T-é Amerongen, Wendy van Onderwerp: Bijlagen:
Ter informatie a/d Raad: Jaarverslag 2012/Werkplan 2013 IVN NieuwegeinDsselstein e.o. Jaarplan 2013.pdf; Jaarverslag 2012.pdf
From: Ton en Carin Baselmans-Laarman Sent: Wednesday, September 18, 2013 4:10 PM To: Ferdinand Contant Subject: ter informatie a/d Raad: Jaarverslag 2012/Werkplan 2013 IVN Nieuwegein-IJsselstein e.o.
Beste Ferdinand, Met veel genoegen stuur ik je het jaarverslag toe van onze vereniging. In 2012 heeft onze vereniging weer de nodige activiteiten verzorgd en daar zijn we ook dit jaar weer mee bezig. Graag willen wij de Raad van Nieuwegein hiervan ook op de hoogte stellen. Daarom aan jou het verzoek om ons jaarverslag als ingekomen stuk aan te bieden aan de Raad. Met hartelijke groet, Ton Baselmans namens bestuur IVh Mieuwegein-IJsselstein e.o,
T?4.
IVN Instituut voor natuureducatie en duurz amh
Jaarplan 2013 Afdeling Nieuwegein-IJsselstein en omstreken
Libelle larve
Libelle
(foto's: Marina Verdaasdonk)
bestuur Igemene ledenve gadering wordt dit jaar gehouden op dinsdag 23 april 2013. Op 7 maart heeft inmiddels de l e bijeenkomst met de coördinatoren alweer plaatsgevonden. Onze gezellige jaarlijkse ledenactiviteiten zijn dit jaar ook weer gepland: • de Nieuwjaarsborrel (vond plaats op 13 januari 2012), • High Tea • en het ledenuitje staat reeds in de agenda : zaterdag 31 augustus. Folder De nieuwe afdelingsfolder is begin 2013 dan eindelijk gedrukt. Daarvoor zijn wij Mieke Kroondijk als vormgeefster heel veel dank verschuldigd ! Een mooie bijkomstigheid bij het uitgestelde verschijnen is dat nieuwe logo en huisstijl in de folder konden worden opgenomen. Er ligt nu een prachtig product dat wacht op ruime verspreiding !! Vacatures Inmiddels is er een kandidaat voor de f i ictie van voorzitter, maar het bestuur zoekt nog wel dringend (minstens) 1 kandidaat voor het bestuur. Natuurgic ursus Deze verl( /oorspoedig (zie ook verslag ir). Ir aar wordt de cursus alv eer afgesloten. E tie een aanwin : is voor het bestuurswerk, w.o. de belangrijke taak van secrei en van de cursisten elangstelling getoi or het bestuurswerk, maar misschien kon Contacten Natuurkoep De uitwerking van :sam< igsver ging tein, Vogelwacht, en WBL(Werl oud Lopikerwaard): "de Natuurkoepel", ever p een laag pitje gestaan, mï »twel meer vorm. Een eigen website al, e Is een naam ("Natuurk ïpel Groe arden") en logo. Het werkgebied on uwweg het oostelijk deel van de Lopikei iet Nieuwegein. Oostbroek Besturenoverleg zal ook in 2013 doorgaan. Maar helaas zal Marjan Apol na vele jaren afscheid nemen als vrijwilligersconsulente. Zij heeft onze bijeenkomsten altijd met veel enthousiasme en plezier georganiseerd en in goede banen geleid. We zullen haar missen... Natuurkwartier In 2013 zuilen er weer gastvrouwen/heren geleverd worden voor tentoonstellingen in het MEC. En uiteraard proberen wij weer een bijdrage te leveren aan het Lentefeest op zondag 26 mei.
Vacatures bij werkgroepen De volgende vacatures staan open op het moment van schrijven van dit jaarplan: • Winkel- en kraamcoördinator • Algemene bestuursleden (2) • webmaster
Werkgroepen Insecten werkgroep Thema avonden op l e dinsdag van de maand, start om 20.00u in NME in Houten: Di 8-1 Di 5-2 Di 5-3 Di 5-11 Di 3-12
Biologische momenten (iedereen) Mieren (Mies) en parasieten in mierenhopen (Wim) Biologische momenten over Havelte of voor de cursisten over een meegebracht insect. Gallen/Galwespen (Alie en Ariena) Poep (Gé over koeienpoep en Eveline over ander poepleven)
Buitenactiviteiten Afwisselend op de l e maanc agmiddag of vrijdagmiddag van de maand om 13.30u. Vr 5-4 Ma 6-5 Vr 7-6 Ma 1-7 Vr 2-8 Ma 2-9 Vr 4-10
Fort Vechten Hardenbroek in Langbroeker Weteringgebied Bij natui rgebi dje fam. B euter, Achterdijk 27, Schalkwijk (Ariena is contactpersoon) Plantage Willem III bij Eist Moersbergerwaard Werk a/d Korte Uitweg bij Schalkwijk: Nachtvlinders 20.00u tot ca 22.00u Nog contact opnemen met eigenaars. Heidestein
Verdere activiteiten die in de mogelijkheid liggen: Nachtvlindernacht Vr 6-9-2 13 in samenwerking met de Milieuwerkgroep Houten Inventariseren libellen: Golfterrein Nieuwegein om 13.30u op de volgende data: 15 mei, 19 juni, 17 juli, 21 augustus, 18 september. Coördinator: Eveline Zijderveld
Jeugdgroep De Bijenkorf 013 gaan we d >or als voorheen. Programma 2013 12 januari 2013: Nieuwjaar in de natuur. Het nieuwe jaar is net begonnen en dat kun je in de natuur ook al zien. De bomen in het park hebben al hun knoppen in de maak voor het nk 'e voorjaar. Kun je zien om we lom het gaat? En wie weet, i n we ook sporen de sneeuw! 23 februari: Zoogdieren. Wat hebben een muis, een ree en een koe gemeen? Het zijn zoogdieren. Leven zoogdieren altijd op het land? We gaan ons erin verdiepen, heb je een lievelingsdier waar je meer over wilt weten? 16 maart: Eieren. Binnenkort is het Pasen en worden er natuurlijk veel eieren verstopt en gegeten. Maar wat is een ei eigenlijk, en legt iedere vogel in mei een ei? Zijn er ook dieren die eieren verstoppen? 