Ted van Lieshout Gebr. 13 februari 2008 Aantal pagina s: 18

Nederlands: Boekbespreking Ted van Lieshout “Gebr.”

Katrien Aerts & Sanne Dupont 13 februari 2008 Aantal pagina’s: 18

- p. 1 -



Inhoudstafel:

Toets.............................................................................................................................. 3 Dramatisering.............................................................................................................. 4 Korte inhoud ............................................................................................................... 4 Verhaalanalyse ............................................................................................................ 5 4.1 Gebeuren.............................................................................................................. 5 4.1.1 Geleding ....................................................................................................... 5 4.1.2 Spanning ...................................................................................................... 5 4.1.3 Thema, stof, ideeën en motieven.............................................................. 6 4.2 Personages ........................................................................................................... 8 4.2.1 Lucas............................................................................................................. 8 4.2.2 Marius........................................................................................................... 8 4.2.3 Alex............................................................................................................... 9 4.2.4 Mam en pap................................................................................................. 9 4.2.5 Tibor.............................................................................................................. 9 4.3 Tijd ...................................................................................................................... 10 4.4 Ruimte ................................................................................................................ 10 4.5 Perspectief.......................................................................................................... 11 5. Werkvormen.............................................................................................................. 12 5.1 Praten naar aanleiding van boeken................................................................ 12 5.2 Schrijven naar aanleiding van boeken........................................................... 12 5.3 Spelen naar aanleiding van boeken ............................................................... 12 6. Vakoverschrijdende Eindtermen (VOET) ............................................................. 13 6.1 Gezondheidseducatie....................................................................................... 13 6.2 Leren leren ......................................................................................................... 13 6.3 Opvoeden tot burgerzin .................................................................................. 14 7. Auteur ........................................................................................................................ 15 7.1 Biografie ............................................................................................................. 15 7.2 Prijzen................................................................................................................. 16 7.3 Bibliografie......................................................................................................... 17 8. Bronvermelding ........................................................................................................ 18 8.1 Websites ............................................................................................................. 18 8.2 Publicaties .......................................................................................................... 18 1. 2. 3. 4.

- p. 2 -


1.


Toets

Lees de vraag aandachtig en omcirkel dan het juiste antwoord. 1. Hoe heet de ziekte waaraan Marius is gestorven? a. De ziekte van William b. De ziekte van Wilbird c. De ziekte van Wilson 2.

Als wat was Luuk verkleed op carnaval 1972 toen hij mee moest om op Alex en Marius te letten? a. Een spion b. Een kinderlokker c. Een clown

3. Wat is het lievelingssprookje van Luuk? Hij vergelijkt Tibor met deze prinses tijdens de consultatie bij de psych. a. Doornroosje b. Sneeuwwitje c. Assepoester 4. Luuk wordt gestraft door meester Brink omdat hij een letter te krullerig heeft geschreven. Welke letter was dit? a. De “d” b. De “r” c. De “s” 5. Met wie vergelijkt Luuk het ‘grimasachtige glimlachen’ van Marius? a. De Venus van Milo b. De Mona Lisa c. Sneeuwwitje 6. Wat wil Marius ruilen met de zigeuners in ruil voor Luuk? a. Het koperwerk b. De gegraveerde glazen c. Het zilveren bestek 7. Marius kreeg een elpee van Luuk voor zijn veertiende verjaardag. Van welke artiest is deze elpee? a. Johnny Michaels b. Michel Johnson c. Joni Mitchell Op de website http://www.quia.com/jq/12419.html vind je een quiz over het boek!

- p. 3 -


2.


Dramatisering

De broer van Luuk is overleden. Morgen zou het zijn verjaardag zijn. De moeder van Luuk heeft een vreemd plan voor de verjaardag van Marius waarover Luuk en zijn moeder een discussie houden aan de tafel ’s namiddags. (blz. 10)

Luuk herinnert zich een scène toen Marius nog leefde. In deze herinnering komt Marius de kamer van Luuk binnenvallen, maar Luuk had toen helemaal geen zin in bezoek. (blz. 24-25)

3.

