16 september,16:00 uur, CZ5: promotie S.M.P. Schmieschek MSc (TN) Promotoren: prof.dr. J.D.R. Harting en prof.dr. A.A. Darhuber Titel proefschrift: “Computer simulation of boundary effects and multiphase flows on the mesoscopic scale” Intreerede Vrijdag 4 september, 16.00 uur, BZ: intreerede prof.dr. V. Scharnhorst (BMT) – dhl Titel: “Klinische chemie: van analyse naar informatie”

Ook een bericht plaatsen op deze pagina? Mail het bericht (maximaal 100 woorden) dan naar [email protected].

ALGEMEEN STU | Trainingen Vanuit het Onderwijs en Studenten Service Centrum (STU) worden dit studiejaar wederom verschillende trainingen gratis aangeboden. Open deelname voor TU/e-studenten van alle faculteiten. Het STU heeft verschillende workshops en trainingen met verschillende doeleinden. • Wil je nu beter studeren? • Wil je straks goed voorbereid de arbeidsmarkt op gaan? • Wil je aan jezelf werken en meer uit jezelf halen? Dan moet je bij het STU zijn. Kijk op OASE bij vakcode STU00, er zit vast iets voor jou tussen! SAI | Invitation diploma award ceremony 3TU.SAI 3TU.School for Technological Design, Stan Ackermans Institute (SAI) invites you to the diploma award ceremony on Tuesday 15 September 2015. During this ceremony the SAI design engineers will receive their diploma, a Professional Doctorate in Engineering (PDEng) degree. The festive presentation of diplomas will take place in the Senaatszaal in the Auditorium at Eindhoven University of Technology at 15:00 hrs. The presentation will conclude with a reception.

Nieuws | 5

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

TU/e vindt vervanger voor het failliete Imtech Het bedrijf SPIE neemt zeker voor een jaar het onderhoud over aan de werktuigbouwkundige installaties op de campus van Imtech. De TU/e heeft na dik vier jaar het contract met Imtech opgezegd vanwege het faillissement van het bedrijf, dat vorige week vrijdag werd uitgesproken. Ronald van Nattem, hoofd Beheer en onderhoud aan de TU/e, laat weten dat nu eerst “alle zeilen

worden bijgezet om veiligheid en continuïteit te waarborgen”.

Jakob de Vlieg new dean Mathematics & Computer Science TU/e has appointed prof.dr. Jakob de Vlieg as dean of the Department of Mathematics & Computer Science from 1 September 2015. He will also be professor of Applied Data Science at TU/e. De Vlieg has worked as top R&D manager at Bayer, Organon and Schering-Plough. He was also part-time professor of computational chemistry in Nijmegen.

TU/e-prof gaat regio promoten met slimme scheurkalender TU/e-hoogleraar Maarten Steinbuch is druk in de weer met een scheur­ kalender met feitjes over ‘de slimste regio’. Zijn missie: de verborgen schatten van de Brainport-regio ontdekken en “laten zien hoe goed we zijn als regio”. De hoogleraar heeft als streven om de scheurkalender tegen de kerst klaar te hebben. Een deel van de winst gaat naar goede doelen als de sponsoring van studententeams en een gift aan Stichting Techniek Promotie en de Ontdekfabriek.

De Vlieg succeeds prof.dr. Emile Aarts who became rector of Tilburg University on 1 June. Prof.dr. Mark van den Brand remains vice-dean of education at the department W&I with prof.dr.ir. Barry Koren continuing as vice-dean of research.

SSRE en Demos naar monumentale panden in centrum SSRE hoopt over een jaar de deuren van haar sociëteit te kunnen openen aan de Vestdijk 22. Het bod dat de studentengezelligheidsvereniging onlangs heeft uitgebracht, is volgens praeses Han Raaijmakers geaccepteerd. Volgens Raaijmakers is met de aankoop een bedrag gemoeid van ongeveer een miljoen euro, vergelijkbaar met het bedrag dat Demos onlangs betaalde voor het pand De Keizer aan de Keizersgracht. Ook de koop van dit pand kwam in augustus rond. Demos hoopt rond de jaarwisseling te verhuizen naar haar nieuwe onderkomen, dat momenteel wordt verbouwd.

New wireless lab aims at wifi 1000 times faster by 2020

Advertenties

SPACE-S STUDENTENAVOND 22 september, 19.00 uur Atelier, Videolab Strijp-S Torenallee 20 5617 BC EINDHOVEN

wie Hoe en met en w i l j i j wo n ? o p S t r i j p -S

The number of wireless connected devices will grow explosively over the coming years due, in no small measure, to the ‘Internet of Things’. Homes alone will have many tens of these devices and sensors. But to enable them all to communicate at the same time, fast and error-free, new technology is needed. So TU/e has built a new laboratory complex, CWTe Labs, that were officially opened on Monday 31 August. CWTe stands for the Center for Wireless Technology Eindhoven, which clusters TU/e knowledge on wireless technology. The new labs of CWTe, around 700 square meters, covers virtually the entire eighth floor of the university’s Flux building.

Shanghai ranking: TU/e is best Dutch engineering university TU/e is ranked 49th for engineering in the ARWU ranking of the best universities. In respect of the ARWU sub-ranking for Computer Science, TU/e appears in the 51 to 75 place range. In both areas, TU/e is the highest ranked Dutch university. For the Chemistry sub-ranking TU/e appears between ranking 101 and 150, the third-ranked Dutch university behind only Groningen (51-75) and Utrecht (76-100). In the general ranking of all universities, non-engineering included, TU/e has consolidated its position, moving up five places from 320 to 315.

De mens achter het nieuws De percussie is verstomd, het vuurwerk verdampt, het publiek huiswaarts en de tesla coil is weer ingepakt. Jolie Boot, waarnemend directeur bedrijfsvoering van de faculteiten Technische Natuurkunde en Electrical Engineering geniet na van een geslaagde opening van ‘haar’ gebouw Flux. Het regende complimenten voor iedereen die had bijgedragen aan de voorbereiding én de uitvoering ervan.

Hoe kijk je erop terug? “Zeer tevreden en met veel voldoening. Nadat we eind juni startten met de voorbereidingen voor de opening van Flux en aansloten bij het organisatieteam voor de opening van het academisch jaar, besloten we al vrij snel dat ons programma hetzelfde moest uitstralen als ons gebouw: excellent, duurzaam en transparant en dat het allemaal niet te lang moest duren. Dat is prima gelukt. Na een paar korte speeches door Jo van Ham (CvB, red.) en Veronique Marks (Dienst Huisvesting, red.) verrichte staatssecretaris Sander Jolie Boot Dekker de openingshandeling. Het showgedeelte omvatte de tesla coil die reageerde op het ritme van slagwerk, vier dansers, wandelende ‘Puppi’s’ en vuurwerk. Gelukkig vond dit allemaal plaats voor de regen losbarstte en waren we tijdig binnen voor de receptie.”

Peter van de Ven | medewerker Universiteitsbibliotheek

“Je krijgt energie van dit gebouw” Nog steeds niet dat ene boek gevonden?

Is er iets tegengevallen? “Uit voorzorg voor de opkomende wind en de regen werden de zwarte doeken ter vergroting van het bliksemeffect om de tesla coil deels opgerold. Maar weinigen zullen het gemerkt hebben; er was genoeg te zien”

Hoe heb je de opening beleefd?

Geef zelf vorm en inhoud aan SPACE-S!

6,5 MILJOEN

Betaalbaar wonen in je eigen studio óf met een groep. In het nieuwe creatieve hart van Eindhoven!

TWEEDEHANDS BOEKEN

Mee r dan won en

Kijk voor meer info op WWW.SPACE-S.NL

#

space040

“Ik ben niet zo’n feestvierder. Ik heb er vooral erg van genoten dat iedereen het zo naar zijn zin had in Flux. Je krijgt energie van dit gebouw. Het is fijn te zien dat alle effort die in dit evenement is gestoken zo goed heeft uitgepakt. Bij deze ook mijn complimenten voor iedereen die eraan heeft bijgedragen.”

Wat is je achtergrond? “Ik heb bedrijfseconomie gestudeerd in Tilburg, daarna heb ik gewerkt in de staf, als adviseur en als zelfstandige. Daarnaast heb ik ook een aantal jaren voor mijn gezin gezorgd. Inmiddels werk ik al weer zeven jaren aan de TU/e, eerst bij de DFEZ, daarna als adjunct directeur bedrijfsvoering en nu als waarnemend directeur bedrijfsvoering van de faculteiten Technische Natuurkunde en Electrical Engineering.” Interview | Tiny Poppe Foto | Bart van Overbeeke

6 | Gelinkt

De TU/e: dagelijks het tweede thuis van zo’n dertienduizend studenten en medewerkers. Een relatief kleine gemeenschap, met ontelbare banden tussen de leden - zakelijk en/of privé. In ‘Gelinkt’ laten we steeds een aantal van hen aan het woord over hun relatie met elkaar en de universiteit.

3 september 2015

Linked | 7

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

“We begrijpen het van elkaar als we gestresst zijn” Het kan zijn dat ze elkaar tijden niet zien, ook al wonen ze in hetzelfde studentenhuis - maar ze begrijpen maar al te goed waar de ander het zo druk mee heeft. Teun Verberne (24) was projectleider bij de bouw van de Sagrada Familia van ijs, Joost Lammers (22) is actief bij motorraceteam STORM en Bas Caron (22) heeft al heel wat uurtjes gestoken in Stella Lux, de nieuwste Solarteam-auto.

