Subsidie WASH Alliantie WE HEBBEN SAMEN een echte krachtenbundeling teweeg gebracht

Overstroming op je smartphone

2

6

Focus op de digitale watersector

PvW

Nederland beter op Vietnamese kaart

Succes met waterbassins in Mexico

Veerman boegbeeld in het oosten

Andere manier van zaken doen

KRANT NR. 4

PARTNERS VOOR WATER

|

DECEMBER 2010

Subsidie WASH Alliantie

‘WE HEBBEN SAMEN een echte krachtenbundeling teweeg gebracht’ ◗ 2,6 miljoen mensen

zonder sanitaire voorzieningen Ontwikkelingssamenwerking met de FIETS-strategie: de afkorting voor financieel, institutioneel, ecologisch, technisch en sociaal. Dat wil zeggen: werkelijk duurzame ontwikkeling op het gebied van drinkwater en sanitatie, lokaal geworteld. Die aanpak spreekt aan; de WASH Alliantie kreeg ruim 51 miljoen euro in het kader van het Medefinancieringsstelsel voor Nederlandse ontwikkelingsorganisaties (MFS2).

OVER PARTNERS VOOR WATER Partners voor Water (PvW) is een interdepartementaal programma dat zich richt op het bundelen van krachten om de internationale positie van de Nederlandse watersector (overheid, bedrijfsleven, kennisinstituten en NGO’s) te verbeteren, en zo een bijdrage te leveren aan oplossingen voor de wereld waterproblematiek. Het programma wordt gefinancierd door het ministerie van Infrastructuur en Milieu, het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en het ministerie van Buitenlandse Zaken.  Partners voor Water wordt uitgevoerd door NL EVD Internationaal en het Netherlands Water Partnership.

Videoclip ‘Water in a changing world’

De alliantie is een samenwerkingsverband van Simavi, Akvo, AMREF, ICCO, Rain Foundation en WASTE. Daarnaast werkt de alliantie samen met een breed netwerk van partners in Nederland en in het buitenland, waaronder andere NGOs, bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Partners voor Water steunde de gemaakte haalbaarheidsstudie en hielp bij het opzetten van de alliantie. De WASH allliantie wil in vijf jaar meer dan een miljoen mensen helpen aan adequate duurzame voorzieningen. Bron foto: IRC

Rolien Sasse, directeur van Simavi: ‘We zijn er heel blij mee, en er ook best trots op. Een van de eisen was dat je als alliantie aanvroeg en dat die alliantie kwalitatief ook goed in elkaar stak, dat het ook werkelijk om een goede en hechte samenwerking gaat. Wij hebben samen een echte krachtenbundeling in de watersector teweeggebracht, met partners die stuk voor stuk iets toevoegen: techniek, water en gezondheid, voedsel en landbouw, afvalwater, regen. Aan de puntentelling zie je de waardering daarvoor: een goede alliantie met een goed programma.’

7

maar je bereikt ermee dat je een fatsoenlijk budget hebt in de landen waar je wel actief bent. We wilden in vijf jaar twee miljoen mensen helpen aan adequate duurzame voorzieningen. Omdat we een kwart missen, zal dat niet helemaal lukken. Maar de waardering voor ons programma zal ons wel helpen om additioneel geld te werven van consumenten, bedrijven, overheden of andere financiers in de betrokken landen en in Nederland.’

STRATEGISCHE KEUZES

URGENT GEZONDHEIDSPROBLEEM

‘Inmiddels hebben we de plannen aangepast aan het nu toegekende bedrag. Een beetje kaasschaaf, maar vooral strategische keuzes: we moesten besluiten om minder landen in het plan op te nemen. Dat is natuurlijk pijnlijk,

Wereldwijd hebben nog steeds bijna 900 miljoen mensen geen toegang tot veilig drinkwater en 2,6 miljard mensen (40% van de wereldbevolking) geen goede sanitaire voorzieningen. Vervuild drinkwater, slechte sanitatie

en een gebrek aan hygiëne vormen een urgent  en groeiend gezondheidsprobleem. Het is de belangrijkste oorzaak van diarree, die jaarlijks 1,5 miljoen



ondersteunt maatschappelijke organisaties in ontwikkelingslanden in Afrika en Azië bij de uitvoering van programma’s die de duurzame toe-

‘inzet op alle niveaus: van dorpen tot internationale fora’

kinderen het leven kost. Investeren in water en sanitatie blijkt tegelijk rendabel: een investering van 1 euro in adequate voorzieningen kan een economisch rendement opleveren van 3 tot 4 euro.

DUURZAME AANPAK Het programma van de WASH Alliantie

gang tot veilig drinkwater, sanitaire voorzieningen en hygiëne verhogen. Uniek aan de alliantie is dat een daadwerkelijke bundeling plaatsvindt binnen de Nederlandse watersector, waardoor de alliantie zich op alle niveaus – van dorpen tot internationale fora – kan inzetten voor verbeteringen in de gehele waterketen.

Met ondersteuning van de programma’s 2g@there, Partners voor Water en het innovatieprogramma Watertechnologie maakte het NWP een korte internationale videoclip over de Nederlandse watersector. De film is drie minuten lang en bedoeld als ondersteuning bij onder meer presentaties, op congressen, beurzen en websites. De film schetst wereldwijde ontwikkelingen op het gebied van water, laat de brede expertise van Nederland als waterland zien en nodigt uit tot samenwerking. Inmiddels is de clip er in het Engels, Spaans en Chinees. Hij kan zonder geluid gedraaid worden, want er is geen voice-over: dus geen problemen met taalbarrières. De teksten komen in beeld. ‘Water in a changing world’ is gedraaid op de expo in China, op congressen in Peru, de VS en India en wordt overal met enthousiasme ontvangen. De clip staat op het NWP Youtube-kanaal en is ook op dvd en als download beschikbaar. Voor meer informatie: [email protected].

2

FOCUS OP WATER EN ICT

Bericht op je smartphone:

OVERSTROMING OP KOMST!

Climate Services: informatieketen voor water & klimaatadapatie Zonder informatie kun je geen beleid maken, uitvoeren en handhaven op het gebied van waterbeheer en klimaatadaptatie. En de mondiale behoefte aan informatie neemt alleen maar toe. Dat komt door de steeds grotere vraag naar water, de klimaatonzekerheid en de verslechterende waterkwaliteit. Ziedaar het belang van ‘climate services’. De BV Nederland heeft goede papieren om in de informatiebehoefte te voorzien.

Een bericht op je smartphone, in de straten van Jakarta: dreigende overstroming! Dat lijkt wat futuristisch, maar het is een stuk realistischer dan je zou denken. In het kader van Flood Control 2015 wordt er onder meer in Indonesië hard aan gewerkt. Programmasecretaris Jos Maccabiani legt uit. ‘We willen zorgen dat de informatie twee keer sneller en twee keer beter op de juiste plek komt.’ ‘Flood control 2015 draait om informatievoorziening bij dreigend hoog water. Als het spannend wordt, met zware storm en regenval, moeten er allerlei mensen beslissingen nemen, zodat er tijdig goede maatregelen kunnen worden getroffen. Ons programma zorgt daarvoor. Ten eerste moet je dan zorgen voor goede informatie. Daarvoor heb je satellieten, sensoren en bijvoorbeeld meteorologische diensten nodig. Daar maken wij gebruik van. We inventariseren wat er is en wat we nog missen. We houden alvast rekening met de nabije toekomst, waarin radarsatellieten met een veel hogere resolutie beschikbaar komen.’ Maar alleen daarmee kom je er niet,

vervolgens moet je kunnen beschikken over verwachtingsmodellen. Die worden steeds beter: ‘We beschikken over modellen om de kwaliteit van voorspellingen te testen en dat biedt weer kansen op verbetering. Belangrijk is dat je niet alleen weet wat er op komst is, maar ook met welke mate van zekerheid dat gebeurt. En de derde stap is dat