Korte inhoud

Marius, de broer van Luuk, is een half jaar geleden overleden aan de ziekte van Wilson, dat is een stofwisselingsziekte. Hun moeder wil de spullen van Marius verbranden in de achtertuin. Dat is haar manier van afscheid nemen van hem. Luuk mag de spullen uit Marius kamer nemen, die hij wil bijhouden, maar hij mag niet aan Marius’ privé-spullen zitten. Toch neemt hij zijn broers dagboek en gaat er in schrijven, maar niet lezen! Dat dagboek had Marius gekregen voor zijn twaalfde verjaardag van Luuk. Volgens hem bestaat er een wet dat je niet in iemands dagboek mag lezen, maar wel in een andermans dagboek schrijven.

Op een dag begint hij toch te lezen wat er allemaal in het dagboek geschreven is door Marius. Luuk ontdekt door het lezen van het dagboek een groot geheim. Luuk ontdekt namelijk dat Marius ook homo is. Dit is voor Luuk een ware openbaring, omdat hij zelf ook worstelde met dit geheim. Doorheen het verhaal ontdekt Luuk ook dat de ziekte van Wilson erfelijk is en dat hij dus zelf ook kan sterven aan deze ziekte. Het boek eindigt wanneer hun moeder de spullen van Marius opbrandt. Luuk biecht op dat moment zijn groot geheim op en de reactie van zijn ouders was helemaal niet zoals hij verwacht had.

- p. 4 -



Verhaalanalyse

4. 4.1

Gebeuren 4.1.1

Geleding

De uiterlijke geleding van dit boek is duidelijk te zien. Het boek bestaat uit verschillende dagboekfragmenten. De titel bij elk fragment verwijst naar het moment van de dag waarop het geschreven is. Zo zijn er negen fragmenten of hoofdstukken. Het langste hoofdstuk, dat loopt van pagina 35 tot pagina 71, is nog eens opgedeeld in verschillende fragmenten. Hier schrijft Lucas tussen de dagboekfragmenten van zijn broer. We krijgen hier dan ook de data waarop Maus / Marius in het dagboek schreef.

De innerlijke geleding is moeilijker terug te vinden. Van pagina 9 tot pagina 34 komen we wat meer te weten over Maus en zijn familie. Lucas schrijft hier in het dagboek van zijn broer wat er zoal gebeurd is na zijn dood. Het middenstuk, dat begint op pagina 35 en eindigt op pagina 71, is een mengeling van wat Maus ooit geschreven heeft en van Lucas’ indrukken daarop. De daarop volgende bladzijden vormen het slot. Daarin komen we te weten dat Lucas voorlopig niet dezelfde ziekte heeft als zijn broer. Bovendien verbrandt de moeder Maus’ spullen. Lucas vertelt hierover in het dagboek.

4.1.2

Spanning

Er is hier enkel sprake van intellectuele spanning. We komen zeer geleidelijk aan te weten wat er gebeurd is. Vooral in het begin van het verhaal zijn we totaal onwetend over de reden waarom Maus gestorven is. We weten dat hij bibbert en steeds verder achteruitgaat, maar de eigenlijke ziekte komen we pas helemaal op het einde te weten. De verschillende personages in het boek kennen die reden al van in het begin van het boek. Er heeft namelijk al een autopsie plaatsgevonden voor Lucas in het dagboek begint te schrijven.

- p. 5 -


Katrien Aerts & Sanne Dupont 13 februari 2008 Aantal pagina’s: 18 ‘Anderhalve week geleden kregen we post van de assistente van dokter H. Ze stuurde ons doodleuk het lijkschouwingsrapport op, zonder enige uitleg, en verder moesten we het maar uitzoeken. … Mam en ik zijn met het rapport naar onze nieuwe huisarts gegaan en die heeft het uitgelegd. Je bent gestorven aan de ziekte van Wilson.’

4.1.3

(p. 93 – 94)

Thema, stof, ideeën en motieven

Als je over Ted van Lieshout gaat lezen, merk je dat het typisch is voor hem om te schrijven over dagelijkse en herkenbare dingen, maar hij weet ze door zijn schrijfstijl een speciale toets te geven. Ook wordt er gezegd dat hij over jeugdherinneringen schrijft. Hij is zelf geboren in Eindhoven, dus deze jeugdherinneringen kunnen van toepassing zijn op zijn eigen leven. De stof van zijn verhalen zijn dus dagdagelijkse dingen met hier en daar een verband naar zijn eigen leven.

