‘t Pompebled 14e jaargang
Nr.:
145
December 2006
ig e
ld
ske a Pe
S
y Fr
lle n
Doarpskrante mei it nijs fan
r sw â
Colofon
't Pompebledpraatsje Het laatste Pompeblêd van dit jaar is weer gevuld met interessant nieuws. Deze keer hebben wij geen interview, maar een kerstverhaal. De redactie hoopt, dat de lezers dit met interesse zullen lezen. Over onze redactie gesproken, op de valreep van 2006 kunnen we een heuglijke gebeurtenis melden. Jan en Anneke Atsma uit Siegerswoude hebben een kerngezonde zoon gekregen. Zijn naam is Douwe. De andere redactieleden gelukwensen Jan en Anneke hiermee. Een felicitatie is ook het 60-jarige huwelijksfeest van Jouke en Maaike Wind uit Frieschepalen waard. Hun levensverhaal werd door De Woudklank opgetekend. “Al op de legere skoalle fûn ik har it moaiste famke, en dat fyn ik no noch”, zegt Jouke Wind over zijn vrouw. De verkiezingen voor de Tweede Kamer liggen intussen alweer een tijdje achter ons, maar hebben nog niet tot een kabinetsformatie geleid. Wel zijn de kiezers geconfronteerd met veel politiek gekrakeel. Dat inwoners van Frieschepalen en Siegerswoude trouwe stemmers zijn werd bewezen door de opkomstpercentages. In Frieschepalen stemde 90,96 van de inwoners, in Siegerswoude 89,38. Hoger dan het Opsterlandse gemiddelde van 84,50. Traditioneel kregen het CDA en de ChristenUnie veel stemmen, maar ook de Socialistische Partij deed het goed in beide dorpen. De Partij voor de Dieren kreeg in Frieschepalen zes en in Siegerswoude vier stemmen. Tot slot wenst de redactie alle lezers, bezorgers en adverteerders prettige feestdagen en een voorspoedig 2007. Wij vonden het een aardig idee deze keer een foto van de kerstboom aan de Lytse Leane in Frieschepalen op de voorpagina te zetten.
‘t POMPEBLED verschijnt 10 keer per jaar Oplage: ±900 exemplaren
Uitgave en advertenties: H. Canrinus, De Rusken 44, Frieschepalen tel.: (0512) 30 30 77
Redactie en bezorging: Siegerswoude: Sieta van der Galiën, Middenwei 5b, tel.: 06 50 23 74 65 Pjirkje Idsinga-Vellinga, Bremerweg 28, de Wilp, tel.: (0594) 63 27 11 Anneke Atsma-v.d. Velde, Binnenwei 23, Tel.: (0512) 30 12 48
Frieschepalen: Trynke van der Wier, Kromhoek 15, tel.: (0512) 30 24 50 Jelle Jeensma, Lytse Leane 5, tel.: 06 21 23 87 64 Albert Gjaltema vormgeving en illustratie Uitgifte volgende nr.: 26 en 27 januari
Kopij: Kopij voor het volgende nummer uiterlijk inleveren op maandag 15 januari 2007 voor 18:00 uur bij de redactie. Op de computer gemaakte teksten in Times New Roman 11 punts op 3,5’’ diskette aanleveren a.u.b. of per e-mail:
[email protected]
Advertentietarieven: Deze zijn beschikbaar op aanvraag. 1
IN DE
SCHIJNWERPER
Door: Jelle Jeensma
Kerstverhaal
De Tweelingbroer
N
a een vlekkeloze glijvlucht landde het KLM vliegtuig op de luchthaven van Montreal. De passagiers maakten aanstalten om het toestel te verlaten. Op weg naar huis, werk of vakantiebestemming. Als laatste stapte een man met een normaal postuur en zilvergrijs haar uit het vliegtuig. Hij hield een taxi aan en vroeg de chauffeur hem naar een dorp buiten Montreal te brengen. De man oogde gespannen. Over een paar uur zou hij, hier in Canada, de belangrijkste ontmoeting van zijn leven hebben. Nadat de taxi de drukke snelwegen bij de luchthaven achter zich had gelaten, ontvouwde zich een weids landschap met bossen, bergen en rivieren. De man bleef zwijgen, totdat de taxichauffeur hem aansprak. Dat zijn passagier geen Canadees of Amerikaan was, zag hij direct. “What’s your name”?, vroeg de chauffeur op beleefde toon. De man antwoordde: “My name is Peter de Wit. I am a Dutchman and come to visit my family.” Ze babbelden nog wat na en daarna verviel Peter, terwijl het langzaam donker werd, in stilzwijgen. De taxi reed door een paar dorpen, waar veel kinderen zich vermaakten op straat. De kerstverlichting brandde overal. Bij de dorpskerk was een adembenemend schouwspel te zien met verlichte dierenfiguren, die een vrolijk rondedansje leken te maken. De rit zou nog wel even duren.
