Het bestuur wenst u allen fijne feestdagen toe ….
‘t Knottekistje ....en voor 2008 veel vertrouwen en wijsheid!
Contactorgaan van de familie Knot(t)nerus Nr 15 – december 2007
www.knottnerus.org
In dit nummer: • • • • • • •
De voorzitter aan het woord De reünie in juni 2008 Het financiële plaatje De website, de getallen! Nieuwe feiten over de Genealogie Familie berichten Kardinaal leest het boek van Ivo >
•
Een uitvinder op zoek naar water > Lodewijk F.A. Knottnerus
Dat gaat naar De Bosch toe…. Reünie op 7 juni 2008
•
•
En tenslotte een inventaristie van kerken in het noorden van %ederland en Duitsland.
de naam Knot(t)nerus tegen in Drenthe (zie: Peize en Vries) en in Ostfriesland (zie: o.a. Böhmerwold en Greetsiel). Ik zoek dan altijd even in de familiestamboom op met welke Knot(t)nerus ik te doen heb. Al met al zijn sinds mijn pensionering mijn hobby’s toch weer aardig tot ontplooiing gekomen. Van het zo gevreesde ‘zwarte gat’ en ‘de geraniums’ heb ik tot nu toe weinig last. In de komende jaren hoop ik het aantal kerken gestaag verder uit te breiden. Hoe kunt u mijn websites vinden? Uiteraard kunt u het webadres in de Adresbalk van Internet Explorer intypen. Vergeet dan vooral de tilde, het kleine boogje ~ na .nl/, niet. U kunt ook de titel van de website intikken in het zoekvenster van Google. Bent u eenmaal op een van mijn websites terechtgekomen dan kunt u rechtsonder op de Homepagina gewoon doorklikken naar de andere twee. Inmiddels kunt u mijn website ook raadplegen op alle Drentse openbare bibliotheken bij Naslagwerken onder de noemer Kunst en Cultuur. Lukt het u niet ze te vinden, stuur mij dan even en mailtje en ik zet ze er met plezier voor u op, zodat u kunt volstaan met ze aan te klikken. Graag vermeld ik hieronder nog even de titels met de bijbehorende webadressen voor u: Oude Groninger Kerken in beeld http://home.hetnet.nl/~k2468 Oude Drentse Kerken in beeld http://home.hetnet.nl/~odrk9 Dorpskerken in Ostfriesland http://home.hetnet.nl/~ostfriesland47 Ten slotte wens ik u heel veel kijk- en leesplezier bij uw digitale kerkentocht door Groningen, Drenthe en Ostfriesland. Uw reacties kunt u kwijt in het Gastenboek rechtsonder op de Homepagina. Dit zowel zichtbaar en voor iedereen leesbaar als desgewenst verborgen. Vindt u dat allemaal te lastig en wilt u toch graag reageren, gebruik dan gerust mijn emailadres:
[email protected] Hartelijke groeten en de beste wensen voor 2008. Jan Knottnerus, Emmen Foto 1: Het kerkje van Zweeloo. Fraai door haar eenvoud. Zelfs getekend door Van Gogh. Foto 2: Het historische Hinsz-orgel uit de kerk van Uithuizermeeden.