In dit boek komen verschillende grote thema’s aan bod. Allereerst is er ‘de dood’. Maus, het broertje van Lucas is gestorven. We zien in het boek hoe de verschillende personages de dood op een heel andere manier verwerken. Daarnaast speelt ook ‘homoseksualiteit’ een grote rol. Beide broertjes blijken homoseksueel te zijn en zoeken een manier om daarmee om te gaan.

‘Op de televisie, in die Amerikaanse series, zie je dat iedereen elkaar in de armen valt als er (n)iets ergs is gebeurd. Bij ons was dat niet zo. Pap, mam en ik, we wilden alledrie op de een of andere manier apart. We sloten ons af voor de ander en kozen een eigen plekje. We zochten geen steun bij elkaar.’ (p. 19)

Ideeën die we bij dit boek kunnen formuleren zijn de volgende: -

Hoe ga je om met de dood van een geliefde?

-

Is homoseksualiteit een ziekte?

-

Mag je het dagboek van iemand lezen?

-

…

- p. 6 -


Katrien Aerts & Sanne Dupont 13 februari 2008 Aantal pagina’s: 18 Een motief in structurele zin in dit verhaal is de homoseksualiteit. Dit thema komt steeds opnieuw aan bod in de dagboekfragmenten. Er is een voortdurende twijfel bij Lucas om het al dan niet aan zijn ouders te vertellen. Op het einde van het verhaal zegt hij het toch tegen zijn moeder. Hij doet dit echter niet zomaar. Het is eerder een ritueel opgedragen aan Marius.

‘Ik durfde niet, maar ik dwong mezelf. mams ritueel mocht niet voorbijgaan zonder dat ik iets groots had verricht. Een eigen ritueel, helemaal alleen van mezelf en grootser dan wat mam had bedacht. Ik wist ook als bij toverslag hoe ik het moest inleiden. … ‘Ik heb goed nieuws en slecht nieuws. Het goede nieuws is dat ik geen Wilson heb en dus blijf leven, en het slechte nieuws is… dat ik niet op meisjes val maar op jongens.’’

(p. 111 – 112)

Motieven in literair-historische zin zijn ook talrijk. Er zijn namelijk honderden boeken terug te vinden over de dood of over homoseksualiteit. -

De keuze - Karel Verleyen – 14+ (over een jongen die sterft aan een hersentumor)

-

Marijn bij de Lorredraaiers - Miep Diekmann - 12+ (de familie krijgt te horen dat Marijn dood is)

-

De dagen van de bluegrassliefde - Edward van de Vendel - 15+ (twee jongens worden verliefd op kamp)

-

Zij en haar – Dirk Bracke – 14 +

-

Nooit gaat dit over – André Sollie – 14+

De titel van deze roman verwijst naar de broers. Lucas vraagt zich voortdurend af of hij nog wel een ‘broer’ is nu zijn broer gestorven is.

‘‘Het verdriet van een moeder is groter dan het verdriet van een broer.’ Ik flapte het eruit: ‘Dat kan niet waar zijn, want u bent nog steeds iemands moeder, maar ik ben niemands broer meer.’’

p. 20

- p. 7 -

Nederlands: Boekbespreking Ted van Lieshout “Gebr.” 4.2


Personages

In deze roman zijn er erg weinig personages. Alle personages zijn flat characters. Hoewel we geleidelijk aan meer over ze te weten komen, maken ze toch geen echte evolutie door.

Ze zijn op het einde van het verhaal nog net hetzelfde als in het begin. We krijgen weinig of geen uiterlijke kenmerken over de personages. De innerlijke kenmerken komen we te weten door de commentaar in het dagboek. Je moet die kenmerken dus zelf afleiden als lezer.

