TCT Beleidsevaluatie

TCT Beleidsevaluatie 2005-2010

1

Voorwoord In dit verslag wordt het beleid van het Ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme over de periode 2005- 2010 geëvalueerd. Belicht zal worden op welke wijze het ministerie invulling heeft gegeven aan haar mission statement en de rol die de onder haar ressorterende parastatale bedrijven, diensten en andere organisaties daarbij hebben gespeeld. Alle sectoren die onder het ministerie ressorteren hebben positieve ontwikkelingen doorgemaakt in de afgelopen 5 (vijf) jaren. De parastatale bedrijven hebben ook succes geboekt. In de afgelopen periode is er heel veel voorwerk verricht, daardoor is er een goede basis gelegd om het ministerie te tillen naar een hogere ontwikkelingsniveau.

Bij deze danken wij een ieder, die zijn medewerking heeft verleend bij de uitvoering van het beleid van het ministerie in de afgelopen 5 jaren. Een bijzondere woord van dank brengen wij uit aan de private sector, de vakbeweging en alle buitenlandse instituten en financieringsinstellingen die een bijdrage hebben geleverd tot het succesvol afsluiten van onze regeerperiode.

Paramaribo, augustus 2010

Mw. mr. R. A. Apinsa


2

Inhoud Voorwoord ............................................................................................................................. 2 Trefwoorden register ............................................................................................................. 4 Inleiding................................................................................................................................. 6 1. Beleidsintenties van het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme over de periode 2005-2010 .............................................................................. 8 Transport.......................................................................................................... 10 Communicatie .................................................................................................. 10 Toerisme .......................................................................................................... 11 2. Resultaten per beleidsgebied over de periode 2005 -2010……………………..12 Beleidsgebied Transport .................................................................................. 12 1. Wegtransport................................................................................................ 14 1.1

De Dienst Openbaar Vervoer................................................................. 14

1.2 Het Nationaal Vervoerbedrijf N.V. (NVB)…………………… ………………16 2. Watertransport ............................................................................................. 17 2.1 De N.V. Scheepvaart Maatschappij Suriname (SMS) ................................. 18 2.2 De Maritieme Autoriteit Suriname (MAS) ................................................... 20 2.3 N.V. Havenbeheer Suriname (HBS) .......................................................... 23 3. Luchttransport .............................................................................................. 28 3.1 De Luchtvaartdienst ................................................................................... 31 3.2 Surinaamse Luchtvaart Maatschappij (SLM) .............................................. 42 3.3 N.V. Luchthavenbeheer .............................................................................. 49 3.4 Civil Aviation and safety Authority Suriname (CASAS) ............................... 54 Beleidsgebied Communicatie ........................................................................... 55 1. N.V. Telecommunicatiebedrijf Suriname (Telesur) ....................................... 58 2. Telecommunicatie Autoriteit Suriname (TAS) ............................................... 60 Beleidsgebied Toerisme ................................................................................... 69 Stichting Toerisme Suriname ........................................................................... 72


3

Trefwoorden register ACS

Associatie van Caribische Staten

ACTO

Amazon Cooperation Treaty Organization

ACTT

Amazon Caribbean Tourism Trail

ATM

ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu

BIZA

ministerie van Binnenlandse Zaken

BUZA

ministerie van Buitenlandse Zaken

Caricom

Caribbean Community

CASAS

Civil Aviation and safety Authority Suriname

CATP

Combined Amazon Tourism Product

CTO

Caribbean Tourism Organization

EPA

Economic Partnership Agreement

HBS

N.V. Havenhebeer Suriname

HI

Ministerie van Handel en Industrie

IDB

International Development Bank

IsDB

Islamic Development Bank

IIRSA

Initiative for the Intergration of Regional Infrastructure in South-America

JAP Luchthaven

Johan Adolf Pengel Luchthaven

LHB

Luchthaven Beheer

LVD

N.V. Luchtvaart Dienst

MAS

Maritieme Autoriteit Suriname N.V.

MOP

Meerjaren Ontwikkelingsprogramma


4

NCCR

Nationaal Coördinatiecentrum voor Rampenbeheersing

NVB

Nationaal Vervoerbedrijf

PLOS

ministerie van Planning en Ontwikkelingssamenwerking

RvM

Raad van Ministers

SHTTC

Suriname Hospitality and Tourism Training Centre

SSTCBP

Suriname Sustainable Tourism Capacity Building Program

SLM

Surinaamse Luchtvaart Maatschappij

SMS

Scheepvaart Maatschappij Suriname

STS

Stichting Toerisme Suriname

TAS

Telecommunicatie Autoriteit Suriname

TCT

ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme

TELESUR

Telecommunicatiebedrijf Suriname

VFR-toerist

Visiting Friends and Relatives tourist

WTO

World Tourism Organization

Wtv

Wet Telecommunicatie Voorzieningen


5

Inleiding Het Algemeen beleid van het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme over de periode 2005 – 2010 luidt als volgt: enerzijds, het organiseren en controleren van de onder haar ressorterende sectoren en anderzijds het creëren van condities, die moeten resulteren in sociaal, economische ontwikkeling nationaal als regionaal, waarbij ontwikkeling, beschikbaarheid, betaalbaarheid, effectiviteit en continuïteit van de sectoren van het ministerie een voorwaarde zijn. Ter realisering van het algemeen beleid is door het ministerie een mission statement ontworpen welke als volgt luidt: als organisator en controleur van de dienstverlening ordening brengen in de diverse sectoren ressorterend onder het Ministerie op basis van efficiëntie, effectiviteit, betrouwbaarheid, betaalbaarheid en veiligheid voor de sociale en economische ontwikkeling van de totale samenleving, waarbij regionale integratie met inzet van de 3 poten van het Ministerie een belangrijke rol speelt. Het ministerie heeft ter realisering van haar mission statement zich gedurende de afgelopen vijf ( 5) jaren de volgende taken opgelegd: 

kwaliteitsverbetering van het personeel;



gelijke kansen voor een ieder in het arbeidsproces, ter bevordering van o.a. het gender evenwicht op het ministerie;



de PR- functie beter te benutten;



het bevorderen van de interdepartementale samenwerking voor een efficiëntere uitvoering van het beleid;



integrale automatisering, waarbij het Ministerie i.v.m. haar taakstelling een trendsetter zou zijn.



rationalisering van de staatsbedrijven;



de verzelfstandigingsprocessen continueren, zodat de overheid haar taken op de juiste wijze kan uitvoeren;



verdere uitbreiding en modernisering (telecommunicatie, transport en toerisme).


6

van

de

infrastructuur

Bij het vormgeven van het ministerie zijn de nodige wetgevingsproducten en herordeningregelgeving geformuleerd. Institutionele versterking van de wetenschappelijke afdeling heeft, vanwege de voortschrijdende technologische ontwikkelingen in verschillende beleidssectoren, hoge prioriteit genoten in de afgelopen vijf jaren.

Dit verslag is alsvolgt opgebouwd: In hoofdstuk 1 worden besproken de beleidsintenties van het ministerie over de periode 2005 -2010. In hoofdstuk 2 worden de resultaten per beleidsgebied besproken. In dit verslag worden ook belicht bereikte resultaten van de diensten die onder elke van deze afzonderlijke beleidsgebieden ressorteren. De bereikte resultaten van de parastatalen in de transport- en de telecommunicatiesector worden ook belicht in dit verslag.


7

Hoofdstuk 1. Beleidsintenties van het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme over de periode 2005-2010

Algemeen De aan het ministerie opgedragen taken zullen in de praktijk worden gebracht op basis van de volgende beleidsuitgangspunten: 1. Verhoging van de verdiencapaciteit van de staat: de activiteiten van het ministerie zijn erop gericht de verdiencapaciteit van de Staat Suriname te vergroten, enerzijds met behulp van de onder haar ressorterende staatsbedrijven en parastatalen, hetzij op korte, middellange of lange termijn en anderzijds door faciliteiten te scheppen voor andere overheidsdiensten en de private sector. 2. Rationalisatie van bedrijven: de bedrijfsvoering van de onder het ministerie ressorterende staatsbedrijven en parastatalen en /of stichtingen moet op rationele wijze geschieden. Er zal bekeken worden hoe zwakke bedrijven, die om deze reden drukken op het budget van de overheid, rationeel gemaakt kunnen worden. 3. Ondersteuning van particulier initiatief: het ministerie zal meer dan voorheen het particuliere initiatief krachtig ondersteunen, voor zover dit bijdraagt aan de ontwikkeling van ons land. 4. Vergroting van internationaal transport en communicatie mogelijkheden: het ministerie kijkt uit naar mogelijkheden om onze internationale transport- en communicatiemogelijkheden te vergroten, hetgeen moet resulteren in een grotere participatie van Suriname in het internationaal economisch gebeuren. 5. Ontsluiting van het binnenland: het ministerie zal de ontsluiting van het binnenland verder ter hand nemen, middels het plaatsen van communicatie faciliteiten alsook middels het creëren van transportverbindingen. 6. Participatie van de locale gemeenschappen bij hun eigen ontwikkeling: bij het brengen van moderne ontwikkelingen naar het binnenland worden de binnenlandbewoners zoveel mogelijk geïnformeerd, geconsulteerd en betrokken. 7. Integratie van mondiale trends bij beleidsontwikkeling: er wordt rekening gehouden met de mondiaal levende integratie, regionalisatie en globalisatie gedachte. 8. Duurzaamheid: het ministerie hanteert geen ander concept voor de ontwikkeling van de onder haar ressorterende sectoren dan die van


8

duurzame ontwikkeling. In dit kader wordt expliciet genoemd „Duurzame toerisme ontwikkeling‟. 9. De menselijke hulpbron als belangrijkste ontwikkelingsfactor: het ministerie zal continue werken aan kwaliteitsverbetering van de menselijke hulpbron. 10. Een gezond personeelsbeleid: het personeel moet niet alleen gekwalificeerd zijn, maar moet ook gemotiveerd zijn. In de eerste plaats betekent dit dat de beloning van het personeel in verhouding moet staan tot de inzet en de prestaties van het personeel. Er moet echter meer gebeuren om permanent over gemotiveerd personeel te kunnen beschikken. Een grotere betrokkenheid bij de beleidsuitvoering en de beleidsvoorbereiding is een stap in de goede richting. De ambtenaren hebben een cruciale actieve en scheppende rol te vervullen. De aanwezige creativiteit en capaciteit moeten maximaal kunnen renderen. Het personeelslid moet kunnen vaststellen dat met hem rekening wordt gehouden, dat zijn ideeën getoetst worden, dat zijn voorstellen onderzocht worden, dat hij ernstig wordt genomen. Er zal dan ook gestreefd worden naar een participatief management dat gerealiseerd kan worden door teamwork en projectmanagement. Voorts zal de ambtenaar continu getraind moeten worden. 11. Transparant beleid: het voeren van een doorzichtig beleid impliceert duidelijke beleidsdoelstellingen en het nauwkeurig aflijnen van de middelen die noodzakelijk zijn voor de implementatie van dit beleid. Een goede begrotingsstrategie waakt over het samenbrengen van de middelen op een verantwoorde manier en over het herverdelen ervan in functie van de beleidsobjectieven.

Beleidsgebieden Het ministerie van Transport, Communicatie en toerisme wordt onderverdeeld in drie hoofdbeleidsgebieden of te wel sectoren namelijk: 1. Transport; 2. Communicatie 3. Toerisme. De bovengenoemde onderdirectoraten vertegenwoordigen elk een beleidsgebied. Op elk beleidsgebied zijn er parastatalen of overheidsbedrijven die het beleid van het ministerie mede helpen formuleren en uitvoeren


9

Transport Verdere ontsluiting van Suriname is het uitgangspunt geweest, waarbij niet alleen sprake was van het bereikbaar maken van de vele plaatsen in het binnenland, maar ook de afstemming van de vervoersvraag die ontstaat door het ontstaan van nieuwe wijken in Paramaribo en de districten. Er zou verder gezorgd moeten worden voor betaalbaar, betrouwbaar, veilig en voorspelbaar transport. De maatregelen die hiertoe genomen of moeten worden genomen zijn o.a. het invoeren van nieuwe lijndiensten zowel bij het landtransport als in de luchtvaart; investering in de infrastructuur, het opstarten van certificeringprocessen, teneinde de veiligheid te waarborgen, vergroting van de capaciteit van zowel personen als vrachtvervoer, vervanging van het transportmiddel en invoering van vaste vertrektijden. De overheidsbijdrage in de vorm van subsidies en andere faciliteringen is daarbij een belangrijke vereiste. Er zou een paradigma shift tot stand gebracht moeten worden, waarbij de transportsector voor vrachtvervoer meer de richting zou moeten opgaan van vervoer te water. Dit zal tot gevolg hebben dat de wegen worden ontzien en minder onderhoudsgevoelig worden. Ook voor de veiligheid zal dit grotere voordelen opleveren.

Communicatie 1. Telecommunicatie Met de hedendaagse mondiale ontwikkelingen op het gebied van informatie en communicatie technologie zijn mogelijkheden ontwikkeld voor het toegankelijker maken van het internet. Het gaat hierbij om de penetratie van internet te verhogen en het gebruik daarvan goedkoper te maken. Moderne draadloze technieken zullen hierbij nader bekeken worden. De toegang tot breedband internet zal met de operationalisatie van de Suriname Guyana Submarine Cable System, SG-SCS, ook een impuls betekenen voor de toegang en het gebruik van het internet. Vanwege snelle technologische ontwikkelingen is het noodzakelijk dat de huidige wet-en regelgeving op het gebied van telecommunicatie op een aantal onderdelen wordt aangepast. 2. Omroep Het regeringsbeleid ten aanzien van de omroep zal restrictiever van aard worden. Vergunninghouders zullen gestimuleerd worden om diensten aan te bieden in die gebieden die tot nog toe verstoken zijn van radio en televisiesignalen.


10

Toerisme Het beleid van het ministerie is erop gericht om toerisme duurzaam te ontwikkelen. Daarbij is gebruik gemaakt van natuur en cultuur, waarbij centraal staat de leefwijze van Inheemsen en marrons in de binnenlanden van Suriname. Voorts is in het kader van de diversificatie van het toerismeproduct gewerkt aan de ontwikkeling van toerisme in de districten. De diverse districten in de kustvlakte hebben een rijke historisch erfgoed, welk gebruikt kan worden voor de ontwikkeling van unieke toeristische producten. Tegelijkertijd wordt de druk op de cultuur en natuur in het binnenland weggenomen, waardoor deze langer bewaard blijven en inhoud wordt gegeven aan het concept van duurzame toerisme ontwikkeling. Met het bewerkstelligen van deze spreiding hebben brede lagen van de bevolking de mogelijkheid om te investeren in deze industrie. De input van de overheid middels trainingen en financiering van kleine projecten is daarbij van belang om deze kennis en kapitaal intensieve industrie dichter bij de kansarmen te brengen.

Afsluiting UNESCO Toerismeproject te Saramacca


11


12

Hoofdstuk 2 Resultaten per beleidsgebied over de periode 2005 -2010 Beleidsgebied Transport Inleiding Binnen het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme wordt de transportsector onderverdeeld in: 1. Wegtransport 2. Watertransport 3. Luchttransport. Het transportbeleid was er de afgelopen vijf jaren op gericht om ordening te brengen, de kwaliteit van het transportsysteem te verhogen en deze competitief te maken. Om het voorgaande mogelijk te maken was het noodzakelijk om het personeel te trainen, bij of om te scholen, wet en regelgeving te maken en waar nodig aan te passen. De transportsector heeft in de achter ons liggende periode enkele hoogtepunten gekend. De ontwikkelingen die daarvoor zorg droegen zijn in alle drie subsectoren terug te vinden:  De aankoop van twee B737 toestellen door de SLM voor de regio en een A340 voor de Mid-Atlantische route.  Per 1 mei 2006 mocht elk land maximaal 3 luchtvaartmaatschappijen aanwijzen op de route Paramaribo – Amsterdam v.v.  Goedkeuring van de „National Aviation Security Programme‟ door de regering.  Benoeming van de National Aviation Security Committee door de Minister van TCT.  In augustus 2008 is de SLM opgestart met commerciële vluchten tussen Paramaribo en Miami via Oranjestad.  Publicatie standaard paragrafen voor economische vergunningen, alsmede adviezen middels resolutie voor verlengingen alsook nieuwe vergunningen.  Een permanente “Rescue Coördination Centre” opgezet, binnen het kader van de Regional Air Navigation Plan en aanstelling van het NCCR.  De installatie van een nieuwe tape- recorder voor het vastleggen van de communicatie tussen vliegers en luchtverkeersleiders.


13

 De technische oplevering van de gerehabiliteerde Haven van Suriname door Ballast Nedam.  Het afronden van de studie voor het baggeren van de Surinamerivier.  De gedeeltelijke oplevering van de aankomsthal op de JAP Luchthaven te Zanderij.  De verlenging en verharding van de landingsbaan te vliegveld Zorg en Hoop.  De uitgifte van de vergunningen binnen het openbaar vervoer geven ook aan dat de ontwikkelingen in de transportsector de juiste kant op gaan. Het project „Institutionele Versterking van de Transport Sector” kan bij de finalisering hiervan zorgen voor een nog grotere groei van de sector. Dit project beoogt namelijk bijbrengen van de benodigde skills bij ambtenaren die een “leading role” vervullen. Het biedt ook mogelijkheden voor aanschaf van apparatuur voor het vergemakkelijken van het werk, identificatie van aan te passen weten regelgeving, alsook hulp bij de formulering hiervan. Dit project behoort aan het eind een brug te hebben geslagen tussen alle actoren die binnen de transportsector een niet weg te denken rol vervullen. 1. Wegtransport Binnen de subsector wegtransport wordt het beleid uitgevoerd door: 1. de Dienst Openbaar Vervoer; 2. het Nationaal Vervoer Bedrijf. 1.1 De Dienst Openbaar Vervoer De dienst wordt in de volgende secties onderverdeeld: a. Busvergunningen; b. Controle; c. Taxiwezen; d. Personeelszaken; e. Financiële zaken. De dienst is momenteel bezig met de coördinatie van de vergunninguitgifte. Nagenoeg alle vergunningen zijn getekend. De dienst is nu bezig met het verstrekken van de vergunningen en het voorzien van alle bussen van een sticker . Ook de dossiers worden geëvalueerd en waarnodig aangevuld met actuele informatie de bus en bushouder betreffende. De trajecten Paramaribo – Lelydorp (P.L.) en lijn 7 zijn voorzien van security stickers om te voorkomen dat deze worden nagemaakt. Er worden nieuwe trajecten ontwikkeld in het kader van verdere ontsluiting van de woon - en leefgemeenschappen. Voorbeelden hiervan zijn;


14

Paramaribo – Helena Christina en Paramaribo – Ephraimzegen – Goede Verwachting enz. In december 2006 is de beschikking/ resolutie inhoudende vergunningsvoorwaarden gewijzigd. Deze moeten wederom geëvalueerd aangevuld worden. De Autobusdienstwet moet worden gewijzigd/ herzien. De aanwijzing en inrichting van een parkeerhaven voor alle particuliere bussen zal het ordeningsproces enorm stimuleren en vergemakkelijken. Dit ordeningsproces zal tot beleidsprioriteit moeten worden verheven. Binnen het project “Institutionele Versterking van de Transportsector” (ISTS) is in het kader van opleidingen en aanschaf van apparatuur opgenomen dat deze dienst apparatuur nodig heeft die het mogelijk maakt om relevante data te verzamelen. Tegelijkertijd moet ook personeel worden opgeleid die zich zal toeleggen op dataverzameling. Dit zal het nemen van besluiten en het opheffen van bottlenecks vergemakkelijken. Het is in de afgelopen regeerperiode niet gelukt om het Taxiwezen te ordenen. De conceptwet is niet verder gekomen dan de Staatsraad. Het advies was dat dit concept wederom door het ministerie in samenspraak met de Staatsraad bekeken en aangepast wordt. Binnen de sectie Controle heeft een deel van de controleurs reeds een opleiding gevolgd die hen de bevoegdheid van Buitengewoon Agent van Politie geeft. Een ander deel wordt momenteel opgeleid. Deze sectie heeft behoefte aan continu training op het gebied van communicatie en rapportage.