VA. DE VOORZITTER: “Geen heden zonder verleden.” De stamboom Knottnerus stamt al uit een ver verleden maar nog dagelijks zijn wij als “Knotten” in meer of mindere mate betrokken bij dit verleden. Onlangs op een ouderavond van mijn dochter vroeg haar biologie docent Hr Oud: ben jij familie van mijn studiegenoot Jaap Knottnerus? Zo zie je maar geen heden zonder verleden. Ook onze website brengt het heden en het verleden bij elkaar met als basis de genealogie. We hebben als bestuur onlangs besloten om de genealogie gegevens, die openbaar gegeven mogen worden, te publiceren op het openbare gedeelte van de site. De overige genealogie gegevens komen achter een code op de website. In het voorjaar van 2008 krijgt u een brief met de daarbij behorende procedure om deze gegevens te lezen en de stamboom te zien. In diezelfde brief komen ook de details over “de reünie 2008”. Het programma is nog niet helemaal rond maar verderop in dit Knottekistje vindt u de datum en stad waar we naar toe gaan. Speciale aandacht naar het stuk van een “beroemde schrijver” die een ontmoeting had met een heel bijzonder persoon en wie weet zegt u na het lezen van dit stukje, dit boek is een mooi cadeau voor onder de kerstboom. Verder in dit Knottekistje staan nog een aantal interessante stukjes geschreven door een Knottnerus, echter niet geheel toevallig zijn dit meestal ook de bestuursleden van de stichting en om die reden doe ik hierbij een oproep aan jullie om ook eens een stukje te schrijven voor de komende Knottekistjes. Grappige en geschiedkundige verhalen zijn altijd leuk en interessant en op die manier kan er met behulp van meer familieleden volgend jaar rond de kerst weer een nieuw goed gevuld Knottekistje in de brievenbus vallen. Graag kopij per mail naar
[email protected] of Oranje Nassaulaan 17 3722 JJ te Bilthoven. In wens u verder veel lees plezier, hele fijne, gezellige kerstdagen en een gelukkig en gezond 2008. Rob Knottnerus, Bilthoven
VA. DE LEESTAFEL Debuutroman De Pelgrimage van Helena (Ivo Knottnerus)is aangeboden aan het Vaticaan. Ivo Knottnerus is in het Vaticaan ontvangen door aartsbisschop Leonardo Sandri. Hij heeft zijn debuutroman, waarover in het Knottenkistje 2006 reeds bericht is, aan de aartsbisschop en een exemplaar voor Paus Benedictus XVI mogen aanbieden. Op 4 mei 2007 is de auteur, Ivo Knottnerus, van De Pelgrimage van Helena ontvangen door aartsbisschop Leonardo Sandri, in het Palazzo Apostolico Vaticano in Rome. De aartsbisschop heeft hem verzocht een exemplaar voor Paus Benedictus XVI van een persoonlijke opdracht te voorzien. Ivo Knottnerus heeft intussen een bedankbrief ontvangen, waarin de Paus zijn waardering uitspreekt over het aanbieden van de roman over de Heilige Helena. Het boek De Pelgrimage van Helena is op 23 juni 2006 verschenen bij uitgeverij Kok in Kampen. Het boek beschrijft het leven van keizerin Helena, die van grote betekenis is geweest voor het christendom. Helena was de moeder van Constantijn de Grote (284-337), de grote en machtige keizer van het Romeinse Rijk. Als alleenstaande vrouw wist ze na haar scheiding te overleven en haar zoon op te voeden. Ze is zeer bepalend geweest voor de loop der geschiedenis en vooral voor het christendom. Er is weinig over haar geschreven en haar rol blijft in vele beschrijvingen onderbelicht. De aartsbisschop, die dit direct onderschreef, was zeer geïnteresseerd in het boek en de bevindingen van de auteur bij zijn onderzoek naar het leven en het werk van Helena. Voor de auteur was de ontvangst in Rome bijzonder en een bekroning op zijn werk.
METE. IS WETE.! Wat zeggen ons de website statistieken?Het is precies een jaar geleden dat onze website www.knottnerus.org gelanceerd werd. Hoe gaat het nu er mee? Krijgen we veel bezoekers? Waar kijken ze naar, wanneer en hoe lang? We weten het allemaal! De statistieken van onze website, die elke dag geactualiseerd worden, zeggen ons veel niet alleen over de bezoekers van onze website, maar ook over de algemene ontwikkelingen in de computer branche, bijvoorbeeld in het gebruik van verschillende type webbrowsers. Hoe vaak wordt de website bezocht? Van de statistieken voor dit jaar kunnen we aflezen dat onze site sinds 1 januari jl. bijna 900 keer werd bezocht! Voor een website met een kleine doelgroep (Knot(t)nerusen wereldwijd) is dit best veel. Zeker als je kijkt naar het aantal unieke bezoekers. Dit geeft aan hoe vaak de site bezocht is vanaf een uniek IP-adres. Wanneer iemand vanaf dezelfde computer vaker dezelfde site bezoekt, wordt deze slechts eenmaal meegeteld. Op onze website komen gemiddeld bijna 60 unieke bezoekers per maand. Wanneer?Het is interessant om te zien, ook in geval van andere websites, dat we in mei de meeste bezoeken hebben gekregen. Zou het aan de vele vrije dagen en regenachtig weer in deze maand liggen? Toch kijken in het weekend niet zo veel mensen naar www.knottnerus.org. De meesten komen op werkdagen tussen 15.00 en 18.00 uur en ’s avonds. Helaas kan ik in onze statistieken niet zien vanuit welke landen naar onze site wordt gekeken. Maar de tijden beoordelend, op welke de bezoekers komen – ook diep in de nacht, kan ik een voorzichtige conclusie trekken dat er, op een enkele nachtbraker na, ook op andere continenten interesse is. Vinden ze de website interessant? Het is altijd gevaarlijk om eenduidige conclusies uit de statistieken te trekken. Toch lijkt het alsof de helft van onze bezoekers de website niet erg boeiend vindt. Ze kijken maximaal 30 seconden naar de site. Er zijn gelukkig ook diegenen die bijna alles lezen en een geruime tijd bij ons blijven. We weten ook precies welke pagina’s het meest populair zijn: natuurlijk de startpagina met algemene informatie over de familie, de pagina over de stichting, over de reünies en, op plaats vier – over het familiewapen. Onze surftips blijken het minst interessant te zijn.