Het is gezellig aan de keukentafel op een mooie zomerse donderdag­avond aan de Aert van der Neerstraat 2, een hoekhuis in de Eindhovense wijk Berkelbosch. De bewoners van CasaGooch hebben zicht op de tuin die grotendeels wordt gevuld door een zwembad, waar ze ‘toch wel een paar keer per jaar’ in zitten. Bij uitzondering zijn alle bewoners er vanavond en dat is een mooie gelegenheid voor Martijn Imhoff, masterstudent Industrial Design, om - een halfjaar na zijn verjaardag - op aardbeienvlaai te trakteren. Ze wonen sinds februari vorig jaar met z’n zessen in het huis: Martijn heeft gezelschap van werktuigbouw­ kundigen Jacco Hubregtse, Jasper Verhoeven en Joost Lammers. Teun Verberne studeert Bouwkunde en Bas Caron Technische Bedrijfskunde. Eens in de zoveel tijd hebben ze een ‘slechte filmavond’ en laatst hebben ze bij het casino het potje opgemaakt dat gespekt is met alle

keren dat drie euro betaald moet worden voor het niet-schoonmaken. Het resultaat: 520 euro door alles op rood te zetten. Hoewel de mannen graag tijd met elkaar doorbrengen, zit die mogelijkheid er lang niet altijd in. Teun, Joost en Bas zijn in het afgelopen anderhalf jaar het minst vaak thuis geweest. Bas: “Joost en ik slapen allebei op zolder, maar het komt geregeld voor dat ik thuiskom en hij net weggaat. Of we zeggen even kort goedemorgen tegen elkaar bij het tandenpoetsen.” Bas werd tijdens een infolunch enthousiast gemaakt voor Solar Team Eindhoven. Bij de eerste sollicitatieronde viel hij net buiten de boot, maar een paar maanden later werd hij blij verrast toen ze hem belden met de vraag of hij nog steeds interesse had. Inmiddels is hij met het team in Australië. Joost zocht ‘even iets anders’ toen hij zijn bachelor binnen drie jaar

had afgerond en via via hoorde over STORM. “Ik heb het Solarteam overwogen, maar het leek me nog vetter om met een totaal nieuw project te beginnen.” Teun mocht eind 2013 als Bouw­kundestudent mee om de grote ijskoepel in Finland te bouwen. Een jaar later was hij een van de kartrekkers bij de bouw van de Sagrada Familia van ijs en hij overweegt om ook komende winter naar Finland te gaan.

“Je leert veel van elkaar” De drie hebben veel voor hun projecten over: nachten doorhalen, andere zaken moeten wijken. Waarom? Bas, die zich bekommert om subsidies en ‘regelwerk’ bij Solar Team Eindhoven, is vooral te spreken over de combinatie van verschillende achtergronden binnen zijn team. “Je leert veel van elkaar. We kijken er met verschillende brillen naar. Waar de een checkt of de elektronica deugt, let de ander erop of er wel genoeg budget is voor wat we willen.” Joost ontwerpt de onderdelen voor de racemotor van het project STORM en berekent en voorspelt hoe alles gaat bewegen. Zijn betoog is met enthousiasme doorspekt als hij het heeft over het

“There’s a lot to learn from each other” They might not see each other for ages, even though they live in the same house. But they all know why that is: Teun Verberne (24) was project manager of the Ice Sagrada Familia project, Joost Lammers (22) works for motor racing team STORM, and Bas Caron (22) has spent quite some time working on Stella Lux, the latest Solar Team car. They’ve been living at the Aert van der Neerstraat 2 since February last year: graduate student of Industrial Design Martijn Imhoff, mechanical engineers Jacco Huibregtse, Jasper Verhoeven and Joost Lammers, Teun Verberne of Built Environment, and student of Industrial Engineering Bas Caron. Although the six men enjoy spending time together, opportunities are few and far between.

Joost Lammers, Teun Verberne en Bas Caron

toepassen van technische kennis, maar wat hem misschien nog wel het meeste aanspreekt, zijn alle discussies. “Ik vind het ontzettend leuk om anderen te overtuigen van mijn ideeën en (grinnikend) dat lukt me ook best goed.” Het is nog de vraag of hij aan de 80 Day Race kan meedoen, aangezien die van 2016 naar 2017 is verplaatst, maar hij verheugt zich al op de testritjes die het team volgend jaar wil maken. Teun haalt zijn energie vooral uit het doorlopen van een project van a tot z. “Daar komen zoveel dingen bij kijken die je tijdens je studie niet leert. Je ontwerpt, maar je werkt lang niet alles technisch uit. En ik vind het fijn om met mijn handen te kunnen werken.”

“Je mag er vanuit gaan dat er dingen fout gaan”

potentieel gevaarlijk onderdeel - mee kan in het vliegtuig en dat leverde behoorlijk wat papierwerk op. Joost: “Je wil met je team een prestatie neerzetten. Juist als je op een moeilijk punt bent, is het een kwestie van doorpakken.” Teun zat er doorheen bij slecht nieuws toen hij al dagen weinig had geslapen. “Ik lag net even op bed, toen ik ’s nachts werd gebeld dat de ballon (waarop ijs met zaagsel werd gespoten, red.) kapot was gegaan.” Nog steeds, driekwart jaar later, baalt Teun er zichtbaar van dat het net niet is gelukt hun project helemaal af te krijgen. Zeker bij die momenten dat ze het zwaar hebben, vinden ze steun en gehoor bij hun huisgenoten. Bas: “We hebben het al bij Teun gezien en we begrijpen het van elkaar als we gestresst zijn of als we er dagen niet zijn. ” Teun: “Je legt de lat heel hoog bij zo’n project en dan mag je er vanuit gaan dat er dingen fout gaan. Dat heb ik hen ook meegegeven.”

Hoewel de drie erg enthousiast zijn over hun projecten, zijn er zeker momenten geweest dat ze het even niet meer zagen zitten of dat een oplossing niet meteen paraat was. Zo zag Bas zich gesteld voor de taak om te zorgen dat de grote lithiumbatterij - een wezenlijk maar

TU/e: a home away from home for about thirteen thousands of employees and students. The community is a relatively small one, with infinite connections between its members, be they professional or private. In ‘Linked’, community members talk about their mutual relationship and their connection to the university.

Teun, Joost, and Bas have been home least of all the past eighteen months. Bas once attended an informative lunch meeting of Solar Team Eindhoven (STE), and is currently in Australia with the team. Someone told Joost about STORM, who thought it would be ‘awesome’ to start on an entirely new project. Teun was invited to come along to Finland in 2013 to build the giant ice dome. Last year, he was one of the supervisors of the Ice Sagrada Familia project, and he’s contemplating on going to Finland again this winter. Bas, in charge of grants and overall organizer at STE, especially likes the diverse backgrounds. “There’s a lot to learn from each other. We look at things from different perspectives.” Joost develops parts for the racing

motorcycle, and calculates and predicts how everything will move. He enjoys discussions. “I love to convince others of my ideas, and I’m pretty good at it, too”, he chuckles. It is yet unsure if he will be able to join the 80-Day Race the 2016 edition has been moved to 2017 - but he’s excited about the test drives that are planned for next year. Teun has a passion for going through a plan from A to Z. “There are just so many things you don’t learn during lectures. You design things, but you don’t necessarily calculate all the technical specifics. And I love working with my hands.”

Gaat het in huize CasaGooch alleen nog maar over het teamwerk? Volgens Martijn Imhoff valt dat reuze mee. Lachend: “Met drie werktuig­ bouwkundigen in huis is het eerder zo dat de gesprekken over het vakgebied gaan. Dan raak ik ze soms kwijt.” Interview | Judith van Gaal Photo | Bart van Overbeeke

8 | Student

3 september 2015

Student | 9

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Studenten van de TU/e gaan steeds vaker voor hun studie naar het buitenland. Voor stage of voor het verrichten van onderzoek, omdat het verplicht is of omdat ze het leuk vinden. Cursorlezers kunnen iedere twee weken over de schouder van een TU/e-student in het buitenland meekijken.

Aanschuiven bij Visserstraat 2 in Eindhoven Wat is dit voor een huis? De amicale sfeer vind je volgens Max terug in de deuren die altijd openstaan en de dingen die ze samen doen. Spelletjes op bord en op computer, borrelen bij Walhalla of andere kroegen, en nog veel meer. Stefan van Uden (zesdejaars Scheikundige Technologie en lid van studentenrugbyvereniging THE Elephants) roemt de ‘niks moet, alles mag-mentaliteit’. “Je kunt hier jezelf zijn.”

De eerste is twintig vragen beantwoorden. Ieder fout antwoord betekent een adje pils. Huisoudste Tonny Zenhorts (Fontysstudent) weet dat negentig procent van de vragen fout beantwoord wordt. Bij de tweede opdracht moet je in jurk en boa naar buiten om bij buurtgenoten dingen voor elkaar te krijgen. Ondertussen verbouwen je huisgenoten je nieuwe kamer. Wat er in opdracht drie tot negen verwacht wordt, kan niemand zich herinneren.

Waar eten ze? De jongens van onafhankelijk dispuut Inter Pocula, dat ‘tussen de pullen’ betekent, eten buiten. De bedoeling is om te eten op de kamer van de kok van de dag, maar Max’ kamer is daar wat klein voor. Het eten komt niet volgens afspraak om zeven uur op tafel. Max: “Het beste pitje (lees: grootste, red.) is ergens in de zomervakantie kapotgegaan. De kans dat het wordt gemaakt, schat ik klein. Vanavond is het eten niet op tijd klaar. Geen probleem.”

Is er een band met oud-huisbewoners? Ja. Sinds 2000 bestaat er zelfs een Inter Pocula Social Club. Die heeft wel vijftig leden. Ieder jaar zijn er zeven activiteiten, variërend van een stedentripje (komend weekend naar Antwerpen) tot zeilen en een barbecue met karaoke.

Wat jammer dat jullie geen gemeenschappelijke woonkamer hebben! “Nee, dat is juist leuk. Dat geeft reden om elkaar op te zoeken. Dat we bij elkaar op de kamer zitten, is de norm. Wie privacy wil, doet zijn deur dicht, maar dat gebeurt niet veel”, zegt Max.

Hebben jullie een schoonmaakrooster? “Nee”, zegt Max. “hoewel, dat hebben we wel opgezet in een helder moment, maar dat is nu redelijk verwaterd.” En huisregels? Max: “Don’t be a dick.” Timo Visser (Fontysstudent): “Die ken ik helemaal niet.” Gilles Berendsen (derdejaars MWT): “De regel wordt ook vaak overschreden.”

Pasta met al het goede van het leven

Max van Kuipers (Fontysstudent) is het haasje en doet boodschappen, kookt, serveert, ruimt af en wast af vandaag. De zeven bewoners doen het hele programma bij toerbeurt. Hierna is Max dus zes keer ‘vrij’. • Bak 600 gram bacon in zonnebloemolie • Kook in een andere pan 500 gram penne • Terug naar de bacon. Voeg knoflookpoeder en cayennepeper toe • Snijd een rode paprika in stukjes en bak die mee • Voeg 800 gram tomatensaus met een smaakje toe • Doe alles bij elkaar. Klaar!

Welke tradities kent Inter Pocula? Een nieuwe huisgenoot moet een indrinkavond organiseren met eten en bier. Inter pocula doet de rest . Dat wil zeggen; zij geven de nieuwkomer een soort ontgroening. Er moeten negen opdrachten worden vervuld.

En hoe is het in München?

And how are things in Stevenage?