‘Ik denk dat we in 2011 al met de eerste apps komen’ je zorgt dat die informatie op tijd en in de juiste vorm aankomt bij degenen die de beslissingen moeten nemen. Daarvoor is hoogwaardige IT cruciaal. Voor burgemeesters en dijkbewakers, en alles daar tussenin. Maar uiteindelijk ook voor eigenaren van kleine bedrijfjes en burgers, die willen weten of en wanneer de overstroming komt, zodat ze kunnen beslissen of ze hun bedrijf moeten ontruimen of moeten evacueren.’ In de praktijk betekent het bijvoorbeeld

dat er een soort dashboard wordt ontwikkeld waarop allerlei zaken in hun samenhang zichtbaar zijn: het naderende hoog water, maar ook de plekken waar dat water voor de meeste problemen zal zorgen, de evacuatieroutes, plus veel informatie over de bewoners in het gebied. Jos Maccabiani: ‘Vervolgens kun je inzoomen op ieders rol in het proces, van hoog tot laag. Dat is wat we nu in bijvoorbeeld in jakarta doen: nagaan welk soort informatie welke spelers nodig hebben, tot en met burgers en kleine ondernemers. Hoe veel tijd heb ik nog, hoe groot is de kans dat het gebeurt, moet ik mijn spullen uit het huis halen, kan mijn bedrijf openblijven?’ Flood Control 2015 is nu bezig het dashboard in te richten als proof of concept. Jos Maccabiani: ‘Vergis je niet, in Jakarta heeft echt iedereen een smartphone, van jong tot oud. Via dat kanaal kun je dus heel snel waarschuwingen verspreiden. Mensen horen het dan ook direct van elkaar, ook gewoon op straat heb je dan snelle en betrouwbare informatie. Ik denk dat we in 2011 al met de eerste apps komen.’

Raimond Hafkenscheid (Programma directeur CPWC): ‘Climate Services is een initiatief om tegemoet te komen aan de snel toenemende mondiale vraag naar informatie over water en klimaat. Dan heb je het bijvoorbeeld over neerslag, bodemvocht, rivierafvoer, verdamping en de samenhang daartussen. Partners voor Water stelt CPWC in staat deze vraag te verkennen en te benutten.’ In de landen waarmee Nederland in het kader van Water Mondiaal intensief wil samenwerken komt die vraag nadrukkelijk naar voren. ’Indonesië, Bangladesh en Vietnam zijn sterke transitielanden; capaciteit en kennis zijn redelijk op orde, men weet wat men wil. Ze zijn bezig grote meetsystemen te plannen

technologie. Dat gebeurt al wel, maar de focus op delta’s binnen Water Mondiaal biedt kansen om dat op grotere schaal te doen.’ Die kansen komen er ook voor de specialistische mkb-bedrijven die Nederland telt, bijvoorbeeld op het gebied van remote sensing en modellering. Deze bedrijven beschikken over zeer bruikbare hoogwaardige technologie, maar zijn vaak te klein om zich internationaal snel succesvol te presenteren. ‘Daarom stimuleren we de ketenbenadering, zodat we ons in het buitenland met gebundelde kracht kunnen presenteren’, aldus Raimond Hafkenscheid.

CONVENANT OP KOMST Er is een convenant op komst als signaal richting de overheid om de ketenbenadering voor waterrelevante informatie te positioneren en deze innovatie te ondersteunen. Diverse partijen uit de ruimtevaart, geomatica en watersector hebben besloten het convenant op te stellen om de meerwaarde van onderlinge samenwerking vast te leggen en gezamenlijk de internationale kansen te benutten. Het is de bedoeling dat het convenant in januari of februari wordt ondertekend, waarna het NWP de samenwerking faciliteert.

‘De ruimtevaartsector wil nu veel meer samenwerken’

Inmiddels is er een demoversie van het dashboard. Kijk op http://www.banjironline.com

Over Flood Control 2015 Flood Control 2015 is een Nederlandse publiek-private samenwerking op het gebied van crisismanagement tijdens (dreigend) hoogwater. Negen waterspecialisten en experts (Arcadis, Deltares, Fugro, HKV, IBM, ITC, Stichting IJkdijk, Royal Haskoning en TNO) bundelen hun krachten en ervaring om beslissers in staat te stellen om sneller betere beslissingen te nemen en zo de veiligheid tegen overstromingen wereldwijd te verbeteren. Flood Control is aangesloten bij het netwerk Deltatechnologie waar BVW een bijdrage aan levert.

en willen een flinke inhaalslag maken. Ook de behoefte aan specifieke kennis en informatieproducten neemt toe. Met name in Bangladesh en Vietnam, waar grensoverschrijdend waterbeheer steeds belangrijker wordt, is dat een kwestie van strategisch niveau. Remote sensing wordt daarbij steeds belangrijker.

RUIMTEVAART EN WATER Climate Services knoopt een paar zaken aan elkaar. Raimond Hafkenscheid: ‘In de ruimtevaartsector wordt technologieontwikkeling al jaren gestimuleerd, vanwege de opbouw van hoogwaardige kennis. De sector stond traditioneel nogal op zichzelf, maar wil nu veel meer samenwerken, bijvoorbeeld met de watersector, als gebruiker van die kennis en

Raimond Hafkenscheid: ‘We hebben de bedrijven, we hebben de kennis en het onderzoek, wat we nu nodig hebben is een sterkere link met de praktijk, waarbij gezamenlijk innovatieve producten worden ontwikkeld en commercieel toegepast. De potentie van “Climate services” is op strategisch niveau nog niet voldoende bekend. Daar willen we nu voor zorgen, door bij internationale exposering van Nederlandse waterkennis ook dit onderwerp expliciet aan de orde te stellen. Goede internationale relaties, intersectorale samenwerking, goede producten en het digitale en opschaalbare karakter van Climate Services moeten er toe leiden dat deze inspanning snel rendeert. En Partners voor Water legt daarvoor de basis.’

FOCUS OP WATER EN ICT

3

WATER EN ICT: ‘grote markt voor integratie en analyse’ In steeds meer oplossingen voor waterproblematiek speelt ICT een prominente, zo niet cruciale rol. Geen wonder dat IBM een paar jaar geleden in Nederland het IBM Global Center of Excellence for Water Management vestigde. Djeevan Schiferli is daaraan verbonden. ‘De komende tijd staat in het teken van standaardisatie en integratie over domeinen heen.’ Er gebeurt nu al enorm veel op het grensvlak van water en ICT. Maar versnippering bedreigt de voortgang: ‘Onze observatie van de afgelopen drie jaar is dat wereldwijd op het totale gebied van watervraagstukken in hoge mate ad hoc oplossingen zijn bedacht. Of dat nu om sensoren in dijken of riolen gaat, slimme meters in leidingen, aansturen van kleppen of gemalen of het ontwikkelen van applicaties of modellen. Voor het directe probleem werd een oplossing ontwikkeld. Daardoor zien overheden, bedrijven en organisaties zich nu geconfronteerd met een lappendeken van ‘puntoplossingen’. Wil je dan ergens iets veranderen, dan krijg je een probleem met de aansluitingen rondom. En vaak gaat het hele budget dan op aan het in de lucht houden wat er al is, en er blijft steeds minder geld over voor innovatie.’ Djeevan Schiferli realiseert zich terdege dat bedrijven en overheden niet snel bereid zullen zijn om al die investeringen bij het grof vuil te zetten. ‘De eerste stappen zijn standaardisering en flexibilisering. Je spreekt met elkaar af dat de informatie in een bepaalde vorm moet worden uitgewisseld. Dat faciliteert een open markt en een gezonde concurrentie. Het uiteindelijke doel is dat de klant beter, goedkoper en efficiënter kan werken. Sommige partijen hebben moeite met die nieuwe realiteit, ze willen de controle houden over de data die ze verzamelen. Maar laat ik duidelijk zijn: als je denkt dat je op je data kunt blijven zitten, dan ben je echt bezig met een achterhoedegevecht. Er komen op grote schaal en in een hoog tempo allerlei apparaten bij die iets registreren. Een iets mindere ontvangst van een mobiel telefoonsignaal levert

