Test: Nikon Fieldscope EDG 65(A ) en Fieldscope EDG 85 (A). 11 juli 2010 Ongeveer een jaar na de aankondiging ontstond er de gelegenheid om deze nieuwe EGD Fieldscopes eens aan de tand te voelen. Dankzij Nikon Nederland. Nikon heeft twee soorten observatiekijkers, de goedkopere Spotting Scopes en de duurdere Fieldscopes. De EDG (spreek uit “edge”) wordt door Nikon gezien als de top van wat er nu mogelijk is. De EGD Fieldscopes zijn er in een rechte of in een uitvoering met een schuin geplaatst oculair. De Telescopen werden geleverd met enkele bijbehorende oculairs, een FEP-20-60 zoom, een FEP-30W en een FEP-75W keer. De andere oculairs FEP-20W, FEP-38W, FEP-50W en een FEP-25 LER waren niet aanwezig, maar voor een eerste indruk is dat niet echt nodig. Jammer is dat een EMA-1 adapter om oudere Fieldscope oculairs te kunnen gebruiken niet aanwezig was. Met deze eenvoudige ring kun je alle Fieldscope oculairs van 1981 tot nu met schroefdraad gewoon gebruiken. Voor de duidelijkheid een FEP-30W geeft een 30 keer vergroting op een Fieldscope EDG 85. Zet je dit oculair op een 65 mm dan heb je een 24 keer vergroting. Het is de grootte van de frontlens die de vergrotingsfactor mede bepaald. Een overzicht staat hieronder bij de adviesprijzen. Het bijzondere aan de EDG telescopen is dat ze dezelfde diëlektrische coating hebben als de EDG verrekijkers die sinds begin 2008 alleen in de USA te koop waren. Door deze coating zou het contrast en de transmissie beter zijn. Andere merken zoals Zeiss gebruiken al langer
Van voor naar achter: Spotting Scope 60; EDG 65 A en EDG 85 A. diëlektrische coating. Ook de Monarch X verrekijkers uit begin 2009 hebben de diëlektrische coating. Binnenkort zal een nieuwe serie EDG verrekijkers ook in Europa leverbaar zijn. De diëlektrische prisma coating, ook wel “thin film” coating genoemd, bestaat uit dunne sub-micron lagen van transparante diëlektrische materialen. Daarnaast heeft Nikon ook een
fase correctie coating op de prisma's gebruikt. De EDG kijker is natuurlijk ook waterdicht, heeft een statief aansluiting met zwaartepunt correctie en ED glas om aberratie te verminderen.
statief aansluiting met zwaartepunt correctie
Nu gebruik ik slechts weinig een observatie telescoop. Kom ik er een tegen dan kijk ik er graag door heen, maar heb niet het geduld om uren naar een Kanoet te kijken. Om dezelfde reden ga ik ook nooit mee vissen. Ben dan ook niet in staat om een echte test te doen. Om die reden is er ook afgestemd met Jan Meijerink en Gijs van Ginkel. Personen die wel bekend zijn met kijkers en telescopen en deze ook regelmatig voor een test krijgen aangeboden. Een test van Jan Meijerink is verschenen op de website van de Twentse Vogel Werkgroep: http://www.tvwg.nl/testrapporten/testrapporten.htm Gijs van Ginkel publiceert in meerdere natuur en jachtbladen. Wat valt er zo op als je de telescopen zo ter hand neemt: Zwaar. Kom wel eens een Swarovski ATM 80 HD tegen en die weegt toch een halve kilo minder. Zwaar betekend in dit geval echter ook stevig en robuust. Vraag me af hoe je de telescoop mee moet nemen het veld in, er is geen ophangoog voor een draagriem en een draagtas ontbreekt in de doos. Die mag je optioneel aanschaffen. De behuizing van de EDG Fieldscopes bestaat uit een metalen legering met rubberen bekleding op de voorste helft. Doorvragen bij Nikon Nederland leerde dat er een licht-metaal voor de behuizing is gebruikt. Waarschijnlijk dus aluminium en dat is toch ongeveer 40% zwaarder dan het magnesium dat Swarovski gebruikt voor de ATM 80 HD. De EDG Fieldscopes hebben geen vizier of een richtkijker. In het veld is dat minder een probleem dan in het bos, maar kijk je met een sterke vergroting, dan wordt het toch moeilijk om die ene vogel op te sporen. Een groot compliment voor de zonnekappen en de bijbehorende afdicht kleppen. Als je ze niet wilt gebruiken zijn ze eenvoudig te verwijderen. Je duwt het rubber iets opzij en je neemt het deksel er uit. Dat gaat ook op met de deksels van het oculair, die met een rubberen bandje vast zitten wat weg te nemen is. Je kunt ze ook laten zitten en naar beneden draaien zodat ze niet in de weg zitten.