Foto: de aartsbisschop Leonardo Sandri lezend in de roman. Vervolg volgende pagina.
Wie en wat wordt gezocht? In het Knottekistje vorig jaar stond het adres van onze website vermeld. Vanzelfsprekend kennen veel van onze bezoekers dit adres niet, maar belanden bij ons door een trefzin of een trefwoord in een zoekmachine in te typen. Wat zoeken ze? Natuurlijk: “Knottnerus” (164 keer ingetypt in een zoekmachine), maar ook vaak Arnold Knottnerus (op de eerste plaats met 19 zoekopdrachten). Daarna: Paul Knottnerus, Knottekistje, Monika Knottnerus, Bauke Knottnerus en… er is 8 keer via een zoekmachine gezocht naar: “weet gij hoeveel sterren kleven”! Weet gij waar dit liedje gezongen werd? Zo niet, kijk maar snel op www.knottnerus.org. Door Monika Knottnerus-Machala
REÜ.IE 2008. Na rijp beraad heeft het bestuur besloten dat de reünie wordt gehouden te ‘s Hertogenbosch op 7 juni 2008. Ik zal niet het hele programma verklappen maar een aantal zaken wil ik al melden. De aanvang is 12.30 en rond 16.30 willen we afronden zodat de ochtend nog aan andere zaken besteed kan worden. We willen graag dat ook de jonge Knotten naar de reünie komen daarom hebben we besloten om de toegangsprijs voor kinderen tot 18jaar gratis te maken, studenten tussen de 18 en 21 betalen 15 euro en volwassenen 30 euro. Het programma is zeker de moeite waarde voor jong en oud. In het voorjaar komt er een nieuwsbrief met meerdere details. U kunt u zich al opgeven door het bedrag over te maken op de bankrekening van de stichting onder vermelding van reünie 2008 met daarbij de vermelding van aantal kinderen,studenten volwassenen.
www.knottnerus.org
Zij zijn de kleinzonen van Edzard (1836-1915) een oudere broer van de eerder genoemde Ivo Gaukes. Hun vader was eveneens predikant. Omdat Edzard evenwel landbouwer was, is er hier geen sprake van een afstammingslijn met 10 predikanten in successie. In totaal waren er dus vijf predikanten in de 10e generatie. Op dit moment zijn er nog twee predikanten actief in de familie. Jacobus Johannes (Hans, geb. 1949) is legerpredikant (Oud Katholiek). Hij is een achterkleinzoon van Ivo Gaukes, maar zijn vader was geen predikant zoals u elders in dit Knottekistje kunt lezen. Anders was hij nu de 11e predikant in successie geweest. In de 12e generatie is het Olav Samuel (Sam, geb. 1972) van de Groningse tak die de traditie weer oppakt na zeven generaties zonder predikant in zijn tak van de familie. Momenteel is hij jeugdpredikant in Atlanta (USA). Sam is daarmee de 32e in onze familie die dezelfde keuze heeft gemaakt als zijn verre voorvader ooit ca. 400 jaar geleden. Paul, Amsterdam
GE.EALOGIE Dit jaar heb ik weinig tijd besteed aan onze genealogie. Alleen verwerkt wat me aan nieuwe gegevens bereikte. In Amerika b.v. komen iedere keer weer nieuwe gegevens te voorschijn. Het is dikwijls wel een puzzel om uit te zoeken waar ze thuishoren. Ik probeer een bevestiging te krijgen van de plaats van het gezinnetje van een George Knottnerus, geboren in 1933 in Iowa en die in december 2005 is overleden ook ergens in Iowa, USA. Het is zeer zeker een afstammeling van Rudolph Remetius die in 1881 met zijn gezin uit Rysum (bij Emden) naar Iowa in de USA is geëmigreerd. Ook dit jaar heb ik een aantal gegevens omtrent geboorten, overlijden en huwelijken ontvangen. Ze staan vermeld onder “burgerlijke stand”. Als u weet dat niet alles is vermeld wilt u dan zo vriendelijk zijn mij dat door te geven. Het komt dan volgend jaar alsnog in het Knottekistje. .ico, Zeist
Enkele bijzondere domineeslijnen in de familie
BURGELIJKE STA.D:
Van oudsher staat het geslacht Knottnerus bekend als een predikantenfamilie. Dit geldt zeker voor de Friese tak. De Groningse tak bracht opvallend veel landbouwers voort en wat minder predikanten. Hoewel ik de exacte cijfers er niet op heb nageslagen, lijkt het er op dat in de laatste generatie het aantal landbouwers net als het aantal predikanten in de familie sterk is gedaald. Een dergelijke ontwikkeling is in de hele samenleving te zien. In dat opzicht is de familie Knottnerus na vele generaties redelijk succesvol geïntegreerd in de Nederlandse samenleving: minder predikanten en minder agrariërs.
