T P F. Food Top 100: de nieuwe lijst! Flexibiliteit troef op Empack. Chipsmerk Chio scoort met Stoelensamba. Jaargang 15, nr

T P 1 0

Jaargang 15, nr. 3 – 6 mei 2014

F

D

2014

Food Top 100: de nieuwe lijst! Flexibiliteit troef op Empack

Chipsmerk Chio scoort met Stoelensamba www.nutri-akt.nl

01_Cover.indd 1

24-04-14 15:35

w w w. r e n a u l t . n l

KOOP TĲDELĲK EEN RENAULT TRAFIC MET SLIMME ONDERNEMERSKORTING 25% CADEAU

PROFITEER NU VAN 25% ONDERNEMERSKORTING RENAULT TRAFIC TIJDELIJK VAN € 17.790,- VOOR € 13.350,- OP=OP LEASE AL VANAF € 65,- PER WEEK, BEREKEN UW LEASEBEDRAG OP RENAULT.NL

DRIVE THE CHANGE Aanbiedingen geldig tot 31-08-2014. Trafic vanaf € 17.790,-. Trafic vanafprĳs van € 65,- per week is gebaseerd op Trafic dCi 90 gesloten bestel L1H1 T27 Générique. Vanafprĳzen zĳn exclusief BTW, BPM en kosten rĳklaar maken. Het weekbedrag van € 65,- wordt berekend d.m.v. een vast percentage van de netto catalogusprĳs en het voordeel van financial lease (60 maanden bĳ 4,9%). Financial Lease 1,9%, 4,9% of 6,9% en het voordeel is niet van toepassing op leaserent, (inter)nationale rentals, fleetjaarafspraken en dealerorders en indien een leasemaatschappĳ zichzelf uitsluit van deze actie. Op elke nieuwe Renault Trafic geldt een fabriek garantie van 2 jr. zonder kilometerbeperking en 12 jr. plaatwerkgarantie. Getoonde modellen kunnen afwĳken van standaarduitvoering. Drukfouten, prĳs- en specificatiewĳzigingen voorbehouden. Voor meer informatie en/of de voorwaarden bel gratis 0800-0303, kĳk op renault.nl of vraag uw Renault Bedrĳ fswagen dealer. Bedragen zĳn afgerond op hele euro’s. Rentewĳzigingen en drukfouten voorbehouden.

Min./max. verbruik: 6,8 - 8,0 l/100 km. Resp. 14,7 - 12,5 km /l. CO2 178 - 210 g/km.

100008133_VU PRO+_1_1pag 230x300.indd 1

15-04-14 16:17

F

D

2014

T P 1 0

F

T P 1 0

Jaargang 15, nr. 3 – 6 mei 2014

D

2014

Inhoud nr. 3 – 6 mei 2014

Food Top 100: de nieuwe lijst! Flexibiliteit troef op Empack

Chipsmerk Chio scoort met Stoelensamba www.nutri-akt.nl

01_Cover.indd 1

24-04-14 15:35

Bij de voorpagina: Het is zo ver: de derde editie van de Food Top 100 is klaar. De poster met volledige ranglijst is bijgevoegd bij deze EVMI. In dit nummer veel aandacht voor de lijst, met opvallende wetenswaardigheden en dit keer ook de social media-activiteiten van de voedingsmid delenindustrie. Vanaf pagina 8.

Onveilig vlees

25

Risico’s in vleesketen

Vocking Vleeswaren

39

Leverworst weer in de spotlights

Food Professional Day

42

Mixed

4

Kort nieuws uit de sector

Kracht Nederlands product benutten

Food Top 100

8 12 13 14 18 21 22

Miljardenomzet voor 13 Nederlandse foodbedrijven

Verantwoording lijst

Duvel Moortgat

26

Mini-fles voor genieten

Barry Callebaut

44

Bedrijven uit de Food Top 100 uitgelicht

NVVL

Social Media: ‘thumbs up’

R&D: Nederland als innovatieland

Bedrijven uit de Food Top 100 uitgelicht

HAS Hogeschool: Food is hot

Terug naar de basis

46

Vakbeurs Empack

28

Differentiatie en flexibiliteit

Chipsmerk Chio

32

Inhaken op WK met stoelensamba

Winnaars afstudeerprijs

Hands Off My Chocolate

48

Rond in de mond

Service

50

Cartoon, agenda en colofon

eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014

03_Inhoud.indd 3

3

24-04-14 16:53

Kort nieuws

Mixed ‘Snack kan minder vet’

Bart Jan Constandse voorzitter Superunie Bart Jan Constandse is door de Algemene Ledenvergadering van Superunie gekozen tot voorzitter. Constandse volgt in die functie Leo Kivits op die na 5 jaar als voorzitter is teruggetreden. Suiker geen vergif’ Overconsumptie van suiker is niet dé oorzaak van overgewicht, maar slechts één van de oorzaken. Dat zegt Fred Brouns, hoogleraar Health Food Innovation aan de Universiteit Maastricht. Samen met collega’s onderzocht hij de rol van suikers bij obesitas. Ze vonden dat fructose in kleine hoeveelheden niet schadelijk is en zelfs gunstige effecten kan hebben. Feunekes directeur Voedingscentrum Dr. ir. Gerda Feunekes (1965) is benoemd tot directeur van het Voedingscentrum. Ze treedt aan met ingang van 1 juli 2014. Fusie Ardo en Dujardin Foods Ardo en Dujardin Foods gaan fuseren. De twee Belgische diepvriesgroentespecialisten, 40 jaar geleden los van elkaar opgericht door twee broers, hebben daartoe een overeenkomst getekend. Het nieuwe bedrijf gaat Ardo heten. ‘Samenwerking met retail belangrijker’ De levensmiddelenindustrie vindt de samenwerking met de retail steeds belangrijker. Dat blijkt uit verkennend onderzoek van ABN Amro en Efmi Business School onder foodfabrikanten en -leveranciers. KitKat uit de oven Nestlé Japan heeft een nieuwe mini-KitKat ontwikkeld, die gegeten kan worden als een normale chocoladereep of gebakken in de oven. Als de KitKat twee minuten in de oven wordt gebakken, wordt deze een krokant koekje. Hero Kokoswater komt met naturel variant Hero introduceert Kokoswater Naturel. Eerder lanceerde Hero al kokoswater in de smaken ananas en witte druif/limoen. Innovatievouchers voor Gelders mkb De provincie Gelderland stelt ook voor 2014 innovatievouchers beschikbaar voor het Gelderse mkb. Food Valley NL reikt deze vouchers uit aan agri-, food- en feedbedrijven. De totale waarde van de vouchers bedraagt 500.000 euro.

4

DEN HAAG – Het vetgehalte van hartige snacks kan nog vaak omlaag. Er zitten binnen productsoorten namelijk grote verschillen. Zo bevat de hamburger met het meeste vet 3,7 keer zo veel vet als de minst vette hamburger. Bij loempia’s gaat het zelfs om de factor 4,5. Dat blijkt uit onderzoek dat de NVWA in augustus 2012 heeft gehouden onder 128 snacks. De bitterballen, frikandellen, hamburgers en andere snacks zijn gekocht bij supermarkten (A-, B- en huismerken), bakkers, fastfoodketens, tankstations en kiosken. Gekeken werd in hoeverre de vetzuursamenstelling en het gehalte aan verzadigd vet van vergelijkbare snacks van elkaar verschillen. Met name in de productsoorten loempia en hamburger zitten er aanzienlijke verschillen in het gehalte aan vet. Zo bevatte de vetste hamburger 24,6 procent vet en de minst vette 6,6 procent vet. Bij loempia’s bevatte het vetste monster 13,7 en de minst vette 3,1 procent vet. Dat maakt volgens de NVWA duidelijk dat het dus mogelijk is om binnen diverse productsoorten een product te maken met een lager vetgehalte. Ook het gehalte aan verzadigde vetzuren varieert sterk. De verschillen zijn het grootst bij loempia’s (van 20,1 procent tot 46,3 procent), kipnuggets (van 12,7 procent tot 39 procent) en kroketten (van 27,9 procent tot 53,2 procent).

Rolf Bos themadirecteur TIFN WAGENINGEN – Dr. Rolf Bos wordt de nieuwe themadirecteur Nutrition and Health bij TI Food and Nutrition. Hij volgt in die functie prof. dr. Wim Saris op, die na 5 jaar als themadirecteur, afscheid neemt van de organisatie. Bos (50) promoveerde in 1996 cum laude aan de Universiteit van Groningen, Department of Biomedical Engineering. Hij gaat zijn rol als themadirecteur combineren met zijn huidige functie van director global nutrition development en benefit platform leader bij FrieslandCampina in Wageningen. TI Food and Nutrition is een internationaal onderzoekinstituut op het gebied van voeding en voedingsmiddelen. De publiek-private partners zijn: Cargill, CBL, Chr. Hansen, CSK Food Enrichment, CRV, CSM, Danone, DSM, FNLI, FrieslandCampina, Fromageries Bel, GlaxoSmithKline, Kellogg, Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, Nestlé, PepsiCo, Philips Research, Productschap Zuivel, Unilever, Vion, Wrigley, Acta Dental Research, Groningen University/UMCG, Maastricht University/MUMC+, Nizo food research, TNO en Wageningen UR.

Senseo lanceert Senseo Up EINDHOVEN – Senseo heeft half april Senseo Up geïntroduceerd, het kleinste Senseo-apparaat ooit. De Senseo Up heeft een hoogte van slechts 22,6 centimeter; iets groter dan een pak Senseo Original koffiepads. Het apparaat is ontworpen voor mensen met een voorkeur voor een moderne stijl, minimalistische vormgeving en heldere kleuren. Koffieliefhebbers kunnen kiezen uit zes kleuren: Deep Black, Deep Black/Red, Titanium, Monza Red, Marine Blue en Foxy White. Bij de modellen in het hogere prijssegment is het mogelijk elke gewenste kopgrootte in te stellen.

W d v r e d W I h f u t z ‘ o p

P r

L w l I d f l

H

H m l H i d s z s t a 3


04-05-06-07_mixed.indd 4

P b

24-04-14 08:57

Column

Planten zijn gastheer voor bacteriën uit dierhouderij WAGENINGEN – Ziekteverwekkende bacteriën uit de dierhouderij, zoals Ehec, worden opvallend vaak via de consumptie van verse groente op mensen overgedragen. Uitbraken in het recente verleden door Ehec en besmettingen met andere E. coli en Salmonella-stammen, hielden regelmatig direct verband met de consumptie van verse groente. Dat schrijven onderzoekers van Wageningen UR in een literatuurstudie. In het voorjaar van 2011 deed zich in Noord-Duitsland de zogeheten Ehec-uitbraak voor. De bron van besmetting met een zeldzame variant van Escherichia coli bleek fenegriek te zijn, een spruitgroente die als decoratie op gerechten in diverse restaurants was gebruikt. Deze uitbraak resulteerde in een aantal sterfgevallen en heeft geleid tot tal van onderzoeken naar het verband tussen deze bacterie en de consumptie van spruit- en kiemgroenten. Uit die onderzoeken bleek dat de ziekteverwekkers opvallend goed konden overleven op producten van plantaardige herkomst en dat dus de ‘klassieke’ route van vlees, eieren of zuivelproducten naar de mens moet worden uitgebreid met planten of producten gemaakt van planten. Extra zorgelijk is dat deze ziekmakende bacteriën zich aanpassen aan planten en hun directe omgeving, zonder dat zij het ziekmakende vermogen bij de mens verliezen.

Pepsi maakt virtuele reclame op bushokje LONDEN – Pepsi UK heeft in Londen een opvallende, bewegende reclame op een bushokje. Mensen die wachten op de bus krijgen de schrik van hun leven, als bijvoorbeeld ineens een tijger recht op hen af komt lopen. De beelden worden geprojecteerd op een scherm dat gewoon doorzichtig glas lijkt te zijn. In werkelijkheid wordt het beeld aan de zijkant van de abri opgenomen en tegelijkertijd afgespeeld met diverse, wisselende 3D-projecties. Op YouTube wordt uitleg gegeven en kunnen ook de reacties van de forenzen worden bekeken. De reclame is bedoeld om de slogan ‘Pepsi Max brings you the unbelievable’ tot leven te brengen.

Hero stapt in fairtrade Hero stapt voor haar vernieuwde natuurlijke fruitsappen over op fruit met het Max Havelaar-keurmerk. Het bedrijf zegt de eerste Nederlandse A-merkfabrikant te zijn die gebruikmaakt van fairtrade-sappen. Het sap is gemaakt van fruit dat afkomstig is van kleinschalige boeren in ontwikkelingslanden. Omdat het fruit het Max Havelaar-keurmerk draagt, krijgen de telers een rechtvaardige prijs voor hun fruitoogst. De sinaasappels komen van een coöperatie uit de regio São Paulo in Brazilië, terwijl de mango’s voor het multifruitsap afkomstig zijn van 100 samenwerkende telers in India. Het lang houdbare fruitsap van fairtrade-gecertificeerde ingrediënten is verkrijgbaar in de smaken Sinaasappel, Appel, Multifruit en Bosfruit. Al deze sappen zijn verkrijgbaar in 330 ml PET-flesjes en, behalve Bosfruit, in een literverpakking.

De voedselschandalen volgen elkaar in rap tempo op. De kranten staan er vol van. Soms gaat het daarbij om voedselveiligheidskwesties, maar de laatste tijd draait het meer om duurzaamheid en transparantie. Niet-biologische eieren die als biologisch zijn bestempeld, vlees dat er ten onrechte een ster bij heeft gekregen en vlees dat een hele andere

Van waarde herkomst heeft dan op het etiket vermeld staat. Het is terecht dat er veel publiciteit is over die uitwassen, maar door de vele aandacht voor de negatieve kanten van de sector, dreigen we wel eens te vergeten hoe belangrijk de voedingsmiddelenindustrie eigenlijk is. Voeding behoort tot de eerste levensbehoeften. De voedingsmiddelenindustrie en de andere delen van de keten werken hoogst efficiënt. Goed, er gaat onderweg, tussen ‘farm’ en fork’, veel verloren, en er kan ook nog wel wat verbeterd worden in de verdeling van de opbrengsten, maar toch slaagt de sector erin tegen zeer lage kosten de groeiende bevolking van koolhydraten, eiwitten, vetten, vitamines en mineralen te voorzien. De voedingsmiddelenindustrie levert met een omzet van bijna 68 miljard euro een belangrijke bijdrage aan de economie en dus aan de maatschappij. Nederland is de tweede exporteur ter wereld van agrifoodproducten. De export van de voedingsmiddelenindustrie bedraagt een kleine 38 miljard euro. De sector is goed voor 121.000 banen. Deze EVMI staat in het teken van de Food Top 100, waarin we het belang van de sector belichten. De Food Top 100 is een ranglijst van de honderd grootste bedrijven op basis van omzet. Het grootste bedrijf wordt beloond met de Food Top 100 Award. Ook zijn er awards voor het bedrijf dat het meeste besteedt aan R&D en dus sterk gericht is op innovatie, en het bedrijf dat de meeste werkgelegenheid biedt. Bovendien wordt voor de eerste keer een award uitgereikt voor de onderneming die er uitspringt door de manier waarop gebruikgemaakt wordt van social media. Waarom we die awards uitreiken? Omdat de voedingsmiddelenindustrie een sector is waar Nederland trots op mag zijn. Norbert van der Werff, redactiecoördinator eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014

04-05-06-07_mixed.indd 5

5

24-04-14 08:57

Reacties op evmi.nl “Dit is wel heel kort door de bocht. Er is ook stevia op de markt die niet gevuld is met maltodextrine. In feite vergelijkt men hier dus appels met peren. Sommige mensen gebruiken liever natuurlijke zoetstoffen (stevia) in plaats van chemische (aspartaam).” Kim in reactie op het bericht ‘Stevia is volksverlakkerij, aspartaam verstandige keuze’ naar aanleiding van een uitzending van Radar. Daarin stelt hoogleraar endocrinologie Aart Jan van der Lelij dat bij producten met stevia nogal eens ten onrechte de claims worden gebruikt dat het geen effect heeft op de bloedsuikerspiegel en geen calorieën bevat. Van der Lelij noemt dit ‘volksverlakkerij’, omdat het aanwezige vulmiddel maltodextrine een koolhydraat is en dus wel energie bevat. Radar sprak in de uitzending tegen dat aspartaam levensgevaarlijk en kankerverwekkend zou zijn, zoals vooral op internet dikwijls wordt beweerd. “Ondanks alle onderzoeken die uitwezen en uitwijzen dat aspartaam niet gevaarlijk is, blijven mensen ageren tegen dit product. Zit hier een anti-aspartaam lobby met grote commerciële belangen achter? Wat is er trouwens mis met een chemisch product? Dat wordt gemaakt onder geconditioneerde condities, binnen vastgestelde specificaties, in goed beheerste productieprocessen. Voor natuurlijke producten gelden per definitie natuurlijke schommelingen in het uitgangsmateriaal.” Ad reageert op hetzelfde bericht. Hij meent dat er ook met chemische producten niks mis is. “Zolang heel veel Nederlanders een boekhoudkundig assistente meer vertrouwen dan alle artsen en microbiologen bij elkaar (inenting tegen baarmoederhalskanker) zullen die onzinverhalen over MSG, aspartaam, E-nummers enz. nog wel enige tijd blijven bestaan. Gewoon het samenzweringssyndroom: er is altijd een vijand, die de schuld kan krijgen. Zie ook de kolder van alle vormen van suiker: als er maar een marketingverhaal aan opgehangen kan worden, dan maakt de prijs niets meer uit. Het volk wenst nu eenmaal belazerd te worden. Al vele decennia hiermee, en al millennia met andere onzin. En stevia heeft niet voor niets een drager nodig, 100 procent zuivere stevia zou ik niet graag op mijn tong willen hebben, laat staan in mijn maag. Zou ook op brood kunnen, doch die stukjes brood drijvend in de thee en koffie…” Harry draagt ook een steentje bij aan de aspartaamdiscussie. Hij wijst op het gebrek aan vertrouwen in echte deskundigen.

6

Mixed

‘ f

Boek belicht 70 jaar voedingsvoorlichting DEN HAAG - Het nieuwe boek ‘Van Schaarste naar Overvloed’ van het Voedingscentrum laat zien hoe voedselvoorlichting de laatste decennia is veranderd. Het boek is uitgegeven ter gelegenheid van de pensionering van Boudewijn Breedveld, die sinds 1986 als manager Kennis en adjunct-directeur van het Voedingscentrum heeft bijgedragen aan de voedingsvoorlichting in Nederland. De toonzetting in de jaren 50 was erg vermanend. In een vouwblad voor de alleenwonende, werkende vrouw stond dat zij ‘naast het moeten zorgen voor haar kleding en uiterlijk, bloemen en planten en vaak ook voor het onderhoud van haar kamer’, de voeding niet in het gedrang mag laten komen: ‘heel begrijpelijk, maar toch verkeerd’. Tegenwoordig richten de voorlichters zich op het duiden van wetenschap, zodat de kritische consument goed geïnformeerd zijn eigen keuzes kan maken. Die voorlichtingsboodschap wordt steeds ingewikkelder, stelt het Voedingscentrum. Was het in de Tweede Wereldoorlog nog alleen zaak om te zorgen dat iedereen genoeg eten had, tegenwoordig leven we in overvloed en moeten mensen juist leren omgaan met verleidingen. Daarnaast houdt het Voedingscentrum in zijn voorlichting rekening met factoren als duurzaamheid, eerlijke handel, dierenwelzijn, gezondheid, budget, het voorkomen van voedselverspilling en niet te vergeten smaak.

Alpro verkoopt SoFine Foods aan SoGood LANDGRAAF – Alpro heeft dochteronderneming SoFine Foods, dat vleesvervangers op basis van soja produceert, verkocht aan de SoGood Holding. Dat is een onderneming van een viermanschap onder leiding van Bart Merkus. Merkus startte zijn loopbaan begin jaren 90 bij Heineken. Daarna was hij onder meer commercieel directeur bij Mars, algemeen directeur bij Koninklijke Verkade, interim-directeur strategie en commercie bij Westland Kaas Groep en commercieel directeur bij The Greenery. Bij SoFine is hij verantwoordelijk voor het algemeen management en verkoop. De andere nieuwe eigenaren zijn: Jeroen Knikkink, Jacco Geerlof en Diederik van den Biggelaar. “We hebben het bedrijf overgenomen, omdat we er een rotsvast vertrouwen in hebben dat consumenten meer plantaardige eiwitten gaan eten en we met de producten van SoFine kunnen inspelen op de behoefte aan lekkere, gezonde en duurzame voeding”, legt Merkus uit. De ondernemers willen met het bedrijf uitbreiden. “Kernwoord van SoFine is groei.” De verkoop van SoFine hangt samen met de focus van Alpro op de snel groeiende markt van plantaardige variaties op zuivel. “We geloven dat SoFine onder een nieuwe eigenaar meer aandacht en de focus zal krijgen die het verdient om zijn potentieel volledig te realiseren”, zegt CEO Bernard Deryckere van Alpro. De overname heeft geen gevolgen voor de werknemers van SoFine. SoFine blijft nog tot begin 2015 de bestaande producten produceren onder de merknamen Alpro en Provamel.