hadden elkaar na de oorlog ontmoet en waren daarna getrouwd. Daarna begonnen ze in Enschede een groothandel, die Peter later overnam. Hij maakte er met zijn vrouw een goedlopend bedrijf van. Zijn moeder Ilse, die tien jaar geleden was overleden, was in oorlogstijd een dappere verzetsvrouw geweest. Peter kreeg niet alles te horen, want zij praatte vrijwel nooit over het verleden. Als koerierster had ze de Duitse linies doorkruist om informatie over te brengen van verzetsmensen die de bezetters saboteerden. Ze nam grote risico’s, maar weigerde met het levensgevaarlijke werk te stoppen. Bijna ging het mis toen een Duitse soldaat haar aanhield, terwijl ze op haar fiets op weg was naar een onderduikadres. Door een smoesje te verzinnen, kon ze voorkomen dat ze opgepakt werd. In de laatste oorlogsjaren werd het verzet steeds heviger. Ilse speelde hierin een belangrijke rol. Maar het einde van alle ellende was goddank in zicht. Berlijn was al in handen gevallen van de Russen en de nazi’s stonden op het punt om te capituleren. In Nederland bood het verzet hevig tegenstand om de vijand op de knieën te krijgen. Op 5 mei 1945 werd Nederland door de geallieerden verlost van het Duitse juk. Eindelijk vrij! De onderdrukking behoorde voorgoed tot het verleden. Toen de Canadese tanks Nederland binnentrokken kon de bevolking haar geluk niet op. Drommen mensen
Peter was voor de eerste keer in zijn leven in Canada. Zijn bezoek had een reden. Een paar weken voor zijn komst kreeg hij volkomen onverwacht een telefoontje. Dit zou zijn leven totaal veranderen. Terwijl de taxi verder reed, gonsde het gesprek nog na in zijn hoofd. Maar ook gingen zijn gedachten weer terug naar zijn jeugdjaren. Peter was nu een man van middelbare leeftijd. Zijn drie volwassen kinderen waren het huis al uit. Peter werd vlak na de Tweede Wereldoorlog geboren. Zijn ouders 2
stonden langs de kant van de weg om de bevrijders te onthalen en toe te juichen. Ook Ilse, de vrouw die zo heldhaftig was geweest. Ze probeerde op een tank te klimmen, maar viel bijna van het voertuig. Een jonge officier pakte haar, breed lachend, spontaan vast. Even ontmoetten hun ogen elkaar. “Hallo, I am Jack Warren,” zei hij lachend. Ilse vond hem meteen sympathiek. Ilse omhelsde Jack innig, terwijl de militaire karavaan verder trok. Het was de eerste ontmoeting tussen deze beide mensen, maar ze zouden elkaar later weer zien. Het einde van de oorlog gaf het land weer nieuw perspectief. Vijf jaar later was Nederland totaal veranderd. De jaren vijftig waren aangebroken, een tijd van wederopbouw. De puinhopen van de oorlog waren verdwenen en hadden plaatsgemaakt voor nieuwe huizen en woonwijken. Het leven was weer op gang gekomen. Ilse trouwde vlak na de oorlog met Clement. Niet veel later werd Peter geboren. Hij was en bleef enig kind. Peter had een gelukkige jeugd in een harmonieus gezin. Zijn ouders werkten hard, om hun bedrijf tot een succes te maken. Peter doorliep de lagere school en ging toen naar een detailhandelschool. Zou hij ooit zijn ouders opvolgen? Hoewel Peter veel vriendjes had, kreeg hij steeds sterker het gevoel dat er iets ontbrak in zijn leven. Het was een vreemd, moeilijk te definiëren gevoel. Hield men iets voor hem verborgen? En waarom was zijn familie zo zwijgzaam als er weer een familiefeestje was?
lade. Voorzichtig opende hij de kast en zag daar een bundeltje papieren liggen. Hij bekeek de papieren aandachtig. Hé, daar lag zijn geboortebewijs? En zag hij het goed? Lag daar een tweede papier waarop dezelfde geboortedatum, maar een andere naam stond? Toen hij, nieuwsgierig geworden, de documenten beter wilde bestuderen, kwam zijn moeder plotseling binnen. Ze trok wit weg, toen ze hem zag met de papieren. “Maar Peter, waar ben je naar op zoek?”, klonk het streng. “Moeder, alle leerlingen moeten hun geboortebewijs laten zien, ik dacht dat het wel ergens in deze kast opgeborgen zou zijn.” Ilse trok wit weg en griste Peter de papieren uit handen. “Je had mij eerst moeten vragen, je mag niet zomaar op eigen houtje in de kasten gaan snuffelen.” Peter schrok van haar onverwachte reactie, maar een week later was hij het incident al weer bijna vergeten. Bijna, want het bleef toch aan hem knagen. Hadden zijn ouders iets te verbergen? Peter sprak erover met zijn vader, maar die gaf alleen maar ontwijkende antwoorden. Al snel raakte deze gebeurtenis op de achtergrond. De jaren verstreken en de tijden veranderden. Peter werd volwassen, stichtte een gezin en werd een geslaagd zakenman. Het ging hem goed sinds hij het bedrijf van zijn ouders had overgenomen. Toen Peter zestig werd, begon hij steeds vaker na te denken over zijn opvolging. Zou één van zijn kinderen hiervoor geschikt zijn? Op een avond was hij op zijn kantoor om een plan hiervoor te maken. Plotseling ging de telefoon. Hij hoorde een krakend geluid en daarna een mannenstem. De man sprak goed Nederlands, maar hij had duidelijk een Engels accent. “Spreek ik met Peter de Wit”? “Jazeker,” antwoordde Peter. “Met wie heb ik het genoegen?” De stem aan de andere kant van de lijn klonk aarzelend. ”Ik weet, dat dit als een complete verrassing komt, maar ik ben familie van u”. “Familie? Ik begrijp het niet, wie bent u
Toen Peter dertien jaar werd, had hij zijn geboortebewijs nodig. De schoolleiding had daarom gevraagd voor zijn studie. Waar kon dat document zijn? Hij moest het de volgende dag tonen, maar hij had het nog nooit eerder gezien. Peter had haast en doorzocht snel de hele kamer, totdat hij op een ladekast stuitte, die was afgesloten. Hij ging op zoek naar de sleutel en vond deze in een andere 3
dan?”, reageerde Peter verbaasd. Toen werd het even stil en zei de man. “Ik ben Sander, uw broer”. Peter was onthutst en wist niet wat hij moest zeggen. “Is dit een