13 april: Heksensoep. Het is lente en er groeit van alles in het park. We gaan op zoek naar de geheime ingrediënten voor Heksensoep, en als het lukt gaan we een lekker soepje brouwen, en opeten! 18 mei: Waterdiertjes. We gaan met schepnetjes en loepjes op onderzoek naar de waterkant. Wat leeft er in het water Zullen we een salamander vinden? Het zou zomaar kunnen. Laarzen aan en op zoek naar waterdiertjes. 22 juni: Bijen en hommels Hoe zit het ook al weer met de bloemetjes en de bijtjes? Wist je dat er heel veel verschillende hommels zijn, en hoe bijen honing maken? We vragen het aan de imker zelf. 13 juli: Speelbos Houten Bijna vakantie. We gaan voor deze laatste keer naar hut speelbos in Houten. Daar is van alles te zien: libelles, vlinders, en heel soms een ringslang. En... je kunt er heerlijk spelen! Coördinator: Ben van Straaten
De IVN natuurkoffer Voor elk seizoen is er een koffer met grote foto's en ideeën. We gaan elk seizoen 3 middagen naar het verpleeghuis de Geinsche Hof de natuur binnen brengen. We laten bloemen en planten zien, voelen en ruiken. De bewoners genieten er van. Metta van Zanten-Kromhout, Ellen Lutmer en Willemien Weerkamp Plantenwerkgroep Voor 2013 staan 9 avonden gepland: zie rooster in het zeggeblad. In 2013 worden er twee cursussen determineren van planten voor beginners georganiseerd. De verwachting is dat er zo'n 30 mensen zich zullen aanmelden. Coördinator: Metta van Zanten Kromhout. Werkgroep Zoogdieren In het nieuwe jaar 2113 willen we vooral het accent leggen op inventarisatie. Coördinator: Jaap Kruger Educatieve materialen In 2013 in ieder geval: Toeristische markt te IJsselstein Lentefeest in Nieuwegein Coördinator a.i.: Gerrit van Ravenhorst Werkgroep Natuurpaden De werkgroep zal er in 20: 3 voor zorg dragen dat het natuurpad IJsselbos in stand wordt gehouden en dat de boekjes die bij dit natuurpad horen en de boekjes Hollandse IJssel natuurfiets route in voldoende mate aanwezig zijn bij de verkooppunten. Midweekwandelingen In 2013 zullen er 10 midweekwandelingen georganiseerd worden op de Ie woensdag van de maand. Coördinator: Frans Kok
Werkgroep Natuur- en Milieubelangen Bel
de in het J
rslagi
5md<
aagtoo
iet volgende onze aandacht.
Nieuwegein Toekomstvisie Park Oudegein / Structuurvisie Onlangs heeft de gemeente een toekomstvisie voor het park gepresenteerd. Het is nog maar een praatstuk, maar er staan ideeën in waarover wij niet bepaald enthousiast zijn. Het is dus belangrijk om de gemeente op dit onderwerp goed te blijven volgen. Park Oudt gein en woning ouw!! De gemeente heeft ook plannen geoj d voor wonir jbouw in park Oudegein aan de Helmkruid. Hiermee wil zij de verhuizing van het hockeycomplex op Rijnhuizen naar het huidige sportcomplex in het park bekostigen. De ruimte die dan vri komt op Rijnhuizen kan zij benutten voor woningbouw. Er is felle discussie hierover. Bewoners aan de Helmkruid zijn een protestgroep gestart. Het bestuur wil een enquête houden onder onze leden/donateurs in M i/egei n te peilen hoe er binnen onze ve igoverdi lannen wordt g< ht. IJsselstein
Project "Andere kijk op Groen" De gemeente heeft een Integraal Beeldkwaliteitsplan. Kwaliteitgestuurd beheer is het uitgangspunt: beheer van het groen is gericht op een bepaald afgesproken beheerniveau, "Sober en doelmatig". Daarnaast ligt er de Nota Omvorming Openbare Ruimte. Vanuit bezuinigingsoverwegingen moet het groen in de wijken soberder ingericht worden (lees: meer gras). Om bovenstaande goed vorm te kunnen geven wordt nu het groen in alle wijken onder de loep genomen. De plannen die nu voorgelegd worden aan de bewoners doen vermoeden dat er veel bomen en heesters op de nominatie staan om gekapt te worden vanwege achterstallig onderhoud (30 -40 jaar). Dunning en veiligheidsrisico zijn daarbij argumenten. Dit alles komt samen in he idere kijk op Groen". De plannen die per wijk door de gemeente worden gepresenteerd hebben inmiddels tot protesten geleid bij bewoners die al veel publiciteit hebben gegenereerd. IVN is hier nu ook bij betrokken geraakt en heeft inmiddels hierover een gesprek met de betrokken wethouder gehad. Oostellen Notuurkaart IJsselstein. Dit project omvat het samenstellen van een gebiedskaart met een overzicht van de natuurwaarden van de gemeente IJsselstein. Helaas ligt dit project nog steeds stil. Zo worden 1 of meerdprp nprsnnpn pp7nrht Hip HP a^naplpwprrip in\/pntari<;ai-ieg pcr ' 3 « o r ic «'iüen biihouden en
aanvullen op de kaart. Deze persoon is een aanspreekpunt voor mensen die informatie toe willen voegen aan de kaart of die informatie op willen vragen. Coördinator: Ton Baselmans