04-05-06-07_mixed.indd 6

24-04-14 08:57

L d o n g e m t v d v a f

M n

U o o r i t w z d O h t w v

Q e

A w D y g s D o r r k e

‘2 ons groenten, 2 stuks fruit is veel te weinig’ LONDEN – De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid gezonde voeding (2 ons groenten en 2 stuks fruit) is wellicht veel te weinig om effect te hebben. Uit nieuw Engels onderzoek blijkt dat de norm eigenlijk omhoog moet naar 375 gram groenten en 300 gram fruit. Mensen die dagelijks vijf porties groenten (375 gram) en 300 gram vers fruit eten, hebben zeker 42 procent minder kans hebben om vroegtijdig te overlijden dan mensen die minder gezond eten, meldt onderzoek van het University College Londen dat is gepubliceerd in the Journal of Epidemiology & Community Health. De onderzoekers, onder leiding van Dr. Oyinlola Oyebode van het department van epidemiology and public health, analyseerden acht jaar lang de eetgewoonten en de doodsoorzaken van 65.000 Engelsen uit de Health Survey for England. Het eten van minimaal zeven stuks vers fruit en groenten per dag kon gerelateerd worden aan een 42 procent lagere kans om te overlijden aan allerlei oorzaken. Groenten boden daarbij meer bescherming tegen ziektes dan fruit. Bevroren of ingeblikt fruit leek zelfs te leiden tot een hoger risico op het krijgen van een hartaanval, beroerte of kanker.

Milieu Centraal lanceert nieuwe keurmerkenwijzer UTRECHT - Milieu Centraal lanceert een nieuwe online keurmerkenwijzer. Hierin staat informatie over ruim 170 duurzaamheidskeurmerken en -logo’s. In de afgelopen anderhalf jaar zijn er ruim 90 duurzaamheidskeurmerken en -logo’s in Nederland bijgekomen, blijkt uit een inventarisatie van de voorlichtingsorganisatie. “Geen wonder dat er veel verwarring bestaat over wat zo’n bloemetje, blaadje of aardbol op een product nu betekent”, zegt directeur Vera Dalm. Op de keurmerkenwijzer staan alle duurzaamheidskeurmerken op een rij en zijn ze onderling te vergelijken op milieuvriendelijkheid, dierenwelzijn, eerlijke handel en de betrouwbaarheid van de controle.

Questionmark lanceert nieuwe app en website duurzaamheid

AMSTERDAM - Questionmark heeft een nieuwe gratis app en website gelanceerd, die inzicht geven in de wijze waarop producten worden gemaakt en wat de invloed is op mens, dier en milieu. De eerste 22.000 producten die Questionmark heeft onderzocht, zijn vlees, vleesvervangers, eieren, melk, yoghurt, kaas, boter, kwark en toetjes. Ook pindakaas en meer dan 1000 chocoladeproducten zijn toegevoegd, zoals repen, candybars, hagelslag en chocolademelk. Questionmark heeft deze producten in 19 supermarktketens onderzocht. Door de producten te scannen met de app of ze op te zoeken op de website, zien consumenten in één oogopslag hoe de producten scoren op het gebied van volksgezondheid, milieu, mensenrechten en dierenwelzijn. “Zo kunnen consumenten bijvoorbeeld bij het kopen van een stukje biefstuk achterhalen of er regenwoud voor is gekapt. Of kunnen zij direct zien of de hazelnoten die in een chocoladereep zitten, door kinderhanden zijn geplukt. Een score per product en een lijst met alternatieven maakt het hen gemakkelijk een bewustere keuze te maken”, aldus Questionmark.

Kort nieuws Beckers weg bij Vion Vion-topman Peter Beckers heeft het vleesconcern verlaten. Hij was 15 jaar in de raad van bestuur verantwoordelijk voor diverse activiteiten van Food en Ingredients. FreshFood & Innovation HAS Hogeschool start in september 2014 op de locatie Venlo met de nieuwe opleiding FreshFood & Innovation. Unilever rondt verkoop Bifi af Unilever heeft de verkoop van de vleessnackactiviteiten met de merken Bifi en Peperami aan Jack Link’s afgerond. Nominatie Beeter Uitvinding van de eeuw Vleesalternatief Beeter is genomineerd voor de online verkiezing Beste uitvinding van de eeuw van magazine Quest. Naast Beeter zijn ook onder meer de iPhone en Facebook genomineerd. Dijkhuizen voorzitter Alliantie Voormalig WUR-bestuursvoorzitter Aalt Dijkhuizen is aangetreden als onafhankelijk voorzitter van de Alliantie Verduurzaming Voedsel, een samenwerkingsverband tussen ketenpartners LTO Nederland, FNLI, CBL, KHN en Veneca. Nederlands paviljoen op IFT Food Valley NL organiseert met steun van de Topsector Agri&Food ‘Holland Food Valley’, een paviljoen met Nederlandse bedrijven op de IFT Food Expo in New Orleans in de Verenigde Staten. De IFT Food Expo vindt plaats van 21 tot en met 24 juni 2014. Lakenveldersnacks Royaan, fabrikant van premium snackmerken als Van Dobben en Kwekkeboom, ontwikkelt snacks van Lakenveldervlees. Fingerfoodballs winnen prijs Fingerfoodballs van Scelta Mushrooms zijn tijdens vakbeurs Alimentaria 2014 in Barcelona uitgeroepen tot beste internationale product van innovatie-expositie Innoval. De snacks zijn een gezonder alternatief binnen het snackassortiment. Ze zijn geproduceerd met herkenbare groenten, bevatten geen kunstmatige kleuren smaakstoffen en zijn 100 procent vleesvrij. Foodini 3D-foodprinter Het Spaanse Natural Machines verwacht vanaf januari 2015 een 3D-foodprinter voor massaproductie te kunnen leveren. Het bedrijf ontwikkelt via crowdfunding een Foodini 3D-printer voor in de keuken bij foodbedrijven, horeca en consumenten thuis.


04-05-06-07_mixed.indd 7

7

24-04-14 08:57

13 Nederlandse fabrikanten hebben miljardenomzet Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Westland, Norbert van der Werff

Unilever staat opnieuw bovenaan de Food Top 100. Heineken zorgt voor de meeste werkgelegenheid en DSM investeert naar verhouding het meest in R&D. Wat valt er op in de Food Top 100 van 2014?

De foodomzet van Unilever groeide van 22,769 miljard in 2010 naar 22,795 miljard in 2013, een groei van 26 miljoen euro dus. Heineken maakte een grote sprong van 16,133 miljard euro in 2010 naar 21,255 miljard euro in 2013, maar blijft op de tweede plaats staan. De omzetstijging hangt onder meer samen met de overname van Asia Pacific Breweries in 2012 (zie pagina 21). FrieslandCampina staat

net als in 2012 op de derde plaats met een omzet van 11,418 miljard euro. Het bedrijf zet met het nieuwe R&D-centrum in op innovatie. Frieslandcampina wil vooral groeien in China (zie pagina 17). Miljardenomzet Er zijn 13 Nederlandse voedingsmiddelenbedrijven met meer dan een miljard euro

omzet, net zo veel als in de lijst van 2012. Mars Nederland stond toen op de veertiende plek met 999 miljoen euro omzet. Dat bedrijf staat nu helemaal niet meer in de lijst, omdat de opzet van de Food Top 100 gewijzigd is. De ranglijst van 2014 is gericht op Nederlandse foodbedrijven. Nederlandse bv’s van buitenlandse ondernemingen zijn niet meer opgenomen. Overigens zijn ook bedrijven die vrijwel uitsluitend handelen in commodities en bijna geen waarde toevoegen, uit de lijst gefilterd. Van de miljardenbedrijven behoorden tien ondernemingen de vorige keer ook al tot de grootomzetters: Unilever, Heineken, FrieslandCampina, Vion,

Productie van vleeswaren bij Zwanenberg.

8


08-09-10-11_foodtop100.indd 8

24-04-14 12:15

H f j w

Food Top 100 Positie Handelsnaam

Omzet 2013

1

Unilever

22795

Aantal fte Sector

2

Heineken

21255

3

FrieslandCampina

11418

21186 Zuivel

4

Vion Food Group

7033

6669 Vlees

5

Hoogwegt Groep

2908

382 Zuivel

6

DSM

2261

7

Cosun

2216

8

Van Drie Groep

1924

[2]

9

Refresco Gerber

1538

[2]

3074 Non-alcoholische dranken Eind 2013 fusie Refresco en Gerber Emig.

10

The Greenery

1297

[1]

[1]

Food is 46% totale omzet. Magnum, Unox.

80933 Alcoholische dranken

Omzet is inclusief horeca-activiteiten. (voor herkenbaarheid).

Ben & Jerry’s,

Knorr (8 miljoen fans),

voor merk Heineken

Po

corporate communicatie, Optimel (monitoring berichten), Campina (interactie op social media). Marketing, verkoop en distributie van zuivelproducten en ingrediënten. Food-omzet is 54% van Nutritional Products en Food Specialties. corporate communicatie.

3477 Ingredients

Dochter Aviko nam in 2014 meerderheidsbelang in Amberger.

1647 Vlees

Wereldmarktleider in kalfsvlees.

1645 AGF

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Verkocht begin 2014 Vion Ingredients. Koper gevonden voor Oerlemans Foods.

5685 Ingredients

[1] Omzet is exclusief nonfood [2] Omzet van 2012 De volledige Food Top 100 staat op de bijgesloten poster.

Verse Oogst (hoge reactiesnelheid) ’thumbs up’ voor gebruik social media.

Plukon groeide onder meer door de overname van het Duitse Stolle die begin 2012 werd goedgekeurd door de mededingingsautoriteiten. Stolle is net als Plukon gespeciali-

seerd in verse, voorverpakte producten voor de retail en vers en bevroren pluimveevlees voor de foodservice en de voedingsmiddelenindustrie. Begin 2013 nam Plukon Inter-

>>>

T P 1 0

Hoogwegt, DSM, Cosun, Van Drie Group, Refresco Gerber en The Greenery. Nieuwe miljardenbedrijven zijn Plukon Food Group, Aware Food Group en Interfood.

Bijzonderheden

80000 Diversen

F

D

2014

De frisdrankfabriek van FrieslandCampina in Ede.


08-09-10-11_foodtop100.indd 9

9

24-04-14 12:15

Westland Kaasspecialiteiten won in april de Familiebedrijven Award voor het beste familiebedrijf.

chicken over van Mijwo Beheer. Die overname is echter nog niet in de omzetcijfers terug te vinden. A-ware Food Group, in 2010 ontstaan door een fusie van Anker Food Group en Bouter Cheese, blijft groeien. Eind 2014 wordt in Heerenveen een kaasfabriek geopend (zie pagina 21). Leverancier van zuivelproducten en -ingrediënten Interfood groeide eveneens flink. De omzet van de onderneming, die kantoren heeft in 12 landen, nam van 2010 tot 2012 toe van 0,8 miljard naar 1,0 miljard euro. CSM is uit de lijst geduikeld. In 2010

was dat bedrijf nog goed voor bijna 3 miljard omzet (2995 miljoen euro), in 2013 was dat nog maar 566 miljoen euro. Daar is overigens de niet-food omzet (biochemicals) uitgehaald. De onderneming rondde in juli 2013 de verkoop van de Bakery Supplies-bedrijven af en liet 250 miljoen euro van de opbrengst terugvloeien naar de aandeelhouders. Bij de verkoop van de bakkerijdivisie was ook de naam CSM inbegrepen. In de Food Top 100 komt de onderneming dan ook voor onder de nieuwe naam Corbion. Andere verdwenen miljardenbedrijven zijn

Nidera en Loders Croklaan. Het Chinese staatsbedrijf Cofco heeft een meerderheidsbelang genomen in Nidera en Loders Croklaan is in Maleise handen. Faillissementen Een grote omzet blijkt nog geen garantie voor het blijven voortbestaan van de onderneming. Enkele bedrijven die nog in de vorige editie van de Food Top 100 stonden, zijn inmiddels niet meer actief. Het faillissement van vleesbedrijf Van Luin Food Group uit Barneveld werd juli vorig jaar uitgesproken. Een maand later

R&D-budget als % van de omzet Positie R&D-budget als % omzet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

5,0% 4,3% 3,5% 2,3% 2,1% 1,7% 1,2% 1,1% 0,7% 0,7%

DSM HZPC Corbion Agrico Unilever Avebe Koninklijke Euroma Nolet Holding ZON Fruit & vegetables FrieslandCampina

[1] [2] [3]

Omzet in miljoen €

R&D in miljoen €

2261 281 566 259 22795 591 72 58 363 11418

112,6 12,0 19,6 6,0 476,0 10,0 0,8 0,6 2,7 77,0

Bijzonderheden Ingredients AGF Ingredients AGF Diversen Ingredients Ingredients Alcoholische dranken AGF Zuivel

[1] R&D-budget geschat naar verhouding food/non-food. Food-omzet is 54% van Nutritional Products en Food Specialties. [2] R&D-budget geschat naar verhouding food/non-food. Food is 76% totale omzet. [3] R&D-budget geschat naar verhouding food/non-food. Food is 46% totale omzet.

10


08-09-10-11_foodtop100.indd 10

24-04-14 12:15

Nieuws Categorieën AGF Vlees Ingrediënten Zuivel Diversen, samengestelde producten Vis Alcoholische dranken Zoetwaren/banket Non-alcoholische dranken Brood

Food Top 100 19 18 16 15 10 7 6 3 4 2

ging AGF-bedrijf Van Rijn Group failliet. Van Rijn Trading werd direct overgenomen door Staay Food Group, die dit jaar op 31 staat. Garnalenproducent Heiploeg, die in de vorige lijst nog genoteerd stond met een omzet van 298 miljoen euro, verkeerde al jaren in zwaar weer. Eind november 2013 kreeg het bedrijf ook nog eens een boete van ruim 27 miljoen euro vanwege kartelvorming. Twee maanden later werd het faillissement uitgesproken en direct de overname door Parlevliet & Van der Plas bekendgemaakt. Dat bedrijf is actief in de vangst, handel en verwerking van vis en staat op plaats 38 met een jaaromzet van 285 miljoen euro, gerapporteerd over de periode dat Heiploeg er nog geen deel van uitmaakte . Telersvereniging FresQ stond in de lijst van 2012 nog op de 27e plek met een omzet van 494 miljoen euro. Het bedrijf is niet failliet, maar de handelsactiviteiten zijn beëindigd. FresQ is gewikkeld in een juridisch geschil over onterecht verleende Europese subsidies in het kader van de Gemeenschappelijke Marktordening en teruggevorderde Eheccompensatie.

Werkgelegenheid In tijden van recessie richt de aandacht zich extra op de werkgelegenheid. De werkgelegenheid staat dan immers onder druk door afnemende omzetten. De overheid moet door banenverlies in het bedrijfsleven veel geld aan uitkeringen betalen en bovendien daalt bij verlies van een baan de koopkracht, waardoor de omzet van het bedrijfsleven nog meer onder druk komt te staan. Het aantal mensen dat werkzaam is bij een voedingsmiddelenbedrijf kan dus gezien worden als een graadmeter voor het belang van de onderneming voor de economie. Hoewel de Food Top 100 zich dit jaar richt op Nederlandse bedrijven, hebben we bij het aantal personeelsleden niet specifiek gekeken naar het aantal banen bij Nederlandse vestigingen. Die informatie is niet voorhanden. Bovendien komt stimulering van de koopkracht elders indirect ook weer de Nederlandse export ten goede. Heineken biedt het grootste aantal mensen werk, in totaal bijna 81.000 fte. De brouwer is daarmee een fractie groter dan Unilever met zo’n 80.000 werknemers. Daarbij moet worden aangetekend dat dit een schatting is op basis van de verhouding food/non-food. Food is 46 procent van de totale omzet van Unilever en daarom hebben we ook 46 procent van het personeel aan food toegeschreven. Het gat met nummer 3 FrieslandCampina is groot. Dat bedrijf biedt werk aan ruim 21.000 werknemers.

Werkgelegenheid Positie fte’s 1

80933

Heineken

2

80000

Unilever

Alcoholische dranken [1]

Diversen

3

21186

FrieslandCampina

Zuivel

4

6669

Vion Food Group

Vlees

5

5685

DSM

[2]

Ingredients

6

3477

Cosun

Ingredients

7

3074

Refresco Gerber

Non-alcoholische dranken

8

2961

Plukon Food Group

Vlees

9

2403

Bakkersland Groep

Brood

10

1894

Zeelandia Groep

Ingredients

[1] R&D-budget geschat naar verhouding food/non-food. Food is 46% totale omzet. [2] R&D-budget geschat naar verhouding food/non-food. Food-omzet is 54% van Nutritional Products en Food Specialties.

Wessanen (20) kondigde april 2014 de verkoop van Izico aan Egeria aan. Corbion (18) stond eerder vermeld als CSM. Het verkocht Bakery Supplies én de bedrijfsnaam. FrieslandCampina (3) is de grootste coöperatie, Hoogwegt Groep (5) de grootste onderneming in particulier eigendom. Lunenburg Oudewater (25) fuseerde in 2013 met Egbert Kruiswijk Vleesproducten. Pali Group (35) kocht in december 2013 vrieshuis Diepop ’s-Hertogenbosch. Vreugdenhil Dairy Foods (14) bouwt een nieuwe melkpoederfabriek in Gorinchem. DSM (6) is de grootste ingredients-producent. CONO Kaasmakers (60) bouwt nieuwe fabriek in de Beemster. Cosun (7)-dochter Aviko nam in 2014 meerderheidsbelang in Amberger. Refresco Gerber (9) ontstond eind 2013 door fusie Refresco en Gerber Emig. Unilever (1) krijgt voor 4 merken ‘thumbs up’ voor gebruik social media. Vion Food Group (4) verkocht in 2014 Vion Ingredients. DOC Kaas (15) gaat voor Keesmakers ‘kaas’ met plantaardige vetten produceren. A-ware Food Group (12) bouwt samen met Fonterra een fabriek in Heerenveen. Vroegop Ruhe (39) kocht in 2014 Natudis van Wessanen. Heineken (2) kocht in 2012 Asia Pacific Breweries. The Greenery (10) kondigde eind 2013 een reorganisatie aan. Plukon Food Group (11) kondigde in 2013 de voorgenomen sluiting van InterChicken Bodegraven aan. Kennemervis Groep (Bracamonte, 58) verkocht eind 2012 Schmidt Zeevis. Koninklijke Smilde (52) sluit in 2014 Smilde Bakery fabriek in Mijdrecht. Bavaria (21) is een familiebedrijf onder leiding van de 7e generatie van de familie Swinkels. Hessing Supervers (54) kocht in 2013 de activiteiten voor gesneden fruit van Chiquita Benelux. Bakkersland Groep (22) verkocht eind 2012 Multivlaai. Staay Food Group (31) nam in 2013 het failliete Van Rijn Trading in Poeldijk over. Meatpoint (Zwanenberg, 32) investeert in een nieuwe Duitse fabriek. Continental Bakeries Holding (34) kreeg eind 2012 geen toestemming van NMa voor overname Bolletje. Struik Foods Europe (72) nam in 2012 het Duitse Sonnen Bassermann over. PP Groep (Parlevliet & Van der Plas, 38) kocht in 2014 het failliete Heiploeg. Neerlands Glorie Holding (92) is bekend van groente- en fruitverwerker HAK. Van Nature (46) ontstond in 2012 door de fusie van de telersverenigingen Best Growers Benelux en Versdirect.nl. Hilckmann Groep (55) wil nieuwe fabriek bouwen in Haps.


08-09-10-11_foodtop100.indd 11

11

24-04-14 12:15

T P 1 0

F

D

2014

Verantwoording Food Top 100 Tekst: Norbert van der Werff | Foto: Goran Bogicevic

De Food Top 100 van de grootste Nederlandse bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie verschijnt voor de derde keer. Hoe is deze ranglijst tot stand gekomen? Wat zijn de topbedrijven van de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie? Die vraag is niet gemakkelijk te beantwoorden, want de diversiteit is groot. Bij veel ondernemingen is food nauw verweven met feed, persoonlijke verzorgingsproducten, huishoudelijke producten of andere takken van sport. Geen twee ondernemingen zijn gelijk en dus blijft iedere ranglijst van bedrijven appels met peren vergelijken. Appels en peren zijn echter beide fruit en de hoeveelheid energie en de vitamines en mineralen zijn te meten, dus is er wel degelijks wat zinnigs over te zeggen. Dat geldt voor levensmiddelenbedrijven net zo. Door bedrijven te vergelijken wordt de actuele stand van de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie weergegeven en wordt duidelijk welke toppers, gemeten naar omzet, er in Nederland zijn. De Food Top 100 verscheen voor het eerst in

CO-OP Champions CO-OP Champions is een bureau voor coöperatieontwikkeling, opgericht in 2010 door dr. Ir. Onno van Bekkum. Hij beheert databases over coöperaties in Nederland en food & agribusiness cooperaties wereldwijd en produceert jaarlijks diverse ranglijsten. Hij doet studies, verzorgt bestuurdersworkshops en adviseert coöperaties in binnen- en buitenland. Voor meer informatie, zie www.coopchampions.com.