wilde zijn geheim niet meenemen in het graf. Hij wilde dat ik contact met je zou zoeken. Toen heb ik uitgezocht waar je woonde.” “Maar wie is je vader dan,?” vroeg Peter. Sander haalde diep adem. “Zijn naam is Jack Warren. Hij diende in de Tweede Wereldoorlog bij de geallieerde troepen en was erbij toen Europa werd bevrijd. Toen hij in Nederland was heeft hij een meisje leren kennen, ze heette Ilse, dat is dus je moeder.” Peter dacht na. Het werd hem langzaam duidelijk. Hij dacht terug aan het gevonden geboortebewijs in zijn kindertijd. Had dat er toch mee te maken? Het moest wel. Sander ging verder. ‘Nadat mijn vader na de oorlog weer naar Canada was vertrokken, bleek Ilse zwanger te zijn van hem. Ze kreeg een tweeling, jij en ik. Maar mijn vader wilde niet met haar trouwen en voelde er niets voor in Nederland te gaan wonen. Hij kon niet buiten zijn eigen land. Jouw moeder had geen geld om voor twee kinderen te zorgen. En bovendien sprak iedereen er schande van dat een jonge ongehuwde moeder twee kinderen moest grootbrengen. Je weet hoe dat ging in Nederland in de conservatieve jaren vijftig. Jouw moeder schaamde zich erg en wilde zo weinig mogelijk aan haar misstap herinnerd worden.” “En daarom zijn we uit elkaar gehaald. Ze vonden dat dit beter was. Alle mensen die ervan wisten dat de tweelingbroertjes gescheiden zouden worden, beloofden elkaar plechtig altijd te zullen zwijgen,” zei Peter. “En dat hebben ze gedaan,” beaamde Sander. “Jouw moeder en Jack maakten de afspraak, dat ik met hem naar Canada zou meegaan. Hij zou alles regelen. Jij zou bij je moeder achterblijven en nooit van mijn bestaan weten. Ze zouden ook aan mij niets vertellen.” “Maar het liep allemaal toch anders,” zei Peter. Sander knikte. “Inderdaad, toen mijn vader doodziek werd, kreeg hij na al die jaren berouw en heeft hij mij toch nog de waarheid verteld. Ik heb direct de telefoon
grap?” “Beslist niet,” zei de man “Ik heb u belangrijk nieuws te vertellen. Het is het beste, dat u naar Canada komt, zodat we elkaar persoonlijk kunnen ontmoeten. Dan zult u van mij het hele verhaal horen.” De mannen praatten nog even verder, maar Peter was overtuigd geraakt door de boodschap. Toen Sander de hoorn op de haak had gelegd, boekte Peter meteen een vliegreis naar Canada. Hij vertelde zijn vrouw en kinderen waarom hij naar dat werelddeel vertrok. Zij reageerden verbaasd, maar waren ook blij verrast. De taxichauffeur zette Peter na een rit, die eeuwig leek te duren, af voor een mooi landhuis in een bosrijke omgeving. Toen Peter aanbelde opende een oudere man de deur. Peter stond perplex. De ander leek als twee druppels op hem en was zijn perfecte evenbeeld. Sander had dezelfde gelaatstrekken, hetzelfde postuur en sprak, net als Peter, op een bedachtzame toon. Peter werd overmand door emoties. Dit was zijn tweelingbroer, dat kon niet anders! Maar hoe zat alles nu precies in elkaar? Peter betrad een gezellig vertrek waar de fraai opgetuigde kerstboom voor een gezellige sfeer zorgde. Sander nodigde Peter uit om te gaan zitten. “Beste broer,” zei hij geëmotioneerd, “natuurlijk ben ik je een verklaring schuldig. Ik begrijp dat je in de war was toen ik je belde. En dat na al die jaren”. “Maar waarom nu pas?” vroeg Peter. “Weet je,” zei Sander, “ik weet pas sinds kort dat we een familieband hebben. Een paar weken geleden is mijn vader overleden. Hij is heel oud geworden. Op zijn sterfbed heeft hij mij over jouw bestaan verteld. Hij heeft al die tijd gezwegen, maar 4
gepakt en je alles verteld.”
2010/2015 voorlopig 13 woningen gebouwd. Hierbij komen ook enkele huurwoningen en starterswoningen. Tenslotte wijst burgemeester Heldoorn ons op onze verantwoordelijkheid ten aanzien van de branden tijdens de jaarwisseling. Hij wijst vooral op de panden in het dorp die van een rieten dak zijn voorzien. Hier geldt vooral, bezint eer gij begint. Verder wenst plaatselijk belang Frieschepalen iedereen een gezond en gelukkig 2007 toe. Het bestuur
Peter en Sander tuurden langdurig naar het haardvuur. Ze keken elkaar lang aan. “Wat ben ik blij, dat ik na al die jaren een broer heb gevonden. Kom, laten we bij ons kerstfeest vieren. We hebben zoveel jaren verloren. We komen tijd tekort om dat allemaal in te halen,” zei Sander. Peter glimlachte. “Je hebt mij heel wat te vertellen, Sander. Ik popel van verlangen om op de eerste kerstdag het levensverhaal te horen van mijn enige broer.”
P
D
e Oosterse Bruid
De nieuwste film van Open Doors in Frieschepalen Hierbij willen wij iedereen uitnodigen om op donderdag 25 januari 2007 om 20.00 uur naar de “Iepen doar” in Frieschepalen te komen.
laatselijk Belang Frieschepalen
Op 4 december zijn B&W van Opsterland bij ons op bezoek geweest. De volgende punten zijn aan de orde geweest: aanleg riool buitengebied; het project is afgesloten en de communicatie met de gemeente is goed geweest. Aanleg wandelpad langs de grenspalen; B&W is zeer positief over dit plan en men heeft kennis genomen van de getoonde informatie. Plaatselijk belang krijgt dan ook de volle steun bij het indienen van de aanvraag bij het Boerenlandpad platform. Dit is inmiddels gebeurd. Verder is er gesproken over de brede school en het M.F.C. B&W is blij verrast dat de plannen zich in dit hoge tempo ontwikkelen, terwijl in de gemeenteraad nog een interne discussie moet plaatsvinden over de brede school. Verder hebben wij aandacht gevraagd voor het probleem van het parkeren, vooral bij nieuw aan te leggen straten. Wij zien ook in Frieschepalen dat steeds meer straten worden vol gezet met auto's. Wij hopen dan ook dat de inwoners hun verantwoordelijkheid nemen, zodat de doorstroming te allen tijden gewaarborgd blijft. Tenslotte wordt er nog gesproken over het aantal te bouwen woningen. In Frieschepalen worden in de periode
Een medewerker van de stichting Open Doors komt dan vertellen over de situatie van de christenen in China en het MiddenOosten. Tijdens de bijeenkomst wordt ‘De Oosterse Bruid' vertoond. Deze film vertelt het verhaal van Pete de Jaeger, een jonge Zuid-Afrikaan met christenvrienden in het Midden-Oosten, hij valt op een zakenreis midden in een familiedrama: zijn vriend Masoed wordt op z’n trouwdag gearresteerd op de twijfelachtige beschuldiging dat hij de profeet Mohammed beledigd heeft. Hij ontdekt al gauw hoe de christenen in dat land gediscrimineerd worden. Intussen maakt zijn vriendin Liana in China een tvverslag voor de BBC over het moderne China, dat zich opent voor de wereld. Dankzij de goede raad van Pete laat zij zich niet inpakken door de vriendelijke Chinese gastvrouwen. Zij ontdekt dat het moderne China twee heel verschillende gezichten heeft, en doet daar verslag van door christenen te interviewen die
5
gearresteerd zijn tijdens een samenkomst.
slachterij yn Eelde, is op it stuit net thús en ek Enti is der net, want dy hat krekt in keamer krigen yn Grins. Sy studearret Ingelsk. Ek sy hat niget oan ferskillende talen. Elea reizget ek nei Grins, nei it gymnasium. Op ’e fyts nei de bus, dy’t har yn ien ruk nei de stêd Grins bringt. Sy praat net Frysk, mar kin it wol ferstean. Op de legere skoalle yn Sigerswâld waard net folle Frysk tsjin har praat en it ûnderwiis yn de taal hie ek net safolle te betsjutten.