4.2.1

Lucas

Lucas is de persoon die in het dagboek van zijn broer begint te schrijven. Hij is 16 jaar oud en een beetje een zonderling. Uit de fragmenten die hij in het dagboek schrijft, komen we te weten dat hij bijzonder is. Hij hoort niet bij de andere kinderen op school en heeft zich steeds anders gevoeld. Lucas is ook homoseksueel en hij weet niet goed wat hij daarmee moet doen. Hij zoekt heel veel informatie over homoseksualiteit, maar het wordt hem nooit echt duidelijk wat dat juist inhoudt. Hij denkt zelfs lange tijd dat het een ziekte is.

‘Luister Maus. Toen ik klein was merkte ik al gauw dat ik anders was dan andere kinderen. Ik dacht dat ik een bijzonder jongetje was en dat de andere jongens jaloers op mij waren omdat ze zelf maar zo doodgewoontjes waren. Dat ze me daarom plaagden en links lieten liggen, al was er altijd wel iemand die m’n vriendje wilde zijn. Ik vond het toen allemaal niet zo erg, want natúúrlijk hoorde ik er niet bij: ik voelde me als het ware uitverkoren om bijzonder te zijn.’ (p. 73)

4.2.2

Marius

Marius, Maus, is de jongere broer van Lucas. Hij is niet echt een personage in het boek aangezien hij al dood is voor het boek begint. Marius werd 14 jaar. Hij stierf aan Wilson, een zeldzame stofwisselingsziekte waarbij je lijf het metaal koper niet kan herkennen als afvalstof. Ook hij was homoseksueel. Hij had een relatie met Alex.

- p. 8 -


Katrien Aerts & Sanne Dupont 13 februari 2008 Aantal pagina’s: 18 ‘‘Zie je wel! Jij bent heel toevallig verliefd geworden op een jongen, tussen de meisjes door,’ zei Luuk, maar volgens mij klopt dat niet. Mijn verlangen om bij Alex in de buurt te zijn is wel 100.000.000 keer groter dan mijn verlangen naar Marjan.’

4.2.3

(p. 48)

Alex

Alex is een goede vriend van Marius. Uit het dagboek blijkt dat hij zelfs een relatie had met Marius. Zowel Alex als Marius hielden erg van aardrijkskunde.

‘Ik weet niet meer precies wanneer bij jou die gekte is begonnen; Alex woonde nog bij ons in de laan toen hij je met het atlasvirus besmette. Ineens begon je te roepen dat je ontdekkingsreiziger wilde worden, hoewel alles al ontdekt is, zoals de kaarten duidelijk laten zien.’

(p. 26 )

4.2.4

Mam en pap

Mam en pap gaan op een heel andere manier om met Marius’ dood. Pap zegt er heel weinig over. Mam wil Marius’ spullen verbranden.

‘Mam maakte groot theater van haar verdriet en pap verstopte het onder zijn vel. Een dag of twee later, toen ik ouwe kranten naar de papierbak in de garage bracht, stond pap in een hoekje te janken.’

4.2.5

(p. 21)

Tibor

Tibor is een zigeunerjongen die met zijn familie in het dorp van Lucas en Marius verblijft. Hij leerde Lucas hoe je een krans moest vlechten van witte klaver. Lucas was stiekem verliefd op hem.

‘‘Ze heeft haar zo zwart als ebbehout,’ zei ik, ‘lippen zo rood als bloed en een huid zo wit als sneeuw.’ Ik dacht: ik beschrijf Sneeuwwitje, want Sneeuwwitje is altijd mijn lievelingssprookje geweest. En ik loog niet eens, want Tibor had ook zulk haar, zulke lippen, zo’n huid.’ (p. 81)

- p. 9 -



Tijd

De verteltijd van deze roman is een tweetal uurtjes. Je leest het boek gemakkelijk op een avondje uit.

De vertelde tijd duurt twee dagen. Lucas begint de dag voor Marius’ verjaardag in het dagboek te schrijven. Hij stopt de volgende dag, wanneer zijn moeder de andere spullen verbrandt.

Dit verhaal wordt dus grotendeels chronologisch verteld. Er is wel sprake van een retrospectie wanneer we bij de dagboekfragmenten van Marius komen. Deze fragmenten zijn uiteraard in het verleden geschreven, aangezien Marius in het heden al dood is. Ze worden echter vermengd met de commentaar die Lucas in het heden schrijft. De tijd is hier duidelijk aangegeven. Marius schreef namelijk de data op wanneer hij aan het schrijven ging.