12

december 2008 op initiatief van EVMI en Nyenrode Business Universiteit. Dr. ir. Onno van Bekkum, destijds werkzaam bij Nyenrode en inmiddels eigenaar van coöperatie-adviesbureau CO-OP Champions, stelde de lijst samen. Omzet was daarbij het leidende criterium. Bij de tweede editie, in februari 2012, was er naast een ranglijst op grond van de omzet, een ranking op basis van de investeringen in Research & Development. Ook werd een award uitgereikt voor het aandeel vrouwen in het bestuur en voor duurzaamheid. Voor de Food Top 100 in 2014 heeft Van Bekkum opnieuw een ranglijst samengesteld op basis van omzet. De opzet is wel anders dan voorheen. De Food Top 100 richt zich ditmaal op Nederlandse bedrijven. Daarbij is gekeken naar de plaats van het hoofdkantoor en de nationaliteit van de aandeelhouders/ eigenaren, dan wel het land waar een onderneming aan de beurs staat genoteerd. Nederlandse dochters van buitenlandse ondernemingen zijn niet meer opgenomen. Ook pure handelsondernemingen zijn geschrapt. Al met al verdwenen daarmee ruim veertig bedrijven uit de lijst. De award voor het hoogste R&D-budget afgezet tegen de omzet, blijft gehandhaafd. Nieuw is de award voor het hoogste aantal werknemers. De investeringen in Research & Development zeggen iets over de mate waarin een onderneming innovatief is, terwijl het aantal personeelsleden een maat is voor de bijdrage aan de werkgelegenheid. Zeker in

een periode van recessie, draait het erom zoveel mogelijk mensen aan het werk te krijgen en te houden. Ook nieuw is de award voor het gebruik van social media. Dit onderzoek werd uitgevoerd door Claartje Visser, in samenwerking met de EVMI-redactie. Meer over de resultaten van dit onderzoek is te lezen op pagina 14 en verder. Totstandkoming Van Bekkum heeft voor het onderzoek gebruikgemaakt van diverse databases en het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Ook zijn op internet gepubliceerde jaarverslagen geraadpleegd en is bedrijven per e-mail verzocht om aanvulling van ontbrekende data. In veel gevallen staan bedrijven met hun gegevens van afgelopen jaar in de lijst, maar ook gaat het geregeld om de cijfers van 2012. In dat geval hebben bedrijven hun jaarverslag nog niet gedeponeerd bij het Handelsregister. De investeringen in R&D staan vaak niet in jaarverslagen. Uiteindelijk kon van slechts 18 bedrijven het R&D-budget worden achterhaald. Bij bedrijven die een aanzienlijk deel van hun omzet halen uit producten die niet gerelateerd zijn aan food, zoals de productie van feed of verzorgingsproducten, is getracht de non-foodomzet eruit te halen. Dat was het geval bij Unilever, DSM en Corbion. Het aantal werknemers en de R&D-investeringen als percentage van de omzet zijn in die gevallen geschat op basis van dezelfde verhouding, voor zover dat in de rapportage niet werd uitgesplitst. Bij Unilever bijvoorbeeld komt 46 procent van de omzet uit food en daarom is ook 46 procent van de werknemers aan food toegeschreven.


12_verantwoordingft100.indd 12

24-04-14 16:24

voor social media

Unilever:

duurzaam ondernemen levert geld op ROTTERDAM - Unilever staat opnieuw bovenaan de Food Top 100, met een foodomzet van 22,8 miljard euro. Het bedrijf staat tweede in het klassement van de werkgelegenheid en krijgt een ‘thumbs up’ voor gebruik van social media voor vier merken: Knorr, Unox, Ben & Jerry’s en Magnum. Bij Unilever staat duurzame groei centraal. Onder leiding van bestuursvoorzitter Paul Polman richt de onderneming zich meer en meer op verduurzaming. Daarbij tracht hij de rest van het bedrijfsleven mee te krijgen. Zo deed Polman begin april in het Imperial College Grantham Institute for Climate Change in Londen een oproep om klimaatveranderingen aan te pakken en zo toekomst van mensen én bedrijven veilig te stellen. Hij meent dat de huidige collectieve inspanningen tegen klimaatverandering ontoereikend zijn. “Klimaatverandering brengt alles wat we hebben bereikt op het gebied van armoede, voedselzekerheid en sociale

zekerheid in gevaar.” Polman stelt dat natuurrampen Unilever zo’n 300 miljoen euro per jaar kosten. Als er niets aan wordt gedaan, kan klimaatverandering de groeistrategie van Unilever en vrijwel alle andere bedrijven belemmeren, is zijn stellige overtuiging. Unilever kijkt dus niet uitsluitend vanuit ideologisch perspectief naar klimaatverandering en duurzaamheid in het algemeen, maar ook vanuit economisch perspectief. De visie van Unilever op duurzaamheid staat verwoord in het Sustainable Living Plan, dat in 2010 voor het eerst werd gepubliceerd. Daarin staan doelen als halvering van de ecologische voetafdruk van de producten, meer dan een miljard mensen helpen om hun gezondheid en welzijn te verbeteren en de duurzame inkoop van alle agrarische grondstoffen.” Ruim driekwart van de fabrieken van Unilever wereldwijd en in Europa alle fabrieken, sturen geen afval meer naar de vuilstort. Dat kan door

T P 1 0

Plaats 1 omzet, plaats 2 werkgelegenheid, plaats 5 R&D,

F

D

2014

het 3R-principe: ‘reduce’, ‘reuse’ en ‘recycle’. Als stoffen niet kunnen worden gebruikt, kan er energie uit worden gewonnen. Zo wordt bijvoorbeeld in het Franse Saint-Dizier door ijs van verpakkingen te schrapen en er biogas van te maken 50.000 euro per jaar bespaard. Duurzaam ondernemen levert dus geld op.

Plaats 3 omzet, plaats 3 werkgelegenheid, plaats 10 R&D,

voor social media

FrieslandCampina

richt zich op het Verre Oosten AMERSFOORT – FrieslandCampina zag de omzet in 2013 met 10,8 procent stijgen tot 11,4 miljard euro. Het concern boekte vooral omzetgroei in Azië, waar het zijn blik op heeft gericht. De zuivelaar wil uiterlijk in 2016 in China een omzet van een miljard euro halen. “China blijft de motor van onze ontwikkeling”, zei bestuursvoorzitter Cees ’t Hart tijdens de presentatie van de jaarcijfers. FrieslandCampina en Wageningen UR sloten in het najaar van 2013 een overeenkomst met China Agricultural University voor de oprichting van een nieuw onderzoeks- en kenniscentrum in China. Het Sino-Dutch Dairy Development Centre (SDDDC) moet de productiviteit, de veiligheid en het kwaliteits niveau van de zuivel in China verbeteren. FrieslandCampina heeft nu twee verkoopkantoren in China en realiseert er een jaaromzet van zo’n 600 miljoen euro. Het bedrijf over-

weegt in China een productielocatie neer te zetten. In verband met de focus op Azië, heeft FrieslandCampina een aparte business group Consumer Products Asia opgericht. Daarmee wil het bedrijf de activiteiten in de verschillende landen in de regio met elkaar in lijn te brengen. Rusland kondigde medio december 2013 een tijdelijk importverbod af op producten van 13 zuivelbedrijven waaronder FrieslandCampina, omdat het land de controle door het Centraal Orgaan Kwaliteitsaangelegenheden Zuivel (COKZ) niet erkent. De export naar Rusland is echter inmiddels weer op gang gekomen. In Nederland opende FrieslandCampina in Wageningen een nieuw innovatiecentrum (foto) dat werk biedt aan 450 mensen. FrieslandCampina nam in 2013 kaasspecialist Zijerveld en verpakkingsbedrijf Den Hollander Food over. Aan de andere kant gaat FrieslandCampina in 2015 de vestigingen

in Eindhoven en Woerden sluiten. Daarbij komen 174 arbeidsplaatsen te vervallen. Ook in Duitsland verdwenen bij een reorganisatie bij drie productielocaties 230 banen. FrieslandCampina krijgt een ‘thumbs up’voor het gebruik van social media voor corporate communicatie en voor het merk Campina. eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014

13_portretjes1.indd 13

13

24-04-14 12:15

Beeld van DSM op de LinkedIn showcase page voor DSM & Nutrition.

Social media-award voor corporate communicatie

‘Thumbs up’ voor DSM

Tekst: Clara Bloemhof | Foto’s: DSM, The Greenery, EVMI

EVMI heeft van de honderd ondernemingen in de Food Top 100 en vele merken van die bedrijven de activiteiten op social media in kaart gebracht. Samen met social media-expert Claartje Visser is een top-5 samengesteld. De winnaar: DSM.

Opvallend: het is geen consumentenmerk dat wint, maar een bedrijf dat zich onderscheidt met zijn corporate communicatiebeleid. DSM voert op elk medium consistent het corporate beeld door en verdient daarmee deze eerste social media-award. Hoe ver moet je als bedrijf of merk gaan met social media? Kies je voor een Twitteraccount, een Facebook-page of ga je ‘all the way’ en voeg je daar Instagram, Pinterest, 14

YouTube, Google+ en LinkedIn aan toe? En wat zijn nu dingen die je beter níet kunt doen? Een Hyves-logo op je homepage bijvoorbeeld, dat kan écht niet meer. Goedbedoeld stelden we Zonnatura (Wessanen) daarvan op de hoogte middels een tweetje door onze undercover Food Top 100-twitterster @foodiemiep. Al binnen 34 minuten was daar de reactie: ‘We gaan het aanpassen’. Fijn! Anderhalve week later prijkte de

Hyves-button helaas nog steeds op de homepage van de Zonnatura-website. Reactiesnelheid De reactiesnelheid op de diverse media is over het algemeen vrij laag, valt social media-kenner Claartje Visser na haar onderzoek op. “Er gaat vaak een aantal uur overheen voordat de consument reactie ontvangt en soms duurt het zelfs een dag of


14-15-16-17_socialmedia.indd 14

24-04-14 16:53

twee.” Niet handig, vooral wanneer er negatieve berichten op jouw Facebook-pagina worden gezet of wanneer er een nare Tweet over jouw merk de ronde doet. “Voor Unilever-merken als Unox en Knorr geldt dit niet”, merkt Visser op. “Zij zijn erg snel in hun reacties en blijven ook echt deelnemen aan discussies. Ook Magnum doet het wat dat betreft redelijk.” Sommige bedrijven waarvan je het zou verwachten, zijn niet te vinden op Facebook of Twitter. Zo is Becel (eveneens van Unilever), ondanks het negatieve nieuws van de laatste tijd over Becel pro-activ, niet te vinden op social media. Verder stipt Visser de aanwezigheid van niet-gebruikte accounts aan. “Accounts die niet in gebruik zijn, worden meestal niet op de websites genoemd. Maar ze worden ook niet stopgezet. Zo zie je bij sommige tijdlijnen dat het laatste bericht uit januari 2012 dateert – niet erg professioneel.” Tot slot merkt ze op dat er in haar ogen nog vrij weinig ‘cross channel’ wordt gedaan. “Ik zie veel dezelfde berichten op de verschillende social media. Ook wordt er te weinig gedaan met YouTube, Instagram, Pinterest of Google+, terwijl ik daar nog wel mogelijkheden zie liggen. Zeker omdat met voedsel en bereiding daarvan mooie, visuele dingen te doen zijn.”

De eerste én enige tweet van VergeerKaas. Niet zo handig.

The Greenery publiceert met @verseoogst allerlei weetjes over groente en fruit.

Kips reageert op een positieve, inhoudelijke manier op álle berichten.

Met dank aan Claartje Visser, www.claartjevisser.nl.

DSM DSM richt zich via social media niet zozeer op consumentenmarketing, maar op corporate communicatie. DSM is internationaal gericht, maar heeft ook een Twitter-account voor alleen Nederlandse volgers. Het bedrijf heeft alle kanalen waarop het actief is strak op orde en reageert goed op vragen die binnenkomen. Het social media-team zendt wel veel berichten, maar creëert ook interactie, zoals op de LinkedIn company-pagina. DSM behaalt een voorsprong op de andere genomineerden door zijn actieve aanwezigheid op Google+, waar de teller op meer dan 200.000 views staat. DSM bevindt zich op Facebook (DSMCompany, 36.000+ fans), Twitter (internationaal @dsm, 20.000+ volgers; nationaal @dsmNederland, 1700+ volgers), LinkedIn (43.000+ volgers), YouTube en Google+. Op de website van DSM worden bezoekers door middel van een button naar elk social medium gelinkt. Het bedrijf voert op ieder medium consistent het corporate beeld door, waarmee herkenbaarheid wordt gecreëerd. DSM staat in de Food Top 100 op nummer 6.

Knorr (Unilever) Van de consumentenmerken presteert Knorr het best op social media. Knorr heeft een zeer professionele Facebookpagina en maakt gebruik van apps die aanzetten tot het liken van de pagina. Reageren gebeurt snel en redelijk persoonlijk. Knorr maakt op de Facebook-pagina veel gebruik van beeldmateriaal en post zeer regelmatig een bericht. De interactie is redelijk: hoe simpeler het geplaatste bericht, hoe beter de interactie. De pagina is wel een beetje ‘gelikt’, wat het niet heel erg creatief of persoonlijk maakt. Maar de Facebook-pagina is daardoor wel consistent en passend bij het merk. Knorr gaat professioneel te werk: de social media zijn geïntegreerd in de website, zowel het Nederlandse als internationale YouTube-kanaal is goed gevuld en de Facebook-apps zien er goed uit en werken goed. Knorr heeft maar liefst 8 miljoen fans op Facebook. Het internationale Twitter-account @knorr heeft betrekkelijk weinig volgers, maar er wordt actief gereageerd op berichten van consumenten. Mensen worden bij naam aangesproken door Knorr. De beide YouTube-kanalen (KnorrNederland en KnorrRecipes) zijn gevuld met profes sioneel gemaakte filmpjes. Vanaf de homepage van Knorr worden consumenten gestuurd naar de meest actieve kanalen: YouTube en Facebook. Unilever staat bovenaan de Food Top 100.

>>>



15

24-04-14 16:54

Verse Oogst (The Greenery) Onder de naam Verse Oogst verspreidt The Greenery informatie die door de consument wordt gewaardeerd. Door feitjes over groente en fruit, recepten en wekelijks een teler centraal te stellen wint Verse Oogst op zowel Facebook (14.000 likes) als Twitter de lezer voor zich. Op beide social media is de reactiesnelheid hoog. Een tweet naar @verseoogst, met een vraag over de energiewaarde van komkommers, leverde een uitgebreid antwoord op van de redactie. Op Facebook speelt Verse Oogst met grappige reacties in op de ‘superfoods-consternatie’. The Greenery doet zijn best om actueel te zijn. Op de website www.verseoogst.nl staan alle social media-kanalen vermeld. Op Instagram is echter nog niet zoveel activiteit. Op Pinterest biedt Verse Oogst negen prachtige borden aan inspiratie voor onder meer recepten voor verse snacks en smoothies. The Greenery staat in de Food Top 100 op nummer 10.

Vivera (Enkco Foodgroup) Vivera scoort hoog op eerlijkheid en openheid. Het merk voor vleesvervangers geeft uitgebreide, eerlijke antwoorden op klantenvragen en scoort daarmee punten. Vivera geeft eigen tekortkomingen toe en het lijkt alsof men wil leren van de kritiek die er wordt gegeven. Ondanks het vrij hoge reclamegehalte, is er veel interactie op de Facebookpagina (4500+ fans) van Vivera. Ook op Twitter (4300+ volgers) is de reactiesnelheid hoog. Daarbij worden de antwoorden op vragen op een informele toon geformuleerd. Het is duidelijk zichtbaar dat Vivera het eigen merk monitort op de social media en reageert op tweets die voorbij komen. Verbeterpunt is het YouTube-kanaal. Er staan redelijk actuele filmpjes op, maar erg actief is het niet. Enkco Foodgroup staat in de Food Top 100 op de 94ste plaats.

B

g

Voorafgaand aan de top-5 werd een shortlist gemaakt met de 15 bedrijven die het volgens de redactie in overleg met Claartje Visser het beste doen op social media. Net buiten de top-5 vielen Unox (Unilever), Optimel (FrieslandCampina) Kwekkeboom (Buitenfood/Royaan) en de corporate communicatie van FrieslandCampina. Unox “Unox krijgt van mij een plus, want die is snel met zijn reacties op Facebook”, geeft Visser weer. “Zij converseren echt mee met de consument, wat ik erg goed vind.” Toch wint Unox het niet van Unilever-collega Knorr, omdat ondanks hun meer persoonlijker tone of voice, het ‘groet van Unox’ volgens de social media-kenner snel gaat vervelen. Op humoristisch vlak scoort Unox wél meer punten dan het formelere Knorr. Optimel Optimel reageert wel op Facebook-berichten van consumenten, maar soms duurt het wel twee dagen. “Wat Optimel erg goed doet, is dat ze hun merk strak monitoren op Twitter en op tweets over Optimel reageren”, stelt

16

Visser. “Wel zijn ze ook hier vrij traag mee.” Optimel heeft meer dan 103.000 fans op Facebook, tegenover een kleine 5000 op Twitter. Kwekkeboom Kwekkeboom reageert vasthoudend en relatief snel op negatieve berichten op Facebook (7.600+ fans), vertelt Visser. “Ook vallen de leuke tot interactie oproepende vragen op, voorzien van beeld.” Ze duidt daarmee op vragen als ‘Ben jij een prakker of snijder?’. “Op Twitter gebeurt helaas sinds eind maart niets meer. Facebook is daarentegen helemaal geïntegreerd op de website.” FrieslandCampina (corporate) FrieslandCampina is net als DSM erg goed bezig op het gebied van corporate communicatie, zo stelt Visser. Met bijna 4500 volgers op Twitter, 4800 Facebook-fans, een mooie LinkedIn-pagina met 26.000 volgers en veel berichten op YouTube zeker een eervolle vermelding waard. DSM wint het van FrieslandCampina door de voorsprong op Google+ en de consistente doorvoering van het corporate beeld.



24-04-14 16:54

Beemster Kaas (Cono Kaasmakers) Een klant die een foto van een beschimmeld kaasproduct op de Facebook-pagina van Beemster Kaas zette, werd relatief snel geholpen. Beemster Kaas heeft veel interactie op de Facebook-pagina (19.000+ fans), mede door de vele grappige acties (‘Verzin het fotobijschrift’) die de creativiteit in de fans los maken. Een groot pluspunt is dat het kaasmerk aan zijn volgers vraagt wat zíj het liefst op de Facebook-pagina willen zien. Met Twitter is Beemster eens begonnen, maar in juli 2013 gestopt. Gelukkig wordt het Twitter-account niet genoemd op de website. Cono Kaasmakers bevindt zich in de Food Top 100 op de 60ste positie.

Verse Oogst zoekt echt naar een inBen & Jerry’s is snel met reageren en doet dit met open vragen om het

houdelijk antwoord

gesprek gaande te houden.

op binnenkomende vragen.

De overige opvallende merken en bedrijven die het tot de shortlist halen, zijn: • FrieslandCampina met Campina: genomineerd vanwege de interactie op social media. • Unilever met Ben & Jerry’s: thumbs up voor dagelijkse activiteit en persoonlijke benadering. Blijft dicht bij eigen identiteit. Reageren kan sneller. Op Instagram staan vrijwel dezelfde foto’s als op Facebook, maar het levert wel veel volgers, likes en soms interactie op.

•B uitenfood/Royaan met Van Dobben: speelt goed in op actualiteit. • Meatpoint (Zwanenberg) met Kips: geeft goede, inhoudelijke reacties op berichten van consumenten. • Heineken: herkenbare uitstraling en veel interactie op de diverse kanalen. • Unilever met Magnum: spreekt de doelgroep aan, gezien de interactie. Maar het persoonlijke ‘Bye, Magnum’ begint op den duur te vervelen. Ook veel herhaling in het soort posts.



1 7

24-04-14 16:54

Nederland vergeleken met Frankrijk

Innovatie hoog in het vaandel Tekst: Bert van Rees, Bureau Berdt | Foto’s: ACTIA, iStock, TKI

Is het gras ook op het gebied van innovatie groener bij de buren? Christophe Cotillon en Kees de Gooijer, innovatie-deskundigen uit Frankrijk en Nederland, schuiven aan om de situatie in hun landen met elkaar te vergelijken. Wat kunnen we van elkaar leren? En wat zouden we van elkaar kunnen overnemen?

Voor een goed beeld van Nederland als innovatieland kan een frisse blik van buiten verhelderend werken. De Franse innovatiedeskundige Christophe Cotillon is deputy manager bij de Franse organisatie ACTIA (Association de Coordination Technique pour l’Industrie Agroalimentaire). ACTIA is een nationaal instituut in Frankrijk dat zich richt op innovatie in de voedingsmiddelenindustrie. De organisatie vormt in veel gevallen de schakel tussen onderzoek en het bedrijfsle-

18

ven. Zij houdt nauw contact met het bedrijfsleven en andere belanghebbenden om te achterhalen waar de behoefte aan kennis, onderzoek en innovatie ligt. Tegelijkertijd heeft het instituut contact met de daaraan gelieerde onderzoeksorganisaties om de insteek van onderzoeksprojecten te bepalen.

Ook kennisoverdracht naar het bedrijfsleven is een speerpunt van de organisatie. Bij ACTIA werken zo’n 1200 mensen, verdeeld over 80 locaties in Frankrijk. De omzet ligt rond de 100 miljoen euro. Voor de Nederlandse situatie schuift Kees de Gooijer aan. Hij is directeur van TKI Agri & Food. Het TKI, onderdeel van de Topsector Agri & Food, stimuleert onderzoek en innovatie in de agrifoodsector. In samenspraak bepalen het bedrijfsleven, de overheid en de onderzoeksinstellingen op welke onderwerpen de Nederlandse onderzoeksinfrastructuur zich het beste verder kan ontwikkelen. Bedrijven kunnen via verschillende regelingen ondersteuning krijgen bij innovatie, kennisontwikkeling en fundamenteel onderzoek op deze terreinen. Ook coördineert het TKI de Nederlandse inbreng in Europese onderzoeksprojecten. In onderzoeksprojecten wordt kennisoverdracht gestimuleerd. Daarnaast start binnenkort een workshopreeks waarin bedrijven worden bijgepraat over interessante innovatiekansen.


18-19-20_rd.indd 18

24-04-14 16:24

K

h

H t C h f t e h N J t k D v t s w h r

T P 1 0

F

D

2014

Kees de Gooijer: “In Nederland zijn er meer toepassingen van bijvoorbeeld

Christophe Cotillon: “In het Franse systeem is voor een goed idee altijd wel

hogedruktechnologie.”

financiering te vinden.”