al meteorologische informatie op.’ Na het meten komt het verzamelen en analyseren over domeinen heen. Zware regenval een paar dagen geleden in Duitsland in combinatie met storm op de Noordzee kun je dan combineren om een verstandig besluit te nemen over wel of niet spuien en wanneer. Maar die informatie is ook relevant voor verzekeraars: zo promoveer je data tot informatie. Djeevan Schiferli: ‘Voor integratie en analyse is een grote markt aan het ontstaan, en tegelijk een grote consolidatieslag aan de gang. Slimme meet-, sensoren- en analysebedrijven worden opgekocht door de bekende spelers, waaronder ook IBM. Dat is veelzeggend.’

ANDERE BESLISSERS Informatie wordt nu nog vooral geleverd aan technisch geörienteerde beslissers. Dat verschuift, en die verschuiving stelt andere eisen. Djeevan Schiferli: ‘Je krijgt meer en meer te maken met bijvoorbeeld risk managers. Voor die beslissers is het essentieel om te weten of er omstandigheden zijn die de productie of leverantie in gevaar brengen. Dat speelt bijvoorbeeld bij een supermarkt of een bierbrouwer.’

INTEGRALE AANPAK Een andere belangrijke trend is de integrale benadering. Het klimaat, de watersector, de landbouw, de energiesector, veiligheid: zeker bij grootschalige ontwikkeling heeft het allemaal met elkaar te maken, benadrukt Djeevan Schiferli. ‘Dat pleit voor een integrale benadering en daar kan ICT een belangrijke rol spelen bij het met elkaar in verband brengen en analyseren van alle, zeer uiteenlopende consequenties die plannen kunnen hebben. Je ziet die visie ook binnen Water Mondiaal van de grond komen. Ook op beleidsgebied kun je standaardiseren. Dat is een hele uitdaging, maar er is eenvoudigweg geen andere optie. En je moet vooraan zitten, projecten initiëren om ervaring op te doen en de ontwikkelingen te beïnvloeden. Alleen dan kun je de grote kansen pakken die nu wereldwijd ontstaan, dan kun je ook je slag slaan als BV Nederland. Met meer ‘puntoplossingen’ ga je je niet onderscheiden van de toenemende concurrentie.’

Djeevan Shiferli op de lancering van het project Dutch Delta Design.

DUTCHWATERSECTOR.COM:

Online visitekaartje voor de watersector Eén online platform met nieuws, achtergronden, films, en een database waarin partijen uit de watersector zelf hun beste projecten kunnen invullen. Dat is dutchwatersector.com, het nieuwe visitekaartje voor de Nederlandse watersector in het buitenland. Christina Boomsma, communicatiemanager bij het Netherlands Water Partnership: ‘Door de beste Nederlandse projecten op één plek te laten zien, toon je de volle breedte van Nederlandse waterexpertise. Zo versterken partijen elkaar. En het mooie is dat iedereen straks zijn projecten zelf kan invullen in de projectendatabase.” Christina Boomsma was mede verantwoordelijk voor het samenstellen van de inhoud en vormgeving van de website. “Partners voor Water staat voor een sterke internationale positie van de Nederlandse watersector. We hebben het platform voor dat doel ontwikkeld. Ik vind het bovendien een goed voorbeeld van de samenwerking tussen het NWP-bureau en NL EVD Internationaal, de twee partijen die het programma Partners voor Water namens de ministeries uitvoeren. Het Netherlands Water Partnership brengt de watersector samen binnen het programma terwijl NL EVD Internationaal

projecten identificeert en ondersteunt die in het buitenland het verschil kunnen maken. Dat zie je ook bij dit project: NWP realiseerde een gezamenlijk platform voor de watersector, waarbinnen de onderscheidende projecten zijn opgenomen die in het kader van Partners voor Water zijn gesteund door NL EVD Internationaal.

organisatie AKVO opgezet. AKVO realiseerde zelf al een succesvol online platform voor water en sanitatie. Boomsma: “Zij hebben veel ervaring met het toegankelijk maken van projecten, aantrekkelijke rapportages en samenwerking met internationale partners. We hoeven het wiel dus niet opnieuw uit te vinden.”

MEEDOEN INTERNATIONALE MARKETING Boomsma merkt een verschuiving in de samenwerking in de watersector op. “Werkten we eerst met name samen binnen bepaalde thema’s en regio’s, nu zie je steeds meer de behoefte om gezamenlijk, als Nederland Waterland, internationaal marketing te bedrijven. Dit platform past bij deze trend. In het verleden maakten we per evenement, beurs of



Volgens Boomsma is het platform echter nog lang niet klaar. “We hebben nu een basis gecreëerd, maar die is nog verre van compleet. Inhoudelijk moet er nog heel wat gebeuren, we willen nog veel meer projecten invoeren. Ook persberichten zijn van harte welkom. Ik wil iedereen in de watersector graag uitnodigen kritisch mee te kijken naar de inhoud en vooral projecten in te voeren. Je kunt ook makke-

Oproep: voer vooral uw projecten in!

missie specifieke communicatiemiddelen. Maar nu kunnen we altijd verwijzen naar dit platform. Het zal centraal staan in al onze internationale campagnes en beurspresentaties. Ik denk dat we op die manier flink wat publiek zullen trekken. Daarnaast willen we de site ondersteunen met een internationale online nieuwsbrief en campagne voeren via social media. We hopen dat de ambassades deze site ook als waardevol platform gaan beschouwen.” Het platform is in samenwerking met de

lijk een ‘widget’ plaatsen op je eigen website, zodat je ook daar kunt verwijzen naar je projecten in de database. Het is nog niet mogelijk om helemaal zelf projecten te plaatsen, daarvoor vragen we graag om even contact op te nemen. We zitten nu nog in de pilotfase, de tijd zal leren welke voorwaarden we in de toekomst stellen aan het plaatsen van projecten. Eerst maar eens het aantal projecten opbouwen en de site naamsbekendheid geven.” www.dutchwatersector.com

4

TOEKOMSTVISIE

Water 2020: wereldleiders in water! De Nederlandse watersector wil werken aan een toekomst waarin Nederland dé plek is waar integrale oplossingen worden gevonden op de watervraagstukken van nu en de toekomst: Nederland als Water Valley van de wereld. Daarbij horen twee uitgangspunten: de sector wil werken aan water voor een duurzame wereld, en richt zich op het koppelen van koopmanschap én solidariteit. Ziedaar de nieuwe visie Water 2020.

