t Tolhuis Jaargang 14

Jaargang 14

‘t Tolhuis

Lente

2014

Uit de Bestuurskamer Het voorjaar is al weer even onderweg. De winter was koud, maar vooral erg nat. Zoals u misschien al weet maakt Harry Poot geen deel meer uit van het bestuur. Hij heeft zich 14 jaar lang ingezet voor de vereniging en daarvoor wil ik hem hartelijk danken. Harry gaat nu vaker en meer van zijn tuin genieten. Inmiddels zijn de werkploegen alweer enkele weken bezig op zaterdag. In de winterperiode is door de maandagploeg de beschoeiing in orde gemaakt en zijn de laatste schotten langs tuin 107 geplaatst. Alle beschoeiing die we wilden plaatsen staat er nu. Ook de scootmobiel & fietsenstalling tegenover de kantine is bijna gereed. Onze dank daarvoor. De speciale opruimwerkploeg heeft alweer een paar keer veel werk verzet met opruimen van verwaarloosde tuinen. Onze dank dat jullie hiervoor beschikbaar waren. Verder wens ik alle mensen een mooi voorjaar toe. Uw voorzitter,

A. v. Embden

Opkomende peultjes… 2

Veiligheid op de tuin Beste tuinders, het tuinseizoen gaat weer beginnen. In de afgelopen tijd zijn er weer heel wat nieuwe tuinders bijgekomen. Het doel van onze tuinvereniging is dat een ieder veel plezier aan het tuinieren kan beleven. Maar ook dat we de veiligheid niet uit het oog mogen verliezen. Een ongeluk zit in een klein hoekje en kunnen grote gevolgen hebben voor de rest van je leven. De tuinvereniging heeft veiligheid hoog in het vaandel staan, denk maar aan de AED die op beide complexen aanwezig zijn en waar een groot aantal vrijwilligers elk jaar een opfriscursus voor krijgen. De meesten van ons gaan weer gebruik maken van de kettingzaag, snoeischaren, heggenscharen en al het andere knipmateriaal. Buiten het feit dat al deze hulpmiddelen heel erg makkelijk zijn kunnen ze ook gevaar met zich mee brengen. Zorg in ieder geval dat kinderen er nooit bij kunnen komen. Een ongeluk zit in een klein hoekje. De snoeischaar. Hiernaast zie je een snoeischaar waarbij je alle onderdelen kunt vervangen . Deze schaar is ontzettend scherp, let erop dat als je bijvoorbeeld takken ga snoeien met veel blad dat je niet per ongeluk je vinger mee knipt dit geeft vervelende wonden. Mocht het toch gebeuren laat dan de wond direct behandelen om infectie te voorkomen. Zorg ook dat als je een besmette tak van een boom snoeit je de schaar moet ontsmetten voor je andere takken gaat snoeien. Infectiegevaar voor de andere bomen. De Heggenschaar. Deze hebben we in twee uitvoeringen: de handschaar en de elektrische schaar. Zorg er bij de elektrische schaar altijd voor dat het snoer niet in de heg ligt, als je aan het snoeien bent - voor je het in de gaten hebt is je snoer door midden, met alle gevolgen van dien. Gebruik werkhandschoenen.

3

De kettingzaag Eigenlijk is dit stuk gereedschap voor professionals. Maar je ziet steeds vaker dat de gewone tuinder ook in het bezit is van een kettingzaag. Zorg bij een kettingzaag altijd voor beschermde kleding .Minimaal handschoenen en een veiligheidskap met helm. Takken of stukken van takken kunnen wegschieten en in je oog of hoofd komen .Ook heb je in de handel speciale kleding voor kettingzaaggebruikers. Mocht op een of andere manier de zaag tegen je been aankomen dan stopt de stof van de broek de zaag, in de stof is een materiaal geweven die daar voor zorgt.De kleding is niet goedkoop maar een arm of been missen kost veel meer.

Het klimmateriaal Zorg er altijd voor dat op een stabiele plek staat ,dus niet op een gammel laddertje of kistje. Als je valt en de kettingzaag komt in je arm of been dan zijn de gevolgen niet te overzien. We hebben twee soorten kettingzagen elektrische en op benzine. Zorg bij een elektrische kettingzaag altijd dat je verlengsnoer zodanig is neergelegd dat er niet over kan struikelen. Ook als je grotere bomen gaat snoeien let er dan goed op dat je de afgezaagde tak niet op je hoofd krijgt. Snoei nooit alleen maar altijd met een paar hulpen erbij Als je een trap ga gebruiken zorg er dan voor dat de ondergrond stevig is en de trap niet kan wegzakken. Leg anders een plaat hout op tegels onder de poten van de trap dan sta je stabieler en kunnen de poten niet in de in de grond zakken. Gebruik een trap met een keurmerk dan weet je zeker dat je een veilig stuk gereedschap hebt. Zorg ook dat het aggregaat dat je gebruikt op een veilige plek staat zodat bij het snoeien er geen takken op kunnen vallen. Ook de stroom dat uit een aggregaat komt kan levensgevaarlijk zijn. Ik hoop dat jullie bovenstaande tips kunnen gebruiken. Tuinieren wordt nog leuker als je het veilig doet. Veel tuinplezier en een veilig tuinjaar.

