Patiëntenfolder
1. Inleiding Dit boekje is bedoeld voor patiënten die antistollingsmiddelen (zogenaamde ‘bloedverdunners’) zoals Sintrom, Marevan of Marcoumar nemen. Het tracht een aantal veel voorkomende vragen te beantwoorden zoals: welke pijnstillers mag U nemen, wat moet U doen als U Uw medicatie vergeet in te nemen enz… U kan deze tekst thuis rustig lezen. Indien U verdere vragen of problemen hebt kan U steeds bij Uw behandelende arts terecht. 2. Waarom bloedverdunnende middelen nemen? •
Antistollingsmiddelen moeten ingenomen worden om de schadelijke effecten van bloedklonters te voorkomen of te behandelen. Er zijn verschillende redenen om dit te doen: •
Flebitis, diep veneuze trombose, longembolie
•
Metalen hartkleppen
•
Bepaalde hartaandoeningen zoals ritmestoornissen
3. Hoe wordt deze medicatie gegeven? •
Best neemt men de medicatie ‘s avonds. Als U immers ‘s morgens het bloed laat controleren kan eventueel dezelfde avond nog een aanpassing van de dosis gebeuren.
•
Verander nooit de toedieningswijze of de dosis van de medicatie zonder het akkoord van Uw arts. Een slecht aangepaste therapie kan belangrijke problemen veroorzaken.
4. Waarom moet het bloed gecontroleerd worden? •
Tijdens een behandeling met antistollingsmiddelen moet het bloed
7. Waar moet ik op letten tijdens mijn behandeling? •
heeft.
optimaal ontstold worden, niet teveel, maar ook niet te weinig. Teveel antistolling kan immers aanleiding geven tot bloedingen, te weinig antistolling verhoogt de kans op bloedklontervorming. •
•
•
•
Bepaalde tekenen moeten u eraan doen denken dat Uw bloed te sterk ontstold is:
Daarom moet de bloedverdunning binnen bepaalde grenzen gehouden worden. De juiste grenzen zullen door Uw arts bepaald worden en
-Neusbloedingen
Te doen:
zullen afhangen van wat de reden tot bloedverdunning is.
-Tandvleesbloedingen
Raadpleeg uw
tijdens het poetsen van de
arts
5. Hoe wordt het bloed gecontroleerd? •
Het bloed wordt meer ontstold waardoor u meer kans op bloedingen
tanden
In het begin moet men regelmatig het bloed controleren (1 tot 2 x per
-Frequente blauwe plekken
week) totdat men de juiste dosis gevonden heeft. Nadien zijn
-Aanwezigheid van bloed in
Te doen:
regelmatige controles noodzakelijk.
de stoelgang, urine of
Raadpleeg
De test waarmee het bloed gecontroleerd wordt heet PT, de gemeten
fluimen
onmiddellijk uw
waarde wordt uitgedrukt in ‘INR’. Hoe hoger de INR-waarde, hoe
-Zwarte stoelgang
arts
dunner het bloed en vice versa.
-Braken, diarrhee,
De resultaten worden genoteerd in Uw boekje. Hierin wordt ook
bleekheid, duizeligheid,
vermeld wanneer de volgende controle dient verricht te worden. Hou
gezichts- of
steeds dit boekje bij U een toon het steeds aan elke arts die U
gehoorsstoornissen,
raadpleegt.
verlammingsverschijnselen -Hoofdpijn, braken,
6. Wat is de optimale dosis? •
Uw arts zal U meedelen wat voor U de ideale INR waarde is, want dat verschilt afhankelijk van de reden tot bloedverdunning.
•
De nodige hoeveelheid antistolling is individueel sterk verschillend en is geen maat voor de ernst van Uw probleem.
bewustzijnsstoornissen na een val of trauma
4) Zwangerschap
8. Welke voorzorgsmaatregelen moet U nemen als U antistollingsmedicatie neemt ?
•
Gezien er een verhoogd risico op bloedingen bestaat moet u enkele
Antistollingsmedicatie is schadelijk voor de foetus. Raadpleeg steeds Uw arts als U zwanger bent of zwanger wenst te worden.
voorzorgsmaatregelen nemen: 9. Mogelijke oorzaken van ontregeling van Uw behandeling
1) Voorzorgsmaatregelen tijdens fysieke activiteiten •
•
Sporten wordt aangeraden voor de meeste personen. Voor mensen die
1.
Andere medicatie
•
Telkens een arts U nieuwe medicatie wil voorschrijven
antistollingsmedicatie nemen is het echter beter om fysieke activiteiten
moet U hem of haar er van op de hoogte stellen dat U
of sporten die een verhoogd risico op vallen of snijwonden met zich
antistollingsmedicatie neemt. In vele gevallen kan deze
meebrengen te vermijden.
medicatie immers het effect versterken, waardoor het bloed
Concreet is het goed om te wandelen, zwemmen, vissen, fietsen….
teveel ontstold zou kunnen worden.
