Studieaanbod binnen het studiegebied Handel

Studieaanbod binnen het studiegebied Handel

Screening van de studierichtingen in het studiegebied Handel in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015

Inhoudstafel Inleiding

...................................................................................................................................................................................................................................... 5

1

Beeld van het studiegebied .......................................................................................................................................................................................... 6

1.1

Overzicht van het studiegebied ....................................................................................................................................................................................6

1.2

Beschrijving van de studierichtingen ............................................................................................................................................................................7

1.2.1

Tweede graad bso .........................................................................................................................................................................................................7

1.2.2

Derde graad bso ............................................................................................................................................................................................................7

1.2.3

Specialisatiejaar ............................................................................................................................................................................................................8

1.2.4

Tweede graad tso..........................................................................................................................................................................................................9

1.2.5

Derde graad tso...........................................................................................................................................................................................................10

1.2.6

Se-n-Se ........................................................................................................................................................................................................................11

2

Leerlingenaantal, evolutie en spreiding...................................................................................................................................................................... 15

2.1

Leerlingenaantal en evolutie in aso, bso, kso en tso ..................................................................................................................................................16

2.2

Leerlingenaantal, evolutie en spreiding in het studiegebied Handel .........................................................................................................................19

2.3

Leerlingenaantal, evolutie en spreiding per studierichting ........................................................................................................................................22

2.3.1

Tweede graad .............................................................................................................................................................................................................22

2.3.2

Derde graad ................................................................................................................................................................................................................24

2.3.3

Specialisatiejaar (bso) en Se-n-Se (tso) .......................................................................................................................................................................27

3

Herkomst van de inschrijvingen per studierichting .................................................................................................................................................... 32

3.1

Tweede graad .............................................................................................................................................................................................................33

3.1.1

Eerste leerjaar .............................................................................................................................................................................................................33

3.1.2

Tweede leerjaar ..........................................................................................................................................................................................................38

3.2

Derde graad ................................................................................................................................................................................................................41

3.2.1

Eerste leerjaar .............................................................................................................................................................................................................41 Pagina 2 van 145

3.2.2

Tweede leerjaar ..........................................................................................................................................................................................................45

3.2.3


4

Attestering .................................................................................................................................................................................................................. 55

4.1

Tweede graad .............................................................................................................................................................................................................56

4.2

Derde graad ................................................................................................................................................................................................................65

4.3


5

Aansluiting met het hoger onderwijs ......................................................................................................................................................................... 82

5.1

Beroepssecundair onderwijs.......................................................................................................................................................................................83

5.1.1

Overzicht van de inhoudelijk verwante opleidingen in het hoger (beroeps)onderwijs .............................................................................................83

5.1.2

Deelnemingsgraad en slaagcijfers in het eerste jaar hoger onderwijs .......................................................................................................................84

5.1.3

Informatie Onderwijskiezer ........................................................................................................................................................................................87

5.2

Technisch secundair onderwijs ...................................................................................................................................................................................93

5.2.1

Overzicht van de inhoudelijk verwante opleidingen in het hoger (beroeps)onderwijs .............................................................................................93

5.2.2

Deelnemingsgraad en slaagcijfers in het eerste jaar hoger onderwijs .......................................................................................................................96

5.2.3

Informatie Onderwijskiezer ......................................................................................................................................................................................100

6

Aansluiting met de arbeidsmarkt.............................................................................................................................................................................. 111

6.1

Tweede graad ...........................................................................................................................................................................................................112

6.2

Derde graad, specialisatiejaren en Se-n-Se .............................................................................................................................................................. 113

7

Finaliteit .................................................................................................................................................................................................................... 117

Beroepssecundair onderwijs .........................................................................................................................................................................................................117 Technisch secundair onderwijs .....................................................................................................................................................................................................118 Samenvatting screening Handel .................................................................................................................................................................................................... 120 Beeld van het studiegebied ...........................................................................................................................................................................................................120 Leerlingenaantal ............................................................................................................................................................................................................................121

Pagina 3 van 145

Evolutie van het leerlingenaantal ..................................................................................................................................................................................................126 Provinciale spreiding .....................................................................................................................................................................................................................127 Herkomst

..................................................................................................................................................................................................................................127

Attestering ..................................................................................................................................................................................................................................128 Doorstroom naar het hoger onderwijs..........................................................................................................................................................................................131 Doorstroom naar de arbeidsmarkt................................................................................................................................................................................................136 Aanbevelingen ............................................................................................................................................................................................................................... 139 Bijlage: Methodologie ................................................................................................................................................................................................................... 141

Pagina 4 van 145

Inleiding De screening van de studiegebieden bestaat uit een analyse van het studieaanbod in het voltijds regulier secundair onderwijs tussen het schooljaar 20082009 en het schooljaar 2012-2013. Het cijfermateriaal wordt gepresenteerd per onderwijsvorm, graad en leerjaar. Om de lezer meteen een duidelijk beeld te geven van het studiegebied, wordt een overzichtstabel gepresenteerd van alle studierichtingen uit het studiegebied en een beknopte beschrijving van elke studierichting op basis van de informatie uit Onderwijskiezer. Vervolgens worden volgende thema’s behandeld: de leerlingenaantallen, evolutie en spreiding, de herkomst van de inschrijvingen, de attestering, de doorstroom naar het hoger onderwijs en de doorstroom naar de arbeidsmarkt. Ten slotte wordt op basis van de screening van het studiegebied per studierichting aangegeven of de finaliteit tewerkstelling is, doorstroom naar verdere opleidingen of beide. De modulaire opleidingen van het beroepssecundair onderwijs zijn niet opgenomen omdat ze uitdovend zijn en slechts in een beperkt aantal scholen worden aangeboden. De cijfergegevens, analyses en vaststellingen fungeren als bron voor de modernisering van het secundair onderwijs en als voorbereiding voor de ontwikkeling van studieprofielen, onderwijskwalificaties en eventueel specifieke eindtermen. Tenzij anders aangegeven, werd voor het cijfermateriaal een beroep gedaan op het datawarehouse van het beleidsdomein Onderwijs en Vorming. De ‘ruwe’ data werden verwerkt tot de tabellen in dit rapport. Berekeningen gebeurden in Excel aan de hand van volledige cijfers die werden afgerond. Door deze afronding lijken sommige totalen en percentages in de tabellen op het eerste gezicht niet overeen te komen. Technische uitleg over de methodologie is terug te vinden als bijlage.

Pagina 5 van 145

1 Beeld van het studiegebied In dit hoofdstuk wordt het studiegebied gesitueerd aan de hand van een overzichtstabel, waarin alle studierichtingen in het studiegebied worden weergegeven. Vervolgens worden de studierichtingen beschreven aan de hand van het profiel, gebaseerd op de beschrijving van de studierichting in Onderwijskiezer1.

1.1 Overzicht van het studiegebied de

2 graad

3de graad

Specialisatiejaar/Se-n-Se

bso Kantoor Verkoop Crea en techniek* Kantoor Verkoop Commerciële en sociale technieken* Kantooradministratie en gegevensbeheer Logistiek Verkoop en vertegenwoordiging Winkelbeheer en etalage

tso Handel Handel-talen Boekhouden-informatica Handel Informaticabeheer Secretariaat-talen Administratie vrije beroepen Commercieel webverkeer Immobiliënbeheer Internationaal transport en goederenverzending KMO-administratie KMO-ondernemerschap* Medico-sociale administratie Netwerkbeheer** Verkoop en distributie

* De studierichtingen Crea en techniek en Commerciële en sociale technieken waren proeftuinen die na het schooljaar 2012-2013 niet meer werden ingericht. Ook de Se-n-Se KMOondernemerschap wordt niet meer ingericht na het schooljaar 2012-2013. ** De Se-n-Se Netwerkbeheer werd niet ingericht in de geanalyseerde periode.

1

De volledige informatie is terug te vinden op www.onderwijskiezer.be

Pagina 6 van 145

1.2 Beschrijving van de studierichtingen 1.2.1 Tweede graad bso Studierichtingsprofiel Kantoor Deze studierichting is een kennismaking met de administratieve omgeving als onderdeel van een organisatie. Er wordt een basis gelegd voor competenties in het kader van informatica, talen, boekhouden, tekstverwerking, verkoopstechnieken, beheersen van goederenstromen, eenvoudige administratieve en boekhoudkundige activiteiten en kantoortechnieken. De talencomponent (Nederlands, Frans en Engels) is functioneel. Studierichtingsprofiel Verkoop Deze studierichting is een kennismaking met handel en verkoopactiviteiten en met de verkoopafdeling als onderdeel van een bedrijf. Er wordt een basis gelegd voor competenties in het kader van productkennis, beheersen van goederenstromen, verkoopactiviteiten, toegepaste informatica, prospectie en etalage, en informatica. De talencomponent (Nederlands, Frans en Engels) is functioneel gericht op commerciële communicatie. Studierichtingsprofiel Crea en techniek Deze studierichting was een proeftuin die na het schooljaar 2012-2013 niet meer werd ingericht.

1.2.2 Derde graad bso Studierichtingsprofiel Kantoor Deze studierichting focust op de kantoorfunctie in KMO's, grote ondernemingen, bankinstellingen en openbare diensten als scholen en ziekenhuizen. De leerlingen leren talen (Nederlands, Frans, Engels) praktisch gebruiken. De competenties die zij opbouwen, zijn bedrijfsgerichte toepassingen van (blind) typen, verkoop, boekhouden, economie, informatica (bijvoorbeeld tekstverwerking en databeheer) en wetgeving.

Pagina 7 van 145

Studierichtingsprofiel Verkoop De studierichting Verkoop zorgt voor een ruime beroepsgerichte vorming als voorbereiding op diverse beroepen in de verkoopbranche met vooral aandacht voor communicatie en een klantgerichte houding. Sociale vaardigheden, vaardigheden in het opzoeken en gebruiken van productinformatie met behulp van geautomatiseerde systemen, een commerciële ingesteldheid en kostenbewustzijn zijn dan ook zeer belangrijk. Studierichtingsprofiel Commerciële en sociale technieken Deze studierichting was een proeftuin die na het schooljaar 2012-2013 niet meer werd ingericht.