De film maakt duidelijk dat wij onze vrijheid kunnen gebruiken om het lot van vervolgde christenen te verbeteren. Het verschil met de christenen in het Westen is schrijnend. Open Doors is een Nederlandse stichting die sinds 1955 op de bres staat voor vervolgde christenen. Zij heeft deze film laten maken om de ware situatie van de christenen in China en de Moslimwereld voor het voetlicht te brengen. Rosa Kooi
Wer lizze de “roots” fan de famylje? Pake en beppe binne Grinzers, HoogezandSappemeer, mar myn heit is hikke en tein yn Yndonesië. Bolk komt út de Feriene Steaten fan Amearika, in part fan syn famylje komt út Sweden, in oar part út Poalen. It is 27 jier lyn, dat wy hjir kamen te wenjen, mar wy ha in oantal jierren ús hûs ferhierd hân en wennen doe sels yn Leiden. Wy woenen op Allardseach in sintrum foar alternative enerzjy begjinne, mar it is in winkel yn biologyske, miljeufreonlike produkten yn Leiden wurden. Enti is yn Leiden berne, Elea yn
D
e doar stiet iepen, as ik op dy rûzige neimiddei oer it wiete hiem by de famylje op Bremerwei 16 oankom. De herdershûn komt my temjitte, mar sjocht der net kwea út, dat ik ferwachtsje net dalik in byt. De jongfaam dy’t by de doar komt, hie ik krekt fytsen sjoen. Mar har mem, Agaath, komt ek al nei de doar ta. Ik sis myn boadskip. “Kom der yn!” Yn hokker taal wolle jo it leafst kommunisearje? It is wol oan Agaath te fernimmen, fan hûs út gjin Frysk prater, mar sy lit dalik blike it in moaie taal te finen. Sy fynt it skande, dat it yn Fryslân linkendewei minder praat wurdt. Sy hat in AFUK kursus Frysk hân. Wy prate ôf, dat wy elk mar yn ús memmetaal prate sille. Doch hat sy wilens meast Frysk praat. Hoe is de famylje gearstald? De frou, Agaath Arends, har freon Bolk, de twa dochters, Enti fan 19 en Elea fan 13. Agaath hat yn Leiden biology en miljeu studearre en wurket no thús, Bolk kin in protte mei de kompjûter en is erfaren yn wiskunde. Hy wurket yn in biologyske
Agaath Arends 6
Sigerswâld. Binne der ek húsdieren? De hûn is wer tige rêstich, it is al in âld bistke, mar tige waaks! Der binne ek 12 hinnen, “Friese meeuwen”, neamt Agaath. En dan net te ferjitten yn de simmer de swellen. Doe’t wy jir earst kamen wie der ien steltsje, no hawwe dêr al wol tolve pear bret, elk mei trije nêsten mei elk wer trije of fjouwer jongen. Se komme troch de iepen foardoar yn wat earder de skuorre wie en by’t simmer is der in plestyk kleed ûnder de balken lâns spand om de measte dong op te fangen. Wy hienen earst ek hynders, mar de fammen dienen der neat mei en it plak wie ek net grut genôch. Ek melkskiep en geiten, we ha in tiidlang sels tsiis makke
Is der in bân mei Sigerswâld? It is in moai doarp om te wenjen, de minsken binne freonlik. Doe’t de famkes noch op skoalle wienen, die ik wol sosjaal kultureel wurk yn it doarpshûs. Ik bin foarsitter fan de feriening foar natuerbeskerming Opsterlân, festige op ’e Gerdyk. Ik fiel my hjir echt thús, al hoewol ik my hjir earst wol iensum fielde, sa wat efterôf, sûnder tillefoan of televyzje. Ik soe hjir net graach wei wolle en ek Bolk wol net wer nei de Feriene Steaten werom. As ik de reed útriid, sjocht de loft der yn it skimer driigjend út. Foar it fel ferljochte flak yn ’t westen, neilitten troch de ûndergeande sinne, fljogge swarte wolkeflarden yn kûgelsfeart op de hurde wyn. Oan de oare kant is de loft dûnker griis mei rôzige toppen, dy’t oerstowe. De fjouwer grutte beammen foarhûs stekke keal en neaken as trouwe wachters fier boppe it spultsje út. De doar bliuwt iepenstean. Pjirkje Idsinga-Vellenga
Wat wurk docht Agaath thús? Ik ha in miljeu-advys buro. Ik wurkje û.o. foar de Fryske Miljeufederaasje, de provinsje of de gemeente. Ik jou foarljochting by duorsum bouwe en b.g. it gebrûk fan bestridingsmiddels. Ek lân ynrjochting hat myn ynteresse. It Ald djip, yndertiid kanalisearre, moat feitelik de âlde stream werfine. Yn ’e hûs kin je sjen, dat der bewust omgien wurd mei ús grûnstoffen. Sa wurdt de sintrale ferwaarming mei hout stookt, mei mooglikheid ta it brûken fan in H.R. tsjettel, as it tige kâld is. In grutte stook kachel is omboud foar gasgebrûk en der stiet ek noch in grutte kachel, sa’t men dy earder yn it skoallelokaal brûkte. De moderne dingen, lykas de magnetron en de kompjûter mei ynternet wurde wol brûkt, mar de âlderwetske, goede dingen binne net de doar út gien en wurde ek noch brûkt.
N
ajaarsconcert De Sjofaar
We kunnen terugkijken op een zeer geslaagd najaarsconcert op 25 november in “de Uthof” te Siegerswoude. Een goed gevulde zaal, een superuitvoering van “Wieger wordt wakker”, een leuk en gevarieerd programma en na afloop veel positieve reacties. Zoiets doet een mens maar ook “De Sjofaar” erg goed en geeft een stimulans om op deze weg verder te gaan. De kinderen en leerkrachten hebben we natuurlijk op de concertavond bedankt, maar vanaf deze plek willen we dat nog een keer doen, want zonder hun inzet, moeite, tijd en enthousiasme hadden we “Wieger wordt wakker” niet uit kunnen voeren. Dus jongens, meisjes, juffen en meesters: ontzettend bedankt voor de medewerking!! En….zijn jullie enthousiast geworden om zelf ook een instrument te leren spelen, dan zijn
Wat binne de leafhawwerijen? Sy meie graach timmerje (it hûs hat wol wat ûnderhâld nedich) en Agaath har wurk is har leafhawwerij. Sy hawwe tige niget oan natuer, en meie graach yn ‘e tún oan ’t wurk. Sy geane meast ien kear yn ’t jier mei fakânsje, op natuer reis, yn û.o. Letlân en Portugal.
