test cv-ketels
Combiketel maakt huis en water snel behaaglijk 38
Consumentengids | september 2006
Cv-ketels_test_CG609_lay 38
08-08-2006 14:10:55
Een gelijkmatig verwarmd huis en snel heet water voor de douche – een goede combiketel zorgt er moeiteloos voor. De moderne combiketel is zuinig met gas en verwarmt huis en water snel en comfortabel. Dit blijkt uit onze test van tien gangbare combiketels, voor de centrale verwarming en warm water uit de kraan. De ketels doen het allemaal goed. Het zijn zonder uitzondering hoogrendements- oftewel HR-ketels. Meer comfort De ene ketel doet de temperatuur in huis minder schommelen dan de andere en biedt daarmee meer comfort. De Itho en Remeha slaan op dit punt het beste figuur. Het is verder gemakkelijk als er direct warm water uit de kraan komt als u hem maar een klein beetje opendraait. De ketels van Daalderop, Nefit en Atag zorgen daarvoor. De Bosch krijgt de straal pas op temperatuur als u de kraan verder opendraait. Onder de douche is het prettig als de temperatuur van het water constant blijft. De Agpo/Ferroli, Remeha en Vaillant leveren zelfs een magere douchestraal met een constante temperatuur. De AWB en Daalderop laten op dit punt te wensen over. De Daalderop heeft wél een flink bad (120 liter) in minder dan 8 minuten vol: zeer goed. De Bosch doet het in iets meer dan 8 minuten. De andere ketels zitten daar ten minste een minuutje boven. De ketels zijn in het algemeen gemakkelijk in het gebruik. De twee minst gemakkelijke scoren altijd nog redelijk tot goed. De beoordelingen van de AWB en Daalderop worden gedrukt doordat sommige onderdelen voor een reparateur moeilijk te bereiken zijn. De Itho laat zich lastig afstellen. Als een paar dagen na installatie bijvoorbeeld de pompsnelheid te hoog of te laag blijkt, moet om zoiets simpels bij te stellen
de monteur haast wel terugkomen. De handleiding van de Daalderop blijft met matig tot redelijk licht onder de maat: hij zwijgt over verscheidene belangrijke onderwerpen. Alle ketels verbranden het aardgas schoon. Ze moeten op een afvoerkanaal worden aangesloten, zodat wat ze nog aan afvalstoffen uitstoten niet in huis kan komen. Alle ketels kunnen de benodigde lucht van buiten het huis halen: gesloten montage. Behalve de Atag kunnen de ketels ook open worden gemonteerd, waarbij ze de lucht uit het huis zelf halen. Gesloten montage is veiliger dan open montage, maar u moet wel een dak- of muurdoorvoer maken. Een ketel in vol bedrijf laat zich horen. De Atag, Remeha en Vaillant zijn dan wat stiller dan de andere. We hebben ons oordeel verwerkt in de beoordeling van het comfort van de verwarming (zie de tabel). Mooie mogelijkheden • De Daalderop is de enige ketel uit de test die kan dienen als warmtebron voor twee gescheiden cv-systemen. U kunt dan bijvoorbeeld ’s ochtends alleen de badkamer en de woonkeuken verwarmen en ’s avonds alleen de woon- en slaapkamers. Ook handig als u een kantoor of praktijk aan huis heeft.
de test: wat en hoe We hebben de gangbaarste cv-ketels getest van de 10 merken die de cv-markt in Nederland domineren. Het zijn allemaal combiketels, die zowel het huis verwarmen als warm kraanwater leveren. De Agpo/Ferroli HR Ultima wordt binnenkort opgevolgd door de Megadens 4. Consumentengids | september 2006
Cv-ketels_test_CG609_lay 39
39
08-08-2006 14:13:02
test cv-ketels
HEEFT UW KETEL WELEENS EEN STORING GEHAD? 1) Ja
1 keer 2 keer 3 keer > 3 keer
%
% van apparaten met storing
Agpo
69 27
25
16
32
Atag
70 33
23
13
31
AWB
60 24
26
29
21
Intergas
59 31
31
20
19
Nefit
56 34
24
13
29
Radson 2)
55
37
18
25
21
Remeha Vaillant
55 41 60 33
22 29
15 23
22 16
1) Om de storingscijfers per merk vergelijkbaar te maken, hebben we er rekening mee gehouden dat de panelleden van het ene merk oudere installaties hebben dan die van het andere 2) Dit merk bestaat niet meer. De fabriek is overgenomen door de Bosch-groep
warmhoudertje Een combiketel gebruikt ook energie als de verwarming uit staat en u geen warm water tapt. Hij moet namelijk op temperatuur blijven om snel warm water te kunnen geven als u de kraan opendraait. Dat geldt eens te meer voor ketels met een voorraadvat. Vier ketels uit de test hebben er een, om extra snel en op meer plaatsen warm water te kunnen tappen: de Atag (14 l), Daalderop (50 l), Nefit (1 l) en Agpo/Ferroli (4,5 l). Het Agpo-vat beantwoordt nauwelijks aan het doel. Het stand-by-energiegebruik ligt tussen bijna 30 W (Vaillant) en ongeveer 110 W (Daalderop) en is gemiddeld ruim 75 W. Het gemiddelde stand-by gebruik van de geteste ketels met voorraadvat is 88 W, dat van de geteste ketels zonder vat 68 W. Om de ziekteverwekker legionella geen kans te geven, dient u het voorraadvat op ten minste 60 °C in te stellen.