ten in een waterwereld vol dynamiek. Het is dus veel meer een aftrap dan een eindpunt. Want het is nu zaak om de ambitie concreet vorm te geven. Met andere woorden: aan de slag! Dat is de opdracht aan de sector zelf. Negen strategische hoofdlijnen bepalen het speelveld voor die concrete uitwerking: n meer samenhang in de sector n investeren in onderzoek en innoveren n Nederland als etalage voor de wereld n vernieuwing door verbinding sectoren n de wereld als markt

voor een duurzame wereld, solidair met kwetsbare groepen n strategisch waterleiderschap n een ‘wereld’ imago n onderwijs, arbeidsmarkt en ondernemerschap n

Aan de slag! Water 2020 is een inspiratiedocument; het geeft de richting weer die de sector gezamenlijk kiest om de uitdagingen aan te gaan en de vele kansen te benut-

SCHAT AAN KENNIS EN ERVARING De Nederlandse watersector gaat de uitdaging met vertrouwen aan. Zij kan bogen op een schat aan kennis en ervaring, beschikt over een groot organisatievermogen en is sterk in governance. De sector is innovatief, voor een belangrijk deel sterk internationaal georiënteerd en heeft wereldwijd een uitstekende reputatie. Dit geldt voor de gehele watersector: voor het bedrijfsleven en kennisinstellingen, maar net zo goed voor maatschappelijke organisaties, waterschappen en drinkwaterbedrijven. De kwaliteit van het onderwijs is goed en staat internationaal goed aangeschreven. De watersector kent een grote diversiteit van spelers die samen de waterproblematiek over de volle breedte kunnen bedienen.

Een futuristisch beeld: drijvende cruiseterminal Bron: Waterstudio

De watersector in cijfers De bedrijven binnen de Nederlandse watersector bieden werk aan meer dan 80.000 mensen. Ruim de helft hiervan werkt bij de circa 1500 watertechnologische bedrijven, overheidsorganisaties en andere instellingen, de rest bij circa 450 werkgevers op het gebied van deltatechnologie. Samen zetten de bedrijven jaarlijks ruim 17 miljard euro om, waarvan een kleine 40% in het buitenland. In het bijzonder in de waterbouw zet Nederland internationaal de toon: maar liefst 40% van de wereldwijde, vrij toegankelijke waterbouwmarkt is in Nederlandse handen.

WAT KAN BETER?

INTENSIEVE SAMENWERKING

De ambitie om wereldleider in water te worden, betekent ook dat er dingen beter kunnen en moeten. De doorvertaling van research naar innovatie, nieuwe producten en diensten en vervolgens startende en doorgroeiende ondernemingen kan beter. De samenwerking binnen de overheid en tussen overheid, bedrijfsleven en kennissector kan en moet echt beter. Dat versterkt onze internationale concurrentiekracht. Diversiteit en samenwerking met aanpalende sectoren kunnen zo krachtig worden omgezet in marktvoordelen. De noodzaak van versterking geldt evenzeer voor het investeren in de toepassing van toptechnologie in Nederland als etalage voor de wereld, om daarmee uiteindelijk een betere positie op de werldmarkt te verkrijgen. En we moeten aandacht blijven geven aan het stimuleren van de instroom van jongeren in de sector, gekoppeld aan een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt.

Water 2020 is de opvolger van de eerste gezamenlijke toekomstvisie, die de sector in 2005 presenteerde. De nieuwe visie is het resultaat van een intensieve samenwerking tussen een groot aantal partijen in de Nederlandse watersector. In mei 2010 is de ‘Working Paper Water 2020’ gepubliceerd, gevolgd door drie regionale bijeenkomst waar ongeveer zestig mensen hun commentaar leverden. NWP hield in dezelfde periode 120 telefonische interviews en ontving schriftelijke reacties van vijftien organisaties. Het totaal van die input werd verwerkt in een nieuw concept, dat in november breed is besproken in de sector, via de branche- en koepelorganisaties. De oogst van deze consultatieronde is verwerkt in het visiedocument dat in december de goedkeuring kreeg van het NWP-bestuur.

OVER TOEKOMSTVISIE

‘Nu moeten we keuzes maken’ ‘Laat ik beginnen met te zeggen dat het goed is dat de toekomstvisie er nu ligt en dat het een gezamenlijke visie is. En bovendien op een belangrijk moment: het nieuwe kabinet heeft water als topsector geïdentificeerd en dan is voor de sector van cruciaal belang dat je daar op inspringt en dat je dus die eenheid uitstraalt. Daarom is het moment zo goed. Ik zeg er meteen bij: dit stuk schreeuwt om verdieping, concretisering. We zullen keuzes moeten maken.’ Dat zegt Fries Heinis, directeur van de Vereniging van Waterbouwers en uit hoofde van die functie ook direct betrokken bij het opstellen van Water 2020. ‘De visie laat duidelijk zien wat de aanknopingspunten voor de nabije toekomst zijn, welke strategische hoofdlijnen we met elkaar afspreken. De gezamenlijke visie zorgt ook nu al voor veel spin off; we zijn bijvoorbeeld met het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie in gesprek over het benutten van innovatiekansen in onze sector.’ Tegelijk, benadrukt Heinis, is het een visie van een breed geschakeerde sec-

tor, een eenheid die wordt gekenmerkt door een grote verscheidenheid. ‘Kijk alleen maar naar ons, de waterbouwers, dat deel van de sector is al behoorlijk divers. Die verscheidenheid vind je dus ook terug in Water 2020.’ De verdieping en concretisering van Water 2020 moet helder maken wat binnen het totaal van de mogelijkheden en wensen de hoogste prioriteit verdient. Fries Heinis: ‘Het kabinet heeft water tot topgebied uitgeroepen, maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat alles kan. Want het kabinet heeft weinig geld en maakt keuzes. Wij zullen als sector ook moeten kiezen. Niet iedereen zal al zijn wensen vervuld zien en het maken van keuzes leidt bij sommigen tot teleurstelling, dat is onvermijdelijk. We zijn daar in Nederland ook niet zo goed in, als aanhangers van het poldermodel. Die polders hebben ook weer alles met de watersector te maken; misschien komt het daardoor. Als er straks keuzes worden gemaakt, en dan zet ik even de pet op van de waterbouwers, dan hoop ik natuurlijk dat ons eigen innovatieprogramma Building with Nature bij de concretisering van de visie in de prijzen valt. Ik heb er alle vertrouwen in, want het is een fantastisch programma.’

Volgende ambitie:

“Maak het concreet” ‘Het is uiteraard zeer belangrijk dat we in de watersector werken aan een gezamenlijke visie. De grote uitdaging is dat we het straks concreet gaan maken.’ Dat zegt Gerard Doornbos, dijkgraaf van het Hoogheemraadschap Rijnland en namens de decentrale overheid lid van het NWP-bestuur. In die rol heeft hij een actieve rol gespeeld bij de totstandkoming van Water 2020. ‘Het is in de huidige moeilijke omstandigheden essentieel dat we als BV Nederland onze sterke kanten benutten en ik vind het ook goed dat het kabinet focus wil aanbrengen. Water hoort dan hoog op de ranglijst te staan. In dat licht bezien is de totstandkoming een uiterst nuttige exercitie. Het is minstens zo belangrijk dat we nu ook de volgende stap zetten, en die visie concreet maken. Dat is een flinke ambitie. Zo lang het allemaal redelijk algemeen en abstract blijft, ben je het gauw eens en kom je tot allemaal mooie wensbeelden en vergezichten. Maar de volgende stap is straks dat we keuzes

Gerard Doornbos

Het is essentieel dat we als BV Nederland onze sterke kanten benutten gaan maken, dat we bepalen welke kant we opgaan – en dus ook welke kant niet. Dat zal nog flink veel energie vergen, want de watersector is zeer breed en het

is een bont gezelschap: van wereldwijd opererende baggeraars tot innovatieve mkb-bedrijfjes, van kennisinstituten tot ministeries en waterschappen. Maar het is die moeite meer dan waard. Sterker nog, het is pure noodzaak. Het is wezenlijk dat we straks niet allemaal op een eilandje blijven zitten, maar dat we elkaar opzoeken. En ik zou graag toe willen naar minder versnippering. Een scherpe focus, en daar met volle kracht aan werken. Als waterschappen willen we daar graag onze bijdrage aan leveren. Vooral sectoraal, want als individuele waterschappen hebben we onze beperkingen, gelet op onze wettelijke opdracht en de besteding van de belasting die we heffen. Wij staan eigenlijk met één been in zowel de watertechnologie als de deltatechnologie. We zorgen voor goede dijken, maar, voor de goede orde, het grootste deel van het budget van een waterschap gaat naar sanitatie, naar waterzuivering. De kracht van de waterschappen zit vooral in visie en planvorming, denkend vanuit een integrale gebiedsaanpak. Ik denk dat we op dat gebied een wezenlijke bijdrage kunnen leveren.’