Hoe kijken jullie naar de agrifoodsectoren in elkaars landen? Cotillon vindt dat Nederland een sterke sector heeft. “Ik denk dat voor Nederland de agrifoodsector een belangrijke economische sector is. Het bedrijfsleven is goed georganiseerd en heeft innovatie in het algemeen hoog in het vaandel. Ik kom in EU-projecten vaak Nederlandse bedrijven en instellingen tegen. Je ziet het ook terug in de kennisinfrastructuur. Ik vind Wageningen een heel sterke kennisinstelling.” De Gooijer ziet dat in Frankrijk de consument veel meer de richting aanwijst voor de indus trie. “In Frankrijk heerst ‘la culture du consommateurs’. Consumenten zijn er veel bewuster dan hier bezig met voeding en de herkomst. In Frankrijk is het respect voor ‘terroir’ heel groot. Het gemiddelde Nederlandse

streekproduct zou er met een glimlach worden ontvangen. Dat heeft ook consequenties voor de richting van innovatie. Die is dan ook meer gericht op behoud van authenticiteit dan in Nederland.” Als het om het innovatieklimaat gaat, wat vinden jullie dan de sterke kanten van jullie sector? “Het ondernemerschap”, zegt De Gooijer heel resoluut. “We hebben in Nederland prima ondernemers die risico’s durven te nemen om hun onderneming verder te helpen. En dat is cruciaal voor de sector. Je kunt de voorzieningen nog zo goed op orde hebben, als er niemand is die het lef heeft om het product in de markt te zetten, dan doe je het voor niets.” Cotillon is het daarmee eens, maar tegelijkertijd benadrukt hij dat hulp bij financie-

ring van de innovatie ook onontbeerlijk is. “In het Franse systeem is voor een goed idee altijd wel financiering te vinden. De regio’s verdelen de meeste middelen, maar vaak stimuleren steden en brancheorganisaties ook innovatie met financiële steun.” De Gooijer ziet daar nog wel ruimte voor verbetering in de Nederlandse situatie. “Onze budgetten zijn echt beperkt. Voor fundamenteel onderzoek wordt voldoende geld uitgetrokken, maar het schort aan budget voor de valorisatie van kennis. Het komt regelmatig voor dat we prima aanvragen moeten afwijzen omdat er geen budget is.” Op welke gebieden loopt Frankrijk voor en waar is Nederland koploper? “Ik denk dat in Nederland de laatste tijd grote stappen zijn gemaakt op het gebied van die-

>>>


18-19-20_rd.indd 19

19

24-04-14 16:25

renwelzijn in de vlees- en de zuivelsector”, aldus De Gooijer. “We zijn daar echt koploper in geworden. Omdat we de EU-wetgeving wat pragmatischer handhaven, zie je in Nederland meer toepassingen van bijvoorbeeld hogedruktechnologie op de markt dan in Frankrijk. Daarnaast blijft duurzaamheid belangrijk. Ik zeg met nadruk ‘blijft’ want efficiënt werken is altijd al belangrijk geweest.” Cotillon denkt dat Frankrijk verder is op het gebied van ingrediënten. “We besteden heel veel aandacht aan de nutritionele aspecten van producten. Dat wordt misschien ook wel veroorzaakt door de houding van onze consumenten. Voeding is inderdaad een belangrijk onderdeel van onze cultuur. Daarnaast is de integratie van ICT-technologie in de 20

voedingstechnologie op dit moment een hot topic. We werken veel aan keteninnovaties waarbij informatie over het product door de gehele keten wordt gedeeld.” Kan beter worden samengewerkt met elkaar? “Ik ben verantwoordelijk voor de Europese projecten bij ACTIA”, zegt Cotillon. “Ik zie dat we al heel veel samenwerken. Nederland coördineert veel van de EU-projecten en doet dit goed. Ik denk dat de projecten laten zien dat we veel van elkaar kunnen leren en dat we gezamenlijke issues hebben om aan te werken. Wat jammer is, is dat in het nieuwe EU-programma relatief weinig ruimte is voor food-projecten.” De Gooijer vult aan: “Er kan inderdaad meer

dan er nu gebeurt. Ik zou het geweldig vinden als de Nederlandse consument qua interesse wat meer richting de Franse consument zou gaan. Dat maakt het voor de industrie ook beter mogelijk om met betere producten te komen. Daarnaast kunnen we op het gebied van productontwikkeling ook nog wel wat van elkaar leren. Wij zijn goed in het verwerken van nieuwe ingrediënten, zoals vleesvervangers. De Fransen gaan met bestaande ingrediënten creatiever om. In 2012 was Nederland de winnaar van de Ecotrophelia, terwijl Frankrijk in 2013 de hoofdprijs won, op de voet werd gevolgd door het Nederlandse team. Samen kunnen we prachtige dingen maken. We zijn wereldwijd de nummer 1 en 2 het gebied van kaas. Dat moet op andere gebieden ook kunnen.”


18-19-20_rd.indd 20

24-04-14 16:25

Plaats 1 werkgelegenheid, plaats 2 omzet,

voor social media

Heineken AMSTERDAM - Net als andere bedrijven had Heineken in 2013 te kampen met moeilijke economische omstandigheden op een aantal belangrijke afzetmarkten. Bestuursvoorzitter en CEO Jean-François Boxmeer (foto) zei in de toelichting op de jaarcijfers dat de groei in opkomende markten niet zo sterk was als verwacht, maar dat de omzet in de ontwikkelende economieën inmiddels goed is voor de helft van de omzet. Voor de lange termijn wordt voor opkomende markten verdere groei verwacht. In Azië groeide de bierbrouwer in 2012 sterk door de overname van Asia Pacific Breweries (APB), met 25 brouwerijen in 14 landen. Met de aankoop van aandelen van APB was in totaal een bedrag van 3,9 miljard euro gemoeid. Het was de tweede miljardenaankoop in enkele jaren, want in 2010 kocht de onderneming ook al het Mexicaanse Femsa, waarmee de positie in de ‘Americas’ werd versterkt.

T P 1 0

groeit in opkomende economieën

F

D

2014

Naast alle investeringen waren er ook desinvesteringen. Heineken verkocht in de zomer van 2013 de Finse dranken- en frisdranken fabrikant Oy Hartwall Ab voor een bedrag van 470 miljoen euro aan het Deense Royal Unibrew. Heineken wil met de opbrengst van de verkoop de schuldenlast verlagen. Heineken richt zich verder sterk op kostenbesparingen. Met het besparingsprogramma over 2009 tot en met 2011 bracht Heineken de kosten al met 614 miljoen euro terug. Het nieuwe programma (Total Cost Management 2) moet in de periode tot en met 2014 nog eens 625 miljoen euro besparen. TCM2 richt zich op efficiency in de operationele kosten en het gebruikmaken van de wereldwijde schaal. Heineken haalde in 2013 een omzet van 21,3 miljard euro (plaats 2) en staat bovenaan het klassement van de werkgelegenheid met bijna 81.000 werknemers. Ook krijgt het bedrijf een ‘thumbs up’ voor de social mediaactiviteiten.

Plaats 12 omzet

A-ware Food Group

bouwt kaasfabriek ALMERE - A-ware Food Group is in 2010 ontstaan door de fusie van Anker Cheese en Bouter Cheese. A-ware is fors aan het groeien. Stond de onderneming in de vorige Food Top 100 - toen nog als Anker Food Groep - met een omzet van 368 miljoen euro vermeld, nu is dat 1,1 miljard euro. A-ware Food Group heeft de ambitie uit te groeien tot de meest gewaardeerde ketenpartner in Europa in de food- & agribusiness. De onderneming is ook buiten Europa steeds meer actief. Eind 2014 moet de nieuwe kaasfabriek in Heerenveen operationeel zijn. Naast de kaasfabriek van A-ware Food Group verrijst een ingrediëntenfabriek van Fonterra Europe. De kaasfabriek wordt 20.000 vierkante meter groot en krijgt een

capaciteit van 80.000 ton kaas per jaar. In de naastgelegen ingrediëntenfabriek van 10.000 vierkante meter zal dagelijks 2 miljoen liter wei worden verwerkt tot hoogwaardige wei-ingrediënten. “De kaasfabriek is een logische uitbreiding van ons dienstenpakket, gericht op het rijpen, versnijden en verpakken van kaas”, zei Jan Anker, CEO van A-ware bij de start van de bouw, eind mei 2013. Een andere verbreding van de activiteiten is de productie van verse zuivel. A-ware nam vorig jaar het failliete Katshaar Melk over van NoorderlandMelk en als uitvloeisel daarvan werd in maart van dit jaar A-ware Fresh Dairy gepresenteerd. Dit nieuwe merk bestaat uit premium dagverse zuivelproducten zoals yog-

hurt, drinkyoghurt en roomproducten die worden geleverd aan supermarktketens, foodservice en industriële verwerkers in Europa. A-ware Food Group heeft in 2013 de activiteiten van de vestigingen in Zeewolde, Tilburg en Rijen naar Almere verplaatst. Het pand biedt onderdak aan een kaaspakhuis, verpakkingslijnen en opslag voor verpakte kaas. A-ware Bouter Cheese opende in november vorig jaar de nieuwe productielocatie aan de Kuipersweg in Woerden. Deze vestiging is speciaal ingericht voor de productie van tapas en borrelhapjes voor Albert Heijn. In april vorig jaar nam A-ware Bouter Cheese in Culemborg zes nieuwe lijnen op de nieuwe verpakkingsafdeling in gebruik. eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014

21_portretjes2.indd 21

21

24-04-14 08:57

Opleiding is basis voor werken in foodsector

HAS Hogeschool: Food is hot Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Margriet Hoffmans, Annemarie Kerkhof (HAS Hogeschool)

Foodbedrijven hebben behoefte aan goed geschoolde medewerkers. De basis daarvoor wordt gelegd bij de opleidingen. Aantrekkelijke, uitdagende en afwisselende studies zijn nodig om (aankomend) studenten te laten zien dat techniek niet saai is. Wel moeten ze een reëel beeld geven dat goed aansluit bij toekomstig werk in de food. HAS Hogeschool Den Bosch geeft aan hoe zij dit doet.

Numerus fixus? Bij Voedingsmiddelentechnologie neemt het aantal eerstejaars studenten gestaag toe, van 65 (schooljaar 2011/2012) via 80 (2012/2013) en 105 (2013/2014) naar zo’n 120 in het komende schooljaar. Ook Food Design & Innovation kent een stevige groei. Beide opleidingen hebben momenteel in totaal ongeveer 300 studenten. Sectordirecteur Hans Hilbrands verwacht dat het aantal studenten in deze opleidingen de komende twee, drie jaar van 600 verder toeneemt naar 800 à 850. “Want de interesse blijft groot. Dan moeten we wel kijken of het nog behapbaar is, ook voor wat betreft het vinden van een baan. Als we bij FD&I verder groeien naar 150 eerstejaars, zit daar wel enige zorg. Wellicht moeten we toe naar een numerus fixus. Dit zal nog niet voor komend schooljaar maar mogelijk voor het jaar erna gaan gelden. Voor VT is een doorgroei naar jaarlijks 150 nieuwe studenten geen probleem, gelet op de uitstekende baanperspectieven.”

22

Food is hot, vertelt Hans Hilbrands, sectordirecteur van de foodopleidingen van HAS Hogeschool. “Maatschappelijk gezien is er interesse voor gezonde en duurzame voeding. Mensen willen weten waar voedingsmiddelen vandaan komen en hoe ze geproduceerd worden. Recente voedselschandalen hebben de interesse in kwalitatief goede voeding alleen nog maar vergroot. Ook jongeren zijn hier steeds meer in geïnteresseerd.” Toch is interesse in food niet direct een garantie voor het kiezen van een foodopleiding. De meeste aankomend studenten moet gewezen worden op opleidingen als voedingsmiddelentechnologie (VT) of Food Design & Innovation (FD&I) (zie kader HAS-foodopleidingen). “Bij het kiezen van een technische vervolgopleiding denken scholieren niet met-

een aan Voedingsmiddelentechnologie”, zegt HAS-communicatieadviseur Marieke Ellenbroek. “De foodsector is voor de meesten nog echt een onbekende wereld. De context ontbreekt nog. Bij jongerenmarketing moet je uitgaan van het hier en het nu, als het ware in hun belevingswereld kruipen. Bij voorlichtingen en Open Dagen merken we dat verhalen over de buitenlandstage in het derde jaar minder aanslaan dan informatie over de vakken in het eerste jaar. De buitenlandstage ligt voor scholieren nog te ver weg.” Praktisch maar reëel beeld Voor aankomend studenten is het zaak een aantrekkelijk en zeker niet te abstract beeld te geven. HAS Hogeschool houdt ieder schooljaar drie open dagen en twee oriëntatiedagen. Bij die oriëntatiedagen wordt wat dieper op de opleidingen ingegaan. “Op beurzen, waar je minder tijd hebt, maken we scholieren enthousiast door de praktische toepassingen te laten zien”, vertelt Ellenbroek. “Bijvoorbeeld via een testje waarbij scholieren mogen aangeven welk product per 100 gram het meeste suiker bevat. De meesten denken dat cola het meeste suiker bevat, terwijl in 100 gram stop-


22-23_opleidenenpersoneel.indd 22

24-04-14 16:55

h v W d t s j a h F m h h v v v m O t a s e e d l 1 l b w j l f d s o a d a g t s r

O V d

T P 1 0

F

D

2014 International en Fresh Food Behalve de opleidingen FD&I en VT verzorgt HAS Hogeschool sinds twee jaar ook de opleiding International Food & Agribusiness (IFA). Dit is een internationale, agrifood-gerelateerde, bedrijfskundige opleiding, die ook geschikt is voor buitenlandse studenten. Nieuw in Venlo (vanaf komend schooljaar) is de opleiding Fresh Food & Innovation (FF&I). Deze is gebaseerd op FD&I, maar dan specifiek gericht op de fresh food, waarbij bijvoorbeeld de marketing van groente en fruit en het denken vanuit de keten centraal staan. Er wordt hierbij veel samengewerkt met bedrijven in de regio, zoals Scelta Mushrooms.

hoest veel meer suiker zit. Zo brengen wij voedingsmiddelentechnologie dichterbij.” Wel moet ook een reëel beeld gegeven worden van de opleidingen, zodat studenten niet tussentijds uitstromen. Uitstroom hangt vaak samen met het feit dat studenten niet de juiste keuze gemaakt hebben, omdat ze een ander verwachtingspatroon van de opleiding hadden, aldus Hilbrands. “Zo merken we bij FD&I dat studenten met bijvoorbeeld alleen maar culinaire belangstelling eerder zullen afhaken, want de opleiding is veel breder. Bij VT hebben studenten die tussentijds uitstromen vooral moeite met het niveau. De stap van bijvoorbeeld MBO, HAVO naar HBO wordt dan vooral bij technologische basisvakken toch als moeilijk ervaren.” Om de overgang van leren naar werken soepel te laten verlopen, wordt veel belang gehecht aan stages. De dagopleidingen hebben drie stages. In het eerste jaar gaat het om een orientatiestage, waarbij studenten tien weken bij een bedrijf meelopen. In het derde jaar volgen de binnenlandse stage en de verplichte buitenlandstage, die samen 30 weken beslaan (elk 12 tot 18 weken). En tenslotte volgt in het laatste jaar de afstudeeropdracht, waarbij een betaald project in opdracht van een bedrijf wordt uitgevoerd. Hier gaat het om een projectteam met studenten van veelal verschillende opleidingen. Voedingstechnologen en fooddesigners zitten vaak nog in eigen werelden. “Een team met meerdere disciplines trekt studenten uit de begrenzing van hun eigen opleiding”, aldus Ellenbroek. “Dit breekt muren af, zodat ze van elkaar leren. Ook leren studenten dan om projectmatig te werken.” De afstudeeropdracht duurt 20 weken, onder begeleiding van een docent en met een resultaatverplichting. “Het mooie van stages en afstudeerprojecten is dat studenten zich zo gericht voorbereiden op de beroepspraktijk.” Ook voor professionals Voor de professionals die al werkzaam zijn in de food biedt HAS Kennistransfer en Be-

drijfsopleidingen de Certificaatstudie Voedingsmiddelentechnologie. Dit zijn verschillende cursussen op het gebied van levensmiddelentechnologie op HBO-niveau, voor bijscholing en verbreding van professionals in de sector. Dit traject loopt volgens Francis Grandia, projectmanager HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen, voorspoedig. “Gemiddeld volgen zo’n 375 cursisten per jaar een cursus in de voedingsmiddelentechnologie. Te denken valt aan cursussen op het gebied van product- of procestechnologie.” Het is tevens mogelijk om bij het volgen van een groot aantal cursussen in te stromen in het afstudeerjaar van VT en zo het HBO-diploma te halen. “De modulaire opbouw zorgt ervoor dat de cursist flexibel is en een traject op maat kan samenstellen.” De cursussen variëren van drie maanden tot twee jaar. De lessen worden op dinsdag en donderdag in de avonduren gegeven. In Den Bosch zijn alle faciliteiten aanwezig, zoals een microbiologisch lab, een chemisch lab, een technologiehal (eigenlijk een kleine fabriek) en een Food Design centrum. Ook verzorgt HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen voor veel grote en kleine foodbedrijven incompany-trainingen. Internationalisering “In het strategisch plan van HAS Hogeschool, en daarmee ook de foodopleidingen, is veel aandacht voor de aspecten waardengericht, duurzaam, ondernemend, internationaal en talent-based. De afkorting W-DO-IT is daarmee een begrip geworden op de HAS”, vertelt Hilbrands. Zo liggen er volgens hem voor de foodopleidingen de komende jaren nog ‘mooie uitdagingen’ op het vlak van internationalisering. “Wij zouden bijvoorbeeld graag willen samenwerken met gerenommeerde foodopleidingen in Duitsland (packaging), Engeland (retail) en Frankrijk (sensoriek). Daarbij denken we onder meer aan het internationaal uitwisselen van zowel studenten als docenten.”

Hans Hilbrands, Marieke Ellenbroek en Francis Grandia (van links naar rechts).

HAS-foodopleidingen HAS Hogeschool in Den Bosch biedt twee vierjarige foodopleidingen: Voedingsmiddelentechnologie (VT) en Food Design & Innovation (FD&I). VT in Den Bosch bestaat al 65 jaar en is vooral voor studenten met een bèta-vooropleiding. Binnen VT kan gekozen worden voor productgericht (technische productontwikkeling), de fabrieksrichting (procestechnoloog, productiemanager en kwaliteitszorgmanager) of de commerciële richting (vanuit de technologische basis). FD&I, dat zo’n tien jaar bestaat, is vooral voor studenten met een alfa- of gamma-vooropleiding. Deze creatieve en consumentgerichte opleiding heeft als afstudeerspecialisaties Food Marketing, Food Packaging en Food Design.