1.2.3 Specialisatiejaar Profiel specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer Deze studierichting spitst zich toe op de administratie als ondersteunende dienst in de organisatie. De competenties beogen een integratie van de verschillende softwarepakketten, het efficiënt beheren van documenten in functie van de verschillende afdelingen in een onderneming en de communicatie. De praktische kennis van het Nederlands, Frans en Engels is functioneel. Profiel specialisatiejaar Logistiek Het specialisatiejaar Logistiek leert wat een efficiënte goederenstroom is en welke mogelijkheden er zijn om de efficiëntie op te drijven. De competenties worden opgebouwd rond: praktische kennis van toegepaste informatica, praktische talenkennis en praktische kennis en beheersing van de documenten- en goederenstroom en de administratieve verwerking. Een studierichting tot heftruckchauffeur in een gespecialiseerd opleidingscentrum biedt de leerling een extra troef op de arbeidsmarkt. Profiel specialisatiejaar Verkoop en vertegenwoordiging De functies in de groothandel als tussenschakel tussen producent en detailhandel worden bestudeerd. De studierichting bouwt competenties op met betrekking tot twee componenten: - een bedrijfsgerichte component met aandacht voor bezoeken van klanten, voorstellen van nieuwe producten, administratieve registratie en opvolging van eigen commerciële activiteiten en specifieke juridische aspecten. Pagina 8 van 145

- een communicatieve component met een praktische kennis van het Nederlands, Frans en Engels in functie van de bovenvermelde beroepscontext. Assertiviteit en attitudes zoals stressbestendigheid zijn beroepsvaardigheden die centraal staan. Profiel specialisatiejaar Winkelbeheer en etalage In dit specialisatiejaar komen de verschillende werkzaamheden aan bod die nodig zijn voor het uitbaten van een winkel. De competenties worden opgebouwd rond omgang met mensen, commerciële aanpak, etaleren, presenteren, communicatie en op een creatieve manier dagelijkse problemen oplossen.

1.2.4 Tweede graad tso Studierichtingsprofiel Handel Deze studierichting is een kennismaking met de handelsactiviteiten, de organisatie van de dienstensector en met de bedrijven die hierbinnen opereren. Daarbij komt de verwerking van handelsdocumenten in administratie, informatiesysteem en boekhouding aan bod. Naast Nederlands worden twee vreemde talen aangeboden. De computer wordt gebruikt voor een didactisch boekhoudpakket en voor courante bedrijfskundige software (tekstverwerking, gegevensbeheer, rekenblad, presentatie, internet en e-mail). Het is een studierichting die een elementair inzicht geeft in het handelsleven en de basis legt voor een aantal administratief-organisatorische competenties binnen de commerciële context. Studierichtingsprofiel Handel-talen Deze studierichting is een kennismaking met de handelsactiviteiten, de organisatie van de sector en met de bedrijven die hierbinnen opereren. De talen van de basisvorming krijgen een substantiële uitbreiding met handelscontexten. Naast Nederlands worden minstens twee vreemde talen aangeboden. De bedrijfsorganisatie en het verwerken van handelsdocumenten in de boekhouding komen aan bod. ICT-competenties worden ontwikkeld om met courante software (tekstverwerking, gegevensbeheer, rekenblad, presentatie, internet en e-mail) te werken in een commerciële bedrijfscontext.

Pagina 9 van 145

1.2.5 Derde graad tso Studierichtingsprofiel Boekhouden-informatica Deze studierichting is opgebouwd rond de financiële en administratieve activiteiten van kleine en grote organisaties. Vooral de centrale rol van de boekhouding en de ICT-afdeling in functie van de wettelijke vereisten van een onderneming en als bron van managementinformatie komt aan bod. De boekhoudafdeling is de kern waarrond een aantal competenties opgebouwd worden: het uitvoeren van de formaliteiten voor de start van een onderneming het uitvoeren van courante boekhoudkundige verrichtingen in de dubbele boekhouding van een onderneming in de context van de boekhoudafdeling van een onderneming of een boekhoudkantoor het efficiënt gebruiken van boekhoudsoftware het aanmaken van overzichtsstaten efficiënt elektronisch communiceren vaardigheden en attitudes die nodig zijn voor het programmeren een databank ontwerpen en beheren bedrijfsadministratieve problemen oplossen met een professioneel softwarepakket en een (web)toepassing ontwikkelen Studierichtingsprofiel Handel Deze studierichting brengt de handelssector in beeld in een internationaal perspectief en geeft de leerling de kans om op een systematische manier de inzichten in de sector op te bouwen. Daarnaast worden competenties verworven voor een commerciële of een administratieve loopbaan, met name: het functioneel gebruik van minstens twee vreemde talen het gebruik van courante bedrijfskundige software (tekstverwerking, gegevensbeheer, rekenblad, presentatie, internet en e-mail) het uitvoeren van elementaire boekhoudkundige verrichtingen het afhandelen van een verkoop het elementair controleren van documenten en activiteiten en controleren op juridische mogelijkheden en verplichtingen het werken met de juiste rechtsterminologie en regelgevend taalgebruik het elementair controleren van documenten en activiteiten op de juridische eisen het ondersteunen van de logistieke activiteiten

Pagina 10 van 145

Studierichtingsprofiel Informaticabeheer De kern van de studierichting is het installeren, aanpassen, gebruiken en onderhouden van hard- en software in functie van de informatievoorziening van derden. In het kader van de informatievoorziening voor de onderneming wordt ook het juridisch en organisatorisch kader verkend. Tijdens deze studierichting ontwikkelt de leerling de elementaire competenties die het mogelijk maken om autonoom in een eenvoudige setting: - een computersysteem al dan niet verbonden in een netwerk samen te stellen, te installeren, te configureren en te beveiligen - een dynamische website aan te maken, te onderhouden en op het web te plaatsen - een relationele databank te implementeren en te beheren vanuit een (web)applicatie - een volledig programma te ontwikkelen in functie van een nood - in een gefaseerde aanpak een project te realiseren. Studierichtingsprofiel Secretariaat-talen Secretariaat talen is een sterke taalopleiding. Naast Nederlands worden leerlingen taalvaardig in drie vreemde talen. Een tweede belangrijk gegeven is de organisatie, de rol en de plaats van een secretariaat in een organisatie waarrond een aantal competenties ontwikkeld worden zoals: - controleren van documenten en activiteiten en controleren op juridische mogelijkheden en verplichtingen - het uitvoeren van administratieve taken - het vlot manipuleren van kantoortechnologie en software - het organiseren en beheersen van documentenstromen - het samenstellen en beheren van personeelsdossiers - het beheren van planning- en vooruitgangsdossiers - het organiseren van onthaal van bezoekers in een administratie - ondersteuning bieden voor bedrijfsevenementen, vergaderingen en zakenreizen.

1.2.6 Se-n-Se Profiel Se-n-Se Administratie vrije beroepen Deze Se-n-Se draait rond de functie van de administratieve cel die één of een groep van vrije beroepen ondersteunt. De studierichting focust op een bedrijfsgerichte en een communicatieve component. De bedrijfsgerichte component is het juridische, administratieve en organisatorische kader waarbinnen competenties ontwikkeld worden, ondersteund door een grondige kennis en gebruik van specifieke bureausoftware. De communicatieve component behelst een praktische kennis van het Nederlands, Frans en Engels in functie van de specifieke beroepscontext. Pagina 11 van 145

De studierichting besteedt ook aandacht aan deontologie en attitudes zoals vlotheid in de omgang, discretie, accuraatheid en stressbestendigheid. Profiel Se-n-Se Commercieel webverkeer Deze Se-n-Se is een specialisatie die een basis van informatica- en handelscompetenties vergt. De studierichting bestudeert de mogelijkheden, modaliteiten en risico’s van commercieel webverkeer en ontwikkelt competenties om een commerciële website te implementeren. Dit houdt o.a. in: - het analyseren en evalueren van allerlei bestaande vormen van commercieel web-beheer - het maken van een functionele analyse van beoogde toepassingen in functie van doelgroep, functionaliteit en wettelijke normen - het uitvoeren van een e-marketingplan - het technisch ontwikkelen van een commerciële website - het onderhouden en beheren van een website - hulp verlenen aan eindgebruikers bij hardware- en softwarematige problemen in een administratieve en/of commerciële omgeving. Profiel Se-n-Se Immobiliënbeheer Dit is een studierichting die een inzicht geeft in de vastgoedsector. De leerling bestudeert het verhuren, verkopen en beheren van onroerende goederen: woonhuizen, handelshuizen, bedrijfsgebouwen. Zo verwerft hij o.a. inzicht en competenties in de deeltaken van de vastgoedmakelaar waarbij deontologische, juridische en fiscale aspecten van onroerend goed aan bod komen. Hierbij leert hij een verkoopsituatie juist in te schatten, om te gaan met weerstand en de juiste hulpmiddelen aan te wenden om een verkoopgesprek in goede banen te leiden. Het gebruiken van software in verband met tekstverwerking, gegevensbeheer, elektronisch rekenblad en boekhoudkundige programmatuur komt aan bod. Profiel Se-n-Se Internationaal transport en goederenverzending De leerling maakt kennis met de expeditiesector, de sociaaleconomische regio en de stagebedrijven, de structuur van deze bedrijven en de functie van de expediteur. De basisbegrippen van het internationaal goederenverkeer binnen en buiten de Europese Unie worden verkend. Het transport ter zee (maritiem transport) met de typische functies van scheepsagent en de rederij, het internationaal wegvervoer, bijzondere transporten, kostprijsberekening en administratieve ondersteuning maken deel uit van deze studierichting. Daarnaast komen ook spoorvervoer en luchtvrachtvervoer, gecombineerde transportwijzen en huis-aan-huistransport aan bod. Het verwerven van inzicht in douane-, transporten betalingsdocumenten, import- en exportformaliteiten is tevens één van de belangrijke competenties die de leerling verwerft. Profiel Se-n-Se KMO-administratie Deze Se-n-Se maakt de leerlingen vertrouwd met goede communicatieve vaardigheden en inzicht in de organisatie van een KMO. Pagina 12 van 145