Een beetje groter, een paar graden warmer, een vergelijkbaar taaltje en een overvloed aan Duitse premiumauto’s, zoals BMW, Audi en Mercedes. Hoewel de verschillen tussen Zuid-Duitsland en Nederland klein zijn, is het leven hier maar al te comfortabel. Hoewel München inderdaad niet bekendstaat als een exotisch uitwisselingsoord, is het een zeer aangename stad waar je snel je draai gevonden hebt. Deze stad, twee keer zo groot als Amsterdam, biedt voor ieder wat wils: de serieuze student kan zich aan de universiteit uitleven tussen alle streberige Duitse studenten, terwijl de sportieve student een wandel- of fietstocht door de Alpen of rondom de vele meren maakt. Mocht je toch liever gedurende het laatste jaar van je studententijd meer tijd op het terras doorbrengen, dan zit je hier goed met alle Biergartens waar vanaf ’s ochtends tot en met ’s avonds heerlijke biertjes uit München geschonken worden. Ondanks de stadse omgeving kun je hier in de zomer goed ontspannen in de vele parken of een duik in de rivier nemen, waar iedereen langs de oever geniet van de zon en een goede barbecue. Als dit nog niet goed genoeg klinkt, dan raak je misschien overtuigd door de Zuid-Duitse eeten drinkcultuur: grote stukken vlees (van Weißwurst, Hendl tot en met Schweinshaxl) met een calorierijke saus, een literpul bier gecombineerd met vele aardappelvariëteiten en Sauerkraut. Verder behoort de regio Beieren tot een van de ‘power-provincies’ van Duitsland, wat enerzijds heeft geleid tot veel economische groei, maar anderzijds huurprijzen in en rondom München heeft opgedreven. Deze bedrijvig­heid in en rondom München biedt echter mooie kansen voor een bijbaan of zomerstage bij traditionele Duitse bedrijven.In tegenstelling tot andere uitwisselingsbestemmingen ga je in München niet achteruit op de kwaliteit van het onderwijs, heb je de mogelijkheid om goed Duits te leren spreken, zijn de Alpen nabijgelegen ter ontspanning (wielrennen in de zomer, skiën in de winter) en kom je terecht in een bourgondisch leefgebied, waar goed gefeest, gegeten en gedronken wordt. Mocht je nog niet overtuigd zijn van het comfort van leven in München, kom dan (bij voorkeur gedurende het Oktoberfest) naar München en laat je zoals vele bezoekende vrienden positief verrassen door deze stad. Arjan van Cruchten, masterstudent Operations Management and Logistics

Wet. Because the weather in Stevenage, midst London and Cambridge, isn’t its most attractive feature. The temperature has only sporadically breached the 25 degrees Celsius mark. Luckily, the British invented a few traits to ease the pain: eating a lot of cake, comedy driven television and the pint as the standard size beer glass. However, the advantages of my internship at GSK strongly outweigh the bad weather. As a student Biomedical Engineering it is a godsend to work at a gigantic R&D site in a leading pharmaceutical company. My project involves state of the art research on tuberculosis in a laboratory filled with the latest equipment. Pipetting robots, computers that photograph your experiments and so on. In addition, it is very instructive to look around in a company with a revenue of 30 billion. Furthermore, you are exposed to the original British culture every day: ‘Are you takin’ the Mickey? I am sick as a parrot!’. These are colorful expressions to expand your academic vocabulary.

@ Visserstraat 2, Eindhoven Just Max van Kuipers’ (student at Fontys) luck: today, he’s the one to go grocery shopping, cook, serve dinner, clean the table and do the dishes. The seven housemates take turns taking care of the whole lot. After this, Max will have six days ‘off’. The men are all members of independent chapter Inter Pocula, which means ‘among beer mugs’, and have dinner outside today. The idea is to eat in the chef’s room, but Max’ room is just too tiny.

 How would you describe this house? There’s a really friendly atmosphere, witness the rooms doors that are always open, and the things they do together. Board games, computer games, attending socials at Walhalla or having drinks at other bars, you name it. Stefan van Uden, (sixth-year student of Chemical Engineering and member of student rugby club THE Elephants) praises the ‘anything goes’ mentality. “We can all just be ourselves.”

What surprised me the most is the realization that you find yourself on an island indeed. Even though I am not separated by a vast distance from Eindhoven, it is a completely different world. Due to the inflation for instance, you have to cut your budget by 30% and roundabouts still confuse me after three months of driving on the left side of the road. Although they might be a bit stubborn over here, they do have a good sense for academic allure. The contrast with Eindhoven is huge when you walk through the impressive and ancient colleges of Cambridge. We are like newborns here in Eindhoven, with our 59 years! Joost de Vries, student Biomedical Engineering

What a shame you don’t have a common area! “No, it’s perfect. Now we have reason to visit each other. We’re always in someone’s room. Whoever wants privacy can close his door, but that barely happens”, says Max.

Would you and your roommates like to feature in this item? Let us know at [email protected]

Interview | Norbine Schalij Photos | Bart van Overbeeke

Vind jij het ook leuk om een bijdrage te leveren aan deze rubriek en ben jij dit collegejaar in het buitenland? Stuur dan een mailtje naar [email protected].

10 | Human Interest

3 september 2015

? De Vragenbank

Cees Gniewyk (20), derdejaars student Technische bedrijfskunde en studentassistent bij TiNT pakt vijf vragen uit de hoge Cursorhoed. Bij een ernstig bezwaar zou hij er één mogen wisselen. Maar er wordt niet gewisseld; Cees is niet iemand die wegloopt voor problemen.

Wat maakt jou uniek?

Wie of wat mis je het meest?

Waarover maak je je de meeste zorgen?

Waarvan heb je het meeste spijt?

Aan wie zou je een vraag willen stellen en welke vraag zou dat zijn?

“Mijn manier van handelen maakt me uniek. Ik ken geen schaamte -of ontdek het te laat. Ik ben uniek in de warmte die ik kan afgeven. Ik stel graag mensen op hun gemak. Daarvoor ga ik met of tegen ze praten tot ze zich prettig voelen. Ik heb een heel positieve instelling en praat met iedereen. Dat deed ik als kind al. Toen ik van mijn eerste tot vierde levensjaar in Frankrijk woonde sprak ik op het schoolplein alle kinderen én hun ouders aan.”

“Wat ik het meest mis, is gewoon een vakantie niks doen en me daar toch goed bij voelen. Dat deed ik als puber. Dan ging ik in de vakantie een week bij een vriend logeren en deden we niets anders dan buiten spelen of binnen op een spelcomputer spelen. We leefden van dag tot dag. Nu ik volwassen ben, heb ik meer verplichtingen. Er komt ook verantwoordelijkheid bij voor de toekomst.”

“Dat is een goede vraag, maar ook een lastige. Ik maak me zorgen dat er een tijd komt waarin ik geen vooruitgang meer boek. Want de afgelopen jaren aan de TU/e heb ik veel geleerd qua planning en studie. Daar kijk ik met een fijn gevoel op terug. Dat gevoel van groeien en vooruitgang wil ik niet missen.”

“Deze vraag wil ik bij nader inzien toch graag ruilen. Ik heb namelijk niet veel spijt van dingen. Meestal komt alles wel weer goed.” Cees pakt nu: Wanneer is een dag voor jou geslaagd? “Wanneer het gelukt is om hard te werken en goed ontspannen te combineren. Dat is wat ik eerst niet kon. Ik werkte heel hard tot ik zo moe was dat ik helemaal niets meer deed aan studie. Tijdens de Intro had ik zo’n goede dag; ik had hard gewerkt om een workshop mindfulness te geven bij TiNT en had daarna nog tijd om ter ontspanning te boulderen bij Monk.”

“Vooropgesteld; ik zou elke vraag die ik heb gewoon stellen als het mogelijk was. Ik zoek nu dus een persoon die niet makkelijk bereikbaar is. Ja, aan onze hond Kirby. Waarom wil je elke tien minuten naar binnen of naar buiten? Is het de tempera­ tuur of wil je aandacht? Heb je dorst of moet je plassen? Onze golden retriever is vernoemd naar een stofzuigermerk. Mijn vader wist dat zijn gedrag zou gaan passen bij die naam, dat ie alle kruimels en etensrestjes van de grond zou zuigen. Voor mij was ‘t leuk dat Kirby ook de naam is van een Nintendo-personage.”

Interview | Norbine Schalij Photo | Bart van Overbeeke

Mens & Mening | 11

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

TUssen de oren

In Cursor worden iedere twee weken studenten, docenten, labs, technische artefacten, de werkomgeving, het weten­schappelijk bedrijf, de campus, het onderwijs en websites onder een psychologische loep gelegd door de medewerkers van TU/e-opleiding Psychology & Technology.

Regenbogen en potten met goud Daar ben je dan - of daar ben je weer. Het academisch jaar is ingeluid met een grote knal en gouden linten, het grote feest van wetenschap gaat weer beginnen.

? The Hot Seat

Cees Gniewyk (20), third-year student of Industrial Engineering, and student-assistant at TiNT, grabs five questions from Cursor’s magic question hat. He’s allowed to change one question if he really objects to answering it. But there’s no swapping questions here: Cees does not run away from problems.

What makes you unique?

What do you miss most?

What do you worry about the most?

What do you regret the most?

Who would you like to ask a question, and what would it be?

“The way I act makes me unique. I know no shame - or find out too late. I’m a very kindhearted person, which also makes me unique. I like to make people feel at ease. I start talking to them, or with them, until they are comfortable. I have an extremely positive attitude, and will talk to anyone. I did so when I was a kid, too. Until I was four, I lived in France, and at the playground I always talked to all the kids and their parents.”

“Doing absolutely nothing during a break, and feeling fine about it. I used to when I was a teenager. I’d stay at a friend’s house for a week, and all we’d do was play outside or on our computers. We took everything one day at a time. Now that I’m an adult, there are just more obligations. And I have to be responsible in light of the future.”

“Good question. Tough one, too. I worry there might be a time I stop improving. The past years at TU/e have been very educational in terms of planning and academics. I remember all that fondly, and I don’t want to lose that feeling of growth and progression.”

“On second thought, I’d like to swap this question. There’s not much I regret, really. Things usually turn out okay in the end.” Cees’ new question is: When is a day a good day for you? “When I’ve managed to balance hard work and relaxation. During the Intro I had one of those good days: I put in a lot of effort for a mindfulness workshop at TiNT, and after that I had time to do some bouldering at Monk’s to unwind.”

“Let’s begin by saying I’ll ask anyone anything if I had the chance, so let me think about someone who’s hard to reach. Got it: our dog, Kirby. Why do you want to go outside every ten minutes? Is it the temperature, or do you want attention? Are you thirsty, or do you need to pee? Our golden retriever was named after a vacuum cleaner brand. My dad knew his behavior would fit that name, in that he’d eat every last crumb and scrap from the floor. I liked it because Kirby is also a Nintendo character.”

