Technologie en haalbaarheid houtketels en WKK Matchmaking bijeenkomst “Hout zoekt tuinder” Datum: 1 december 2011 Door:
Sander Peeters, Energy Matters
1
Overzicht stappenplan houtcontract & ketel 1. Keuze energiebron & benodigd vermogen 2. Verkrijgbaarheid hout, keteltype, houtbuffer en aanvoersysteem 3. (Emissies & omgeving) 4. Budgetoffertes, rentabiliteit & PvE 5. Financiering & stimuleringsmaatregelen 6. Planning, bouwen, installeren & in bedrijf stellen
2
Keuze energiebron & benodigd vermogen (1) Stel jezelf de volgende vragen: 1.
Past een houtketel in je bedrijfsstrategie?
2.
Heb je de tijd en motivatie om in de voorfase te ‘investeren’?
3
Keuze energiebron & benodigd vermogen (2) Houtketel is geen gas-gestookte CV-ketel • • • • • • •
Overwegend meer aandacht nodig, relatief meer (aanloop)storingen Aslade en Vuurhaard regelmatig leeg maken/ reinigen Warmtewisselaar regelmatig controleren, reinigen Houttransport regelmatig controleren, reinigen en smeren Schoorsteen 1 x per jaar vegen Advies: ieder jaar een servicebeurt Houtketel en houtWKK is maatwerk
4
Keuze energiebron & benodigd vermogen (3) Overweging/ gevoeligheid: • • • • • •
Aardgasprijs en dat van andere brandstoffen Effectieve warmtebenutting Beschikbaarheid hout, houtprijs, kwaliteit & contracttermijn Behoefte belichting en CO2 SDE-2012; vergoeding ook voor warmte (positief!) MEI (40% voor houtWKK), IRE (25% voor houtketel), EIA (11%)
5
Keuze energiebron & benodigd vermogen (4) Benodigd vermogen 1. 2. 3. 4. 5.
Warmtevraag o.b.v. gasverbruik en/of m3/ kas Basislast, en bestaande gas- of olieketel als back up en/of voor piekbelasting Volledige warmtevraag (min. 25% warmteafname) Met/ zonder warmtebuffer HoutWKK; vanwege complexiteit een andere tak van sport
6
Verkrijgbaarheid hout & ketel (1) Keuze brandstof en ketel Basisregel: eerst het hout organiseren, dan pas bijpassende houtketel-installatie 1. 2. 3. 4.
5. 6.
Zorg voor 1 of meer betrouwbare hout-leveranciers incl. langjarig contract Kies voor een robuust systeem Ga te raden bij ervaringsdeskundige/ eigenaren van een houtketel Let op: opgegeven (maximaal) afgegeven thermisch vermogen is uitgelegd op de kwaliteit/energiedichtheid/vocht/vervuiling van het aangeleverde hout • Er zijn houtketels beschikbaar die een hoog of juist laag vochtpercentage aankunnen • Nat hout (50% vocht) is meer beschikbaar en geeft minder (wrijvings-)storingen dan droog hout (25% vocht) maar heeft een lagere energiedichtheid (MJ/ton) Zorg voor een hout- en ketel-leverancier die bij problemen voor je klaar staat (24/7service) Er zijn hybride ketels verkrijgbaar; zowel hout als aardgas als steenkool gestookt
7
Verkrijgbaarheid hout & ketel (2) Keuze brandstof en ketel Bespaartips: 1. R3obuuste installatie die meerdere kwaliteiten brandstof aankan 2. Vraag lokale bosbeheerder naar tak- en tophout en/of haal deze zelf uit de bossen en laat deze shredderen door loonbedrijf 3. Verlaag transportkosten/frequentie d.m.v.: • zelf hout halen/ transporteren • grote ontvangst/opslag • lokale houtleverancier(s); binnen straal van 20 km • walking floor i.p.v. verticale buffer zodat geen kraan benodigd is 4. Gezamenlijke inkoop = korting 5. Vraag gemeente naar snoeihout, fruitteler naar gerooide fruitbomen, MKB naar kapotte heftruckpellets