15

1.2 Het Nationaal Vervoerbedrijf N.V. (NVB) Algemeen Gelet op de statistieken van het NVB N.V. is gebleken dat passagiers minder gebruik maken van het Openbaar Vervoer. Volgens de laatste statistieken blijkt dat het bedrijf op jaarbasis ongeveer 2 miljoen passagiers vervoert dit in tegenstelling tot voorgaande jaren. Desondanks heeft het bedrijf zich kunnen handhaven door diverse maatregelen zoals Hoofdkantoor NVB aan de Havenlaan controle in de bussen en het aanbieden van een beter product aan de passagiers. De bussen worden tijdig vervangen, de chauffeurs zijn representatief en klantvriendelijk. Ook wordt er volgens een tijdschema gereden en de passagiers krijgen een kaart als kwijtschelding van betaling. Het streven is erop gericht om het bedrijf verder uit te breiden en te vestigen in zoveel mogelijk de verder afgelegen gebieden van Suriname waar het openbaar particulier vervoer niet aandoet en op die manier de mobiliteit te bevorderen. Huisvesting In 2006 is het hoofdkantoor verhuisd naar het eigen pand aan de Havenlaan West. Voor een betere service voor het zorgvervoer en het kunnen garanderen van adequate controle voor de bussen, zijn de afdelingen Zorgvervoer en Controle Dienst per oktober 2009 ondergebracht in een gehuurd pand aan de Kaffiludistraat. Te Wageningen in het district Nickerie is een kantoor met passagiershal gebouwd in 2009. Recentelijk is ook het kantoor te Moengo, ondergebracht in een gebouw van het Commissariaat, gerenoveerd en aangepast.


16

Boottransport In 2006 is een aanvang gemaakt met boottransporten. Anno 2009 worden 5 boottrajecten onderhouden t.w.: - 3 trajecten in het distrikt Marowijne  Moengo – Ricanaumofo  Dangtapoe – Moengo  Wanhati – Moengo - 1 traject in het distrikt Sipaliwini  Kambaloewa – Malobi – Pikinslee – Atjonie - 1 traject in het distrikt Commewijne  Bakki - Alkmaar Bustransport In 2005 werden 35 trajecten onderhouden met 75 bussen. Anno 2010 is dit aantal gegroeid tot 81 trajecten met 107 bussen. Er wordt getracht zoveel mogelijk nieuwe woongebieden aan te doen waar er geen PLO bussen rijden. In 2009 is een onderzoek gedaan door ADEK-studenten over de behoefte aan Openbaar Vervoer in de verschillende districten. In 2010 wil het bedrijf dan ook overgaan tot implementatie hiervan. Zorgvervoer Voortvloeiend uit een samenwerking tussen de Rotterdamse Mobiliteits Centrale (RMC) en NVB is in 2005 begonnen met het Zorgvervoer (vervoer van hulpbehoevenden en mensen met een beperking). Begonnen is met 4 bussen in eigen beheer en momenteel zijn 9 bussen in eigen beheer en 2 bussen in huur operationeel. Gestreefd wordt nog enkele bussen in eigen beheer hiervoor in te zetten. Wegmeubilair Door het plaatsen van bushaltes en bushuisjes wordt geprobeerd de passagiers enigszins te accommoderen. Gezegd kan worden dat het bedrijf solvabel is en een gunstige financiële positie heeft. 2. Watertransport Het beleid op het gebied van watertransport wordt mede uitgevoerd door: 1. de N.V. Scheepvaart Maatschappij Suriname (SMS); 2. de Maritieme Autoriteit Suriname (MAS); 3. de N.V. Havenbeheer Suriname (HBS).


17

2.1 De N.V. Scheepvaart Maatschappij Suriname (SMS) Algemeen Bij realisatie van het doel door de visie en missie goed voor ogen te houden zal de N.V. SMS een bijdrage gaan leveren aan de ontwikkeling van Suriname, door in het bijzonder naast de concrete activiteiten die zij uitvoert gericht op haar doelstelling, te zorgen voor stabiele werkgelegenheid en een bijdrage te leveren aan het Bruto Nationaal Product (BNP). Maratakka II aangemeerd bij de steiger van de S.M.S

Visie - Ontsluiten van de waterwegen door actieve participatie in het nationaal en international ontwikkelen en exploiteren van transport te water voor personen en vracht. (zwaar materiaal) - Exploiteren van toeristische activiteiten te water in de ruimste zin. Missie - De leider zijn in maritiem transport in Suriname op nationaal (transport van goederen en personen) en internationaal (goederen transport) niveau - Een leidersrol vervullen in het bieden van de meest unieke toeristische producten. Met de visie en missie in gedachte heeft de N.V. SMS de volgende slagzin:

De SMS, vastberaden varend naar een solide toekomst!

Directeur SMS, Drs.Joyce Rozenhout, bij opening SMS pier


18

Strategische doelstellingen 





De N.V. SMS zal in het jaar 2010 tot 2011 werken aan de interne organisatie versterking, waarbij aandacht zal worden besteed aan de Human Resources, automatisering en indien noodzakelijk ISO 9001 certificering. De N.V. SMS werkt in de jaren 2010 – 2013 aan een bedrijfszekere en operationele vloot. Naar behoefte zal de vloot worden uitgebreid en het dienstenpakket vernieuwd en uitgebreid. De N.V. SMS richt zich erop toe om in het jaar 2015 een belangrijke speler te zijn in de ontwikkeling en exploitatie van toerisme in Suriname. Hierbij zal Cruise toerisme voorkeur genieten.

Gerealiseerde projecten Toerisme  In april 2008 is de unit voor toerisme geopend. In de tweede helft van 2008 heeft de Toerisme Unit zich vooral gericht op vermakelijkheidsactiviteiten. Ook zijn enkele tours uitgevoerd in samenwerking met andere tourbedrijven maar ook zelfstandig. Verder is gewerkt aan promotie materiaal waarbij er vier verschillende folders zijn ontworpen met name: - Commewijne dolfijnen tour - Brownsberg forest tour - Paramaribo city tour - Algemene informatieve brochure  Binnen toerisme is er in 2009 in de diepte geïnvesteerd waarbij de SMS-Pier aan de Waterkant is gemoderniseerd en geopend in juli 2010.  De oude vervallen magazijn op het terrein van het hoofdkantoor aan de waterkant no. 44 is in 2009 omgebouwd tot kantoor ruimte. Enkele units worden aan derden verhuurd om zo de investering terug te verdienen.  Benoeming van mw. Drs. J. Rozenhout tot directeur SMS 2008.

Vloot  De motorveerboot Maratakka II is in 2008 compleet ingericht voor pleziervaarten. De boot kan ruim 400 passagiers aan boord hebben.  De motorboot Nickerie is in 2009 gerenoveerd. Het heeft een nieuwe gearbox compleet schroef (propeller). De motor is ook gereviseerd. De boot heeft nu meer stootkracht en maakt dus in kortere tijd langere afstanden. Het is dus efficiënter voor onze bedrijfsactiviteiten. De boot kan ruim 80 passagiers accommoderen.


19

Binnenland  Project boottransport binnenland is in 2008 van start gegaan. Het project dat door de overheid gesubsidieerd wordt moet ervoor zorgen dat lokale bewoners vanuit hun dorpen een centrale plaats bereiken, visa versa, tegen een redelijk tarief. Momenteel wordt er meer dan 15 routes onderhouden. Projecten in de pijplijn • Veerverbinding Albina – St. Laurent. • Veerverbinding Meerzorg – Paramaribo. • Ontwikkeling Zuid-Oost Suriname (Stuwmeer gebied). • Ro-ro terminal Soekibakka. • Cruise toerisme ontwikkeling voor de regio (Caribisch gebied). • Project Coppenamepunt Transport zwaar materieel over water. • Transport van bananen en rijst uit Nickerie. Paramaribo – Meerzorg De veiligheid en comfort bij de bekende oversteekbootjes die dagelijks passagiers en zonodig bromfietsen, fietsen en grote hoeveelheden verkoopwaar overzetten, is niet altijd gegarandeerd. Het is meer dan de taak van het scheepvaartbedrijf om de gesignaleerde behoefte op te vangen, door het permanent inzetten van een vaartuig dat in staat moet zijn om bromfietsen, fietsen en passagiers regelmatig dan wel op gezette tijden over te zetten. Aan een consultant is een opdracht gegeven om na te gaan wat voor vaartuig geschikt is voor dit doel. Kustvaarder Vooral vanuit de rijst en bananensector bestaat er behoefte aan vrachtvervoer van Nickerie naar Paramaribo. De N.V. SMS wil inspelen op deze behoefte om de mogelijkheid tot aanschaf van een kustvaarder te bekijken. Zeeschip Op middel lang tot lange termijn zal de NV moeten beschikken over een schip dat voornamelijk het Caraïbisch gebied kan aandoen. Wanneer dit een feit is zal het bedrijf containerlading en cargo kunnen verschepen. Verder bestaat de mogelijkheid om op te treden als Cargo-doorvoerbedrijf. Cruiseterminal Het proces om te komen tot het opzetten en beheren van een cruise terminal is in volle gang. Met verschillende mogelijke investeerders zijn er reeds gesprekken gevoerd en het ziet er allemaal positief uit. De locatie voor deze terminal is de plaats waar de huidige SMS-pier (afvaartsteiger) staat. Volgens


20

het plan zal de pier totaal omgebouwd worden tot een moderne terminal met een wal, een mall met wandelboulevard. Private investeerders Er zijn gesprekken gevoerd met private personen die graag wilden investeren in het bedrijf middels participatie. De belangstelling van bedoelde personen gingen meer uit naar de SMS pier. Verder zijn er ook gesprekken gevoerd met personen die geïnteresseerd waren in de ruimte te Soekibakka. Bij die gelegenheden is hen duidelijk gemaakt dat de ruimte reeds bezet is tot 2011. Er zijn plannen zijdens het bedrijf om de ruimte zelf in ontwikkeling te brengen en niet weder te verhuren. 2.2 De Maritieme Autoriteit Suriname (MAS)

Transport meeting Associatie van Caribische staten(ACS) in hotel Marriot

Doelrealisatie 1. In gebruikname Caribbean Maritime Information Centre (CMIC). 2005 2. Oplevering steigerfaciliteit MAS. 2006 3. Prompt functie beschrijvingen. 2007 4. Benoeming mr. M. Amafo LL.M tot directeur MAS 2008 5. Beloodsing schepen op de Corantijnrivier in 2008 wederom aangevangen. 6. Aanpassing en implementatie nieuwe loodstarieven in 2008. 7. Feasibility study (Voorbereidingsfase) Suriname River Dredging Project (SRDP) in 2008 afgesloten. 8. Tendering proces Suriname River Dredging Project (SRDP) afgewikkeld in 2008 9. Voorbereiding diverse wetgevingsproducten en het adviseren van de Minister van TCT ter ratificatie relevante maritieme conventies.Ongoing 10. Kwaliteitsbeleid geïntroduceerd; ISO 2008-9001certificering; regelmatig audits 2008 11. Vermindering overwerk en bewaking beloningsstructuur. 2008 12. Introductie van een kosten besparend beleid en implementatie leveranciers beoordeling.2008 13. Tijdige en betrouwbare financiële rapportages:achterstanden


21

Jaarrekeningen ingelopen. Ongoing 14. Tijdige productie en distributie van de getijtafelboeken. Ongoing 15. Het organiseren en verzorgen van educatieve bezoeken aan het Maritiem museum en de bibliotheek. Ongoing 16. Vaststelling, monitoring en uitvoering Strategisch Business Plan 2007-2012, 2007 - ongoing 17. Oprichting Stichting Logistiek Onderwijs in 2008. 18. Start opleidingen Maritieme school in 2010. 2008-2010 19. Bepaling basispunten maritieme grenzen (zgn. nulmeter basislijn langs de kust). 2008 20. Ondersteuning bij het bepalen van de buitengrens van de Continental Shelf.2008 21. Participatie in meetings, workshops en trainingen op nationaal en international niveau geïntensiveerd (CPSCC, SPLOS, IMPA etc). Ongoing 22. Organisatie van diverse nationale en regionale workshops en trainingen in Suriname (Regional workshop for Senior Maritime Administrators (2007), STCW regional workshop (2009) ect.). Ongoing 23. Investeringen in human capital; trainen van het MAS personeel ter garandering van kwalitatief goedeproductiviteit(Hydrografie training, Ocean Bathymetry training, Port Sate Control trainingen, Ballast Watermanagement training ect.). Ongoing 24. Verzorgen van trainingen en cursussen t.b.v. diverse actoren en groepen (havenmeestertraining, cursus veilig varen, cursus veilig Manoeuvreren etc.).Ongoing 25. Periodieke keuring van vaartuigen en verscherping landelijke controles op de waterwegen. Ongoing 26. Regulier onderhoud vaarwegmarkeringen en uitbreiding Vaarwegmarkeringen (te Berg en Dal en in de monding van de Corantijnrivier). Ongoing 27. In gebruikname website www.mas.sr. 2008 28. Presentatie nieuw bedrijfsprofiel (incl. nieuw logo en huisstijl). 2009 29. Automatisering van diverse bedrijfsprocessen. 2009 30. Aanschaf twee nieuwe loodsvaartuigen in 2009. 2009 31. Stationering permanente loods te Nickerie. 2009 32. Aanschaf 4 nieuwe dienst voertuigen 2009 33. Opmeting Suriname rivier 2009 34. Pre nautical training pilots/ uitbreiding loodsenkorps/Basic Safety Training (BST). 2009/2010 35. Ingebruikname MAS sportveld. 2009 36. Introductie verkort nummer 118. 2008 37. Maandelijkse publicatie van “Liba Torie” in Times of Suriname; per kwartaal MAS info blad uitbrengen. 2009 38. Deelname aan de 3 in 1 beurs. 2010


22

2.3 N.V. Havenbeheer Suriname (HBS) Algemeen De N.V. Havenbeheer opereert op het gebied van de “droge‟ haveninfrastructuur. Het voornaamste doel van de haven is het stimuleren van economische activiteit en creatie van werkgelegenheid binnen het havengebied. De primaire activiteit binnen de havens is het verwerken van lading. Deze activiteit is toegekend aan private ondernemers. Havenbeheer heeft ervoor gezorgd dat er voldoende ruimte wordt geboden, fysiek dan wel anderszins, aan deze en andere ondernemers die deel zijn van de activiteiten op de haven. Zij heeft geïnvesteerd in de constructie van nieuwe en verbetering van bestaande infrastructuur. De havens die onder het beheer vallen van de N.V. HBS hebben als voornaamste taken: - het leveren van kwalitatief hoogstaande diensten en creatie van een bedrijfsvriendelijk klimaat binnen het havengebied. De focus is het dienstbaar zijn aan alle klanten en het aantrekken van nieuwe klanten en ladingstromen; - het zorgdragen voor de constructie, vervanging en het onderhoud van Haveninfrastructuur; - het waarborgen van een veilig, vlot en milieubewust management van het transport van lading binnen het havengebied middels het vaststellen en handhaven van regelgeving.


23

Gerealiseerde projecten Infrastructureel 1. Rehabilitatie en upgrading van de Nieuwe Haven Terminal: rehabilitatie van 520 m kade en reconstructie van ca. 65000 m2 terrein met bijbehorende voorzieningen. 1 april 2010 opgeleverd. 2. Bouw Oliesteiger volgens internationale normen. 3. Reeferstation: operationeel inclusief backup systeem. 4. Container- en pakkettenscan: infrastructurele en logistieke voorzieningen gereed; nog in gebruik te nemen. 5. Aanleg strip- en stufzone. 6. Gebouwelijke voorzieningen: bouw kantoor afdelingen Operations en Security; renovatie oud hoofdkantoor; renovatie gebouw Ministerie van Handel en Industrie; Inrichting zwarte peperloods (incl. aanpak bereikbaarheid en parkeergelegenheid). 7. Back-up stroomvoorziening havencomplex. 8. Upgrading of Nieuw Nickerie Port: aanvang kadeconstructiewerken januari 2010. 9. Uitbreiding Nieuwe Haven Terminal (met ca. 20.000 m2) en verlenging kade met 80 m: aanvang financiering voorbelasting met eigen middelen; financiering middels langlopende lening en rest verdragsmiddelen. 10. Aanleg parkeerplaats transportverkeer.

Automatisering 1. Uitbreiding automatiseringssoftware; uitbreiding en vervanging hardware. 2. Aanvang project Port ICT (vervanging software HBS en voorbereiding implementatie havengemeenschapssysteem) in 2009. Institutioneel/organisatorisch 1. ISPS certificering 2. ISO 9001:200 certificaat (2009) 3. Landlord management & organisatiemodel: per 1 april 2010 4. Oprichting Stichting Logistiek Onderwijs in 2009


24

Projectnaam

Doel

Status

Financierder

Rehabilitatie, upgrading en institutionele versterking Haven Paramaribo

Bevorderen van efficiënte en creëren van werkgelegenheid

Oplevering Constructiewerk en: eind maart 2010

EU en HBS

Institutionele versterking: afgerond Terminal contracten gebaseerd op landlordprincipe; ingangsdatum: 1 april 2010

Uitbreiding haventerrein/ douaneterrein (zgn. Beekhuizen complex)

Logistieke (her)inrichting van het douaneterrein voor veilige en efficiëntere verwerking van lading en creatie van toegevoegde waarde aan het transport van lading

HBS

* ontmantelen gebouw Ministerie NH

* in proces

* scanapparatuur containers & pakketten

* faciliteit opgeleverd; moet nog in gebruik worden genomen

* logistieke inrichting: wegen parking, poorten etc.