Het thema van de opening van dit academisch jaar was TU/excellence. Ik moet bekennen dat ik daar even wat naar bij werd: excellentie is wat mij betreft een zeer betrekkelijk en slecht te definiëren prestatiedoel, dat aan zou kunnen zetten tot oogkleppen, ellebogenwerk en borstklopperij.

Mijn vrees bleek onterecht, want de centrale boodschap van alle sprekers - student, rector, staats­ secretaris en Spinoza-laureaat - was eigenlijk: kijk om je heen, ontwikkel je breed en werk samen. We kunnen meer bereiken als we over de grenzen van onze disciplines heen kijken en wetenschap is ook maar ploeteren, dus dan maken vele hoofden licht werk en kunnen we maar het best van het proces genieten in plaats van ons blind staren op de pot met goud aan het eind.

Brain matters

Meer dan tachtig nationaliteiten: dáár kun je wat van leren Geruststellend dat dit zo openlijk herkend en erkend werd, maar wat mij betreft mogen die gordijnen nog verder open gegooid. Onderwijs en onderzoek zijn mooi, maar er

is zoveel meer: geweldige sport­ faciliteiten (of je gaat gewoon voor de lekkere broodjes), verenigingen voor mensen met alle soorten quirks, en een fantastisch scala aan films, lezingen en meer van dat soort moois. En wat te denken van die rijkdom aan mensen om je heen: meer dan tachtig nationa­liteiten. Dáár kun je wat van leren. Met een thema als ‘excellentie’ dreigt je blik zich misschien al gauw te vernauwen tot studeren, blokken, buffelen. Mijn boodschap aan studenten én medewerkers:

doen, maar met mate. Sluit nieuwe vriendschappen, ga je thuis voelen hier, kijk goed om je heen, doe mee, en nodig eens iemand met een heel andere achtergrond uit. Of, zoals Ramses Schaffy zong: Zing, vecht, huil, bid, lach, werk, en bewonder - niet zonder ons!

Yvonne de Kort is hoogleraar Omgevingspsychologie bij Human-Technology Interaction

In every Cursor staff from the human-oriented program Psychology & Technology Cursor will be taking a closer psychological look at students, teachers, labs, technical artifacts, the workplace, the scientific business, campus, education, and websites.

Rainbows and pots of gold There you are. Or, there you are again. The academic year has started with a bang and gold ribbons, and the science fiesta is about to start once more. Theme of this year’s academic year opening was ‘TU/excellence’. I must admit it made me feel a little nauseous. As far as I’m concerned, excellence is an extremely relative performance goal, which is hard to define at

that. It could prompt temporary blindness, ruthlessness, and egotism. They were groundless fears, as it turned out. The message of all speakers, be they student, Rector, state secretary, or Spinoza laureate - was the same, really: look around you, expand your horizon, and cooperate. We can achieve more if we look beyond our respective disciplines. And since scientists have to slog away every day anyway, we might as well put our heads together

and enjoy the process rather than focus on the pot of gold that´s waiting for us at the end. It was reassuring to see this matter being recognized and acknowledged, but we can do much better than that if you ask me. Education and research are wonderful, but there’s so much more: excellent sports facilities (where they happen to serve delicious sandwiches as well), all kinds of associations for people with shared quirks, and an amazing

selection of films, lectures, etc. Not to mention the wealth of people that surrounds you: more than eighty nationalities. Now that’s educational. A theme like ‘excellence’ might make you think of studying, cramming, and drudgery exclusively. I have a message for both students and faculty members: sure, but in moderation. Don’t forget to make new friends, get comfortable on campus, look

around, participate, and invite someone over whose background is entirely different from yours. Like Dutch singer Ramses Shaffy once sang: Zing [sing], vecht [fight], huil [cry], bid [pray], lach [laugh], werk [work], en bewonder [and admire] - niet zonder ons! [- but not without us!] Yvonne de Kort is Professor of Environmental Psychology at Human-Technology Interaction

12 | Focus

3 september 2015

Focus | 13

See for news www.cursor.tue.nl/en

Text | Tom Jeltes Photos | Bart van Overbeeke Kan de Eindhovense zonne-gezinswagen Stella Lux dit jaar bij de World Solar Challenge in de buurt komen van het overweldigende succes van haar voorganger, die twee jaar geleden de Cruiser-klasse won en vervolgens de ene na de ander prijs in de wacht sleepte? Aan de voorbereiding mag het niet liggen: niets wordt aan het toeval overgelaten. Hoewel het startschot in Darwin pas op 18 oktober klinkt, is het volledige Solar Team Eindhoven 2015 (22 man en 1 vrouw sterk) al sinds vorige week in Australië om de puntjes op de i te zetten.

STELLA LUX

moet gaan

in Australië

Trip up | Afgelopen dinsdag vertrokken de teamleden vanuit de zuidelijke finishplaats Adelaide om het wedstrijdparcours in omgekeerde richting te volgen naar Darwin, aan de Australische noordkust. In acht tot tien dagen verkennen ze het traject en inventariseren de mogelijke kampeerplekken langs de route. Onderweg is er ook tijd voor teambuilding, onder meer door uitstapjes naar nationale parken. Stella Lux zelf zal de weg afleggen in een vrachtwagen. De zonne­wagen mag volgens de regelementen van de organisatie namelijk pas vanaf 28 september rijden in Australië, om de omstandigheden voor alle teams zo gelijk mogelijk te maken.

Wedstrijdsimulatie | In Darwin komt Stella Lux voor het eerst in actie. De auto en het team worden onderworpen aan een meerdaagse wedstrijdsimulatie, inclusief rijden in een konvooi met de volgauto’s en kamperen in de outback. Tijdens deze generale repetitie moet worden geleerd de beschikbare (zonne)energie zo efficiënt mogelijk aan te wenden, zodanig dat aan het eind van de rit de accu leeg is, maar niet eerder. Een ander doel: trainen van het uithoudingsvermogen in de hitte (en de blaas) van de chauffeur en passagiers. Stoppen is namelijk uit den boze.

Technische snufjes | Van binnen oogt Stella Lux een stuk luxer; zo is de beschermende stalen rolkooi nu verwerkt in de koolstofvezel body van de auto. Bovenop de aerodynamische tunnel loopt van voor tot achter een lange koker met onder meer het accupakket: zestig kilo aan lithiumbatterijen, 1.224 cellen in totaal. In de koker zijn verder onder andere bekerhouders, de schakelpook, het dashboard en de ‘Layr’ verwerkt: een tablet met haptische functionaliteiten, veiliger op de tast te bedienen tijdens het rijden. Een ander nieuwigheidje is de zogeheten heads-up display: op dit glazen plaatje wordt de snelheid en actieradius van de auto geprojecteerd. Daarnaast kan de bestuurder draadloos zijn smartphone opladen in Stella Lux.

Stella Lux: specs Aantal zitplaatsen: 4 Aantal deuren (incl. achterklep): 5 Afmetingen: 4.52 x 1.76 x 1.12 meter (l x b x h) Gewicht: 375 kg Accucapaciteit: 15 kWh Motorefficiëntie: 97% Actieradius op zonnige dag in Nederland: 1.000 km Actieradius op zonnige dag in Australië: 1.100 km Actieradius ‘s nachts: circa 650 km Topsnelheid: 125 km/uur Aantal zonnecellen: 381 Oppervlakte zonnecellen: 5,8 vierkante meter Aantal batterijcellen: 1.224

What’s new? | Stella Lux bouwt voort op ‘Stella 2013’. De voornaamste veranderingen zitten hem in de vier reguliere portieren (in contrast met de twee naar boven klappende luiken van haar voorganger), de schuin aflopende voorruit en aan de zijkant uitstekende zonnecellen, en de opvallende tunnel midden onder het chassis over de hele lengte van de auto. Dit laatste maakt het frontaaloppervlak van de auto kleiner en de luchtweerstand minder. Met name door deze innovatie gaat de actieradius van Stella Lux naar duizend kilometer - tegen zeshonderd voor Stella 2013. Bovendien is Stella Lux volledig ‘energie­ positief’: zelfs in de wintermaanden leveren haar zonnecellen genoeg energie om de gemiddelde Nederlandse gebruiker gratis te laten rijden.

Stella Lux ready to shine in Australia

Will Eindhoven solar family car Stella Lux be able to match the overwhelming success of her predecessor at this year’s World Solar Challenge? Stella won the Cruiser Category two years ago, and was presented with one award after the other. Preparation has been thorough: even though the race in Darwin won’t start until October 18, the full 2015 Eindhoven Solar Team (22 men and one woman strong) has been in Australia since last week.

Trip up | Last Tuesday, team members left from the finish in Adelaide, in Southern Australia, to do the race in reverse and drive to Darwin at the northern coast. They’ll be exploring the track and scouting for possible campsites along the route. Race simulation | In Darwin, Stella Lux will have to perform for the first time. The car and the team will be subjected to a multi-day race simulation, including convoy driving with support vehicles, and outback camping.

What’s new? | Stella Lux builds on ‘Stella 2013’. The main adjustments: four regular doors and the striking tunnel that runs underneath the frame of the car. This

aerodynamic innovation boosts Stella Lux’ range especially, to one thousand kilometers. Moreover, Stella Lux is ‘energy positive’ year-round.

Technical features From the inside, Stella Lux is much more luxurious. The protective steel roll cage is now integrated into the carbon fiber body of the car. On top of the aerodynamic tunnel there’s a long tube that runs from front to back. The tube contains the battery pack, cup holders, gear shift, dashboard and the ‘Layr’ (a tablet with haptic functionalities). Another novelty: a heads-up display on which speed and range are projected.

Stella Lux: specs Seats: 4 Doors (trunk included): 5 Dimensions: 4.52 x 1.76 x 1.12 meter (l x w x h) Weight: 375 kg Battery capacity: 15 kWh Engine efficiency: 97% Range on a sunny day in the Netherlands: 1,000 km Range on a sunny day in Australia: 1,100 km Range at night: circa 650 km Top speed: 125 km/h Solar cells: 381 Solar cell surface area: 5.8 square meters Battery cells: 1,224

14 | Interview

Studenten zijn de basisbeurs niet voor niets kwijt, bezweert Onderwijsminister Jet Bussemaker. Ze zet alles op alles om de vrijgekomen miljoenen goed te besteden. “Ik wil studenten straks nog wel onder ogen kunnen komen.”