PARTNERS VOOR WATER IN HET VELD

5

Uitslag tender Partners voor Water 2010 bekend De gehonoreerde aanvragers zijn:

Op 15 september jl. sloot de eerste en enige Partners voor Watertender voor dit jaar. Van de 58 subsidieaanvragen zijn er 53 uiteindelijk op inhoud en kwaliteit beoordeeld. Met het budgetplafond van €4 miljoen dat voor deze tender beschikbaar is, konden 18 subsidieaanvragen worden gehonoreerd. Dit is ongeveer 30% van het totale aantal aanvragen. Bij de gehonoreerde aanvragen is er sprake van een regionale spreiding over de verschillende werelddelen, met een licht accent op Midden- en OostEuropa. Ook komen alle Partners voor Water thema’s terug in de voorstellen. De thema’s ‘drinkwater en sanitatie’ en ‘water en klimaat’ zijn het sterkst vertegenwoordigd.

NIEUWE REGELING In het voorjaar van 2010 zal een nieuwe subsidieregeling worden gepu-

bliceerd. De regeling staat open voor samenwerkende partijen uit de Nederlandse watersector die een gezamenlijke ambitie hebben in één of meer van de 26 Partners voor Water landen. De nieuwe regeling kenmerkt zich door lagere subsidiepercentages. Afhankelijk van het type bedrijf en type project zullen de subsidiepercentages variëren van 40 tot 80%. Bent u zo’n partij met ambitie en heeft u een concreet idee voor een project in één van de 26 Partners voor Water landen? In januari 2011 starten we weer met de projectideegesprekken waarin u uw ideeën met één van de projectadviseurs kunt voorbespreken. Zij staan klaar om u te adviseren en kunnen u ook tips geven voor de verdere uitwerking van uw definitieve aanvraag. Voor meer informatie en contactgegevens van de projectadviseurs: www.partnersvoorwater.nl

Aanvrager

Titel project

Land

EMF

The Bangladesh Project

Bangladesh

Nelen & Schuurmans

Smart Solar Gates

Vietnam

Witteveen + Bos

Aquifer Storage and Recovery

Indonesië

DHV B.V.

OPIR demonstratie project Poznan

Polen

Aqua for All

Zoetwateropslag in kustvlakten

Meerdere landen

HKV Lijn in Water

Multi level capacity building flood management Romania

Roemenië

DHV B.V.

Demonstratiemodel op bedrijfsmatige schaal van het



reinigen afvalwater met algen

Zuid-Afrika

Nelen & Schuurmans

Wateraanbod en behoefte in balans

Polen

Stichting WASTE

Financing Facility for water and sanitation

Meerdere landen

Grontmij Nederland B.V.

Bydgoszcz waterproof

Polen

Witteveen + Bos

Herinrichting van uiterwaarden langs de Donau

Roemenië

Dacom B.V.

Crop Water Footprint Russia

Rusland

Dutch Rainmaker B.V.

marktonderzoek toepasbaarheid Dutch Rainmaker

Brazilië

Vitens-Evides International

UV-applications for productionand distribution

China

Safi Sana Foundation

Technologisch pilot project verwerking mest etc.

Ghana

DHV B.V.

Business management training for managers of water

Vietnam

N.V. Duinwaterbedrijf ZH

Development of an intake management system

Roemenië

Stichting IRC

Regenwateropvang voor multiple use

Ethiopië

Wavin Overseas BV   

Regenwateropslag en -behandeling t.b.v. bestrijding



overstromingsrisico’s in São Paulo     

Brazilië

Knappe Waterhoofden 2010 gaan project uitvoeren in Ghana De winnaars van de wedstrijd Knappe Waterhoofden 2010 gaan hun innovatieve project uitvoeren in Ghana! Evelien van Zwol, Lianne Siemensma en Wouter van der Wal van Openbare Scholengemeenschap Sevenwolden uit Heerenveen hebben namens Nederland deelgenomen aan de Stockholm Junior Water Prize. Ze ontwikkelden een innovatieve pomp die het water meteen zuivert. Innovatieve projecten van tientallen scholierenteams uit de hele wereld strijden om de Junior Water Prize. De nationale voorrondes zijn vaak al pittige competities. Partners voor Water ondersteunde de Nederlandse voorronde en inzending naar Stockholm. De Nederlandse scholieren wonnen niet, maar kregen wel een gouden kans: ITT, Black & Veatch en Water for People boden aan om het drietal een jaar lang te ondersteunen bij het verder ontwikkelen van hun project én om hun project daadwerkelijk uit te voeren. En wel in Ghana, in samenwerking met de Ghanese scholieren die ook deelnamen aan de Stockholm Junior Water Prize. Inmiddels hebben ook Wetsus en Plan Nederland hun steun aangeboden door onderzoeksfaciliteiten ter beschikking te stellen en inhoudelijke expertise te bieden. De Nederlandse scholieren ontwikkelden een waterpomp voor de des-

infectie van water met behulp van ozon radicalen, waarbij ozon wordt opgewekt door een piëzoelement. Het unieke aan dit project is dat de technologie niet alleen het water zuivert, maar ook de vervuilde jerrycans. Ned Breslin, algemeen directeur van Water for People, wordt geïnspireerd door jongeren met goede ideeën en heeft veel vertrouwen in dit project. “Deze waterpomp kan een oplossing zijn voor de problemen waar Water for People dagelijks tegenaan loopt in gebieden met een schaarste aan schoon drinkwater.” In de komende maanden werken de scholieren aan een verdere verbetering van de waterpomp, dat nauwgezet wordt gevolgd door Jim Clark, vice-directeur van Black & Veatch. Op 10 januari vertrekken Eveline,

Lianne en Wouter naar Ghana waar de waterpomp in gebruik zal worden genomen. Samen met de Ghanese scholieren presenteren zij hun ervaringen tijdens de World Water Week in augustus 2011. ITT sponsort de Stockholm Junior Water Prize al 15 jaar. “Dit is waar het allemaal om draait: het samenbrengen van een nieuwe generatie waterleiders met nieuwe ideeën”, zegt Bjorn van Euler, directeur bedrijfsfilantropie bij ITT. “De daadwerkelijke uitvoering van deze projecten is een belangrijke stap voor de Stockholm Junior Water Prize; het laat zien hoe scholieren bijdragen aan een duurzamere wereld voor iedereen.” De ervaringen van de scholieren zijn te volgen op http://stockholm.waterkanaal.nl.