Volgende competenties worden belicht: zowel schriftelijke als mondelinge communicatieve vaardigheid toepassing van courante softwarepakketten: tekstverwerking, elektronisch tekenblad, bestandsbeheer, orderregistratie, voorraadadministratie, boekhouding inzicht in de problematiek van de KMO: financieel en commercieel beleid talenkennis: Nederlands, Frans, Engels en Duits. Profiel Se-n-Se KMO-ondernemerschap Deze Se-n-Se bereidt leerlingen voor op het opstarten van een eigen zaak. Volgende competenties komen aan bod: - het voorbereiden, opmaken en voorstellen van een ondernemersplan, financieel plan, commercieel plan, promotieplan - het uitvoeren van een marktonderzoek - het leren beslissen (op basis van het marktonderzoek) in welke sector de bedrijfsactiviteit zal opgestart worden en welk(e) product/productgroep/dienst zal aangeboden worden - het beslissen over de bedrijfsnaam en op zoek gaan naar een geschikte locatie - het kiezen van de meest geschikte vennootschapsvorm kiezen - het toepassen van boekhoudkundige, commerciële en ICT-vaardigheden. Deze Se-n-Se werd niet meer wordt ingericht na het schooljaar 2012-2013. Profiel Se-n-Se Medico-sociale administratie Deze Se-n-Se focust op deelaspecten van de specifieke administratieve en secretariële taken binnen de verzorgende sector. De aangeleerde competenties hebben te maken met: onthaal van patiënten en bewoners, interne communicatie en de communicatie met de buitenwereld, agendabeheer, het gebruik van specifieke documenten zoals getuigschrift voor verstrekte hulp, een verpleegnota, een opnameovereenkomst, het wettelijke en juridische kader, omgang met hulp- en zorgbehoevenden en teamwerk. Profiel Se-n-Se Netwerkbeheer Deze Se-n-Se werd niet ingericht in de geanalyseerde periode.

Pagina 13 van 145

Profiel Se-n-Se Verkoop en distributie Deze Se-n-Se verkent de sector van merchandising en handelsvertegenwoordiging. De diverse distributiekanalen worden verkend. Er wordt aandacht besteed aan de rol en het profiel van verkoper en klant. Competenties worden opgebouwd rond prospectie en promotie, klantenbenadering, marktonderzoek, interne administratie en de toepassingen van de wet op de handelspraktijken.

Pagina 14 van 145

2 Leerlingenaantal, evolutie en spreiding Dit hoofdstuk schetst de evolutie van de leerlingenpopulatie vanaf het schooljaar 2008-2009 tot en met het schooljaar 2012-2013. Eerst wordt een overzicht geboden van de leerlingenaantallen in de vier onderwijsvormen van het voltijds secundair onderwijs, zodat het aandeel van het studiegebied ook gekaderd wordt binnen het geheel van de leerlingenpopulatie. De volgende tabellen geven de evolutie van de leerlingenaantallen weer, zowel op het niveau van het gehele studiegebied als voor de verschillende studierichtingen per graad. Daarbij wordt besproken in welke mate het studiegebied verspreid is over de vijf Vlaamse provincies en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Om die spreiding weer te geven worden enkel gegevens van het schooljaar 2012-2013 gebruikt. Om zinvolle vergelijkingen te kunnen maken worden er naast cijfergegevens op het niveau van het studiegebied telkens ook data opgenomen op het niveau van de onderwijsvorm.

Pagina 15 van 145

2.1 Leerlingenaantal en evolutie in aso, bso, kso en tso Tabel 1 Aantal inschrijvingen en evolutie in aso, bso, kso en tso

aso 2008 2009 - 2010 - 2011 - 2012 2008 - 2009 - 2010 Schooljaar Gemiddelde 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 ste de 1 leerjaar 32.359 32.609 32.710 33.168 32.929 32.755 16.026 15.536 16.113 2 de graad 2 leerjaar 30.459 29.415 29.504 29.524 29.709 29.722 16.009 15.768 15.287 Subtotaal (N) 62.818 62.024 62.214 62.692 62.638 62.477 32.035 31.304 31.400 ste 1 leerjaar 28.018 27.483 26.730 26.689 26.768 27.138 16.557 16.481 16.178 de de 2 leerjaar 26.400 26.367 25.903 25.197 25.230 25.819 14.508 14.922 14.684 3 graad Subtotaal (N) 54.418 53.850 52.633 51.886 51.998 52.957 31.065 31.403 30.862 de 3 leerjaar/specialisatiejaar 47 47 49 64 76 57 10.763 11.572 11.757 Totaal (N) 117.283 115.921 114.896 114.642 114.712 115.491 73.863 74.279 74.019 kso 2008 2009 - 2010 - 2011 - 2012 2008 - 2009 - 2010 Schooljaar Gemiddelde 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 ste de 1 leerjaar 1.350 1.360 1.362 1.424 1.435 1.386 21.636 20.955 20.696 2 de graad 2 leerjaar 1.610 1.534 1.578 1.522 1.551 1.559 22.905 21.986 21.346 Subtotaal (N) 2.960 2.894 2.940 2.946 2.986 2.945 44.541 42.941 42.042 1ste leerjaar 1.662 1.738 1.677 1.796 1.677 1.710 25.450 25.170 24.027 de de 2 leerjaar 1.447 1.418 1.494 1.431 1.537 1.465 21.500 22.034 21.951 3 graad Subtotaal (N) 3.109 3.156 3.171 3.227 3.214 3.175 46.950 47.204 45.978 de 3 leerjaar/Se-n-Se 122 122 132 144 118 128 1.782 2.426 2.541 Totaal (N) 6.191 6.172 6.243 6.317 6.318 6.248 93.273 92.571 90.561

bso 2011 - 2012 Gemiddelde 2012 2013 16.026 15.483 15.837 15.597 15.653 15.663 31.623 31.136 31.500 15.665 15.930 16.162 14.375 14.022 14.502 30.040 29.952 30.664 11.784 11.910 11.557 73.447 72.998 73.721 tso 2011 - 2012 Gemiddelde 2012 2013 20.558 20.696 20.908 21.015 21.139 21.678 41.573 41.835 42.586 23.740 23.542 24.386 21.024 20.799 21.462 44.764 44.341 45.848 2.520 2.636 2.381 88.857 88.812 90.815

Pagina 16 van 145

Globaal leerlingenaantal • In de periode van 2008-2009 tot en met 2012-2013 zitten gemiddeld 286.275 leerlingen in de tweede graad, de derde graad en het specialisatiejaar, Se-n-Se of het voorbereidend jaar op het hoger onderwijs. • Het totaal aantal leerlingen neemt gedurende de geanalyseerde periode af van 290.610 naar 282.840 leerlingen. Dat is een daling van 2,7% (7.770 leerlingen). • De daling manifesteert zich in alle onderwijsvormen behalve kso, waar er een stijging is van 2,1% (127 leerlingen). De sterkste daling doet zich voor in tso met 4,8% (4.461 leerlingen), gevolgd door aso met 2,2% (2.571 leerlingen) en bso met 1,2% (865 leerlingen). Leerlingenaantal tweede graad • In de geanalyseerde vijf schooljaren zitten gemiddeld 139.549 leerlingen in de tweede graad. • Het totale leerlingenaantal neemt gedurende deze periode af met 2,6% (3.759 leerlingen). • De daling van het leerlingenaantal doet zich voor in alle onderwijsvormen, behalve in kso. Daar stijgt het leerlingenaantal met 0,9% (26 leerlingen). In het eerste leerjaar is er een stijging van 6,3% (85 leerlingen), in het tweede leerjaar een daling van 3,7% (59 leerlingen). • De daling in de tweede graad is het sterkst in tso. Het leerlingenaantal neemt er af met 6,1% (2.706 leerlingen). De daling in het eerste leerjaar is met 4,3% (940 leerlingen) minder sterk dan die in het tweede leerjaar met 7,7% (1.766 leerlingen). • In bso is er een daling van 2,8% (899 leerlingen). De daling is het sterkst in het eerste leerjaar met 3,4% (543 leerlingen), maar manifesteert zich ook in het tweede leerjaar met 2,2% (356 leerlingen). • In aso ten slotte neemt het leerlingenaantal af met 0,3% (180 leerlingen). In het eerste leerjaar is er nog een stijging van 1,8% (570 leerlingen), maar de daling in het tweede jaar is met 2,5% (750 leerlingen) net iets sterker. Leerlingenaantal derde graad • In de geanalyseerde vijf schooljaren zitten gemiddeld 132.644 leerlingen in de derde graad. • Ook in de derde graad neemt het totale leerlingenaantal gedurende deze periode af. Deze daling bedraagt 4,5% (6.037 leerlingen). • Het leerlingenaantal daalt in alle onderwijsvormen, behalve in kso. Daar stijgt het leerlingenaantal met 3,4% (105 leerlingen). De stijging is in het eerste leerjaar met 0,9% (15 leerlingen) minder sterk dan in het tweede leerjaar met 6,2% (90 leerlingen). • De daling is net zoals in de tweede graad het sterkst in tso, gevolgd door aso en bso. • In tso is er een daling van 5,6% (2.609 leerlingen). De daling in het eerste leerjaar is met 7,5% (1.908 leerlingen) sterker dan in het tweede leerjaar met 3,3% (701 leerlingen) Pagina 17 van 145

• •

In aso neemt het leerlingenaantal af met 4,4% (2.420 leerlingen). De daling is in het eerste leerjaar (4,5% - 1.250 leerlingen) en tweede leerjaar (4,4% - 1.170 leerlingen) ongeveer even groot. In bso is er een daling van 3,6% (1.113 leerlingen). De daling is in het eerste leerjaar met 3,8% (627 leerlingen) net iets sterker dan in het tweede leerjaar met 3,3% (486 leerlingen)

Leerlingenaantal voorbereidend jaar op het hoger onderwijs, specialisatiejaar, naamloos leerjaar en Se-n-Se • Gemiddeld 14.123 leerlingen volgen gedurende de geanalyseerde periode een voorbereidend jaar op het hoger onderwijs (aso en kso), een specialisatiejaar (bso) of Se-n-Se (tso en kso). • Het leerlingenaantal neemt gedurende deze periode toe met 15,9% (2.026 leerlingen). • In het voorbereidend jaar op het hoger onderwijs in aso, het specialisatiejaar in bso en de Se-n-se tso stijgt het aantal leerlingen. Enkel Se-n-Se en vooral het voorbereidend jaar op het hoger onderwijs in kso kennen een daling. • In aso is er een stijging van 61,7% (29 leerlingen), in tso van 47,9% (854 leerlingen) en in bso van 10,7% (1.147 leerlingen). In kso ten slotte is er een daling van 3,3% (4 leerlingen). Verhouding aso – bso – kso – tso • In 2008-2009 zat de grootste groep leerlingen in aso (40,4%), gevolgd door tso (32,1%) en bso (25,4%). Het minst aantal leerlingen zat in kso (2,1%). • In 2012-2013 zijn de verhoudingen tussen de onderwijsvormen nauwelijks gewijzigd. Aso (40,6%) is opnieuw het grootst, gevolgd door tso (31,4%) en bso (25,8%). Kso is het kleinst (2,2%). • Het aandeel van aso ten opzichte van het hele secundair onderwijs is op vijf schooljaren tijd gestegen met 0,2%, bso is gestegen met 0,4% en kso is gestegen met 0,1%. Het aandeel van tso is gedaald met 0,7%. Wanneer rekening gehouden wordt met de grootte van de onderwijsvorm kent aso een relatieve stijging van 0,5%, bso een stijging van 1,6% en kso een stijging van 4,8%. Tso kent een relatieve daling van 2,2%.