* in proces

* douane-entrepot

* opgeleverd


25

* koelcontaineryard: extra reeferplugs en electra voorzieningen

* opgeleverd

* gecertificeerde containerreparatie en – onderhoud (PSOM project)

Project in fase 2: terreinwerken; opzetten gebouw; selectie personeel

* aanpassen verlichting

* nog aan te vangen

Kadeverlenging & uitbreiding containeropslagterrein

Efficiëntie in het verwerken van de verwachte toename van lading

* 80 m kade-uitbreiding en ca. 20.000 m2 terreinuitbreiding

Afhandeling van speciale en/of zware lading; dienen als support faciliteit voor offshore olie activiteiten Voldoen aan internationale kwaliteits standaarden voor o.a. efficiënt en effectief havenbeheer (port operators zullen worden gecertificeerd voor zover dat nog niet het geval is) aangemoedigd zich ook te doen certificeren.

ISO certificering: * ISO 9001:2000

* ISO 14000

* ISO 18000


26

Verdragsmiddelen; Consortium van banken in Suriname

* certificering in 2009: werken aan certificering nieuwe inrichting HBS 2010

* gepland voor oktober 2010

* gepland voor 2010

Ontsluiting Nieuwe Haven * Viaduct hoek Havenlaan en van ‟t Hogerhuysstraat * Rotonde van ‟t Hogerhuysstraat – Molenpad

Upgrading Nieuw Nickerie Port * upgrading kadefaciliteiten: betonnen steiger 250 m * modernisering kantoren Douane en HBS; loods * uitbreiden opslagterrein * nieuwe logistieke inrichting * koelcontainer faciliteiten * baggeren monding Nickerie rivier

Overname en aanpassing Haven Albina * overname van de Douane/Ministerie van Financiën * aanpassen steiger, opslagterrein en kantoor * terreinaanvraag nabij haven


Vlotte doorstroom van lading naar en van de haven

Afhankelijk van de overheid

Overheid

Stimuleren van de economische ontwikkeling van het Noord-Westen van Suriname m.n. binnen de agrarische en de mijnbouwsector. Zal verder dienen als toegangspoort tot de Caricom en het oostelijk deel van Guyana

Constructiewerk en vangen aan in januari 2010.

IsDB, HBS, Overheid

Stimuleren van handel met Frans-Guyana; transshipment faciliteit

Afhankelijk van de overheid

27

Oplevering: derde kwartaal 2011

HBS

De regering bij de ingebruikname van de Airbus A340-300

3. Luchttransport Algemeen De luchtvaart is een internationaal gebeuren, waarbij vele zaken middels multilaterale overeenkomsten zijn geregeld. Dit moet alsnog de aandacht van Suriname krijgen, daar deze directe invloed hebben op onze luchtvaart en daaruit vloeiende economische activiteiten. Om mee te doen aan de steeds veranderde wereld is ratificatie van verdragen en (bijbehorende) protocollen belangrijk. In de luchttransportsector was het beleid erop gericht om de bestaande bilaterale verdragen te evalueren en luchtvaartovereenkomsten met bevriende naties aan te gaan. Het voornaamste doel hiervoor was om Suriname toegankelijk te maken, internationale bekendheid te geven en meer reisbestemmingen aan Surinamers te kunnen aanbieden. In dit kader het Luchtvaart Onderhandelings en advies Orgaan (LOA) werd bij Beschikking van de Minister van Transport, Communicatie en Toerisme d.d. 1 september 2008, voor de duur van 2 jaar, ingesteld. Onderwijl is een raadsvoorstel door de Minister van Transport, Communicatie en Toerisme voorbereid om de termijn van LOA met een jaar te verlengen.LOA vergadert regulier op elke tweede woensdag van elke maand en in bijzondere omstandigheden worden extra vergaderingen gehouden. Zonder in details te treden omtrent de reguliere werkzaamheden van LOA in de afgelopen periode, wordt in het hierna volgende de belangrijke momenten van de werkzaamheden van het LOA gememoreerd.

LOA vergadering te Brazilie


28

LOA heeft tot taak: (a). het evalueren van bestaande luchttransportovereenkomsten; (b). het uitbrengen van advies over met andere landen aan te gaan luchtvaartrelaties; (c). het uitbrengen van advies over luchtvaartmaatschappijen waarmee Suriname reeds een relatie heeft; (d). het uitbrengen van advies met betrekking tot nationale verzoeken om Economische vergunningen; (e). het uitbrengen van advies over de hoogte van tarieven voor binnen- en buitenlandse diensten; (f). het voeren van onderhandelingen met andere landen in verband met het aangaan van luchttransportovereenkomsten. De leden van LOA zijn vanaf haar instelling, vertegenwoordigers van: (i). (ii). (iii).

Transport, Communicatie en Toerisme (Directeur), Voorzitter; Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB),Ondervoorzitter; het Ministerie van Transport,Communicatie Toerisme (Onderdirecteur Transport), lid; (iv). Luchtvaartdienst (Hoofd), lid tot 22 april 2010; (v). Civil Aviation Safety Authority Suriname (CASAS), Directeur, lid; (vi). Ministerie van Buitenlandse Zaken, lid; (vii). N.V. Luchthavenbeheer, Directeur lid; (viii). Surinaamse Luchtvaart Maatschappij N.V.

Belangrijke momenten 1) Op 19 februari 2009 werd overleg gevoerd met een delegatie van het Koninkrijk der Nederlanden omtrent de door Suriname afgekondigd “Besluit Commissie IATA gecertificeerde agenten” (S.B. 2007 no. 131). Volgens het Koninkrijk der Nederlanden is dit besluit in strijd met de liberalisatie - met ingang van 1 mei 2006 - van de tussen Suriname en het Koninkrijk der Nederlanden gesloten luchtvaartovereenkomst d.d. 16 oktober 1990. Het besluit stelde namelijk vast dat de in Suriname gevestige IATA agenten aanspraak maken op een commissie van 6% van het toepasselijk tarief. Suriname deelde de mening van het Koninkrijk der Nederlanden niet omdat bedoelde luchtvaartovereenkomst zelf voorschrijft dat de aangewezen luchtvaartmaatschappij van elke partij zich dient te houden aan de wetten en regels van de andere partij.


29

2) De tussen Suriname en Frankrijk uitgewisselde diplomatieke nota‟s hebben vooralsnog niet geresulteerd in het sluiten van een luchtvaartovereenkomst tussen de beide landen. 3) In de periode 20 – 21 augustus 2009 hebben Suriname en Brazilië in Rio de Janeiro, in het licht van de geleidelijke liberalisatie van de luchtverbinding tussen Suriname en Brazilië, onderhandelingen gevoerd omtrent de luchtvaartovereenkomst d.d. 28 januari 1980. De onderhandelingen hebben geleid tot een herziene luchtvaartovereenkomst, die in werking treedt nadat Suriname en Brazilië elkaar, via diplomatieke nota, hebben geïnformeerd dat de herziene luchtvaartovereenkomst aan de constitionele vereisten van Suriname, respectievelijk van Brazilië heeft voldaan. Voor de bijzonderheden van de onderhandelingen tussen Suriname en Brazilië wordt hierbij volstaan met een verwijzing naar het naar de Minister van Transport, Communicatie en Toerisme verzonden “Verslag Luchtvaartoverleg tussen Suriname en Brazilië 20 en 21 augustus 2009, Rio de Janeiro, Brazilië.” 4) In de periode 27 juni – 2 juli 2010 heeft Suriname geparticipeerd in de door ICAO georganiseerde multilaterale vergadering in Montego Bay, Jamaica. Suriname heeft overleg gevoerd met India, Panama, Zuid-Afrika en op verzoek van de Verenigde Staten van Amerika en Zuid-Korea met gelijknamige landen. Voor de bijzonderheden van deze besprekingen tussen enerzijds Suriname en anderzijds India, Panama, Zuid-Afrika, de Verenigde Staten van Amerika en Zuid-Korea, wordt kortheidshalve verwezen naar het naar de Minister van Transport, Communicatie en Toerisme verzonden “Verslag “ICAO Air Services Negotiation Conference (ICAN2010)” bij brief d.d. 26 juli 2010. De veiligheid van de burgerluchtvaart heeft ook veel prioriteit genoten. Van belang is om deze te bestendigen en indien mogelijk te verbeteren.

NAVSEC commissie Conform de voorschriften van de Internationale Burgerluchtvaart Organisatie (ICAO), het verdrag van Chicago inzake de internationale burgerluchtvaart inclusief de daarbij behorende bijlage ( annex17) heeft Suriname op 20 augustus 2008 de Nationale Burgerluchtvaart en Beveiligingprogramma ( NAVSEC programma) goedgekeurd. In het kader van het voortgaande heeft de minister van TCT op 1 september 2008, de interdepartementale Nationale


30

Burgerluchtvaart en Beveiligingscommissie (NAVSEC commissie) geïnstalleerd. Deze commissie heeft o.a tot taak:  Het geven van adviezen aan de minister van Transport, Communicatie en Toerisme met betrekking tot veiligheidsaspecten op het gebied van de burgerluchtvaart;  Het implementeren van het NAVSEC-programma;  Het mede helpen toezien dat regels en aanbevelingen gedaan door de ICAO, worden toegepast en nageleefd. Activiteiten:  Oriëntatie bezoeken aan de Johan Adolf Pengel luchthaven te Zanderij en vliegveld Zorg en Hoop op resp.14 november 2008, 28 januari 2009 en 25 februari 2009;  Security audit door ICAO op Zanderij van 9 tot en met 16 juli 2009; followup van 3 tot en met 6 juli 2010.  Het NAVSEC programma 2004 wordt nu herzien door de NAVSECcommissie.  Diverse sessies met de stakeholders binnen de burgerluchtvaart. Het door TCT geformuleerde luchtvaartbeleid wordt door de volgende actoren uitgevoerd: 1. 2. 3. 4.

de Luchtvaartdienst en de dienst Luchtvaartterreinen de Surinaamse Burgerluchtvaart Veiligheid Autoriteit ( CASAS) de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij ( SLM N.V.) N.V. Luchthavenbeheer.

3.1 De Luchtvaartdienst Algemeen Naast de toetreding tot het verdrag van Chicago, waardoor Suriname het lid maatschap van de ICAO heeft verkregen, zal de LVD gezien de geografische ligging, meer dan ooit te voren zich moeten bezighouden met de verdere ontwikkeling binnen het Caraibisch gebied, Latijns Amerika en Zuid-Amerika teneinde de regionale samenwerking te verbreden en te ontwikkelen. Organisaties waar wij het multilaterale Verdrag hebben geratificeerd zijn Caricom en ACS.


31

Institutionele verzelfstandiging De aanwijzing van de Luchtvaartdienst als landsbedrijf is gereed en ter goedkeuring aangeboden aan de Minister. Dit zal de slagvaardigheid en uitvoeringscapaciteit vergroten, de productiviteit verhogen en hoge kwaliteit van de dienstverlening garanderen. Aktie hierop is dringend. Met de verzelfstandiging van de Dienst worden voorbereidingen getroffen voor de bewustwording van het personeel middels het opzetten van een personeel database, opleidingen. Luchtverkeersdiensten Taak van dit dienstonderdeel is het voorkomen van botsingen tussen vliegtuigen tijdens de vlucht of op de grond en tussen vliegtuigen en objecten op een luchthaven, alsook op economische en efficiënte wijze het vliegverkeer te geleiden. Deze dienst verzorgd de luchtverkeersleidings-, vluchtinformatie- en alarmeringsdienst met ondersteuning van de Luchtvaart Informatie Dienst (AIS). Ook initieert en verleent zij ondersteuning bij “Search and Rescue” operaties. In de periode 2005 tot heden zijn drie (3) vliegtuigen gecrashed op het totaal van 95650 vliegbewegingen. Momenteel is men bezig samen met de Luchthaven Autoriteit en CASAS de NAVSEC Plan, Emergency plan, ATS Safety Management System en Operations Manual voor vliegveld Zorg en Hoop te implementeren en gelijktijdig het concipiëren van de Aerodrome Safety Management System voor alle vliegvelden in Suriname. Radio Technische en Electronische Dienst (RT&ED) De verschillende equipement zoals VRRS, VHF radio‟s, AFTN, ILS, VOR en DME worden door deze dienst onderhouden. Alhoewel de apparaten verouderd zijn, en er een gebrek aan onderdelen is voor bovengenoemde equipment kan er nog gezegd worden dat de vliegveiligheid niet in gevaar komt. Dit komt door de creativiteit van het technisch personeel. De communicatie diensten ten behoeve van de luchtverkeersdiensten zullen verbeterd worden met afronding van de “Upgrading Air Navigation Systems (UANS)” project. De jaarlijkse ijking van de navigatie en landingshulp middelen te JAP werd met medewerking van ASECNA uitgevoerd. Alle apparatuur werd goed bevonden. Luchthaven Brandweer Voor de verbetering van de brandbestrijdingsvoorzieningen op de verschillende vliegvelden zijn er “refreshment courses” gehouden voor het personeel van de airstrips en de administratie. Voor de Luchthaven Brandweer is het volgende bewerkstelligd:  Aankoop van een tweedehands brandweervoertuig, dit heeft tevens een onderhoud beurt ondergaan.


32

 Aankoop van een commandowagen.  Er zijn 17 rekruten in dienst genomen, waarbij gelijktijdig her- en bijscholing heeft plaatsgevonden.  Werkkleding en schoeisel met uitzondering van de epauletten van alle commandanten en manschappen zijn aangeschaft en verstrekt. Ten aanzien van de brandbeveiligingsvoorzieningen op het vliegveld te Zorg en Hoop kan aangegeven worden dat het technisch materiaal adequaat is.

Administratie De Luchtvaartdienst, inclusief de Dienst Luchtvaartterreinen beschikt per medio mei 2010 over 381 personeelsleden. Voor de Luchthavenbrandweer, luchtverkeersleiding, algemene dienst, RTED en de bewaking vliegveld Zorg en Hoop zijn er circa 72 medewerkers aangenomen. De uitvoering van de scholingsprogramma‟s voor de totale Luchtvaartdienst gedurende de afgelopen 5 jaar is voortgezet. Er zijn verscheidene trainingen verzorgt in de periode 2005 tot en met mei 2010, zoals ICT opleidingen LINUX, Netwerk Plus, MYSQL; Basis Engels en Engels voor gevorderden; onderhoud van satelliet communicatie apparatuur (ICAO); Safety Management System; cockpit familiarization training. Heden zijn er nog cursussen gaande. Tussen het Ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme en de vakbonden binnen de Luchtvaartdienst zijn overeenkomsten aangegaan die geleid hebben tot verbetering van de arbeidsvoorwaarden voor het technisch en operationeel personeel. De verdere automatisering van de administratie voor de snelle verwerking van personeel, agenda- en financiële gegevens is noodzakelijk. Een intern management informatie systeem (MIS) wordt heden gebruikt en de evaluatie moet geschieden.

Financiële Zaken Om de inkomsten te verhogen en de kosten zoveel mogelijk te drukken zijn er stappen ondernomen aan de financiële zijde van de Dienst. Vanaf 2005 is er systematisch gewerkt om de Dienst kostendekkend te maken. Het overzicht van het verloop van heffingen en uitgaven gedurende de periode 2005 tot en mei 2010 geeft aan dat de Luchtvaartdienst zelfvoorzienend en kostendekkend kan functioneren. Verder wordt gestreefd naar een rendement van minimaal 20% waardoor investeringen uit eigen middelen kunnen geschieden.


33

Diverse beleidsmaatregelen en of projecten binnen de luchtvaartdienst De overheid treft steeds maatregelen om het luchttransport systeem zo veilig en adequaat mogelijk te maken. Wereldwijd is de Luchtvaartdienst bezig kwaliteitsnormen van goederen en diensten vast te stellen, te certificeren en na evaluatie, vooral bij incidenten, de normen aan te passen. Om de luchttransportmogelijkheden van de Surinaamse gemeenschap op veilige wijze te verruimen zijn er diverse beleidsmaatregelen, activiteiten en projecten betreffende de luchtvaartsector in verschillende fasen uitgevoerd. Deze zijn: a. Uitbreiding en vervanging van de vloot van diverse Surinaamse Luchtvaartbedrijven. Dit bracht meer vliegcapaciteit op de binnenlandse als de buitenlandse routes met zich mee, en tegen billijke prijzen voor het publiek. b. Suriname is sinds 1976 lid van de Internationale Burgenluchtvaart Organisatie (ICAO). Deze heeft in 2009 een specifieke "Aviation Security" audit gevoerd, welke gevolgd werd met een audit over de toepassing door Suriname van alle overige 17 technische bijlagen van het Verdrag inzake de Internationale Burgerluchtvaart. De rapporten zullen geëvalueerd worden, de aanbevelingen op hun waarde getoetst, en met collectieve inzet, gewerkt worden aan de implementatie daarvan. c. Het turnkey project Upgrading Air Navigation System Suriname wordt dit jaar geleverd door de leverancier om het in 1995 ingebruik genomen communicatie en meteo apparatuur te vervangen. Ook zal het radar surveillance apparatuur in gebruik genomen worden om het toenemend aantal vliegbewegingen in ons luchtruim veilig te doen plaatsvinden. Training van technici is reeds aangevangen en zal zowel in Suriname als het buitenland plaatsvinden. Meer dan 80% van de kosten voor dit project wordt gefinancierd middels een lening van de Islamic Development Bank (IsDB). d. Er wordt gestadig gewerkt aan de opheffing van het tekort aan kwalitatief en kwantitatief personeel middels deskundige trainingen op elk gebied. e. Het vliegveld te Zorg en Hoop verder te ontwikkelen. Hierdoor kan de efficiëntie en veiligheid verder verbeterd worden.


34

f. Het door de Regering goedgekeurde “National Aviation Security Programme” implementatie wordt ter hand genomen. Verder werd door de Minister van Transport, Communicatie en Toerisme de National Aviation Security Committee benoemd. g. Verbetering van de Luchttransportsector. Deze zullen de toegankelijkheid, exploitatie en veiligheid uitbreiden, en zowel binnenlandse als buitenlandse handel faciliteren. Het doel zal bereikt worden middels: (1) onderzoek voor actualisatie van het kaderplan voor de J.A. Pengel Internationale Luchthaven, (2) haalbaarheidstudies naar opwaardering van binnenlandse vliegvelden, (3) onderzoek naar de organisatie van de nationale luchttransportsector. Een studie betreffende de huidige binnenlandse luchtvaart infrastructuur, zodat wij “bushflying” afsluiten en een nieuwe periode met goed geoutilleerde vliegvelden in het binnenland betreden.