Geboren: 05-11-2007:
Interessant is het wellicht nog om te vermelden dat er in de 10e generatie drie predikanten in onze familie waren die als tiende in een onafgebroken rij van vader op zoon predikant zijn geworden. Het gaat om Simon Leonard (Lee, 1914-1987) en zijn directe neven de broers Johannes Ivo Jacobus (Hans, 1914-1987) en Bartholomeus Johannes (Bart, geb. 1919). Alle drie waren ze een kleinzoon van de Haagse predikant Ivo Gaukes (1840-1917). Doordat al hun kinderen voor iets anders hebben gekozen (tot op heden), is er hiermee een einde gekomen aan een lange familietraditie waarin kinderen in het voetspoor van hun vader predikant worden.
06-10-2007:
24-02-2007:
Gehuwd: 19-05-2006: 05-01-2007:
Overleden: 08-03-2006 06-04-2006 15-12-2006 24-05-2007 06-12-2007
De telling in de eerste generatie begint met onze gemeenschappelijke stamvader Johannes Egranus Knoettnerus uit Cheb die begin 17e eeuw predikant was in Pfaffenhofen en Hagenhausen. Zijn zoon Johan Michaël (1617-1684) is destijds naar Oost-Friesland gevlucht. Na een studie theologie in Groningen was de laatste het grootste deel van zijn werkzame leven van 1645 tot 1684 predikant in Greetsiel. Met de reünie in 1995 hebben we daar in het historische kerkje met een deel van de familie nog een kerkdienst bijgewoond. In de 10e generatie waren er overigens ook nog twee achterneven van het drietal hierboven predikant. Het gaat om de broers Adolph Meinhard (Dolf, 1903-1963) en Albert Herman (Ab, 1913-1998).
Ramon Han Knottnerus, zn van Marc en Maria Verelst te Goes. Max Otto Henric Ottenheim, zn van Coen en Anne-Margreet OttenheimKnottnerus te Pullman WA, USA
Annemarie Knottnerus met Michael Johannes Verhoeven te Son. Anne-Margreet Knottnerus met Coen Ottenheim te Pullman WA, USA. Andrieke C. Knottnerus met Mark Geerligs te Warmond.
Groningen, Jan Anton Rutger Knottnerus, geboren 12-05-1950 te Groningen. Zwolle, George Ivo Marie (Gim) Knottnerus, geboren 22-12-1922 te Doetinchem. Lincoln City OR, USA, Walter David Knottnerus, geboren 15-01-1931 te Des Moines IA, USA. Winterswijk, Frederika Knottnerus-Blaak, geboren 14-11-1918 te Varsseveld. Catherina Knottnerus-Tavenier, geboren 04-04-1938 te Wijk aan Zee.
PRIJSVRAAG Al geruime tijd staat er een prijsvraag op de website . De vragen waren op welke reünies de groepsfoto’s zijn gemaakt. Foto 1 is gemaakt op de reunie in Paterswolde op 2 mei 1964, foto 2 is gemaakt tin Boschluste te Zeist op 12 mei 1962. De winnaars zijn ……………. Annet Mijnsbergen Knottnerus en George Knottnerus, beide van harte gefeliciteerd. De prijswinnaars mogen hun prijs in ontvangst nemen op de reünie 2008 !