Gert-Jan Bras 4

Wilgen tenen vlechten Foto’s

5

Wilgen tenen vlechten Foto’s

6

Komkommers en augurken telen en daarna inmaken Een moestuin is niet compleet zonder komkommer of augurk. Wat je er van kan maken kan je leren tijdens de workshop die in juli wordt gegeven door Berend. Vers is de komkommer al heerlijk, maar ingemaakt is het een lekkernij die bij allerlei gelegenheden en maaltijden geserveerd kan worden. Zoetzuur bijvoorbeeld bij Indische gerechten. Of ingemaakte augurken als snack. Voordat je augurken en komkommers wil inmaken, zal je ze wel eerst moeten telen. De augurk is eigenlijk hetzelfde als een komkommer, beiden behoren tot de soort Cucumis sativus. In de afgelopen tientallen jaren hebben kwekers ervoor gezorgd dat de komkommer steeds groter is geworden (hoewel de snackkomkommer nu weer helemaal “in de mode is”). Maar de komkommer is ook zachter van smaak en structuur en sappiger dan de augurk. Om die reden is de komkommer lekker om “zo” te eten, de augurk heeft altijd een bereiding nodig en is vooral geschikt voor de inmaak in zout, zuur of zoetzuur. Rauw gegeten is de augurk hard en niet erg lekker. Kies een ras dat geschikt is voor de volle grond/koele klimaten. Zaai binnenshuis bij kamertemperatuur voor in potjes, liefst in april. Vanaf half mei mogen de zaailingen buiten worden uitgeplant. Berend geeft de voorkeur aan geënte augurken en komkommerplanten. Die zijn beter bestand tegen ziektes en hebben een sterkere groei. Let bij het uitplanten op slakken. Je kunt kiezen of je de planten wilt laten kruipen over de grond of wilt laten klimmen langs bijvoorbeeld gaas. In de kas worden augurken langs een touw geteeld (net als komkommers), anders zouden ze veel kostbare ruimte innemen. De opbrengst in de kas is 5 – 10 keer hoger dan de buitenteelt (afhankelijk van het ras). Je kunt dan ook een weekje vroeger zaaien, maar niet al te veel vroeger, want ook in de kas kan het nog lang vriezen, dus ook in de kas pas begin mei uitplanten. Augurken en komkommers groeien op alle gronden, maar hebben graag wel een vochtvasthoudende en toch doorlatende grond. Ze drinken dus veel (het worden ook behoorlijk grote planten) maar te lang in natte grond staan bevordert wel de ziektegevoeligheid. Doordat het forse planten worden lusten ze ook wel wat voeding. Spit vooral wat stalmest onder, geef wat compost en voor het planten ook wat koemestkorrels. Bij de klimmende teelt moet je de ranken wel regelmatig aanbinden, ook afhankelijk van het soort klimrek dat je gebruikt (te fijn gaas lukt niet, maar langs stokken kan ze ook niet klimmen; een grof hekwerk gaat eigenlijk het beste). Geef regelmatig water, zeker in droge tijden, augurken bestaan voor een groot gedeelte uit water en de grote planten lusten wel wat, pas wel op dat de wortels niet in het water blijven staan. In juli is het dan zo ver. Je gaat dan met de opbrengst een aantal heerlijke recepten voor zoetzuur maken. Lekker om zelf op te eten, maar ook leuk om cadeau te doen in een mooie weckpot!

Saskia de Blois 7

Terugblik afgelopen periode Het Sinterklaasfeest, Op zaterdagochtend 30 november waren er 34 kinderen met hun ouders en grootouders naar de kantine gekomen want Sinterklaas zou langs komen met zijn paard en een aantal zwarte pieten. Er werden sinterklaasliedjes gezongen en een pietenmuts in elkaar geknutseld . De sint liet niet lang op zich wachten en al de pieten kwamen met twee kruiwagens pakjes de kantine binnen. Voor ieder kind was er een leuk cadeautje. Na afloop nam sinterklaas nog even de tijd om met de kinderen op de foto te gaan. Het is een gezellig feest geworden. Tot volgend jaar. Kerstkrans maken, In december zijn we twee avonden bezig geweest met een mooie kerstkrans te maken onder leiding van Hans Hoogerwerf. Je kon kiezen of je de krans wilde neerzetten, ophangen aan de muur of aan het plafond. In totaal hebben 32 mensen meegedaan en er zijn hele mooie exemplaren gemaakt. Oudejaarsdag, Met oudjaar hebben we in de kantine een schaal oliebollen neergezet voor de klanten om het oudejaars- sfeertje te creëren. Nieuwjaarsreceptie, De nieuwjaarsreceptie was dit jaar anders dan andere jaren, namelijk de begin en eind tijd, maar ook de hapjes die waren gemaakt door onze banketbakker (Mari). Aan de reacties van de tuinleden hebben we gemerkt dat het heel gezellig druk was en op deze manier kom je ook andere tuinleden tegen die je anders niet zo snel ziet. Wandelclub de Wetering, Op vrijdag 24 januari kregen we bezoek van de wandelclub uit het zorgcentrum de Wetering in totaal kwamen er 8 rolstoelers met begeleiders. Het weer was die dag niet zo best maar we hebben gezellig koffie gedronken in de kantine. Als dank kregen we een mandje narcissen. Wilgentenen vlechten, We hadden 4 avonden ingepland maar de animo was niet geweldig dus hebben we dit terug gebracht naar één avond. De mensen die meededen waren met plezier bezig een mooi werkstuk te maken variërend van krans tot vlinder. Scootmobiel- en fietsenstalling, Vorig jaar is de maandagploeg begonnen met de bouw van de scootmobiel/fietsenstalling. Dit is mede tot stand gekomen door een donatie van de stichting Schiedam - Vlaardingen. De bedoeling is dat de scootmobielen en fietsen netjes droog in de stalling geplaatst kunnen worden. Vacature; Wij zijn op zoek naar medewerkers voor de maandagochtendploeg en medewerkers voor het begeleiden van activiteiten. Informatie hierover kunt u krijgen bij de bestuursleden.