22-23_opleidenenpersoneel.indd 23

23

24-04-14 16:55

Operations Management Talent Die de organisatie leert kennen door projecten te managen met accent op milieu

Geldermalsen

COROOS Productie B.V. heeft productielocaties in Kapelle en Geldermalsen, met in totaal 370 medewerkers. Hiermee vormt COROOS één van ’s lands grootste conservenfabrieken. Vers van het land worden groente en fruit direct verwerkt en in glas, blik of kunststof verpakt. De omzet van ruim 150 miljoen euro wordt gerealiseerd door een moderne organisatie, korte lijnen, duidelijke communicatie en een energieke aanpak. Door de groei wordt het komende jaar verder geïnvesteerd in nieuwe installaties en processen en worden de productiefaciliteiten verder uitgebouwd. Door deze groei zijn wij op zoek naar een Operations Management Talent die verantwoordelijk is voor het initiëren en implementeren van projecten binnen de organisatie op het gebied van milieu, veiligheid, energie en investeringen. Een mooie opstap voor een gedreven kandidaat met ambities binnen een productieomgeving. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148

Bakery Research Scientist Essential and independent position for driving innovation

Made (NL)

AB Mauri is a global yeasts and bakery ingredients company with an impressive footprint. With more than 6,000 employees worldwide, they are one of the largest producers and distributors of yeasts and bakery ingredients. Bakery Ingredients is a substantial piece of the business. At the Baking Technology Centre in Made, the search for future differentiated product advantages begins. The teams are focused on research, design and development of technology platforms that can be commercialised and taken to the market by delivering genuine added value and fulfilling their customer’s requirements. To be based at the Baking Technology Centre in The Netherlands, we are searching for a highly motivated Bakery Research Scientist who will be responsible for screening, testing, developing and evaluating enzymes, yeasts, additives and bakery ingredients for application in a wide variety of new and existing bakery products. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-53137885

Senior Product Technologist Technisch projectleider, in een internationale omgeving van toegepaste research

Zierikzee

De Koninklijke Zeelandia Groep ontwikkelt, produceert en levert hoogwaardige bakkerij-ingrediënten voor brood en banket. Naast betrouwbaar en dienstverlenend wordt Zeelandia gezien als inspirerend en innovatief. De Zeelandia Groep heeft vestigingen in de meeste Europese landen en ook bedrijven in Azië en Zuid-Amerika. In totaal zijn er ca. 1.850 medewerkers in dienst, waarvan 430 medewerkers werkzaam zijn op het hoofdkantoor en de productielocatie in Zierikzee. Het R&D team Ingredients and Product Technology onderzoekt (nieuwe) ingrediënten en producttechnologieën. De onderzoeksthema’s komen voort uit het ‘corporate 5 year innovation program’. Voor dit succesvolle team in Zierikzee zoeken wij een gemotiveerde Senior Product Technologist, die verantwoordelijk is voor het leiden en uitvoeren van R&D projecten, waarin technologie-opbouw en productinnovatie centraal staan. Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490

Manager Vendor Assurance Food Leading and exciting role at prominent successful European company

Doetinchem

The Intersnack Group is the major European producer and marketer of savoury snacks (potato crips, nuts and seeds etc.) with strong brands like Chio, Funny-Frisch, Ültje and Jack Klijn. Intersnack is serving more than 12 million consumers every day and is present in over 15 European countries. Intersnack has more than 25 production locations throughout Europe. Vendor assurance is a technical service to buyers as well as to operations to ensure food safety, processability and application of economical sourcing strategies. To strengthen the Vendor Assurance team in Doetinchem, we are searching for a highly motivated Manager Vendor Assurance Food, who will lead and develop a team of 3 Vendor Assurance Managers. This team is continuously managing and developing vendor relationships for centrally bought items to safeguard Intersnack’s products and processes. Consultant: Jakob Jan Verbraak, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-51820349

Field Sales Manager Bakkerij & OOH Teamgerichte People Manager die veranderingen effectief doorvoert

Nederland

CSM Baking is wereldwijd marktleider op het gebied van bakkerijproducten. Het productassortiment van CSM Bakery Supplies is breed en varieert van ingrediënten tot halffabricaten, diepvries-, afbak- en kant-en-klaar producten. Tot de klanten behoren ambachtelijke bakkers, bakkerijketens, in-store bakkerijen, industriële bakkerijen, het foodservice- en het out-of-home segment. CSM Bakery Supplies heeft vestigingen in 28 landen in Europa, Afrika, de Verenigde Staten, Latijns Amerika en Azië. In totaal zijn er 8.800 medewerkers werkzaam. CSM Bakery Supplies heeft zich ten doel gesteld klanten te helpen om nog succesvoller te worden in hun eigen markt. Ter versterking van de organisatie zoeken we een gedreven Field Sales Manager Bakkerij & OOH, die verantwoordelijk is voor het managen en coachen van de buitendienst bestaande uit 5 Sales Reps Bakkerij en 5 Sales Reps OOH. Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]

dupp - food recruitment

Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl e [email protected] t 0317-468686

‘Vlees Nederland is niet veilig’ Tekst: Norbert van der Werff, Tom van der Meer | Foto: Suprijono Suharjoto

Het vlees dat in Nederland verkocht wordt, is niet veilig. Bedrijfsleven en overheid slagen er niet in die veiligheid te waarborgen. Dat is de

opleiding en bewustwording over voedselveiligheid met elkaar te ontwikkelen en te delen en hierin te investeren.

harde conclusie in het rapport Risico’s in de vleesketen, dat de Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft gepubliceerd. Het slachtproces in Nederlandse slachterijen biedt te weinig zekerheden die voorkomen dat onveilig vlees bij de consument terechtkomt. Ook worden de veiligheidsrisico’s van geïmporteerd vlees onvoldoende beheerst en zijn er weinig instrumenten voorhanden om fraude op te sporen. Door de hele keten heen is veel mis, stelt de Raad. Zo worden onder meer hygiëneregels vaak niet opgevolgd, uit routine, door tijdsdruk of door onvoldoende opleiding van personeel. Daarnaast komt fraude met vlees veel voor. Zo kunnen partijen vlees op papier ineens van samenstelling veranderen. Dat maakt dat vlees dat niet (meer) geschikt is voor menselijke consumptie, na omkatten plots wel geschikt lijkt. Ook geïmporteerd vlees is niet altijd veilig, stelt het rapport. De voedselveiligheid is niet in elke EU-lidstaat gegarandeerd en steekproefsgewijze controles aan de buitengrenzen van de EU zijn te mager om de veiligheid van vlees uit niet-EU-landen te garanderen. Bovendien bieden importcontroles importeurs en afnemers de mogelijkheid zich

te verschuilen achter de NVWA, die de controles uitvoert. Volgens het rapport laat de NVWA onverantwoord veel steken vallen. Door voortdurende reorganisaties en bezuinigingen laat het toezicht te wensen over. De middelen zijn te beperkt om effectief op te treden. Aanbevelingen De Raad beveelt het kabinet aan om samen met de NVWA bindende afspraken te maken met de vleessector, om het niveau van voedselveiligheid structureel te verbeteren. Zo moet bijvoorbeeld de herleidbaarheid van producten beter worden. Naast het certificeren van bedrijven is het belangrijk dat afnemers onaangekondigde bezoeken brengen aan hun leveranciers om te verifiëren of zij werken volgens de afgesproken normen. Ook de bestrijding van fraude verdient de aandacht. De NVWA moet hiervoor samenwerken met andere opsporingsdiensten. Verder is het belangrijk dat bedrijven in de vleesketen het initiatief nemen om kennis,

Reacties Foodwatch concludeert naar aanleiding van het rapport dat de vleessector ziek is en het huidige controlesysteem inadequaat. “De consument wordt onvoldoende beschermd tegen ernstige risico’s op het gebied van voedselveiligheid en fraude”, zegt Meike Rijksen, campagneleider van Foodwatch Nederland. Ze meent dat zelfregulering de problematiek niet gaat oplossen. “Foodwatch vindt het hoog tijd dat staatssecretaris Dijksma en minister Schippers hun verantwoordelijkheid nemen, strengere wetgeving realiseren, transparantie aanjagen en krachtig handhaven.” De FNLI onderschrijft de conclusies uit het rapport en stelt, zoals al eerder, dat bedrijven die het vertrouwen van hun afnemers en uiteindelijk de consument beschamen en wetgeving met voeten treden, geen deel mogen uitmaken van de voedselketen. ”Daarmee bevestigt het rapport dat de acties die de Taskforce Voedselvertrouwen uitvoert hard nodig zijn.” De FNLI benadrukt dat de NVWA notoire overtreders met naam en toenaam openbaar moet maken, maar legt – anders dan Foodwatch – de primaire verantwoordelijkheid voor de voedselveiligheid bij het bedrijfsleven. De overheid is verantwoordelijk voor het toezicht. Het CBL noemt het beeld dat uit het rapport naar voren komt zeer zorgwekkend, omdat het rapport een situatie schetst waarin gecertificeerde en in controlesystemen opgenomen bedrijven toch in strijd met de wet kunnen handelen. “Keer op keer worden consumenten, maar ook wij als supermarktbranche opgeschrikt door incidenten die het vertrouwen van de consument beschadigen”, zegt Marc Jansen, directeur van het CBL. “Wij hebben genoeg van alle excuses. De vleessector moet nu laten zien wat ze waard is. Supermarkten gaan ‘waardeloze’ bedrijven afstraffen door geen zaken meer met ze te doen.” eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014

25_onveiligvlees.indd 25

25

24-04-14 12:13

‘Kwaliteit in plaats van kwantiteit’

Duvel speelt met mini-fles in op genieten Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Duvel Moortgat, Tom van der Meer, Norbert van der Werff

R

C

Duvel Moortgat is gestart met mini-flesjes Duvel speciaalbier. Er is namelijk steeds meer behoefte aan genietmomenten in kleinere hoeveelheden. Tijdens de presentatie van Duvel mini in Rotterdam demonstreerde de Belgische brouwer ook foodpairing met bier.

Vooral vanuit Nederland kwam nogal eens het verzoek om kleinere flesjes. Biergenieters drinken namelijk minder, maar beter, zegt Michel Moortgat, vierde generatie van brouwerij Duvel Moortgat. “Het gaat steeds meer om kwaliteit in plaats van kwantiteit.” “Met name vrouwen willen best van het speciaalbier genieten, maar vinden de standaardmaat (33 cl) te groot”, vult Martijn Strijtveen, general manager Duvel Moortgat Nederland, aan. Het familiebedrijf uit Puurs speelt nu in op dit verzoek met Duvel in een kleiner (18 cl) flesje, bijvoorbeeld als alternatief voor witte wijn en champagne op recepties en zakenborrels. Klein in groot De kleine flesjes zijn onthuld in het grootste gebouw van Nederland (De Rotterdam), bij hotel Nhow Rotterdam. De mini-fles ziet er precies hetzelfde uit als de gewone fles. De smaak van het bier en het alcoholpercentage (8,5 procent) is gelijk. Tegelijk met de minifles is ook een miniatuuruitgave van het Duvel-glas geïntroduceerd. De nieuwe introductie heeft twee jaar ‘gerijpt’. Voor het afvullen van de nieuwe flesjes is een derde partij in de arm genomen. Als het mini-flesje een succes wordt, sluit Michel Moortgat niet uit dat het afvullen in eigen hand wordt genomen. Voor de bestaande (grotere) flesjes gebeurt het afvullen al in eigen huis, in Puurs. Hier worden onder meer Duvel, Duvel Tripel Hop, la Chouffe, De Koninck en Liefmans geproduceerd. Duvel Moortgat investeert jaarlijks zo’n 20 tot 25 miljoen euro in nieuwe technologie binnen het bedrijf. Het Belgische familiebedrijf stelt ook de eerste brouwer te zijn die (met Liefmans) bier op ijs introduceerde. Foodpairing met bier Tijdens de presentatie van de mini-flesjes laat de brouwer ook proeven van gerechten die gemaakt zijn met diverse Moortgat-bie-

26


26-27_duvel.indd 26

24-04-14 12:13

r B M s N s d B g g b z h k g o w m v g e v m s g B

G

g

Rabarbercompote met chocolademousse, crème Anglaise en Liefmans fruitesse, gecreëerd door chefkok

Martijn Strijtveen (links) en Michel Moortgat met de nieuwe kleine fles.

Cock Zeij (achtergrond).

ren die er dus ook goed mee combineren. Biersommelier Nicolas Soenen van Duvel Moortgat heeft het menu samengesteld samen met chefkok Cock Zeij van hotel Nhow Rotterdam. Soenen is voor de samenstelling van het menu twee keer in Rotterdam geweest om met Zeij te overleggen. Bij het maken van de gerechten is gebruikgemaakt van foodpairing. Soenen vindt bier geschikter voor foodpairing dan wijn. “Want bier combineert drie basissmaken (zoet, zuur en bitter), waar wijn er maar twee heeft. Het gaat om smaakcombinaties die kloppen, om dezelfde smaakintensiteit van gerecht en drank. Je kunt dan zoeken naar overeenstemming, bijvoorbeeld bitter, met witlof en bier, of naar contrast, zoals zoet met bitter of zuur met bitter.” Contrast is volgens hem ook te vinden in samenstellingen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het eerst gepresenteerde gerecht: een tartaar van zalm met avocadomousse, dat samen met Duvel werd geserveerd. “De vette structuur van de zalm en de olijfolie geeft, gekoppeld aan het speciaalbier, verlichting. Bier en ook het koolzuur verlichten het vet,

terwijl de smaak er met de bitterheid een palet bij krijgt.” ‘Zuurpittige toets’ Het tweede gerecht, Asperge velouté (soep) met peterselieolie en een krokantje van gedroogde ham, is eveneens gelinkt aan Duvel. Hier wordt gespeeld met overeenstemming: het gerecht is net als het speciaalbier bitter. Bij de gepocheerde skrei (winterkabeljauw) met visrisotto, zeekraal en bieslook beurre blanc, ook gecombineerd met Duvel, bleek de smaakcombinatie in het eerste ontwerp niet goed te werken. “De skrei was niet uitgesproken genoeg en viel wat weg bij het bier, dus was een licht zuurpittige toets nodig. Toen we wat citroenschaafsel toevoegden, klopte het ineens wel en was het meer in balans”, aldus Soenen. De gebakken procureur van het Livar-varken is gecombineerd met pastinaak-aardappelmousseline, courgette, gestoofde paprika en een jus van Gentse mosterd. Het zware, vettige vlees met aardappelpuree met pittige noot wordt geserveerd met het frisfruitige, goudblonde bier La Chouffe.

Als eerste nagerecht volgt een kaasselectie met diverse schimmelkazen gecombineerd met de frisfruitige, wat citrus-achtige smaak van Duvel Tripel Hop 2014. Afsluiter is de rabarbercompote met chocolademousse, crème Anglaise, samen met Liefmans fruitesse (fruitbier on the rocks) waar zoet en zuur mooi gecombineerd zijn. Soenen is zelf het meest te spreken over de skrei en de procureur. “Daar gebeurt het meeste.” Wat hij zelf het meest geslaagd vindt, is de combinatie bier en kaas. “Daar kan echt geen wijn tegenop. De tannines van de wijnen vind ik nogal eens wringen met het vettige van de kaas. De vettige structuur van kaas is het best af te ronden met bier.” Chocolade en bier vindt hij een wat lastiger combinatie. Chocolade werkt filmend en bier komt daar dan toch wat moeilijker uit.

Nicolas Soenen: “Zoeken naar overeenstemming, bijvoorbeeld bitter, of naar contrast, zoals zoet met bitter of zuur met bitter.”

Gebakken procureur van het Livar-varken, gecombineerd met pastinaak-aardappelmousseline, courgette,

Small is beautiful Nederland heeft de primeur met Duvel mini. Binnenkort volgen ook Frankrijk, thuismarkt België en de Verenigde Staten. De mini-Duvelflesjes zijn in de supermarkten verkrijgbaar, per vier in een ‘mandje’, of los. Verder zullen enkele horecagelegenheden als ambassadeurs voor de mini-flesjes gaan optreden, zoals Hotel New York in Rotterdam. De introductie wordt tot aan september ondersteund met een outdoor- en internetcampagne, onder het motto ‘small is beautiful’.

gestoofde paprika, een jus van Gentse mosterd én La Chouffe-bier. eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014

26-27_duvel.indd 27

2 7

24-04-14 12:14

Vakbeurs Empack Den Bosch

Differentiatie en flexibiliteit

h d v e l b c s

Tekst en foto’s: Tom van der Meer

Foodfabrikanten en dus ook verpakkers moeten inspelen op de consumentenvraag naar productdifferentiatie. Op bestaande markten gaat het onder meer om functional foods, bij zich ontwikkelende markten gaat het om een breder, diverser aanbod. Dat stelde Jean Schurs op de Empack.

Schurs, van het bedrijf CapeDecision, schetste tijdens een van de Learnshops op verpakkingsbeurs Empack trends en sleutelfactoren die de komende jaren de wereldwijde voedingsmiddelen- en drankenindustrie beïnvloeden. De consumentenmarkten groeien door internet en e-business steeds meer naar elkaar toe. Klanten willen meer dan ooit waar voor hun geld, net als voedselveilige, gezonde en duurzame producten. Daarnaast kiezen ze voor gemak en zien ze shoppen steeds meer als ontspanning en experience. Kopen via internet en winkelen als belevenis maakt dat on-the-go- en gemaksverpakkingen belangrijker worden, net als het ontwerp ervan. Daarnaast zoeken consumenten hun ‘kicks’ ook steeds meer in merken die hun waarden en persoonlijkheid reflecteren. Dat maakt dat de eigen naam op een wikkel of het personaliseren van producten een verdere vlucht zal nemen. Foodbedrijven moeten hierop inspelen door zelf efficiënter te werken en nieuwe wegen bewandelen om marges te verhogen, bijvoorbeeld via lokale samenwerkingsverbanden dicht bij de klanten. Daarnaast kunnen ze hun producten differentiëren en meer aandacht hebben voor healthy ageing. Als reactie op de grotere invloed die retailers willen, zal de foodfabrikant in moeten zetten op premium productlijnen met hogere kwaliteit, bijvoorbeeld via merkimage en co-packing.

Albert Heijn produceert. AH is een jaar geleden met Borrelgemak begonnen. Van diverse leveranciers werd overgestapt naar één leverancier en een eensoortige verpakking, vertelt directeur Damen. De machine is niet nieuw. Volgens Damen bestaat deze al 45 jaar, maar er zijn in de loop der jaren wel verbeteringen aangebracht. “Op het gebied van de besturing, de hygiëne, begassingen en mechanische verbeteringen.” Ook zijn er optische en mechanische verbeteringen aangebracht. “Zo is de machine nu 45 centimeter lager, waardoor geen bordes meer nodig is om bij te vullen. Wat de energie betreft, is minder perslucht nodig en wordt er ook goed gelet op het verbruik van de componenten.”

Skin-verpakken Zwager Techniek presenteerde Darfresh-ontray, een ‘doorbraak in skin-verpakken’ (zie foto onder). Samen met Cryovac, G. Mondini en SealedAir is er nu een Mondini-machine ontwikkeld die 30 tot 40 procent meer van de folie kan gebruiken. Er is dan geen topfolie- of onderfolieafval meer”, zegt Peter Paul Zwager van het bedrijf. “Vacuüm-skinverpakkingen zorgen voor een mooie presentatie van producten als vlees en vis. Als deze namelijk rechtop in het winkelschap worden gezet, treedt geen vochtlekkage meer uit het product op.” In Nederland zijn de eerste machines nu geleverd voor het vlees bij Albert Heijn, stelt hij. Met nieuwe verpakkingen om

H A F o t d z m d p k m b

Schutten Schutten Machines toonde op zijn stand een machine die onder meer Borrelgemak voor 28


28-29-30_empack.indd 28

O D m b p k s d b n d r s p

24-04-14 08:53

Efficiënter ruimtegebruik op een rol bespaart, stelt Eticoll Zelfklevende etiketten. Er zitten meer stickers op een rol, waardoor die minder vaak verwisseld hoeft worden. Het bedrijf speelt met

het vleesbakje heen, kan het vlees verder doorrijpen. De machine is flexibel en geschikt voor alle soorten traysealen, waaronder MAP en skin. En omdat de machine toe kan met lagere schalen, wordt ook hier op materiaal bespaard. “Bovendien werkt het tot 40 procent sneller dan het standaard skinnen”, besluit Zwager. Ontstapelen Dörr Kampen bouwt al twintig jaar ontstapelmachines. Deze kunnen schaaltjes, bakjes, bijsluiters, plano’s en cupjes succesvol ontstapelen en ook deksels opleggen en aandrukken. De nieuwste denester heeft een uitwisselsysteem waardoor snel en flexibel naar andere bakjes kan worden omgeschakeld, door beweegbare, verstelbare hoogtes. “Het personeel kan dat nu zelf, zonder tussenkomst van de technische dienst”, stelt commercieel directeur Joost Lemette. De machines kunnen stand-alone draaien of in een bestaande verpakkingslijn worden geïntegreerd.

Horizontaal én verticaal Abar Automation trok de aandacht met de Fanuc robot M-1iA die kleuren detecteert en op kleur kan picken. Het is de kleinste deltarobot van Fanuc. “Bij robots is de trend dat de snelheid omhoog gaat en de prijs omlaag”, zegt sales director Brian Hill van Abar Automation. Het bedrijf heeft bij Marfrig-fabrieken de Abar LR-80TCR laadrobotcel (zie foto) geplaatst, speciaal voor gesneden rundvlees en kant-en-klaarmaaltijden. “Dit robotsysteem is met name geschikt voor voedingsmiddelenfabrikanten en -verpakkers met veel verschil-

etiketstickers ook al in op het komende WK Voetbal.

lende afnemers, zodat snel omgeschakeld kan worden. Voor sommige afnemers kan dan verticaal verpakt worden in kartonnen dozen, terwijl voor andere juist horizontaal wordt geladen in plastic herbruikbare kratten. Conventionele machines kunnen bijvoorbeeld alleen dozen laden. Marfrig wilde juist flexibel zijn en in de toekomst ook in kunnen spelen op vragen van afnemers naar andersoortige verpakkingen.” De Abar DL-70 is geïnstalleerd bij een Duitse agf-leverancier voor het gerobotiseerd en flexibel kunnen beladen van bijvoorbeeld verschillende hoeveelheden aardappelen of uien in rolcontainers, kratten en dozen voor de retail. “Dit systeem is behalve flexibel ook compact en kan per minuut meer dan honderd zakken van een kilo aan.”

vriendelijkheid”, zegt Wim Kromhout van het bedrijf. Het is een ultracompact print- en aanbrengsysteem, voor bijvoorbeeld THT-data, barcodes, ingrediëntendeclaraties of batchnummers. Er zijn verschillende units mogelijk. De tentoongestelde versie had een blaasunit. De gebruikersvriendelijkheid blijkt ook bij het vervangen van de rol. “Als de printkop omhooggaat, gaat de aanbrengunit mee, waardoor je er extra makkelijk bij kunt”, vertelt Kromhout. “Ook zijn geen extra rollen nodig omdat het vanaf de rol direct naar de printkop en weer terug gaat. Dat resulteert in snelle omsteltijden: ideaal voor bedrijven met veel wisselende afnemers.” De opbouwmogelijkheden zijn legio. De D43 is in hoogte verstelbaar en kan ook op wieltjes geleverd worden. Voor de bediening kan gekozen worden voor touchscreen of knoppen. Via Autolabel Communication Protocol (ACP) kunnen externe softwareprogramma’s de printer aansturen. Afhankelijk van de applicatie kunnen volgens Kromhout tot 300 etiketten per minuut worden geprint. Met afblazen zijn 100 etiketten per minuut sowieso mogelijk. Geprint kan worden in 300 dpi met een hoogte van 108 millimeter.

>>>

Blow Tamp Wipe Pluck De Koningh Coding & Labeling (sinds kort officieel distributeur in Nederland van de systemen van Autolabel) heeft de D43 Autolabel De Koningh ‘Blow Tamp Wipe Pluck’. “Deze machine blinkt uit in eenvoud en gebruikerseisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014


29

24-04-14 08:54

Zalpak & Straatman toonde onder meer opvallende kartonnen verpakkingen om het product wat extra’s mee te geven, zoals een verpakking voor één tomaat (droomtomaat) (links) of voor trostomaten (rechts). Een andere aparte verpakking is een Amerikaanse auto voor snacks.