40
• De geteste ketels kunnen werken met een eenvoudige aan/uit-kamerthermostaat; de Agpo/Ferroli met meer dan een. U kunt de ketels uit de test ook gebruiken met een ‘modulerende kamerthermostaat’, om temperatuurschommelingen verder te beperken. • De waterdruk van de Remeha laat zich desgewenst verhogen, wat nodig kan zijn als de leidingen lang of dun zijn, of beide. Welke ketel? Een paar tips om de keus te vergemakkelijken. 1. Grote of kleine ketel? Een cv-ketel die voldoende en snel genoeg warm water kan leveren, kan ook een huis op temperatuur houden. U kunt het vermogen van de te installeren combiketel daarom laten afhangen van het aantal plaatsen waar u tegelijkertijd warm water wilt kunnen afnemen en van het aantal liters per minuut waarmee dat moet kunnen. Hoe hoger de CW-klasse van een ketel, des te meer hij in deze opzichten vermag. CW4 garandeert een lekkere douche met ten minste 12,5 liter water van 40 °C per minuut en een vol bad binnen 11 minuten; CW5 een vol bad binnen 10 minuten; CW6 gelijktijdig douchen en afwassen. Van de 10 geteste ketels hebben er 9 CW4 en 1, de Daalderop, CW5. In 2001 was vooral CW3 nog populair. De fabrikanten maken veel ketels die lijken op de geteste, maar met een hoger of een lager vermogen en die daardoor meer of minder warm water leveren. We vermelden ze in de tabel Verwante cv-ketels. Misschien komen ze in uw situatie in aanmerking, maar we hebben ze niet getest. De installateur kan het benodigde vermogen nauwkeurig bepalen. 2. HR of niet? Bijna alle combiketels zijn tegenwoordig HR-ketels.
Andere ketels kosten ruwweg €300 minder in aanschaf, maar €150 per jaar meer aan gas (bij een gemiddeld gasverbruik van 1750 m3 per jaar en een gasprijs van €0,56 per m3). U verdient een HR-ketel dus in 2 jaar terug. Wel vragen HR-ketels een aansluiting op het riool, voor de afvoer van condensvocht. In oudere huizen kan dat in de papieren lopen. Bovendien wil het schoorsteenkanaal in oudere huizen nog weleens te lang zijn voor HR. Daarom worden er ook nog niet-HR-ketels verkocht. 3. Gebruikerservaringen. Zo’n 85% van de eigenaren van een ketel van het merk Remeha noemt de bedrijfszekerheid goed tot zeer goed, zo wees onze panelenquête van vorig jaar uit (zie ook de Consumentengids van augustus/september, pagina 66). Agpo/Ferroli blijft tamelijk ver achter met 69%. Dat spoort globaal genomen met het gerapporteerde aantal mankementen per merk: zie de tabel links. De cijfers hebben uiteraard betrekking op eerder in gebruik genomen typen, niet op de nu geteste. Bosch, Daalderop en Itho ontbreken omdat we over deze merken onvoldoende gegevens hebben. 4. Levensduur. We hebben de fabrikanten gevraagd hoelang de nu geteste ketels naar hun mening meegaan tot reparatie duurder uitvalt dan een nieuwe kopen. De meesten zeggen: 15 jaar. Itho geeft 12 jaar aan, Agpo 12 tot 15, Atag 18 en Intergas gemiddeld 20 jaar. Ook de garantietermijn geeft een indruk van de te verwachten levensduur. Zie het artikel hierna. 5. Onze testresultaten. De geteste HRcombiketels komen allemaal goed uit de test, dus u kunt uw keus in hoge mate laten afhangen van de prijs van aanschaf en installatie. Zie daarvoor het kader ‘De prijs: loven en bieden’. Onze beste koop is de Itho (adviesprijs exclusief installatie €1400; hoge korting mogelijk).
