•Tentamen •Planning 2de semester •Wetenschappelijk verslag Lenzen en Hydrodynamica
17 februari 2006
Meten en experimenteren
1
tentamen • Wie minimum 10/20 heeft behaald op het tentamen is vrijgesteld van het examen in juni • Wie geen 10/20 heeft behaald legt in juni het examen af over de modules « statistiek » en « Mathematica » • Er is geen examen over de proeven – de punten worden gegeven op de schriftelijke verslagen en het mondeling verslag • Puntentelling: – – – –
Statistiek + Mathematica : 30/100 2 schriftelijke wetenschappelijke verslagen : 20/100 Mondeling verslag : 10/100 Andere verslagen : 40/100
17 februari 2006
Meten en experimenteren
2
Planning 2de semester week
dag
uur
proef
lokaal
lesgever
verslag
21
17-februari
13-15
feedback wetensch verslag
1G003
C. De Clercq
22
24-februari
13-17
proef karakteristieken
4F118
C. Lemaitre
standaard
23
3-maart
13-17
proef RC kringen
4F118
J. Heyninck
standaard
24
10-maart
25
17-maart
4F118
C. Lemaitre
wetenschappelijk
26
24-maart
27
31-maart
4F118
J. Heyninck
standaard
seminarie 13-17
proef wisselstromen seminarie
13-17
proef magnetostatica
28
paasvakantie
29
paasvakantie
30
21-april
31
28-april
13-17
proef veer
4F118
standaard
32
5-mei
13-17
proef golven
4F118
mondeling
33
12-mei
13-17
proef behoud impulsmoment
4F118
mondeling
34
19-mei
13-17
proef behoud impuls
4F118
standaard
35
26-mei
13-17
mondeling verslag
1G003
Golven/Impulsmoment
17 februari 2006
seminarie
Meten en experimenteren
3
Mondeling verslag • Een proef kiezen uit: – Golven – Behoud van impulsmoment
• Uiteenzetting van 15 min over de proef, de metingen en resultaten • In Power Point • Voor lesgevers « meten en experimenteren » + eventueel enkele assistenten • Laatste week van het 2de semester
17 februari 2006
Meten en experimenteren
4
Wetenschappelijk verslag Lenzen Hydrodynamica
17 februari 2006
Meten en experimenteren
5
Taal: correct Nederlands – meestal in orde • herlees je tekst – soms ontbreken delen van een zin
• let op taalfouten – d/t , die/dat ,…
• vorm zinnen « onderwerp+werkwoord+lijdend voorwerp enz » - zorg voor juiste zinsconstructie • Vermijdt te lange zinnen • In bedrijven wordt ook correcte taal geëist • Ter info: gratis lessen academisch Nederlands • Voorbeeld: – Fout: « Enkele benamingen zijn o1 is de afstand tussen het voorwerp en de lens, i1 is de afstand … » – Juist: « We noemen o1 de afstand tussen het voorwerp en de lens en i1 de afstand … » 17 februari 2006
Meten en experimenteren
6
Taal: fysisch correct – meestal in orde • • • •
Taal van wetenschappelijke publicaties is geen poëzie beschrijf precies wat je gedaan hebt, wees niet te vaag Denk eerst na over wat je precies wil zeggen Beschrijving van theorie, experiment, metingen en resultaten – moet correct en nauwkeurig zijn – juiste formulering gebruiken, juiste termen
• Verslag wordt geschreven in verleden tijd of voltooid tegenwoordige tijd: men brengt verslag uit van een experiment dat reeds uitgevoerd werd • Samenvatting kan in tegenwoordige tijd: waarover ga ik schrijven 17 februari 2006
Meten en experimenteren
7
Samenvatting – meestal in orde • Moet kort zijn en bevat de doel van de proef • Enkel de essentie geven Voorbeelden: • Proef Lenzen: – Het doel van de proef was de brandpuntsafstand te bepalen en de laterale vergroting te bestuderen van een convergerende en een divergerende lens
• Proef hydrodynamica: – Het doel van de eerste proef was de viscositeit van water te bepalen, de overgang van laminair naar turbulent regime te zoeken en het Reynoldsgetal te bepalen. – Het doel van de tweede proef was de bepaling van de viscositeit van ricinusolie 17 februari 2006
Meten en experimenteren
8
Vorm - layout OK • Paragrafen worden genummerd • Zet de formules niet midden in een zin, maar los van de tekst – zo zijn ze duidelijker zichtbaar • Geef de formules een nummer, rechts ervan • Geef de tabellen en figuren een nummer en een legende:
– figuur 1: opstelling voor de proef met de convergerende lens – tabel 1: metingen van de proef over de viscositeit van olie
• Refereer in de tekst naar formules, figuren en tabellen bij middel van deze nummers OK – «In figuur 1 is duidelijk te zien dat men bij een debiet van … »
• Lettertype : 10 tot 12 punt • Eerste blad: titel, namen, 1B Fysica, datum 17 februari 2006
OK Practicum Lenzen Wetenschappelijk verslag
Meten en experimenteren
9
Voorbeelden
17 februari 2006
Meten en experimenteren
10
Theoretische inleiding • Alle gebruikte symbolen moeten in de tekst uitgelegd worden: – « in formule (5) is η de viscositeit van water, R de straal van de buis, g de valversnelling, … »
• Enkel de formules die nodig zijn voor de proef moeten besproken worden - geen te lange uitleg, maar een samenvatting van de theorie • Formules uit de statistiek moeten voorkomen in de paragraaf « metingen en resultaten », en niet bij de theorie – Bvb de formules voor de berekening van het gemiddelde en de foutenrekening
• Soms helpt een figuur met een schema om de theorie uit te leggen – uit syllabus, tekstboek of zelf gemaakt – Bvb verschillende krachten, wet van Poiseuille
• Theorie was meestal in orde 17 februari 2006
Meten en experimenteren
11
Experimentele opstelling • Beschrijving van de gebruikte apparaten • Geef de gegevens over de apparatuur: lengte en doormeter buis, diameter knikker, grootte voorwerp in proef lenzen, .. • Geef een schema van de opstelling • Was meestal in orde
17 februari 2006
Meten en experimenteren
12
Metingen en resultaten 1 • • • •
Beschrijf de metingen – ontbrak bij velen Beschrijf wat je hebt gedaan Begin niet onmiddellijk met de tabel met de metingen Voorbeeld: – We hebben de convergerende lens op 5 verschillende afstanden van het voorwerp geplaatst. Voor elk van deze posities werd het scherm verplaatst tot er een scherp beeld was. De posities van lens en beeld staan vermeld in tabel 1. – We hebben voor 10 verschillende waarden van het hoogteverschil tussen de twee waterkolommen het debiet bepaald door het meten van het volume water V dat uit de buis liep tijdens een tijd t.