Pagina 18 van 145

2.2 Leerlingenaantal, evolutie en spreiding in het studiegebied Handel Tabel 2 Evolutie van het aantal inschrijvingen in het studiegebied Handel

bso

bso + tso

tso

Schooljaar

2de graad

3de graad

Specialisatiejaar

2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 Gemiddelde

6.047 5.828 5.658 5.606 5.615 5.751

6.324 6.436 6.237 5.801 5.645 6.089

2.362 2.275 2.330 2.352 2.214 2.307

Totaal (N)

Aandeel (%) studiegebied t.o.v. bso

2de graad

19,9% 19,6% 19,2% 18,7% 18,5% 19,2%

10.339 9.817 9.297 9.054 9.076 9.517

14.733 14.539 14.225 13.759 13.474 14.146

3de graad

Se-n-Se

12.240 11.768 11.014 10.727 10.476 11.245

275 298 277 287 247 277

Totaal (N)

Aandeel (%) studiegebied t.o.v. tso

Totaal (N)

22.854 21.883 20.588 20.068 19.799 21.038

24,5% 23,6% 22,7% 22,6% 22,3% 23,2%

37.587 36.422 34.813 33.827 33.273 35.184

Tabel 3 Provinciale spreiding van de inschrijvingen in het studiegebied Handel voor het schooljaar 2012 - 2013

Provincie ANT

OVL

VBR

WVL

Aantal (N)

graad

1.775

270

902

1.244

819

605

5.615

de

graad

1.759

235

919

1.201

803

728

5.645

605

74

389

503

346

297

2.214

Totaal (N)

4.139

579

2.210

2.948

1.968

1.630

13.474

Totaal (%)

30,7%

4,3%

16,4%

21,9%

14,6%

12,1%

100,0%

3

Specialisatiejaar

de

graad

2.577

316

1.041

2.307

1.199

1.636

9.076

de

graad

2.810

328

1.226

2.641

1.481

1.990

10.476

57

0

49

48

0

93

247

Totaal (N)

5.444

644

2.316

4.996

2.680

3.719

19.799

Totaal (%)

27,5%

3,3%

11,7%

25,2%

13,5%

18,8%

100,0%

2 3 tso

LIM

de

2 bso

BHG

Totaal

Se-n-Se

Pagina 19 van 145

Globaal leerlingenaantal in het studiegebied • •

In de geanalyseerde periode zitten jaarlijks gemiddeld 35.184 leerlingen in het studiegebied Handel. Gedurende deze vijf schooljaren is er een geleidelijke daling van het leerlingenaantal met 11,5% (4.314 leerlingen). Deze daling bedraagt 8,5% (1.259 leerlingen) in bso en 13,4% (3.055 leerlingen) in tso.

Leerlingenaantal tweede graad •

In de tweede graad neemt het leerlingenaantal af met 10,3% (1.695 leerlingen). De daling in bso (7,1% - 432 leerlingen) is kleiner dan die in tso (12,2% - 1.263 leerlingen).

Leerlingenaantal derde graad •

De daling van het leerlingenaantal is het grootst in de derde graad (13,2% - 2.443 leerlingen). In bso bedraagt de daling 10,7% (679 leerlingen), in tso 14,4% (1.764 leerlingen).

Leerlingenaantal specialisatiejaar en Se-n-Se • •

Het aantal leerlingen dat een specialisatiejaar of Se-n-Se volgt in het studiegebied Handel neemt in de geanalyseerde periode af met 6,7% (176 leerlingen). In de specialisatiejaren is er een daling van 6,3% (148 leerlingen), in de Se-n-Se zitten in het schooljaar 2012-2013 28 leerlingen (10,2%) minder dan in het schooljaar 2008-2009.

Verhouding bso – tso • •

In de vijf geanalyseerde jaren volgt gemiddeld 40,2% (14.146 leerlingen) van de leerlingen in het studiegebied Handel een bso-studierichting, 59,8% (21.038 leerlingen) een tso-studierichting. In het schooljaar 2008-2009 zit van het totaal aantal leerlingen in het studiegebied Handel 39,2% in bso en 60,8% in tso. In het schooljaar 2012-2013 bedraagt deze verhouding 40,5% - 59,5%. Het aandeel van bso is in de geanalyseerde periode dus licht gestegen met 1,3%.

Pagina 20 van 145

Aandeel studiegebied Handel ten opzichte van het totale bso en tso •

•

Het studiegebied Handel vertegenwoordigt gemiddeld 19,2% van het totaal aantal leerlingen in bso. Dit aandeel daalt in de geanalyseerde periode met 1,4%, namelijk van 19,9% in het schooljaar 2008-2009 naar 18,5% in het schooljaar 2012-2013. Wanneer het leerlingenaantal in rekening gebracht wordt, bedraagt de daling 7,0% (relatief aandeel). Gemiddeld 23,2% van het totaal aantal leerlingen in tso zit in het studiegebied Handel. Dit aandeel neemt af met 2,2%, namelijk van 24,5% in het schooljaar 2008-2009 naar 22,3% in het schooljaar 2012-2013. Relatief gezien is het aandeel leerlingen van het studiegebied Handel in het totale tso over vijf jaar afgenomen met 9,0%.

Provinciale spreiding • •

• •

In elke provincie en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn er leerlingen ingeschreven in de tweede en derde graad en in de specialisatiejaren van het studiegebied bso Handel. Antwerpen (30,7%) telt de meeste leerlingen, gevolgd door Oost-Vlaanderen (21,9%), Limburg (16,4%), Vlaams-Brabant (14,6%), West-Vlaanderen (12,1%) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (4,3%). De tweede en derde graad van het studiegebied tso Handel worden in elke provincie en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingericht. De Se-n-Se worden niet aangeboden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en in Vlaams-Brabant. Meer dan de helft van de leerlingen is ingeschreven in Antwerpen (27,5%) en Oost-Vlaanderen (25,2%). West-Vlaanderen heeft een aandeel van 18,8%, Vlaams-Brabant van 13,5%, Limburg van 11,7% en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 3,3% .

Pagina 21 van 145

2.3 Leerlingenaantal, evolutie en spreiding per studierichting 2.3.1 Tweede graad Tabel 4 Provinciale spreiding van de instellingen die in de tweede graad een studierichting uit het studiegebied Handel aanbieden in het schooljaar 2012 - 2013

Onderwijsvorm

Studierichting

Provincie ANT

bso

BHG

OVL

VBR

WVL

Aantal (N)

Kantoor

48

7

28

40

24

21

168

Verkoop

18

2

11

13

7

8

59

0

0

0

2

0

0

2

65

9

34

52

33

34

227

4

11

22

10

20

92

Crea en techniek* Handel

tso

LIM

Totaal

Handel-talen 25 * Dit is een proeftuin die niet meer wordt ingericht na het schooljaar 2012-2013.

Tabel 5 Provinciale verdeling van de inschrijvingen per studierichting in de tweede graad in het schooljaar 2012 - 2013

Onderwijsvorm

Studierichting

Provincie ANT N

BHG %

N

LIM %

N

OVL %

N

VBR %

N

WVL %

N

Totaal %

N

Kantoor

1.473

32,7%

249

5,5%

692

15,4%

930

20,6%

685

15,2%

475

10,5%

4.504

Verkoop

302

27,9%

21

1,9%

210

19,4%

284

26,3%

134

12,4%

130

12,0%

1.081

0

0,0%

0

0,0%

0

0,0%

30 100,0%

0

0,0%

0

0,0%

30

Totaal

1.775

31,6%

270

4,8%

902

16,1%

1.244

22,2%

819

14,6%

605

10,8%

5.615

Handel

2.070

29,4%

234

3,3%

830

11,8%

1.808

25,7%

977

13,9%

1.125

16,0%

7.044

507

25,0%

82

4,0%

211

10,4%

499

24,6%

222

10,9%

511

25,1%

2.032

2.577

28,4%

316

3,5%

1.041

11,5%

2.307

25,4%

1.199

13,2%

1.636

18,0%

9.076

bso + tso Totaal 4.352 29,6% 586 4,0% 1.943 13,2% * Dit is een proeftuin die niet meer wordt ingericht na het schooljaar 2012-2013.

3.551

24,2%

2.018

13,7%

2.241

15,3%

14.691

bso

tso

Crea en techniek*

Handel-talen Totaal

Pagina 22 van 145

Tabel 6 Evolutie van het aantal inschrijvingen per studierichting in de tweede graad

Onderwijsvorm

bso

tso bso + tso

Studierichting Kantoor Verkoop Crea en techniek* Totaal (N) Handel Handel-talen Totaal (N) Totaal (N)

2008-2009 4.844 1.178 25 6.047 7.827 2.512 10.339 16.386

2009-2010 4.614 1.182 32 5.828 7.496 2.321 9.817 15.645

2010-2011 4.496 1.122 40 5.658 7.121 2.176 9.297 14.955

2011-2012 4.471 1.101 34 5.606 6.984 2.070 9.054 14.660

2012-2013 4.504 1.081 30 5.615 7.044 2.032 9.076 14.691

Gemiddeld (N) 4.586 1.133 32 5.751 7.294 2.222 9.517 15.267

Gemiddeld (%) 30,0% 7,4% 0,2% 37,7% 47,8% 14,6% 62,3% 100,0%

* Dit is een proeftuin die niet meer wordt ingericht na het schooljaar 2012-2013.