Lopende activiteiten / projecten: 1. Institutionele verzelfstandiging van de LVD. 2. Implementatie van de „National Aviation Security Programme‟. 3. De Airport Security Programme voor de luchthavens Zorg en Hoop en Nickerie. 4. Inrichting en uitbouw van het permanente “Rescue Coördination Centre. 5. Het Radar project “Upgrading Air Navigation System Suriname”. 6. Verbetering van de Luchttransportsector gefinancierd door Suriname en de Inter-Amerikaanse Development Bank (IDB). Een studie in het jaar 2010, die moet resulteren in een “bancable project document” t.a.v. de huidige binnenlandse luchtvaart infrastructuur. 7. Herontwikkeling van het vliegveld te Zorg en Hoop, w.o. landingsbaan en opzet van een centraal stationsgebouw. 8. Herstellen en opwaarderen van twintig van de 45 landingsbanen van de binnenlandse vliegvelden. 9. Haalbaarheidstudies voor vliegvelden in het Binnenland; de onderzoeken zullen inhouden: technische opties voor verbetering van de luchthavens, de economische en financiële levensvatbaarheid van de opties, sociale/milieu diagnose van de gevolgen van de voorgestelde opties. 10. Onderzoek naar de organisatie van de Nationale luchttransportsector; deze zal de organisatie structuur en beleid van de Surinaamse luchttransportsector analyseren, en aanbevelingen doen voor een efficiënter bestuur en een duidelijke scheiding van regulering en operationele activiteiten. 11. Bij de Luchthaven Brandweer zal een afsluitbare overdekte parkeerplaats voor voertuigen in 2010 worden gebouwd. 12. Een follow-up actie ondernomen inzake afwikkeling van bilaterale


35

luchtvaartzaken met China, Dominicaans Republiek, Guyana, India, Jamaica, Nederlandse Antillen, Nigeria, Saudi-Arabia, Thailand en ZuidAfrika e.e.a. In verband met het verzamelen van vervoersrechten opdat expansie en groei van luchtverbindingen op basis van liberalisatie kan worden bevorderd. 13. Aanvragen voor economische vergunningen van een aantal luchtvaartmaatschappijen op commerciële basis, zowel nieuw als verlenging. 14. Ratificatie van: Protocol van Montreal van 1989; Protocol m.b.t. wijziging van het verdrag inzake de Internationale Burgerluchtvaart van 30 sept. 1977, 29 sept. 1995 en 1 okt. 1998; Protocol omtrent Authentieke Zestalige tekst; De Air Transit Agreement; Convention for Unification Certain rules for International Carriage by Air van 28 mei 1999. 15. Toetreding tot SACN (Stichting Airport Coordination Netherlands), Mercosur, FTAA (free Trade Area of the Americas) en UNASUR (Union of South-American Nations). 16. Cursus “Basic Air Traffic Services”. 17. Implementatie van de NAVSEC Plan, Emergency Plan, ATS Safety Management System en Operations Manual voor vliegveld Zorg en Hoop. 18. Ontwerpen van de Aerodrome Safety Management System voor alle vliegvelden in Suriname. 19. De Upgrading Air Navigation Systems (UANS) – afronding in december 2010. 20. Opheffing van het tekort aan personeel op de verschillende afdelingen. 21. Concept nieuwe luchtvaartwet aanbieden aan Ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme. 22. Richtlijnen van de National Aviation Security Program verwerken in de LVD AVSEC Plan of action. 23. Herontwikkeling van het vliegveld Zorg en Hoop, w.o. stationsgebouwen, uitvoering van nodige omgevingswerken, parkeerruimte, nieuwe gebouw Luchtvaartdienst en Luchtvaartterreinen, nieuwe ACC ruimte. 24. Participatie en representatie op regionale (vooral CARICOM en ACS) en internationale fora (vooral ICAO) dient daarom in toenemende mate plaats te vinden. 25. Continueren van de verbetering van brandbestrijdingsvoorzieningen op vliegvelden voor het binnenlands luchtverkeer. 26. Evaluatie van de luchttransportbehoefte tussen Paramaribo en bestuurs-, woon- en economische centra in het land, alsmede instelling van geregelde vluchten tussen Paramaribo en het binnenland. 27. Evaluatie van de huidige bilaterale en multilaterale luchtvaartverdragen en bilateraal overleg met relevante landen, w.o. Brazilië, China, Barbados, Indonesië, Thailand, Frankrijk en Zuid Afrika.


36

28. Voortgaan met de uitvoering van scholingsprogramma‟s voor de totale Luchtvaartdienst. 29. Implementatie van AVSEC Plan, Emergency Plan en Operations Manual voor vliegveld Zorg en Hoop. 30. Implementatie ATS Safety Management System. 31. Concipiëren van Aerodrome Safety Management System voor implementatie in 2010. 32. Uitvoering van de volgende bouwkundige werken: 33. Bouw van afsluitbare parkeerbaaien voor de voertuigen in gebruik bij de sectie Luchthaven Brandweer te vliegveld Zorg en Hoop; 34. Renovatie van 2 woningen n.l. no. 27 en no. 51 in het wooncentrum te Zanderij; 35. Renovatie van 2 woningen te vliegveld Nw. Nickerie; 36. Het bouwen van een nieuwe verkeerstoren annex operationele werkruimten te vliegveld Zorg en Hoop; 37. Het bouwen van een nieuw stationsgebouw annex verkeerstoren te vliegveld Nw. Nickerie. 38. Aanleg van een nieuwe landingsbaan met dimensie 1000m x 18m met bijbehorende omgevingswerken in de nabijheid van het dorp Drietabiki aan de Tapanahony alsmede in de nabijheid van Benzdorp aan de Lawarivier, beide in het district Sipaliwini. 39. Afronden van een interne studie over de verhuizing van Paramaribo Area Control Centre van Zanderij naar Paramaribo. Afdeling Juridische Zaken. ICAO Getracht is alle correspondentie van de Internationale Organisatie voor de Burgerluchtvaart (ICAO) voor wat betreft de juridische aangelegenheden te beantwoorden, dan wel zoveel mogelijk informatie te verwerken bij de uitvoering van de werkzaamheden. Advies en reactie is gegeven inzake ICAO state letters gaande over onderwerpen zoals:  het betalen van de ICAO contributie;  het overzicht van de status van Suriname t.o.v. Multilaterale verdragen uitgevaardigd door de ICAO;  administratieve veranderingen binnen de ICAO;  verkiezingen binnen de ICAO, waarbij Suriname door verschillende Staten is benaderd ter ondersteuning bij het stemmen;  notitie nemen van amenderingen aan de annexen aan het verdrag van Chicago van 1944;  landuse planning;  environmental planning;  safety data.


37

Een belangrijk punt onder deze noemer was het kunnen hosten van een diplomatieke conferentie door een bereidwillige Staat. Echter is het enorm van belang dat de hosting State bij moet zijn met haar contributieplicht. De Staat Suriname is echter tot op heden niet op schema voor wat betreft haar contributieplicht jegens de ICAO en is dientengevolge een van de staten waartoe er tot sancties is overgegaan, zoals het niet kunnen participeren of in aanmerking komen voor kosteloze diensten van de ICAO. Ook het stemrecht binnen de ICAO is door achterstand in de contributie verloren gegaan. Tot het voldoen van de contributieplicht zijn raadvoorstellen ontwikkeld en verzonden met een aanbiedingsschrijven aan de Directeur van TCT, ter doorbegeleiding naar de Raad van Ministers. Momenteel ligt het verzoek tot betaling van de contributie op het ministerie van Financiën ter afhandeling. Multilaterale verdragen Bij het schrijven werd de Directeur van TCT verzocht om tot ratificatie van de navolgende verdragen en protocollen over te gaan: 1. Protocol van Montreal van 1989, betreffende het wijzigen van artikel 56 van het verdrag van Chicago; 2. Protocol betreffende een wijziging van het Verdrag inzake de Internationale Burgerluchtvaart getekend te Montreal op 1 oktober 1998; 3. Protocol betreffende de Authentieke Vijftalige tekst van het Verdrag inzake de Internationale Burgerluchtvaart, getekend te Montreal, 29 september 1995; 4. Protocol betreffende de Authentieke Zestalige tekst van het Verdrag inzake de Internationale Burgerluchtvaart, getekend te Montreal op 1oktober 1998; 5. Protocol betreffende een wijziging in het Verdrag inzake de Internationale Burgerluchtvaart, getekend te Montreal 29 september 1995; 6. Protocol betreffende een wijziging op het Verdrag inzake de Internationale Burgerluchtvaart getekend te Montreal, 30 september 1977; 7. Protocol betreffende de Authentieke viertalige tekst van het Verdrag inzake de Internationale Burgerluchtvaart getekend te Montreal, 30 september 1977. 8. De Air Transit Agreement. 9. Convention for the unification of certain rules for international carriage by air, done at Montreal on 28 May 1999 Hiertoe zijn de conceptwetten tot ratificatie met hun Memorie van Toelichting, alsook een raadsstuk en aanbiedingsbrief aan de Directeur van TCT voorbereid en aan het Hoofd van de Luchtvaartdienst afgegeven. Door


38

ratificatie van de genoemde verdragen en protocollen is Suriname partij geworden bij haast alle luchtvaartverdragen en protocollen. Juridische Analyses en adviezen: Analyse is gemaakt en advies is gegeven t.a.v. het aandelenvermogen en het juridisch bestaan van verscheidene rechtspersonen die om een economische vergunning hebben verzocht. Deze analyses zijn in een rapportage aan het Hoofd afgegeven.

Nationale wetgeving Nationale wetgeving is ontwikkeld op enige gebieden van de luchtvaart en wel op nationaal vlak te weten: 1. Beschikking inzake aanwijzing van het Luchtvaartterrein Poeketie; 2. Wet houdende instelling van de Luchtvaartautoriteit Suriname (Wet Luchtvaart Autoriteit Suriname) 3. Staatsbesluit houdende nadere regelgeving inzake het verlenen van een vergunning voor luchtvervoer; 4. Resolutie Heffingen Air navigation Charges; 5. Resolutie houdende vaststelling van voorwaarden welke in acht genomen dienen te worden door houders van vergunningen voor het onderhouden van luchtdiensten (Algemene vergunningsvoorwaarden Luchtdiensten); 6. Een hernieuwde model voor de economische vergunning; 7. Een vergunningsmodel exploitatie Luchtvaartterreinen. Hiertoe zijn de aanbiedingsbrieven en een raadsvoorstel tot het verder verzenden aan de Directeur van TCT voorbereid. Ontwikkelingsproducten Over het jaar 2009 zijn enige nieuwe wetgevingsproducten verschenen in het Staatsblad van Suriname. Deze zijn op systematische wijze opgelegd in de ordner genaamd “Surinaamse Luchtvaartwetgeving”, waarin alle nationale wetsproducten gaande over de luchtvaart, naar jaar en nummer zijn gerangschikt. Reeds in februari 2008 zijn ontworpen de concepten: 1. Resolutie houdende vaststelling van algemene vergunningsvoorwaarden voor de economische vergunning. 2. Regeling vergunningsvoorwaarden t.b.v. exploitatie luchtvaartterreinen. Gezien de noodzaak voor algemene vergunningsvoorwaarden voor de economische vergunning is door het Hoofd luchtvaartdienst ervoor gekozen


39

de Regeling vergunningsvoorwaarden t.b.v. exploitatie luchtvaartterreinen voor het jaar 2009 terzijde te laten en voorkeur te geven aan het tot stand komen van de resolutie vaststelling van algemene vergunningsvoorwaarden voor de economische vergunning.In december 2009 is tot stand gekomen, de resolutie houdende vaststelling van voorwaarden welke in acht genomen dienen te worden door houders van vergunningen voor het onderhouden van geregelde luchtdiensten, welke intussen is gepubliceerd in het Staatsblad. Luchtvaartjurisprudentie Getracht is om jurisprudentie over het luchtvaartgebeuren bij elkaar te verzamelen teneinde een map luchtvaartjurisprudentie te creëren. De zoektocht naar jurisprudentie producten op dit gebied is echter niet zo vlot verlopen mede vanwege het feit dat er binnen ons rechtspraaksysteem geen openbare bladen zijn die de vonnissen publiceren. Luchtvaartterreinen/Grondaanvragen Ten aanzien van grondaanvragen welke door derden zijn gedaan bij het Domeinkantoor, welke ligging hebben binnen de nabijheid van het vliegveld Zorg en Hoop is advies verzocht van de Luchtvaartdienst. De aanvragen zijn geanalyseerd geworden en besproken met het Hoofd Luchtvaartdienst, waarna een advies is opgemaakt ter versturing naar het Hoofd van de Dienst der Domeinen. In het jaar 2009 is, op vraag van het Domeinkantoor, advies verstrekt inzake stukken grond, gelegen in de nabijheid van het vliegveld Zorg en Hoop welke door burgers in grondhuur is aangevraagd. Advies inzake deze is gegeven. Van belang is steeds geweest het veiligheidaspect van het luchtvaartbeleid waardoor het advies onzerzijds, gericht op de aanvragen, resulteerde in het afwijzen van de aanvragen. Het is steeds vaker voorgekomen dat personen hebben geprobeerd om het terrein van het vliegveld Zorg en Hoop te occuperen. Inzake is de dienst op zoek gegaan naar een grondslag die dit terrein aanwijst als aangewezen luchtvaartterrein. Dit is gevonden in luchtvaartwetgeving. Ook is contact opgenomen met het Domeinkantoor inzake een afdruk te verkrijgen van de landmeterkaart van het vliegveld Zorg en Hoop. Door derden is herhaaldelijk het verzoek gedaan luchtvaartterreinen te mogen aanleggen. In rapportage is aangegeven dat concessie tot het aanleggen van een luchtvaartterrein niet behoort tot de bevoegdheid van de Luchtvaartdienst.


40

Trainingen Ten behoeve van het efficiënt kunnen uitvoeren van de werkzaamheden op de afdeling is het noodzakelijk dat bepaalde skills worden opgedaan door middel van het volgen van kadertrainingen. Deze hebben echter tot op heden niet plaatsgevonden te weten:  Human Resource Management,  Opmaak van Wetgeving,  Overheidsaanbestedingen,  Air Law,  Communicatie technieken,  Opmaak van Beleidsplannen,  Diplomatieke betrekkingen,  S‟landsadvocatuur. In 2005 is ten behoeve van de afdeling de Cursus Engels Conversatie gevolgd.


41

3.2 Surinaamse Luchtvaart Maatschappij (SLM) Algemeen De Surinaamse Luchtvaart Maatschappij NV (SLM) ziet als haar opdracht, dat zij als “national carrier” een duurzame bijdrage dient te leveren aan de sociaal-economische ontwikkeling van Suriname. Om goed invulling hieraan te geven is het nodig om alle bij het bedrijf betrokken actoren adequaat te informeren over de beleidsvoornemens van het bedrijf, zodat gelijkgericht kan worden opgetreden tegen dreigingen en effectief invulling kan worden gegeven aan mogelijkheden. De ontwikkelingen en dynamiek binnen de luchtvaartbranche impliceren voor de SLM als relatief kleine, zelfstandige operator, een voortgezette druk ter garandering van continuïteit, doch eensgezind het streven om haar bestaansrecht te bewijzen. Doelstellingen en realisatie De periode 2005-2010 kan in retrospect in twee fasen worden opgedeeld m.n. de fase voorbereidend op de liberalisatie van de Mid-Atlantische route en vervolgens de fase waarbij de SLM de grondslag heeft gelegd voor geïntegreerde zelfstandige operaties. Periode 2005/2007 De periode 2005/2007 werd gekenmerkt door voorbereiding op de liberalisatie van de levensader van de SLM, de Mid-Atlantische route, per mei 2006. De voornaamste doelstelling hierbij was, de SLM weerbaar te maken tegen de liberalisering en de uitdagingen beheersbaar tegemoet te treden. In dit kader is het project „Get Ready for 2006‟ afgewerkt. • ‘Get Ready for 2006’ De kernaspecten van dit project betroffen de „control-span‟, rationalisatie en herdefiniëring binnen het vliegbedrijf, als volgt: 1. ‘Back to the core-business’ d.w.z. het effectief verzelfstandigen van de non-core activiteiten m.n. Catering, Grondafhandeling & Vrachtafhandeling. De SLM is in het afgelopen decennium uitgegroeid tot een maatschappij bestaande uit een zestal ondernemingen, alle in belangrijke mate gerelateerd aan de luchtvaart-, dan wel aanverwante toerisme-industrie. Teneinde elk van


42

de samenstellende delen, en in dit geval het SLM vliegbedrijf (core-business) in het bijzonder, optimaal in de gelegenheid te stellen hun structuur, aansturing en beleid efficiënt en effectief af te stemmen op de aanstaande liberalisatie van de sector, is het traject van verzelfstandiging ingezet. De speerpunten voor wat betreft dit beleidsonderdeel betroffen: - Continuïteit van de “non-core” ondernemingen onafhankelijk maken van het vliegbedrijf en vice versa. - Kosten efficiëntie opvoeren. - Vergroting flexibiliteit in-en beheersbaarheid van de organisatie. - Veiligstellen van de inkomsten en het bestaansrecht. - Kosten niveau in lijn brengen met soort dienstverlening en marktvraag. - Mogelijkheid tot uitbreiding activiteiten en aantrekken van strategische partners. 2. ‘Rightsizing the core’, d.w.z. bedrijfsbrede rationalisatie (kostenefficiëntie, productiviteitsverbetering) van het vliegbedrijf; het „right sizen‟ van de core business betrof rationaliseringsmaatregelen teneinde de efficiency en effectiviteit van processen binnen het vliegbedrijf te verbeteren. De speerpunten voor wat betreft dit beleidsonderdeel betroffen: - Bedrijfsbrede implementatie van kostenbesparende maatregelen/activiteiten. - Analyse Vlootkosten. - Doorlichting van processen & procedures. - Uitvoerig quick scan inzake personeelsbezetting. - Introductie van een taakstellende begroting. - Management informatievoorziening. 3. Commerciële heroriëntatie, d.w.z. het definiëren van het eigen product in de nieuwe marktomgeving. De herdefiniëring van de commerciële strategie betrof de positionering van de SLM binnen het geliberaliseerd luchtvaartregime en de uitdaging om te geraken tot die verkooppropositie, welke de SLM in staat zou stellen de beschikbare productiemiddelen, zo optimaal en rendabel mogelijk, duurzaam te exploiteren. De speerpunten voor wat betreft dit beleidsonderdeel betroffen: - Optimale exploitatie van de beschikbare productie capaciteit - Definiëring van het product - Opvoeren van de kostenefficiëntie en effectiviteit van het distributienetwerk


43

• Ontwikkeling brandstofkosten Na de start van het „Get ready‟ project, kreeg de luchtvaart vanaf april 2005 te maken met een excessieve stijging van de kosten van brandstof en deze ontwikkeling zette zich voort tot aan 2008. Met een aandeel van bijkans 40% in de operationele kosten, was het gevolg hiervan, dat de Joint Venture KLM/SLM in haar laatste boekjaar (2005-2006), nog voor de liberalisatie, voor het eerst sinds de start van de JV in 1993 verlieslatend was. De SLM sluit dit boekjaar af met een verlies van rond USD 1,4 miljoen. • Incidenten In maart 2006 geraakte de Boeing 747 op Schiphol ernstig beschadigd, waarbij de technische schade van ca. USD 4.3 miljoen gedekt is door de verzekering. De gevolgschade, vanwege het uitvallen van de machine en de imagoschade, is evenwel niet gedekt. Er is hiertoe een schadevergoedingsvordering ingezet met een claim ad USD 5.0 miljoen. Het „Get Ready‟ traject heeft de SLM vliegbedrijf in staat gesteld, zich in een verder geliberaliseerde omgeving van een adequate uitgangspositie te verzekeren. Periode 2007-2010 Het beleid over deze periode is ontwikkeld rond de mission statement van de SLM: Missie Wij zijn een innovatieve Surinaamse Luchtvaart Maatschappij, die volgens internationale standaarden, op een rendabele wijze zorgdraagt voor betrouwbaar transport, gedreven door geïnspireerde medewerkers tot continue tevredenheid van de klant. Visie Wij willen de eerste keus van de klant zijn. Dit willen wij bereiken door het aanbieden van een klantgericht route netwerk. Ons bedrijf wil een innoverende, resultaatgerichte organisatie zijn, waarin integere, empowerde en loyale medewerkers klanten faciliteren met de Surinaamse gastvrijheid. Strategische doelen De strategische doelen voor deze periode waren als volgt: 1. Groei en uitbreiding van de verdiencapaciteit. 2. Verbetering van de kostenefficiency. 3. Versterken van de organisatie. 4. Aangaan van strategische samenwerking met partners.