7
jullie van harte welkom bij “De Sjofaar”. Even een telefoontje naar onze voorzitter Jan Wagenaar om je aan te melden is genoeg. Hopelijk tot ziens! Na het najaarsconcert richt “De Sjofaar” zich op de Kerst. Op Kerstavond zal een klein groepje de samenzang in “Yn ’e Jister” begeleiden. En op eerste Kerstdag zal “De Sjofaar” medewerking verlenen aan de ochtenddienst in de vGKN Frieschepalen/Siegerswoude. Aanvang hiervan is 9.30 uur. Iedereen is van harte welkom! In het nieuwe jaar werkt “De Sjofaar” toe naar deelname aan het Bondsconcours op 10 maart in “De Lawei” in Drachten. Hiervoor moeten twee stukken en een koraal gespeeld worden en dat vergt natuurlijk de nodige voorbereiding. Er staan al extra repetities en een studieweekend gepland. We willen u via deze weg van harte bedanken voor de bestelling van kerst-, suiker-, of krentenbrood. We hopen dat ze u ook dit jaar weer goed laten smaken. Rest ons nog u allemaal hele fijne, gezegende feestdagen toe te wensen en een heel goed, gezond en bovenal muzikaal nieuw jaar !! “De Sjofaar” repeteert op maandagavond van 19.30 tot 22.00 uur in “De Iepen Doar” in Frieschepalen, en staat onder leiding van Gatze Verbeek uit Frieschepalen. Nieuwe leden en belangstellenden zijn altijd van harte welkom! Voor meer informatie kunt u terecht bij de voorzitter Jan Wagenaar, tel. 0512-302910.Graag tot ziens en horens! De Sjofaar
H
twatûzen jier noch neat feroare; noch krektlike hurd op ’e hûd. Ja wis, wy dogge der sels ek oan mei.......... No leit hastigens, gjin tiid hawwe en loaiens somtiden ek net safier fan elkoar ôf. Hiest no Karst Brúnsma. Dy kaam it hiem by buorman Sake ris wer opstrúnen. Sa’t er sei hie er thús doch net safolle te ferstriken. Mar buorman Sake wie gau beret. “Krij mar in skeppe, dan kinst hjir de reed wol sljochtsje, dy leit der al salang mâl by en ik kom der och sa min oan ta.....” Woe er Karst út ’e hoale lokje? It aard fan ’t bistke kaam al gau boppe driuwen”.Ja moast ris hearre Sake, dat hat ús Leavenhear dêr mei de skepping sa hinne lein; dêr kom ik net mei in leppe oan!” ferdigene Karst him. “Soa”sei Sake en makke op dat stuit fierder gjin wurden smoarch oan Brúnsma, mar hy tocht al by himsels: As alle minsken sa wienen asto biste; hiesto middeis gjin jirpels yn ’e panne! Ik fiel Sake hielendal oan. Mei-inoar troch de tiid; wat kin dat doch moai wêze, fynst ek net?
I
nzameling oud papier Op de volgende data wordt het oud papier binnen de bebouwde kom weer ingezameld: Donderdag 11 januari 2007 Orgelfonds Gereformeerde kerk
oi Jildou
Lokkich bisto wer op ’e gleed kommen nei dat ûngemak yn ’e berm. It die my, (en faaks ek in soad lêzers) daliks tinken oan de likenis fan de barmhertige Samaritaan út de Bibel, yn Lukas 10. Wat dat oangiet is it minskdom yn sa ’n
8
Ja, sa om de krystdagen hinne, dan wolle wy ús tinzen noch wolris neier bepale by ús meiminsken om dêrnei, mei heechstens goede foarnimmens it nije jier útein te setten. Ik winskje dy, dyn neisten en al ús lêzers: sûnens, moed en krêft ta om (mei elkoar) de krekte dingen te dwaan. Allegearre fijne feestdagen hear! Freerkje
Z
terechtstaan. De politierechter legde haar een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee maanden op. Friesland heeft er in vijf jaar vijf nieuwe soorten libellen bij gekregen. Onderzoekers schrijven de aanwinsten toe aan het warmere weer. Het gaat om soorten, die vanouds thuis zijn in ZuidEuropa of Afrika. De nieuwe soorten werden waargenomen bij Wijckel (de bandheidelibel), op Schiermonnikoog (de zadellibel), bij Bakkeveen (de zuidelijke glazenmaker), Oldeberkoop (vuurlibel) en Rotsterhaule (beekoeverlibel). Sommige van de nieuwe soorten kunnen zich hier misschien definitief vestigen. Als het in dit tempo doorgaat, is Friesland over een paar jaar vergeven van braakliggende industrieterreinen. Dit vreest de milieubeweging. Onderzoek toont aan dat er drie tot vier keer zoveel bedrijventerrein worden aangelegd als
o was de maand
De Lemster politie geeft de strijd tegen dieven uit het Westen op. Lemsters bij wie is ingebroken, hoeven niet echt meer te rekenen op de politie. Natuurlijk zullen agenten het gebruikelijke buurtonderzoek uitvoeren, maar van een intensieve speurtocht is geen sprake meer. Veel dieven komen uit het Westen en die zijn via de A6 zo weer vertrokken. Teleurgestelde en boze schaatsfans eisen van schaatsbond KNSB dat er veel meer kaarten in de vrije verkoop komen voor grote wedstrijden. Ze hebben een website opgericht, volgendjaarwelkaartjes.tk, waarop medestanders kunnen reageren. De groep is opgericht na de computerproblemen bij Thialf in Heerenveen. De schaatstempel had voor het komende Wereldkampioenschap Allround begin januari maar 750 kaarten per dag in de vrije verkoop gekregen. Door een stormloop op dat kleine aantal kaartjes sloeg de computer op hol. Friese treinreizigers kunnen voor het eerst op pad met de nieuwe Arrivatrein. De Spurt pendelt hiermee heen en weer. De Spurt wordt in juli volgend jaar in gebruik genomen op het traject LeeuwardenStavoren. In september volgt dan het spoor tussen Leeuwarden en Groningen. Een frauderende oude vrouw krijgt geen celstraf. Vele jaren verzweeg een inwoonster van Leeuwarden (72) voor de Sociale Verzekeringsbank dat ze met een man samenwoonde. De bankinstelling keerde haar eerst een nabestaandenuitkering en later AOW uit. De bejaarde moest
P
euterspeelzaal
