Summercourse Verandermanagement Perspectief op leiderschap bij verandering
dr. ing. René Weijers Breukelen, 18 augustus 2015 www.bestuursadvies.org
1
Karakter Summercourse 1. 2. 3. 4.
Aanreiken principes en inzichten ‘Capita selecta’ Respecteren uniciteit situaties Verbinden met eigen praktijk
2
Veranderkundig denkraam
3
Veranderkundig denkraam
Strategische context
Aard van probleem Angel en Kiem
Ontwikkelingsfase organisatie
Aanpak verandering
Rol(invulling) veranderaar
4
Angel en Kiem Angel Waar komen problemen vandaan en wat houdt ze in stand?
Kiem Waar zit een aangrijpingspunt voor verandering?
5
Strategische context
6
Strategie Kiezen onderscheidende en verdedigbare positie Collectieve ambitie Richtinggevend voor Identiteit Operatie Organisatie
Essentie: scheppen van waarde 7
Waardecreatie (1) Collectieve ambitie Het waarde-creërende idee De essentie en de reden van bestaan
8
Waardecreatie (2) Verbinding tussen Strategie
en Operatie Conditie: economische vitaliteit 9
Inspiratiebronnen strategie
Historie
Ambitie
Positie Identiteit
Visie
ZIN ZIJN WAARDECREATIE
10
Hervinden concurrentiekracht (1) Prahalad en Hamel,1996
1. Herstructureren portfolio
Kleiner
2. Voortdurende verbetering en proces-herontwerp
Beter
3. Regenereren strategie
Anders 11
Hervinden concurrentiekracht (2) Volberda e.a. 2013
1. Fixeren op bestaand business-model
2. Repliceren bestaand business-model
3. Vernieuwen van het business-model 12
Kenmerken Businessmodel-replicatie Volberda e.a. 2013
Doel
Bestaande concurrentiepositie handhaven respectievelijk verbeteren
Focus
Verbetering bestaande manieren van waardecreatie door incrementele innovatie businessmodel
Hefbomen van verandering Perfectioneren en verdiepen:
bestaande technologieën managementpraktijken organisatievormen klantrelaties
Uitkomsten
Evolutionaire verbeteringen van bestaande productieprocessen, producten en diensten
Risico’s
Beperkt op korte termijn Hoog op langere termijn
13
Kenmerken Businessmodel-vernieuwing Volberda e.a. 2013
Doel
Nieuwe, duurzame concurrentiepositie bereiken
Focus
Nieuwe manieren van waardecreatie door radicale vernieuwing businessmodel
Hefbomen van verandering
Uitkomsten
Nieuwe productieprocessen, producten en diensten
Risico’s
(Zeer) hoog voor de eerste in de sector Hoog bij navolgers
Nieuwe technologieën Nieuwe managementpraktijken Nieuwe organisatievormen Nieuwe relaties met klanten: cocreatie
14
Omgaan met complexiteit
15
Complexere context: intern en extern Tijdperk van verandering of verandering van tijdperk? Kop Asasas Asas asas
Logo klant 16
Complexiteit van problemen Kop Wicked problem
Asasas Asas asas
Paradox
Logo klant
Dienen en Deugen, 2011
17
Managementparadoxen Kop Asasas Asas asas
Logo klant
Vincken en Weijers, 1995 18
Omgaan met complexiteit Kop Asasas Asas asas
‘Als je problemen kunt oplossen, stop dan met piekeren; als problemen onoplosbaar zijn, heeft piekeren geen zin’ Dalai Lama
Logo klant 19
Dialoog Aangrijpingspunten 1.
Actief inschakelen spelers en respecteren: feiten, belangen, inzichten, opvattingen, gevoelens en emoties
2.
Centraal stellen proces van gedachtevorming
3.
Stimuleren dialoog, conversatie en twijfel
4.
Ruimte scheppen voor innovatieve ideeën
5.
Aanspreken adaptief vermogen van mensen
Ontmoeting tussen mensen is cruciaal: ‘Kennismaken’ 20
Begrijpen wij elkaar?