Leerlingenaantal • • •

•

In de geanalyseerde periode zitten gemiddeld 15.267 leerlingen in de tweede graad van het studiegebied Handel. 37,7% (5.751 leerlingen) volgt een bso-studierichting, 62,3% (9.517 leerlingen) een tso-studierichting. Het leerlingenaantal neemt gedurende deze vijf schooljaren af met 10,3% (1.695 leerlingen). In het studiegebied bso Handel bedraagt de daling 7,1% (432 leerlingen). Het leerlingenaantal neemt het sterkst af in Verkoop (8,2% - 97 leerlingen). Ook in de grootste studierichting Kantoor daalt het leerlingenaantal (7,0% - 340 leerlingen). In de inmiddels opgedoekte proeftuin Crea en techniek fluctueerde het aantal inschrijvingen. Vergeleken met het schooljaar 2008-2009 was er in het schooljaar 2012-2013 een toename van het leerlingenaantal met 16,7% (5 leerlingen). Het aantal inschrijvingen in het studiegebied tso Handel (12,2% - 1.263 leerlingen) neemt sterker af dan in het studiegebied bso Handel. In Handeltalen bedraagt de daling 19,1% (480 leerlingen), in Handel 10,0% (783 leerlingen).

Verdeling van het leerlingenaantal over de studierichtingen • • •

Handel (tso) is de grootste studierichting in het studiegebied Handel met gemiddeld 47,8% (7.294 leerlingen) van de inschrijvingen. Kantoor (bso) heeft een aandeel van 30,0% (4.586 leerlingen), Handel-talen (tso) van 14,6% (2.222 leerlingen) en Verkoop (bso) van 7,4% (1.133 leerlingen). Crea en techniek was een proeftuin met gemiddeld 0,2% (32 leerlingen) van de inschrijvingen. Deze proeftuin wordt niet meer ingericht na het schooljaar 2012-2013. Pagina 23 van 145


• •

Kantoor en Verkoop worden in meerdere instellingen in alle provincies en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aangeboden. Crea en techniek kon tot het schooljaar 2012-2013 enkel gevolgd worden in twee instellingen in Oost-Vlaanderen. Bijna een derde van de leerlingen is ingeschreven in Antwerpen (31,6%), gevolgd door Oost-Vlaanderen (22,2%), Limburg (16,1%), Vlaams-Brabant (14,6%), West-Vlaanderen (10,8%) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (4,8%). Verschillende instellingen per provincie en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest richten de tso-studierichtingen Handel en Handel-talen in. Antwerpen (28,4%) en Oost-Vlaanderen (25,4%) hebben een relatief vergelijkbaar aandeel van de leerlingen. In West-Vlaanderen is 18,0% van de leerlingen ingeschreven, in Vlaams-Brabant 13,2%, in Limburg 11,5% en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 3,5%.

2.3.2 Derde graad Tabel 7 Provinciale spreiding van de instellingen die in de derde graad een studierichting uit het studiegebied Handel aanbieden in het schooljaar 2012-2013

Onderwijsvorm

Studierichting ANT

bso

tso

Kantoor Verkoop Commerciële en sociale technieken* Boekhouden-informatica Handel Informaticabeheer Secretariaat-talen

BHG 48 19 0 35 52 26 27

7 2 0 2 8 3 5

Provincie LIM OVL 28 37 15 17 0 2 22 29 26 42 8 16 12 23

VBR

WVL 25 7 0 17 32 7 14

22 12 0 23 27 15 21

Totaal Aantal (N) 167 72 2 128 187 75 102

* Dit is een proeftuin die niet meer werd ingericht na het schooljaar 2012-2013.

Pagina 24 van 145

Tabel 8 Provinciale verdeling van de inschrijvingen per studierichting in de derde graad in het schooljaar 2012-2013

Onderwijsvorm

Studierichting ANT

bso

tso

bso + tso

N Kantoor 1.399 Verkoop 360 Commerciële en sociale technieken* 0 Totaal 1.759 Boekhouden-informatica 558 Handel 1.335 Informaticabeheer 456 Secretariaat-talen 461 Totaal 2.810 Totaal 4.569

% 32,5% 27,5% 0,0% 31,2% 28,4% 25,8% 31,3% 24,5% 26,8% 28,3%

BHG LIM N % N % 201 4,7% 702 16,3% 34 2,6% 217 16,6% 0 0,0% 0 0,0% 235 4,2% 919 16,3% 14 0,7% 322 16,4% 196 3,8% 612 11,8% 41 2,8% 139 9,6% 77 4,1% 153 8,1% 328 3,1% 1.226 11,7% 563 3,5% 2.145 13,3%

Provincie OVL VBR WVL Totaal N % N % N % N 819 19,0% 661 15,3% 527 12,2% 4.309 357 27,2% 142 10,8% 201 15,3% 1.311 25 100,0% 0 0,0% 0 0,0% 25 1.201 21,3% 803 14,2% 728 12,9% 5.645 436 22,2% 252 12,8% 383 19,5% 1.965 1.351 26,1% 787 15,2% 897 17,3% 5.178 361 24,8% 185 12,7% 273 18,8% 1.455 493 26,3% 257 13,7% 437 23,3% 1.878 2.641 25,2% 1.481 14,1% 1.990 19,0% 10.476 3.842 23,8% 2.284 14,2% 2.718 16,9% 16.121

* Dit is een proeftuin die niet meer werd ingericht na het schooljaar 2012-2013. Tabel 9 Evolutie van het aantal inschrijvingen per studierichting in de derde graad

Onderwijsvorm

bso

tso

bso + tso

Studierichting Kantoor Verkoop Commerciële en sociale technieken* Totaal (N) Boekhouden-informatica Handel Informaticabeheer Secretariaat-talen Totaal (N) Totaal (N)

2008 2009 4.889 1.403 32 6.324 2.412 5.647 1.672 2.509 12.240 18.564

2009 2010 4.935 1.455 46 6.436 2.264 5.612 1.605 2.287 11.768 18.204

2010 2011 4.810 1.385 42 6.237 2.111 5.314 1.450 2.139 11.014 17.251

2011 2012 4.426 1.338 37 5.801 2.014 5.228 1.463 2.022 10.727 16.528

2012 2013 4.309 1.311 25 5.645 1.965 5.178 1.455 1.878 10.476 16.121

Gemiddeld (N)

Gemiddeld (%)

4.674 1.378 36 6.089 2.153 5.396 1.529 2.167 11.245 17.334

27,0% 8,0% 0,2% 35,1% 12,4% 31,1% 8,8% 12,5% 64,9% 100,0%

* Dit is een proeftuin die niet meer werd ingericht na het schooljaar 2012-2013.

Pagina 25 van 145


•

In de geanalyseerde periode zitten gemiddeld 17.334 leerlingen in de derde graad van het studiegebied Handel. 35,1% (6.089 leerlingen) volgt een bso-studierichting, 64,9% (11.245 leerlingen) een tso-studierichting. Het leerlingenaantal neemt gedurende deze vijf schooljaren af met 13,2% (2.443 leerlingen). In het studiegebied bso Handel bedraagt de daling 10,7% (679 leerlingen). In de grootste studierichting Kantoor daalt het aantal inschrijvingen met 11,9% (580 leerlingen). Ook in Verkoop is er een dalende trend (6,6% - 92 leerlingen). In de kleine proeftuin Commerciële en sociale technieken schommelde het leerlingenaantal. Vergeleken met het schooljaar 2008-2009 volgden in het schooljaar 2012-2013 7 leerlingen (21,9%) minder deze studierichting. Het aantal inschrijvingen in het studiegebied tso Handel (14,4% - 1.764 leerlingen) neemt sterker af dan in het studiegebied bso Handel. In Secretariaat-talen bedraagt de daling 25,1% (631 leerlingen), in Boekhouden-informatica 18,5% (447 leerlingen), in Informaticabeheer 13,0% (217 leerlingen) en in Handel 8,3% (469 leerlingen).

Verdeling van het leerlingenaantal over de studierichtingen • • •

Handel (tso) is de grootste studierichting in het studiegebied Handel met gemiddeld 31,1% (5.396 leerlingen) van de inschrijvingen, gevolgd door Kantoor (bso) met 27,0% (4.674 leerlingen). Secretariaat-talen (tso), Boekhouden-informatica (tso), Informaticabeheer (tso) en Verkoop (bso) hebben een respectievelijk aandeel van 12,5% (2.167 leerlingen), 12,4% (2.153 leerlingen), 8,8% (1.529 leerlingen) en 8,0% (1.378 leerlingen). Commerciële en sociale technieken was een kleine proeftuin met gemiddeld 0,2% (36 leerlingen) van de inschrijvingen. Deze studierichting was een proeftuin die na het schooljaar 2012-2013 niet meer werd ingericht.


•

Kantoor en Verkoop worden in meerdere instellingen in alle provincies en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aangeboden. De proeftuin Commerciële en sociale technieken kon tot en met het schooljaar 2012-2013 enkel gevolgd worden in twee instellingen in Oost-Vlaanderen. Bijna een derde van de leerlingen is ingeschreven in Antwerpen (31,2%), gevolgd door Oost-Vlaanderen (21,3%), Limburg (16,3%), Vlaams-Brabant (14,2%), West-Vlaanderen (12,9%) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (4,2%). Verschillende instellingen per provincie en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest richten de tso-studierichtingen Handel, Boekhouden-informatica, Secretariaat-talen en Informaticabeheer in.

Pagina 26 van 145

•

Antwerpen (26,8%) en Oost-Vlaanderen (25,2%) hebben een relatief vergelijkbaar aandeel van de leerlingen. In West-Vlaanderen is 19,0% van de leerlingen ingeschreven, in Vlaams-Brabant 14,1%, in Limburg 11,7% en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 3,1%.