Werkgroep educatie De natuurgidsencursus is op 7 maart van start gegaan. Deze cursus loopt tot november 2013. Er zullen dus in 2013 geen andere activiteiten m.b.t. cursussen worden georganiseerd. Vanuit de plantenwerkgroep worden er wel weer twee determineer cursussen georganiseerd. Coördinator: Ton Ikink Werkgroep excursies Voor 2013 staan de volgende excursies op het programma: 27 januari: Zouwe boezem, lange wandeling 10 februari: Zocherplantsoen, bomen 24 maart: Rijnhuizen, stinzenplanten 14 april: Wïllescop, vogels 12 mei: Elpad, o.a. waterdiertjes 9 juni: Everdingen, uiterwaarden Omstreeks juni wordt een nieuw jaarplan gemaakt. Er is een plan om voorafgaand aan de paddenstoelenexcursie in het najaar, een informatieavond over paddenstoelen te geven. Frans Kok zal dit organiseren. De Nacht van de Nacht wandeling gaan we samen met het WBL (Werkgroep Lopikerwaard) organiseren Coordinator: Alie Feijen
IVN Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid Afdeling Nieuwegein-Usselstein en omstreken
Jaarverslag 2012
(foto: Bontzandoogje; Marina Verdaasdonk)
Bestuur In 2012 bestond het bestuur uit: Marina Verdaasdonk (secretaris), Gerrit van Ravenhorst (penningmeester), Ton Baselmans, Hicham Ben Yessef en Rens Wisselo (allen algemeen bestuurslid). Zoals vermeld in het vorige jaarverslag is Rens inmiddels ook benoemd tot lid van het bestuur van de Landelijke Vereniging. Zijn takenpakket omvat o.a. "het Cursushuis": de voorbereiding en uitwerking van het landelijke en regionale cursusprogramma, met speciale aan :ht voor jeugd en jongeren Ook in 2012 is het niet gelukt om de vacature van voorzitter ingevuld te krijgen. Het bestuur heeft in 2012 5x vergaderd. Totaal aantal leden/huisgenootleden en donateurs op 31 december 2011 bedroeg 114 (resp. 82/32). Op 31 dec. 2012 waren dat er 132 (resp. 96/36). Dus een behoorlijke stijging dit jaar, natuurlijk vooral door de start van de natuurgidsencursus (NGC) in 2012. De Ledenvergadering (ALV) vond plaats op 26 april. Na het huishoudelijk deel volgde een onderhoudende lezing door Eric Jansen, coördinator van de werkgroep vleermuizen van de Vereniging voor Zoogdierkunde. In 2012 is wederom tweemaal een gezellige uitwisseling geweest met de coördinatoren. In het verslagjaar ontbraken de traditionele nieuwjaarsbijeenkomst in het MEC (8 jan. 2012) en het gezellig samenzijn met de actieve leden, een heerlijke High Tea (28 okt) niet op het programma. Deze High Tea was een enorm groot succes. Het ledenuitje vond dit jaar weer plaats en wel op 1 september 2012. Dit keer naar de oude Steenfabriek " De Bosscherwaarden" in Wijk bij Duurstede.
Foto: Rens Wisselo
Ook het bestuur is dit jaar gezamelijk een dag op stap geweest en heeft op 26 augustus een bezoek gebracht aan de Floriade. Landelijke ontwikkelingen Landelijk zijn er belangrijke vernieuwingen doorgevoerd: • Nieuw landelijk lidmaatschap ! • Nieuwe website / ledenadministratie • Nieuw logo en huisstijl • Vernieuwing Mens en Natuur Daarbij is ook de naam van onze vereniging gewijzigd: IVN staat voortaan voor: Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid Het nieuwe landelijke lidmaatschap zorgde voor nogal wat commotie bij de afdelingen, en dan met name het voorstel tot harmonisatie van de contributies en afdracht. Dit heeft ertoe geleid dat het landelijk bestuur een nieuwe discussieronde is gestart met de afdelingen. Hetzelfde geldt voor de mogelijke invoering van een landelijk jeugdlidmaatschap, dat nu voorlopig niet wordt ingesteld. Voornoemde discussies over landelijk (jeugd-) lidmaatschap werden volop gevoerd met vertegenwoordigers van de andere provinciale afdelingen tijdens het overleg op Oostbroek dat enkele malen per jaar plaatsvindt. Bij één van deze bijeenkomsten was ook de nieuwe landelijk voorzitter van het Verenigingsbestuur, Peter Visser, aanwezig. Als ledenwervingscampagne en ter verhoging van de naamsbekendheid heeft de IVN samenwerking met Vivara tijdens de Floriade een paviljoen bemenst. Hierbij was vee :ht voor educatie aan jeugd middels workshops voor schoolklassen. Verder werden er rondleidingen gegeven in het "St. Jansbosje". Er heeft vanuit de afdeling Nieuwegein-IJsselstein een vrijwilliger drie dagen aan meegewerkt.
Foto Paviljoen IVN/Vivara (M. Verdaasdonk)
Activiteiten in Usselstein ijeen komst IE R en omvorming Openbare Ruimte Usselstein: 13 november 2012 In 2011 is door de gemeenteraad van Usselstein het Integraal Beheerkwaliteitsplan en de Notitie Omvorming Openbare ruimte vastgesteld. De gemeente is van plan om wijk voor wijk met een plan van aanpak te komen en voordat ze de bewoners willen gaan benaderen hebben ze een aftrap bijeenkomst georganiseerd met belanghebbenden/ambassadeurs zoals bewonersgroepen, Provides, IVN, WBL, De Baronie en VIHIJ. Deze bijeenkomst zou een aftrap moeten zijn maar stond uiteindelijk vooral in het teken van herhalen van de discussies die in 2011 gevoerd zijn. Zie jaarverslag 2011. In Usselstein was het bestuur verder actief met de projecten herinrichting Kloosterplantsoen en aanleg extra hockeyveld op sportpark IJsseloever (zie daarvoor b i j : werkgroep Natuur/Milieu). Activiteiten in Nieuwegein In Nieuwegein was onze vereniging aanwezig bij een voorlichtingsmiddag voor senioren, georganiseerd door het welzijnswerk/vrijwilligerscentrale. Het doel van deze middag, Zilveren Kracht geheten, was om senioren, gepensioneerden, te informeren over mogelij
;n.