3 september 2015

Interview | 15

See for news www.cursor.tue.nl/en

Minister Jet Bussemaker:

“We moeten de unieke verbinding van onderwijs en onderzoek goed vasthouden” Interview | Hoger Onderwijs Persbureau Photo | Kees Rutten

Duizenden eerstejaars beginnen aan hun studie, velen van hen gaan voor het eerst uit huis. Wat zou minister Bussemaker van Onderwijs hen op het hart willen drukken? “Straks ga ik allemaal wijze woorden spreken over lenen voor je studie, en dat je alles ook weer moet terugbetalen”, lacht ze. “Maar ik zou eerst tegen studenten willen zeggen: benut de kansen die je hebt ten volle. Ga eens kijken bij studentenverenigingen, studieverenigingen, sportvereni­ gingen… Je studietijd is een vormende periode.” Studeren gaat niet alleen over vakken halen, wil de minister van Onderwijs maar zeggen. Zelf bracht ze haar studententijd door in Amsterdam, waar ze politicologie studeerde. Ze deed wetenschappelijk onderzoek, ging de politiek in en werd jaren later collegevoorzitter van de Hogeschool van Amsterdam. Maar het begon allemaal aan de universiteit. “Ik speelde piano, deed mee aan allerlei cursussen”, herinnert ze zich. En wat zijn dan de wijze woorden over studieleningen? “Ga er bewust mee om, maak je eigen afweging. De lening en aanvullende beurs zijn bedoeld voor je studie, niet om leuk van op vakantie te gaan. Studenten kunnen ook een bijbaan nemen. Werken in de horeca kan leuk en gezellig zijn, maar je kunt ook werk zoeken dat een beetje aansluit bij je studie. Vergeet sowieso niet om studie­ financiering aan te vragen, want dan krijg je een ov-studentenkaart.” Het is het belangrijkste politieke wapenfeit van de minister: nieuwe bachelor- en masterstudenten

krijgen geen basisbeurs meer. Tegenstanders waarschuwden dat minder jongeren zouden willen gaan studeren, maar vooralsnog lijkt het erop dat er net zo veel eerstejaars zijn als vorig jaar. Bussemaker: “Ik zei altijd: er kan een kleine dip komen in het aantal aanmeldingen, maar dat zal zich weer herstellen. Ik ben blij dat zelfs die dip er niet lijkt te zijn.” Een lange neus naar uw critici? “Iedereen moet zelf maar zijn conclusies trekken, maar ik voel me wel gesterkt. We hebben niet iets onredelijks gevraagd van jongeren. Nieuwe studenten zullen heus wel gebaald hebben, dat snap ik best. Maar dit is een enorme stap voorwaarts, we kunnen nu tot één miljard euro extra investeren in het hoger onderwijs.”

“Ik wil voorkomen dat het geld als zand tussen de vingers wegglijdt” Hogescholen en universiteiten relativeren dat bedrag. Die zeggen dat het veel minder is. Het geld dat vrijkomt dankzij de invoering van het studievoorschot loopt op tot één miljard euro. Dat is gewoon zo. Dat hebben we allemaal in de tabellen gezet. Ik begrijp best dat universiteiten en hogescholen nog meer geld willen en het bedrag dus ter discussie stellen. Maar dit is

het. Over de besteding van het geld gaan we nog kwaliteitsafspraken maken. Ik wil studenten straks nog wel onder ogen kunnen komen. Ik wil per se voorkomen dat het geld als zand tussen de vingers wegglijdt.” In dat bedrag van een miljard zit bijvoorbeeld ook een bezuiniging van tweehonderd miljoen op de ov-studentenkaart. Gaat dat lukken? “Daar ga ik wel vanuit. Er zijn onderwijsinstellingen waar je na vier uur een kanon kunt afschieten, omdat er helemaal niemand meer is. Dat is zonde, zeker als je bedenkt hoe duur die gebouwen zijn. Dus zeggen wij: denk eens na over betere spreiding. Dat maakt bovendien de ov-studentenkaart goedkoper en dat geld besteden we weer aan het hoger onderwijs.”

Vorig jaar won Bussemaker de strijd om de basisbeurs. Maar het stof was nog niet neergedaald of in Amsterdam schoot de vlam in de pan met een wekenlange bezetting van het Maagdenhuis. De Amsterdamse actievoerders wisten de camera’s op zich gericht. Wat was uw reactie op die bezetting? “Ik probeerde te begrijpen wat de actievoerders wilden, maar het was nog niet zo simpel om daar zicht op te krijgen. Ik wilde bijvoorbeeld langsgaan in het Maagdenhuis, maar alleen als dat enigszins zou worden voorbereid en er geen geduw en getrek aan de deur zou ontstaan. Uiteindelijk ben ik er tijdens de bezetting niet geweest. Ze konden het maar niet eens worden. Er was altijd wel iemand tegen mijn komst of tegen het onderwerp dat we wilden bespreken.”

“Ik herkende wel de onderstroom van het protest: docenten die zich geen eigenaar van hun studie voelen en studenten die vinden dat het te veel over kwantitatieve resultaten gaat. Maar wat je niet moet vergeten is dat de protesten in een groot deel van het land helemaal geen weerklank vonden. Ik vroeg het aan studenten bij de Radboud Univer­ siteit: die herkenden de klachten nauwelijks. Alleen twee Duitse studenten hadden daar kritiek.”

Zoals? “Neem de enorme hoeveelheid tijdelijke contracten in de wetenschap. Dat is op sommige punten echt doorgeschoten. Daar proberen we iets aan te doen. Aan universiteiten moet het onderwijs weer meer waardering krijgen en op hoge­ scholen wil ik de lectoraten meer verbinden met het onderwijs. Die verbinding van onderwijs en onderzoek is vrij uniek, in Duitsland is dat veel meer gescheiden. Dus dat moeten we goed vasthouden.”

“We zijn doorgeschoten met de enorme hoeveelheid tijdelijke contracten in de wetenschap”

Volgens critici heeft u in uw wetsvoorstel over de medezeggenschap helemaal niet geluisterd naar de roep om democratisering. “Ik las een boos stuk van de SP. Die wil dat studenten het college van bestuur gaan kiezen. Als je nou echt instellingen snel om zeep wil helpen, moet je dat doen. Er spelen gewoon heel ingewikkelde processen, zeker bij grote instellingen. Wie zulke wilde ideeën heeft, moet eens in het buitenland kijken. Er zijn universi­ teiten in Engeland waar studenten bijna niets te zeggen hebben en heel tevreden zijn en omgekeerd. Er is gewoon geen perfect systeem.”

Nu het leenstelsel veilig door beide Kamers is geloosd en de rust in het Maagdenhuis is weergekeerd, start een nieuw politiek jaar. Bussemaker bespreekt met de Tweede Kamer haar strategische agenda voor het hoger onderwijs en verdedigt een wetsvoorstel dat de balans tussen medezeggenschap en bestuur moet verbeteren. Hebben de acties in Amsterdam invloed gehad op uw plannen? “Ik heb niets aangepast vanwege de protesten. Een groot deel lag er al en ik ben te autonoom om dan ineens van alles te gaan veranderen. Maar sommige problemen herken ik, dus daarin voelde ik me wel gesterkt.”

Minister Jet Bussemaker: “We must hold on dearly to the unique connection between education and research” There is a reason students have lost their basic state stipend, says Minister of Education Jet Bussemaker. She will do everything to spend the millions that are now available because of the cut wisely. “I want to be able to look students in the eye.” So far, it’s the minister’s most important political achievement: new graduate and undergraduate students will no longer receive a state stipend, a basic grant. Opponents warned the measure would lead to fewer students, but it seems the number of first-year

students is the same as last year. Bussemaker: “I’ve always said there might be an application drop, but I was sure we’d recover from that. I’m happy there doesn’t even seem to be a drop at all.” Time to thumb your nose at your critics? “It’s up to everyone to come to their own conclusions, but it does feel empowering. I don’t think we’ve been unreasonable to the younger generation. Sure, new students must have been annoyed, and I understand. Still, this is a giant leap forward – we now have up

to an extra one billion euros to invest in higher education.” Universities and universities of applied sciences are skeptical of that number. They argue it’s much less. The money that will become available thanks to the introduction of the study advance can be up to one billion dollars. That’s a fact. It’s all been tabulated. I understand universities and universities of applied sciences want even more, so they’ll want to discuss that number. But this is it. We have yet to negotiate quality agreements about how the money is to be spent. I want to be able to look students in the eye. I want to avoid the money simply slips away.” The new loan system has been approved by both the House of Representatives and the Senate, and a new political year has now started. Bussemaker will discuss

het strategic plans for higher education with the House of Representatives, and will defend a bill that should improve the balance between employee participation and executive boards.

“There is no such thing as a perfect system” “Just look at the huge number of temporary contracts in science. We’ve seen disturbing shifts there. We want to fix that. University education deserves more appreciation, and at universities of applied sciences I want to strengthen the connection between research and education. That connection is rather unique; in Germany, for example, research and education are really

two separate things. So we should hold on dearly to that connection.” Critics say your bill on employee participation completely ignores the demand for democratization. “There are complex processes at play, especially at large institutions. If you want to see an educational facility fail miserably, have students vote for the executive board by all means. People fostering wild ideas like that should go abroad: in the UK, there are universities where students barely have any say at all, but are still very satisfied, and vice versa. There just is no such thing as a perfect system.”

16 | Mens

3 september 2015

Hacken tegen hackers Soms zit Ruben met drie studie­ genoten de hele nacht door te werken aan de start-up BITsensor. Om zes uur ’s ochtends houden ze dan eindelijk op met programmeren, overleggen en koffiedrinken. In de woonkamer van Ruben staat een grote tafel in het midden met veel beeldschermen erop. “Echt een nerdtafereel.” Ruben is geen doorsnee-hacker. Hij viel op in zijn eerste studiejaar tijdens de TU/e-contest waar zijn presentie over het door hem opgerichte computerbeveiligingsbedrijf de tweede prijs won - en daarmee huisvesting in het MultiMedia Paviljoen op de TU/e-campus. “Hackers zijn vaak niet super-communicatief naar buiten toe omdat ze werken in een grijs gebied, op het randje van wat wettelijk toelaatbaar is”, zegt hij. “Met zo’n wedstrijd kan het gelukkig wel. Ook op de Haxpo eind mei in de Beurs van Berlage in Amsterdam mocht ik een presentatie geven. Ik vind het supergaaf om, zo jong als ik ben, aan de top van de securitywereld over mijn eigen onderzoek te vertellen.” Hacken kan op veel verschillende manieren, zo legt de student Web Science uit. “Je moet kijken hoe het programma werkt en wat je er aan kan veranderen. Ik kan bijvoorbeeld via een inlogscherm inbreken of een login box maken die identiek is aan de officiële. Dat deed ik bij de crowdfundingsite Indiegogo. Ik kreeg zo alle inloggegevens van hun klanten. Binnen twee uur was ik binnen. Als ik verder zou gaan zou ik betalingsgegevens kunnen aanpassen en al het geld op mijn eigen rekening kunnen laten storten.” Hacken vergt niet alleen technische kennis, maar ook creatieve vaardigheden. “Hoe kom ik door

een filter heen? Je moet veel proberen en op zoek gaan naar slordigheidjes.” Ruben is dyslectisch en dat lijkt in de wereld van codes kraken een grote handicap, maar: “Ze zeggen wel eens dat dyslecten creatiever zijn.”