2.3.3 Specialisatiejaar (bso) en Se-n-Se (tso) Tabel 10 Provinciale spreiding van de instellingen die een specialisatiejaar/Se-n-Se aanbieden in het studiegebied Handel in het schooljaar 2012-2013

Onderwijsvorm

Specialisatiejaar/Se-n-Se ANT

bso

tso

Kantooradministratie en gegevensbeheer Logistiek Verkoop en vertegenwoordiging Winkelbeheer en etalage Administratie vrije beroepen Commercieel webverkeer Immobiliënbeheer Internationaal transport en goederenverzending KMO-administratie KMO-ondernemerschap* Medico-sociale administratie Verkoop en distributie

BHG 34 4 3 13 2 1 1 1 0 0 1 0

7 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0

Provincie LIM OVL 21 32 3 2 3 4 9 11 0 0 0 1 0 1 1 0 1 1 0 0 1 2 0 0

VBR 22 4 4 3 0 0 0 0 0 0 0 0

WVL 20 1 1 10 2 1 1 1 1 1 1 2

Totaal Aantal (N) 136 15 15 47 4 3 3 3 3 1 5 2

* De Se-n-Se KMO-ondernemerschap werd niet meer ingericht na het schooljaar 2012-2013.

Pagina 27 van 145

Tabel 11 Provinciale verdeling van de inschrijvingen per specialisatiejaar/Se-n-Se in het schooljaar 2012 - 2013

Onderwijsvorm

Specialisatiejaar/Se-n-Se

Provincie ANT

bso

Kantooradministratie en gegevensbeheer Logistiek Verkoop en vertegenwoordiging Winkelbeheer en etalage Totaal Administratie vrije beroepen Commercieel webverkeer Immobiliënbeheer Internationaal transport en goederenverzending

tso

bso + tso

KMO-administratie KMO-ondernemerschap* Medico-sociale administratie Verkoop en distributie Totaal Totaal

N 446 27 30 102 605 10 5 13 12 0 0 17 0 57 662

% 27,9% 24,1% 19,9% 29,0% 27,3% 40,0% 29,4% 46,4% 38,7% 0,0% 0,0% 18,5% 0,0% 23,1% 26,9%

BHG LIM OVL VBR WVL Totaal N % N % N % N % N % N 63 3,9% 265 16,6% 359 22,5% 255 15,9% 211 13,2% 1.599 10 8,9% 27 24,1% 20 17,9% 25 22,3% 3 2,7% 112 0 0,0% 37 24,5% 43 28,5% 37 24,5% 4 2,6% 151 1 0,3% 60 17,0% 81 23,0% 29 8,2% 79 22,4% 352 74 3,3% 389 17,6% 503 22,7% 346 15,6% 297 13,4% 2.214 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 15 60,0% 25 0 0,0% 0 0,0% 3 17,6% 0 0,0% 9 52,9% 17 0 0,0% 0 0,0% 7 25,0% 0 0,0% 8 28,6% 28 0 0,0% 15 48,4% 0 0,0% 0 0,0% 4 12,9% 31 0 0,0% 9 32,1% 5 17,9% 0 0,0% 14 50,0% 28 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 2 100,0% 2 0 0,0% 25 27,2% 33 35,9% 0 0,0% 17 18,5% 92 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 24 100,0% 24 0 0,0% 49 19,8% 48 19,4% 0 0,0% 93 37,7% 247 74 3,0% 438 17,8% 551 22,4% 346 14,1% 390 15,8% 2.461


Pagina 28 van 145

Tabel 12 Evolutie van het aantal inschrijvingen per specialisatiejaar/Se-n-Se

Onderwijsvorm

bso

tso

bso + tso

Specialisatiejaar/Se-n-Se Kantooradministratie en gegevensbeheer Logistiek Verkoop en vertegenwoordiging Winkelbeheer en etalage Totaal (N) Administratie vrije beroepen Commercieel webverkeer Immobiliënbeheer Internationaal transport en goederenverzending KMO-administratie KMO-ondernemerschap* Medico-sociale administratie Verkoop en distributie Totaal (N) Totaal (N)

2008 2009 1.721 131 94 416 2.362 40 18 22 71 38 2 65 19 275 2.637

2009 2010 1.629 136 123 387 2.275 55 16 16 58 34 1 86 32 298 2.573

2010 2011 1.653 146 110 421 2.330 40 16 19 43 36 0 94 29 277 2.607

2011 2012 1.718 109 115 410 2.352 38 21 16 43 28 3 116 22 287 2.639

2012 2013 1.599 112 151 352 2.214 25 17 28 31 28 2 92 24 247 2.461

Gemiddeld (N) 1.664 127 119 397 2.307 40 18 20 49 33 2 91 25 277 2.583

Gemiddeld (%) 64,4% 4,9% 4,6% 15,4% 89,3% 1,5% 0,7% 0,8% 1,9% 1,3% 0,1% 3,5% 1,0% 10,7% 100,0%



In de geanalyseerde periode volgen gemiddeld 2.583 leerlingen een specialisatiejaar of Se-n-Se in het studiegebied Handel. 89,3% (2.307 leerlingen) van deze leerlingen zit in een specialisatiejaar, 10,7% (277 leerlingen) in een Se-n-Se. Het leerlingenaantal schommelt gedurende deze vijf schooljaren. Vergeleken met het schooljaar 2008-2009 volgt in het schooljaar 2012-2013 6,7% (176 leerlingen) minder leerlingen een specialisatiejaar of Se-n-Se in het studiegebied Handel. Het leerlingenaantal in de specialisatiejaren neemt af met 6,3% (148 leerlingen). Dit is te wijten aan het dalend aantal inschrijvingen in Winkelbeheer en etalage (15,4% - 64 leerlingen), Logistiek (14,5% - 19 leerlingen) en Kantooradministratie en gegevensbeheer (7,1% - 122 leerlingen). In Verkoop en vertegenwoordiging daarentegen neemt het leerlingenaantal toe met 60,6% (57 leerlingen).

Pagina 29 van 145

•

In de Se-n-Se is er een daling van 10,2% (28 leerlingen). In Internationaal transport en goederenverzending is de afname van de inschrijvingen met 56,3% (40 leerlingen) het grootst. Ook Administratie vrije beroepen (37,5% - 15 leerlingen), KMO-administratie (26,3% - 10 leerlingen) en Commercieel webverkeer (5,6% - 1 leerling) worden in het schooljaar 2012-2013 door minder leerlingen gevolgd dan in het schooljaar 2008-2009. In Medico-sociale administratie (41,5% - 27 leerlingen), Immobiliënbeheer (27,3% - 6 leerlingen) en Verkoop en distributie (26,3% - 5 leerlingen) daarentegen zitten in het schooljaar 2012-2013 meer leerlingen dan in het schooljaar 2008-2009. KMO-ondernemerschap, dat inmiddels werd afgeschaft, werd door gemiddeld twee leerlingen gevolgd.

Verdeling van het leerlingenaantal over de specialisatiejaren en Se-n-Se • •

•

Kantooradministratie en gegevensbeheer is met gemiddeld 64,4% (1.664 leerlingen) van de inschrijvingen het grootste specialisatiejaar in het studiegebied Handel. Winkelbeheer en etalage heeft een gemiddeld aandeel van 15,4% (397 leerlingen), gevolgd door Logistiek en Verkoop en vertegenwoordiging met respectievelijk 4,9% (127 leerlingen) en 4,6% (119 leerlingen). In de Se-n-Se heeft Medico-sociale administratie een vergelijkbaar aandeel met 3,5% (91 leerlingen) van de inschrijvingen. Internationaal transport en goederenverzending (1,9% - 49 leerlingen), Administratie vrije beroepen (1,5% - 40 leerlingen), KMO-administratie (1,3% - 33 leerlingen), Verkoop en distributie (1,0% - 25 leerlingen), Immobiliënbeheer (0,8% - 20 leerlingen), Commercieel webverkeer (0,7% - 18 leerlingen) en KMO-ondernemerschap (0,1% - 2 leerlingen) zijn kleine Se-n-Se die gemiddeld door minder dan 2,0% van de leerlingen worden gevolgd.

Provinciale spreiding •

•

•

Kantooradministratie en gegevensbeheer wordt het meest ingericht. In elke provincie en in het Brussels Hoofdstedelijk gewest is er een ruim aanbod. Winkelbeheer en etalage en Logistiek worden eveneens door één of meerdere instellingen in elke provincie en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingericht. Verkoop en vertegenwoordiging kan niet gevolgd worden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De helft van de leerlingen loopt school in Antwerpen (27,3%) en Oost-Vlaanderen (22,7%). In Limburg is 17,6% van de leerlingen ingeschreven, in Vlaams-Brabant 15,6%, in West-Vlaanderen 13,4% en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 3,3%. In Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan geen Se-n-Se worden gevolgd. Medico-sociale administratie wordt ingericht door één of twee instellingen in Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen. Commercieel webverkeer, Immobiliënbeheer, Internationaal transport en goederenverzending en KMO-administratie worden ingericht in drie provincies, waaronder steeds West-Vlaanderen. Commercieel webverkeer en Immobiliënbeheer worden daarnaast ook aangeboden in Antwerpen en Oost-Vlaanderen, Internationaal transport en goederenverzending in Antwerpen en Limburg en KMO-administratie in Limburg en Oost-Vlaanderen. Administratie vrije beroepen kan gevolgd worden in Antwerpen en West-Vlaanderen, Verkoop en distributie in West-Vlaanderen.

Pagina 30 van 145

•

Meer dan een derde van de leerlingen in de Se-n-Se is ingeschreven in West-Vlaanderen (37,7%) gevolgd door Antwerpen (23,1%), Limburg (19,8%) en Oost-Vlaanderen (19,4%).