Arodo zakken Arodo levert zakken zonder perforatie voor diverse foodproducten. “Voor melkpoeder of andere poedervormige producten hebben we papieren zakken met een inliner (binnenzak) die hermetisch sluit”, vertelt sales engineer Jan-Mathijs van Noort. “Nu kan perforatie in de inliner aangebracht worden, of er kan gekozen worden om de lucht eruit te halen en te vacumeren. Als te diep vacuüm is getrokken, wordt de zak met inhoud te hard en is het niet meer te vervormen en te palletiseren. Maar niet diep genoeg vacumeren is ook niet goed, want dan ontstaat residu-lucht boven het product.” Arodo heeft een tweestaps-vacuümproces, waarbij eerst wordt ontlucht en daarna wordt gevacumeerd. Tallwrapper Tallpack demonstreerde de Tallwrapper 2201AE. Deze halfautomatische versie van de draaiarmwikkelaar is modulair, dus flexibel. “Zo is van de wrapper via plug-and-play simpel een volautomatische variant te maken”, aldus commercieel directeur Marco Mulder. “De wikkelaar kan vrij op de vloer draaien en heeft meer efficiency dan andere foliewikkelaars. Pallets zijn op deze manier netjes en steeds op dezelfde manier in te wikkelen.” Er zijn volgens hem tien verschillende manieren van wikkelen mogelijk. Zo kan bijvoorbeeld voor intern gebruik minder zwaar ingewikkeld worden. “Een pallet is in 35 seconden in te wikkelen en dan is de machine zo’n tien keer rond geweest. De Tallwrapper kan een standaard pallet van 2,40 meter hoogte (vrachtautohoogte) aan. Ook de 1200 bij 1200 euro- en blokpallets passen erin en dat maakt toch 80 tot 90 procent van de handel uit.” De palletwikkelaar heeft een prestretch-unit, zodat 1 meter folie tot vier meter kan worden voorgerekt. “Daarmee kan tot 40 procent aan verpakkingskosten worden bespaard.” 30



24-04-14 08:54

Het volgende nummer verschijnt op: dinsdag 17 juni De sluitdatum voor het reserveren van uw advertentie is: maandag 26 mei De sluitdatum voor het aanleveren van uw advertenties is: vrijdag 30 mei AROVAC ADV FOOD Portrait_NL_HiRes.pdf

1

24/04/14

11:03

Neem voor informatie over adverteren contact op met Felix Berentsen, tel. +31 (0)6-42 75 95 18 [email protected] of met Wilma Zijlstra, tel +31 (0)88-2944847 [email protected] Bag Filling Units

Bag Vacuumisers

Palletisers

Stretchhooders

Seminar, 17-6-2014

Product Recall in the Foodsector VACUÜM M FOOD ZAKKENVUL MACHINES Arodo ontwerpt en ontwikkelt zakkenvul machines voor het vacuüm verpakken van diverse voedsel producten. Dit brengt vele voordelen met zich mee ten opzichte van conventioneel verpakken: C

M

Y

CM

hten c i w e g l u Voor afv 50 kg! tot

Geen micro perforaties Langere levensduur 100% bescherming tegen vocht Geen geuren en/of lekkages Zeer geschikt voor fijn poederproducten zoals melkpoeder, voedsel ingrediënten, etc. Capaciteit op aanvraag.

Minimaliseer financiële en imagoschade aan de hand van: ✔ De nieuwe Meldwijzer van de NVWA ✔ Wettelijke plichten, verantwoordelijkheden, traceerbaarheid en dwingen ketenpartners ✔ Effectieve communicatie ✔ Praktijkcase: Voorkom dat de gehele branche de dupe is bij één product recall ✔ Praktijkcase: Salmonella uitbraak in 2012! InteractIIef semI Interact sem Inar & masterclass

MY

Product Recall in de

CY

Foodsector

CMY

Het énige seminar dat theorie op een interactieve wijze met de praktijk combineert! Concreet en direct toepasbaar!

Uw omzet, reputatie en marktaandeel staan dagelijks op het spel!

K

17 juni 2014

18 juni 2014

Minimaliseer financiële en imagoschade aan de hand van:

Uw kwaliteitsmanagementsysteem optimaliseren

> De nieuwe Meldwijzer van de NVWA

Deze masterclass biedt u alle ingrediënten om de kans op een product recall te minimaliseren!

> Wettelijke plichten, verantwoordelijkheden,

Als abonnee op EVMI ontvang t u een exclusieve ko rting van 20% op de toegangsprijs .

traceerbaarheid en dwingen van ketenpartners > Effectieve communicatie > Praktijkcase: Voorkom dat niet de gehele branche

Mediapartner

de dupe is bij één product recall > Praktijkcase: Salmonella uitbraak in 2012!

www.euroforum.nl/productrecallfood

Ga naar www.euroforum.nl/productrecallfood en voer de gevraagde informatie in. Belangrijk! Vermeld bij aanmelding code: 68619/EVMI

Eerlijke EerlijkeVacuumzakken Vacuumzakken voor echt voor echteten! eten!

www.hevel.nl

[email protected] www.arodo.com

www.hevel.nl

ARODO BVBA Tel. +32 14 67 23 32

WK-actie Met Chio naar Rio

Chipsmerk trekt aandacht met Stoelensamba Tekst: Clara Bloemhof | Foto’s: Chio

Echt sprake van vernieuwing in Een zak

het zoutjes- en chipsschap van

Dugadoo’s

de supermarkt was er de laatste

met de strip

jaren niet. Tot een opvallend

met actiecode.

figuur in een tv-commercial de consument in de wereld van Chio introduceerde. Drie jaar geleden had nog niemand van het flamboyante chipsmerk gehoord. Nu is één op de vijf ‘Chio-fan’ en doen dagelijks duizenden bezoekers online de Stoelensamba om een trip naar Rio te winnen.

Het zoutjesmerk Chio, onderdeel van Intersnack, was al bekend in landen als Oostenrijk, Duitsland en Zwitserland. In Nederland had het merk nog geen voet aan wal gezet. Maar omdat ons land als derde op de Europese ranglijst van zoute snacksconsumptie staat, is het een goede proeftuin voor marketeers. Intersnack besloot een geheel nieuwe organisatie in te richten die Chio als merk in de markt zou gaan zetten. De productielocatie Lelystad was er al. Inmiddels is de merkorganisatie gegroeid naar zeven mensen, in marketing, trademarketing en sales. “In augustus 2011 deden we een nulmeting: hoe bekend was de consument met Chio?”, weet marketing & salesmanager Theo Toering nog goed. “Uit die basismeting kwam ook echt núl – niemand kende het merk”, lacht hij. Chio had bekend kunnen zijn bij consumenten vanwege het logo op de verpakking 32


32-33-34_chio.indd 32

24-04-14 08:52

v g a c v t s z d N s t e w C

E O s z m n o d e d o d o

Met de online Stoelensamba kan een reis naar Rio worden gewonnen.

van PomBär, maar dit bleek dus niet het geval. Vervolgens brak een tijd van onderzoek aan: wat doen andere landen, hoe zien die campagnes eruit? “Verschillende producten en verpakkingen uit het buitenland werden getest. Maar Nederlanders zijn echt marketingsmart. Met de smaak van de verschillende zoutjes zat het wel goed, maar de verpakking die in andere landen wordt gebruikt, sprak de Nederlanders niet aan. Het had meer de uitstraling van een A-merk nodig”, blikt Toering terug. Chio Nederland kreeg de ruimte om een eigen positionering op te bouwen. Zo werd ‘The world tastes great… Have some Chio’ geboren. Emotie Opvallen in de ruime wereld van zoutjes en snacks lukt niet zomaar. Maar het Chio-team zag een gat in de mark(e)t(ing) in de consumentbenadering. “In Nederland zijn campagnes erg op het product gericht en niet zozeer op de emotie”, merkte Toering. “We beseften dat we maar op één manier konden slagen en dat was door toegevoegde waarde te bieden op emotioneel vlak.” Met de gedachte om de consument kennis te laten maken met de wereld van Chio, ging het team van Chio op een denkbeeldige wereldreis. “We laten

ons met onze producten inspireren door de bevolking en de gerechten in bepaalde landen”, omschrijft de marketing & salesmanager. “Zodra een zoutje is ontwikkeld, doen we een consumentenstudie. Welke associaties krijgt het panel bij het proeven van het product? Smaakt het Cubaans, of neigt het toch meer naar een Argentijns zoutje? Om de resultaten van dat smaakpanel bouwen we het concept heen.” Groei hele segment Met twaalf verschillende producten stapte het Chio-team naar de retailers. Die het bedrijf vervolgens met open armen ontvingen, laat Toering weten. “De retailers zagen zelf ook wel in dat de innovatiesnelheid in dit segment laag is. De meeste producten bestaan al jaren en op een kleine verandering of actie na, is er niet veel vernieuwing. Als nieuwkomers durven te investeren, heeft dat effect voor de hele categorie: klanten lopen weer vaker langs het schap waardoor de gehele omzet in die categorie stijgt.” Na Pombär volgden onder meer diverse varianten Stixi, Bistrello’s en Chio Kettle Cooked. En zo ontstond de eerste commercial van Chio, waarbij een man in een keurig pak te midden van chaotische en grappige taferelen

door Italië liep. Nadat de paus het volk bedankte voor de bloemen, nam de verteller de microfoon over om zijne heiligheid te bedanken voor de Bistrello, het Italiaanse zoutje met bolognesesmaak. “Erg grappig”, vindt Toering zelf ook. “Maar het was wel een beetje over the top; er gebeurde té veel in die commercial. Dat hebben we met de commercial erna terug weten te dringen. In de reclame voor de tortilla rolls zat maar één Mexicaans grapje.” Toch was de keuze voor de ludieke insteek van de commercial een bewuste, vervolgt Toering. “Wij hanteren het motto ‘Inspire the few to delight the many’: probeer een kleine groep mensen ambassadeur te laten worden van jouw merk in plaats van de massa aan te willen spreken.” Van nul naar 74 procent Die tactiek heeft gewerkt. Het eerste jaar is 80 procent van het volume door een relatief kleine doelgroep gekocht. De wereld van Chio is, hoe gek hij ook mag zijn, iets waar de consument zich mee associeert, zo blijkt. Eén op de vier huishoudens heeft weleens een van de inmiddels 34 Chio-producten gekocht en één op de negen huishoudens heeft Chio al vijf keer of vaker in huis gehaald. “Je bent Chio-fan als je onze producten vijf keer hebt

>>>


32-33-34_chio.indd 33

33

24-04-14 08:52

Arcadeboog van de actie Met Chio naar Rio.

gekocht”, stelt Toering. Een flinke club ambassadeurs, dus. Maar liefst 74 procent van de consumenten heeft inmiddels van Chio gehoord. Waar het in de eerste commercials ging om de consument in de wereld van Chio rond te leiden, werden met de komst van de XXL Flippies de rollen omgedraaid. Voor deze nogal grote kaaschipjes werden personages gecreëerd die in een wereld leven omringd met spullen die net wat te groot voor hen zijn: een megagrote Cadillac, een biljarttafel in een net te kleine kamer, een buitenbarbecue die net niet past, enzovoort. Allemaal ‘Amerikaans groot’ dus. Activatie: WK-actie “Afgelopen jaren ging het om de introductie en het neerzetten van het merk. Dit jaar draait het om de activatie”, meldt de marketing & salesmanager. “We willen meer mensen in contact brengen met Chio. Daarom gaan we de weken in aanloop naar het WKvoetbal een stoelensamba organiseren: we gaan met Chio naar Rio. En dan gaan we ook helemaal los”, lacht Toering. “Niet alleen op televisie, maar ook op de radio, op abri’s, op Facebook… Op tv hebben we tijdens alle vriendschappelijke wedstrijden zendtijd. Daar 34

promoten we de Chio Stoelensamba. Hoe dat werkt? Door naar www.metchionaarrio.nl te gaan. Daar kun je de stoelensamba doen: zodra het muziekje stopt, moet je zorgen dat jij als eerste op de strandstoel zit. Wanneer dit muziekje stopt, wordt niet gezegd. Ieder-

een kan deelnemen. Maar als je een code van een Chio-verpakking hebt, dan kun je een hint krijgen. Bijvoorbeeld: de muziek stopt over 8 minuten. Met die voorsprong maak je meer kans op een prijs.” De Stoelensamba vindt 24/7 plaats en er worden honderden prijzen weggegeven. Van concertkaarten voor Guus Meeuwis tot tablets, Pathé-kaarten en Philips-tv’s. En: dertien keer twee trips naar het WK-voetbal in Brazilië. Er zitten nu al duizenden bezoekers per dag achter de pc. Terwijl de WK-campagne volop in gang is, wordt er achter de schermen druk doorontwikkeld. “We willen de komende tijd verder werken aan ons portfolio van Chio”, laat Toering weten. “We breiden alleen uit met producten waar we compleet achter staan”, benadrukt hij. “Zo bevat onze Kettle Cooked chips slechts 1 procent suiker en zijn al onze producten vrij van MSG. Dat is overigens niet iets wat we openlijk communiceren; we vinden gewoon dat het zo hoort.”

Doe de Stoelensamba op www.metchionaarrio.nl.

Een still uit de commercial voor Bistrello.


32-33-34_chio.indd 34

24-04-14 08:52

Bedrijvengids De EVMI-bedrijvengids is een praktische lijst van bedrijven die actief zijn in de voedingsmiddelenindustrie. Deze lijst is ook te vinden op www.evmi.nl, waar u kunt zoeken op alfabet, categorie en regio. Staat uw bedrijf nog niet in de EVMI-bedrijvengids? Kijk dan op www.evmi.nl/bedrijvengids voor de mogelijkheden om ook uw bedrijf in dit overzicht op te nemen.

Advies/Consultancy

Lubron Waterbehandeling BV Postbus 540 4900 AM OOSTERHOUT 0162-426931 www.lubron.eu

ACO BV Postbus 217 7000 AE DOETINCHEM 0314-368280 www.aco.nl

DNV GL Business Assurance Certificering & Training Zwolseweg 1 2994 LB Barendrecht 010-2922700 www.dnvba.nl Huijbregts Groep Postbus 165 5700 AD HELMOND 0492-596300 www.huijbregts.nl

MasterLab BV Postbus 1 5830 MA BOXMEER 0485-589470 www.masterlab.nl

MPS Red Meat Slaughtering B.V. Albert Schweitzerstraat 33 7131 PG LICHTENVOORDE 0544-390500 www.mps-group.nl

Improving Quality

ALControl Food & Water Everdenberg 41 5346 VA Oosterhout 0162-488 488 http://nl.alcontrol.com/nl Azelis Netherlands Meerpaal 5 4904 SK OOSTERHOUT (NB) 0162-423240 www.azelis.com

Liniestraat 1 -A 4051 BN OCHTEN 06-22940774 www.improvingquality.nl

ISACert Nederland Obrechtstraat 28 E 8031 AZ ZWOLLE 0031 (0) 88-4722378 www.isacert.nl

Nederlandsch Octrooibureau Jan Willem Frisolaan 13 2517 JS ‘S-GRAVENHAGE 070-3312598 www.nlo.nl

Uw bedrijfsgegevens ook op deze pagina’s? Ga naar www.evmi.nl/ bedrijvengids of bel voor meer informatie naar 088-2944847 eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014

EVMI_bedrijvengids_3-2014.indd 35

35

24-04-14 17:16

Nutrilab BV

Chr. Hansen

Postbus 7 4284 ZG RIJSWIJK 0183-446305 www.nutrilab.nl

Gelderlandhaven 5A 3433 PG NIEUWEGEIN 030-6019920 www.chr-hansen.com

O. P. & P. Product Research BV Burg. Reigerstraat 89 3581 KP UTRECHT 030-2516772 www.opp.nl

PACCOR Netherlands B.V. Watergoorweg 69 3861 MA NIJKERK 088-5790900 www.paccor.com

Tebodin Netherlands B.V. Postbus 16029 2500 BA Den Haag 070-3480911 www.tebodin.com

Ingrediënten en grondstoffen Simac QuadCore BV De Run 1101 5503 LB VELDHOVEN 040-2582100 www.simacquadcore.nl

Rijnhaven Z.z. 15 3072AJ ROTTERDAM 010-2906666 www.codrico.com

Fa. L.I. Frank Postbus 46 7390 AA TWELLO 0571-272141 www.lifrank.nl

IN2FOOD

Heeft u al een gratis

Postbus 93 6920 AB DUIVEN 026-3186704 www.in2food.nl

abonnement op de digitale nieuwsbrief van EVMI? Ga naar de website en registreer u!

Codrico Rotterdam B.V.

Puratos Nederland Bakels Senior NV Postbus 44 1380 AA WEESP 0294-414559 www.bakels-senior.nl

Industrieweg 1 4762 AE ZEVENBERGEN 0168-326260 www.puratos.nl

Ranks Meel BV Postbus 16 4233 ZG AMEIDE 0183-606200 www.ranksmeel.nl

Précon Food Management BV Postbus 26 3980 CA BUNNIK 030-6566010 www.precon-food.nl

Beneo Aandorenstraat 1 B-3300 TIENEN 0032-16801301 www.beneo.com

Silliker Netherlands B.V. Postbus 153 6710 BD EDE 0318- 649444 www.silliker.nl

36 36

Brenntag Nederland BV Postbus 79 3300 AB DORDRECHT 035-5889200 www.brenntag.nl

eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014 eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013


24-04-14 17:16

Schobbers BV, H. CH. Vasco da Gamaweg 8 5928 LD VENLO 077-3969120 www.schobbers.nl

Raps Benelux Postbus 369 5680 AJ BEST 0499-373525 www.raps.com

Unifine Industry Postbus 5631 3297 ZG PUTTERSHOEK 078-6762344 www.unifine.com

Refresco Benelux B.V. Oranje Nassaulaan 44 6026 BX MAARHEEZE 0172-630630 www.refresco.nl

C O N T R O L

S Y S T E M S

CIMPRO Cimpro Postbus 3196 4800 DD BREDA 076-5317788 www.cimpro.com Dinnissen BV

Van Delft Biscuits BV Postbus 365 3840 AJ HARDERWIJK 0341-411624 www.vandelftbiscuits.nl

Remia C.V. Dolderseweg 107 3734 BE DEN DOLDER 030-2297911 www.remia.nl

O P E N

Horsterweg 66 5975 NB SEVENUM 077-4673555 www.dinnissen.nl

Endress+Hauser B.V. Verstegen Spices & Sauces B.V. Postbus 11041 3004 EA ROTTERDAM 010-2455100 www.verstegen.nl

Nikkelstraat 6-12 1411 AK NAARDEN 035-6958611 www.endress.nl

Roem van Yerseke B.V. Groeninx van Zoelenstraat 35 4401 KZ YERSEKE 0113-577700 www.roemvanyerseke.nl

Vipam BV Poppenbouwing 26 a 4191 NZ GELDERMALSEN 0345-565670 www.vipam.nl

Vollebregt Fresh Company

Voor het meest actuele nieuws uit de voedingsmiddelenindustrie gaat u naar www.evmi.nl

Platinastraat 10 2718 RZ ZOETERMEER 079-3610067

Machines, apparatuur en toebehoren/ diensten

Eriks Bv Toermalijnstraat 5 1812 RL ALKMAAR 072 515 15 14 www.eriks.nl Hosokawa Micron B.V. Gildenstraat 26 7005 BL DOETINCHEM 0314-373333 www.hosokawamicron.nl

BITO Systems NV Royaan B.V. Hoge Maat 8 3961 NC WIJK BIJ DUURSTEDE 0343-596659 www.royaan.nl

Niasstraat 1 3531 WR Utrecht Tel 030 711 30 90 www.bitosystems.com



37

24-04-14 17:16

Ishida Europe BV De Dieze 5 5684 PR BEST 0499 39 3675 www.ishidaeurope.nl

Oxoid BV

Scharff Techniek BV

Scheepsbouwersweg 1 B 1121 PC LANDSMEER 020-4106500 www.oxoid.com

Atoomweg 51 3542 AA UTRECHT 030-2410972 www.scharfftechniek.nl

Pedak Meettechniek BV

Schouw Informatisering B.V.

Postbus 3030 6093 ZG HEYTHUYSEN 0475-497424 www.pedak.nl

Postbus 435 4870 AK ETTEN - LEUR 076-5042520 www.schouw.org

Spraybest Europe BV Krohne Nederland b.v.

Zwanenburgerdijk 335 1161 NN ZWANENBURG 020-4976780 www.spraybest.nl

Postbus 110 3300 AC DORDRECHT 078-6306200 www.krohne.com

LSBL Services VOF Galvanistraat 1 6716 AE EDE 0 318 69 69 99 www.lsbl.nl

Precia Molen Franse Akker 1 4824 AL BREDA 076 524 2526 www.preciamolen.com

Techmation B.V. Postbus 195 4250DD Werkendam 0183-500 331 www.techmation.nl

TQC BV Molenbaan 19 2908 LL CAPELLE A/D YSSEL 0180-631344 www.tqc.eu

Mettler-Toledo BV Postbus 6006 4000 HA TIEL 0344 638363 www.mt.com

Rittal BV Postbus 246 6900 AE ZEVENAAR 0316-591911 www.rittal.nl Roma Nederland BV Postbus 59 4940 AB RAAMSDONKSVEER 0162-512012 www.romaned.nl

Munters BV Postbus 229 2400 AR ALPHEN AAN DEN RIJN 0172-433231 www.munters.nl

38

SCA Hygiëne Products BV Postbus 670 3700 AR ZEIST 030-6984600 www.sca.com

De volgende editie van EVMI verschijnt op: Dinsdag 17 juni Sluitdatum reserveren advertenties: Maandag 26 mei Voor vragen over advertenties: Wilma Zijlstra: 088-2944847 Felix Berentsen: 06-42759518



24-04-14 17:16

Vocking wereldberoemd binnen provincie

De terugkeer van leverworst Tekst: Linda van ’t Land | Foto’s: Vocking Vleeswaren BV

Leverworst een saai product? Volgens Paul Vocking, eigenaar van Vocking Vleeswaren in Nieuwegein, zijn de mogelijkheden met zijn typisch Utrechtse producten eindeloos. “Wij maken een ambachtelijk product in een roestvrijstalen jasje.”