Lentefeest Zoals gebruikelijk heeft onze vereniging ook weer haar bijdrage geleverd aan het Lentefeest in het Natuurkwartier op 3 juni 2012. De jeug oep heeft zich bezig gehouden met waterdiertjes, er zijn braakballen uit elkaar gehaald en natuurlijk was onze kraam weer p int.
Zeggeblad In 2012 heeft Oriana de Vries het redactiewerk overgenomen van Harm-Jaap Kroeze en is Lieke de Winther de redactie komen versterken. Ton Baselmans heeft de distributie van het blad overgenomen van Jack'lien Pilgram. Jack'lien nog bedankt voor de vele uurtjes die jij hierin hebt gestopt. Onze trouwe bezorgers zijn we dankbaar: Frank Borgart, Ben Wisselo, Ellen Luttmer, Rikie vd. Wal, Nelly van Noort (allen bezorgers in Nieuwegein), Karin Lenten, Gerrit van Ravenhorst, Eugenie Teunissen (bezorgers IJsselstein) en Kees de Groot (bezorger in Houten). Adrie van leperen is vanwege verhuizing hiermee gestopt. Adrie nog hart ijk bedankt voor je inzet hiervoor de afgelopen »n. Het bestuur heeft een redactiestatuut opgesteld dat tijdens de ALV ter inzage ligt. Website In 2012 heeft de landelijke IVN een geheel nieuwe huisstijl gekregen. Hierbij hoort ook een geheel vernieuwde website. Bij het overgaan van de oude website naar de nieuwe is ook het webmasterschap overgedragen van Harm Jaap Kroeze aan Marina Verdaasdonk. Voor het opzetten van de geheel vernieuwde afdelingssite heeft de webmaster een trainingsbijeenkomst bijgewoond in Amsterdam en is eind 2012 ook de vernieuwde afdelingssite live gegaan. De oude website is vanaf begin 2013 uit de lucht gehaald. 2013 zal gebruikt worden om de website verder uit te bouwen.
Home
Activiteiten
Nieuws
Contact
Organisatie
Publicaties
Werkgroepen
meuvieoein-iissciatein e.o =
OEK EEN ACTIVITEIT B^oorèeeM wandelen, Utiechl or bos
cursus ƒ o p Ie i d i n g i r
« n t r l f r i j i i t i ' i l ^ j ■ C O U T M V O É MipQuo*t
WEBSITE INFORMATIE
NIEUWS
Onze a f d e l i n g is ac tief u i de regio N i e u w e g e i n [[ssel
Wandeltn Jieuwejt
hiurzaam ag 20 april
zondag, 7 april, 2013 - 13:43
-■' S"ty
Scr
Ontdek duurzaamheid m Nieuivegein
ishot we
kent
die gebied heel = Eeng gebied bestaat u i t het p o l d e r
lands w e i d e v o g e l s . De
Werkgroepen Insectenwerkgroep De 2ctenwerkgroep is geslonken tot 7 enthousiaste en. (/ irie van leperen is verhuisd.) Momenteel lopen er 5 a 6 cursisten van de natuurgiclsencursus hier stage. Tijdens d ; winterbijeenkoms ten op de l e d ag van de maam I tussen nove ier t/m maart zijn de Igende onderwerpen behandeld: • Parasieten (iedereen presenteert oorbeeld) • Insecten in de winter/en hoe overleven ze in de winter (Wim en Evel • Libellen CD-ROM bekeken om ons weer voor te bereiden op het inventariseren van libellen op de golfbaan • Zandbijen en een andere wilde bijensoort • Insecten nuttig en lekker (Alie en Eveline) waarbij we ook recepten hebben uitgewisseld (Gebakken meelwormen met ui en tomaat werd als traktatie uitgedeeld). De buitenactiviteiten vonden plaats op de l e maandagmiddag of vrijdagmiddag van de maand jssen er. We observeren het gedrag van insecten, proberen ze te determineren en bijzonderheden mailen we door naar waarneming.nl De bezochte gebieden: • Rijnhuizen in Nieuwegein • Landgoed tegenover Sandenburg bij Overlangbroek • Steenwaard bij de pont naar Cuk nbor • Riviereiland de Bol • Hoorneboegse heideHilversum • Nieuw Wulven (waterbeestjes) • Wandeling bij Werk aan de Groene Weg bij Schalkwijk, (erin ging niet, vanwege asbestgevaar) Andere activiteiten • In juni de nachtvlindernacht georganiseerd in samenwerking met de Milieuwerkgroep Houten • Deelname aan thema bic rsiteit op het manifestatieterrein aan het Imkerspark in Houten (waterbeestjes scheppen en determineren) • Begin juli zijn we vijf dagen in het Nivonhuis bij Havelte geweest: prachtige ligging, midden op de hei. Tijdens onze wandelingen noteerden we wat we tegenkwamen. ^lUIIL^II;
•
IIIJ^^l.^.ll; Uil
C
UI^IUII)
Twee keer libellen geïnventariseerd op de golfclub.