Groot leermoment voor startend ondernemertje Ruben is een autodidact. “Op de basisschool begon ik al wat te programmeren. Dat was spielerei, een beetje aankloten uit nieuwsgierigheid. En op de middelbare school in Enschede wilde ik echt weten hoe computersystemen werken. Op mijn middelbare school hadden we een programma voor plagiaatcontrole, de cijfers stonden online en we werkten met e-learning. Ik durfde de cijfers niet te veranderen, maar ik heb wel een beveiligings­ probleem gevonden bij het e-learningsbedrijf. Via een mail kwam ik in het gebruikersaccount van de leraar. Ik was jong, nog maar 14, en ik vond een serieus probleem. Ik vroeg me af hoe ik het kon vertellen aan dat bedrijf en ging naar een docent. Die nam me niet serieus omdat hij het niet kon geloven. Toen ben ik naar afdelings­ leider gegaan en die heeft gebeld, gezegd dat ik kon inbreken en dat ze contact met me moesten opnemen. “ Ruben kreeg vervolgens een opdracht om de vernieuwde e-learningwebsite te controleren en hij zou er een passende beloning voor krijgen. “Ik heb er veel tijd en heel veel moeite in gestopt. Later kreeg ik een cadeaubon van tien euro. Dat maakte me pissig, maar ik kon er niet veel aan doen.”

Ruben van Vreeland is een ethisch hacker. Hij zoekt bij websites van bedrijven of er zwakke plekken zijn waar hackers met kwade bedoelingen misbruik van kunnen maken. De tweedejaars student Web Science doet dit al jaren, maar nu hij aan de TU/e met drie vrienden een beveiligingsbedrijf op poten zet, is zijn droom aan het uitkomen: hackers tegenhouden.

Interview | Norbine Schalij Photo | Bart van Overbeeke

Het betekende wel een groot leermoment voor het startende ondernemertje. “Sindsdien zorg ik dat ik er eerst word uitgenodigd vóór ik ze vertel wat hun problemen zijn.” Vanaf zijn vijftiende is hij gewend dat bedrijven betalen voor zijn diensten. Om facturen te kunnen schrijven startte hij, zodra het mocht (op zijn 18de), het eenmansbedrijf BITsaver. Toen Ruben hoorde van de TU/e-contest vroeg hij studiegenoten Alex Dings, Sven Dubbeld en Luud Janssen om BITsensor mee op te richten. “Bij een door ING georganiseerde hackathon in november had ik de skills van Sven en Luud gespot.” De vier willen internetbeveiliging radicaal anders aanpakken. “We hebben de hele zomervakantie doorgeknald met z’n vieren om de software voor onze eerste klant te ontwikkelen. Volgende week leveren we onze software aan de eerste klant. En de website is in de lucht.” Rubens droom is eenvoudig. Hackers tegenhouden. “Dat is altijd mijn drijfveer geweest. Toen ik ontdekte dat sites te kraken waren, had ik meteen het gevoel dat dat verkeerd is.” Elke week is hacken wel in het nieuws. En toch wordt er veel geheim gehouden vanwege bedrijfsrisico en reputatieschade. Wat we zien is maar het topje van de ijsberg. Ik vind dat jammer, het houdt het maatschappelijk debat tegen.” Is zijn droom moeilijk? “Elke twee weken kijk ik naar de problemen die we hébben en de problemen die we hádden. Vaak zijn ze alweer opgelost. Ik verbaas mezelf elke keer.”

www.bitsensor.io

Sven Dubbeld, Ruben van Vreeland, Alex Dings en Luud Janssen.

Human Interest | 17

See for news www.cursor.tue.nl/en

“Hacking against hackers” Ruben van Vreeland is an ethical hacker. He searches company websites for weak spots that hackers with bad intentions could take advantage of. The second-year student of Web

Science has been doing it for years, but now he and three friends are setting up a security company at TU/e. It’s a dream come true: to stop hackers.   Sometimes, Ruben and fellow students Alex Dings, Sven Dubbeld, and Luud Janssen spend all night working on their startup BITsensor. Only when the clock strikes 6 a.m. do they quit programming, deliberating, and coffee-drinking. There’s a large table in the middle of Ruben’s living room, countless

computer screens on top of it. “It’s a nerdy sight.” Ruben isn’t your standard hacker. In his first year, he stood out when his presentation about his computer security company won second prize at the TU/e Contest. “Generally, hackers are not very open since they operate in a grey area as to what’s legal”, he says. “Thankfully, there are contests like these where you can speak up. I was also asked to give a presen­ tation at Haxpo in Beurs van

Berlage in Amsterdam late last May. It’s awesome I get to tell important security people about my research at my age.” There are many approaches to hacking, he explains. “I could enter via a login screen, or create a login box that’s identical to the official one. That’s what I did for crowdfunding website Indiegogo. I had access to all their clients’ login data. It took me two hours to hack the site. Had I continued, I could have changed payment details and have all the money transferred to

my own bank account.”  The four students want to change Internet security drastically. “We’ve developed software for a single company first, which has proven our idea. Winning second prize at the TU/e Contest won us two thousand euros and workspace at the Multimedia Paviljoen, which is nice. We’ve been able to work throughout the summer break. We’ll be supplying our software to our first customer next week.” www.bitsensor.io

18 | Onderzoek

3 september 2015

Research | 19

See for news www.cursor.tue.nl/en

Interview | Tom Jeltes Photos | Bart van Overbeeke

Vloeibare kristallen in beweging

Hij is al pensioengerechtigd, maar Dick Broer verdwijnt voorlopig niet achter de geraniums. Met een prestigieuze Europese Advanced Grant van 2,5 miljoen euro wil de polymeerchemicus de komende vijf jaar nog één keer iets groots neerzetten. Het doel? Materialen die in beweging komen onder invloed van licht of een elektrische spanning, waarmee je zelfreinigende coatings kunt maken, brailledisplays voor tablets, of wie weet wat nog meer.

Dat het voormalig hoofd van de groep Functional Organic Materials and Devices afgelopen mei nog niet met emeritaat zou gaan, was al bekend. Afgelopen jaar kreeg Broer samen met Bert Meijer en Anja Palmans namelijk een grote TOP-PUNT-subsidie, waaraan hij de komende jaren een deel van zijn tijd zal besteden. Met de toekenning van de ERC Advanced Grant is nu helemaal duidelijk dat hij voorlopig nog niet op zijn lauweren zal rusten. Sterker nog: hij zal de komende jaren meer tijd dan ooit kunnen besteden aan onderzoek. Zijn taken als hoofd van de vakgroep heeft hij de afgelopen periode namelijk al overgedragen aan zijn opvolger Albert Schenning. “Ik kan me nu meer met de studenten en promovendi bezighouden dan toen ik nog bestuurlijke taken had”, zegt Broer. “Ik heb zelfs de gelegenheid om weer het lab in te gaan - wellicht tot schrik van de studenten.”

Vloeibare kristallen in lcd-schermen waren een doorslaand succes

Dick Broer

Het wetenschappelijke leven van Broer draait om vloeibare kristallen, en het nieuwe project is daarop geen uitzondering. Zijn fascinatie met deze materialen, met eigenschappen die inzitten tussen vloeistoffen en vaste stoffen, stamt al uit de jaren tachtig. Voor Philips zocht hij destijds naar geschikte coatings voor glasvezels. Vloeibare kristallen leken hiervoor een goede kandidaat, maar dat bleek een doodlopende weg. Toepassing van deze materialen in beeldschermen, de bekende

lcd’s (liquid crystal displays), was daarentegen een doorslaand succes. Broer en zijn collega’s bij Philips bedachten een compen­ satielaag van vloeibare kristallen, die ervoor zorgt dat je het beeld ook goed kunt zien als je er onder een schuine hoek naar kijkt. “De door ons ontwikkelde materialen zitten tegenwoordig in vrijwel alle hoogwaardige lcd-tv’s en computerschermen”, zegt Broer. “Je kunt stellen dat dit het belangrijkste wapenfeit uit mijn carrière is. En dat ik op die manier mijn sporen verdiend heb met toepassingen in lcd-schermen, speelt ook weer een rol bij de toekenning van deze Europese topsubsidie.” Bijzonder aan vloeibare kristallen is dat je de richting van de moleculen kunt veranderen, of de mate van ordening, door ze bloot te stellen aan een elektrische spanning, licht, of warmte. De oriëntatie van de moleculen ten opzichte van de polarisatie van het licht bepaalt de optische eigenschappen van het materiaal (meer in het bijzonder: of het de polarisatie van het licht draait, of onveranderd laat). De werking van lcd’s berust op die elektrisch schakelbare optische eigenschappen. Maar vloeibare kristallen hebben nog meer in hun mars: als ze zijn opgebouwd uit bijvoorbeeld staafvormige moleculen, die in de zogeheten vloeibaar kristallijne toestand allemaal in dezelfde richting wijzen, dan neemt het materiaal in die richting meer ruimte in dan in de richtingen loodrecht daarop. Ga je vervolgens over naar een minder geordende toestand, dan krimpt het materiaal dus in de lengterichting, terwijl het uitzet in de andere richtingen. Op die manier creëer je beweging in het materiaal zelf. Het is die beweging waar Broer zich momenteel op richt, en waarmee hij zijn carrière van een mooi slotakkoord hoopt te voorzien.