44

1. Groei en uitbreiding van de verdiencapaciteit De aandachtsgebieden in dit kader betroffen in hoofdzaak, het toevoegen van nieuwe destinaties aan het routenetwerk, verhoging van de vliegfrequentie op bestaande bestemmingen en verhoging van de aansluitingen zowel binnen het eigen- als op het routenetwerk van derde carriers. De uitgebreide vloot van de SLM

Inspanningen ter bevordering van groei en verdiencapaciteit vormen de kern van de industrie en alszodanig, is onderzoek naar potentiële nieuwe bestemmingen en/of toepassingen standaard binnen de SLM. De omgevingsfactoren enerzijds en de karakteristieken van de industrie anderzijds, vormen evenwel structurele uitdagingen welke zelfstandige groei in een relatief „verzadigde‟ omgeving bemoeilijken. Desalniettemin is de SLM over de beschouwde periode in staat geweest drie trajecten toe te voegen aan haar routenetwerk, met name Paramaribo-Miami v.v. en Aruba-Miami v.v. in 2008 en Paramaribo-Cayenne v.v. in 2009. Inmiddels is SML evenwel genoodzaakt geweest om de operatie op Cayenne vanwege o.m. vrijdomsrechtelijke aspecten te disconteren. Naast toevoeging van nieuwe bestemmingen heeft de groei over de beschouwde periode zich ook gemanifesteerd via verhoging van de vliegfrequenties en derhalve de productie van haar equipement. Op de trajecten Paramaribo-Belem v.v. en Paramaribo-Aruba v.v. is de vliegfrequentie verhoogd van tweemaal naar driemaal per week, hetgeen heeft geresulteerd in consolidering van de Paramaribo-Aruba v.v. markt en vergroting van het marktaandeel op het traject Paramaribo-Belem v.v. Daarnaast is de frequentie op de Mid-Atlantische route verhoogd van driemaal naar viermaal per week, terwijl de planning is over te gaan naar vijfmaal per week in 2010/2011. Voor wat betreft het verhogen van de intra- en extranetwerk aansluitingen kan worden aangegeven, dat de SLM hierin enigszins beperkt werd vanwege de „single-aircraft‟ operatie. De mogelijkheden voor het realiseren van effectieve aansluitingen zijn in een dergelijke situatie immers suboptimaal. Uitbreiding van m.n. de regionale vloot per juni 2009, stelde de SLM evenwel in staat de


45

mogelijkheden in dit kader beter te benutten en als zodanig zijn hiertoe in de vliegplanning adequate aansluitingen tot stand gebracht. Daarbij is de SLM in staat geweest, afspraken te maken met relevante derde-carriers ten behoeve van het zogenaamde „door-vervoer‟. In concreto hebben de groei-inspanningen van de SLM over de beschouwde periode, geresulteerd in een verbetering van de bereikbaarheid van Suriname (verhoging van vliegfrequenties) en de verdere ontsluiting van Suriname (toevoeging van nieuwe trajecten). Daarbij is de SLM tevens in staat geweest een groei van het vervoer te realiseren van 65,000 one way passagiers in boekjaar 2005/2006 tot 90,000 one way passagiers in 2009/2010; een groei van ongeveer 40% op de regionale operatie. Op de Mid-Atlantische operatie is het vervoer gestegen van 104,000 one way passagiers in boekjaar 2006/2007 (na beëindiging van de Joint Venture met de KLM) naar 123,000 one way passagiers in 2009/2010; een stijging van bijkans 18%. 2. Verbetering van de kostenefficiency De aandachtsgebieden in dit kader betroffen in hoofdzaak verhoging van de productiviteit en de efficiënte inzet van de productiefactoren. Voor wat betreft de vlootvoorziening is in de beschouwde periode de totale vloot van de SLM vervangen; voor de regionale operatie is de MD-82 vervangen door de twee B737-300‟s, terwijl voor de Mid-Atlantische operatie, de B747-300 is vervangen door de A340-300. De inauguratie van de twee B737-300‟s vond plaats op 17 juni 2009, terwijl die van de A340-300 plaats vond op 13 december 2009. Om de negatieve implicaties van de single-aircraft operatie te ondervangen, optimaal te kunnen voorzien in de uitgezette groeistrategie en flexibel in te kunnen spelen op kansen welke zich voordoen in de markt, is de regionale vloot gebracht naar twee machines van hetzelfde type. De verbetering van de kostenefficiëntie ligt hierin, dat de B737-300 in vergelijking met de MD-82 technisch efficiënter is voor wat betreft o.m. het vliegbereik, het brandstofverbruik en het technisch onderhoud. Daarenboven kan het vliegschema efficiënter worden vastgesteld en kan adequater worden voorzien in back-up in geval van uitval. De stoel-capaciteit van de machines is eveneens teruggebracht in vergelijking met de MD-82, waardoor de bezettingsgraad kan worden verbeterd, terwijl eveneens, door de aldus ontstane flexibiliteit in de productieplanning, de productiviteit van de flight crew wordt verhoogd. Aldus werd een omgeving gecreëerd, waarbij de bediening van de marktvraag kon worden geoptimaliseerd. De introductie van de A340-300 op de Mid-Atlantische route heeft eveneens geresulteerd in verbeterde technische efficiencies voor wat betreft vliegbereik,


46

brandstofverbruik en maintenance, terwijl de kleinere stoel-capaciteit van de A340, de mogelijkheid biedt tot een effectievere bediening van de marktvraag. Immers, de kleinere gelijktijdige capaciteit, verbeterd de potentie ter verhoging van de bezettingsgraad, het aantal vliegfrequenties en derhalve eveneens de flight crew productiviteit. In concreto hebben de inspanningen van de SLM in dit kader, over de beschouwde periode geresulteerd in een integrale vloottransitie met wezenlijke efficiency-implicaties die op continue en constructieve wijze kunnen worden aangewend ten voordele van zowel de onderneming als de marktvraag. Daarbij is de SLM in staat geweest een groei van de productie te realiseren op de regionale operatie, van 2,320 blokuren in boekjaar 2005/2006 tot 3,271 blokuren in 2009/2010; een groei van bijkans 40%. Op de Mid-Atlantische operatie is de productie gestegen van 2,800 blokuren in het boekjaar 2006/2007 (na beëindiging van de Joint Venture met de KLM) naar 3,220 blokuren 2009/2010; een stijging van bijkans 15%. 3. Versterken van de organisatie De aandachtsgebieden in dit kader betroffen in kwaliteitsverbetering en ontwikkeling van haar human resouces.

hoofdzaak

Voor wat betreft de kwaliteitsverbetering is in de beschouwde periode constructief gewerkt aan verbetering van operationele veiligheidsstandaarden, met als hoogtepunt, dat de SLM erin is geslaagd haar dienstverlening te doen certificeren volgens de IOSA-standaard (International Operational Safety Audit) van de IATA (International Air Transport Association). Tevens zijn de eerste stappen gezet in het kader van de ISO-certificering van het vliegbedrijf. Voorts is constructief gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening, middels het introduceren van E-commerce toepassingen conform de standaarden binnen de industrie. Ter bevordering van de procesaansturing en beheersing is eveneens overgegaan tot het aanwenden van geautomatiseerde management tools en het, waar van toepassing, integreren van commerciële (reservering/passagiersafhandeling) en financiële systemen (revenu accounting). Uit hoofde van versterking van de relatie met de klanten wordt op structurele wijze marktonderzoek uitgevoerd, waarbij periodiek wordt afgestemd met de markt omtrent haar perceptie, behoeften en wensen, teneinde het beleid zo goed als mogelijk daarop in te richten. Dit proces stelt de SLM in staat om op flexibele en adequate wijze in te spelen op veranderingen in de markt. In dit kader is nog vermeldenswaard, dat in het bijzonder de Surinaamse klanten dan wel die van Surinaamse komaf, de nationale carrier constructief


47

ondersteunen en gaarne een bijdrage leveren aan de ontwikkeling. Derhalve, vormt het duurzaam uitdragen van „Suriname‟ een van de peilers van de marketing-inspanningen en worden structureel, diverse specifiek Surinaamse elementen in de dienstverlening geïncorporeerd. Ter optimalisering van de motivatie, satisfactie, professionaliteit en aansturing van de HR en rekening houdend met de beleidsrichting in de mission statement, is met ondersteuning van deskundigen een ontwikkelingstraject ingezet ten behoeve van de integrale HR. De peilers van dit traject betreffen continue oriëntering op de strategische HR-behoefte en het adequaat zorgdragen voor de optimale voorziening hierin. Daarbij zijn inmiddels de grondslagen gelegd voor het implementeren van performance management binnen de organisatie en wordt door het management een managementdevelopment-programma afgewerkt. 4. Aangaan van strategische samenwerking met partners De SLM onderkent het belang van samenwerking binnen de luchtvaartindustrie en heeft alszodanig een uitgebreide historie van samenwerkingsverbanden w.o. Airfrance op traject Paramaribo-Cayenne v.v., ALM en DCA op het traject Paramaribo-Curacao v.v., Air Aruba op het traject Paramaribo-Aruba v.v. en de KLM op het traject Paramaribo-Amsterdam v.v. Teneinde de dienstverlening naar het publiek te verbeteren zijn over de beschouwde periode commerciële samenwerkingsovereenkomsten afgesloten w.o. met TUI-Arkefly, KLM en Finnair, ten behoeve van passagiers met bestemmingen in overig Europa en Azië, en Meta op het traject naar Belem. De SLM is tevens gedurende de periode 2006-2007 een joint-venture operatie opgestart met Inselair op het traject Paramaribo-Curacao v.v. Inselair was ten tijde van de samenwerking een opstartende onderneming en alszodanig heeft de joint-venture , in eerste instantie aangegaan voor een periode van één jaar, een sub-optimaal praktisch verloop gekend. Rekening houdend hiermede, is het samenwerkingscontract derhalve niet verlengd en is door partijen besloten de route zelfstandig uit te voeren. De industrie-realiteit impliceert evenwel, dat onder de bestaande markt-omstandigheden en rekening houdend met de stijgende kostentrend, het aangaan van samenwerkingsverbanden essentieel is. In dit kader zijn er inmiddels met Inselair wederom aftastende gesprekken opgestart.


48

Herhaaldelijke pogingen om te geraken tot een samenwerkingsconstructie met Caribbean Airlines zijn vooralsnog onvruchtbaar gebleven. Gezien het belang neemt de SLM zich evenwel voor, om de initiatieven in dit verband onverkort voort te zetten.

3.3 N.V. Luchthavenbeheer Algemeen

De N.V. Luchthavenbeheer is in 1994 verzelfstandigd en werd in het jaar 1996 operationeel. Het bedrijf is gevestigd te Para (Johan Adolf Pengel Internationale Luchthaven) en het hoofdkantoor te Paramaribo aan de Wayambostraat no. 5. Bouw nieuwe aankomsthal met vertrekfaciliteiten In 2002 is begonnen met de voorbereiding voor de opzet van een nieuwe aankomsthal met vertrekfaciliteiten. Dit project is opgedeeld in 2 fasen n.l..: Fase 1 : het bouwkundig deel van de aankomsthal met vertrekfaciliteiten Fase 2 : de transformatie van de oude aankomsthal tot een vvoorzieningencentrum (winkelcentrum).

Nieuwe aankomsthal JAP Airport

Tevens zal simultaan de aanleg en inrichting van de parkeerplaats worden gedaan en de aan- en afvoerwegen. Op 06 mei 2009 is de benedenverdieping van de nieuwe aankomsthal met vertrekfaciliteiten voor een proefdraai opengesteld. Het doel hiervan is om de eventuele tekortkomingen, gebreken en onvolkomenheden aan het licht te brengen. Vooralsnog worden alleen aankomende passagiers gefaciliteerd. Ook zijn het merendeel van de winkelunits nog niet operationeel. De onvolkomenheden zijn reeds verholpen en wordt ernaar gestreefd om in het tweede kwartaal van 2010 de formele opening te doen plaatsvinden.


49

Tevens is in voorbereiding de ingebruikname van de nieuwe aankomsthal met vertrekfaciliteiten, waarbij de vliegtuigen op andere locaties op het platform zullen moeten parkeren, en een platform en taxiway belijning project. Bouw Koel - en Vriesfaciliteiten NV LHB is overgegaan tot de bouw van koel - en vriesfaciliteiten (met financieringsfaciliteiten van de Volksrepubliek China) en treffen van aanverwante voorzieningen ter ondersteuning van de export. In 2004 zijn de koel- en vriescellen door de Volks Republiek China opgeleverd. De overige infrastructurele werken (gebouw, weegbrug, elektra, etc.) en aanverwante faciliteiten zijn in 2005 door de N.V. Luchthavenbeheer opgeleverd. De faciliteit bestaat uit 3 koelcellen met een totaal volume van 846 m3 en 2 vriescellen met een volume van 174 m3. De koelcapaciteit bedraagt 36 ton en de vriescapaciteit 10 ton. De activiteiten zijn gestart in 2005. Exporteurs en vliegmaatschappijen maken gebruik van deze faciliteit. Strenghtening Airport Security project van IDB/IMF en CASAS Dit project is gestart in 2004 . Het doel van dit project is om de security op de luchthaven te vergroten. De vliegveiligheid en beveiliging van de luchthaven zullen zowel procedureel als fysiek worden aangepakt d.m.v. lopende projecten via de IDB/IMF en CASAS. Het project bestaat uit 3 componenten: 1. Verbetering van de regelgeving (nationaal en internationaal). 2. Training. 3. Aanschaf van beveiligingsapparatuur voor de luchthaven.

In 2006 heeft de formele oplevering van dit project zijdens IDB plaatsgevonden. Procedurele aspecten en de aanschaf en installatie van security apparatuur zijn de onderdelen die nog in uitvoering zijn. Vliegveiligheid In het kader van het verbeteren van de vliegveiligheid conform ICAO regels, moest er een gebied van 240 ha worden ontbost, waarvan 120 ha maaibaar is gemaakt, zodat de vliegbewegingen vanuit de verkeerstoren beter kunnen worden gevolgd. Het laatste deel, n.l. de 120 ha, dient continu gemaaid te worden gehouden, waartoe de N.V. LHB een onderhoudscontract heeft afgesloten met een contractor.


50

Tevens zijn er documenten door het bureau van de Luchthavenmeester opgesteld ter verbetering van de vliegveiligheid n.l.: 1. Aerodrome Manual; welke weergeeft alle faciliteiten en procedures, effectief op de luchthaven. 2. Airport Security Program; welke gedetailleerd uitwijdt over alle beveiliging gerelateerde aspecten, personeel en procedures. 3. Airport Emergency en Contingency plan; welke gedetailleerd beschrijven hoe alle actoren moeten handelen in geval van emergencies en/of contingenties. Bovenstaande documenten zijn nu bij CASAS, vanwege het feit dat N.V. LHB een aanvraag tot certificering bij voornoemde instantie heeft ingediend. Het streven is om in 2010 te worden gecertificeerd. Voorafgaand aan deze certificering zijn de bovengenoemde documenten opgemaakt en zullen oefeningen (drills) moeten worden uitgevoerd. Veiligheid (brandweer) Teneinde te kunnen voldoen aan de standaarden van de ICAO, die erop moeten toezien dat de veiligheid van het vliegverkeer wordt gegarandeerd, is het noodzakelijk dat er voldoende en in goede staat verkerende brandweerwagens op de luchthaven zijn. In 2001 zijn er twee nieuwe brandweerwagens aangekocht uit een commerciële lening. Echter verkeerden enkele van de overige brandweerwagens in deplorabele staat, waardoor de luchthaven niet in de Aeronautical Information Publication (AIP) aangegeven categorie 9, was. In 2009 zijn er bij het Amerikaans bedrijf, Firehouse 66 Company in Nebraska twee (2) tweedehandse brandweerwagens gekocht en in bedrijf gesteld. Hiermede is de luchthaven weer op de in de AIP aangegeven categorie 9 en wordt ernaar gestreefd de categorie 10 status te bereiken. De nieuwe brandweerkazerne is in 2004 gereedgekomen. De renovatie heeft vooral het verblijf op de luchthaven voor de brandweerlieden comfortabeler gemaakt, waardoor de 24 uur dienst zonder problemen kan worden uitgevoerd. Door ook een sportgedeelte en een andere werkruimte toe te voegen, kunnen de brandweerlieden gedurende hun diensttijd ook bezig zijn met hun fysieke conditie en met andere activiteiten de dienst rakende. De lokaliteit wordt ook benut als instructie ruimte. Institutionele versterking Institutionele versterking heeft vorm gekregen door het uitvoeren van het project sociale herinrichting, welke is geïnitieerd in 2004, waarbij de huidige organisatiestructuur wordt geoptimaliseerd, om op die manier de organisatie in staat te stellen om te reageren op de veranderingen in de externe


51

omgeving. Doel hierbij is om met de nieuwe inrichting van de organisatie te komen tot een effectieve organisatiestructuur, waarbij de kwaliteit van het personeel optimaal kan worden benut. Mede in het kader van het project sociale herinrichting zijn er continue trainingen voor het personeel geïnitieerd. Een van de resultaten van het project is in het leven roepen van de afdeling Public Relations. Dit geschiedde per 1 september 2008. Deze afdeling heeft als taak het uitdragen van het bedrijf zowel nationaal als internationaal. Tevens heeft de instelling van het Centraal Administratie Kantoor plaatsgevonden in 2008, die zal zorgdragen voor de implementatie van het management informatie systeem, een geordende administratievoering voor de daarvoor in aanmerking komende afdelingen en diensten en een goede bedrijfslogistiek. Getracht wordt, om het project per eind 2010, af te ronden. Naast de institutionele versterking is ook steeds gewerkt aan de fysieke inrichting van de organisatie. Het kantorencomplex wordt in fasen gerenoveerd. Hiermee worden de arbeidsomstandigheden voor de overige medewerkers geoptimaliseerd en wordt er een bijdrage geleverd aan de motivatie en arbeidsvreugde van de werknemers op de werkvloer. Door een verbeterde fysieke inrichting kan ook de efficiency en effectiviteit van het arbeidsproces worden verbeterd, waardoor de kosten beter kunnen worden beheerst.