Nieuwsgierig geworden? Geïnteresseerden zijn welkom, ook voor het eenmalig bijwonen van een avond of middag in het veld. Opgave bij Eveline Zijderveld: 030-6377451 of 06-47836471 Coördinator: Eveline Zijderveld Jeugdgroep De Bijenkorf De jeugdgroep van het IVN werd ook dit jaar weer geleid door Ben van Straaten, Janny de Hoog, Mies Kouwenhoven en Cecile Kuipers. Wij organiseerden dit jaar ook weer 10 keer (elke maand, behalve juli en augustus) een activiteit. Deze werd gehouden in het MEC / Natuurkwartier. De bijeenkomsten waren steeds op zaterdagochtend van 10 uur tot 12 uur en werden bezoch door een vaste groep van ongeveer 22 trouwe deelnemertjes in de leeftijd van 7 t/m 11 jaar. In de praktijk hadden we, vanwege steeds ook wat afmeldingen, meestal ongeveer 1!> kinderen. Voorafgaande aan elke activiteit kwamen we steeds een avond bijeen om de activiteit voor te bespreken. Via e-mailberichtjes in de week voorafgaande aan de activiteit informeerde Ben de kinderen en hun ouders steeds over de activiteit en de eventueel mee te nemen spullen, zoals regenkleding, laarzen, of benodigde materialen voor de activiteit. De activiteiten werd daarnaast vermeld in de nieuwsbrief van het natuurkwartier en op de website. De opzet van de activiteiten was meestal als volgt: Een kringgesprek over het onderwerp, vervolgens meestal een activiteit buiten, pauze met limonade en iets lekkers, en dan vaak nog een knutselactiviteit. We hadden de volgende thema's / activiteiten : 21 april: 12 mei: 16 juni: 22 sept.: 20 okt.: 17 nov.: 8 dec:
Wilgentenen Zaadjes Laat maar waaien Oogsttijd Bloembolle Herf: Vogels ii de winter
Coördinator: Ben van Straaten De IVN natuurkoffer We hebben in Januari, Juni, Iv tober de koffer gepresenteerd bij de bewoners van de Geinsche Hof. Elk seizoen 3 dinsdagmiddagen. Per keer zijn er gemiddeld 10 bewoners aanwezig. Het zijn verschillende groepen zoals: • revaliderende ouderen • Licht dementen en zwaar dementen.
We nemen twee konijntjes mee, verse bloemen, groenten en vruchten die passen bij het seizoen. De ideeën en foto's uit de koffer gebruiken we als ondersteuning. Bij de koffie geven we iets lekkers en zetten een CD met vogelgeluiden op voor de sfeer. Elke keer merken we hoe de bewoners blij verrast reageren bij de bloemen of het onderwerp wat we aandragen. Ook de konijntjes worden door de bewoners geaaid en roepen vertedering op. Bij de herfstkoffer hebben twee cursisten van de natuurgidsencursus Stage gelopen, hier gaan we mee door in het nieuwe jaar. Metta van Zanten, Willemien Weerkamp en Ellen Luttmer.
Plantenwerkgroep De plantengroep heeft aan het begin van het jaar 9 leden. De opkomst is verschillend. Er stonden 8 avonden in ons rooster waarvan er 2 niet doorgingen i.v.m. regen. We hebben gekeken naar stroomdalplanten, planten langs de rivier bij Vianen en Everdingen. Planten langs de krib. En stinzenplanten. Bijzonder was de bijenorchis. Voor het eerst bezochten we het Elzenbos in Nieuwegein. Daar stond veel kamgras. En we zijn naar de botanische tuin in Utrecht geweest. Vanuit de gidsencursus kwamen cursisten die stage wilden lopen. 5 voor de plantengroep. In 2012 werden er twee cursussen determineren van planten voor beginners georganiseerd. De cursus is door 32 mensen gevolgd.
Foto's tijdens de determineer cursus; Metta van Zanten
Coördinator. Metta van Zanten-Kromhout
W e r k g r o e p Zoogdieren Leden De vaste groep ( Ben, Ineke en Jaap ) kreeg dit jaar versterking van enkele cursisten, die stage gingen lopen. Dit waren: Jeanet Kuik, Jacinta Smeur en Rose Dlhopolski. Vergaderingen De werkgroep zoogdieren kwa m in 2012 een keer bij elkaar in september. Verder waren we vertegenwoordigd bij de coördinatorenvergadering, de ledenvergadering van het IVN en van de Zoogdierenvereniging. Excursies Verschillende keren zijn we op excursie geweest. In april, excursie wilde zwijnen. In september bezochten we Nieuw Wulven. In oktober bezochten we la ndgoed Oudegein. In het na ja a r deden Ineke en Jaap mee aan een marterweekend in Zuid-Limburg. Jaar van het wilde zwijn 2012 was door de zoogdiervereniging uitgeroepen tot jaar van het wilde zwijn. Educatie Educatie en presentatie voor een breed publiek is nog niet tot sta nd gekomen in 2012. Braakballen pluizen Het afgelopen jaar kwam de pluisgroep niet meer bij elkaar. Het uitpluizen van braakballen is definitief gestopt. Vleermuizen Een subgroep binnen onze werkgroep is de vleermuisgroep ( Ben van Straaten ) In de winter werden de vleermuizen geïnventa riseerd. Coördinator: Jaap Kruger Educatieve materialen Dit jaar waren er niet zoveel activiteiten in de regio waar we bij aanwezig zijn geweest: Le :efeest in Nieuwegein; ■ juni 2012 Verenigingsmarkt in IJsselstein, 19 mei 2012 Kerstn
Werkgroep Natuurp den Deze werkgroep h dt zich b izig mei de en tueel nieuwe natuurpaden in Nieuwegein. Een aantal jaren geleden is in het IJsselbos, door inspanningen van onze afdeling van het IVN, een natuurpad tot stand gekomen en in 2007 is er een nieuw natuurpad aangelegd. De bedoe ig is dat dit natuurpad in stand gehouden wordt en eventueel aangepast, mochten er in het gebied veranderingen plaats vinden. Er hebben zich in 2012 geen wezenlijke veranderingen voorgedaan. Er zijn van de boekjes 'IJsselbos natuurwandel route' en 'Hollandse IJssel natuurfiets route' in totaal 4 boekjes verkocht.