Vlnr: Evelien van Zwol, Wouter van der Wal en Lianne Siemensma

Spin off Partners voor Water project:

Satelliet helpt wijnboeren bij efficiënt watergebruik De Westkaap in Zuid-Afrika wordt steeds droger en de concurrentie tussen watergebruikers neemt toe. Dat vraagt om betere informatie over dat watergebruik, om er vervolgens efficiënter mee om te kunnen gaan. Bijvoorbeeld voor de wijnboeren. Het Nederlandse bedrijf Waterwatch is gespecialiseerd in watermanagement met behulp van satellieten. Op weg naar (semi) real-time informatie voor individuele wijnboeren. Projectleider Annemarie Klaasse van Waterwatch: ‘Mede dankzij een eerder, door Partners voor Water ondertsteund project kregen we voet aan de grond in Zuid-Afrika. De wijnbouw is erg belangrijk voor de economie én voor het toerisme. We hebben in die regio eerst het feitelijk watergebruik en de opbrengst van 2004 tot 2007 in kaart gebracht. Vervolgens bepaalden we de opbrengst

per kubieke meter water. Hieruit blijkt welke boeren efficiënt met water omgaan en hoe dat zou kunnen komen. Dat kan te maken hebben met de manier van sproeien, maar ook met de bodemsamenstelling, de weersomstandigheden en het soort druiven. De boeren vinden dat best interessant, maar het liefst weten ze hoe het watergebruik zich nu ontwikkelt, gedurende het groeiseizoen, en hoe dat samenhangt met de productie. Daar zijn we nu mee bezig, met financiële steun van zowel de regionale als de landelijke Zuidafrikaanse overheid en de ESA. Boeren hebben nu toegang tot een wekelijkse update op www.grapelook.co.za. Ze zien daar hoeveel water ze hebben gebruikt, hoeveel biomassa ze hebben geproduceerd en dus hoe effectief en efficiënt dat water is ingezet, ook vergeleken met andere boeren in de regio. Op basis daarvan kunnen ze maatregelen nemen, bijvoorbeeld in de frequentie en de duur van het sproeien.’

6

PARTNERS VOOR WATER IN HET VELD

DUTCH DIALOGUES

Wederzijdse waardering groot

Brazilian Dutch Dialogues krijgen snel vervolg De Brazilian Dutch Dialogues komen op gang! Eind november bezocht een delegatie uit Sao Paulo Nederland. De omvang was wat minder dan gehoopt, maar het niveau was uitstekend: de wethouders van stedelijke ontwikkeling en van infrastructuur, een hoogleraar en een adviseur voor internationale relaties. De – wederzijdse – waardering was groot en smaakte naar meer: in het eerste kwartaal van 2011 komt er een tweede dialoog, met meer technische diepgang, in Sao Paulo.

‘Vier onder-

werpen voor volgende dialoog afgesproken’ Aanvankelijk was het de bedoeling dat de delegaties ook in Nederland al in werksessies de diepte in zouden gaan. In plaats daarvan werd het meer een soort identificatiemissie, waarbij zeer veel

kennis werd uitgewisseld. Daarbij ging het onder meer over watergovernance en communicatie en over het Waterplan en het Climate Proof programma van Rotterdam. Bij een bezoek aan Deltares stonden capacity building en flood risk management centraal. Tot slot bezocht het gezelschap de Maeslantkering. Om de vaart erin te houden, zijn tijdens de Brazilian Dutch Dialogues van november ook al de vier onderwerpen voor de volgende dialoog afgesproken: • wat kun je doen om overstromingen tegen te gaan en de gevolgen te beperken, inclusief ontwerpeisen, veiligheidsniveaus en evaluatiemodellen; • nagaan of er in Sao Paulo programma’s kunnen worden opgezet analoog aan ‘Ruimte voor de rivier’ en het kennisprogramma ‘Leven met Water’; • kennisuitwisseling op het gebied van drainage en berging, zoals de waterparken in Rotterdam, waarvoor ondanks de dichte bebouwing ruimte is gevonden; • het in kaart brengen van overstromingsrisico’s, inclusief early warning systems, de onderliggende modelontwikkeling en een effectieve communicatie richting bevolking.

Vietnamese Ribbon Cutting Ceremony om de workshop te openen. Rechts van het midden Cees Veerman.

Nederland nog beter op Vietnamese kaart De ideale combinatie van de door NWP gecoördineerde deelname aan de beurs Vietwater én het bezoek van het Water Mondiaal Deltateam onder leiding van Cees Veerman heeft Nederland in Vietnam nog beter op de kaart gezet. De samenwerking in het kader van Water Mondiaal krijgt steeds meer concrete invulling.

Leden van de Braziliaanse delegatie maken kennis met de Rotterdamse sneeuw

Ondertekening van de overeenstemming rond de vier te bespreken thema’s

Vietwater werd van 8 tot 12 november gehouden in Ho Chi Min stad. In dezelfde week reisde het Nederlandse Water Mondiaal Deltateam naar Vietnam, onder leiding van Professor Cees Veerman. Deze reis past binnen de strategische samenwerking tussen Nederland en Vietnam rondom de Mekong Delta, in het kader van Water Mondiaal. En wat was er logischer dan het koppelen van die twee activiteiten? De combinatie pakte uitstekend uit. Het paviljoen kreeg een bredere bezetting, gericht op het hele expertiseveld van de Nederlandse watersector. De prominente aanwezigheid

van Cees Veerman zorgde voor extra belangstelling voor de Nederlandse aanwezigheid en tijdens de openingsceremonie kon meteen een link worden gelegd naar de high level workshop “Towards a Mekong Delta Plan”, waarbij klimaat scenario’s en adaptatie een belangrijke rol spelen. De VIP-tour over de beursvloer, met in het gezelschap ook de Vietnamese minister voor landbouw, ging linea recta naar het Nederlandse paviljoen en bleef daar geruime tijd. Flinke belangstelling was er ook voor een seminar waar de vijftien deelnemende Nederlandse bedrijven zich kort presenteerden.

tuige de unieke positie die het land de oud-voorzitter van de Nederlandse Deltacommissie Cees Veerman heeft gegeven als adviseur van de premier. Er is nu een werkplan opgesteld en het volgende bezoek zal plaatsvinden eind maart 2011. Tegen die tijd is de Vietnamese deltacommissie startklaar. Het op te stellen deltaplan zal uiteraard veel werk opleveren. Dat wordt allemaal via tenders verdeeld. Maar inmiddels staan de BV Nederland en de Nederlandse bedrijven nadrukkelijk op de kaart en hebben ze een voorsprong opgebouwd die in een volgende fase kan worden verzilverd.

BELANGRIJKE STAP

BESTE VAN DE BEURS

De derde high level workshop was een belangrijke volgende stap in de uitwerking van de samenwerking tussen Nederland en Vietnam. Basis daarvoor vormt een door Vietnam zelf te ontwikkelen deltaplan. De deelname van enkele ministers en hooggeplaatste decision makers gaf de workshop het beoogde hoge niveau. Vietnam is serieus en betrokken, ge-

Kenmerkend voor het succes was dat het Nederlandse paviljoen werd uitgeroepen tot het beste van de beurs. Dat had ongetwijfeld te maken met het opvallende ontwerp, maar zeker ook met de zeer brede deelname (zowel watertechnologie als deltatechologie), de koppeling aan het 3rd High level Mekong Delta Plan Programma én de uitgebreide, drukbezochte receptie in het paviljoen.