Gedacht is nog niet gezegd Gezegd is nog niet gehoord Gehoord is nog niet begrepen Begrepen is nog niet ingestemd Ingestemd is nog niet uitgevoerd
21
Luisteren
‘Als dirigent leid je zielen, geen instrumenten. Wie gerespecteerd wil worden moet respecteren. Wie goed luistert wordt gehoord’ Antonella Manacorda
22
Uitdaging Kop Asasas Asas asas
Verantwoordelijkheid nemen
‘Antwoordkundigheid’
Response-ability Logo klant 23
Handelingsrepertoire bij complexiteit Kop 1.Herkennen, erkennen en hanteren complexiteit Asasas Asas asas
Logo klant
Dienen en Deugen, 2011
24
Handelingsrepertoire bij complexiteit Kop 2. Reduceren en vereenvoudigen complexiteit
Asasas Asas asas
Logo klant 25
Handelingsrepertoire bij complexiteit 3. Anticiperen op de toekomst met scenario’s
26
Handelingsrepertoire bij complexiteit 4. Kiezen en creëren van een eigen toekomst
27
Handelingsrepertoire bij complexiteit 5. Organiseren van diversiteit in (top-)teams
28
Handelingsrepertoire bij complexiteit 6. Ontwikkelen van veerkracht en vitaliteit
29
Handelingsrepertoire bij complexiteit 7. Respecteren feitelijke en zachte informatie
30
Handelingsrepertoire bij complexiteit 8. Aanspreken collectieve intelligentie
31
Handelingsrepertoire bij complexiteit Kop 9. Respecteren van het primaire proces Asasas Asas asas
Logo klant 32
Handelingsrepertoire bij complexiteit Kop 10. Niets doen: het goede moment afwachten Asasas Asas asas
Logo klant 33
Deugdzaamheid
34
Actualiteit
35
Actualiteit
NRC 26 februari 2014
36
Actualiteit
37
Actualiteit
September 2013
…… gedragscode? …… menselijk falen? …… moreel kompas? …… systeem? …… cultuuromslag? …… open cultuur? …… ’goed gesprek’! FD 1 juni 2013
38
Actualiteit
39
Ethos, Pathos, Logos
Aristoteles 40
Reflectie op goed bestuur Falen, dwalen en schandalen
Gebrek aan strategische focus
Groepsdenken Machtsstrijd
Hebzucht IJdelheid
Hoogmoed Megalomanie Besluitloosheid Gebrek aan moraliteit 41
‘Being’: wie ben je als mens Kop Integriteit Geloofwaardigheid
Asasas Asas asas
Authenticiteit Moreel gezag
Fatsoen Besluitvaardigheid
Verantwoordelijkheid ‘Eigen wijsheid’ Logo klant
Diplomatie 42
Goed Bestuur
Ambrogio Lorenzetti,1340 Geloof, Hoop, en Liefde
Justitia
Vrede, Fortitudo, Prudentia Ruimhartigheid, Gematigdheid, Rechtvaardigheid
Eendracht
43
Slecht Bestuur
Ambrogio Lorenzetti,1340
Trots Gierigheid
IJdelheid Tirannie
Wreedheid Verraad
Fraude
Razernij Verdeeldheid Oorlog
44
Kop
Kardinale deugden
Moed
Matigheid
Asasas Asas asas
Temperentia
Fortitudo
Rechtvaardigheid
Wijsheid
Justitia
Sofia, Prudentia Logo klant 45 Plato
Praktische deugden Kop Asasas Asas asas
Observeer nauwkeurig Spreek en schrijf precies Leg ervaringen vast in het geheugen Wees vindingrijk
Houd maat Durf fouten te maken Zie dingen in perspectief Wees creatief Gebruik je gezond verstand Wees een vriend Vertel verhalen Gebruik je gevoel voor humor Logo Wees speels klant Primo levi 46
Deugdzaamheid en bekwaamheid Kop Asasas Asas asas
‘Tegenover dwaasheid en corrumperende macht staat wijsheid en deugdzaam gezag’
Logo klant 47