ande
jen
In 2012 zijn er 10 midweekwandelingen georganiseerd op de Ie woensdag van de maand. Gemiddeld waren er 10 deelnemers. Coördinator: Frans Kok
Werkf oep Natuur- en Milieubelangen Mieuwegein Populierenbos in de wijk Blokhoeve: voetpad In de wijk Blokhoeve ligt langs de tram aan nog een oud populierenbos. Dit bos is in een rapport van een onderzoeksbureau bestempeld als ecologisch zeer waardevol. Zo komen er o.a. een grote bonte en groene specht voor en worden er buizerd en bosuil gesignaleerd. Nu is er een voetpad gepland pal langs dit bos. Een strook van 30 meter zal hiervoor g apt moeten worden (zeker 1000 bomen!). Hierdoor zal het bos als totaal heel kwetsbaar worden omdat de bomen naar binnen toe veel gevoeliger zijn voor windval. Wij zijn dan ook geen voorstander van dit voetpad. Wij hebben samen met de Vogelwacht een reactie gegeven op het concept-voorontwerp bestemmingsplan waarin dit voetpad staat ingetekend en hiertegen bezwaar gemaakt. De gemeente wil toch doorgaan met dit pad en heeft het opnieuw bestemd in het nu voorliggende ontwerp-be;temmingsplan. Wij hebben hierop opnieuw een zienswijze ingediend. Wij hebben ook het wijkplatform Blokhoeve benaderd. De voorzitter daarvan heeft een bericht met onze bezwaren tegen de aanleg van het pad en de nadelige gevolgen daarvan voor het bos, geplaatst op hun website. Het idee is nu ook om een excursie ter plekke te houden voor de raadsleden. Wordt vervolgd. Vitens waterfabriek Waterleidingsbedrijf Vitens wil aan het Hooglandse Jaagpad bij de Hoge Landen (het IJsselbos) een nieuwe waterproductie installatie van 13 meter hoog en 45 meter lang bouwen. Hiervoor zal een perceel met bosplantsoen moeten wijken in een gebied dat gedeeltelijk in de ecologische hoofdstructuur ligt. Vitens zal het verloren gegane groen dus moeten compenseren.
10
Dit biedt nieuwe kansen. IVN wil dan ook inzetten op een grotere natuurcompensatie. Niet alleen bestaande bebouwing slopen en het vrijgekomen terrein een groene bestemming geven. Maar ook een deel van het open gebied achter de fabriek beter inrichten als migratieroute voor plant en dier. De bewoners aan de IJsselsteinseweg hebben hun bezwaren tegen de plannen van Vitens inmiddels ingetrokken. Een uitgebreid flora- en faunaonderzoek heeft opgeleverd dat de werkzaamheden geen bijzonder nadelige gevolgen zullen hebben voor flora en fauna. Inmiddels is Vitens begonnen met de werkzaamheden. Behalve het bosplantsoen dat hoofdzakelijk uit opschot bestaat, zullen er slechts enkele bomen gekapt hoeven te worden voor de aanleg van leidingen. Wel moeten er langs de parallelweg voor de aanleg van een werkweg een aantal elzen gekapt worden, waar de bewoners niet zo content mee zijn. Waar mogelijk worden echter bomen gespaard of terug geplant. De bestaande gebouwen worden bijna allemaal gesloopt en ter plekke wordt het terrein ingericht als moerasachtige natuur (blauw grasland). Het uitgestrekte weiland erachter wordt extensief beheerd als bloemrijk grasland. Op dit perceel worden wat beschuttende elementen aangebracht als stapstenen voor (kleine)dieren/vogels/insecten/vlinders, te weten enkele groepjes bomen en enkele soorten struiken. Vitens is een partij die erg goed meewerkt Informatie over VTA-bomenkap in park Oudeqein en elders Regelmatig, om het jaar, worden bomen beoordeeld op veiligheid door de gemeente. Er wordt dan weer een lijst opgesteld van bomen die dienen te wijken. Inmiddels zijn onze contacten met de gemeente zodanig dat wij bijtijds worden ingelicht over deze lijsten. Wij krijgen dan de gelegenheid om samen met de gemeente nogmaals deze bomen "langs te lopen". Niet alleen in park Oudegein, maar ook elders op de groene locaties in Nieuwegein, bv. het geluidswal gebied, de bestaande populierenpercelen. Dit leidt er meermalen toe dat er alsnog bomen gespaard blijven, hetzij bomen terug geplant. Ook ontvangen wij vaak informatie vooraf bij infrastructurele ingrepen waarbij bomen en/of groen moeten sneuvelen. In dit geval bestaan er in het algemeen weinig mogelijkheden om plannen bij te sturen, tenzij wij kiezen voor de weg van bezwaar maken. Maar in ieder geval komen wij dan niet voor verrassingen te staan. IJsselstein Herinrichting Kloosterplantsoen IVN heeft op uitnodiging van de gemeente deelgenomen in een klankbordgroep over een nieuwe inrichting van het Kloosterplantsoen. Een belangrijke ingreep is dat aan de kant van de oude stadswal (Anna van Burenstraat) de huizen zullen verdwijnen waardoor het zicht op de oude vestingmuur hersteld wordt. Aan de andere kant van het park (Jolandeplantsoen) worden flats gesloopt en hiervoor komen woningen terug. Om ruimte voor parkeerplaatsen te creëren zouden er ook prachtige bomen aan de Panoven gekapt moeten worden. Toevallig ook bomen waarin een roekenkolonie huist!