Consumentengids | september 2006
Cv-ketels_test_CG609_lay 40
08-08-2006 14:37:52
de prijs: loven en bieden
VERWANTE KETELS Merk
Getest model
Agpo/Ferroli HR Ultima 4 2035 C
Atag
Q25 C
Variant
Verschil
Ultima 3
lager vermogen, minder warm kraanwater, CW3
Ultima 5
voorraadvat, meer warm kraanwater, CW5
Ultima A
Q38 C
alleen voor verwarming, maar te combineren met een boiler van 80 of 120 liter te combineren met een externe boiler van 110, 150 of 200 liter hoger vermogen, voorraadvat van 25 l, CW5
Q25 S
Q51 C
nog hoger vermogen, voorraadvat van 25 l, CW6
AWB
ThermoMaster HR 30G
HR 22 G
lager vermogen, minder warm kraanwater, CW3
Bosch 1)
30 HRC Basis
26 HRC
lager vermogen, minder warm kraanwater, CW3
35 HRC
hoger vermogen, meer warm kraanwater, CW5
30/50+
groter vermogen, CW5
24/80+
groter voorraadvat, meer warm kraanwater, CW6
HR 22
lager vermogen, minder warm kraanwater, CW3
HR 28/24
iets lager verwarmingsvermogen, wel CW4
36/30
hoger vermogen, meer warm kraanwater, CW5
HR30
hoger vermogen, meer warm kraanwater, CW4
HR36
hoger vermogen, meer warm kraanwater, CW5
Daalderop Intergas
Itho 2)
Combifort 24/50+ Kombi Kompakt HR 28
Kli-Max2 HR24 CW4
HR42
nog hoger vermogen, CW6
Nefit
SmartLine HRC 24/CW4 3)
HRC 24/CW3
minder warm kraanwater, CW3
Remeha
Avanta 28c CW4
24c CW3
lager vermogen, minder warm kraanwater, CW3
35c CW5
hoger vermogen, meer warm kraanwater, CW5
Vaillant
hrSolide VHR 24-28/3C
De prijzen van de cv-ketels lopen flink uiteen. De adviesprijs van de fabrikanten varieert van €1275 voor de ketel van AWB tot €1975 voor die van Atag. Verscheidene leveranciers bieden dezelfde ketels op internet honderden euro’s goedkoper aan. Dat komt neer op kortingen van 25 tot 45% op de adviesprijs. (Zie bijvoorbeeld www.warmteservice.nl.) Die wetenschap kan handig zijn in uw onderhandelingen met een installateur. Met de installateur spreekt u namelijk vaak een prijs af voor de ketel plus de installatie en afstelling van het systeem. De installateur kan de ketel met flinke korting op de adviesprijs inkopen. Die korting kan hij geheel of gedeeltelijk zelf houden door de prijs van de installatie aan te passen. Het is daarom verstandig ten minste twee installateurs een offerte te vragen en hun prijzen te vergelijken met de kale prijzen op internet.