8
Verkrijgbaarheid hout & ketel (3) Keuze brandstof en ketel Algemeen geldt voor een installatie op basis van: • Houtsnippers en shreds: hogere investering, flexibel, grote installatie, goedkope brandstof, grotere bandbreedte vochtpercentage en afmetingen brandstof • Pellets: lage investering, minder flexibel, compact, schoon, dure brandstof • Grootte biomassa en normering:
Pellets
Snippers
Shreds
9
Verkrijgbaarheid hout & ketel (4) Keteltype/ aanvoer Beweegbaar rooster, vlak • Grootte hout: G30 – G100 • Vochtpercentage: < 30% • Asgehalte > 1%
Beweegbaar rooster, schuin • Grootte: G30 – G100 (transportschroeven) • Grote: G30 – G150 (hydraulisch) • Vochtpercentage: < 60% • Asgehalte > 1%
10
Verkrijgbaarheid hout & ketel (5) Keteltype/ aanvoer Vast rooster, onderinvoer • Pellets: standaard norm • Vochtpercentage: < 30% • Asgehalte > 1%
Wervelbed, boveninvoer • Grootte hout: < G50 • Vochtpercentage: < 45% • Asgehalte > 1%
11
Verkrijgbaarheid hout & ketel (6) Opslag houtsnippers & shreds; silo, bunker, wisselcontainer
Opslagkeuze: afhankelijk van beschikbare ruimte, type brandstof, benodigde capaciteit en bereikbaarheid
Transportsysteem; houtpellets, snippers of shreds
Schroef/ vijzel:
Hydraulische pers/ walking floor:
• Storingsgevoeliger bij verkeerde houtkeuze • Met name geschikt voor pellets • Afmetingen hout: G30 – G100 • Betere dosering mogelijk • Flexibeler (positie bunker tov ketel invoer)
• Robuust systeem; minder kans op storingen • Geschikt voor snippers en shreds • Afmetingen hout: G30 – G150 • Meest bedrijfszekere (minder kans op storingen) • Minder homogeen hout mogelijk • Duurder • Dosering hout mogelijk
Transportketting: • Robuust systeem; minder kans op storingen • Geschikt voor snippers en shreds • Afmetingen hout: G30 – G150 • Geschikt voor transport voor het overbruggen van grote afstanden en hoogteverschillen
12
Verkrijgbaarheid hout & ketel (7) Houtcontract & leveringsvoorwaarden •
Prijstelling, betaling & contracttermijn − − − − −
•
Product − − − −
•
Eenheid; €/ton, €/m3, €/GJ irt % vocht, inclusief transportkosten ! Looptijd contract; Betalingscondities & facturatie Ontbindende voorwaarden Indien mogelijk afspraken maken over inname as Verontreiniging (EU 2001/80) Typologie/ NEN-norm (NTA8003) Herkomst/duurzaamheid (NTA8080/GGL) Deeltjesgrootte, Vochtgehalte/ %ds, Asgehalte (Önorm/ CEN/ TS 14961)
Levering, acceptatie & afkeur − − − − −
Leveringszekerheid & voorraad Loco/ franco; vracht of boot Losadres, loswijze, weegbrief & overdracht Planning & wijze van afroep Condities afkeur product 13
Verkrijgbaarheid hout & ketel (8) Houtcontract & leveringsvoorwaarden •
Voorbeeld houtcontract: zie www.energiek2020.nl (begin december)
•
Andere interessante link: www.bosschap.nl/cms/Upload/file/2-Nieuws/Biomassa-checklist-voor-deverkoop-van-houtige-biomassa.pdf
14
(Emissies & omgeving 1) Emissienormen volgens NeR (< 1 MWn) en BEMS (> 1 MWn < 50 MWn)