Pagina 31 van 145

3 Herkomst van de inschrijvingen per studierichting De analyse van de herkomst van leerlingen geeft voor elke studierichting, geordend per graad en per leerjaar, een overzicht van de verschillende basisopties, beroepenvelden en studierichtingen van waaruit leerlingen instromen. Leerlingen die instromen vanuit de eerste graad komen uit een basisoptie (A-stroom) of uit een beroepenveld (B-stroom). Vanaf de tweede graad wordt de term studierichting gebruikt. De tabellen bevatten herkomstcijfers vanaf het schooljaar 2008-2009 tot en met het schooljaar 2012-2013. De tabellen bieden enkel een overzicht van de meest voorkomende basisopties, beroepenvelden en studierichtingen van waaruit de grootste groep van leerlingen instroomt in een respectieve studierichting. De overige basisopties, beroepenvelden en studierichtingen van waaruit telkens een klein aantal leerlingen instroomt, worden samengenomen in de rubriek ‘overige’. Ten slotte zijn er nog de categorieën ‘zittenblijvers’ en ‘nvt en onbekend’. Zittenblijvers is een verzamelnaam voor: • Bissers: leerlingen die hun jaar overdoen in dezelfde studierichting • Neveninstromers: leerlingen die hun jaar overdoen in een andere instelling • Opstromers: leerlingen die hun jaar overdoen in een ‘sterkere’ studierichting In de rubriek ‘nvt en onbekend’ staat ‘onbekend’ voor de leerlingen waarvan de herkomst onbekend is en ‘nvt’ voor leerlingen die het jaar voordien: • in een OKAN-klas zaten • in een modulair systeem zaten • in een systeem met hoofdstructuur zonder leerjaren zaten (methodescholen)

Pagina 32 van 145

3.1 Tweede graad 3.1.1 Eerste leerjaar Tabel 13a Basisopties en beroepenvelden van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar Crea en techniek van de tweede graad (bso)*

Basisopties en beroepenvelden

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013

Gemiddelde (N)

Gemiddelde (%)

Basisopties Creatie en vormgeving Sociale en technische vorming Beroepenvelden Crea en techniek - Kantoor en verkoop Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding Overige (5) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

1 1

2 2

0 0

1 1

5,7% 5,7%

11 3 2 2 0 20

10 5 1 1 1 22

5 2 1 3 0 11

9 3 1 2 0 18

49,1% 18,9% 7,5% 11,3% 1,9% 100,0%

* Proeftuin die inmiddels niet meer bestaat. Omwille van technische redenen zijn er geen volledige cijfers beschikbaar voor instroom voor de schooljaren 2008-2009 en 2009-2010.

Pagina 33 van 145

Tabel 13b Basisopties en beroepenvelden van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar Kantoor van de tweede graad (bso)

Basisopties en beroepenvelden 2008 - 2009


Gemiddelde (N)

Gemiddelde (%)

2012 - 2013

Basisopties Handel Sociale en technische vorming Moderne wetenschappen Beroepenvelden Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding Decoratie - Kantoor en verkoop Kantoor en verkoop - Mode Overige (39) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

294 161 107

242 125 102

269 119 101

209 131 99

226 89 88

248 125 99

10,8% 5,4% 4,3%

885 189 84 296 273 105 2.394

825 217 69 271 283 100 2.234

856 200 60 272 247 158 2.282

864 195 64 272 300 183 2.317

866 198 57 304 263 165 2.256

859 200 67 283 273 142 2.297

37,4% 8,7% 2,9% 12,3% 11,9% 6,2% 100,0%

Pagina 34 van 145

Tabel 13c Basisopties en beroepenvelden van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar Verkoop van de tweede graad (bso)

Basisopties en beroepenvelden 2008 - 2009


Gemiddelde (N)

Gemiddelde (%)

2012 - 2013

Basisopties Handel

49

53

48

28

33

42

7,7%

Sociale en technische vorming

39

39

39

39

36

38

7,0%

Moderne wetenschappen

19

19

10

12

17

15

2,8%

180

183

183

170

164

176

32,2%

Decoratie - Kantoor en verkoop

72

78

64

75

71

72

13,2%

Mode - Verzorging-voeding

19

20

9

10

11

14

2,5%

Overige (31)

87

77

69

69

67

74

13,5%

Zittenblijvers

81

76

82

83

77

80

14,6%

NVT en onbekend

27

31

41

39

36

35

6,4%

Totaal (N)

573

576

545

525

512

546

100,0%

Beroepenvelden Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding

Pagina 35 van 145

Tabel 13d Basisopties en beroepenvelden van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar Handel van de tweede graad (tso)

Basisopties

Aantal inschrijvingen per schooljaar

Gemiddelde (N)

Gemiddelde (%)

2008 - 2009

2009 - 2010

2010 - 2011

2011 - 2012

2012 - 2013

Handel

1.677

1.659

1.629

1.466

1.539

1.594

46,2%


1.277

1.150

1.119

1.167

1.114

1.165

33,8%


115

94

89

96

112

101

2,9%

Overige (18)

111

135

109

142

110

121

3,5%

Zittenblijvers

478

397

407

390

424

419

12,2%

NVT en onbekend

42

37

37

57

62

47

1,4%

3.700

3.472

3.390

3.318

3.361

3.448

100,0%

Totaal (N)

Tabel 13e Basisopties en beroepenvelden van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar ‘Handel-talen’ van de tweede graad (tso)

Basisopties en beroepenvelden


Gemiddelde (N)

Gemiddelde (%)

2008 - 2009

2009 - 2010

2010 - 2011

2011 - 2012

2012 - 2013

Handel

580

547

531

525

457

528

49,9%


352

282

272

254

257

283,4

26,8%


73

57

68

69

74

68,2

6,4%

Overige (15)

47

46

36

32

30

38,2

3,6%

Zittenblijvers

130

127

116

111

142

125,2

11,8%

NVT en onbekend

10

15

12

20

17

14,8

1,4%

1.192

1.074

1.035

1.011

977

1.058

100,0%

Basisopties

Totaal (N)

Pagina 36 van 145

Instroom • • • •

•

• • • •

In de geanalyseerde periode bedraagt het aantal basisopties en beroepenvelden van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar van de tweede graad Verkoop (bso) 37 en 45 in Kantoor. De grootste instroom in de bso-studierichtingen komt uit het beroepenveld Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding: het instroompercentage bedraagt 37,4% (859 leerlingen) van de instroom in Kantoor en 32,2% (176 leerlingen) in Verkoop. In Kantoor stromen ook leerlingen in vanuit de basisopties Handel (10,8% - 248 leerlingen), Sociale en technische vorming (5,4% - 125 leerlingen) en Moderne wetenschappen (4,3% - 99 leerlingen) en vanuit het beroepenveld Decoratie - Kantoor en verkoop (8,7% - 200 leerlingen). In Handel stromen leerlingen eveneens in vanuit deze basisopties en beroepenvelden: 13,2% komt uit het beroepenveld Decoratie - Kantoor en verkoop (72 leerlingen); 7,7% uit de basisoptie Handel (42 leerlingen); 7,0% uit de basisoptie Sociale en technische vorming (38 leerlingen) en 2,8% uit de basisoptie Moderne wetenschappen (2,8% - 15 leerlingen). De proeftuin Crea en techniek (bso) wordt niet meer ingericht na het schooljaar 2012-2013. In de drie schooljaren voordien stroomden leerlingen in vanuit 9 basisopties en beroepenvelden. De meeste leerlingen kwamen vanuit de beroepenvelden Crea en techniek - Kantoor en verkoop (49,1% - 9 leerlingen) en Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding (18,9% - 3 leerlingen). In de geanalyseerde periode bedraagt het aantal basisopties van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar van de tweede graad tso 18 in Handel-talen en 21 in Handel. Bijna de helft van de leerlingen in de tso-studierichtingen komt uit de basisoptie Handel met 46,2% (1.594 leerlingen) in Handel en 49,9% (528 leerlingen) in Handel-talen. Ongeveer een derde stroomt in vanuit Moderne wetenschappen met 33,8% (1.165 leerlingen) in Handel en met 26,8% (283 leerlingen) in Handeltalen. Ten slotte is er een noemenswaardige instroom vanuit Sociale en technische vorming: 2,9% (101 leerlingen) in Handel en 6,4% (68 leerlingen) in Handel-talen stromen in vanuit deze basisoptie.

Zittenblijvers • •

In bso hebben de studierichtingen Kantoor en Verkoop respectievelijk 11,9% (273 leerlingen) en 14,6% (80 leerlingen) zittenblijvers. De proeftuin Crea en techniek had gemiddeld 11,3% zittenblijvers (2 leerlingen). In tso hebben Handel en Handel-talen een gelijkaardig percentage zittenblijvers met respectievelijk 12,2% (419 leerlingen) en 11,8% (125 leerlingen) zittenblijvers.

Pagina 37 van 145

3.1.2 Tweede leerjaar Tabel 14a Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Crea en techniek’ van de tweede graad (bso)*

Studierichtingen Crea en techniek (bso) Overige (10) Zittenblijvers Totaal (N)

2008 - 2009 11 3 0 14

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 5 15 12 5 4 0 2 1 0 12 20 12

2012 - 2013 14 3 2 19

Gemiddelde (N)

Gemiddelde (%)

11 3 1 15

74,0% 19,5% 6,5% 100,0%

Gemiddelde (N)

Gemiddelde (%)

1.578 151 327 182 50 2.289

68,9% 6,6% 14,3% 8,0% 2,2% 100,0%

* Proeftuin die inmiddels niet meer ingericht wordt. Tabel 14b Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Kantoor’ van de tweede graad (bso)

Studierichtingen Kantoor (bso) Handel (tso) Overige (58) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 1.675 179 360 169 67 2.450

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 1.649 1.529 1.485 169 125 157 329 309 285 191 200 180 42 51 47 2.380 2.214 2.154

2012 - 2013 1.551 127 354 171 45 2.248

Pagina 38 van 145

Tabel 14c Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Verkoop’ van de tweede graad (bso)

Studierichtingen Verkoop (bso) Kantoor (bso) Sociale en technische wetenschappen (tso) Overige (40) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 340 57 37 105 43 23 605

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 341 339 327 61 43 52 24 14 18 99 98 97 62 70 69 19 13 13 606 577 576

2012 - 2013 338 42 27 95 57 10 569

Gemiddelde (N)

Gemiddelde (%)

337 51 24 99 60 16 587

57,4% 8,7% 4,1% 16,8% 10,3% 2,7% 100,0%

Tabel 14d Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Handel’ van de tweede graad (tso)

Studierichtingen Handel (tso) Economie (aso) Overige (37) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 -2009 2.878 488 299 440 22 4.127

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2.750 2.572 2.488 545 461 524 258 269 278 450 408 352 21 21 24 4.024 3.731 3.666

2012 - 2013 2.414 565 359 312 33 3.683

Gemiddelde (N)

Gemiddelde (%)

2.620 517 293 392 24 3.846

68,1% 13,4% 7,6% 10,2% 0,6% 100,0%

Pagina 39 van 145

Tabel 14e Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Handel-talen’ van de tweede graad (tso)