Op de oculairs zit een stevige rubberen rand die uit te draaien is als je zonder bril kijkt. Bij het zoom oculair heb je in de 20 keer vergroting meer oog afstand dan bij de vergroting 60 keer.
de EDG fieldscope met 30 x oculair Dat is jammer, want je hebt dan net geen steun van het oogrubber. Het 75 keer oculair heeft een harde uitdraaibare ring en die geeft niet het comfort van de zacht rubberen randen. Digiscoping. Voor de test was er geen FSA–L2 adapter om rechtstreeks een Nikon reflex camera op de telescoop te bevestigen. Bij het FEP-30W oculair wordt standaard wel een 2de hardere oogkap mee geleverd waardoor je een camera houder uit de FSB serie op het oculair kunt bevestigen. Je Coolpix bepaald dan welke FSB houder je nodig hebt. Op het zoom-oculair kun je geen digiscoping adapter gebruiken. De FSA-L2 is volgens mij de enige camera adapter met een ingebouwde zoom. Bij andere merken zie je zoiets niet. Met een FSA-L2 op een DX camera heb je met de 85mm telescoop een zoombereik van 500mm tot 1750mm. Met een FX camera is er zichtbare vignettering rond de 500mm en die verdwijnt bij 750mm (volgens Nikon). Op een DX is dit van 400mm tot 600mm. Nikon geeft dit zelf aan op hun website. Met een FSA-L2 heb je een vast diafragma van f/13. Je kunt de camera gebruiken in de A stand. In de zoeker zie je dan de sluitertijd. Met een 65mm scope heb je (DX camera) een bereik van 400mm tot 1400mm. Geen idee waar je op uit komt met een Coolpix maar 10.000 mm is dan geen probleem.
Oculairs.
Nikon levert zeven verschillende oculairs passend op de EDG Fieldscopes. Ze hebben allemaal een bajonet aansluiting. Voor de oudere Fieldscope oculairs met de schroefdraad is er een adapter. Alle oculairs hebben een multi coating en zijn waterdicht. Je voelt de rubberringen als je een oculair verwisseld. Alsof je een vacuüm trekt. Zit stevig in elkaar en je moet ook stevig draaien en trekken. De ontgrendelpin neem je in de draaibeweging mee, dat is geen probleem. Eigenlijk is het wel jammer dat Nikon de uit 1981 stammende schroefdraad nu heeft vervangen door een bajonet. Moeten ze niet te vaak doen. Maar veel licht vraagt veel ruimte en dat ging dus niet meer.
30x EDG oculair met Coolpix oogkap De praktijk met de EDG 85. En als je dan eens door een oculair heen kijkt: wow. Ik keek door een FEP-30W. Wat een licht, wat een scherpte, wat een helderheid. Geen spoor van kleurrandjes (color fringing). Rand-onscherpte is te wel zien, maar je moet er echt naar zoeken. En het lijkt alsof je met ogen door het oculair kunt roeren. Als je door een oude telescoop kijkt moet je met je oog op zoek naar een klein wit gaatje want dat geeft dan het beeld van de telescoop. Bij de huidige telescopen is dat lichte gaatje intussen voor je ogen wel beeldvullend geworden, maar de ruimte die je hebt als je door een FEP-30W kijkt, heerlijk. Geheel nieuw is het niet want Nagler type oculairs zijn al langer bekend.