‘[DINSDAG, 12 OKTOBER 1971] Ik heb niets te doen.

Een half jaar later! Tussen maart en oktober heb je niet één keer geschreven. Sorry dat mijn cadeau zo’n rotcadeau was.

Ik heb helemaal niets te doen en ik verveel me dood. Ik ben van de trap gevallen en heb mijn enkel verstuikt.’

4.4

(p. 38)

Ruimte

De informatie die we krijgen over de ruimte is erg beperkt. Voor het eigenlijke verhaal begint, zien we dat het zich afspeelt in Eindhoven, in Nederland dus. Alles wat in het dagboek geschreven wordt, speelt zich af in de buurt van het huis van de broers. We krijgen geen beschrijvingen van de omgeving. We weten enkel dat Alex in dezelfde laan woont. Er is een veldje in de buurt waar de zigeuners verblijven en een brug waar Lucas afspreekt met Tibor.

- p. 10 -



‘Eén keer zijn we naar de brug gewandeld. We leunden over de reling en keken naar het water dat onder de brug door kabbelde…De dag erna was het veldje leeg. De zigeuners waren vertrokken en ze hadden Tibor meegenomen. En mij niet. Ik heb overal in het gras gezocht. Ik vond karresporen en een dorre, zwartgeblakerde plek waar het kampvuur had gebrand.’

(p. 76 – 77)

Het enige fragment dat zich afspeelt buiten Eindhoven is het volgende:

‘Op een avond wilde je per se in je eentje naar Alex. We lieten je gaan, maar belden Alex om hem te vragen jou tegemoet te lopen. Hij kwam je nergens tegen. We werden zo ongerust dat we de politie hebben gebeld. Om half een ’s nachts kreeg mam een telefoontje van de politie van Utrecht. Je was aangetroffen in een bus en de chauffeur wist niet wat hij met je aan moest. … Hoe je helemaal in Utrecht verzeild bent geraakt, is altijd een raadsel gebleven.’ (p. 85 – 86)

4.5

Perspectief

Gebr. wordt verteld door een ik-verteller, namelijk Lucas. Hij schrijft in het dagboek hoe hij en zijn familie de dood van Marius verwerken.

‘Alaaf Maus,

Dit is niet het begin. Dit is het einde van jouw dagboek. Ik ben naar je kamer geslopen en heb stiekem in de laden van je bureau gezocht tot ik je dagboek vond. Dat heb ik meegesmokkeld, opengeslagen en doorgebladerd tot de eerste lege bladzijde, en toen ben ik gaan schrijven. Nee, ik heb niet gelezen wat jíj geschreven hebt. Echt niet. Eerlijk niet. Volgens mij is er een wet die het verbiedt om zonder toestemming andermans dagboek te lezen. Misschien is er ook wel een wet die zegt dat je niet in andermans dagboek mag schríjven. Maar ik doe het toch.’ ( p. 9)

- p. 11 -



Werkvormen

5. 5.1

Praten naar aanleiding van boeken

Voor de lectuur kan de titel kan een aanleiding zijn tot boeiende klasgesprekken. Je kan vragen wie er een broer of zus heeft. Je kan ook spreken over de banden tussen broers en zussen. Een ander onderwerp waarover je kan spreken, is de ziekte van Marius, dood of homoseksualiteit. Je kan de lln ook verschillende situaties geven en vragen hoe zij zouden reageren op deze situatie, bv. als de dokter zegt dat de ziekte niet ongeneeslijk is of als Lucas ruzie heeft met zijn moeder.

5.2

Schrijven naar aanleiding van boeken

Je kiest als lkr een thema uit het boek en gaat hierover dan een tekst schrijven. Laat de lln vertellen over hun eigen ervaringen rond de verschillende thema’s. Als je merkt dat de lln veel kunnen vertellen en weten over ziekten bij jongeren, dan laat je hen daarover schrijven. Je kan de lln na de lectuur zelf een dagboekfragment laten schrijven, maar creatiever lijkt me om de lln een gedicht te laten schrijven. Er komen veel gevoelens aan bod en dit is een kans om gedichten te schrijven. Verder kan je de lln ook een brief laten schrijven naar een personage of van het ene personage naar het andere. Misschien zelfs bij één concrete situatie. 5.3