• Geef eerst de tabel met de ruwe metingen – Posities van voorwerp, lens en scherm – Hoogteverschil waterkolom, volume water, tijd 17 februari 2006
Meten en experimenteren
13
Metingen en resultaten 2 • Geef vervolgens de tabel met de afgeleide grootheden: – Voorwerpsafstand, beeldafstand – Druk, debiet
• Gebruik overal in de tekst dezelfde symbolen voor dezelfde grootheden: – Niet o en O voor voorwerpsafstand – Niet v en V voor snelheid
• Verwijs naar de formules in het theoretisch deel om uit te leggen hoe je van metingen naar resultaten overgaat – Aan de hand van formule (4) hebben we het drukverschil berekend uit het hoogteverschil – Aan de hand van formule (3) hebben we de brandpuntsafstand bepaald 17 februari 2006
Meten en experimenteren
14
Het resultaat van de proef • Op het einde van de paragraaf met de metingen en resultaten geeft men de bekomen resultaten: waarde en fout • Voorbeeld: – Uit de 5 metingen bekwamen we de volgende waarde voor de brandpuntsafstand van de convergerende lens f = (15,0 ± 0,1) cm – De viscositeit van ricinusolie is volgens onze metingen η = (0,847 ± 0,033) Pa s
• Men geeft de fout niet apart, ze hoort bij de meting • Het resultaat is het doel van de proef en mag duidelijk naar voren komen
17 februari 2006
Meten en experimenteren
15
Beduidende cijfers • Zie handleiding « foutentheorie » blz 3 • Beduidende cijfers – Meest linkse cijfer verschillend van nul = meest beduidende cijfer – Geen decimaal punt : minst beduidende cijfer = meest rechtse cijfer verschillende van nul – Wel decimaal punt : minst beduidende cijfer = meest rechtse cijfer, ook indien nul – Alle cijfers tussen meest en minst beduidende cijfer = beduidende cijfers
• Voorbeelden: – – – –
12,34 4 beduidende cijfers 123400 4 beduidende cijfers of 12,340 x 104 5 beduidende cijfers 0,124 3 beduidende cijfers 56,3400 6 beduidende cijfers
17 februari 2006
Meten en experimenteren
16
Weergave resultaten • indien de fout gekend is: – Rond fout af tot 2 beduidende cijfers – Rond berekende waarde af zodanig dat minst beduidende cijfer van fout en berekende waarde zelfde grootte-orde hebben
• Voorbeelden uit verslagen – – – –
Gemiddelde waarde brandpuntsafstanden = -9,8 cm Fout op deze gemiddelde waarde is 0,039 cm Fout afronden tot 2 beduidende cijfers = 0,4 mm Resultaat is dan -98,0 ± 0,4 mm
– – – –
Viscositeitscoëfficiënt van ricinusolie = 0,84264 Pa s Fout = 2,6383 10-3 Pa s Fout afgerond op 2 beduidende cijfers = 2,6 10-3 Pa s Resultaat is dan (842,6 ± 2,6) 10-3 Pa s
17 februari 2006
Meten en experimenteren
17
Besluit • Kort samenvatten waaruit de proef bestond • De voornaamste resultaten geven • Was meestal in orde
17 februari 2006
Meten en experimenteren
18
Nut van herhaalde metingen • Proef lenzen • Proef viscositeit van olie • 5 metingen van zelfde grootheid : brandpuntsafstand of viscositeitscoëfficiënt • Gemiddelde waarde maken → meer nauwkeurige bepaling • Vb lenzen: – afstanden meten op 1 mm nauwkeurig – Gemiddelde brandpuntsafstand na 5 metingen : 0,4 mm nauwkeurig
17 februari 2006
Meten en experimenteren
19
Praktische problemen • • • •
Formules in word – welke sofware? Scannen van figuren – waar? Nut van cursus word Andere tekstverwerker? Latex?
17 februari 2006
Meten en experimenteren
20