2010
2007
2004
2001
1998
1995
1992
1989
1986
Mannen Vrouwen Totaal 1983
Jan Mokkenstorm, psychiater Directeur 113Online
[email protected] @JanMokkenstorm
16 14 12 10 8 6 4 2 0 1980
Suïcidepreventie door deurwaarders
A antal per 100.000
Suïcide in Nederland: 1980- 2012 per 100.000 van de bevolking alle leeftijden
Jaar Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek / A.J.F.M. Kerkhof
Suicide raakt ons diep https://www.youtube.com/watch?v=fq5WHmOxPY8
Involon | Deurwaarders & Incassosymposium 30-06-2015 | www.involon.nl
1
Heftige reacties, uit angst en machteloosheid geboren • • • • • • •
Doe het dan maar Als je het doet, doe het dan goed Wie erover praat die doet het niet Als ze echt willen kun je ze nooit tegenhouden Ernaar vragen is vragen om moeilijkheden Het is je goed recht er een eind aan te maken Mij heb je er niet mee
Kentering in denken • Troostrijk pessimisme realistisch optimisme • Gelaten acceptatie bewogenheid en bevlogenheid • Wijzen naar elkaar eerst doen wat je zelf kan • Onthecht respect voor privacy "no man is an island” • Recht op zelfmoordrecht om niet alleen en radeloos te sterven
Involon | Deurwaarders & Incassosymposium 30-06-2015 | www.involon.nl
2
Probleemoplossende en zelfbeschermende functie • Suïcidaal gedrag als reactie op • K.O.P.O.P. – Klem zitten door – “Onoplosbare” Problemen – “Ondraaglijke” Pijn • Suïcide is een mogelijkheid hieraan te ontsnappen. Dit betekent dat suïcide voor de betrokkene soms veiliger kan aanvoelen dan blijven leven.
Financiële problemen en suïcidaliteit • (Dreigend) verlies – Onderdak en primaire behoeften – Controle en autonomie – Status en “gezicht” • Krenking of belediging – Strijd – Behoefte om terug te slaan • (Onbewuste) Manipulatie – Uitstel van executie – Ziektewinst of overlijdenswinst – Cry for help/ cry of pain
Involon | Deurwaarders & Incassosymposium 30-06-2015 | www.involon.nl
3
Suïcidaal gedrag in Nederland .
Ten Have, M., Dorsselaer, S., Tuithof, M., & de Graaf, R. (2011) Nieuwe gegevens over suïcidaliteit in de bevolking (New data on suicidality in the population). Resultaten van de “Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study (NEMESIS-2). Trimbos Instituut.
Risico taxatie • Individueel risico op zelfmoord niet voorspelbaar
1854
• Beter in te schatten: mate waarin betrokkene “zichzelf” is. Of uit balans, “buiten zichzelf” kan reageren.
100.000
• Daarom stilstaan bij de balansverstoring 485.000
• En zelfmoord altijd bespreekbaar maken.
Signaleren • • • • • • • •
Somberheid Afzonderen Plotselinge veranderingen in houding en gedrag Tekenen van afscheid Slechte zelfzorg Gevaarlijk of roekeloos gedrag Directe uitspraken Voorbereidingshandelingen en -materialen
Involon | Deurwaarders & Incassosymposium 30-06-2015 | www.involon.nl
4
Veiligheidsbarrières door de deurwaarder • • • • •
Ont-regeling • • • •
Regels zijn er om zaken eerlijk te regelen Maar regels worden niet altijd als eerlijk ervaren De toepassing van regels kan mensen ontregelen Ontregelde reacties ontregelen de zaak en de professional
Ont-regeling voorkomen Signaleren Bespreekbaar maken Contact Verbreden Hulp inschakelen Doorverwijzen
Mensen uit balans – hebben minder overzicht – zijn niet allen bang maar in paniek (kip/kop) – reageren emotioneel (kat/nauw) – hebben minder cognitieve energie – zijn aangeleerd machteloos/ontmoedigd
Involon | Deurwaarders & Incassosymposium 30-06-2015 | www.involon.nl
5
Ont-regeling voorkomen of verminderen • Terwijl de zaak de zaak blijft is het zaak de factor mens in het oog te houden • Regels toepassen met een bandbreedte, – in de tijd en in de fasering – in toon afgestemd op hoe het vogeltje gebekt is – en op de aard van het beestje • Gelijk hebben is immers niet gelijk krijgen • Je bent de sterkste en adel verplicht • Je kunt het oneens zijn en tóch samenwerken
Bespreekbaar maken: doorvragen • Hoe dichtbij zelfmoord plegen ben je nu op een schaal van 1-100? • Hoe dichtbij kun je komen als het zo door gaat? • Hoe veilig denk je dat het nu is? – En vannacht? En morgen? • Wat kunnen we doen om te zorgen dat het veiliger wordt?
Bespreekbaar maken: normaliseren en kaderen • Ik zie dat je het zwaar hebt. Sommige mensen denken dan wel eens: ik kan zo niet verder. Is dat voor jou misschien nu ook zo? • Denk je aan zelfmoord plegen? Dan zal je wel wanhopig zijn en grote innerlijke pijn hebben. Klopt dat?
Verbreden en verwijzen • Ik denk dat het niet goed is nu alleen te blijven met die moeilijkheden/ gedachten aan zelfmoord. • Met wie zou je dit kunnen delen? – Kan ik die misschien even aan de lijn krijgen? • Ik denk dat het goed is dat je jezelf professionele hulp gunt. Zullen we je huisarts bellen?
Involon | Deurwaarders & Incassosymposium 30-06-2015 | www.involon.nl
6
Involon | Deurwaarders & Incassosymposium 30-06-2015 | www.involon.nl
7
in 2030 < 800 suïcides in Nederland Doe je mee?
Involon | Deurwaarders & Incassosymposium 30-06-2015 | www.involon.nl
8