Met bewegende ribbelcoatings kun je zonne­ cellen in de woestijn reinigen - zonder water Tijdens een bezoek aan de laboratoria in Helix en Ceres (het hoofd­kwartier van het Instituut voor Complexe Moleculaire Systemen, waaraan Broer ook verbonden is) wordt duidelijk dat die bewegende materialen niet iets zijn voor de verre toekomst. Promovenda Anne Hélène Gelebart haalt een paar doorzichtige stukjes flexibel folie tevoorschijn, die doen denken aan kleine plastic raamstickertjes. Eén stukje folie oogt als een duizendpoot, met een langgerekt lichaam en aan weerszijden rijen

Liquid crystals in motion

pootjes. De Française laat het licht van een UV-lampje over het beestje glijden, dat als bij toverslag zijn pootjes één voor één optilt, alsof hij probeert weg te vluchten voor het felle licht. (zie foto. Filmpje zien? https://youtu.be/kCB7gsXv7F0) Het is maar één van de vele vormen waarmee Gelebart experimenteert, vooralsnog met een schaartje als belangrijkste hulpmiddel. Maar het gefröbel geeft de onderzoekers een idee van wat er allemaal mogelijk is. “Ik heb ook een wieltje gemaakt, dat je een paar keer rond kunt laten

draaien”, vertelt ze. “En we zijn bezig met een soort grassprietjes van vloeibare kristallen die meebewegen met het licht.” Met dergelijk kunstgras kun je vloeistoffen mengen in microkanaaltjes, en op grotere schaal kun je er wellicht behang van maken met ventilatorwerking. Postdoc Danqing Liu laat in het lab in Ceres zien hoe gladde folies van vloeibare kristallen plotseling ribbels krijgen als je er een elektrische spanning op zet. Op een computer­ scherm - want we hebben het over ribbels van een micrometer op een

Although he is entitled to a pension, it will still be some time before Dick Broer will sit back to watch the grass grow. With a prestigious European Advanced Grant of 2.5 million euro the polymer chemist intends to produce a grand thing once more over the next five years. His goal? Materials coming into motion under the influence of light or electric voltage, with which you can make self-cleaning coatings, braille displays for tablets, or who knows what else.

tien keer zo dikke coating - alleen zichtbaar met een gespecialiseerde microscoop. “Hiermee kun je oppervlakken naar believen veranderen van glad in ruw”, legt Broer uit. “Zo kun je bijvoorbeeld microrobotjes iets laten oppakken en weer neerzetten. Of je kunt een brailletoetsenbord maken voor tablets.” En met de ribbelcoatings zou je zonnecellen in de woestijn kunnen reinigen na een zandstorm - zonder water. Zeker als je de ribbels als een lopende (droge) golf over het oppervlak kunt laten bewegen.

Om dergelijke ideeën in de praktijk verder te ontwikkelen, heeft de TU/e dit voorjaar samen met de South China Normal University een nieuw instituut opgericht, het Laboratory for Device Integrated Responsive Materials (DIRM) in Guanghzou. “Daar gaan ze prototypes maken op basis van onze ideeën uit het lab”, zegt Broer. Hij is wetenschappelijk directeur van het DIRM; de geraniums zijn nog lang niet in zicht.

It is that motion which Broer is focusing on at present, and which he hopes will give a fitting final performance to his career. During a visit to the laboratories in Helix and Ceres (headquarters of the Institute for Complex Molecular Systems, with which Broer is also affiliated) it becomes clear that those moving materials are not a thing of the distant future. PhD candidate Anne Hélène Gelebart makes transparent pieces of flexible foil move by illuminating them with a UV lamp (see picture above and watch movie: https://youtu.be/kCB7gsXv7F0). She is also working on grass-stalk-like liquid crystals, with which you could mix liquids in micro channels, or, on a bigger scale, make wallpaper with a ventilating action.

Broer’s scientific life revolves around liquid crystals, to which the new project forms no exception. What is special about liquid crystals is that you can change the direction of these molecules, or the degree of their ordering, by exposing them to a voltage, light, or heat. The orientation of the molecules vis-à-vis the polarization of the light determines the optical properties of the material (more specifically: whether it turns the polarization of the light, or leaves it unchanged). The action of liquid crystal displays (LCDs), to which Broer made significant contributions when working for Philips, is based on those electrically variable optical properties.

Postdoc Danqing Liu shows in the lab in Ceres how smooth foils of liquid crystals suddenly develop ribs when submitted to electric tension. “This allows you to change surfaces from rough to smooth at will, for example”, Broer explains. “Thus, you can make micro robots pick up things and put them down again. Or you can make a braille keyboard for tablets.” And by means of the rib coatings you could clean solar cells in the desert after a sandstorm - without any water. Especially if you can make the ribs move across the surface like a running (dry) wave.

There is more that liquid crystals can offer, though: if they are composed of, say, rod-shaped molecules, which all point in the same direction in the so-called liquid crystalline phase, the material occupies more space in that direction than in the directions at right angles to this. When you subsequently pass to a less ordered phase, the material shrinks longitudinally, while expanding in the other directions. In that way you create motion in the material itself.

In order to develop such ideas further in practice, TU/e this spring set up a new institute together with the South China Normal University, the Laboratory for Device Integrated Responsive Materials (DIRM) in Guangzhou. “There they are going to produce prototypes based on our ideas from the lab”, says Dick Broer. He is scientific director of the DIRM; no sitting back to watch the grass grow for a long time yet.

20 | Onderzoek/Research

3 september 2015

Sluitstuk In de rubriek Sluitstuk vertellen afstudeerders en promovendi over hun (afstudeer)onderzoek. Wil je ook in deze rubriek, mail dan naar [email protected].

Kloppend hart voor onderzoek én onderwijs Na een hartinfarct ondervinden patiënten vaak blijvende schade door afgestorven hartweefsel. BMT-studente Maaike van den Boomen studeerde deze zomer af op onderzoek naar een injecteerbare gel die deze schade mogelijk kan verminderen. Ook middelbare scholieren profiteren van haar project: ze vertaalde gebruikte analysetechnieken naar een uitdagende wiskundeles. Vlak voor haar vertrek naar Boston, waar Maaike van den Boomen de komende zeven maanden onderzoek gaat doen, kunnen we haar door een vertragend akkefietje op de Amerikaanse ambassade - het aangevraagde visum kon niet op tijd geleverd worden; een wereld­ wijde storing, zo bleek later- nog spreken in een verder verlaten Auditorium. Recent studeerde Maaike af aan de faculteit Bio­ medische Technologie, als een van de laatste studenten van de ter ziele gaande vakgroep Biomedical NMR. “Ik startte met een injecteerbare gel, ontwikkeld in een samenwerkings­ project tussen professor Bert Meijer en Patricia Dankers. Deze gel vloei­baar bij injectie en stollend in het lichaam - heb ik als drager gebruikt om groeifactoren op de juiste plek in het hart te krijgen. Tijdens een infarct sterven bloedvaten af waardoor hartcellen

Beating heart for research In Home Stretch, graduate students and PhD students talk about their thesis. Would you like to feature in this item, let us know at [email protected] After a myocardial infarction patients often have permanent damage due to necrotized heart tissue. BME student Maaike van den Boomen graduated this summer on research into an injectable gel that may reduce this damage.

sp ec ia LE

V WO/HBO/ Wo

MASTERCLASS

zuurstofgebrek oplopen en ook het hartweefsel afsterft. De geïnjecteerde groeifactoren moeten nieuwe bloedvatgroei stimuleren, waardoor de doorbloeding hersteld wordt.” Om de doorbloeding en hartfunctie na injectie te volgen met een nieuwe MRI-techniek klopte Maaike aan bij de groep van Klaas Nicolay. Ze spendeerde vervolgens zoveel tijd op de High Tech Campus dat ze uiteindelijk in deze vakgroep afstudeerde. Daarnaast legde ze contacten met de faculteit W&I en Elektrotechniek om de beelden te analyseren. “Ik word heel enthousiast van multidisciplinair onderzoek. Het is mooi om te zien hoe je met hetzelfde onderwerp bezig kunt zijn, maar toch op een totaal andere golflengte kunt zitten. Met zoveel visies kom je juist tot out of the box ideeën.”

“De eerste stap naar een nieuwe regeneratieve therapie” De resultaten van haar studie zijn veelbelovend. Uit de beeldanalyse blijkt dat de geïnjecteerde gel de doorbloeding sterk verbetert, geen negatieve invloed heeft op het bestaande hartweefsel en de

Maaike van den Boomen recently graduated from the Department of Biomedical Engineering, as one of the last students of the almost defunct Biomedical NMR group. “I started with an injectable gel, developed in a cooperative project between professor Bert Meijer and Patricia Dankers. This gel - liquid upon injection and coagulating inside the body - I used as a carrier to get growth factors to the right place in the heart. During an infarction, blood vessels are necrotized causing a lack of oxygen in heart cells and necrosis of the cardiac tissue also. The injected growth factors need to stimulate the growth of new blood vessels, so that the blood supply is restored.” In order to follow the circulation and heart function after injection

delijk r o o w t N a r e V & k ie n h c Te

heid

n ed er la n d se M E T d e to p va n d e k r ij g sm a c h t

Maaike van den Boomen.

samentrekkende hartbeweging niet verandert. Het is daarom extra zuur dat het onderzoek waarschijnlijk stopt met het opheffen van de Biomedical NMR-groep. Maaike: “Het is de eerste stap naar een nieuwe regeneratieve therapie. De effecten zijn zo positief dat gekeken wordt of het onderzoek meteen van muis- naar varkens­ model opgeschaald kan worden. Maar het vergt veel regelwerk om daar bij een andere vakgroep mee verder te gaan. Bovendien missen we dan de noodzakelijke imaging technieken.” Ze is ondertussen nog druk bezig met de publicatie van een paper, dat de kansen op vervolgonderzoek moet vergroten. Daarnaast heeft Maaike met haar project ook al

by means of a new MRI technique Maaike turned to Klaas Nicolay’s group. Subsequently she spent so much time at the High Tech Campus that she finally graduated in this group. In addition, she established contacts with the Departments of Mathematics and Computer Science and Electrical Engineering to analyze the images.

“The first step towards a new regenerative therapy” “Multidisciplinary research makes me very enthusiastic. It is such a joy to see how you can be involved

havo- en vwo scholieren in de regio aan het werk gezet. “Tijdens de lerarenopleiding die ik volgde voordat ik met mijn master begon heb ik Bèta Boomen opgericht. Ik bied samen met geïnteresseerde TU/e-studenten modules aan, gebaseerd op TU/e-onderzoek, die scholieren de toepassing van techniek laat zien. Toen ik zelf les gaf, merkte ik hoe je een lastige natuurkundeles kunt verlevendigen aan de hand van een GLOW-rond­ leiding. Door even buiten het standaard curriculum te stappen breng je scholieren op een andere manier in aanraking met techniek, wat vaak verrassend uitpakt. Zo heb ik ook mijn beeldverwerkings­ technieken ingezet: hoe kunnen we kijken of een hart goed functioneert? Door oppervlaktes te berekenen -

een lesje integraalrekenen dus kunnen ze zien of een patiënt beter wordt door een bepaalde behandeling.” Hoewel Maaike veel energie krijgt van onderwijsontwikkeling en het zelf voor de klas staan, trekt het onderzoek te hard. “Ik heb me tijdens mijn afstudeerproject als een vis in het water gevoeld. In Boston wil ik nu uitzoeken of ik specifiek in dit topic, of onderzoek in het algemeen geïnteresseerd ben. Ik zou graag willen promoveren, maar dan wel weer in een multi­ disciplinair project. Onderzoek en onderwijs, dat is voor mij de ideale combinatie.” Interview | Nicole Testerink Photo | Rien Meulman

with the same subject and yet be on a totally different wavelength. It is thanks to the many different visions that you arrive at out-ofthe-box ideas.”