>>> eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014

39-40-41_vocking.indd 39

39

24-04-14 08:52

Wie aan leverworst denkt, denkt wellicht aan een traditionele verjaardagsvisite waar de worst keurig in plakjes naast blokjes kaas wordt aangeboden. Maar leverworst is aan een wederopstanding begonnen, weet Paul Vocking. “De consument is op zoek naar eerlijke en pure smaken en waardeert vergeten eten, zoals balkenbrij, zure zult of leverworst. Door het gebruik van social media kun je daar prachtig op inspelen. Wij hebben de enige twitterende leverworst van Nederland

en een eigen Facebook-pagina. Daar communiceren we onder meer over de verschillende gebruiksmomenten van leverworst. Onze worsten kun je op brood eten, maar ook serveren bij de borrel met een beetje mosterd erbij. Bovendien kun je onze worsten in plakjes bakken. Wij hebben als familiebedrijf met een eeuwenoud recept een eerlijk verhaal te vertellen. Dat maakt Vocking- leverworst hipper dan ooit.” Heilige huisjes Paul Vocking neemt als middelste van drie kinderen in 1997 het bedrijf over van zijn vader en zijn oom. Enkele jaren daarvoor hebben ze in goed overleg besloten nieuw te bouwen op een industrieterrein aan de rand van Nieuwegein, waar het gemakkelijk laden en lossen is. “Het bedrijf is in 1891 van start gegaan als slagerij in de binnenstad van Utrecht. In de loop van de tijd zijn we ons steeds meer als worstmakerij gaan profileren en tegenwoordig bestaat 95 procent van het assortiment uit leverworst en boerenleverworst. Daarnaast maken we vleeswaren voor de horeca.” Een goedlopend bedrijf overnemen als vierde generatie lijkt wellicht een gespreid bedje. Zo heeft Vocking dat echter niet ervaren. “De Vocking-leverworst is een begrip in de provincie Utrecht. Dus natuurlijk, er was al een product en er was een goede naam. Maar juist in een familiebedrijf is het soms moeizaam opstarten als je net komt kijken. Ik wilde bepaalde tradities doorbreken en dat betekende soms ook heilige huisjes omver schoppen.” Vocking beslist al snel dat hij een breder assortiment wil voeren dan de beroemde Vocking-leverworst alleen. Hij introduceert de boerenleverworst: eerst als vrij anoniem product naast het bestaande assortiment, inmiddels in een uitgesproken Vocking-verpakking. “Eigenlijk is de boerenleverworst ontstaan uit frustratie. Het leek wel alsof de Utrechter andere smaakpapillen heeft dan de rest van Nederland. Buiten de provinciegrenzen leek steeds alles anders te werken. Ik had het gevoel dat we met onze originele leverworst op een glazen plafond stuitten.” De boerenleverworst is gestoeld op de Vocking-leverworst, maar meer richting de algemene smaak ontwikkeld. Het blijkt een gouden greep. De boerenleverworst is inmiddels minstens zo beroemd als zijn oudere broer en wordt zowel

40

onder private label als in een echte Vockingverpakking bij diverse retailers verkocht. Grauw en niet roze “We stoppen uitsluitend varkenslever, runderlever, tarwebloem, bouillon, zout en peper in onze worsten”, vertelt Vocking. “En dan nog iets”, voegt hij met een grijns toe. Het goed bewaarde familiegeheim, dat de Vocking- leverworsten uniek maakt. “Juist doordat we geen kleurstoffen, stoffen die een E-nummer hebben, of smaakstoffen toevoegen, zijn onze worsten opnieuw zo populair. Het is een heel natuurlijk en eerlijk product. We hebben bovendien altijd al een zeer laag zoutpercentage in onze worsten verwerkt, tot zo’n 30 procent minder dan in een reguliere, roze leverworst. De smaak komt dus van de worst zelf, niet van de kruiden.” De worst wordt vervaardigd in een koud productieproces: het vlees wordt gebonden met meel, niet door verhitting. Over het uiterlijk van de worst zijn de meningen verdeeld. De grauwe kleur spreekt niet iedere consument aan, maar wie van puur houdt en het verhaal achter de worst kent, neemt de kleur van Vocking-leverworst al snel op de koop toe. Vocking heeft door de jaren heen geweigerd leverworst aan te passen aan de smaak en voorkeuren van de consument. “Echte leverworst is grauw en niet roze”, aldus Vocking. “Doordat we sinds 1891 nooit iets aan de receptuur hebben veranderd, zijn we een niche speler gebleven. Juist dat is ons bestaansrecht gebleken. Wij zijn blijven uitgaan van de kracht van het product: eerlijk, puur en smaakvol.” Vocking-worsten worden verkocht bij vrijwel alle grote retailers, groothandels als Sligro en Makro en de Hema. “Retailers zijn grote klanten. Zij kunnen voor een speler zoals wij het verschil maken.” Vocking investeert veel tijd en aandacht aan de marketing van het product. “Het is best moeilijk om nieuwswaardig te blijven met een oud product, dat onveranderd blijft. Daarom zoeken we naar verrassende samenwerkingen, zoals met pannenkoekenhuis Kort-Jak uit Harmelen of Grand Hotel Karel V in Utrecht. Koks zijn dol op experimenteren met de smaak van leverworst, omdat deze door de puurheid ervan met veel te combineren valt. Ook geloof ik heilig in laagdrempelig blijven als bedrijf. Er werken hier zes mensen in totaal. Als je ons belt, krijg je mij aan de telefoon. Ik vind het



24-04-14 08:52

heel belangrijk dat wij ons gezicht tonen en een persoonlijk verhaal hebben.” Innovaties Is Vocking een industrieel bedrijf? “Laat ik het zo zeggen”, glimlacht Vocking, “wij maken een ambachtelijk product in een roestvrijstalen jasje.” Vocking heeft ooit vetarme snackschijfjes geïntroduceerd, maar was daarmee naar eigen zeggen te vroeg. Export naar bijvoorbeeld Letland, Duitsland en België lonkt. Ook is geprobeerd een breder pallet aan smaken in de markt te zetten. “Onze lever-

worst staat qua structuur dichtbij paté”, vertelt Vocking. “Dat maakt het tot een heel veelzijdig product, waarmee je goed kunt experimenteren. We hebben bijvoorbeeld worsten gemaakt met cranberries, appeltjes of champignons. Als nichespeler zijn we echter te klein om een groot promotiebudget te kunnen inzetten. Daarom kiezen we uiteindelijk niet voor een breed assortiment, maar maken dat waar we goed in zijn.” Vocking is trots op zijn bedrijf, maar garandeert niet dat hij er tot zijn pensioen zal blijven werken. “Wie zegt dat iemand van bin-

nen de familie het allerbeste is voor een bedrijf? Ondanks de rijke familiegeschiedenis sinds al die jaren voel ik me niet emotioneel verantwoordelijk voor het bedrijf Vocking. De tijden zijn totaal anders, dat vraagt om een andere manier van ondernemen. Als iemand anders dat beter blijkt te kunnen dan ik, zet ik een stap opzij. Ik voel me verantwoordelijk voor de mensen die hier werken en voor mijn gezin. Daarom zal ik altijd kiezen wat het meest gunstig is voor het bedrijf. Maar natuurlijk ben ik verschrikkelijk trots als Vocking kan voortbestaan door de jaren heen.” eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014


41

24-04-14 08:52

Food Professional Day

‘Kracht benutten van het Nederlands product’ Tekst en foto’s: Norbert van der Werff

Nederlandse voedselproducenten en koks moeten hun bescheidenheid laten varen. Dat betoogde Peter Klosse, eigenaar van restaurant De Echoput op de Food Professional Day. Prof. Saskia van Ruth ging in op voedselfraude, prof. Harry Wichers lichtte de wetgeving over de allergenendeclaratie voor niet-verpakte levensmiddelen toe. Visser André Blokland vertelde over een overlast veroorzakende lekkernij: de exotische rivierkreeft.

Klosse, die naast restauranteigenaar ook docent is en oprichter van de Academie voor Gastronomie, wees erop dat Nederland de tweede exporteur van agrifood-producten ter wereld is, zowel in volume, als in geld. “Daarin zijn we fantastisch groot en dat is raar, want

als land zijn we fantastisch klein. Dat komt omdat we onvoorstelbaar slim zijn…” Hij roemde het hoge kennisniveau, onder meer door Wageningen University. “We zijn erin geslaagd koeien uit te laten groeien tot ‘geraamtes’ die 13.000 liter melk per jaar geven.”

Klosse meent dat de gastronomie het minderwaardigheidscomplex moet afschudden. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Frankrijk, zijn mensen in Nederland niet echt trots op het land. De kracht van het Nederlandse product kan volgens hem worden benut door een einde te maken aan wat hij noemt ‘domme regels’ en door meer directe distributie van de boer aan de horeca. “Nu gaat een bloemkool uit Leeuwarden naar Barendrecht om individueel te worden verpakt, dat mag namelijk niet anders. Vervolgens gaat de bloemkool weer terug naar Leeuwarden. “Daar moeten wij als sector wat aan doen. Chefs en boeren moeten elkaar weer leren kennen.” Hij ging

IJscentrum Jacques Vos draait tijdens de workshop professionaliseren van ijsrecepten smurfenijs met Spirulina-algen, een natuurlijke kleurstof die ook nog eens biologisch is. De spirulina-alg is een blauwgroene alg die afkomstig is uit Midden-Amerika en Centraal Afrika. eisma voedingsmiddelenindustrie | mei 2014

42-43_foodprofessionalday.indd 42

F K m p m m z b t t g g

V P g h d t d v a g D m d g v v h n v I s p v s d

Manager van het

42

o g P e e d n

24-04-14 08:51

André Blokland roept andere vissers op om ook in het Groene Hart te vissen op de overlastveroorzaker rivierkreeft, want er is voor veel meer vissers werk. De horeca moet het product op de kaart zetten en gaan promoten.

ook in op ‘culinaire probleemgevallen’ als de gans, rivierkreeftjes en Jersey-stierkalfjes. “De Provincie Friesland calculeert voor een gans een euro aan kosten. Daar staat 10 miljoen euro voor op de begroting. Het is raar dat we die ganzen als kosten zien; we kunnen ze namelijk eten…” Fairtrade Klosse meent dat het anders moet. Er moet meer gebruik worden gemaakt van lokale producten. “Die zijn niet altijd beter, maar ze moeten wel een kans krijgen.” Bovendien moet er meer gekeken worden naar het seizoen. De natuur moet bepalen wat er op het bord komt. Ook is hij voorstander van fairtrade voor Nederlandse agrarische producenten. “Fairtrade geldt alleen buiten de landsgrenzen, maar Nederlandse boeren verdienen geen droog brood…” Voedselfraude Prof. Saskia van Ruth van Wageningen UR ging in op een ander onwenselijk aspect van het voedselsysteem: voedselfraude. Ze onderzoekt methoden om fraude met voedsel te detecteren. Het gaat dan niet alleen om de samenstelling, zoals bij met paardenvlees vermengd rundvlees, maar ook om kwaliteits aspecten als duurzaamheid en biologische en geografische herkomst. De Wageningse hoogleraar onderzoekt samen met collega’s van de Vrije Universiteit methoden om het detectierisico te vergroten. Vroeger werden daarvoor eiwit- en vetgehaltes vergeleken met andere producten, maar dat voldoet niet om bijvoorbeeld de geografische herkomst na te gaan. Dan is patroonherkenning nodig. Dat kan door een ‘vingerafdruk’ van het product te maken. In Wageningen wordt gewerkt met een massaspectrometer om de herkomst van een product vast te stellen. Zo kan bijvoorbeeld van chocola in 30 seconden worden vastgesteld waar het vandaan komt. Dat wordt gedaan door de chocola plat te slaan en in een

fles te doen. Met een massaspectrometer worden vervolgens de vluchtige stoffen gemeten. Aan het profiel is te zien waar de chocola vandaan komt. De Wageningse

Rivierkreeften Net als Klosse ging beroepsvisser André Blokland in op een overlast veroorzakende lekkernij: de exotische rivierkreeft. Hij deed dat samen met Ivo Roessink en Fabrice Ottburg van het Wageningse instituut Alterra. Chef Arjan Smit van restaurant De Pronckheer toonde hoe de lastpost smakelijk kan worden bereid. De Nederlandse binnenwateren worden bevolkt door een tiental exotische rivierkreeften, die veelal uitgezet zijn door mensen die uitgekeken waren op hun aquariumbewoners. Probleem is dat sommige soorten een schimmel met zich meedragen waardoor inheemse soorten het loodje legden. Bovendien brengen de exotische rivierkreeften schade toe aan het milieu, onder meer door het graven van tunnels in slootkanten waardoor koeien door het weiland zakken. De kreeften eten vissen en kikkers en knabbelen aan waterplanten. Ivo Roessink van Alterra vergeleek de rivierkreeften met kleine bulldozers, die het ecosysteem verstoren. Blokland vist al vijf jaar in het Groene Hart op rivierkreeft. Hij vangt in een seizoen in de polder meer dan 2000 kilo rivierkreeft. Hij tracht andere beroepsvissers over te halen ook mee te werken aan het beheer in het Groene Hart. “De visserij op rivierkreeft biedt economische kansen. Het gebied is 1500 keer zo groot als het stuk waar ik vis.” Blokland riep de horeca op om in navolging van Arjan Smit rivierkreeft op de kaart te zetten. “We hebben de horeca nodig om het product te promoten. Kom bij me langs. Dan laat ik zien waar en hoe ze leven. We kunnen de rivierkreeft samen bereiden. We hebben de afgelopen jaren heel veel kennis opgedaan en willen die kennis delen. Dan kan zich een fantastische nieuwe eetcultuur ontwikkelen.”

hoogleraar Saskia van Ruth onderzoekt samen met collega’s van de VU methoden om het detectierisico van voedselfraude te vergroten.

Allergenen Prof. Harry Wichers van Wageningen Universiteit lichtte de wetgeving over de allergenendeclaratie voor niet-verpakte levensmiddelen toe. Die treedt 13 december in werking. In de horeca moet het personeel desgevraagd informatie geven over de eventuele aanwezigheid in de gerechten van 14 allergenen. “Het keukenpersoneel zal op de hoogte gebracht moeten worden. Ze moeten weten dat ze een lepel die in contact is geweest met satésaus niet ergens anders voor mogen gebruiken.” Ook in de keuken moet kennis over de 14 allergenen gesneden koek worden. Hij wees erop dat er ook in de opleidingen al veel aandacht aan besteed moet worden. Wichers stelde niet blij te zijn met de veelvuldige declaratie op producten dat het ‘sporen kan bevatten van…’ of ‘bereid is in een fabriek waar ook… verwerkt worden’. Levensmiddelenbedrijven verschuiven daarmee het probleem. Als fabrikanten op alle producten zo’n waarschuwing zetten, om gevrijwaard te blijven van schadeclaims, kunnen veel mensen bijna niets meer eten. Hij gaf aan dat er aan regelgeving wordt gewerkt om bovenmatig waarschuwen tegen te gaan. Eén van de deelnemers vroeg hoe restaurants kunnen garanderen dat er echt geen enkel spoortje van bijvoorbeeld pinda in het eten zit. “Dat kan ik u niet vertellen, maar u bent verantwoordelijk voor wat er in uw keuken gebeurt. Maak uw gasten ervan bewust dat u geen garantie kunt geven. Mijn ultieme tip is: leg een EpiPen neer bij de kassa.” Met een EpiPen wordt adrenaline toegediend wanneer iemand een anafylactische shock heeft, bijvoorbeeld door allergische reactie door pinda’s. Daarbij verwijden de bloedvaten, waardoor de bloeddruk verlaagt. Dat kan levensbedreigend zijn. Adrenaline zorgt juist voor bloedvernauwing waardoor de bloeddrukverlaging wordt tegengegaan.


42-43_foodprofessionalday.indd 43

43

24-04-14 08:51

Producten worden steeds persoonlijker

Forward to basics in food Tekst en foto’s: Clara Bloemhof

De consument wil precies weten waar zijn eten vandaan komt. Daarvoor zoekt hij zelfs de bron op. Langs de kant van de weg plukt hij soms kruiden en planten, foerageren heet dat. Tijdens een inspiratiemiddag bij chocoladeproducent Barry Callebaut in Zundert werden de nieuwste trends op foodgebied weergegeven.

Margaux Maeterlinck, marketeer bij Barry Callebaut, giet de belangrijkste trends op foodgebied in een overzichtelijke presentatie. Centraal staan de thema’s lokaal en authentiek. Dat vertaalt zich in boerenstreekmarkten (Farm to fork) en zelfs in het persoonlijke bezoek van de consument bij de boer. Ook zijn de zogehe-

ten ‘vergeten groenten’ of ‘erfgoedplanten’ zoals pastinaak en knolselderij al bijna een commodity in de gemiddelde keuken. Zoals bij iedere trend worden ook binnen dit thema allerlei nieuwe termen in het leven geroepen. Zo is er de ‘locavoor’: de consument die kritisch kijkt naar welke producten in zijn

omgeving worden geteeld of verwerkt. Een andere term is ‘übervintage’. “Dit houdt in: eten zoals men dat in de middeleeuwen deed”, licht Maeterlinck toe. “Er zijn nu sterrenrestaurants die op die manier het eten serveren. Een groot brood dient als bord en daarop wordt de warme maaltijd geserveerd.” Een fenomeen dat volgens de marketeer helemaal in opkomst is, is foerageren: zelf je kruiden en groenten plukken langs de kant van de weg. “Men wil weten waar zijn voedsel vandaan komt en hoe kom je dichter bij de bron dan door het zelf te plukken?”, licht ze toe. Ook restaurants lijken steeds meer te focussen op regionale en lokale producten. Een voorbeeld is Restaurant Vermeer in Amsterdam. Niet alleen de herkomst van het voedsel en in het geval van vleesproducten de verwerking van het gehele dier (‘van neus tot staart’) is belangrijk voor de consument, ook de verpakking wordt kritischer onder de loep genomen. Maeterlinck: “Steeds meer consumenten doen aan ‘precycling’, waarbij ze de verpakking meewegen bij hun keuze. Bestaat de verpakking uit teveel materiaal, wat weggegooid moet worden? Dan blijft het product in het schap liggen.” Super-de-luxe simpel ‘Back-to-the-roots’ hebben we vaker gehoord, maar ‘forward-to-basics’ is volgens Maeterlinck de nieuwe kreet. “Dit draait hele-

N K o ‘ l

“Pralines worden steeds kleiner, want: hoe kleiner, hoe luxer.”

44


44-45_barrycallebaut.indd 44

m g w b s Z a B s D M n s V s o g j k m d k d ‘ m g u h h e m n g m f p g F

24-04-14 08:49

maal om het échte vakmanschap terugbrengen naar deze generatie.” Een komische ontwikkeling is hierin de gastronomisering: een beweging waarbij simpele gerechten op een super-de-luxe wijze gepresenteerd worden. Zo is in Gent een compleet restaurant gewijd aan de gehaktbal (Balls & Glory) en heeft de Britse pub Hand & Flowers twee Michelinsterren gekregen voor zijn ‘proper pub food’. De consument is constant onderweg, stelt Maeterlinck. “Naar het werk, naar de stad, naar vrienden. Een ontwikkeling die daarmee samenhangt, is de komst van foodtrucks. Verkoopwagens aan een plein of langs de straat met on-the-go maaltijden en snacks, ook wel streetfood genoemd. Een hele uitdaging voor de verpakkingsbranche: hoe maak je een goede on-the-go verpakking? Men kiest voor kleinere porties, die gemakkelijk mee te nemen zijn, ook voor bijvoorbeeld in de koffiebekerhouder van de auto.” De marketeer hangt een aantal sleutelwoorden aan deze ontwikkeling, waaronder het begrip ‘voedingsnomaden’. “Dit zijn mensen die niet meer dan eens naar hetzelfde restaurant gaan, maar meerdere eetgelegenheden willen uittesten.” Snel leven houdt ook in: snel geholpen worden. “Sommige eetgelegenheden hebben dat al door”, ziet Maeterlinck. “Aan een loket kan men een bestelling doorgeven met de notitie dat hij of zij het over tien minuten komt afhalen. Intussen wordt er nog geshopt, terwijl een broodje gereed wordt gemaakt.” Mensen komen steeds sneller aan informatie. Allerlei apps zijn in het leven geroepen om de consument te informeren over goede foodlocaties. Voorbeelden zijn Foursquare en Just Eat. Nanoluxe Kleinere porties zijn niet alleen handig, maar ogen ook kostbaarder. Maeterlinck noemt dit ‘nanoluxe’: “Een minimacaron ziet er véél luxer uit dan een gewone macaron”, vertaalt

zij de gedachte van de consument. Ton Jongejan, productontwikkelaar bij Barry Callebaut, stelt dat ook in de chocolaterie de nanoluxe in opkomst is. “Pralines worden steeds kleiner. Want: hoe kleiner, hoe luxer. Ook zie ik steeds vaker de combinatie met kruiden en specerijen.” Couturisatie Producten worden steeds persoonlijker. “Dát is waar de consument naar op zoek is”, stelt Maeterlinck. “Een product moet het gevoel geven dat het speciaal voor jóu is gemaakt. Niet voor niets lanceert Nespresso de één na de andere koffiesmaak om voor iedereen een eigen favoriete smaak te genereren. Een mooi woord voor deze ‘producten op maat’ is couturisatie.” Bedrijven die het helemaal hebben begrepen, zijn bijvoorbeeld ChocStar, waar je online zelf je chocolade kunt creëren, en Il Cardinale, een burgerbar in Mechelen, waar je zelf je broodje hamburger samenstelt. Wat Maeterlinck verder opvalt, is dat er een soort ‘do-it-yourself gezondheid’ ontstaan is. “Mensen denken zelf uit te kunnen vinden wat goed voor hen is en combineren verschil-

lende diëten in één of laten een wat romiger product staan en kiezen voor een light-variant. Zo neemt de bewuste consument liever een frozen yogurt dan een roomijsje. Een ontwikkeling waar de keten Pink Berry vruchten van plukt.” De trendy consument is dol op antioxidanten, gezonde desserts (met stevia bijvoorbeeld) en producten die het lichaam zouden zuiveren. “Een soort wellness goes selfness”, omschrijft Maeterlinck.