Spelen naar aanleiding van boeken

Je kan een stellingspel maken over familie. Je geeft de lln dan groene (“akkoord”) en rode (“niet akkoord”) kaartjes en geeft ze enkele treffende stellingen. Deze stellingen kunnen gaan over conflicten tussen broers en zussen, maar ook over de verschillende gezinsvormen. Een tableau vivant is ook goed bij dit boek, omdat je hier verschillende gevoelens in bod ziet komen. Er is bijvoorbeeld een scène waarin Alex en Marius blij en gelukkig carnaval vieren, maar waarin Lucas heel verdrietig en gegeneerd is. Hoe kan je dit uitbeeldn? Je leert de lln expressie leggen in hun gezicht en spreekt over de verschillende

uitingsvormen

van

emoties.

Op

de

website

http://www.quia.com/jq/12419.html vind je een quiz over het boek. Je kunt dus ook met je lln naar het computerlokaal gaan en deze quiz proberen maken.

- p. 12 -



Vakoverschrijdende Eindtermen (VOET)

6. 6.1

Gezondheidseducatie

3 Genotsmiddelen (tabak, alcohol, drugs) en geneesmiddelen De leerlingen… (5) kunnen eigen standpunten tegenover roken, alcohol- en druggebruik verantwoorden. In het boek wordt regelmatig gesproken over roken. Niet enkel sigaretten, maar ook wiet en sigaren. Misschien is het niet zo expliciet aanwezig om er een klasgesprek over te houden, maar je kan het wel vermelden en eventueel vragen naar enkele gefundeerde reacties.

5 Stress en emoties De leerlingen… (12) leren omgaan met sociaal-emotionele en lichamelijke veranderingen in de puberteit. Zowel Lucas als Marius worstelen met hun identiteit tijdens hun puberteit. Als je met je lln kiest om over homoseksualiteit en puberteit te praten en/of schrijven, dan is het belangrijk dat de lln weten wat er allemaal verandert. Je kan misschien afspreken met een lkr biologie of godsdienst om hier een klein project over te doen. De lln lezen het boek en de lkr biologie bestudeert met de lln het lichamelijke aspect en de lkr godsdienst praat over het sociaal-emotionele aspect. Wij, als lkr Nederlands, kunnen hier ook over spreken, maar kunnen daarbovenop de lln ook gericht laten zoeken naar informatie, bv. in de bib.

6.2

Leren leren

4 Het domein van de studiekeuze De leerlingen… (15) zijn bereid een onbevooroordeelde houding aan te nemen tegenover studierichtingen en beroepen. De jongens in het boek denken veel na over de toekomst en hun toekomstig beroep. Lucas wil naar de tekenacademie en Marius wilde ontdekkingsreiziger worden (of alleszins iets met aardrijkskunde). Je kan de lln informeren en hun dromen omzetten in concrete

- p. 13 -


Katrien Aerts & Sanne Dupont 13 februari 2008 Aantal pagina’s: 18 termen. Als lln graag met kinderen werken, zeggen ze al snel: “Ik word juffrouw!” Maar je kan de lln beroepen aanleren zodat ze verder leren kijken, bv. pedagogie of antropologie. Dit hoeft niet in een aparte woordenschatles, maar eerder naar aanleiding van teksten, boeken en gespreksonderwerpen.

6.3

Opvoeden tot burgerzin

1 De klas en de school De leerlingen… (3) kunnen op een verdraagzame manier omgaan met verschillen in sexe, huidskleur en etniciteit. (4) kunnen voor conflicten in de omgang met leeftijdgenoten oplossingen bedenken en zijn bereid om ze uit te voeren. Lucas is vroeger op school gepest geweest omdat hij ‘anders’ was. Je moet hier als lkr oog voor hebben en in het oog houden welke lln gepest worden. Je moet openstaan voor de taboes en problemen van de lln. Op tijd en stond over taboeonderwerpen spreken, is al soms voldoende. Dit boek is een goede aanleiding om foute vooroordelen de wereld uit te helpen aan de hand van een klasgesprek.