Ria Timmers

8

Kinderpagina Hoi kids, we gaan deze keer schilderijen maken van propjes gekleurd papier. Wat hebben we nodig: Een stevig stuk tekenpapier. Een stuk karton net zo groot als je tekenpapier. Potlood, stuf, lijm Gekleurd papier liefst niet zo dik. We beginnen met een tekening te maken, dat kan van alles zijn. Over je huis, dieren, boot of auto het maakt niet uit. Zet zoveel mogelijk details op je tekening en kijk dan welke kleuren je wilt gebruiken. Als je de tekening klaar hebt plak deze dan op het karton. Dat karton is nodig anders trek je tekenvel krom bij het plakken. Lukt het je niet vraag dan om hulp aan je ouders of je broer of zus. Knip de gekleurde vellen papier in stukjes van 3 x 3 cm en maak er propjes van. Lekker stevig in elkaar knijpen. De propjes voorzien van een beetje lijm niet teveel ,vast is vast. Dan ga je de propjes langs de lijntjes plakken van je tekening. Zie het voorbeeld hiernaast. Je gaat nu de vlakken opvullen met de kleur die jij hebt uitgekozen. Je zult zien dat hoe meer propjes je hebt geplakt het schilderij er steeds mooier uit gaat zien. Ook is het misschien leuk om eerst een tekening te maken .Deze ga je dan verven of kleuren, Daarna ga op sommige delen van jou tekening de gekleurde propjes plakken en dan krijg je weer een heel ander schilderij. Je kunt ook schilderijen maken met gescheurde stukjes papier. Die moet je niet als propje samenpersen maar je scheurt kleine stukje en plakt die dan een beetje over elkaar heen. Dan krijg je weer een heel ander soort schilderij. Op de pagina hiernaast een voorbeeld van leuke kleurplaat .Misschien kun je deze alvast gaan gebruiken om te beplakken. Veel succes ik ben benieuwd. Stuur een foto van je schilderij naar het e-mail adres van de tuin en de mooiste krijgt een leuke prijs. Veel succes.

Gert-Jan Bras

9

“Schijnbaar nietig” Heeft u dat nou ook dat er gebeurtenissen zijn die je je hele leven blijven achtervolgen ? In de zestiger jaren ben ik dienstplichtig soldaat geweest. Niet dat ik er met plezier naar toeging, ik had al verkering en ben in de diensttijd verloofd. Als je dan bij de parate hap zat was je om de 14 dagen een weekeind thuis. “Schijnbaar nietig” werd in mijn diensttijd geïntroduceerd door onze compagniescommandant. Zoals de meeste jongens/mannen uit mijn tijd nog weten moest je “pukkel” (een soort rugzakje) altijd goed gepoetst (met blanco en koperpoets) boven op je kast liggen. Bij een bij voorkeur nachtelijke oefening moest dat “pukkeltje” altijd mee. Dat “pukkeltje” werd dan van de kast getrokken en op de rug gedragen. Dat was dus ontzettend fout, je moest eerst dat “pukkeltje” dof maken. Want zo vertelde de commandant, het lijkt een Schijnbaar nietige zaak om dat niet te doen. In het maanlicht was je goed zichtbaar als je het had nagelaten, dat dof te maken. Voor de vijand was je dan goed te zien, en was je een mikpunt voor jou en je “maten”. Ik wil maar zeggen.........het gaat om de kleine dingen die het gemak kunnen leveren en waar je een groot plezier van kan hebben. De wind en vogels voeren allerlei zaden mee naar onze tuin. Het zijn kleine, schijnbaar nietige zaadjes. Je begrijpt het al als die zaadjes gaan kiemen en ze zijn niet vroegtijdig weggehaald staat je tuin in de kortste keren in bloei van plantjes die je niet wilt hebben.

Cock Boes

10

Jaaragenda 2014 Klaverjassen Iedere oneven week op vrijdagavond vanaf 19.00 uur Wo 26 maart en Ma 31 maart

Voorjaarstukje maken. Onder begeleiding van Hans Hoogerwerf gaan we een voorjaarsstuk maken, het is de bedoeling om een bloemstuk te maken op een vaas. Om een overzicht te krijgen met wat voor soort vaas u wilt werken wil Hans deze van te voren zien. U kunt uw vaas een week van te voren inleveren bij de kantine met uw naam erop.

Wo 2 april

Start biljart toernooi ( de Janson bokaal). Iedere woensdag middag vanaf 13.00 uur beginnen de wedstrijden er doen 7 verenigingen aan mee, zij strijden om de Janson bokaal.

Wo 2 april

Opening tuinwinkel Iedere woensdag middag van 14.00 uur tot 16.00 uur

Wo 9 april

Leden vergadering. De voorjaars vergadering begint om 20.00 uur.