11
De locatie is een archeologische site. Dit beperkt wel de mogelijkheden voor een groene aankleding. Struiken en bomen mogen hier niet diep wortelen. Het schetsontwerp wat er nu ligt gaat dan ook uit van een open centraal deel, waar bomen en stuiken verdwijnen en een speeltuin wordt ingericht. De gemeente heeft hier inmiddels (maart 2013) de bomen en beplanting gerooid. Jammer, maar daaraan valt niet te ontkomen. Tevens is beplanting bij de te slopen flats verwijderd. Wel heeft de gemeente problemen met de geplande aanleg van de parkeerplaatsen aan de Panoven: hier immers staan ook de bomen met de roeken! Daarom stelt ze dit onderdeel van het plan voorlopig maar uit!! Hier houden wij de vinger aan de pols! Wij vinden sowieso dat de bomen hier gespaard zouden moeten blijven. We zien overigens wel iets van onze ideeën terug: er komt een stinzenflora, natuurlijk heel wel passend bij een archeologische/cultuurhistorische site ! Terugkijkend bestaat bij ons wel sterk de indruk dat het nieuwe inrichtingsplan, gemaakt door de landschapsarchitect, al voor een groot deel vast stond. In feite geen goed uitgangspunt voor een klankbordsessie. Goed dus om in de toekomst kritisch te kijken naar dergelijke verzoeken. Uitbreiding sportpark IJsseloever Sportpark IJsseloever wordt uitgebreid met een 4 e hockeyveld . Hiervoor dient een parkje te wijken. V\ eliswaar geen bijzonder waardevol parkje, maar bv. vleermuizen maken bij het foerageren gebruik van de met populieren en elzen begroeide strook langs de Hollandse IJssel aldaar. De populieren moeten met de aanleg van het veld omwille van veiligheidsredenen (terecht) nu gekapt worden. IVN heeft ingesproken tijdens een informatieavond en een reactie geschreven op het flora- en faunaonderzoek van het gebied dat voorlag. Ook hebben wij een bezwaarschrift/zienswijze ingediend op de omgevingsvergunning die was verleend omwille van de vleermuizen en ter verkrijging van compensatie voor het verlies aan groen. Er is daarna tweemaal overleg geweest met de gemeente. Uiteindelijk zijn we er met de gemeente uitgekomen en hebben we ons bezwaar ingetrokken. De bij het gesprek aanwezige ecoloog gaf aan dat de resterende bomen en beplanting langs de Hollandse IJssel de functie van de vliegroute zouden kunnen overnemen. Verder is afgesproken dat met het plaatsen van de lichtmasten (neerwaartse richting) rekening wordt gehouden met vleermuizen. Wij hebben ons hierdoor laten overtuigen. Er worden in het parkje nog circa 27 bomen gekapt. Wij hebben hiervoor compensatie geëist en gekregen: er worden 30 -35 knotwilgen geplant langs de Stuyvenbergweg in IJsselstein. Nu inmiddels het werk is uitgevoerd (dus tijdig voor begin broedseizoen), blijkt dat de struiken op de strook langs de Hollandse IJssel wei vrijwei volledig zijn gerooid. Er staan aileen nog de bomen (elzen). De gemeente heeft daar inmiddels 2 wat grotere bomen en enkele struiken teruggezet. Projecten Project Bossenwaard: Ruimte voor de Lek Dit project beoogt de waterveiligheid te verbeteren in het uiterwaardengebied langs de Lek bij Nieuwegein, IJsselstein, Houten en Vianen, door meer bergingsmogelijkheden voor water te
12
creëren (aanleg nevengeulen). Een ander doel is het aanleggen van natuur in het kader van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Aandacht voor recreatie is er ook. Het IVN heeft zitting in de klankbordgroep met vertegenwoordigers van andere natuurgroepen, bewonersgroepen, watersportverenigingen en toekomstige terreinbeheerders. Het provinciaal inpassingsplan is onlangs van kracht geworden nadat overeenstemming was bereikt met de laatste bezwaarmaker. De vergunningen voor het werk worden dit jaar aangevraagd en men wil dan volgend jaar starten met het werk. De klankbordgroep blijft bestaan totdat het plan is uitgevoerd. Het IVN heeft in 2011 een schetsontwerp gepresenteerd voor de speelnatuur aan de Nieuwegeinse kant. Dit plan is met veel enthousiasme ontvangen en IVN zal betrokken blijven bij de uitwerking van het ontwerp. Bomen Lekkanaal en Amsterdam Rijnkanaal Eind september 2012 werd IVN door Rijkswaterstaat (RWS) uitgenodigd voor een informerend gesprek over voorgenomen bomenkap langs Lekkanaal en Amsterdam Rijnkanaal. RWS bleek van plan bijna alle populieren te kappen langs het A/R-kanaal in het gebied van Nieuwegein tot aan de Schalkwijksebrug bij Houten-Zuid en voor het Lekkanaal vanaf de Beatrixsluizen tot aan de Plofsluis. En bij de Koninginnensluis in Vreeswijk wilde men de abelen en kastanjes kappen. Het ging op dat moment om ca. 2500 bomen!
Foto: bomen die in ieder geval de komende 2 jaar behouden blijven; Ton Baselmans
De bomen hebben een veiligheidskeuring (VTA) gehad, en de populieren zouden leiden aan schorsbrand, een ziekte veroorzaakt door een bacterie waardoor de bomen op den duur dood gaan. Men wil geen populieren terug planten, maar zomerlinde, zomereik, essen en iepen. En men wil minder bomen terug planten. Het heeft natuurlijk een enorme impact, niet alleen voor het zicht (al de populieren weg) maar ook voor vogels en vleermuizen. RWS heeft rapporten laten opstellen over de waarde van de bomen en naar ons gestuurd. Daarin staat o.a. dat de bomen een hele belangrijke foerageerroute zijn voor vleermuizen uit de hele regio. Intussen is het plan al wat aangepast. RWS wil een aantal bomen langs het Lekkanaal toch laten staan. Daar staan ze ver genoeg van de weg. De natuurwaarde van deze bomen is groot. Ook de bomen langs het Amsterdam Rijnkanaal vanaf de Plofsluis tot aan de brug van de A27 aan de Nieuwegeinse kant bleken veel minder of niet ziek te zijn. Daar zijn nu ongeveer 80 bomen gekapt i.p.v. hele rijen bomen.