2 Gezinsvormen en eigen leefkring De leerlingen… (8) weten waar ze terecht kunnen bij problemen in hun eigen leefkring. Lucas heeft zijn broer verloren. Veel jongeren zijn al in aanraking gekomen met de dood of hebben zelf al iemand dierbaar verloren. Als het onderwerp te “zwaar” is, moet je het niet aankaarten. Wel kan je de lln hulpmiddelen aanbieden, bv. vertellen waar ze informatie en hulpgroepen vinden.

- p. 14 -



Auteur

7. 7.1

Biografie

Ted van Lieshout werd geboren op 21 december 1955 in Eindhoven. Hij kwam uit een groot gezin van twaalf kinderen. Als kleine jongen wilde hij schrijver, tekenaar of zanger worden.

Op zijn negentiende ging Van Lieshout aan de kunstacademie te Amsterdam studeren. In datzelfde jaar werden er zes van zijn gedichten gepubliceerd in een debutantenbundel. Vijf jaar later ging hij aan de slag als gediplomeerd illustrator en grafisch ontwerper. Zijn werkzaamheden bestonden voornamelijk uit het ontwerpen van boekomslagen voor uitgeverijen en het maken van tekeningen voor kranten en tijdschriften. In 1984 verschenen zijn eerste gedichten en verhalen in "De Blauw Geruite Kiel", de kinderkrant van Vrij Nederland. Twee jaar later (1986) kwam hij met zijn eerste boeken op de proppen : de jeugdroman “Raafs Reizend Theater” (Van Goor) en de eerste dichtbundel “Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen” bij uitgeverij Leopold. Inmiddels heeft hij meer dan dertig boeken geschreven, die meerdere malen bekroond werden.

Sinds 1984 schrijft Van Lieshout scènes en liedjes voor verschillende televisieprogramma’s zoals Sesamstraat en Het Klokhuis. Voor de NCRV schreef hij het hoorspel “Kabouters bestaan niet, tenzij ze bestaan”. Hij had een belangrijk schrijversaandeel in de NPS-serie "De Mankementenshow" en schreef mee aan de series "Vrienden voor het leven" en "De André van Duinshow". Verder schreef hij de korte televisiefilms “Ben stout..” en “Toyboy”. Daarnaast schreef en bewerkte hij liedjes voor Jenny Arean, Karin Bloemen en Lenette van Dongen. In 2004 en 2005 was Ted van Lieshout de vijfde Leonardo-hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg. Deze leerstoel, voor dubbeltalenten, werd eerder bekleed door Hugo Brandt Corstius, Rutger Kopland, Jan Terlouw en Leo Vroman. In 2006 was hij gastcurator bij het Rotterdamse kindermuseum Villa Zebra, waarvoor hij de tentoonstelling "Bang Bootje" ontwierp. - p. 15 -



Prijzen

-

Één Gouden Griffel voor Begin een torentje van niks

-

Twee Zilveren Zoenen voor Gebr. en Stil leven

-

Vier Zilveren Griffels voor Och, ik elleboog me er wel doorheen en Mijn botjes zijn bekleed met deftig vel en Mijn tuin, mijn tuin en Mama! Waar heb jij het geluk gelaten?

-

Vier Vlag & Wimpels voor Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen en De allerliefste jongen van de hele wereld en Ik ben een held en Toen oma weg was

-

Zes andere prijzen, namelijk: o

het Charlotte Köhlerstipendium voor het oeuvre (in 1989)

o

de Premio Europeo Letteratura Giovanile Pier Paolo Vergerio voor Mijn botjes zijn bekleed met deftig vel

o

de Kunst voor Kinderenprijs van de Universiteit van Leiden voor Mijn botjes zijn bekleed met deftig vel

-

o

de Deutscher Jugendliteraturpreis voor Bruder (Gebr.)

o

de Nienke van Hichtumprijs voor Zeer kleine liefde

o

de Prix Farniente voor Frère (Gebr.)