Za 19 april

Paaseieren zoeken. Begint om 10.00 uur en is voor alle kinderen en kleinkinderen van de tuinleden. Inschrijven vanaf 19 maart in de kantine.

Za 19 april

Paasklaverjassen. Begint om 13.00 uur inschrijven vanaf 19 maart in de kantine.

Ma 21 april

Paasbrunch. e 2 paasdag van 11.00 t/m 14.00 uur hiervoor kunt U zich opgeven in de kantine. De kantine is s’middags ook gewoon open voor alle leden.

Za 10 mei

Plantverkoop. De jaarlijkse plant verkoop (perkgoed) word aangevuld met de verkoop van groente plantjes en planten uit de kweektuin van de vereniging. Ook zal Hans Hoogerwerf aanwezig zijn om plantenschalen te maken. Leuk voor Moederdag.

11

Wo 21 mei

Honingavond. Op deze avond Is er een lezing over bijen en honing, deze word gegeven door imker René Kant, de avond begint om 20.00 uur.

Za 7 juni

Brocante en zuurkool maken. U word uitgenodigd om mee te helpen kool snijden en in vaten te leggen, over 6 weken komt u dan proeven van de zuurkool die U onder begeleiding van Berend v. Es heeft gemaakt. Op de Jeu de Boules baan komen kraampjes te staan met brocante en handwerk artikelen.

Za 12 juli

Open dag met de hele dag door kunt U kijken naar een demonstratie bloemschikken of meedoen aan een workshop, proeven van eigen gemaakte cake en/of taarten. Een optreden van Shanty-koor ‘de Vlaerdingse maatjes’, een tuin-band en nog veel meer

Vr 18 juli

Klaverjassen. De klaverjasclub heeft hierna vakantie t/m 22 augustus.

Za 26 juli

Inmaken komkommers. De bedoeling is dat U uw eigen gekweekte komkommers en potjes meebrengt naar de kantine, U gaat dan onder begeleiding van Berend v. Es de komkommers inmaken.

Wo 20 augustus

Prijsuitreiking biljart toernooi. Dit is de slotdag van het biljarttoernooi en tevens de prijsuitreiking van de Janson bokaal.

Vr 29 augustus

Klaverjassen. Einde van de klaverjas vakantie, vandaag beginnen de wedstrijden weer.

Za 30 augustus

Barbecue en bekend maken van de winnaar van de hoogste zonnebloem. Op de ledenvergadering van 20 november 2013 zijn er zakjes zonnebloemzaadjes uitgedeeld met de bedoeling hier een wedstrijd aan te verbinden wie de hoogste zonnebloem heeft. Vandaag gaat een onafhankelijke jury bekijken wie de hoogste zonnebloem heeft. Op het B-complex is een barbecue, hiervoor kunt U zich vanaf 2 augustus inschrijven in de kantine.

Vr 31 oktober

Halloween.

Wo 19 november Ledenvergadering. De najaarsledenvergadering begint om 20.00 uur.

12

Za 29 november

Sint Nicolaas. Vandaag brengt sint Nicolaas een bezoek aan de tuinvereniging. U bent van harte welkom vanaf 10.00 uur in de kantine. Kinderen opgeven voor het sint Nicolaas feest kan vanaf 25 oktober in de kantine.

Za 13 december

Kerst klaverjassen. Vanaf 22 november ligt de inschrijflijst weer in de kantine.

Wo 17 december Kerststukje maken. Vanaf 17 november kunt u zich opgeven in de kantine, zelf meebrengen een mesje en snoeischaar. Het thema is nog niet bekend. Bij diverse activiteiten is ook een muzikale omlijsting gewenst. Wat dit is en wie dat gaat doen wordt later bekend gemaakt. Voor alle festiviteiten geldt “wijzigingen onder voorbehoud”, we zijn namelijk ook afhankelijk van het weer en het aantal deelnemers. We hopen veel tuinleden op deze dagen te zien. Kijk altijd op de mededelingborden op het complex voor de nieuwste informatie.

Ria Timmers

Sneeuwklokjes 13

Nu zijn de rapen gaar Waar komt de zegswijze ‘nu zijn de rapen gaar’ vandaan? Nu zijn de rapen gaar betekent 'nu zullen we het hebben'. Dit wordt gezegd op een kritiek moment, meestal als er ruzie of trammelant dreigt. Rapen zijn eetbare knollen, die vooral vroeger vaak het hoofdbestanddeel van de maaltijd vormden. De spreekwoordenboeken zijn het erover eens dat met ‘nu zijn de rapen gaar’ naar het gerecht wordt verwezen. Waarom deze zegswijze nu precies gebruikt wordt als er onenigheid dreigt, wordt er helaas niet bij vermeld. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal vermeldt dat ‘de rapen zijn gaar’ werd gezegd van een vrouw die spoedig zou bevallen. Volgens het WNT kreeg de zegswijze vervolgens een algemene betekenis: "er is een kritiek ogenblik aangebroken, 'nu wordt het mooi', 'nu zullen we het hebben'; vooral gezegd wanneer er onenigheid dreigt". Het Junior Spreekwoordenboek van Van Dale (2001) houdt het echter op de volgende verklaring: "Eigenlijk staat er: nu is het gerecht van knolrapen klaar doordat de rapen voldoende gekookt zijn. Als een gerecht klaar is, kan er gegeten worden. De uitdrukking verwijst echter niet naar het begin van een maaltijd maar naar het begin van iets heftigers." Raap komt eveneens voor in de veelgebruikte uitdrukking recht voor z'n raap. Het is hier volgens het woordenboek een "platte benaming" voor 'hoofd, kop'. In de zegswijze een stuk in zijn raap hebben ('dronken zijn') wordt raap zelfs als "platte benaming" voor het hele lichaam gebruikt. Verder komt de zegswijze ‘met de rapen in de pot gaan’ nog wel eens voor. Dit wordt gezegd van iemands (karige) inkomsten of verdiensten, die geheel aan de kost besteed worden; er kan niets opzij gelegd worden.