PARTNERS VOOR WATER IN HET VELD

7

ZAKELIJK SUCCES met waterbassins in Mexico ‘Development of a Dutch-Mexican partnership for the implementation of water projects, applying Dutch lining technology.’ Een mooie officiële projectnaam, maar het is wel in Mexico, een land dat we ook kennen uit het nieuws vanwege de bloedige drugsoorlogen. Dus waar begin je aan, waarom ga je daar een waterbassin bouwen? Rik Kleinjans van consortiumpartner Ameco: ‘Het is een fantastische kans voor ’learning by doing’ en het is ook zakelijk absoluut de moeite waard.’ De bassins, van ettelijke hectares groot, worden aangelegd door een consortium van GID Milieutechniek BV, Ameco BV en Enérgica de Mexico SA, samen met een lokale aannemer. Ze zullen worden gebruikt door coöperaties van boeren. Grote delen van Mexico staan maanden achter elkaar helemaal droog; het waterprobleem is zeer ernstig. Rik Kleinjans: ‘Dat heeft te maken met slecht beleid op het gebied van bosbeheer en beplanting, niet of nauwelijks samenwerkende ministeries en het ontbreken van enig samenhangend beleid. Wij hadden daar al contacten en zijn op een gegeven moment gaan samenwerken met Enérgica de Mexico SA. Het project sluit aan op een expliciete behoefte vanuit de Mexicaanse overheid. Die wil zo meer kennis vergaren over het efficiënt opvangen en duurzaam gebruiken van hemelwater voor landbouwtoepassingen. Het is de bedoeling dat dit het begin is van een langdurige samenwerking.’  Het consortium maakt gebruik van innovatieve Nederlandse technologie voor het op duurzame wijze aanleggen van waterbassins en draagt die kennis ook over. GID, partner van Ameco, levert daarvoor het unieke Nederlandse product Trisoplast. Dat is een duurzaam en

flexibel mineraal afdichtingsmateriaal dat bestaat uit lokaal zand en bentoniet gecombineerd met een speciale polymeer.  Na goede menging krijg je een soort klei, een natuurlijk materiaal dat gegarandeerd honderd jaar kneedbaar en ondoordringbaar blijft, in natte en in droge omstandigheden. De partners passen het materiaal al wereldwijd toe voor waterbassins. Maar ook de onderen bovenafdichting van talloze stortplaatsen in binnen- en buitenland is ervan voorzien.

VALLEN EN OPSTAAN Rik Kleinjans heeft ondervonden hoe het is om te opereren in een regio waar de drugsoorlog duizenden doden heeft geëist. “Maar met vallen en opstaan zijn we er toch in  geslaagd om te ondernemen in een omgeving waar we niet weten hoe de hazen precies lopen. We hebben waardevolle lessen geleerd: maak altijd foto’s, leg alles vast, in e-mails maar ook

op officieel papier, met bijvoorbeeld een kopie naar de ambassade en naar ministeries; dat soort dingen maakt indruk. Zo voorkom je onduidelijke geldstromen; de vertraging moet je op de koop toe nemen. Zorg ook voor keiharde garanties van je vervoerder.’ Het bassin komt er nu, met de nodige vertraging. Op het moment is die trouwens te wijten aan het slechte weer. ‘Maar je zult zien dat de boeren, die nu veelal van gebied naar gebied trekken om nog een beetje water te vinden, zich weer gaan concentreren. Er zijn ook al concrete plannen om grote aantallen citrusbomen te planten rondom onze bassins. En we zijn al op weg naar nieuwe toepassingen, we hebben zeer goede hoop op een succesvol vervolg, ook in andere landen. Dat hebben we mede te danken aan de prima samenwerking met Partners voor Water en aan de Nederlandse ambassade in Mexico.’

Bangladesh en Nederland komen steeds dichter bij elkaar; het beeld van de toekomstige deltasamenwerking wordt scherper. De komende tijd wordt er gewerkt aan een strategie voor de deltasamenwerking met Bangladesh, die vervolgens weer wordt vertaald naar een concreet plan van aanpak. Voor begin 2011 staat er weer een sectorbijeenkomst gepland, om belangstellende partijen bij te praten over de voortgang en over naderende vervolgactiviteiten.

De medewerkers van het project in Mexico.

Panel versterkt relatie Nederland en Roemenië Een duidelijk versterkte relatie tussen Nederland en Roemenië op het gebied van water- en kustbeheer. Dat was het belangrijkste resultaat van het eerste Nederlands-Roemeens bilaterale panel voor water– en kustbeheer, op 28 oktober in de stad Timisoara. Het bestaan van het panel biedt een stevige basis voor toekomstige samenwerking en betrokkenheid van de Nederlandse watersector in de uitvoer van projecten. De aanwezigheid van de Nederlandse ambassadeur in Roemenië, Tanya van Gool, trok veel aandacht van de pers. Het panel was een initiatief van de Unie van Waterschappen, het NWP

Deltasamenwerking met Bangladesh krijgt vorm

Roemenië Platform en de Roemeense Waterstaat (Compania Nationale Apele Romane). Het panel wil zorgen voor een betere uitwisseling van kennis en informatie van kennis. Ook het bespreken en initiëren van bilaterale projecten staat op de agenda. Het Nederlandse belang is helder: het goed positioneren van de Nederlandse watersector en het vergroten van de kansen voor het uitvoeren van projecten in Roemenië. Tijdens het eerste panel was er veel aandacht voor het voorkomen van overstromingen door het gebruik van informatiesystemen, dijkonderhoud, monitoring en calamiteitenmanagement. Begrijpelijk, gezien de ernstige overstromingen van afgelopen zomer in het land. Ook waterbeheer, inclusief belanghebbendenparticipatie en in-

ternationaal stroomgebiedbeheer, was een onderwerp dat volop belangstelling kreeg. De delegaties hebben meteen een afspraak gemaakt voor de volgende (jaarlijkse) bijeenkomst van het bilaterale panel: in juni 2011. In de tussentijd komen er ook technische workshops; de eerste staat gepland voor februari/maart 2011 en gaat dieper in op overstromingsbeheersing, calamiteitenmanagement en dijkversterking. Onderliggend doel is het opschalen van bestaande bilaterale projecten en het formuleren van voorstellen voor Europese financiering. Meer weten over het panel? Neem contact op met Dennis van Peppen, [email protected], 088 6028183.

  Met het hoofdstuk ‘internationaal’ van het Nationaal Waterplan in het achterhoofd werd een eerste verkennende missie georganiseerd. Toen bleek dat er in Bangladesh een duidelijke ‘sense of urgency’ heerst om de grootschalige waterproblemen van het land gezamenlijk aan te pakken en dat Nederlandse partijen hier een belangrijke rol in kunnen spelen. ‘Water’ heeft prioriteit op het hoogste niveau in Bangladesh;  waterbeheer en irrigatie zijn enorm

belangrijk voor het land. Een vertegenwoordiging van het Deltateam (samengesteld in het kader van Water Mondiaal) is nu net terug uit Bangladesh, waar hard gewerkt is aan het versterken en verbreden van het relatienetwerk, onder andere met potentiële partnerministeries. Partners voor Water faciliteert de opstartfase van de samenwerking met de vijf deltalanden uit het Water Mondiaal programma. Tussendoor was er kort geleden ook een missie van het Bengaalse ‘Water Management Improvement Project’ in Nederland om te zien wat wij in huis hebben. De bezoekers waren onder de indruk en benadrukten nog eens de interesse om samen te werken. Uitgangspunt voor de samenwerking in Water Mondiaal is een sectorbreed programma, dus met kansen voor de overheid, kenniswereld, NGO’s en het bedrijfsleven. Recent heeft de ambassade in Dhaka een business development studie uitgevoerd, die juist die zakelijke kansen in kaart brengt.  Voor meer informatie: [email protected] of www.nwp.nl klik op internationale activiteiten

8

UPDATE

Nutriënten Platform: werken aan duurzaam gebruik fosfaat

EVEN VOORSTELLEN

Polen is hét land! ‘Polen is hét land in de wereld om nu je pijlen op te richten.’ Duidelijker kan Thomas Walder het niet zeggen. Sinds september is hij bij NWP anderhalve dag per week coördinator van het Polenplatform.