“It Bijehûs” is gevestigd in dorpshuis “Uthôf”. Openingstijden zijn dinsdag- en donderdagochtend van 8:30 - 11:15 uur. Toelating is vanaf de leeftijd van 2,5 jaar. Is er geen wachtlijst, dan is uw peuter van 2 jaar ook welkom. We plaatsen de peuter in volgorde van aanmelding. Vroegtijdig aanmelden verplicht u tot niets, maar is wel aan te raden in verband met de wachtlijst. Het kan al vanaf 1,5 jaar bij leidster Aukje Kooi, telefoon: (0512) 30 20 30. 9
eigenlijk nodig is. “De open ruimte slibt sluipenderwijs dicht met bedrijventerreinen, kassen, woonwijken en snelwegen”. De milieubeweging luidt daarom de noodklok over de teloorgang van het platteland. Een vrouw heeft zich in Leeuwarden aan een oude kastanjeboom vast geketend. Zo wilde ze ervoor zorgen dat de kap van een opvallende boom zou worden afgeblazen. Volgens de eigenaar van de boom waren de groeiende boomwortels de oorzaak van scheuren in zijn huis. De politie moest eraan te pas komen om de vrouw, die in de straat woont, bij de boom weg te krijgen. Zij is meegenomen naar het politiebureau. Haar protest mocht niet baten: later ging de kastanje met veel geraas tegen de vlakte. Een inwoner van Hamburg stal vier koffers in het Van der Valk hotel in Drachten. De Duitser zag de bagage in de lobby van het hotel staan en nam de koffers mee naar zijn hotelkamer. Daar is hij later aangehouden. De man verklaarde tegenover de politie dat hij de koffers in een “dronken vlaag van verstandsverbijstering” had meegenomen. De koffers bevatten promotiemateriaal dat wordt gebruikt op beurzen. Op het hoofdkantoor van vervoerder Arriva in Heerenveen verdwijnen twintig vaste arbeidsplaatsen. De reorganisatie zal daarnaast gevolgen hebben voor een onbekend aantal medewerkers zonder vast dienstverband. Het bedrijf wordt volgens directeur Anne Hettinga tot de ingrijpende maatregelen gedwongen door het verlies van de busconcessie in Noord en ZuidwestFriesland en de verhevigde concurrentiestrijd op de vervoersmarkt. Bij gordelcontroles in Smallingerland en Opsterland heeft de politie 91 bekeuringen uitgedeeld. De controles vonden plaats in de omgeving van ruim dertig basisscholen in de beide gemeenten. Ouders werden bekeurd omdat hun kinderen niet op de
juiste manier in de auto zaten. Die stonden soms naast de bestuurder met de handen op het dashboard, zaten zonder kinderzitje in een gordel of droegen er helemaal geen. Samenstelling Jelle Jeensma Bron: internetsite Leeuwarder Courant
P
rijsvraag Landschapsbeheer
Landschapsbeheer Nederland schrijft een prijsvraag uit voor het bedenken van “ommetjes”. Ommetjes zijn kleine wandelingen van ongeveer een uur, met een afstand van zo’n drie tot zeven kilometer. De landelijke hoofdprijs bestaat uit €30.000,- voor het realiseren van het winnende ommetje samen met Landschapsbeheer. Daarnaast worden 11 provinciale prijzen uitgekeerd van €10.000,. Iedereen met een goed idee voor een ommetje kan meedoen aan de prijsvraag. Uitgewerkte ommetjesideeën kunnen tot 1 maart 2007 bij Landschapsbeheer ingediend worden. De prijswinnaars worden op 5 april 2007 bekend gemaakt. Ook in Friesland! Ook u kunt meedoen. In Friesland zijn veel mooie plaatsen waar een ommetje gemaakt kan worden. Dus verzin een ommetje door het verwaarloosde bos bij u in de buurt of over een boerenland waar ooit een oud pad heeft gelopen. Wie weet ontvangt u de provinciale prijs of zelfs de hoofdprijs. Voor meer informatie kijk op www.landschapsbeheerfriesland.nl of neem contact op met Kees Terwisscha van Scheltinga, tel. 0512-383800.
K
erstgedicht
Tijd Tijd van verhalen en mysteries met diepere betekenis. Tijd van gevoelens als geluk, warmte, maar ook gemis Tijd van bezinning misschien weer (even) in God geloven. Tijd van feesten,
10
kerstbestanden en kerstverloven. Tijd waarop alles even heel harmonieus is. Tijd waarop het in de wereld héél even vrede is. Tijd van wachten op het nieuwe jaar avond van knallen en zingen. Tijd van goede voornemens, hoop op goede dingen. Tijd voor een heel gelukkig Nieuwjaar, want dat is mijn wens voor het komende jaar. Voor meer gedichten zie: www.kerstgedichten.nl
H
ollandse Feestavond
Wegens het succes van koninginnedag is er op zaterdag 20 januari 2007 in het dorpshuis van Frieschepalen voor de tweede maal een gezellige Hollandse Feestavond. Deze avond is bedoeld voor jong en oud die van het Nederlandstalige lied houden. Het belooft voor de liefhebbers een zeer gezellige avond te worden, dus kom allemaal! Tijdens de hele avond is er muziek van de Android Drive In show met de bekende DJ Johan Terpstra. Tevens zullen er op deze avond optredens worden verzorgd door: - Grutte Geart - Jan Johannes - Tjeerd - Hannes
S
N
ieuws van korfbalvereniging VKC
De zaalcompetitie is weer volop begonnen en de VKC teams doen weer hun uiterste best om hun sportieve ambities waar te maken. Het eerste team van VKC staat momenteel in de subtop van de derde klasse.
de
“Krobbedobbe” Frieschepalen
Adres: De Bodding 12, Frieschepalen, tel.: (06) 15 47 13 47. Geopend op maandag-, dinsdag-, woensdag- en vrijdagochtend van 8.30 -11.00 uur. Maximale groepsgrootte: 15 kinderen. Leidster: Ineke Geertsma, Foarwurk 3, 9248 SK Siegerswoude, tel.: (0516) 54 18 93. Kinderen kunnen worden ingeschreven vanaf 1½ jaar, bij de leidster of op de speelzaal. Bij plaatsing wordt de leeftijd van 2½ jaar aangehouden. Toelating geschiedt in volgorde van opgave.
De aanvang is 21.00 uur en de zaal is vanaf 20.00 uur open. Kaarten kosten in de voorverkoop € 7,00, aan de deur € 9,00 en zijn verkrijgbaar bij: Music Store Drachten Corrie v/d Velde, Lytse leane 2 Sieger van Veen, Tolheksleane 48.