…maar alle gekheid op een stokje………… Vroeger behoorden ze tot de hoofdgroenten van de boerenkeuken. Later werden ze veevoer. Nu zijn ze terug als 'vergeten groente' In de meeste supermarkten zijn ze nog steeds niet verkrijgbaar. Bij de groenteboer liggen ze wel, maar zal je ze waarschijnlijk voorbijlopen omdat je ze niet herkent. Als je ze wél kent, dan gruw je er misschien van omdat je moeder, net zoals die van mij, niet verder kwam dan ze tot snot te koken en te serveren bij een al even doorgekookte pieper. Om die reden heb ik ze ook jaren gemeden bij de groenteboer. Maar ach, op een dag besef je dat ze wellicht toch weer eens de moeite van het proberen waard zijn. Bovendien zijn ze in het seizoen, niet duur en heel gezond, want ze bevatten aardig wat vitamine C. En die kun je wel gebruiken met dit natte weer.

14

Vandaag dus een recept met de ouderwetse Hollandse raapjes. En om de kennismaking makkelijk te maken een lekker simpel recept. Nodig: 4 raapjes 100 gr spekreepjes 2 uien 1 tl mosterd 1 dl melk Bereiding Was de raapjes en snij ze in reepjes. Doe ze in een pan kokend water en laat ze 5 minuten doorkoken. Snipper ondertussen de uien. Bak de spekreepjes en voeg er na 5 minuten de uien aan toe. Giet de raapjes-reepjes af en doe ze bij de spek en ui. Hussel goed door elkaar. Voeg de mosterd toe en roer er goed doorheen. Schenk de melk erbij en roer nogmaals even door. Lekker met gegratineerde aardappelpuree en een stevig stukje rund of varkensvlees. (bron: lekkerduurzaamkoken

Theo van Rijswijk

15

De mijmerende tuinder De winter nadert zijn einde de lente gaat beginnen. We kunnen niet echt van een winter spreken er is geen vorst geweest en de temperatuur was bijna altijd boven nul. Waar we echt geen gebrek aan hebben gehad was water, water en nog eens water. De tuin was er van doordrenkt. Elke keer als ik weer wat in de tuin wilde gaan werken was er, ja je raadt het goed regen. Het weer nodigde ook niet uit om werkzaamheden te verrichten .Maar ja het moet er toch eens van komen. De olympische spelen zijn voorbij, met een vracht aan medailles voor onze topschaatsers zijn ze thuisgekomen. Dus werk aan de winkel. Ik ga mijn tuingereedschap nakijken. Maar eerst even een lekker bakkie koffie. Ik mijmer weg en denk terug aan de strenge winter van 1962-1963 .Op de vaart lag bijna 80 cm ijs we konden schaatsen op de vaart .Ik zie de auto’s rijden op het ijs .Er is er een met een sneeuwschuiver die rijdt van Vlaardingen naar Schipluiden om een prachtige baan te maken voor de toerrijders. Bij de sluis is de brandweer bezig om een wak in het ijs te zagen om de vissen zuurstof te geven. Er wordt een wak gezaagd van 8 x 8 meter .Er worden luchtslangen in gelegd om meer zuurstof in het water te krijgen. Allerlei soorten vis zwemmen aan de oppervlakte snoeken ,baarzen, vorens terwijl in de warmere tijden ze elkaars vijand zijn. De dode vis wordt er uitgeschept door de dierenbescherming en wordt gevoederd aan de blauwe reigers in het ’t Hof. Ook deze vogels gaan bijna dood van de honger. Bij de dierenbescherming wordt elke dag brood gesneden om de vogels bij te voeren. Wij hadden het geluk om te verhuizen in deze tijd. Gelukkig was het maar een kleine stukje van de ene straat naar de andere maar de verhuiswagens reden niet. We zijn toen met een aantal kennissen alles gaan verhuizen op sleetjes. Je begrijpt dat dat de nodige hilariteit teweeg bracht. Een kast die aan de haal ging, een kachel die van de slee afkukelde en in stukken brak. Wij kwamen in een leeg huis. Op de zolder kwam de stuifsneeuw tussen de dakpannen door. We hadden een klein noodkacheltje een zogenaamde “salamander” je kon er alles in stoken. Maar in de avond als we naar bed gingen stond het ijs op de stalen poten van ons bed ,dus diep onder de dekens tot de volgende morgen en dan allemaal om het kacheltje ons ontbijt opeten. Tijdens het verhuizen waren we ons visglas vergeten mee te nemen. Toen we het op gingen halen bleek het een grote klomp ijs te zijn helaas waren al de vissen ingevroren. Ik schiet uit mijn mijmering omdat er een emmer van een tafel viel door de wind. Ik ben verder gegaan met mijn werk maar dacht toch nog even aan die hele strenge winter die toch ook wel een beetje spannend was. Veel mooi weer en tuinplezier het komende seizoen.