Verdere verzelfstandiging van de N.V. Luchthavenbeheer Als deel van de institutionele versterking wordt gestreefd naar economische verzelfstandiging van de N.V. Luchthavenbeheer. Noodzakelijk hiervoor is het regelen van de juridische en bedrijfseconomische zelfstandigheid. De noodzakelijke economische zelfstandigheid heeft als voorwaarde dat de organisatie zelfstandig op de kapitaalmarkt kan opereren en zelfstandig commerciële activiteiten kan ontwikkelen. Dat betekent dat ook de grond, die bij de luchthaven hoort geheel door de N.V. moet worden beheerd. In het kader hiervan zijn de volgende activiteiten ondernomen:  In 2005 is de bereidsverklaring van het terrein ontvangen, waarvoor een bedrag ad SRD 364.050,- is voldaan voor de zgn. ontsluitingskosten, maar de grondhuur beschikking is nog niet verkregen.  Om het beheer op de gehele luchthaven zoveel mogelijk te kunnen realiseren zijn er in 2005 ook onderhandelingen met SLM gestart met wijlen de heer Veira, hoofd Luchtvaartdienst als gewezen bemiddelaar. Dit proces verloopt heel moeizaam.  Het instellen van vrijhandelszones wordt nog onderzocht


52

Ondertekening contract rehabilitatie JAP Airport

PLOS/TCT project Teneinde financiering c.q. schenkingen te bewerkstelligen om achterstallig onderhoud, renovatie en uitbreidingswerken gefaseerd te implementeren, is de N.V. doende , door tussenkomst van het ministerie van TCT, in samenwerking met het ministerie van PLOS, een schenking te verkrijgen, (welke nu wordt geïmplementeerd) teneinde, enkele grote infrastructurele (achterstallige) onderhoudswerken te doen implementeren o.a. : - renovatie platform - renovatie landingsbaan - vernieuwing baanverlichting, etc. - overige infrastructurele werken Internationaal Op internationaal niveau heeft het bedrijf zich ook bewogen, hetwelk heeft geresulteerd in een partnerschapovereenkomst met de Luchthaven Rochambeau te Cayenne (Frans Guyana) in december 2007. Op basis van deze partnerschapovereenkomst, is in 2008 en 2009 een Franse KKF delegatie in samenwerking met de Franse Ambassade in Suriname, op werkbezoek bij N.V. Luchthavenbeheer geweest. Deze overeenkomst zal eerstdaags worden geëvalueerd en verlengd.


53

3.4 Civil Aviation and safety Authority Suriname (CASAS) In de afgelopen beleidsperiode van 2005 -2010 heeft Casas de volgende doelen gerealiseerd n.l.:  ICAO Audit in het kader van het Universal Safety Oversight Audit Program;  ICAO Audit in het kader van het Universal Security Audit Program; 

Certificering van de operaties van 2 luchtvaartuigen van het type Boeing 737-300 en luchtvaartuig van het type Airbus A340-300 in gebruik bij de SLM;



Certificering van de operatie van diverse typen luchtvaartuigen in gebruik bij Blue Wing Airlines en Gum Air; Uitbreiding kantoorruimte CASAS;

 

Toetreding van Suriname tot de Caribbean Aviation Safety Oversight System (CASSOS);



Bijdrage aan de totstandkoming nieuwe luchtvaartwetgeving en aanpassing van de bestaande; Bijdrage aan de totstandkoming van het National Civil Aviation Security Programme;

 

 

In gebruik name van een geautomatiseerd systeem voor afnemen van theoretische vliegexamens en de vaststelling van nieuwe procedures voor de afname van praktische vliegexamens; Afgifte nieuw model bewijs van bevoegdheid; Aantrekking van een Medical Assessor;



Introductie van nieuwe eisen voor bepaalde categorieën luchtvarenden ten aanzien van de beheersing van de engelse taal;



Versterking van diverse afdeling binnen CASAS door middel van het vaststellen van interne procedures; Totstandkoming van de Airport Security Committee;

  

Security Surveys afgerond ten aanzien van de vliegvelden Coronie, Nickerie, Wageningen en Zorg en Hoop; Inventarisatie van het aantal in gebruik zijnde binnenlandse luchtvaartterreinen.


54


55

Beleidsgebied Communicatie

De toegang tot telecommunicatievoorzieningen, is in 2009 opgelopen tot 98%. Er wordt gebruik gemaakt van technologie voor het aanleveren van communicatiediensten, in gebieden waar het gebruik van kabels niet mogelijk is. Het ligt in de bedoeling om in 2010 99.9 % van de totale bevolking te bereiken met telecommunicatie infrastructuur. Met de liberalisatie van de telecommunicatiesector was reeds een aanvang gemaakt, maar aangezien er sprake was van nieuwe inzichten, werd besloten het proces van toewijzing opnieuw te starten. Bedrijven en personen die hadden aangegeven in aanmerking te willen komen voor een telecom concessie werden uitgenodigd voor een informatieavond. Er moest een bedrijfsplan worden ingediend die door zowel de Telecommunicatie Autoriteit Suriname als het Ministerie beoordeeld zou worden. Uit de ingediende bedrijfsplannen werden 2 bedrijven voorgedragen bij de President om in aanmerking te komen voor een concessie. Het zijn uiteindelijk geworden Intelsur NV en Digicel Suriname NV. Deze 2 bedrijven hebben op 16 april 2007 formeel een concessie ontvangen voor het aanbieden van mobiele diensten in Suriname. Hoog op de agenda stond vervolgens het ontsluiten van het achterland. Om er zeker van te zijn dat de bedrijven zich niet slechts zouden concentreren in het kustgebied, werd hen ook opgedragen om in aan hun toegewezen verzorgingsgebieden basis telecommunicatiediensten aan te bieden. De Wet Telecommunicatievoorzieningen die in 2004 was goedgekeurd trad op 16 april 2007 in werking. Op diezelfde datum werd ook te telecom toezichthouder de Telecommunicatie Autoriteit Suriname ingesteld. De liberalisatie en de komst van 2 andere aanbieders van mobiele diensten heeft ervoor gezorgd dat de tarieven voor mobiele diensten aanmerkelijk naar beneden zijn bijgesteld. Het Telecommunicatiebedrijf Suriname (Telesur) heeft zich moeten aanpassen aan de nieuwe situatie waarbij het bedrijf geen monopolie meer bezat over het aanbieden van diensten binnen de telecommunicatiesector. De Regering van Suriname had het voornemen om het bedrijf dat thans een sui generis is om te zetten in een N.V. Hierdoor zou er sprake zijn van een level playing field, waarbij Telesur op gelijkwaardige manier in staat gesteld zou worden te concurreren met de Digicel Suriname en Uniqa. Echter is dat voornemen helaas niet gelukt en is de situatie niet gewijzigd voor Telesur, die nu op basis van Decreet C-38 mobiele en vaste diensten aanbiedt aan de consumenten in Suriname. Een heel ongelukkige situatie die op zeer kort termijn opgepakt dient te worden door de bewindsvoerders van het ministerie.


56

Gezien de ontwikkelingen welke zich voordoen binnen deze sector en de conversie van telecom naar informatie en communicatie technologie, was het logisch dat TCT zich ook ging inzetten voor het ontwikkelen van beleid op dit gebied. Het was de bedoeling dat op basis van het document Road Map to ICT policy in Suriname, een nationale strategie ontwikkeld zou worden. Twee jaar nadat Mulo leerlingen in de computerkamer tijdens ICT de Indiase IT expert Suriname Roadshow had verlaten, nam de Regering op voordracht van het Ministerie van TCT in november 2008 het besluit om een nationale ICT commissie in te stellen. In deze commissie hadden zitting vertegenwoordigers van de Ministeries van Transport, Communicatie en Toerisme (TCT), Binnenlandse Zaken (Biza), ATM, Financiën, Onderwijs, de Anton de Kom Universiteit van Suriname, de Telecommunicatie Autoriteit Suriname, de KKF en VSB/ASFA. Deze commissie die was ingesteld voor 6 maanden is er helaas niet in geslaagd om te komen tot een raamwerk voor de nationale strategie. Suriname loopt dus achter op de rest van de landen in de regio, waar de meesten wel een nationale visie hebben wat men wil met ICT. Dit is ook een aandachtspunt voor de nieuwe leiding. Binnen de regio participeert Suriname wel in initiatieven van de Caricom en het is te verwachten dat de nationale visie wel ontwikkeld zal worden voor 2015. Als uitvloeisel van de wens om te komen tot een nationale strategie is er in december 2009 een ICT roadshow georganiseerd samen met de Caribische Telecommunicatie Unie, CTU, waar het Ministerie van TCT de Regering van Suriname in vertegenwoordigd. In het kader van haar voornemen om een voortrekkersrol te spelen binnen het toepassen van ICT tools binnen de overheid, heeft TCT het besluit genomen om haar administratie te digitaliseren. Het bedrijf Qualogy is aangetrokken voor het installeren van een document management systeem. Dit is enkele maanden pas in uitvoering, dus kan nog niet gezegd in hoeverre het een succes is. De vergunningsvoorwaarden voor radio en televisie zijn aangepast en thans is er sprake van een omroepvergunning welke voor 10 jaar wordt verleend door de President. Het aantal aanvragen is toegenomen, maar de beheerder van het spectrum en de frequenties, de TAS heeft reeds aangegeven dat


57

uitgifte van frequenties is in Paramaribo en randdistricten niet langer mogelijk is. Dit vanwege het niet beschikbaar zijn van frequenties. Er is wel aangegeven dat de TAS overweegt om digitale broadcasting te introduceren. Hierdoor zullen er mogelijkheden geschapen worden voor nieuwe aanvragers. Suriname telt thans meer dan 30+ radio stations en 20+ televisiestations. Toekomstige ontwikkelingen  Nationale ontwikkelingsstrategie ten aanzien van Informatie en Communicatietechnologie formuleren en implementeren;  Nationaal ICT instituut instellen welke zal ressorteren onder het kabinet van de President;  Acties ondernemen om te komen tot implementatie van digitale broadcasting;  Wet Telecommunicatievoorzieningen herzien en aanpassen aan ICT gerelateerde ontwikkelingen;  Acties ondernemen om de samenleving meer bewust te maken van de mogelijkheden van ICT. Het communicatie beleid wordt uitgevoerd door: 1. Telesur N.V. 2. De Telecomminicatie Autoriteit Suriname ( TAS)

Aandeelhoudersvergadering Telesur

1. N.V. Telecommunicatiebedrijf Suriname (Telesur) Algemeen Het doel is het creëren en beschikbaar houden van telecommunicatievoorzieningen binnen Suriname, alsmede tussen Suriname en andere landen. Dit tracht zij te bereiken middels:


58

a. de aanleg, instandhouding en de exploitatie van telegrafen, telefonen en overige telecommunicatiemiddelen; b. de productie en distributie van telecommunicatie apparatuur en andere goederen, die aan de telecommunicatie dienstbaar kunnen zijn; c. het deelnemen in vennootschappen en andersoortige ondernemingen, danwel het samenwerken met dergelijke vennootschappen en ondernemingen, waaronder begrepen het voeren van de directie of het beheer over die vennootschappen of ondernemingen; d. het verrichten van alles wat met het onder a, b en c gestelde verband houd of daarvoor bevorderlijk kan zijn, voor zover wettelijk toegestaan.

De gerealiseerde doelen / projecten 2005 – 2010 Uit het centraal doel betreffende de Communicatiesector “het streven om Suriname te ondersteunen bij zijn transformatie naar een kenniseconomie en het land te voorzien van adequate en kwalitatief hoge ICT – infrastructuur” zijn een tal subdoelen tot stand gekomen.

De gerealiseerde subdoelen van het MOP 2006 – 2011 zijn: a. Verhoging landelijke teledensity tussen 15 – 20% in 2010. De abonneebestand voor vaste telefonie bestaat per eind 2009 uit ca. 83.000. Dit brengt een teledensity van ca. 19% voor vaste aansluitingen met zich mee. In 2010 kan de target van 20% naar verwachting worden behaald. Door de versnelde groei van het mobiele netwerk en teledensity van mobiele gebruikers is de vraag naar vaste aansluitingen afgenomen. b. Verhoging teledensity voor mobiele gebruikers tussen 40 – 45% in 2010. Per eind 2009 beschikt Telesur een abonneestand van ca. 450.000 voor mobiele telefonie. Er is sprake van een teledensity van ca. 90% voor mobiele telefonie. c. Toename aantal internetgebruikers in 2010 in lijn met MDGdoelstellingen. Subdoel 2 geeft aan dat de behoefte van breedband internet sterk toeneemt. In 2006 bedroeg het aantal abonnees voor deze dienst 2.516, en per ultimo 2009 over 10.452. d. In 2007 moeten tenminste 2 rurale gebieden zijn voorzien van basistelecom. In het jaar 2007 heeft Telesur circa 7 dorpen in het boven Suriname rivier gebied voorzien van telecommunicatie. Per 2008 is de volledig Suriname


59

rivier van telecommunicatie ontsloten. Vanaf 2007 tot heden zijn ook nieuwe gebieden in de verscheidene districten ontsloten. e. Ontwikkeling van specifieke ICT-infrastructuur toegespitst op de ontwikkeling van ICT-dienstverleners en call centers.

Door Telesur gepleegde investeringen m.b.t. subdoel e:  Aanleg van een nieuwe glasvezelkabel op de Oost-West route.  Aanleg van de nieuwe zeekabel (SG-SCS); hiermee beschikt Telesur over een 2de zeekabelsysteem. Met de bovengenoemde is er sprake van fysieke redundantie op de internationale route alsook uitbreiding van capaciteit (per 1ste kwartaal 2010).  Investering in een joint venture in samenwerking met het bedrijf Unamic. Telesur is 50% aandeelhouder in de joint venture Telenamic, en heeft per eind 2009 een aantal van 360 werknemers die eind 2010 zal uitgroeien tot 450.

2. Telecommunicatie Autoriteit Suriname (TAS) Gerealiseerde doelen periode 2005 - 2009: 1. Inwerkingtreding Wet Telecommunicatievoorzieningen (WTv) en uitvoeringsbesluiten

De Wet Telecommunicatievoorzieningen (S.B.2004 no. 151) is op 16 april 2007 in werking getreden. Met deze Wet heeft de TAS rechtspersoonlijkheid verkregen met de taak toezicht houden op de geliberaliseerde telecommunicatiemarkt. Directeur TAS Jetty Olf

2. Concessieverlening Onder de hulpbronnen aan de concessionarissen vallen:  het toekennen van nummerreeksen;  het verlenen van verkorte nummers;  het toekennen van codes. Deze hulpbronnen, met uitzondering van frequenties, zijn geregistreerd bij I.T.U. Middels deze heeft de TAS de concessionarissen instaat gesteld hun


60

bedrijven te operationaliseren en diensten aan te bieden aan de gemeenschap. 3. Certificering van nieuwe telecommunicatie-infrastructuur 4. Bewerkstelligen van de inter-connectie onder toezicht van de TAS

Inter-connectie is de basis van de liberalisatie. Dit houdt in: zonder interconnectie er geen interoperabiliteit kan zijn tussen netwerken. De interconnectie kwam tot stand door de vigerende weten regelgeving, waardoor de TAS de haar bij wet toegekende bevoegdheden heeft toegepast, middels:  het vaststellen van de inter-connectie overeenkomst (RIO);  vaststelling van termijnen voor de totstandkoming van de overeenkomst en de fysieke inter-connectie. Bij deze is de TAS slechts bevoegd op het terrein van inter-connectie betreffende spraak en niet op data (SMS). In 2008 heeft de TAS het volgende vastgesteld:  De Richtlijn Inter-connectie en Telefonie;  De Richtlijn Kostenallocatiemodel. Dit ten behoeve van het berekenen en alloceren van de kosten over de producten en diensten die door een operator wordt verleend. Hiermee is het mogelijk tarieven (verder) te verlagen in de toekomst. 5. Verbetering teledensity vaste- en mobiele telefonie De teledensity van vaste – en mobiele telefonie wordt gemeten op basis van: a. het aantal in Suriname aanwezige huishoudens b. de totale Surinaamse populatie.

Teledensity Vaste telefonie

2007

2008

2009

*14.80%

62.68%

69.70%

*14.60% Mobiele telefonie

68.60%

127.00%

148.00%

*(op basis van punt b.)

In 2008 heeft er een lichte daling van de vaste telefonie plaatsgevonden, terwijl bij de mobiele telefonie een explosieve stijging.