13
De bewoners van Vreeswijk kwamen in opstand tegen de kapplannen langs de Koninginnensluis. Het resultaat daarvan is dat daar veel minder bomen zijn gekapt, nog maar zo'n 8 stuks. Verder is er ingrijpend gesno in d idere bomen daar. Over de bomen in Houten (aan beide kanten van het Amsterdam Rijnkanaal) is op 28 februari jl. nog een informatieavond georganiseerd voor de bewoners. Vragen van IVN aanwezigen en (de wei ;) bewoners leverden niet veel op. RWS was niet bereid om de kap gefaseerd uit te voeren. Maar als de bomenrijen in een keer gekapt worden, is dat zeer schadelijk voor de leermuispop es. RWS heeft uiteindelijk (pas op verzoek van IVNM) een ontheffing voor de flora- en faunawet aangevraagd en slechts een gedeeltelijke ontheffing gekregen. Ze mogen nu gefaseerd gaan kappen. Dat houdt in dat dit jaar alleen de bomen aan de Nieuwegeinse kant langs het A/Rkanaal worden gekapt vanaf de A27 tot de Schalkwijksebrug (dus de westkant van het kanaal). Aan de oostzijde worden de bomen (groepsgewijs) pas over 2 jaar gekapt (hier staan ook de bomen waar roeken nestelen). Maar de ontheffing voor dit laatste is dus nog niet helemaal rond. Ook aan de westkant van de A27 ter hoogte van de golfbaan worden nu reeds groepsgewijs bomen gekapt aan weerszijden van het kanaal. Uiteindelijk is er dus toch bereikt dat nu niet alle bomen tegelijk tegen de vlakte gaan ! Met dank aan de inzet van de volgende personen: Carin Laarman (kanaalbomen RWS; Ruimte voor de Lek; Blokhoeve) Camilla van der Haas, Frans van Oorsouw (Kloosterplantsoen) Everdien Smeenk, Frans van Oorsouw (sportpark IJsseloever) Ton Baselmans (Vitens; Kloosterplantsoen; sportpark IJsseloevei Gerard van Zijl (Vitens) Coördinator: Ton Baselmans
Werkgroep educatie Natuurgidsencursus De werkgroep educatie is op 7 maart 2012 een IVN Natuurgidsencursus gestart in samenwerking met IVN - Natuur en Milieu Wijk bij Duurstede. Het cursusteam bestaat uil 12 personen, waarvan 3 personen uit IVN Wijk bij Duurstede, 8 personen uit IVN Nieuwegein-IJsselstein e.o. en 1 persoon uit de werkgroep Natuur en Milieu Houten. Het team is een combinatie van docenten, mentoren en dagelijks bestuur. Op 7 maart 2012 zijn we gestart met 26 cursisten. 10 uit Houten, 7 uit IJsselstein, 5 uit Utrecht, 2 uit Wijk bij Duurstede, 1 uit Beesd en 1 uit Amsterdam. Inmiddels zijn om diverse redenen 4 personen afgehaakt. Gedurende de cursus krijgen de cursisten theorie- en praktijklessen over flora en fauna, ecologie, landschappen, mens milieu en maatschappij, duurzaamheid, maar ook over
waarnemen en natuurbeleving. Het totale aantal lesavonden en excursies is 55, inclusief een weekend in de weerribben op 13,14 en 15 april 2012 en een in Buurse op 4,5 en 6 oktober 2013. Door middel van werkvormen wordt getoond hoe je één en ander educatief aan anderen kunt overbrengen. De cursisten zelf geven af en toe ook presentaties aan elkaar en het team. Soms in groepjes, waarbij ze van het team een onderwerp hebben gekregen dat ze voorbereiden en op een "cursistenavond" presenteren. Er wordt ook gevraagd om in een paar minuten ir ividueel een presentatie te geven overeen studieterrein waar ie curs n de flora en fauna b itude eterrein kan de les ndvandecur: s via een v lan het tear )nd w svinc tgen Om de IVN afdelin it te leren kennen lopen de 'siste r middel van een snuffi ge mee met diverse we kgroepen. Inmiddels zijn we < 3 der e van de cursus a; en is de overgebleven groep erg thousiast. Vóór de ma-uitreiking op 9 novert 201: verwachten we van de cursisten nog de stagevers i, stu 'terreinverslage n en eindwerkstuk/presentatie waarmee de cursisten als een soort eindexamen aantonen dat ze het Natuurgidsendiploma verdienen. Al met al nog een hele kluif voor zowel de cursisten als het cursusteam. Coördinator:
Ton Ikink
W e r k g r o e p excursies De excursie werkgroep bestaat uit 10 leden: Ineke Blijleven, Janny de Hoog, Carin Laarman, Karin Lenten, Eveline Zijderveld, Willemien Weerkamp, Camilla van de Haas, Cecile Kuipers, Everdien Smeenk en Alie Feijen. De public relations zijn ook dit jaar weer verzorgd door Ineke en Everdieni Vijf deelnemers van de gidsencursus 2012/2013 hebben zich aangemeld voor een stage bij de excursie werkgroep. Vanaf september hebben steeds enkele cursisten meegelopen, zowel bij het voorlopen als bij de excursie. In 2012 hebben onderstaande excursies plaatsgevonden: 8 januari: IJsselbos, winterexcursie 12 februari: Lekdijk (ipv Blokland, eendekooi) 11 maart: Rijnhuizen, stinzenplanten 21 april: Zouwe boezem, vogels 20 mei: Steenwaard 24 juni: Vianen, Lekoeveren recreatiepias 9 september: Bolgarijen, insekten 21 oktober: Oostbroek, paddenstoelen 27 oktober: Nieuw Wulven, Nacht van de Nacht
15
11 november: IJsselstein, bomen
ren excursie 11 now
ier 201;
ito's Ron van de Pal
Gemiddeld waren er per exci sie zo'n 20-22 deelnemers (varii /an 2 tot 6 D) en 4 gidsen. Weinig deelnemers waren er bij slecht weer of afwijkend tijdstip. En er zijn 2 excursies op verzoek georganiseerd: • Voor het WBL (Werkgroep Behoud Lopikerwaard) hebben we op 16 juni een excursie naar De Bol gedaan. Hier kwamen 8 deelnemers. Het WBL wil graag meer samenwerking met het IVN. • Van Stichting wAarde kwam de vraag naar de mogelijkheid voor een natuurexcursie voor een groep inburgeraars in Houten. Voor hen hebben we op 30 november een excursie georganiseerd bij het Elpad. Hier waren 12 deelnemers. Coördinator: Alie Feijen
16