Aanduiding normen o.b.v. 6% O2 / 11% O2. BEMS (Besluit Emissie-eisen Middelgrote Stookinstallaties); NOx, Stof en SO2 o.b.v. 6% O2. NeR (Nederlandse EmissieRichtlijn lucht); Stof o.b.v. 11% O2 DeNOx middels SNCR (Selective Non Catalytic Reduction); vanaf ongeveer > 1 MWn < 5 MWn SCR (Selective Catalytic Reduction); vanaf ongeveer > 5 MWn
15
(Emissies & omgeving 2) Rookgasreinigingssystemen •
•
Fijnstof: − (multi)Cycloon; standaard, voor grof stof − Doekenfilter; met name grof stof, lagere investering hoge exploitatiekosten − Elektrostatisch filter; met name fijn stof, hogere investering, lage exploitatiekosten deNOx-systemen: − SNCR − SCR − Enkele leveranciers: Hanwel, Steuler, Procédé, Knook
16
Budgetoffertes, rentabiliteit & PvE (1) Aanvraag budgetoffertes • Stel een 1ste Programma van Eisen op alvorens offertes aan te vragen • Minstens 3 aanvragen indienen bij verschillende leveranciers • Toets de offertes ook met ervaringsdeskundige/ tuinders met houtketel of houtWKK • Adhv de investerings- en exploitatiekosten kan de 1ste haalbaarheid/ rentabiliteit worden achterhaald • Robuust systeem waarbij ketel-hout-aanvoer-buffer-rookgasreiniging goed op elkaar zijn afgestemd • Bewezen staat van dienst hebben (referenties bij collega-tuinder)
17
Budgetoffertes, rentabiliteit & PvE (2)
Bepaling rentabiliteit houtstook, zie rekenmodel via www.kasalsenergiebron.nl 18
Budgetoffertes, 1ste haalbaarheid & PvE (5)
Ga voor jezelf na; bij welke terugverdientijd, bijvoorbeeld 5 jaar, een aardgasprijs van 0,25 €/Nm3 , 15 kg CO2 behoefte/m2 (70€/ton) mag de maximale houtprijs zijn? In dit geval, bij een all-in investering van €800.000/ 2,5 MWth houtketel met deNOx/Ureum, EIA (11%), 4.000 uur warmtebehoefte, 10 jaar afschrijving, 4% rente, 3% onderhoud, €12.000 loon, 3% as 50 €/ton, 3 ha/ 30m3 gas/m2, mag de houtshredprijs (8,3 MJ/kg, 50% vocht) inclusief transport maximaal 38 €/ton zijn. 19
Praktijkvoorbeeld – Vink Sion, Paprikakweker te Beetgum
Investeringsproject • 1,15 MWe (19%) W/K = 4,6 • 5,3 MWth (90%) • 8000 draaiuren per jaar • Totaalrendement >100% op onderwaarde • Rookgascondensor voor extra thermisch rendement • Investering ~€6.000.000 • Onderhoud ~€300.000 /jaar Input - output • Tak en tophout gesnipperd • ~45% vocht, 9,4 GJ/ton • 18.000 ton per jaar • 250 ton as per jaar
Energieproductie • 9.200 MWh elektriciteit • 42.400 MWh warmte • 5.100 MWh warmte nuttig inzetten voor maximale subsidie warmte staffel 20
Aanvullende informatie (1)
* Op basis van aangeleverde offertes/ informatie
21
Aanvullende informatie (2) Zie verder: • Uitgebreide ‘Handleiding Biomassa wkk’ via www.energiek2020.nu • Vragen over duurzame energie, bel de Helpdesk Duurzame Energie Centrum van AgentschapNL: 088-6027800 (9:00u-12:00u) • Bij knelpunten in de vergunningverlening; ‘Steunpunt vergunningverlening, kennis van collega’s’ van AgentschapNL. Bert van Asselt: 088-6022414, 0653375801,
[email protected] • Praktische tips voor milieuvergunning bio-energie, AgentschapNL • www.agentschapnl.nl/programmas-regelingen/publicaties-bio-energie • www.agentschapnl.nl/content/knelpunten-en-succesfactoren-bij-lokaleinzamelinitiatieven-tbv-bio-energie
22
Vragen? Energy Matters Princenhofpark 15 + 18 3972 NG Driebergen T: +31 (0)30 691 1844 E: www.energymatters.nl