De mijmerende tuinder 16

Workshop zuurkool maken Het is nog wat vroeg maar ik wil hier alvast vooruitlopen op de workshop die begin juni zal worden gegeven door Berend van tuin 167. Hij heeft, sinds hij een volkstuin heeft, jaarlijks zelf zuurkool gemaakt van zelf geteelde spitskool. Wil je dit ook zelf maken, zorg dan alvast voor voldoende spitskool in je tuin! Zuurkool wordt gemaakt van gesneden kool, bevat veel vitamine C en ijzer en vitamine B. De smaak van zelfgemaakte zuurkool is niet te vergelijken met die van zuurkool uit een pakje. Berend maakt zijn zuurkool van spitskool. Spitskool behoort, samen met witte kool, rode kool en savooikool, tot de sluitkolen. Sluitkolen hebben een korte dikke stengel met daarop een gesloten kool. Daarnaast is het blad voorzien van een waslaag, die de houdbaarheid garandeert. Spitskool is qua smaak en structuur de zachtste kool van de sluitkolen. Zo zacht dat het zelfs rauw te eten is met een leuk recept. Het zaaien van spitskool is niet eenvoudig, daarom raadt Berend aan om afgekweekte plantjes aan te kopen. Deze kosten ongeveer €0,15 per plantje. Poot de plantjes voor 1 april in de volle grond. Zorg voor voldoende water de eerste tijd en pas op voor de vogels. Wied regelmatig het onkruid en geef bij droogte voldoende water, want sluitkool heeft relatief veel vocht nodig. Houd er rekening mee dat wanneer de sluitkool groot genoeg is en plotseling veel water krijgt, bijvoorbeeld bij een paar regenachtige dagen, de kans groot is dat de kolen gaan barsten. Ze moeten dan gelijk geoogst worden en in de keuken verwerkt worden. Sluitkolen maken veel wortels, blad en een flinke kool, dus verbruiken ze ook veel. In de winter wordt er als het goed is veel stalmest of compost onder de grond gespit. Op 10 vierkante meter wordt zeker 3 tot 4 volle kruiwagens gebruikt. Tijdens de groei worden er een paar handjes bloedmeel toegevoegd, voor de maak van blad en kool. Voeg dit niet te snel toe, bloedmeel werkt snel maar kort. Er moet dus eerst een plant van formaat zijn, anders krijg je veel buitenblad en je wil juist dat het ten goede komt van de krop. Tot slot krijgt de plant tijdens de groei ook nog patentkali, voor de smaak en houdbaarheid van de kool. Slakken kan je voorkomen door een beetje as van schoon verbrand hout om de plant heen te strooien. De zuurkool die je tijdens de workshop zelf maakt is na ongeveer 6 weken eetbaar. Daarna kan je de zuurkool mee naar huis nemen, niet voordat we jullie hebben laten proeven van wat je van zuurkool onder andere kan maken. Smullen maar!

Saskia de Blois

17

Het weer Het weer blijft verbazen Weet u het nog? In 2013 kwam de meteorologische lente in de top-10 te staan van de koudste lentes in honderd jaar. Daarbij was het voorjaar van 2013 uitzonderlijk koud in heel Noord-Europa. Vooral maart, in Nederland de koudste maart sinds 1962. Nu schrijven we 2014 en maart moet nog beginnen. De wintermaanden december, januari en februari hebben we achter ons. Maar koud winterweer hebben we in Nederland niet gezien. Wel wisselvallig, zeer zacht en nat weer veroorzaakt door een hardnekkig luchtdrukpatroon met diepe depressies over de Atlantische Oceaan naar de Britse Eilanden. Mede gevormd door het uitlekken van zeer koude lucht boven N-Amerika, waar het juist erg koud was. Daarbij zeer lage luchtdruk van die depressies met bij ons soms onstuimig weer. Vooral de Sinterklaas en Kerststorm vielen toen op en begin januari met o.a. omgewaaide bomen en in Zeeland windstoten van 143 en 169 km/h. Zo’n langdurig en hardnekkig luchtdrukpatroon komt weinig voor. Analyse (KNMI) geeft aan dat zo’n lage gemiddelde luchtdruk als deze winter boven het noorden van de Atlantische Oceaan minder dan eens in de honderd jaar voorkomt. Die depressies veroorzaakten ook extremen in het westen en zuiden van Europa. Vooral Ierland, Engeland en Frankrijk hadden te maken met wateroverlast. Grote delen van Engeland waren in januari nog nooit zo nat. Maar ook aan de zuidzijde van de Alpen (Noord Italië, Zuid-Zwitserland en het zuiden van Oostenrijk) was er mede daardoor erg veel sneeuw. Bij ons in Vlaardingen vrijwel continue wind uit het zuiden en daardoor geen kou. De hele winter geen vorst gehad (slechts 3 nachten met minima tussen de – 0,4 en – 1,4 gr.). Sneeuw is alleen in het noordoosten waargenomen. Door het aanhoudend zachte weer gaat deze winter de boeken in als de op een na zachtste winter sinds het begin van de metingen in 1706. Zegt dat iets voor komend voorjaar? Eigenlijk niet. Het is maar de vraag of de westcirculatie, waar we nu al met zekere regelmaat mee te maken hebben, zo blijft. Een paar jaar geleden hadden we ook een zachte winter en werd het in maart en april juist kouder met nog een paar koude nachten en zelfs een sneeuwbui. Het beste is het weer te blijven volgen. Op onze vernieuwde website geven we nu wekelijks een korte vooruitblik op het weer voor de komende twee weken http://verkade-vlaardingen.nl/Weer.aspx VOORJAAR TUINWERK Het voordeel van een zachte winter is dat we snel aan de gang kunnen in de tuin. Het ruikt dan soms al naar de lente, dus hoogste tijd voor grote schoonmaak. Eerst opruimen en daarna aan de slag met snoeien en mesten. Vaste planten zijn planten die kruidachtig zijn en hebben geen houtige delen. De meeste soorten sterven tijdens de winter af, overwinteren in de grond en komen (als het goed is) elk jaar weer terug. Van vaste planten worden lelijk blad en dode bloeistengels afgeknipt en dat geldt ook het blad van groenblijvende vaste planten dat door wind en neerslag is beschadigd. Zo krijgt nieuw blad ruimte. 18