Daarna eens door het FEP-20-60 zoom oculair gekeken. Zelf heb ik wat tegen zooms, in de fotografie zie je soms dat het grootste diafragma in de telestand kleiner wordt. Bij een oculair staat het diafragma er niet op, maar je mist toch zo rond de 3 stops licht als je van 20 naar 60x zoomt. Als je zoomt weet je niet waar je precies zit, dat is op het oculair niet aangegeven. Op
Van links naar rechts: 20-60 zoom, 30x, 75x. de draairing is een klein puntje en dat kun je draaien tussen Low (20) en High (60). De ring is iets te smal en het draait niet soepel. Als je er door heen kijkt, raak je de ring niet aan en je zult dus ook niet ongewenst een andere vergroting krijgen. Bij de zoom zie ik in de telestand wel kleurrandjes ontstaan. Het voordeel van de zoom is wel dat je gemakkelijk je onderwerp kunt vinden. Ik moest wel de scherpte opnieuw instellen, dat komt niet omdat deze veranderd maar omdat een groothoek minder kritisch is. Als je terug zoomt van 60 naar 20 hoef je niet opnieuw scherp te stellen. Veel gebruikers kopen alleen een zoom oculair, zelf zou ik toch een 20 en een vaste 50 of 60 adviseren. Het FEP-75W beviel me minder. De hoeveelheid licht die er door heen komt is veel minder dan bij de FEP-30W, logisch meer vergroting kost licht. Het 75 keer oculair vraagt om een nauwkeurige scherpstelling. De scherptediepte is gering. Daarna met dezelfde oculairs ook eens door de Fieldscope EDG 65 gekeken, dat had ik dus beter anders om kunnen doen. M'n ogen waren al verpest door de kwaliteit van de EDG 85. Je mist iets helderheid, je ziet iets meer meters om je onderwerp heen. Als laatste en ter vergelijk eens door een oude (1991) Spotting Scope 60 met het bijbehorende 15x45 zoom oculair gekeken. Daar was ik toch altijd heel blij mee. Deze oudere kijker valt na het geweld van een EDG telescoop wel heel erg tegen. Nu heeft een Spotting Scope nooit de kwaliteit van een Fieldscope. Een actuele Spotting Scope 65 WP kost ongeveer de helft dan een actuele Fieldscope 60 III. En deze laatste kost weer ongeveer de helft van een actuele Fieldscope 60 ED III-A. En bij Nikon zegt de prijs alles over de kwaliteit.
Als je schoolcijfers zou moeten geven voor deze 3 telescopen, dan krijgt de Spotting Scope 60 een 3. De EDG 65 een 8 en de EDG85 een 9. Waarom geen 10: de mechanische kwaliteit zal best goed zijn, groot, zwaar, stevig. Maar het draaien aan de scherpte ring en het verwisselen van een oculair gaat ook zwaar. De concurrentie laat zien dat zoiets niet hoeft. Maar misschien is dat ook de EDG oculair adapter. reden dat de spullen van de concurrentie soms aanzienlijk duurder zijn. De optische kwaliteit lijkt mij uitstekend. Winkel. Je koopt niet zomaar een observatie telescoop omdat iemand er in een test iets over zegt. Je wil zelf eens de verschillen tussen een zien tussen een Leica APO Televid 82, een Kowa TSN 883 , een Zeiss 85 T* FL en of een Swarovski ATM 80 HD. Je wilt het oculair met of zonder bril proberen. Je wilt er eens door heen kijken en de scherpstelling aanvoelen. In welke winkel kan dat?