peel-o-theek stopt
Helaas moeten wij u mededelen, dat onze speel-o-theek “De Boartershoeke” in Siegerswoude zijn deuren sluit. De reden hiervoor is, dat we geen subsidie meer krijgen van de gemeente. Daarbij neemt het ledenaantal af en hebben we te weinig bestuursleden om verder te gaan. Wij, als werkgroep, vinden het erg jammer om te stoppen, want een speel-o-theek is toch een belangrijke dorpsvoorziening. We willen dan ook iedereen bedanken, die zich heeft ingezet voor de speel-o-theek “De Boartershoeke”. De werkgroepleden
Jan Johannes
Tjeerd
11
Na een zeer goed begin van de competitie werden er nu wat punten gemorst. Tegen koploper Kinea werd echter maar nipt verloren met 13-11 en het getoonde spel biedt veel verwachting voor de rest van de competitie. Het tweede team gaat erg goed en staat momenteel gedeeld eerste. Promotie naar de reserve derde klasse is dan ook de doelstelling voor dit team. Lijkt het je leuk om een keer te trainen of te kijken bij VKC in Siegerswoude? Kom een keer vrijblijvend meetrainen op vrijdag. Voor trainingstijden en voor meer informatie surf eens naar www.vkconline.nl of stuur een email naar
[email protected]
Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) 24 december 09.00 uur ds. R. van Wijnen, Ureterp 14.00 uur ds. H. Jagersma, Hoogeveen 25 december 09.00 uur ds. G.O. Sander, 1e kerstdag 31 december 09.00 uur ds. J. Kruidhof, Drachten ZW 14.00 uur ds. G.O. Sander, oudejaarsdienst 01 januari 09.30 uur ds. G.O. Sander, nieuwjaarsmorgen 07 januari 09.00 uur leesdienst 14.00 uur ds J.J. Verwey, Leeuwarden 14 januari 09.00 uur ds. G.O. Sander 14.00 uur ds. L.G. van der Heide, Boerakker 21 januari 09.00 uur ds. G.O. Sander 14.00 uur ds. L.G. van der Heide, Boerakker 28 januari 09.00 uur ds .G.O. Sander 14.00 uur leesdienst 04 februari 09.00 uur ds. G.O. Sander, viering H.A. 14.00 uur ds. G.O. Sander 11 februari 09.00 uur ds. G.O. Sander 14.00 uur ds. A. Bas, Marum/ Kornhorn
Komende wedstrijden VKC 1 & VKC 2: 07-01-2007 VKC 1 - Spes (E) 1 14.30 uur 13-01-2007 VKC 1 – Elko 1 21.15 uur Ureterp De Wier 13-01-2007 VKC 2 – LDODK 5 20.00 uur Ureterp De Wier
A
NBO-middag
afd.Ureterp/ Frieschepalen/ Siegerswoude Op vrijdagmiddag 5 januari 2007 komt het gezelschap ,,Rjucht en Sljucht" uit Tynje met het toneelstuk ,,Jan Rap en syn Maet" naar MFC de Wier in Ureterp. Aanvang 14.00 uur. Iedereen is van harte welkom. B.ten Haaf-Boerrigter
C
Gereformeerde Kerk VGKN Frieschepalen-Siegerswoude 24 december 09.30 uur ds. G. M. van der Linden, m.m.v. 'Ta Gods Eare' 20.30 uur ds. J. J. Doumavan der Molen, kerstnachtdienst m.m.v. 'Seven' 25 december 09.30 uur ds. J. J. Doumavan der Molen, 1e kerstdag m.m.v. 'De Sjofaar' 26 december 09.30 uur Kinderkerstfeest, 2e kerstdag 31 december 09.30 uur dienst
ollecte Diabetesfonds
De collecte voor het Diabetesfonds heeft in Frieschepalen een bedrag van 559,85 euro opgebracht. Hiervoor hartelijk dank aan de gulle gevers. En veel dank aan de collectanten. Gini Bosma
12
01 januari 07 januari
14 januari
21 januari
28 januari
19.30 uur ds. J. J. Doumavan der Molen, Oudejaarsdienst 10.00 uur ds. J. J. Doumavan der Molen, Nieuwjaarsbijeenkomst 09.30 uur ds. E. S. Wigboldus, Noordhorn 13.45 uur ds. E. J. Terpstra, Drogeham 09.30 uur ruildienst 13.45 uur ds. J. J. Doumavan der Molen, Themadienst met bijzondere invulling 09.30 uur ds. J. J. Doumavan der Molen 13.45 uur ds. K. J. Bijleveld, Boornbergum 09.30 uur ds. J. J. Doumavan der Molen, Viering H.A. 13.45 u. ds. J. J. Douma-van der Molen, Nabetrachting
Gereformeerde Kerk PKN Siegerswoude-De Wilp 24 december 09.30 uur ds. Hoornenborg 19.30 uur Kerstappel in Op De Welle 25 december 09.30 uur ds. J.B. Hoornenborg, Kerstviering 26 december 09.30 uur ds. J.B. Hoornenborg, Kerstviering 31 december 19.30 uur ds. J.B. Hoornenborg, Oudejaarsdienst 07 januari 09.30 uur ds. J.B. Hoornenborg, Nieuwjaarsdienst 14 januari 09.30 uur dhr. Lever 14.00 uur Jeugddienst m.m.v. Kees Postma en de band Soon Return 21 januari 09.30 uur ds. J.B. Hoornenborg 28 januari 09.30 uur ds. J.B. Hoornenborg, viering H.A. Christelijk Gereformeerde Kerk Siegerswoude-De Wilp 24 december 09.30 uur dienst des woords
16.00 uur ds. v.d. Sluis 25 december 09.30 uur ds. M.Visser 14.30 uur ds. M. Visser 26 december 09.30 uur kerstfeestviering zondagsschool 31 december 09.30 uur ds. B. Reinders 19.00 uur ds. M. Visser 01 januari 10.00 uur ds. M. Visser 07 januari 09.30 uur dienst des woords 14.30 uur dienst des woords 14 januari 09.30 uur ds. M. Visser 14.30 uur ds. M. Visser 21 januari 09.30 uur ds. M. Visser 14.30 uur ds. M. Visser
A
genda Dorpshuis “De Dobber” Frieschepalen 2006-2007 Nadere informatie volgt in ’t Pompeblêd Elke Week Elke maandagmiddag van 13.30 – 16.30 uur klaverjas- en rummikub-competitie Inlichtingen: Freark de Vries, tel. 0512301686 Elke maandagavond van 20.00 – 22.00 uur zangkoor “Eigenwiis” Inlichtingen: Ineke van Luik, tel. 0512-302320 Elke dinsdagmiddag van 13.30 – 14.30 uur Stepcallanetics Inlichtingen: Baukje Tuinstra, Tel. 0512-530833 of 06-25280849 Overzicht activiteiten in het seizoen 20062007: 09 januari 2007 Vrouwen van Nu, Thema: gezond bewegen 13 januari 2007 Kaartavond 20 januari 2007 Piratenavond 26 januari 2007 Soosavond voor de jeugd 06 februari 2007 Vrouwen van Nu, jaarvergadering; Aukje
13
09 februari 2007 17 februari 2007 23 februari 2007 02 maart 2007 23 maart 2007 24 maart 2007 03 april 2007 20 april 2007 21 april 2007 05 mei 2007
Peanstra Toneel Kaartavond Disco Experience Soosavond voor de jeugd Disco met Walk of life Kaartavond Vrouwen van nu, dia’s over It fjild Disco met Experience Kaartavond Muziekavond
18 januari 18 januari 19 januari 14 februari 15 februari 24 februari
De oplossing van puzzel 3 was Autorace. Hier weer een nieuwe puzzel. Een woordrijger. Vul in de ontbrekende vakjes de juiste letters zodat er twee nieuwe woorden ontstaan. Onder de vakjes met de XXX ontstaat een gezegde. De gehele puzzel inleveren voor vrijdag 12 januari bij Metje van der Harst, Lytse Dobbe 7, 9249 NE Frieschepalen of Sieta van der Galiën, Middenwei 5b te Siegerswoude. Punten: Gezegde + 46 woorden 10 punten 1 fout – 7 punten 2 fout – 6 punten 3 fout – 5 punten 4 fout – 4 punten 5 fout – 3 punten meer dan 5 fout 1 punt Veel succes. Metje van der Harst
A
genda Dorpshuis “Uthôf” Siegerswoude Maandag Ouderengymnastiek van 15.30 – 16.30 uur. Dinsdag- en donderdagmorgen Peuterspeelzaal 8.30 – 11.15 uur.