Vaste planten die grote pollen maken zoals asters, margriet en gulden roede (Solidago) moeten om de 3 à 4 jaar worden verjongd. Dat wil zeggen: rooien, delen en groeikrachtige scheuten opnieuw uitplanten. Het is even wat werk, maar na zo’n opknapbeurt kunnen ze er weer jaren tegen. De ruimte tussen vaste planten aanvullen met compost, eventueel verrijkt met organische voeding (gedroogde koemest). Rozen hebben ook baat bij extra voeding, want ze stoppen elk jaar veel energie in hun groei en bloei. Ook voor andere plantengroepen is speciale voeding te koop, bijv. Buxusmest (voor mooie groene bladkleur) en Rododendronmest (met de voorkeur voor zure grond). Organische mest verrijkt de tuingrond met bodemleven, dat is bij ’kunstmest’ niet het geval. De periode maart-april is voor het geven van organische voeding geschikt. De voedingsstoffen komen dan op het goede moment beschikbaar voor de planten. Kunstmest is direct werkzaam, dus dat zo nodig later toepassen. Tip: als buxus gele bladrandjes heeft of weinig groei vertoont, helpt speciale mest (buxusmest). Voor het bijhouden van de tuin is snoeien belangrijk. Snoeien van bomen en struiken kan niet op elk willekeurig moment van het jaar. Elke plant heeft een periode waarin het snoeien zorgt voor een gezonde groei en verjonging. Daarmee is meteen het grootste misverstand over snoeien uit de wereld geholpen; snoeien is niet alleen voor de vorm, maar ook voor de gezondheid van de planten! In het voorjaar is het tijd om een groot aantal planten onder handen te nemen. Denk bijvoorbeeld aan heesters als Forsythia, Ribes, e.d. en struikrozen en ook zomerbloeiende heesters zoals vlinderstruik (Buddleia). Algemeen geldt: verwijder scheuten die naar binnen groeien. Sommige heesters en vaste planten flink terugsnoeien om ruimte te maken voor nieuwe scheuten. Daarbij deze vuistregel: bloeit de plant op scheuten van hetzelfde jaar dan in het voorjaar snoeien. Bloeit de plant echter op scheuten van het voorgaande jaar, snoei deze dan kort na de bloeiperiode. Zijn de rozen nog niet gesnoeid? Ook al zijn ze al aan het uitlopen, snoeien kan nog steeds. Het voorjaar is de beste tijd, maar wel na de vorst (beetje nachtvorst kan geen kwaad). Snoei de rozenstruik terug tot drie á vijf ogen. Klimrozen kunt u ook terug snoeien, beperk dit tot de uitlopers en blijf van de doorgaande takken af.. Lei- en klimheesters die na de langste dag bloeien, zoals de klein-bloemige Clematis, kunnen flink worden teruggesnoeid. Omdat zulke sterk teruggesnoeide planten veel nieuw gewas maken, kunnen ze wel wat voeding gebruiken. Bij de naaktbloeiende of winterjasmijn (Jasminum nudiflorum) is de bloei achter de rug en is snoei soms nodig. Jongere, groeikrachtige (groene) takken worden gespaard en opnieuw aangebonden. Een tak die de grond raakt, maakt spontaan wortels. Zo kom je nog eens aan een extra plant! Bomen zoals walnoot, esdoorn en berk mogen nu niet worden gesnoeid. Ze hebben een sterke sapstroom en kunnen letterlijk dood bloeden. Zomersnoei (juni-juli) heeft dit bezwaar niet. Dat je vaste planten moet snoeien in de lente weten de meesten wel. Snoei ze echter ook ná de bloei, zo gaan de meesten nog een keer bloeien en kun je er soms zelfs tot in oktober van genieten.