61

De daling is te verklaren uit substitutie van vaste telefonie door mobiele telefonie, en de stijging door toetreding van de nieuwe aanbieders tot de markt. 6. Verlaging telefoontarieven met 25 tot 28% in vergelijking met periode voor liberalisatie Liberalisatie heeft als doel dat concurrerende bedrijven hun infrastructuren aan elkaar sluiten waardoor abonnees van alle bedrijven over en weer met elkaar kunnen communiceren. Voor vaste telecommunicatie zijn eindgebruikertarieven gehandhaafd. Betreffende de mobiele telecommunicatie heeft er een verlaging plaatsgevonden van tussen de 26 en 28%. Daarnaast zijn er promo acties variërend van 100% bonus beltegoed tot 15 – 30 minuten gratis bellen. 7. Uitbreiding Telecom dienstenaanbod Er zijn twee nieuwe aanbieders van mobiele telecommunicatie tot de markt toegetreden. Digicel is op 30 november 2007 toegetreden, en Intelsur (Uniqa) op 12 december 2007. 8. Uitbreiding Verzorgingsgebieden De gebieden die door Telesur van telecommunicatiediensten in het jaar 2008 zijn voorzien:  Sara Maria, Alfonsdorp, Paridise, Deboo, Klaaskreek, Rosebel, Reeberg;  Dynamo, Perica, Baboenkampu, Burnside, Caledonia, Santigron, Atjoni;  Redi Doti, Alliance, Nassau, Wan Hati en Nw. Lombe. De verzorgingsgebieden toegewezen aan Digicel N.V.:  het gebied tussen de Suriname rivier, het Brokopondo stuwmeer, Sarakreek, Tossokreek, Tapanahoni- en Marowijne rivier;  het gebied tussen en rond de Coppename rivier, Wayambo, Arawarrakreek en de Nickerie rivier. 9. Vergunningverlening door de TAS Het vergunningstelsel is een instrument ter regulering en controlering van de telecomsector. Het doel dat hiermee bereikt wordt is om inzicht te krijgen binnen de sector, en middels weten regelgeving het toezicht op vergunninghouders te behouden. Met het Ministerie van Handel en Industrie zijn afspraken gemaakt dat de vergunningsprocedure door de TAS als een one stop window fungeert, zodat de afhandeling zo efficiënt mogelijk plaatsvindt. De TAS heeft vergunningen verleend aan gereguleerde en niet gereguleerde diensten, waaronder cybercafé‟s en call centra. In de periode 2008 – 2010 zijn reeds 185 vergunningen verleend. 10. Uitvoering IDB project


62

De overeenkomst met de I.D.B. van 20 december 2007 “Strenghtening the Telecommunications Regulatory Authority” zal bijdragen aan de institutionele versterking en verdere operationalisering van de TAS. De doelen die reeds gerealiseerd zijn in dit project:  het aantrekken van Long Term Advisor  aankoop Drive Test Tool  aankoop Electro Magnetic Field (EMF) meter  aankoop Spectrum Analyzer  verzorging training Numbering en Domain names

Het project bedraagt in totaal USD 1.000.000,-. De TAS en de IDB hebben hieraan USD 500.000,- bijgedragen.

11. Interne organisatie In 2008 is er gewerkt aan het verder institutionaliseren van de organisatie, middels:  het vaststellen van het personeelsreglement  verbetering van de administratieve organisatie met als onderdeel: opzet van een “state of the art” financiële administratie teruglopend naar boekjaar 2006  het vaststellen van formats en lay-outs voor vergunningen, brieven, toestemmingen en overige correspondentie  het gezamenlijk werken op een gedeelde harde schijf, om zo in projectvorm aan documenten te werken  het digitaliseren van het postarchief.

12. Institutionele versterking In 2008 zijn een tal van activiteiten geweest met betrekking tot de institutionele versterking van de TAS. Met name rond het thema: a. b. c. d.

opleidingen trainingen internationale conferenties en vergaderingen indiensttreding

13. World Telecommunication and Information Society Day (PR &


63

Communicatie) Ieder jaar rond 17 mei wordt door de ITU Wereld Telecommunicatiedag met een speciaal thema gevierd. De thema‟s luiden als volgt:  2008: aandacht besteden aan de verbeteringen en innovatie van ICT producten voor mensen met een lichamelijke handicap.  2009: veilig internetten voor kinderen (Protecting Children in Cyberspace). TAS heeft diverse vergaderingen gehouden met verschillende Ministeries, Telecommunicatie- en internet service aanbieders, cyber café‟s eigenaren en het Nationaal Jeugd Instituut. Deze hebben geleid tot de ontwikkeling van een gedragscode voor alle kinderen bij het gebruik van internet.  2010: voordelen die de informatie- en communicatietechnologie (ICT) biedt, als individuele gebruiker en als gemeenschap (Better city, better life with ICTs).  Geplande activiteiten 2009: Ter vergroting van competenties en versterking van de positie van de TAS worden de volgende activiteiten uitgevoerd, namelijk:  verder stroomlijnen van de werkorganisatie van de TAS door de organisatiestructuur in lijn te brengen met „best internationale practices‟ en invullen van de huidige vacatures;  de cultuur veranderen door teambuilding en sfeerverhogende activiteiten;  om de kwaliteit van de dienstverlening en producten te verhogen door het opstellen en uitvoeren van een tailor- made trainingsprogramma;  houden van functionering- en beoordelingsgesprekken met het personeel;  ontwikkelen van een „state of the art‟ website en proactieve communicatiestrategie om de naamsbekendheid van de TAS verder te vergroten en een goed imago op te bouwen;  aanschaf van een meetapparatuur om het spectrum te kunnen monitoren, het meten van de niveaus van elektromagnetische velden rond antennes, en de kwaliteit van de mobiele netwerken;  herijken van de door de TAS gehanteerde tarieven voor haar producten en diensten in combinatie met een actief debiteurenbeleid;

 evalueren van beleid aan de hand van de hieronder weergegeven


64

beleidscyclus waaronder de werking van de Richtlijnen Tarifering Interconnectie en Telefonie

Advice on policy

Advice on legal framework

Implement policies

Monitor and enforce

Development

 beoordelen van concessie-, kosten- en andere wettelijk verplichte rapportages en zonodig geëigende acties ondernemen  ontwikkelen van een meetcampagne voor het gehele frequentiespectrum  houden van een herregistratie van alle spectrumgebruikers  finaliseren en publiceren van het Nationale Frequentieplan Suriname en het frequentie register  finaliseren en publiceren van het nummerplan en nummerregister  verder stimuleren van toegang tot breedband onder meer door het uitgeven van WiMAX- vergunningen en meer WiFi-vergunningen  het reguleren van de uitgifte van top-level domeinnamen (.sr) en deze toewijzing onder de verantwoordelijkheid brengen van de TAS  „refarmen‟ (leegmaken) van niet efficiënt gebruikte frequentiebanden of van niet gebruikte frequentiebanden, vooral bij Telesur en de omroep  adviseren over het opheffen van de door de Wtv opgeworpen belemmeringen en hindernissen voor de verdere liberalisering van de telecommunicatiemarkt;  uitvaardingen van een Richtlijn ten aanzien van leveringvoorwaarden van huurlijnen (waaronder de prijs);  nader uitwerken van inter-connectie op huurlijnen en het uitvaardigen van een Richtlijn ter zake;  ontwikkelen van het beleid op het gebied van radio-examens voor zendamateurs en voor radioapparatuur aan boord van de burgerscheepvaart;  nader verfijnen van het beleid op het gebied van gezondheidseffecten gerelateerd aan blootstelling aan elektromagnetische velden (antennes);  deelnemen aan internationaal overleg over spectrumgebruik en andere telecommunicatie aangelegenheden met buurlanden, andere landen in de regio en internationale organisaties op het gebied van telecommunicatie;  verder uitbouwen van de strategische relaties met andere regulators waaronder die van de buurlanden en de rest van het Caribische gebied;


65

 consulteren van belanghouders over de introductie van digitale televisie;  consulteren van belanghouders over Universele Dienst en Universele Toegang („Universal Code‟);  reguleren van de introductie van randapparatuur door keuringen („type approval‟) en toezicht op de markt („markt surveillance‟);  het nader onderzoeken van de mogelijkheden om in Suriname een Internet Exchange (IX) te realiseren. Lopende Projecten TAS: Diverse ICT- toepassingen binnen onze overheid- en particuliere sector anno 2010:          



  

de ontsluiting van het binnenland middels mobiele telefonie; de toename van telecommunicatie infrastructuur; de internetfaciliteiten zijn gegroeid (cybercafés en via de mobiele telefoon: EDGE en GPRS) de gebruikte software ter verwerking van de ambtelijke loonreeksen bij FISO-1 en straks FISO-2; de verkiezingsorganisatie die internettechnologie toepaste om de kiezerslijsten van 25 mei a.s. online te plaatsen; de verkiezingsorganisatie die de mobiele telefonie toepaste om kiezers te bereiken voor de updates van de kiezerslijsten; de toename van callcenter faciliteiten door een toename van het aantal verstrekte vergunningen (4) de omschakeling naar digitale televisie over enige jaren, waartoe al met belanghebbenden consultaties zijn gehouden de opmars van ICT opleidingen op mbo en hbo niveau (bijvoorbeeld Natin en PTC) particuliere initiatieven om op scholen en schoolniveaus in stad en district internettoegang te realiseren na schenking van 286 computers aan o.a. het Mr. Dr. J. C. de Miranda Lyceum, LBGO Nieuwe Domineestraat, Swami Dayanandschool, OS Paradise, CPI, HAVO III, Ewald P. Meyer Lyceum, Axelschool, SPI, Ritfeldschool, Jule Fernandesschool, EBGS Balingsoela, MULO Latour, OS Houttuin en de Ceciliaschool, door Telesur particuliere initiatieven ter ondersteuning van de dengue surveillance in ziekenhuizen en RGD poli‟s door verpleegkundigen, de BOG epidemioloog en studenten, middels de overdracht van een aantal USB edge modems met gratis internet, door Digicel de digitale toegankelijkheid van de nationale telefoongids (ook via de mobiele telefoon) online toegang tot de Surinaamse dagbladen de informatiesystemen zoals toegepast bij de Douane ter controle van


66





  

import- en exportstromen (bijvoorbeeld het Asycudasysteem) de aanleg van een biometrisch bestand waarin gegevens van criminelen worden opgeslagen door de Afdeling Recherche van het Korps Politie Suriname (KPS)/ Ministerie van JusPol de database waarin toerismestatistieken bij aankomst via de Johan Adolf Pengel luchthaven, en waarbij de monitoring plaatsvindt via invulformulieren die aan reizigers worden verstrekt voor de landing; het digitaal bestand van de identiteitskaarten bij het CBB de verschillende digitale toepassingen die allerlei bancaire transacties ondersteunen, en zo bijvoorbeeld ook het geld pinnen mogelijk maken. de Telecommunicatie Autoriteit Suriname (TAS) heeft in september een aanvang gemaakt met veldsterktemetingen aan Telecom masten (GSM antennes). De metingen zijn gestart in Paramaribo en zullen landelijk worden voortgezet. Thans zijn de metingen in Paramaribo afgerond.

De TAS is thans bezig voorbereidingen te treffen voor de toepassing van ICT in het Surinaamse Onderwijs, in samenwerking met de ITU. Er zal een commissie worden samengesteld waarin zitting zullen hebben het Ministerie van Onderwijs, TCT, Educatie Centrum ICT Onderwijs in Suriname (ECOIS), TAS, UNESCO en een service provider. In dit kader worden nu twee opties bekeken: 1. het opzetten van een model connected school. 2. het uitrusten van een Internetbus die verschillende gebieden / wijken aandoet.


67


68

Beleidsgebied Toerisme In de afgelopen vijf jaren1 heeft het onderdirectoraat toerisme gewerkt aan ontwikkelen van het toeristische product van Suriname en het promoten van het land. Daartoe zijn de volgende maatregelen getroffen: 1. Het in kaart brengen van het toeristische product van de diverse districten en werken aan de versterking hiervan 2. Versterken van de regionale samenwerking 3. Wetgeving en versterking van STS 4. Toerismeonderwijs 5. Infrastructuur 6. Toerismezone‟s 7. Community tourism development

Productontwikkeling Districtstoerisme ontwikkeling: De overstromingen in het binnenland van Suriname hebben ons geleerd dat het toeristische product van het land zeer kwetsbaar is. Voorts is toerisme een mogelijkheid voor kansarmen om te investeren. Deze sector is van zodanige aard dat de spin-off effecten voordelen met zich meebrengen voor een ieder. In dat kader heeft het ministerie eraan gewerkt het product te versterken en de sector te diversificeren. De districten worden bij betrokken om hen te helpen hun producten te herkennen, vast te leggen en te promoten. Om de onbekendheid van Suriname als toeristische bestemming weg te werken is er ook frequenter geparticipeerd in internationale activiteiten en zijn er samenwerkingverbanden ontwikkeld. ACTO toerisme (2007) In deze periode is er in samenwerking met de ACTO (Amazone Cooperation Treaty Organisation) gewerkt aan het ontwikkelen van een Amazone toeristische product. ACTO bestaat uit 8 landen die deel uitmaken van het Amazone basin.

ACTT (Amazone Caribbean Tourism Trail) (2009): deze organisatie is speciaal in samenwerking met de ACTO opgezet om samen met Brazilië en Guyana een gezamenlijk toeristische product te ontwikkelen. Dit is in het kader van het streven van de ACTO om intergrated Tourism Circuits tussen de lidlanden te ontwikkelen.

1

Aangehaalde resultaten zijn vanaf 2007.


69

CATP (Combined Amazon Tourism Product) (2007) Dit toeristische product wordt ontwikkeld in samenwerking met Frans Guyana en Brazilië en bestaat uit de gezamenlijke toeristische attracties van de drie landen die als een product worden verkocht. UNESCO Youtpath Saramacca (2009) Met deze organisatie is er gewerkt om drop outs te trainen voor de toerisme sector. In dit kader is het YOUTH PATH project uitgevoerd in Galibi en Groningen. Toerisme zones Er is een aanvang gemaakt met het instellen van toerisme zone‟s. In dit kader is er in samenwerking met de Associatie of Caribbean States (ACS), gewerkt aan het instellen van toerismezone‟s. De gebieden Galibi en Bigi Pan zijn hiertoe geselecteerd. Vanwege draagvlak heeft er nog geen effectuering plaatsgevonden van dit plan. Regelgeving De concept wet tot instelling van een toerisme board is bij de Raad van Ministers. Het was de bedoeling dat deze board moet zorgdragen voor het concipiëren van een concept toerisme wet. Vanwege overeenstemming die bereikt moet worden met de private sector is deze wet tot op heden niet goedgekeurd. Suriname participeert wel bij het instellen van kwaliteitsstandaarden voor de regio, het gaat hier om de zogenaamde CROS Q standaarden (Caricom Regional Organisation for Standards and Quality). De bedoeling is dat ook deze standaarden gehandhaafd zullen worden voor de toerismesector. Fysieke infrastructuur: Cruise terminal Om toerisme op een hoger niveau te brengen wordt Suriname nu op de cruise markt gepromoot. In dit kader ligt er een plan bij de IDB ter goedkeuring voor de bouw van een Cruiseterminal aan de waterkant. Beheersraad Waterkant In samenwerking met de Parbo bierbrouwerij is de waterkant gerehabiliteerd. Dit houdt in nieuwe betegeling en herstel van de muziektent. Infobalie Uit staatsmiddelen is er een toerisme informatiebalie te Zanderij gebouwd, voorts wordt er gewerkt aan zulke balie‟s te Albina en Nickerie.


70

UNESCO Het tweede YOUTH PATH project is afgerond. Als uitkomst van dit project zijn 25 cursisten getraind, twee nieuwe wegwijzers gemaakt voor het district een lichtbak met de straatnamen van Groningen en “sign” bij de afslag naar Groningen een wegenkaart en een boek over het district. Hierbij zijn er trainingen verzorgd voor jongeren die belangstelling hebben om in de sector te investeren. De trainingen worden bijgewoond door ruim 25 participanten uit Saramacca. Groei in de sector De vele inspanningen van het Ministerie van TCT, STS en de private sector, kortom de Surinaamse samenleving en haar ontwikkelingspartners hebben ertoe geleid dat er een sterke groei in de sector te bespeuren is. Was het aantal toeristen in 2005; 159.000 in 2010 wordt het aantal nu geschat op meer dan 200.000. Ook het aantal bedrijven is eveneens toegenomen. (verdere info van STS) Onderwijs: SHTTC De „Suriname Hospitality and Tourism Training Centre‟ heeft als doel het opleiden van mensen in de hospitality en toerisme sector. SHTTC is reeds operationeel en heeft al een aantal cursisten afgeleverd. Ook zijn er samenwerkingsverbanden met overige onderwijsinstellingen die gebruik maken van de faciliteiten van dit instituut. Dit instituut beschikt nog niet over een directeur. Het Ministerie van TCT claimt deze functie, echter zijn er nog geen concrete voorstellen gedaan. SSTCBP Het Suriname Sustainable Capacity Building componenten: 1. Sector Dialoque. 2 Regulations and Environmental standards. 3. Community Tourism development.

Program

heeft

drie

Voorts zijn er bilaterale samenwerkingsverbanden gaande met: China, Indonesië, Cuba en Barbados. Het toerisme beleid wordt uitgevoerd door Stichting Toerisme Suriname.


71

Stichting Toerisme Suriname Algemeen De Stichting Toerisme Suriname heeft in de afgelopen periode zich ingezet voor realisatie van haar statutaire doelstelling: het ontwikkelen en bevorderen van het toerisme in Suriname in de breedste zin des woords. De mate van realisatie is afhankelijk geweest van interne en externe factoren. Voor de interne factoren, die enigszins beperkend werkten, is getracht een oplossing te vinden waardoor de uitvoering van activiteiten gericht op het behalen van optimale resultaten zo vlot mogelijk konden verlopen. Tot de interne factoren worden o.a. gerekend: - Additionele financiële middelen (subsidie ) - Personele bezetting. Deze twee factoren zijn vooral doorslaggevend voor de uitvoeringscapaciteit van de STS. Met de externe factoren is er zoveel mogelijk rekening gehouden, daar op deze niet direct invloed uitgeoefend kon worden. Hiertoe behoren o.a.: - de beschikbaarheid van en medewerking door derden; - de voorbereidingen en organisatie van de algemene vrije verkiezingen. Ondanks alles kan aangetekend worden dat in de afgelopen periode de behaalde resultaten genoegdoening hebben opgeleverd.

Behaalde resultaten 2005 - 2010: 1. Budget verruiming van de STS De subsidiemiddelen voor de STS zijn verhoogd waardoor meer ruimte geboden word voor uitvoering en realisatie van activiteiten en hierdoor een grotere bijdrage voor realisatie van de doelstellingen.