Zes soort van prijzen, namelijk: o

IBBY Honour List voor de illustraties in Mijn botjes zijn bekleed met deftig vel

o

Nominatie door de Kinderjury voor Ik ben een held

o

Nominatie Gouden Uil voor Papieren Museum

o

Nominatie eerste Schrijversprijs der Brabantse Letteren

o

eerste prijs Verzin een nieuwe naam voor onze schoolkrant, gewonnen toen ik op school zat: een pak tekenpapier

o

eerste prijs Verzin een leesbevorderend boekenprogramma voor op tv (Stichting Lezen): het programma kwam er niet

- p. 16 -



Bibliografie

-

1986 - Raafs reizend theater (Van Goor / 2e druk 1996)

-

1986 - Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen (Leopold)

-

1987 - Als ik geen naam had kwam ik in de Noordzee uit (Leopold)

-

1987 - Luitje en de limonademoeder (Van Goor)

-

1988 - Kaatje Koe (Zwijsen)

-

1988 - Och, ik elleboog me er wel doorheen (Leopold / 3e druk 1988)

-

1988 - De allerliefste jongen van de hele wereld (Van Goor)

-

1989 - Kind te huur (Van Goor)

-

1990 - Mijn botjes zijn bekleed met deftig vel (Leopold)

-

1990 - Giel heeft een geheim (Zwijsen)

-

1990 - Ik ben een held (Van Goor)

-

1991 - Majlent : jongen in meisjesdagen (Van Goor)

-

1992 - Het droevige leven van Weggedaantje Stippelmuis (Leopold)

-

1992 - Wat drink je? O, pies! (Van Goor)

-

1992 - Multiple noise (Leopold)

-

1993 - De winkel van Wimper (Van Goor)

-

1993 - Toen oma weg was (Zwijsen)

-

1994 - Begin een torentje van niks : gedichten en tekeningen (Leopold)

-

1995 - Herrie : klein voorleesboek over een grote schreeuwlelijk (Van Goor)

-

1995 - Van, als & och : gedichten en tekeningen (Leopold)

-

1996 - Mijn tuin, mijn tuin (Querido / 2e druk 1997)

-

1996 - Gebr. (Van Goor / 5e druk 2002)

-

1997 - Een lichtblauw kleurpotlood en een hollend huis (Leopold / 2e druk 1998)

-

1998 - Stil leven : een tentoonstelling (SUN / 2e druk 1999)

-

1999 - Zeer kleine liefde (Leopold)

-

2000 - Het is een straf als je zo mooi moet zijn als ik (Leopold)

-

2001 - Klein groen koffertje (Leopold)

-

2002 - Papieren Museum 1: Heer Beeld, ik wil u niet ontrieven (Leopold)

-

2003 - Luitje, Wimper & Pipet (Van Goor)

-

2003 - Jij bent mijn mooiste landschap & 300 andere gedichten en tekeningen (Leopold)

- p. 17 -

Nederlands: Boekbespreking Ted van Lieshout “Gebr.” -

Katrien Aerts & Sanne Dupont 13 februari 2008 Aantal pagina’s: 18 2004 - Papieren Museum 2: Ik schrijf men komt binnen (Leopold)

-

2004 - Goochelaar! (Van Goor)

-

2005 - Mama! Waar heb jij het geluk gelaten? : gedichten & prenten (Leopold)

-

2006 - Ik en de koningin (Nieuw Amsterdam)

-

2006 - Van Ansjovis tot Zwijntje (Leopold)

-

2007 - 3 (Nieuw Amsterdam)

-

2007 - Papieren Museum 3: De engel met twee neuzen (Leopold)

Bronvermelding

8. 8.1

Websites

-

http://nl.wikipedia.org/wiki/Meesterwerk

-

http://www.ond.vlaanderen.be/dvo/secundair/1stegraad/a-stroom/eindtermen

-

www.leestafel.info

-

www.villakakelbont.be

-

http://nl.wikipedia.org/wiki/Ted_van_Lieshout

-

http://home.wanadoo.nl/tedvanlieshout

-

http://www.quia.com/jq/12419.html

8.2

Publicaties

-

Leesbeesten en boekenfeesten (Jan van Coillie)

-

Cursus verhaalanalyse (Annick Cuynen)

-

Cursus vakdidactiek (Jan Uyttendaele) over werkvormen

-

Gebr. (Ted van Lieshout)

- p. 18 -

Ted van Lieshout Gebr. 13 februari 2008 Aantal pagina s: 18

Recommend Documents