S.W.P. Verkade 19

Lente Wanneer wordt het lente als er nog kou kan komen De sneeuw zit nog strak aan struiken en bomen De wind waait soms met gure en harde hand Wanneer komt eindelijk de lente in het land Wanneer wordt het lente als er, met nog schaatsen aan je voeten, nog geen vogels zijn om ons op de tuin te begroeten In de lente zingen zij in het ontluikend groen Nu wachten zij ook stilletjes op het lente-seizoen Wanneer wordt het lente als er nog stormen komen Veel nieuwe natuur wordt ons dan hardhandig ontnomen De natuur heeft veel pracht maar ook macht Daarom zal hij komen met volle lente-kracht

Tinus van de Tuyn

20

Scootmobiel en fietsenstalling foto’s

21

Scootmobiel en fietsenstalling foto’s

22

Vogels en insecten in de tuin Beste tuinvrienden, een paar oplages geleden hebben we het gehad over het belang van de insecten in ons milieu, dit stukje gaat over wilde bijen in de tuin. Bijen, bijen en nog eens bijen... In Nederland komen maar liefst 338 soorten bijen voor. Ik dacht dat bijen altijd in grote korven bij elkaar zaten en lekker honing maakten. Maar er leven 338 soorten bijen met elk hun eigen leefwijze. Bij dit aantal zijn ook de hommels inbegrepen. Eigenlijk is de hommel een bij met een flinke haardos. In dit stukje waar ik de informatie uit (www.wildebijen.nl ) heb gehaald laten we zien hoe leuk het is om de bij naar je eigen tuin te lokken. Wij houden het bij de solitaire (wilde bij). Het mooie hiervan is dat je ook nog een bijdrage levert aan de bescherming van de bij. Zandbij We bespreken een paar soorten bijen beginnend met de zandbij. In je tuin zie wel eens kleine zandheuveltjes. Meestal denk je dat het mierennesten zijn maar probeer eens een tijdje naar het heuveltje te kijken. Dan zie je op een gegeven ogenblik twee sprietjes uit de grond komen. Enige tijd later zie je een complete bij uit de grond komen. Deze bij heeft haar nestje onder de grond in een zanderige ondergrond gemaakt. Het is een hele prestatie van zo’n klein beestje om de hoeveelheid zand weg te graven. Zij legt haar eitjes onder de grond. Zandbij aan het werk Metselbij De metselbij is een gewilde gast in de bijenhotels die je zelf kunt maken. De metselbij maakt eerst de kamertjes van het gemaakt bijenhotel schoon. Je ziet de bij met klein pluisjes of zaagseldeeltjes uit de kamertjes komenHet doel van de metselbij is het maken van broedkamertjes. De broedkamertjes worden voorzien van door haar verzameld stuifmeel. Dan legt ze een eitje en sluit de broedkamer af met een kurkachtig leemwandje. De metselbij kan wel tien broedkamertjes per dag maken. De bijen verpoppen zich, maar komen pas de volgende zomer uit het broedkamertje.

23

De bijenvriendelijke tuin Het is wel belangrijk dat in je tuin drachtplanten staan,dit zijn de leveranciers van stuifmeel en nectar. Deze planten moet wel in de buurt staan van het bijenhotel. De meeste solitaire bijen hebben maar een beperkte actieradius. Zorg ook voor een gespreide beplanting. In de tuinplantjes uit het tuincentrum zit namelijk geen stuifmeel of nectar en zijn ongeschikt voor de bijen. Zelf een bijenhotel maken. Er zijn diverse manieren om een bijen hotel te maken van heel mooi tot heel eenvoudig. De meest simpele is om een aantal conservenblikjes aan de muur te hangen. In de blikjes stukjes bamboe te leggen op elkaar gestapeld. Zorg wel dat de blikjes een beetje afschot hebben naar voren zodat het water niet in de bamboebuisjes kan lopen.

Een wat luxer model zie je hiernaast. Zorg voor wat droge boomstammetjes. Zaag deze op een lengte van een 20 cm. Boor hier gaten in van verschillende diameter ongeveer 15 cm diep. Maak van multiplex een mooi dakje en een luchtige constructie van plankjes. leg daar de boomstammetjes op en je hebt een onzettend lux bijenhotel. Ga het hot niet verven maar laat het puur natuur. In verf zitten weer allerlei stoffen die noet gezond zijn voor de bijen. Als je geintresseeerd bent in de bijendie in je tuin voorkomen en je wilt weten welke soort het is. Op de website van www.zoekkaartwildebijen.nl kun je een geplastificeerde bijenkaart kopen voor 1 euro. Ik wens iedereen een fijn ,lang en warm tuinseizoen en denk ook aan de bovenstaande diertjes en je maakt van je tuin een waar bijenparadijs.

Gert-Jan Bras

24

Voorzitter: Secretaris: Penningmeester: Alg. onderhoud: Tuinuitgifte: Kantine adm:

A. van Embden 010 4343710 A.L.M. Timmers J.C. Koopman Th.H. van Rijswijk 06 21277240 G. Pappers C.J. Vermeer

Bestuurskamer volkstuindersvereniging “Zuidbuurt” Zuidbuurtseweg 6, 3133 KC Vlaardingen Tel. 010 4351169

E-mail: [email protected] Website: www.vtvzuidbuurt.nl Inloopspreekuur bestuurskamer: Zaterdag 10.00 – 12.00 uur Woensdag 14.00 – 16.00 uur

Tolhuis is een gratis uitgave van de v.t.v. “Zuidbuurt” en verschijnt 4x per jaar Coverfoto: Tulpen. Achterkant: Vingerhoedskruid. Redactie: Theo van Rijswijk Hoofd redactie Ria Timmers Agenda Marijke van Tienen Columnist Saskia de Blois Columnist Anthony van Gelder Lay-out/foto’s Gert-Jan Bras Columnist Cock Boes Columnist Verspreiding via het secretariaat Kopij aanleveren: [email protected]

25

Vingerhoedskruid 26