Maar het is best om gevaarlijkere sporten zoals boksen en alpinisme te
•
Ingeval van pijn is zeldzaam gebruik van medicatie op
vermijden. Knutselen en tuinieren moet voorzichtig gedaan worden
basis van paracetamol, (bv. Panadol, Dafalgan, Perdolan
gezien het risico op snijwonden en blessures.
MONO) toegestaan. Langdurig gebruik kan wel het bloed extra ontstollen. Voor andere pijnstillers moet U steeds Uw
2) Voorzorgsmaatregelen betreffende lichaamsverzorging •
arts raadplegen.
Verzorg uw tanden goed, maar gebruik een zachte borstel en poets voorzichtig.
2.
•
Gebruik eerder een electrisch scheerapparaat dan scheermesjes.
antistollingsmedicatie?
•
Knip Uw nagels met een nagelknipper en niet met een schaartje.
•
•
Verwittig
steeds
Uw
tandarts,
antistollingsmedicatie neemt.
manicure
of
pedicure
dat
Heeft
alcohol
invloed
op
de
werking
van
Bij normale hoeveelheden alcohol (1 tot 2 glazen wijn of bier per dag) is er geen effect op de antistolling.
U •
Indien U echter een overmatige hoeveelheid drinkt of indien U een voorafbestaande leverziekte hebt kan alcohol het
3) Andere voorzorgsmaatregelen •
Vermijd intramusculaire inspuitingen.
effect van antistollingsmedicatie versterken.
3.
Heeft
mijn
voeding
invloed
op
de
werking
van
•
soms nodig Uw bloed ter plaatse te laten controleren. Hou er ook
bloedverdunners? •
Bij een langere reis, zeker in landen waar de voeding anders is, is het
Bij patiënten die een evenwichtige voeding tot zich nemen
rekening mee dat als U diarrhee krijgt het bloed te sterk ontstold kan
heeft dit geen invloed.
worden. •
Informeer U voor Uw vertrek best over de mogelijkheden ter plaatse om Uw bloed te laten controleren.
4. •
Invloed van andere aandoeningen De volgende
aandoeningen kunnen
antistollingsmedicatie
beïnvloeden
en
het zo
effect
van
11. Wat te doen bij verwonding of snijwonde?
de
INR
•
Oppervlakkige verwonding
•
Druk onmiddellijk de verwonding af met een compres, zakdoek of
ontregelen:
•
•
Alle gezondheidsproblemen
eventueel met de handpalm zolang als nodig tot de bloeding stopt
•
Alle aandoeningen die koorts veroorzaken
(meestal 10 tot 15 minuten).Ontsmet vervolgens de wonde en leg een
•
Aandoeningen van de lever zoals geelzucht
verband aan. Indien de verwonding ernstig is, consulteer Uw arts.
•
Aandoeningen van de maag en darmen zoals gastro-
•
Diepe snijwonde of verwonding
enteritis (diarrhee)
•
Druk fors de verwonding af zonder los te laten en raadpleeg zo snel
•
Nierziekten
mogelijk een arts of ga naar de spoedopname, vermeld steeds dat U
•
Aandoeningen van de schildklier
antistollingsmedicatie neemt.
Indien U één van deze aandoeningen ontwikkelt, aarzel dan niet Uw arts te raadplegen om sneller Uw bloed te laten
12. Wat gebeurt er als U de medicatie vergeet in te nemen?
controleren.
•
De medicatie 3 tot 4 uur te laat innemen kan geen kwaad. Ga de volgende dag gewoon verder met de normale dosis.
10. Wat moet U doen als U op reis gaat? •
Als U merkt dat U de dag tevoren Uw medicatie niet genomen heeft
Overleg met Uw arts welke voorzorgsmaatregelen U dient te nemen en
neem dan verder de medicatie zoals gewoonlijk en sla de dosis van de
zorg ervoor dat U voldoende medicatie meeneemt. Neem ook steeds
vorige dag over.
Uw kaartje met bloedresultaten mee. •
•
Bij een korte reis kan U best het bloed voor Uw vertrek en bij terugkomst laten controleren.
Te onthouden •
Hou steeds Uw kaartje met bloedresultaten in uw portefeuille en toon het aan elke arts of tandarts die U raadpleegt.
•
Onderbreek nooit de behandeling zonder akkoord van Uw arts.
•
Laat regelmatig het bloed controleren zoals gevraagd door Uw arts.
•
Let op voor tekenen die kunnen wijzen op ontregeling van het bloed (zie puntje 8)
•
Vermijd overdreven alcoholinname
•
Raadpleeg steeds Uw arts bij inname van andere medicatie of bij ziekte
•
Raadpleeg onmiddellijk Uw arts ingeval van zwangerschap.