De prijzen. EDG Fieldscopes Nikon Consumenten adviesprijs. EDG Fieldscope 65mm € 1.799 EDG 65mm A € 1.799 EDG Fieldscope 85mm € 2.299 EDG Fieldscope 85mm A € 2.299 Oculair voor EDG Fieldscopes FEP-20W (16x/20x Wide) € 399 FEP-30W (24x/30x Wide) € 649 FEP-38W (30x/38x Wide) € 459 FEP-50W (40x/50x Wide) € 499 FEP-75W (60x/75x Wide) € 549 FEP-20-60 (16-48x/20-60x Zoom) € 749 FEP-25LER (20x/25x LER) € 589 Adapters FSA-L2 Camera-adapter voor DSLR € 879 FS Oculair Adapter EMA-1 € 49 Toebehoren EDG Fieldscopes draagtas SOC-7 voor EDG 65 € 99
het 30 keer oculair, links 2009, rechts 1991
draagtas SOC-8 voor EDG 85 € 99 Samenvatting. + optische kwaliteit. + prijs. + mechanische kwaliteit. - gebruiksgemak. - zwaar. Links: http://www.nikon.com/about/news/2009/0305_edg_01.htm http://nikon.nl/nl_NL/products/product_summary_list.page?sParamValueLbl=Sportoptika&sPar am1ValueLbl=Vaatlustorud&sSubnav2ParamLbl=Okulaarid%20vaatlustorudele&ParamValue= Sport+Optics&Subnav1Param=Field+%26+Spotting+Scopes&Subnav2Param=Eyepieces+Fi eldscope&Subnav3Param=0&RunQuery=l3&ID=0 http://www.nikon.be/nl_BE/news_room/news_releases_main.page?Period=New&Quarter=0&S Y=0&ID=templatedata\nl_BE\news_article\data\BV-NR-WWA2610EDG-Fieldscopes-85-VR-an d-85-A-VR&sParamValueLbl=Nieuw&sParam1ValueLbl=EDG-fieldscopes+85+VR+en+85-A+ VR test Jan Meierink: http://www.tvwg.nl/testrapporten/telescoop/EDG%20telescopen%20Nikon.htm test Gijs van Ginkel: http://www.vogelbescherming.nl/index.cfm?act=files.download&ui=096FBF9D-BB3A-B66E-ABAC165080F3025A
Update: medio januari 2011 Gijs van Ginkel schrijft in zijn testverslag. “De oogschelpen van de Nikon EDG 85 en de oude Zeiss Diascope kunnen door de gebruiker zelf niet worden verwijderd voor schoonmaken of vervangen. Bij beschadiging moet de telescoop dan naar de reparateur en dat is bij Nikon geen vreugde, want de service kwaliteit van Nikon kijkers en Nikon telescopen scoort in Nederland erg laag in vergelijking met andere top kijker merken.” Waarschijnlijk bedoeld hij dat de oogschelpen van de oculairs niet gemakkelijk kunnen worden vervangen. Kijk nu even op de foto van de 30x EDG oculair met Coolpix oogkap. En dan zie je zacht rubber dat je er zelf zo af kunt halen. Daaronder zit een harde ring, bedoeld voor digiscoping. Ook het rubber van de frontlens waar de lensdeksel op gemonteerd is, is er zo af te halen. Over de Nikon Service valt op te merken dat de Nikon Service Punt (NSP) voor fotografie in Beverwijk uitstekend functioneert sinds de reorganisatie in 2006. Van de reparatie voor verrekijkers en telescopen weet ik dat deze zaken door het NSP doorgestuurd worden naar een gespecialiseerd NSP in Duitsland. Zelf ken ik hier geen klachten over. Over de service gedurende de INCA (Haarlem) periode tot 2006 ken ik meerdere personen die daar niet tevreden over waren. Hans Braakhuis.