Emotionele luxe Door minder geld uit te geven, er meer voor terug te krijgen. Dat is wat de consument uitdaagt anno nu, stelt Maeterlinck. “De trend naar ‘betaalbare luxe’ is er een die afhangt van het humeur van de – veelal vrouwelijke – consument. Een soort emotionele luxe, dus. Ze zoekt naar maximalisering; wil zoveel mogelijk uit één product halen.” Er zijn extreme voorbeelden te verzinnen, lacht Maeterlinck. “Zo was er in Rotterdam een openluchtbioscoop met een bubbelbad: terwijl je onder de sterren in een jacuzzi zit, genieten van een film.”


44-45_barrycallebaut.indd 45

45

24-04-14 08:50

NETWORK FOR FOOD EXPERTS

Irma de Kleijne en Bas Bremer winnen NVVL-afstudeerprijs De jury van de NVVL-afstudeerprijs maakt bekend dat Irma de Kleijne en Bas Bremer de NVVL-afstudeerprijs 2013 hebben gewonnen met hun afstudeerproject aan de HAS KennisTransfer.

Network for Food Experts De NVVL is opgezet voor kennisvermeerdering en informatieuitwisseling binnen de voedings(middelen)industrie. De vereniging telt 600 leden, van vakinhoudelijke professionals zoals levenmiddelentechnologen, voedingskundigen en diëtisten tot andere experts in food. De vereniging organiseert symposia, workshops en bedrijfsuitjes voor foodexperts. Met de jaarprijzen probeert de vereniging studenten die voedingsgerelateerde onderwerpen bestuderen te stimuleren. Lid of donateur worden kan via www.NVVL.nl of [email protected]

De titel van hun document luidt: Minimalisatie van de vetoxidatie in geëxtrudeerd petfood. Samen met hun projectleider Guus van Hellemond hebben zij vorig jaar 20 weken gewerkt aan een opdracht voor Vobra Special Petfoods B.V. In dit project hebben zij alle factoren die te maken hebben met vetoxidatie in kaart gebracht en de kritische factoren geanalyseerd. Hieruit is uiteindelijk een adviesrapport opgesteld. Op het NVVL-symposium dit jaar zullen de winnaars een toelichting geven op hun afstudeerproject .

NVVL LinkedIn Groep De NVVL LinkedIn Groep bestaat al sinds oktober 2007. Inmiddels zijn al 453 NVVL-leden lid. Het doel van deze groep is - naast netwerken - ook kennisoverdracht. Hoe meer mensen zich aansluiten bij deze groep, hoe meer kennis er aanwezig is en gedeeld kan worden. Dat kun je doen door bijvoorbeeld te discussiëren, te helpen of gewoon te schrijven. De LinkedIn Groep kan ook gebruikt worden voor vacatures, projecten of opdrachten. Dit is vooral handig wanneer je zelf meer werk kunt gebruiken of als organisatie een vacante functie wil melden.

Werkgevers en talent ontmoeten elkaar op BCF Career Event

Waarom gebruiken? Door (actief) deel te nemen aan deze groep leer je andere professionals kennen. Daarnaast deelt iedereen specifieke kennis. Dat opent ook de weg voor het uitbesteden van werk aan elkaar, mocht de benodigde kennis ontbreken. Zo zie je dat LinkedIn ook op dit vlak bijdraagt aan het vergroten van je netwerk.

Op 14 mei 2014 vindt de tiende editie van BCF Career Event plaats in Amsterdam RAI. BCF Career Event is de grootste carrièrebeurs in Europa op het gebied van Bio, Chemie, Voeding & Farma. Dit evenement is voor bedrijven dé mogelijkheid om in contact te komen met hoogopgeleid talent en te laten zien waarom uw organisatie de juiste keuze is voor starters en professionals met een voeding achtergrond. Bent u op zoek naar een (nieuwe) baan of benieuwd naar uw carrièremogelijkheden? Als lid van NVVL ontvangt u gratis entree als bezoeker. Om hier gebruik van te maken, vul op het registratieformulier de actiecode NVVL14 in. Meld u aan via www.bcfcareerevent.nl.

46


46_nvvl.indd 46

24-04-14 12:14

introduceert:

Special: Hygiëne in de voedselketen De Hygiënespecial belicht het belang van de diverse facetten van hygiëne in de productieketen, zoals hygiënisch ontwerpen van machines, plaagdierbestrijding, inspectie, analyse en controle. Uw hygiëneoplossing, -product, -dienst en/of -innovatie mag natuurlijk niet ontbreken in deze Hygiënespecial. Informeer naar de mogelijkheden om uw specialiteit onder de aandacht te brengen van zo’n 18.000 ondernemers in de voedselproductieketen. Bel: Felix Berentsen 06-42759518 of Wilma Zijlstra 088-2944847 Verschijnin g

De Hygiënespecial verschijnt bij de Eisma-uitgaven:

Juni 2014

e i k m V H p b f

M B f a “ a m f l t i b m w

Innovatief merk Hands Off My Chocolate

‘Chocola die lekker in de mond ligt’ Tekst: Lisette de Jong | Foto’s: Hands Off My Chocolate

De vrolijke repen van Hands Off My Chocolate liggen pas een half jaar in het schap, maar hebben al heel wat fans verzameld. “Je moet volledig vanuit de consument denken”, zo verklaren Kitty Smeeten en Thomas de Groen, de ondernemers achter het concept en echte chocolate lovers, het succes.

Quality Partner Program Het Quality Partner Program van Barry Callebaut leert boeren in West Afrika hoe zij cacao op een duurzame en verantwoordelijke manier kunnen verbouwen, en hoe zij opbrengsten kunnen verhogen. Daarnaast draagt het programma bij aan een betere kwaliteit van leven voor de boeren en hun familie, bijvoorbeeld door medische zorg, onderwijs en schoon drinkwater toegankelijk voor hen te maken. www.hands-off.com, www.qualitypartnerprogramme.com

48

Een merk bouwen met een écht andere positionering dan concurrerende producten in het schap. Dat was jarenlang de droom van Smeeten en De Groen, partners bij een innovatiebureau en beiden met een verleden in food & retail. “We liepen over van de ideeën en wilden die vertalen naar een product waar we passie voor voelden. Dat was chocola,”, vertelt Smeeten. “Chocola is een groeimarkt waar je nog verschil kunt maken”, vult De Groen haar aan. “Behalve voor kinderen is in

deze categorie de laatste jaren maar weinig echt nieuws geïntroduceerd.” De twee besloten een chocoladeproduct te ontwikkelen, volledig vanuit de wensen en behoeften van de consument. “Dat klinkt simpel, maar is in de praktijk best lastig”, weet Smeeten. “Vaak zie je dat bedrijven bij de productontwikkeling heel erg naar de concurrentie kijken of uitgaan van productie- en verpakkingsmachines die ze al in huis hebben.” Smeeten en De Groen deden het precies andersom: ze bedachten eerst het concept en pas daarna hoe ze de productie en distributie wilden aanpakken. Het resultaat is het nieuwe merk Hands Off My Chocolate: ‘Belgische kwaliteitschocolade die zo lekker is dat je hem met niemand wilt delen’. De chocoladerepen zitten verpakt in kleurige flowpacks met getekende characters


48-49_handsof.indd 48

24-04-14 08:48

B D d d z H v h b w k D B “ k r v t d v

T E j

er op en zijn verkrijgbaar in vijf varianten die in smaak variëren van heel romig tot heel krachtig: White meets Milk, Melting Milk, Milk meets Dark, Friendly Dark en Double Dark. Via de leverancier van de chocolade steunt Hands Off het Quality Cocoa for a Better Life programma dat lokale boeren in Afrika helpt bij het verkrijgen van een duurzaamheids- of fairtrade-certificaat (zie kader links). Mond is rond Behalve de smaak vallen ook de vorm en het formaat van de repen op: 14 ronde blokjes aan elkaar, goed voor 120 gram genieten. “Eigenlijk is het heel raar dat chocoladerepen alleen in vierkante brokken te breken zijn. Je mond is immers rond”, vertelt Smeeten. Het formaat van de rondjes is zo gekozen dat ze lekker in de mond liggen. Het idee van ‘een traktatie die je liever voor jezelf houdt’ is tot in de kleinste details doorgevoerd: op 13 blokjes staat - in verschillende lettertypes mine, en op één blokje yours - doorgestreept welteverstaan. Barry Callebaut De stap van idee naar praktijk was groot: na de eerste consumententests duurde het anderhalf jaar voordat Smeeten en De Groen zich fulltime stortten op de ontwikkeling van Hands Off, en daarna nog ruim een half jaar voordat het product in de schappen lag. “We hadden er de eerste tijd nog een gewone baan naast”, vertelt Smeeten. “Bovendien was ons product zo vernieuwend dat aanvankelijk niemand het kon of durfde te maken.” De twee gingen uiteindelijk in zee met de Belgische chocoladefabrikant Barry Callebaut. “Die maakt precies de chocolade die we zoeken: een mooie fijne structuur, zacht en romig en met een mooi smeltgedrag”. Ook vonden ze een Belgische chocolatier voor het tempereren van de chocolade, het vullen van de vormen en het regelen van de distributie van de repen.

smaken’ White meets Milk en Milk meets Dark. “We wilden een nieuwe smaaksensatie introduceren, maar wel zodanig dat het nog toegankelijk was voor een grote groep chocoladeliefhebbers”, licht Smeeten toe. “Is een smaak te apart, dan vinden de meeste mensen hem al gauw minder lekker.” Barry Callebaut ondersteunde de twee ondernemers bij het ontwikkelen van de perfecte chocoladeblends. Extra productietanks Een andere hoofdbreker was aanvankelijk de productie. “De productie van chocolade vindt standaard plaats in drie stromen: wit, melk of puur. Wij hebben echter vijf totaal andere blends”, vertelt De Groen. “De leverancier heeft speciaal voor ons extra tanks aangeschaft.” Ook moesten er voor de chocoladerepen speciale mallen ontwikkeld worden, met rondjes in plaats van blokjes. Hands Off My Chocolate is tot oktober 2014 alleen exclusief verkrijgbaar: als losse repen bij Albert Heijn en in een blikken cadeauverpakking met drie repen op Schiphol. Eind dit jaar volgen waarschijnlijk meer winkelketens. De twee ondernemers zijn net terug van de Huishoudbeurs. “Verrassend veel consumenten blijken ons merk al te kennen”, zegt Smeeten enthousiast. “Mensen vinden de chocolade superlekker en delen hem uit aan anderen. Het was ook leuk om te zien dat veel mensen er al een favoriete smaak op na houden.”

Merk bouwen De twee vinden het fantastisch om een eigen merk te bouwen. “Je krijgt met allerlei facetten van het ondernemerschap te maken, van het ontwikkelen van een strategie tot het beheren van je voorraad” zegt De Groen. “En wat is er nu leuker dan de wensen van consumenten als een concreet product in je eigen supermarkt te zien staan?”

nes zijn aan Hands Off vooralsnog niet besteed. “Dat is in deze fase nog te duur; voorlopig moeten we het hebben van mond-tot-mond reclame”, aldus De Groen. Dat Smeeten en de Groen met Hands Off groeiambities hebben, is duidelijk: “We hebben al ideeën voor een aantal seizoensvarianten en denken na over uitbreiding naar het buitenland”, vertelt De Groen. “Voor de zekerheid hebben we de ingredientendeclaratie op de verpakking alvast in vier talen laten afdrukken.” De twee fantaseren stiekem ook over de introductie van andere producten dan alleen chocolade. “We kunnen met het concept Hands Off allerlei kanten op”, zegt Smeeten.

Sampling De twee ondernemers zetten komend jaar nadrukkelijk in op social media en sampling. “Mensen die de chocolade eenmaal geproefd hebben, zijn laaiend enthousiast, aldus De Groen. “Maar we moeten ze wel eerst overhalen hun ‘eigen’ chocolade een keer te laten staan en ons product uit te proberen.” Grootschalige marketingcampag-

Tussensmaken Een van de grootste uitdagingen in het traject was het ontwikkelen van de ‘tussen-


48-49_handsof.indd 49

49

24-04-14 08:49

In de rubriek Agenda staan evenementen en activiteiten vermeld voor de komende weken. Op www.evmi.nl is de volledige lijst beschikbaar voor zover de activiteiten bekend zijn bij de redactie. Daar vindt u ook uitgebreide informatie over de evenementen.

Agenda 8 mei Themamiddag Grensverleggend onderzoek, Reeuwijk

8-14 mei Interpack, Düsseldorf, Duitsland

13-14 mei Congres Health and Nutrition Claims, Frankfurt, Duitsland

15 mei

Er komen steeds meer apps om in de supermarkt producten te scannen op onder meer duurzaamheid. Maar komt er daarmee een

Cusrsus VITAL2 drempelwaarden, Schiphol

einde aan de verwarring, of wordt die juist groter? Boodschappen doen gaat in elk geval niet sneller…

14-17 mei Congres Insects to feed the world, Ede

20-21 mei Beurs World of Private Label International Trade Show, Amsterdam

21-22 mei MFC-Event, vakbeurs voor de vlees-, vis- en kaasindustrie, Rosmalen

21-23 mei Cursus Epigenesis and epigenetics, Wageningen

23 mei Workshop In gesprek met het management van Hoogvliet, Alphen aan den Rijn

27 mei Cursus Voedselallergie voor Foodservice, Renswoude

5 juni

Colofon Eisma Voedingsmiddelenindustrie is het vakblad voor de professional in de levensmiddelenindustrie. Het richt zich op kwaliteitsmanagers, productontwikkelaars, marketingmanagers en algemeen managers bij bedrijven in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de toeleveranciers en de afnemers van deze bedrijven. UITGAVE Eisma Businessmedia bv, Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem REDACTIE Norbert van der Werff (redactiecoördinator), tel. (088) 2944829 Tom van der Meer (eind)redactie, tel. (088) 2944830 Clara Bloemhof, Baukje van der Meer, Lieneke Schuitemaker (redactie) [email protected] DIRECTIE Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur UITGEVER Jacqueline Wijbenga

BANKRELATIE Rabobank Leeuwarden-Noordwest Friesland, IBAN: NL64RABO0335434991 VORMGEVING ZeeDesign, Witmarsum DRUK Scholma druk bv, Bedum © 2014, Eisma Businessmedia bv Leeuwarden.

MARKETING Ria Hoekstra, tel. (088) 2944862, [email protected]

Workshop In gesprek met het management van Jan Linders, Heeze

ADVERTENTIES Verkoop binnendienst: Wilma Zijlstra, tel. (088) 2944847, [email protected] Senior accountmanager Felix Berentsen, tel. (06) 42759518, [email protected]

11 juni

TRAFFIC ZeeDesign, tel.: (0517) 531672, fax: (0517) 531810, [email protected]

Triple Low Dag, Ede

ABONNEMENTEN E-mail: [email protected] Tel. (088) 226 66 48 De abonnementsprijs bedraagt € 188,50 (excl. 6% BTW) per jaar (bij automatische incasso bespaart u € 2,- administratiekosten) en is bij vooruitbetaling verschuldigd. Voor andere landen op aanvraag. Abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan en worden genoteerd tot wederopzegging. Opzegging dient schriftelijk te geschieden, een maand voor het einde van de abonnementsperiode; u ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Leveringsvoorwaarden: zie www.eismamediagroep.nl.

12-13 juni Top Class Protein Nutrition, Amsterdam

50

www.evmi.nl


50_servicepagina.indd 50

24-04-14 08:48

& &

MEAT ME AT

FISH

CHEES CHEESE E

MFC-EVENT

VAKBEURS

Het MFC-Event ‘the place to be’ 21 + 22 mei > 11.00 – 20.00 uur Autotron Rosmalen- hal EvenTron

MFC-AD 230x300.indd 1

17-04-14 16:12

Trader Teamgeoriënteerde rol met veel vrijheid en verantwoordelijkheid

Ermelo

Brinky is een familiebedrijf dat al decennia actief is. De activiteiten van Brinky kennen hun oorsprong in de handel en productie van pluimveevlees. De afgelopen jaren zijn de productgroepen uitgebreid met vis, groenten en andere soorten vlees. Deze producten kunnen worden geleverd vanuit voorraad en vanuit eigen koel- en vrieshuizen. Vanuit Ermelo drijft Brinky handel over de gehele wereld en wil voor al haar zakenrelaties een betrouwbare en een stabiele partner zijn. Mede door deze principes wordt al geruime tijd een stabiele groei doorgemaakt. Door deze groei en de ambitie voor de toekomst wil Brinky haar team van Traders uitbreiden en zijn we op zoek naar een ondernemende Trader die verantwoordelijk is voor het wereldwijd handelen in een groep producten waaronder vlees, vis en groenten. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148

Bakery Research Analyst Participating in growth, innovation and added value

Made (NL)

AB Mauri is a global yeasts and bakery ingredients company with an impressive footprint. With more than 6,000 employees worldwide, they are one of the largest producers and distributors of yeasts and bakery ingredients. Bakery Ingredients is a substantial piece of the business. At the Baking Technology Centre in Made, the search for future differentiated product advantages begins. The teams are focused on research, design and development of technology platforms that can be commercialised and taken to market by delivering genuine added value and fulfilling their customer’s requirements. To be based at the Baking Technology Centre in The Netherlands, we are searching for an enthusiastic Bakery Research Analyst who will be responsible for testing and evaluating of ingredient systems in a wide variety of applications, such as bread, hamburger buns, sweet goods and tortillas. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-53137885

Proces / Product Technoloog Zelfstandige technoloog die door enthousiasme veranderingen kan doorvoeren

Steenbergen

Dawn Foods Inc. is een groeiende wereldspeler in de bakkerij-industrie. Een familiebedrijf met ongeveer 4.000 medewerkers en het hoofdkantoor in de US. De sleutel achter het succes van Dawn is het geloof in drie belangrijke elementen: producten, medewerkers en klanten. De productenrange omvat o.a. bakkerijmixen, fruitvullingen, flavourings en bevroren eindproducten zoals muffins, brownies en cakes. De R&D van Dawn wordt aangestuurd vanuit verschillende Centres of Excellences (CoE’s) in Europa. Voor de snelgroeiende categorie ‘Frozen’ is het CoE gevestigd in Engeland. Om de organisatie te versterken zijn we voor dit team op zoek naar een onafhankelijke Proces / Product Technoloog die verantwoordelijk is voor het optimaliseren van bestaande en ontwikkelen van nieuwe producten en productie- en verpakkingsprocessen. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148

Beverages Development Manager Essential new position within fast growing innovative company

Arnhem

Bevyz Global Ltd. is the only single serve multi-drink system in the world. With just a touch of a button in a beautiful, compact and cool designed machine every drink moment of the day is covered. Bevyz is a young, innovative and dynamic company, continuously aiming on making the consumers’ drinks experience better, by creating innovative beverages for their single serve capsules. The beverage portfolio is varying from cold, hot and sparkling beverages including mixers. Bevyz works closely together with world-renowned brands and is located in Malta, USA and the Netherlands (Arnhem) where the R&D Centre is situated. To drive innovation and support the growth of the company, we are currently searching for a Beverages Development Manager, who is responsible for the development and improvement of new and existing beverages for the multi-drink system. Consultant: Janneke van der Logt, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-23637490

Area Sales Manager Ondernemer die toegevoegde waarde creëert, zowel technisch als commercieel

Zuid / Zuidwest NL

Bakels Senior N.V., onderdeel van de internationale Bakels Groep, heeft zich vanaf oprichting in 1904 ontwikkeld tot een wereldwijd opererend concern. Met vestigingen in 40 landen verdeeld over alle continenten, is zij een vooraanstaande speler binnen de bakkerijgrondstoffenindustrie. Bakels richt zich op de ontwikkeling, productie en verkoop van een breed assortiment hoogwaardige bakkerijgrondstoffen voor de productie van brood en banket in zowel de ambachtelijke als de industriële markt als ook foodservice en catering. In Weesp vindt het merendeel van de productie van eigen ontwikkelde concepten plaats en bevindt zich ook de testbakkerij. Belangrijke steekwoorden die Bakels typeren zijn: uitstekende productkwaliteit, vertrouwen, kennis en kunde, integriteit, flexibiliteit, continuïteit, service- en klantgericht en innovatie. Om Bakels te versterken, zoeken wij een Area Sales Manager (rayon Z/ZW NL). Consultant: Jakob Jan Verbraak, telefoon 0317-468686 of 06-51820349 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]

dupp - food recruitment

Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl e [email protected] t 0317-468686

T P F. Food Top 100: de nieuwe lijst! Flexibiliteit troef op Empack. Chipsmerk Chio scoort met Stoelensamba. Jaargang 15, nr

Recommend Documents