72

2. Productontwikkeling en Diversificatie van het toeristisch aanbod d.m.v. Districten Toerisme Plan Ter vergroting van de concurrentiepositie van Suriname als toerisme destinatie heeft de STS het Districten Toerisme Plan ontwikkeld, welk is geaccepteerd door de beleidsmakers en als zodanig ook behoort tot een van de hoofdactiviteiten van de STS. De ontwikkeling van het toerisme in de districten op basis van de specifieke kenmerken van de districten moet leiden tot diversificatie van het toeristisch aanbod van Suriname en een evenwichtige ontwikkeling van het toerisme in de districten waardoor ook een nog grotere bijdrage geleverd kan worden aan de welvaart van de locale gemeenschappen. Diverse activiteiten ter realisatie van het bovenstaande zijn reeds in uitvoering. Voorts kan aangegeven worden dat het aanbod van tourpakketten door de touroperators al dan niet in samenwerking met hotels, lodgehouders (in het binnenland) en touroperators in het buitenland sterk is toegenomen. 3. Marketing De naamsbekendheid van Suriname als toerisme destinatie is toegenomen, niet alleen in onze traditionele markten zoals Nederland en Frans-Guyana, maar ook in andere landen in Europa, Noord-Amerika, Zuid-Amerika en het Caraibisch gebied. Dit komt door een meer agressievere marketing van Suriname als destinatieland. Deelname aan Internationale evenementen zoals : toerisme beurzen en conferenties/seminars en het uitgeven van promofilms (dvd‟s) en brochures alsmede het participeren in magazines middels advertenties en toerisme artikelen over de bestemming Suriname hebben hiertoe bijgedragen. De brede toegankelijkheid van het internet heeft eveneens bijgedragen tot grotere naamsbekendheid van ons land. Voort is het vermeldenswaard dat de internationaal bekende “Lonely Planet” Suriname heeft aangeprezen als een van de top 10 destinaties om te bezoeken in 2010, wat ook grotere naamsbekendheid heeft gegeven. De marketing van Suriname als destinatie land is veelal i.s.m. de private sector geschied. Diverse brochures en promofilms in verschillende vreemde talen (Engels, Portugees, Frans, Duits) omtrent de toerisme destinatie Suriname zijn geproduceerd en gedistribueerd. 4. Surifair Met de introductie en uitvoering van de jaarlijks terugkerende Suriname Tourism Fair, SURIFAIR, gedurende twee opeenvolgende jaren, 2008 en 2009, en voor de 3e maal in oktober 2010, is er een forum gecreëerd om Suriname internationaal meer bekendheid te geven. Voorts wordt middels deze beurs de mogelijkheid geboden aan locale toerisme operators om hun dienstverlening aan het eigen publiek te presenteren.


73

Een nevendoelstelling is om toerisme bewustwording te creëren waardoor de verdere ontwikkeling van het toerisme in Suriname een bredere basis heeft. 5. MIST, nieuwe versie geïnstalleerd Met de installatie in 2007 van de nieuwe (2006) versie van het MIST systeem (Management Information System for Tourism) door de CTO op het STS kantoor, is de STS in de gelegenheid om met een aan de tijd aangepast technologisch systeem toerisme statistieken te kunnen produceren. Door invoering in het systeem van de aan de aankomstformulieren ontleende gegevens worden met het beschikbare programma statistieken geproduceerd die vooral van belang zijn voor de planning en marketing van het toerisme in Suriname. Vanwege omstandigheden was er een achterstand opgelopen in de verwerking van de gegevens, waardoor op dit moment geen recente up to date statistieken beschikbaar zijn. Er wordt gewerkt aan de verwerking van deze achterstand. 6. Vergroting uitvoeringscapaciteit STS door personele bezetting In de afgelopen jaren heeft de STS vanwege het wegtrekken van personeel/kader het steeds moeten doen met een onderbezetting. Met het verlenen van toestemming door het bestuur van de STS in 2010 is de bemensing van de vacante posities binnen de STS in het eerste en tweede kwartaal van 2010 ingevuld. 7. Informatie balies op grensposten en andere locaties in de districten Met de ingebruikname van de Tourist Information Desk op de JAP Internationale Luchthaven te Zanderij op 28 juni 2010 wordt invulling gegeven aan het toerisme beleid dat mede gericht is op het informeren van zowel locale als internationale bezoekers omtrent de toeristische mogelijkheden in Suriname. Het is de bedoeling dat in het 3e , 4e kwartaal van 2010 ook een informatiekantoor/balie te Albina operationeel wordt gemaakt. 8. Toerisme wet Een concept wet tot instelling van een toerismeboard is geformuleerd i.s.m. TCT en de private sector, echter moet deze nog goedgekeurd worden. Het is de bedoeling dat bij aanname van de wet, de STS ook wordt getransformeerd naar de Suriname Tourism Board, waarin een vertegenwoordiging van de publieke en private sector zal zijn. In voorbereiding zijn ook standaarden voor de toerisme bedrijven/producten en diensten. Middels het invoeren van standaarden wordt gestreefd naar het verbeteren van het toeristisch aanbod en dienstverlening en het vergroten/verbeteren van de veiligheid, ook voedselveiligheid, binnen de toerisme sector in Suriname.


74

9. SHTTC- toerisme trainingsmogelijkheden Het Suriname Hospitality & Tourism Training Centre is voorbereid vanuit de STS met input van TCT tijdens de implementatie van het Suriname Integrated Tourism Development Programme, welke mede gefinancierd werd door de E.U. Het SHTTC is thans ondergebracht in een ATM (SAO) gebouw en wordt vanuit dit ministerie gemanaged door een board waarin eveneens een vertegenwoordiging van TCT in zit. Het SHTTC moet inspelen op de trainingsbehoefte voor de toerisme sector en dient ervoor te zorgen dat voldoende gekwalificeerde medewerkers worden afgeleverd. 10. Regionale/internationale samenwerking Teneinde de toeristenstroom naar Suriname nog meer te vergroten is het aangaan van samenwerkingsverbanden met onze buurlanden en andere landen van belang. De Combined Amazon Tourism Product (CATP) is een samenwerking met Frans-Guyana en 3 staten van Brazilië, t.w. Amapa, Para en Amazonas. Deze samenwerking is geformaliseerd middels het ondertekenen van een samenwerkingsovereenkomst. Optionele tourpakketten met product elementen van alle partners worden vastgesteld en gepromoot. De Amazon Caribbean Tourism Trail (ACTT), een samenwerking met Guyana en Brazilië (Boa Vista en Manaus) met een mogelijkheid voor uitbreiding met Venezuela, is in voorbereiding. Deze nieuwe tourism circuit wordt vanuit de ACTO (Amazon Caribbean Tourism Organization) ondersteund, aangezien het gaat om Amazone landen. ACTO. Deze samenwerking tussen 8 Amazone landen is bedoeld om naast andere sectoren, het toerisme in het Amazone gebied tot ontwikkeling te brengen en het Amazone gebied te promoten als een “Geo-destination”. Suriname (TCT en STS) participeert actief binnen deze samenwerking. In de naaste toekomst zal aandacht besteed worden aan het uitwerken en implementeren van een toerisme samenwerking met Barbados om zodoende de toeristenstroom vanuit het Caraibisch gebied, en vooral ook de toeristen die uit andere landen naar het Caraibisch gebied gaan, naar ons land te brengen.


75

11. Groei in de sector; groei in de aanbod- en vraagzijde Het aanbod door direct van het toerisme als niet direct van het toerisme afhankelijke bedrijven is toegenomen. Het aantal hotels (met internationale naam), guesthouses, touroperators, lodges in het binnenland, F&B bedrijven, etc. zijn sterk toegenomen. Aan de vraagzijde is duidelijk te constateren dat het aandeel van de nietVFR‟s is toegenomen. Na de watersnood in 2006, is het aantal toeristen na een dip in dat jaar weer gestadig toegenomen en heeft zich nu enigszins gestabiliseerd rond de 160.000 bezoekers per jaar.

De afdeling Internationale betrekkingen Het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme heeft internationale relaties met de international Civil Aviation Organization (ICAO), Caribbean Tourism Organization (CTO), International Telecommunication Union (ITU), International Hydrographic Organization (IHO), International Maritime Organization (IMO), Caribbean Telecommunication Union (CTU), Regional Aviation Safety Oversight (RASO , Association Civil Aviation Authority of the Caribbean (ACAAC), Federal Aviation Administration (FAA). Er vinden tevens ook direct dan wel indirect handelsonderhandelingen plaats met de World Trade Organization (WTO), Caricom Single Market and Economy (CSME), Association of Caribbean States (ACS), Initiative for the Integration of Regional Infrastructure In South America (IIRSA), Economic Partnership Agreement (EPA) en de United Nations (UN) om te komen tot handelsovereenkomsten voor Suriname. Door de sector deskundigen worden bepaalde internationale relaties vaak zelf onderhouden. Ook op bilateraal niveau worden er samenwerkingsverbanden gesloten. Hieronder zullen we in het kort, voor zover we over die informatie beschikken,aangeven wat de stand van zaken is voor wat betreft Internationale betrekkingen.


76

Activiteiten/ projecten

Instantie/ personen

Stand van Zaken

Internationale Betrekkingen:

ACS

BUZA

Voor info. zie Toerismesector

ACTO

BUZA

Idem

Samenwerking SurinameIndia

BUZA

Van 15-17 mei 2008 heeft de 4e Gemengde Commissie Vergadering Suriname-India plaatsgevonden in Suriname. Het Ministerie van TCT was wel aanwezig tijdens deze vergadering, echter waren de Projectvoorstellen van dit ministerie laat ingediend waardoor deze niet aan de Indiase delegatie gepresenteerd konden worden. Door NV Havenbeheer is apart een projectvoorstel ingediend voor assistentie om een ICT netwerk tussen NVHavenbeheer, MAS en de Douane tot stand te brengen. Tijdens een evaluatievergadering d.d. 03/10/08 op het Ministerie van BUZA is aangegeven dat de projectvoorstellen van de ministeries schriftelijk opgestuurd kunnen worden naar BUZA ter doorgeleiding naar de Indiase Ambassade. Er is ook gevraagd naar de stand van zaken van het project voorstel van NV Havenbeheer. De vertegenwoordiger was echter afwezig.

Samenwerking SurinameIndonesie

BUZA

De Bilaterale samenwerking met Indonesië wordt voornamelijk middels het mechanisme van de Gemengde Commissie Suriname-Indonesië gecoördineerd. Dit samenwerkingsmechanisme is voortgevloeid uit de ”Agreement between the Government of the Republic of Suriname and the Republic of Indonesia on development and closer cooperation and the establishment of bilateral consultation” d.d. 15 oktober 1997. De bijeenkomsten vinden doorgaans om de twee jaar plaats, afwisselend in Indonesië en Suriname. Overeenkomsten die getekend zijn tussen de twee landen welke van belang zijn voor het Ministerie van TCT zijn: - Memorandum of Understanding between the Government of the Republic of Suriname and the Government of the Republic of Indonesia on Cooperation in Telecommunication, d.d. 28 oktober 1995. - Memorandum of Understanding between the Government of the Republic of Suriname and the Government of the Republic of Indonesia on Cooperation in Tourism, d.d. 28 oktober 1995.


77

De projectvoorstellen van het Ministerie van TCT aan Indonesië zijn: - een draft air services agreement van 2004. Er moet verder onderhandeld worden. - er wordt voor deze sector gevraagd om technische assistentie en een uitwisselingsprogramma. - op het gebied van Communicatie is er ook een voorstel gedaan aan Indonesië voor samenwerking t.a.v. de „best practices‟ van ICT in de rurale gebieden. - voor wat de toerismesector betreft zijn er ook voorstellen gedaan n.l.: 1.Familiarization trips for different target groups 2. develop tour packages based on the cultural and historical ties 3. technical assistance for the development of tourism especially on the needs of the Indonesian tourist 4. exchange programs for students in the tourism sector 5. investment opportunities/cooperation with local investors within the tourism sector. De 4e Gemengde commissie vergadering Suriname-Indonesie heeft plaatsgevonden in de periode 9-10 november 2009 in Jakarta.

Samenwerking SurinameChina

Samenwerking SurinameZd.Korea

BUZA

BUZA


In het kader van Toerisme hebben Mw. Boldewijn D. en Dhr. Betterson, S. deelgenomen aan de 2nd China-Caribbean Economic and Trade Cooperation Forum welke in China is gehouden van 7-8 september 2007. Er is een samenwerkingsovereenkomst getekend in 2007. Door Zuid-Korea zijn er materialen (nautical equipment)gedoneerd aan Suriname. De MAS is hiervoor in aanmerking gekomen. In het kader van KOICA heeft TCT interesse getoond voor trainingen op de gebieden Toerisme en Communicatie. Er is nog geen reactie gekomen van ZuidKorea.

78

Samenwerking Cuba

BUZA


De derde gemengde commissie vergadering tussen Suriname en Cuba heeft in Suriname plaatsgevonden en wel op 28 en 29 februari 2008. Aanwezig waren vertegenwoordigers van enkele ministeries, het bedrijfsleven en de Cubaanse delegatie. De Cubaanse delegatie was onder leiding van de vice-minister van “Trade and Investment”. De bedoeling was om verder invulling te geven aan de samenwerking tussen beide landen, maar er was tevens de mogelijkheid om nieuwe projecten te initiëren. Het Ministerie van TCT heeft de volgende projectvoorstellen ingediend n.l.: Transport m.n. lucht - en watertransport. Er is voorgesteld de mogelijkheid te bekijken voor vliegverbinding tussen de beide landen ten einde toerisme te bevorderen. Deze vliegverbindingen zouden via Venezuela en ook Panama kunnen lopen. Verder is aandacht gevraagd voor samenwerking op maritiem gebied. Er is samenwerking wenselijk tussen “ the Cuban shipping Company”, Expedimar S.A. en de Surinaamse Scheepvaart Maatschappij, de SMS. In het kader van de ontwikkeling van onze toerisme sector is aan de Cubaanse delegatie gevraagd voor technische assistentie voor het rehabiliteren van het spoor. Tijdens de 2e gemengde commissie vergadering in Cuba in 2007 was er een Draft “Agreement on Transportation matters” tussen beide landen opgesteld. De bedoeling was dat Suriname dit document zou becommentariëren. Helaas is daarvan niets terecht gekomen. Tijdens de afgelopen vergadering heeft de Cubaanse delegatie hierover een opmerking gemaakt. Het Ministerie van OW zou ook een bijdrage moeten leveren en er werd n.l. op hun bijdrage gewacht. Van de Directeur van OW is vernomen dat indien de bijdrage van OW betrekking zou hebben op infrastructurele werken, het dan uit de draft verwijderd moet worden, omdat dit deel al is opgenomen in het Dalian project. De afdeling transport van het Ministerie van TCT moet dit gedeelte bespreken, zodat het document klaar gemaakt kan worden voor ondertekening. De Cubanen hebben aangegeven dat de overeenkomst bedoeld is voor een betere samenwerking en de onderlinge handel tussen partijen te bevorderen. Er is geen vliegverbinding tussen de landen, omdat er geen handel is. Ook beschikt Cuba niet over vliegmachines, vanwege een handelsembargo. Met betrekking tot het Spoor moet Suriname concreet aangeven wat er precies nodig is, zodat Cuba hierop kan reageren. Ten aanzien van Toerisme is aangegeven de mogelijkheid te bekijken voor een pakket van “double 79

destination”. Cuba heeft wat men noemt Sun, Sand and Beach tourism, en Suriname heeft aan de andere kant eco- en cultuurtoerisme. Gelet op de ervaring van Cuba in het toerisme gebeuren is aan Cuba gevraagd voor stage mogelijkheid voor de toerisme studenten de zgn. “job attachment”. Er is tevens aandacht gevraagd voor toerisme onderwijs. Door de Cubaanse delegatie is voorgesteld om te participeren in de Toerisme meeting die jaarlijks in de maand mei plaatsvindt op Havana. Tijdens deze meetings worden ook touroperators uitgenodigd en worden vaak contracten gesloten tijdens deze meetings.

IIRSA

BUZA

Op 6 mei 2008 is de IIRSA “meeting of Executive Technical Group of the Guyanese Shield Hub 4 in Paramaribo gehouden. Tijdens de oprichting van IIRSA in 2000 voor de fysieke verbinding van Zuid-Amerika is het continent opgedeeld in 10 hubs. Suriname samen met Guyana, Brazilië en Venezuela zijn vertegenwoordigd in de Guyana Shield Hub 4. Deze hub is weer onderverdeeld in 4 projectgroepen, n.l.: Groep 1: verbinding Venezuela-Brazilie; Groep 2: verbinding Guyana-Brazilie; Groep 3: verbinding Venezuela (Guayana City) - Guyana (Georgetown) - Suriname (Paramaribo) Groep 4: verbinding Guyana-Suriname-Frans-Guyana-Brazilie. De projectgroepen 3 en 4 zijn voor Suriname van belang. Suriname heeft in dit kader 2 projecten ingediend, t.w.: 1. De rehabilitatie van de haven te Apoera; 2. de bevaarbaarheid van de Corantijnrivier. Tijdens deze sessie is er een update gegeven over de uitvoering van de 4 projectgroepen. In deze fase is de bijdrage van TCT nog niet geconcretiseerd/afgerond.


80

CARICOM

HI

In het kader van de implementatie CSME is het consultancy bureau van Mw. Van Dijk-Silos aangetrokken door het Ministerie van Handel en Industrie om na te gaan hoe het gesteld is met de implementatie van de CSME en als er restricties zijn. Er zijn onderhandelingen gestart tussen CARICOM en Canada. CARICOM heeft in een document opgenomen hoe de samenwerking eruit zal zien en ook mogelijke samenwerkingsgebieden. Toerisme is een van de gebieden die door de CARICOM alvast is geïdentificeerd als mogelijke samenwerkingsgebied. De bedoeling is dat het document becommentarieerd wordt door alle lidlanden. Dit document zal dienen als onderhandelingsstuk. Door het Ministerie van TCT moet worden nagegaan wat wij vrij willen geven in dit verdrag.

WTO

EPA

HI

HI

Samenwerking SurinameBarbados


Door het Ministerie van Handel en Industrie is samen met het secretariaat van de WTO een workshop georganiseerd. Het doel van de workshop was om samen met actoren na te gaan wat de knelpunten zijn bij het afhandelen van im- en exporten. Met deze workshop, selfassessment needs and priority, tracht de WTO een bijdrage te leveren aan lidlanden om het goederenvervoer zo efficiënt mogelijk te laten plaatsvinden. Op 15 oktober 2008 is de EPA getekend tussen de Europese Unie en de Cariforum landen. Van 9 tot10 december 2008 heeft het Ministerie van Handel en Industrie in samenwerking met de CRNM (Caribbean Regional Negotiating Machinery) een meeting georganiseerd inzake diensten en investeringen binnen de EPA Er zijn enkele voorbereidingsvergaderingen gehouden op het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Barbados heeft aangegeven interesse te hebben om een samenwerkingsverband op de gebieden Toerisme en Transport aan te gaan met Suriname, omdat luchttransport van belang is.

81

TCT Beleidsevaluatie

Recommend Documents