WAT DOE JE? ‘Ik zet me in voor een gebundelde Nederlandse aanpak voor de watermarkt in Polen. Dat doe ik voor de ongeveer dertig partijen uit de watersector, publiek en privaat, die sinds september deel uitmaken van het Polen-platform.’

WAT ZIJN DE MOGELIJKHEDEN? ‘Die zijn enorm. Polen is allang geen Oost-Europa meer en ontwikkelt zich razendsnel. Toen wij in een recessie zaten, draaide de Poolse economie gewoon door. Op het gebied van watermanagement en deltatechnologie hebben ze een flinke achterstand. Die willen ze snel inlopen, en ze staan open voor kennis en input van buitenaf. En bovendien is er veel geld. Polen is bijvoorbeeld de grootste netto-ontvanger van de EU. Ambitie, geld en kennisvraag: wat wil je nog meer?’

Fosfaat is een essentiële voedingsstof voor planten en dieren, waarvoor geen alternatief is. De vraag naar fosfaat stijgt, terwijl de wereldwijde voorraden naar schatting binnen 100 jaar uitgeput zijn. Fosfaatschaarste wordt een groot en wereldwijd probleem. Het duurzame gebruik van fosfaat (en met name terugwinning) is pure noodzaak. Het Nutriënten Platform, dat op 13 januari officieel wordt gelanceerd, gaat die transitie naar duurzaam gebruik structureel ondersteunen en versnellen.

Thomas Walder werkt normaal bij Arcadis en vervult nu een zgn ‘netwerkfunctie’ bij het Polen platform

WAAROM DAN TOCH EEN PLATFORM? ‘De reputatie van de BV Nederland op watergebied is uitstekend, daar hoef je ze niets meer over te vertellen. Maar niettemin kost het veel energie en moet je flink investeren om er echt binnen te komen, bij de juiste mensen en instanties. Wij zorgen voor effectiviteit, voor de bundeling van inspanningen, we willen de goede ingangen op een presenteerblaadje aanbieden. Met seminars, inkomende en uitgaande missies, met actuele informatie.’

Het Nutriënten Platform (mede mogelijk gemaakt door Partners voor Water) komt voort uit de Nutrient Flow Task Group, een informele werkgroep die zich bezighoudt met de agendering van de naderende fosfaatschaarste. Het Nutrienten Platform is Nederlands, maar zal een deels internationale focus hebben in zijn activiteiten. Eén van de eerste concrete activiteiten wordt bijvoorbeeld het opzetten van een netwerk met belangrijke stakeholders uit

WAT IS JE EINDDOEL? ‘Mijn eigen functie overbodig maken. Dan zijn we zo verweven met de Poolse markt dat ik niet meer nodig ben.’ Meer informatie: [email protected]

verschillende Europese lidstaten, om gezamenlijk de agendering van fosfaatschaarste en benodigd beleid richting de Europese Unie op te pakken. Tijdens de lancering worden de voorgestelde strategie en activiteiten toegelicht en besproken met alle geïnteresseerde stakeholders. Die komen niet alleen uit de watersector, maar bijvoorbeeld ook uit de landbouw. De fosfaatschaarste zal zorgen voor een

enorme prijsstijging van kunstmest. Hoe meer die prijs stijgt, hoe aantrekkelijker – en noodzakelijker – het wordt om het fosfaat terug te winnen. Via moderne sanitatie kan fosfaat worden teruggewonnen en het levert ook nog biogas op. Meer weten of aanmelden? Neem contact op met Ger Pannekoek, [email protected], tel: 070 304 3734.

NEDERLAND WERKT Met Water: nieuw platform voor de watersector Onlangs is de basis gelegd voor het nieuwe platform ‘Nederland werkt met water’.  Het Nederlandstalige ‘broertje’ van de eerder in deze krant genoemde internationale website dutchwatersector.com. Doelgroep zijn waterprofessionals, journalisten, beslissers, beleidsmakers en mensen die waterprofessional willen worden.     ‘Nederland werkt met water’ is de opvolger van waterland.net, een portal voor de watersector dat het NWP bureau en het toenmalige ministerie van

Verkeer en Waterstaat samen onderhielden. Maar er is wel een verschil; ‘Nederland Werkt Met Water’ gaat alleen over de watersector terwijl waterland.net een brede focus had op waterbewustzijn. NWP richtte de site op om een platform voor waterprofessionals te creëren en om iedereen die beroepsmatig met water bezig is te laten zien wat het belang, de expertise en de mogelijkheden van de watersector zijn. Zo kunnen bijvoorbeeld journalisten of beleidsmakers snel een indruk krijgen van de sector en wat er speelt.  Op de website staan vacatures, nieuws, achtergronden, handige tools, registers

en een etalage. De pagina’s met vacatures en arbeidsmarktzaken worden in samenwerking met Waterforum en H2O Jobs ingevuld. In samenwerking met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu verschijnt ieder kwartaal een dossier over een actueel onderwerp. Op dit moment is dat waterveiligheid.   Het is nadrukkelijk een site van en voor de watersector. Persberichten, films, tips, kritiek zijn van harte welkom. Daarnaast is de redactie op zoek naar partijen die vanuit hun specifieke expertise een deel van het platform willen invullen en onderhouden. Zo ontstaat

een levendig platform dat allerlei partijen een podium biedt.  Nederland werkt met water is geen Partners voor Water Project, maar

Partners voor Water: Meedoen? Het programma Partners voor Water 3 (2010 - 2015) stimuleert innovatieve water projecten in het buitenland. Heeft u een projectidee dat past binnen de doelstellingen van het programma dan kunt u in aanmerking komen voor een bijdrage. Voor dat doel zijn er regelmatig tenders. Neem voor meer informatie contact op met één van de adviseurs. Daarnaast voert PvW projecten uit die gericht zijn op communicatie, kennisuitwisseling en samenwerking in de Nederlandse watersector. Ook daar kunt u ideeën voor indienen.

Voor meer informatie Projectadviseurs Stimulerings-regeling: Dennis van Peppen 088 - 6028183 [email protected]

Contactpersoon Samenwerkingsprojecten voor de watersector: Christina Boomsma 070 – 3043709 [email protected]

COLOFON Partners voor Water brengt maandelijks een e-mail update uit met kort nieuws en ieder kwartaal een krant met achtergronden en ontwikkelingen. Voor abonnementen en aanmeldingen kunt u terecht bij: [email protected] Bezoekadres: Partners voor Water is gevestigd in het International Water House, Bezuidenhoutseweg 2 in Den Haag

Aris Schellinkhout 088 - 6028499 [email protected] Sandra Cats 088 – 6028977 [email protected]

vanaf volgend jaar is de Partners voor Water krant ieder kwartaal als dossier op deze site te vinden.   www.nederlandwerktmetwater.nl

Deze krant is een uitgave van het Programma “Partners voor Water”. De krant verschijnt ieder kwartaal. Teksten en coordinatie:

Bauke ter Braak Teksten:

Jac van Tuijn Inhoud en eindredactie:

Christina Boomsma, NWP Eindredactie:

Claudia Schutte, NL EVD Internationaal Vormgeving:

Onnink Grafische Communicatie BV, Oudenbosch

www.partnersvoorwater.nl

Voor meer informatie:

[email protected]