VHR 18-22/3C minder vermogen, minder warm kraanwater, CW3
1450
73
1975
71
4. Vaillant hrSolide VHR 24-28/3C
1500
70
5. Bosch 30 HRC Basis
1700
70
6. Daalderop Combifort 24/50+
1950
70
7. Agpo/Ferroli HR Ultima 4 2035 C
1600
69
8. Nefit SmartLine HRC 24/CW4
1650
69
9. Intergas Kombi Kompakt HR 28
1375
67
1275
64
10. AWB ThermoMaster HR 30G
1) Bruto adviesprijzen exclusief montage; hoge kortingen zijn mogelijk 2) C = CW5-label voor comfort warm water G = twee gescheiden cv-circuits mogelijk H = geschikt voor hoge druk T = verscheidene aan/uit-thermostaten mogelijk
2%
5%
kW
cm
3)
2)
+ + +/++ + + +/++ +/++ +/++ + +/++
++ ++ +/++ ++ ++ –/ ++ +/++ ++ /+
28
55x45x35
•
29
60x40x29
•
29
68x84x39
•••
30
72x44x34
••
33
85x44x36
••
26
89x53x50
•••
CG
30
78x48x37
••
T
29
85x48x37
••
29
81x45x27
•
28
73x45x33
••
3) • = minder dan 100 dan 200 dm3
dm3;
Maximaal vermogen warm kraanwater
8%
+/++ + +/++ ++ ++ /+ +/++ ++ + /+
Handleiding
25%
Verbrandingsgassen
15%
+/++ + + ++ +/++ /+ + + +/++ /+ /+ /+ /+ + + /+ + /+ + /+ + /+ +/++ + + /+
Gebruiksgemak
10%
+ + +/++ + +/++ +/++ + /+ + /+
Voorzieningen
2. Remeha Avanta 28C CW4 3. Atag Q25 C
35%
Afmetingen (globaal)
75
Afmetingen (hxbxd)
1400
Comfort
1. Itho Kli-Max2 HR24 CW4
Rendement
€
Warm kraanwater
Comfort
Merk & Type
Verwarming
Testoordeel [schaal 1-100] Rendement
COMBI-CV-KETELS
Adviesprijs fabrikant 1)
1) Alle te combineren met een extern voorraadvat 2) Combinaties leverbaar met warmteterugwinning 3) Standaardmodel getest. Ook leverbaar voor alleen centrale verwarming en dan te combineren met een externe warmwaterboiler (van 80 of 120 liter)
• • = tussen 100 en 200
dm3;
Zie voor uitleg van de tabellen en adressen pagina 75.
H
1. Itho Kli-Max2 HR24 CW4 (€1400)
• • • = meer
conclusie De geteste combiketels zijn zuinig met gas en doen hun werk goed.
Consumentengids | september 2006
Cv-ketels_test_CG609_lay.indd 41
41
11-08-2006 13:53:24
colofon
volgende maand in de Consumentengids
Telefoonnummers, (e-mail)adressen, website en bestellingen: zie de Wegwijzer op pagina 72/73. De Consumentenbond is een vereniging die de belangen van de consumenten behartigt onder meer door onderzoek van en voorlichting over kwaliteit en prijs van goederen en diensten. De Consumentenbond is financieel en politiek onafhankelijk ook ten aanzien van de keuze welke goederen en diensten worden onderzocht. Raad van toezicht mr. Th.C. de Graaf (voorzitter); G. de Boer RA (vicevoorzitter); dr. H.M. Fijnaut; mw. drs. S.K. Jongman; mw. drs. L.H.E. Kleinreesink; R.F. Visser; mw. mr. B.N. Westerbrink Directie drs. Felix Cohen (algemeen directeur); drs. Klaske de Jonge (directeur) Redactie Consumentengids Harry van Dooren (hoofdredacteur); Alfred Jacobsen (eindredacteur); Victor Bartman; Martine Koetsier; Ben Lange; Gerrit Muilwijk; Noëlle van der Weel; Harry Wiersinga (redactie-assistent) Vormgeving en art direction Kummer & Herrman, Utrecht Fotografie/overige beelden Marcel Graumans (fotograaf), Jeffry Franken (assistent); Michel Louis, Dannes Wegman/Artbox, Rhonald Blommestein, ANP, Corbis, Getty Images, Hollandse Hoogte, Reuters/WFA Verder werkten mee dr. Petra van der Aa, drs. Vincent van Amerongen, ir. Martijn Geertzen, drs. Gemmeke van Kempen, ir. Désirée Kok, Lenneke Koudijs, ir. Gerard Kramer, Esther Krijgsman, ir. Ruud Krol, ing. Yp Kroon, Wim Krop, drs. Evelien Mansens, Q. Metz, drs. Sandra Mul, Ingrid Nies, ing. André Schild, drs. Margreet Simons, drs. Alwin Sixma, drs.ir. Marco Smit, ir. Elles van Steijn, drs. Arnold van Troost, drs. Sander Verbaan, Christel Vondermans, ir. Ronald Vroman, ir. Jappe Zijlstra Handleiding voor de tabellen De aanbevelingen met predikaat in de tests zijn gebaseerd op de volgende uitgangspunten. Een beste koop (‘goede kwaliteit voor een redelijke prijs’) moet een Testoordeel van minimaal 60 punten hebben. Een voordelige keus (‘redelijke kwaliteit voor een goede prijs’) moet minimaal 50 punten hebben. ++ = zeer goed; + = goed; = redelijk; – = matig; –– = slecht = Beste koop; = Voordelige keus