However, there is a lot of organization involved in continuing this in another group. Besides, we will then miss the required imaging techniques.”

The results of her study are promising. It is shown by the analysis of the images that the injected gel greatly improves the blood supply, has no negative effect on the existing heart tissue and does not change the contraction of the heart. Which makes it even more regrettable that the research will probably cease once the Biomedical NMR group becomes defunct. Maaike: “It is the first step towards a new regenerative therapy. The effects are so positive that it is being investigated whether the research can be scaled up in one go from a mouse to a pig model.

In the meantime she is still busy with the publication of a paper, which is to enhance the chances of follow-up-research. “During my graduation project I have felt like a fish in water. In Boston I want to find out now whether it is this topic in particular or research in general that I’m interested in. I’d like to obtain a PhD, but preferably in a multidisciplinary project again. Research and education - for me that’s the ideal combination.”

E I S N E F E D N A V T N E HéT techniekEV • ROTTERDAM N I E • RDM-TERR t p e s 3 2 WO werkenbijdefens P O S T E K C I T S I T A GR

ie.nl/techbase

TECHNICUS BIJ DEFENSIE 189500.03.388 Cursor 300x420mm.indd 1

20-08-15 17:01

22 | Zoom in

3 september 2015

Zoom in | 23

See for news www.cursor.tue.nl/en

8 Reasons Why Life is Excellent in Eindhoven

Become an Eindhovenaar

We’re #1! We’re #1! (In the Netherlands…) “I chose the Netherlands because TU/e is not only one of the best universities in Europe but in the world”, explains Industrial Engineering & Innovation Sciences student Santiago Ruiz of Columbia. And his choice was confirmed this year by the influential Academic Ranking of World Universities, also known as the Shanghai ranking. TU/e placed 49th in the field of Engineering/Technology and our Computer Science Department is in the top 100 - all of which means

Everyone speaks English Most Dutch people have a solid command of English which means as an international student in the Netherlands, you can totally slack off and never learn a word of their language. (Though you should probably learn a few words, if for no other reason than to feel accomplished when you can master the Dutch ‘g’.) It’s an advantage that can be the deciding factor for many students when they’re considering where to study. Department of Mechanical Engineering alumnus Bobby Varocky says it was a key factor in his choice. “If you like cars and want to work in that industry, you immediately think about going to Germany. But when I was trying to make a choice about where to study, I started thinking about what would make my life easier. Knowing that people speak English here made me feel much more comfortable.”

Europe at Your Doorstep The Netherlands is centrally-located and, as such, is the perfect launching point for your travels in the rest of Europe. You could be shopping in Paris after a four-hour drive, cycling Copenhagen’s streets after a 1 ½-hour flight or take a 7-hour train trip to slurp some beer in Munich. Bon voyage!

Foreigners Welcome The Netherlands has historically been a model of religious and cultural tolerance and many Dutch

AW

E

Depending on your need for connecting with your fellow human beings (no, you shouldn’t spend all of your time slumped over your computer), you’ll become somewhat of a local by studying at TU/e. In comparison to, say, British or American universities, Dutch institutions of higher education tend to offer less social societies. While that might sound like a negative, it can actually have a positive impact for making students feel more connected to the city around them. Social butterflies find themselves gravitating to off-campus groups such as the The Hub Eindhoven for Expats (www.thehubeindhoven.nl) or to foreigner-friendly events such as the international quiz night (http://en.carrouseleindhoven.nl/ events/quiznight).

E M ESO

that we’re at the tippy-top of the rankings for all Dutch universities. Yay us!

HOVEN

So, without further ado, here are a few, positive things to remember when the pressures of academia are making you question your very existence:

IN

OVEN H D

D IN

As we embark on yet another academic year - the deadlines, the stress, the sleepless nights - what better way to get back into the swing of things than with a little feel-good, choice-affirming reminder of why you chose wisely when you chose Eindhoven.

E

Text | Angela Daley Photo | Istockphoto

people take pride in their country’s multicultural society. This deepseated characteristic of Dutch life means that many foreigners feel immediately welcome upon arriving here for work or study. And this fact is reflected by the numbers of foreigners on our own campus and beyond in the city of Eindhoven - 18% of all TU/e students come from abroad and the city is home to over a 150 nationalities.

Het Stalen Ros (The steel horse) American bachelor’s student Sarah Gebhard appreciates the quintessentially Dutch mode of transportation. “I love the biking culture here. It makes it easy for students to get around together.” Biking and the Netherlands are inextricably linked; you just can’t talk about one without the other. The country is flat, small, and hosts an amazing infrastructure of 35,000 kilometers of biking paths - which all means that your steel horse is the perfect way for you to get from point A to point B. That is, if you don’t forget to lock it… (Approximately 450,000 bikes get nicked in the Netherlands every year.)

Life is good! In a survey released this past May by Dutchnews.nl, 84% of foreigners rated the quality of their lives in the Netherlands as good to great. Just seven people of the 1,300 surveyed said they weren’t happy living here. So, what makes for a happy life in Holland? For Ashish Yadav (Department of Mechanical Engineering) it was about finding the right mix. “As a student, your first instinct is to choose a good

university with talented professors, with the freedom of choosing the courses you like. Second is to be in a place where you can find companies and international exposure and third is to have an English speaking community. Eindhoven provides me with all three.”

Small, practical and student-led Instead of large lecture halls crammed with a couple hundred students - a common occurrence in many other university systems - many classes at TU/e (and at other Dutch universities) take place in smaller groups. The professor is there to teach but also to facilitate discussions, prompting students to lead the class rather than sit back and simply absorb the information. The Dutch also tend to emphasize practical applications over pure theory which is one of TU/e’s greatest selling points, explains Department of Mathematics and Computer Science alumnus Hrishikesh Salunkhe: “It has one of the best relationships with industry and that was a really a motivating factor for me. I realized that I’m really motivated by working on something and seeing it end up in a product.” And there you have it! Eight happy reasons why you’ve got it good in Eindhoven. Now tear this page out and tuck it under your pillow. You can always sneak a peek at it on one those rough days when you could use a little pick-me-up.

Overal waar dagelijks in groten getale mensen komen, raken dingen kwijt. Zo ook aan de TU/e. Cursor speurt de hokken en portiersloges af waar deze kwijtgeraakte spullen terechtkomen. We zijn vooral benieuwd naar het verhaal achter deze eenzame kwijtgeraakte wezen, maar hey: we zijn de beroerdste niet. Als rechtmatige eigenaren hun eigendommen herkennen, zorgen wij ervoor dat je het terugkrijgt. Tips? Mail naar [email protected]

Waar gevonden: onder trappen college-ingang Auditorium Zuid Wat is het: een opengescheurde envelop Waarom: Tja, waarom? Waarom Marieke? Waarom gooi je achteloos deze envelop weg waar bij je naam in plaats van het puntje nu een hartje op de‘i’ is gezet? Was het een laatste poging van je ex om het weer goed te maken? Het briefje heb je bewaard, of zat er een ring in, of de sleutel van je studentenhuis? Of was het een briefje van een stille aanbidder? Die zul je in ieder geval niet de jouwe hebben gemaakt, want anders zou je ook het envelopje bewaren, zo verliefd dat je zou zijn. En als je goed kijkt, zie je ook vaag een voetafdruk op de envelop. Jouw voet? Doet er niet toe: als ik mijn ziel en zaligheid in een brief naar jou had gestuurd en de envelop op de grond werd gegooid is elke voetstap erop een trap op mijn ziel. Maar misschien overdrijf ik. Misschien was je zo nieuwsgierig naar de brief dat je, als een kind bij ‘n verjaardagscadeau, zo enthousiast en gretig de envelop openscheurde, weggooide en jezelf stortte op de inhoud. Misschien.....

Dream and Dare Individueel of met een groep: wie houdt er niet van een challenge op z’n tijd? Wie gaat er níet graag de strijd aan met zijn of haar studie-, huis- of clubgenoten, zijn collega’s of andere campusgenoten? Precies. Cursor formuleerde een lijst van fijne dares, uit te voeren op het TU/e-terrein. Zoals: ‘Regel dat je, met je verenigingsbestuur, huisgenoten of andersoortig gezelschap, eenmalig mag vergaderen in de boardroom van het College van Bestuur’. Of: ‘Spoor zes TU/e-medewerkers op die in 2016 zestig zijn of worden - fotografeer hen met bijvoorbeeld hun identiteitsbewijs’. En: ‘Laat je creativiteit de vrije loop en visualiseer ‘60 Shades of Grey’ op het TU/e-terrein (liefst zonder dat Cursor er een explicit content-etiket overheen moet plakken)’. Wie de uitdaging aangaat, krijgt van ons vooraf de volledige lijst van (nog) beschikbare dares (we staan uiteraard open voor mooie aanvullingen!). Voor uitvoering van de opdracht staan een kleine twee weken. Wij krijgen graag enkele foto’s (en/of filmpjes) ter bewijs van jullie volbrachte uitdaging, waarmee jullie uitvoerig zullen schitteren op deze pagina in het eerstvolgende magazine van Cursor. Ook leuk: als je jouw/jullie opdracht hebt uitgevoerd, mag je zelf de kandidaten voor de vólgende dare aanwijzen. Wij trappen de rubriek graag af met de eerste nominatie: onze collegaschrijvers van De Slash, de satirische nieuwssite van de TU/e. Aan het einde van deze jaargang beslissen we - mede op basis van de inbreng van onze lezers - welke dare het leukst is uitgevoerd, het spannendst of meest spraakmakend was of anderszins het meest in het oog sprong. Deze persoon of groep belonen we uiteraard met een fijne prijs, waarover we nu nog even nadenken - dat is ónze dare!

De spelregels • heb plezier! • breng jezelf of anderen niet in gevaar • maak niets stuk wat niet van jou is • steel niets • f otografeer (en eventueel ook film) alles, want we willen wel bewijs zien! • vervul je uitdaging binnen de gestelde tijd

Hello... world?

Comic | Elles Raaijmakers Inkleuren | Minke Nijenhuis

Zestig jaar bestaat de TU/e in 2016. Zestig jaar vol dagelijkse kleine en grote dromen en uitdagingen voor de mensen die er stude(e)r(d)en en werk(t)en. Cursor haakt graag aan op het ‘Dream and Dare’-lustrumthema van de universiteit met deze fonkelnieuwe rubriek, waarin TU/e’ers zichzelf en elkaar uitdagen met prikkelende opdrachten.