De bibliobus komt elke oneven week in Siegerswoude bij de beide basisscholen 18 jan en 1 februari: 8.30-9.05 uur BBS; 9.10-9.40 OBS. Activiteiten 01 januari Nieuwjaarsnacht, 0.30 uur
D
Agrarische jongeren Christelijke Plattelandsvrouwen, aanvang 19.45 uur S.K.W. Filmavond S.K.W. carnavalmiddag voor alle kinderen Christelijke Plattelandsvrouwen, aanvang 19.45 uur Toneelavond Siegerswoude
ouwe
14
Voorletter 1 Jellie 2 A. 3 H. 4 Rolien 5 Anton 6 J. 7 Barbara 8 D. 9 Lies 10 S. 11 G. 12 N. 13 A. 14 Rennie 15 G. 16 Jeltsje 17 Fimke 18 Haitse 19 B. 20 W. 21 Marian 22 W. 23 D. 24 Gre 25 A. 26 L. 27 Froukje 28 Marieke 29 J. 30 T. 31 Mendel 32 S. 33 Berber/Nelly 34 J. 35 Marja 36 Francisco 37 Tineke 38 G. 39 K. 40 B. 41 G. 42 Tessa
Tussenv.
de
van van van der de
de de
de
Naam
Adres
Woonplaats
Adema Baron - vd Meulen Beintema Benedictus Bos Bouma -Wagenaar Donker Gorter -Oosterhof Haisma Havinga Jelsma-de Jong Jong Jongsma-Wessels Jonkman Kooistra Mulder -vd Mei Payer Postma Rijpstra -vd Wal Schreuder Steggink Veen Veen Velde -Klaver Verbeek-de Boer Vries-Postma Zeilstra Marinus Havinga Uilkema Wymenga Roeters Kooistra Venema Jong Wobbes Jong Hessels-de Jong Annema Kooijker Wal-de Boer Piek
Foarwurk 8 Tolheksleane 38 De Feart Foarwurk 2 De Rusken 8 Boerestreek 5 Tolheksleane 8 De Rusken 36 Bremerwei 4 Lytse Leane 3 Lytse Dobbe 2 Haarsterweg 23 Tolheksleane 59 Lytse Leane 13 Tolheksleane 14 Kromhoek 33 Van Akenwei 7 Haarsterweg 49 Tolheksleane 51 Kromhoek 38 Boskwei 2 Waskmerwei 1 Van Houtenwei 2 Tolheksleane 3 Lytse Dobbe 3 Hearsterwei 25 De Rusken 19 Van Houtenwei 6 Boerestreek 12 Foarwurk 1 Foarwurk 38 Lytse Dobbe 22 Kromhoek 36 Lytse Leane 54 Haarsterweg 9 Lytse Leane 1 Haarsterweg 9 Kromhoek 21 De Bodding 26 Lytse Leane 20 De Slus 13 De Rusken 54
Siegerswoude Frieschepalen Ureterp Siegerswoude Frieschepalen Ureterp Frieschepalen Frieschepalen Siegerswoude Frieschepalen Frieschepalen Marum Frieschepalen Frieschepalen Frieschepalen Frieschepalen Siegerswoude Marum Frieschepalen Frieschepalen Siegerswoude Siegerswoude Siegerswoude Frieschepalen Frieschepalen Marum Frieschepalen Siegerswoude Ureterp Siegerswoude Siegerswoude Frieschepalen Frieschepalen Frieschepalen Marum Frieschepalen Marum Frieschepalen Frieschepalen Frieschepalen Frieschepalen Frieschepalen
15
Puzzel Punten 3 totaal 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 20 5 17 5 16 5 16 1 16 5 15 5 13 0 12 1 11 0 11 0 10 0 7 5 5 5 5 0 5 0 4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46
t r a
p s a n
r s t c o e
s p o h t d
t i . t . e
. e . . . l
e t e a
r
e v e
e e c b
u t o ij
r
t
r
b
r z o a
e a a e p a s i . s e i w l t o i r g k . u
s n
l
k t
o r
k h u p k l e
l i e u
s
e e . s i l . r d . o . a d r . . e . . . . t g d a t g f . r . . i o e . p .
w i k b
f
o v e
w r s r s o w e r . p k l n u . t p n . . n l e a r r n i . e . k k z r . a t
e s r r m
s
s p
a a n
l
b s p r d e
c
u s
b t
l
s
t
a
a
d
i
a
m
k
e
a n p s c
u a o h
e l . t s ij . . . . s . r . . . . l . . . . . e . f . . t . k . . p e i . . . r . r . . . .
r d . . . f . . . . t . m . . . . . . . . . . n . . . . . . . . . . t . . . . ij . . . . . .
XXX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . r . . . . . . . . . . b . . . . . . . . . . . . z . . . . . m . . . . . . .
16
. . m . . . . l e p . . . . v . . . k e . . d . . . . . s . . k a . . . . . a . e . . l . .
t . a . . . p e k r . f . r o . a . a z . . o . . i . d p b . i k . . k . p c . n . g i . l
u . t . w . ij i e i . o . o r b a m l o . . o . s e k e ij o . s
i . r o o b l d n n . r . o k r r a e e . . p r c r a u k u . t
. s i . a h . . e c . o
g o o c n e
n o h i m
d s t n e
e i s l m b s
r n e i a o
g s g a r
e
u
k
a n k . t
t d e t o
e r a e
u h
i o
m r e w s
b t p b n i . . v h m o
e
r
z
o
e
e g s
n
d
t
i
n
g
g t d
i
n
g
f s
e t
l e
l
m o
t l
e
e
r
a
a
r e t
r o
e
l
e e
k r
j k
e t
e
e
l
a
s
t
i
n
g
n v
e e
r
s
c
h
i
l
m e t o n
a c
t h
i t
g
e
h
e
i
r
d
d
k