FABRIKANTEN/IMPORTEURS/LEVERANCIERS Cv-ketels Agpo/Ferroli: (076) 572 57 40, agpoferroli.nl Atag: 0900-2824 2824, atagverwarming.nl AWB: (0492) 469 500, awb.nl Bosch: (055) 543 43 43, boschcvketels.nl Daalderop: (0344) 63 65 00, daalderop.nl Intergas: (0524) 5 12 345, intergasverwarming.nl Itho: (010) 427 85 00, itho.nl Nefit: (0570) 678 500, nefit.nl Remeha: (055) 54 96 900, remeha.nl Vaillant: (020) 565 92 30, vaillant.nl Koptelefoons AKG: Harman, (0184) 60 80 60, harmankardon.com Alecto: Hesdo, (073) 750 62 50, alecto.info Beyerdynamic: HNNY, (010) 286 05 55, hnny.nl Bose: (0299) 390 111, bose.com Creative: 0032 3 28 78 777, europe.creative.com JVC: (071) 545 33 33, jvc.nl Logitech: (010) 243 88 97, logitech.com Philips: 0900-8407, philips.nl Sennheiser: (036) 535 84 84, sennheiser.nl Shure: TM-Audio, (030) 241 40 70, tmaudio.nl Sony: (020) 658 18 88, sony.nl Vivanco: (030) 600 70 50, vivanco.com Mp3-spelers Apple: 0800-0200 570, apple.nl Archos: (0321) 33 90 73, archosbenelux.nl Creative: 00 353 14 333 272, nl.europe.creative.com iRiver: iriver.com Packard Bell: 0900 - 202 51 17, packardbell.nl Philips: 0900-8407, philips.nl Samsung: 0900-20 200 88, samsung.nl Sony: (020) 658 18 88, sony.nl
gratis autogids 2007 voor consumentengids-abonnees
Wijn digitaal thuis • digitale camera’s • computers • homecinema-sets gezond leven • koekjes • huidverzorging • amandelen knippen en verder • wasmachines • autokosten • huishoudtrappen
Zo kunt u uw eigen Testoordeel berekenen 1. Bepaal voor elke kolom met beoordelingen voor hoeveel procent u die wilt laten meewegen. Opgeteld moet dit op 100% uitkomen. 2. Ken aan onze beoordelingen een waarde toe: –– = 0,1; – = 0,3; = 0,5; + = 0,7 en ++ = 0,9. 3. Vermenigvuldig elke beoordeling met het percentage dat u aan de kolom heeft gegeven. 4. Tel de uitkomsten per merk bij elkaar op; dan krijgt u uw eigen Testoordeel. Testoordeelcategorieën 0–19 punten = slecht; 20–39 = matig; 40–59 = redelijk; 60–79 = goed; 80–100 = zeer goed N.B. De genoemde berekeningsmethode is een benadering van de door ons gehanteerde. Uw berekende Testoordelen kunnen afwijken van de onze, omdat wij o.a. uitgaan van de exacte onderliggende waarde per beoordeling, die we vanwege de overzichtelijkheid in de tabel niet vermelden. Ook hanteren we vaak ‘doorslagfactoren’; zie daarvoor ‘De test: wat en hoe’.
• • • • • • •
COPYRIGHT © 2006 Consumentenbond. Alle rechten zijn voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De Consumentengids is een uitgave van de Consumentenbond. De Consumentenbond is niet verantwoordelijk voor webadressen, telefoonnummers en andere gegevens die veranderen na het ter perse gaan. Aangekondigde onderwerpen zijn onder voorbehoud.
De Autogids 2007 komt uit in december, maar u kunt hem nu al bestellen via www.consumentenbond.nl/autogids. Of gebruik de antwoordkaart die in de gids van oktober wordt meegezonden.
76 pagina’s tests van zo’n 100 auto’s kosten & onderhoud betrouwbaarheid garanties en verzekeringen veiligheid interessante tweedehandsjes
komend kwartaal • afwasmachines • camcorders • ooglidcorrectie • TFT-monitoren • tv’s • zorgverzekeringen
consumentenbond-nieuwsbrief Wilt u wekelijks op de hoogte worden gehouden van nieuws en informatie van de Consumentenbond? Meld u dan aan voor de gratis nieuwsbrief via www.consumentenbond.nl/nieuwsbrief. Hierin staat informatie over voeding, ICT, geldzaken en veel meer. Consumentengids | september 2006
Volgende_maand_CG609_lay 75
75
14-08-2006 15:41:11