Studierichtingen Handel-talen (bso) Overige (32) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 931 262 116 11 1.320

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 865 767 716 249 258 240 127 101 97 6 15 6 1.247 1.141 1.059

Gemiddelde (N) 2012 - 2013 704 257 90 4 1.055

797 253 106 8 1.164

Gemiddelde (%) 68,4% 21,7% 9,1% 0,7% 100,0%

Instroom • • •

• • •

In de geanalyseerde periode komt de instroom in het tweede leerjaar van de tweede graad bso voor meer dan de helft uit dezelfde studierichting. Daarnaast is er een kleine instroom uit tso-studierichtingen. In de bso-studierichting Kantoor komt 68,9% (1.578 leerlingen) uit dezelfde studierichting. In Verkoop bedraagt dit percentage 57,4% (337 leerlingen), in de inmiddels opgedoekte proeftuin Crea en techniek 74,0% (11 leerlingen). In Kantoor komt 6,6% (151 leerlingen) uit de tso-studierichting Handel. In Verkoop komt 8,7% (51 leerlingen) uit Kantoor (bso) en 4,1% (24 leerlingen) uit Sociale en technische wetenschappen van het studiegebied Personenzorg tso. Ook in het tweede leerjaar van de tweede graad tso stroomt meer dan de helft van de leerlingen in uit dezelfde studierichting. De grootste instroom in de tso-studierichting Handel komt uit dezelfde studierichting (68,1% - 2.620 leerlingen). In Handel-talen bedraagt dit percentage 68,4% (797 leerlingen). In Handel stromen ook leerlingen in vanuit de aso-studierichting Economie (13,4% - 517 leerlingen).


In bso zijn er in Kantoor gemiddeld 8,0% (182 leerlingen) zittenblijvers. In Verkoop is dit percentage iets hoger (10,3% - 60 leerlingen). Het percentage zittenblijvers bedroeg 6,5% (1 leerling) in de proeftuin Crea en techniek. In tso zitten in Handel gemiddeld 10,2% (392 leerlingen) zittenblijvers. In Handel-talen is dit 9,1 % (106 leerlingen).

Pagina 40 van 145

3.2 Derde graad 3.2.1 Eerste leerjaar Tabel 15a Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar Commerciële en sociale technieken van de derde graad (bso)*

Studierichtingen Crea en techniek* (bso) Verzorging-voeding (bso) Kantoor (bso) Overige (6) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 11 5 1 5 1 0 23


Gemiddelde (N)

Gemiddelde (%)

2012 - 2013 6 2 0 0 0 0 8

8 2 1 4 2 0 18

46,2% 11,0% 7,7% 23,1% 9,9% 2,2% 100,0%

* Proeftuinen die inmiddels niet meer ingericht worden. Tabel 15b:Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar Kantoor van de derde graad (bso)

Studierichtingen Kantoor (bso) Overige (49) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 1.914 418 226 46 2.604

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 1.856 1.775 1.589 386 385 360 269 242 229 45 39 47 2.556 2.441 2.225

Gemiddelde (N) 2012 - 2013 1.606 364 226 54 2.250

1.748 383 238 46 2.415

Gemiddelde (%) 72,4% 15,8% 9,9% 1,9% 100,0%

Pagina 41 van 145

Tabel 15c Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar ‘Verkoop’ van de derde graad (bso)

Studierichtingen Verkoop (bso) Kantoor (bso) Overige (45) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 401 105 120 111 24 761

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 434 395 380 101 81 97 127 144 129 97 96 89 24 22 21 783 738 716

Gemiddelde (N) 2012 - 2013 390 89 132 95 21 727

400 95 130 98 22 745

Gemiddelde (%) 53,7% 12,7% 17,5% 13,1% 3,0% 100,0%

Tabel 15d Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar ‘Boekhouden-informatica’ van de derde graad (tso)

Studierichtingen Handel (tso) Economie (aso) Overige (22) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 773 215 114 180 5 1.287

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 706 728 644 213 189 186 100 81 88 130 128 141 1 7 14 1.150 1.133 1.073

Gemiddelde (N) 2012 - 2013 622 208 98 117 3 1.048

695 202 96 139 6 1.138

Gemiddelde (%) 61,0% 17,8% 8,5% 12,2% 0,5% 100,0%

Pagina 42 van 145

Tabel 15e Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar ‘Handel’ van de derde graad (tso)

Studierichtingen Handel (tso) Overige (32) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 2.053 629 426 14 3.122


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 1.828 637 342 9 2.816

1.884 598 370 11 2.863

Gemiddelde (%) 65,8% 20,9% 12,9% 0,4% 100,0%

Tabel 15f Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar ‘Informaticabeheer’ van de derde graad (tso)

Studierichtingen Handel (tso) Wetenschappen (aso) Economie (aso) Industriële wetenschappen (tso) Overige (28) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 310 94 100 30 191 242 4 971

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 281 284 297 80 84 75 85 75 64 34 22 21 164 119 150 215 205 192 8 7 8 867 796 807

Gemiddelde (N) 2012 - 2013 274 86 91 25 132 207 10 825

289 84 83 26 151 212 7 853

Gemiddelde (%) 33,9% 9,8% 9,7% 3,1% 17,7% 24,9% 0,9% 100,0%

Pagina 43 van 145

Tabel 15g Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het eerste leerjaar ‘Secretariaat-talen’ van de derde graad (tso)

Studierichtingen Handel-talen (tso) Handel (tso) Overige (25) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 809 130 144 168 8 1.259

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 756 718 670 130 125 104 155 137 141 141 115 108 8 4 10 1.190 1.099 1.033

Gemiddelde (N) 2012 - 2013 624 90 124 110 10 958

715 116 140 128 8 1.108

Gemiddelde (%) 64,6% 10,5% 12,7% 11,6% 0,7% 100,0%

Instroom • • • • • • • •

•

In de geanalyseerde periode komt meer dan de helft van de leerlingen in het eerste leerjaar van de derde graad Handel bso uit dezelfde studierichting van de tweede graad. In de inmiddels opgedoekte proeftuin Commerciële en sociale technieken kwam 46,2% (8 leerlingen) uit de proeftuin Crea en techniek. Daarnaast stroomden er leerlingen in vanuit de bso-studierichtingen Verzorging-voeding (11,0% - 2 leerlingen) en Kantoor (7,7% - 1 leerling). In Kantoor komt 72,4% (1.748 leerlingen) uit dezelfde studierichting. In Verkoop bedraagt dit percentage 53,7% (400 leerlingen). In Verkoop is er ook een noemenswaardige instroom uit Kantoor (12,7% - 95 leerlingen). In de geanalyseerde periode komt meer dan de helft van de leerlingen in het eerste leerjaar van de derde graad tso uit dezelfde of de meest verwante studierichting van de tweede graad. In Handel komt 65,8% (1.884 leerlingen) uit dezelfde studierichting. In Boekhouden-informatica komt naast de grootste instroom uit Handel (61,0% - 695 leerlingen) ook een aanzienlijke instroom (17,8% - 202 leerlingen) uit de aso-studierichting Economie. In Informaticabeheer komt de grootste instroom uit Handel (33,9% - 289 leerlingen). Daarnaast stromen leerlingen in vanuit de aso-studierichtingen Wetenschappen (9,8% - 84 leerlingen) en Economie (9,7% - 83 leerlingen). Verder komt 3,1% (26 leerlingen) uit de tso-studierichting Industriële wetenschappen. In Secretariaat-talen komt 64,6% (715 leerlingen) uit Handel-talen en 10,5% (116 leerlingen) uit Handel.

Pagina 44 van 145


In bso zit in Verkoop het hoogste percentage zittenblijvers met 13,1% (98 leerlingen). In Kantoor is dit lager, namelijk 9,9% (238 leerlingen). In Commerciële en sociale technieken bedroeg dit percentage 9,9% (2 leerlingen). In tso zit het hoogste percentage zittenblijvers in de studierichting Informaticabeheer (24,9% - 212 leerlingen). De andere studierichtingen hebben een lager en een vergelijkbaar percentage: in Boekhouden-informatica bedraagt dit 12,2% (139 leerlingen), in Handel 12,9% (370 leerlingen) en in Secretariaat-talen 11,6% (128 leerlingen).

3.2.2 Tweede leerjaar Tabel 16a Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Commerciële en sociale technieken’ van de derde graad (bso)*

Studierichtingen Commerciële en sociale technieken* (bso) Overige (5) Zittenblijvers Totaal (N)

2008 - 2009 9 0 0 9

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 17 91,2% 16 4 1 1 0 1 1 24 23 18

Gemiddelde (N) 2012 - 2013 17 0 0 17

17 1 0 18

Gemiddelde (%) 91,2% 6,6% 2,2% 100,0%

* Proeftuin die inmiddels niet meer wordt ingericht. Tabel 16b Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Kantoor’ van de derde graad (bso)


2008 - 2009 1.959 174 143 9 2.285


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 1.795 127 124 13 2.059

1.961 141 144 12 2.259

Gemiddelde (%) 86,8% 6,2% 6,4% 0,5% 100,0%

Pagina 45 van 145

Tabel 16c Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Verkoop’ van de derde graad (bso)

Studierichtingen Verkoop (bso) Overige (20) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 584 25 24 9 642

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 597 583 548 34 20 45 37 39 26 4 5 3 672 647 622

Gemiddelde (N) 2012 - 2013 519 34 23 8 584

Gemiddelde (%)

566 32 30 6 633

89,4% 5,0% 4,7% 0,9% 100,0%

Tabel 16d Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Boekhouden-informatica’ van de derde graad (tso)

Studierichtingen Boekhouden-informatica (tso) Overige (3) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 1.061 0 60 4 1.125

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 1.038 922 888 1 0 0 71 53 51 4 3 2 1.114 978 941

Gemiddelde (N) 2012 - 2013 873 2 41 1 917

956 1 55 3 1.015

Gemiddelde (%) 94,2% 0,1% 5,4% 0,3% 100,0%

Tabel 16e Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Handel’ van de derde graad (tso)

Studierichtingen Handel (tso) Overige (9) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 2.356 22 137 10 2.525


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 2.213 21 120 8 2.362

2.369 23 135 5 2.532

Gemiddelde (%) 93,5% 0,9% 5,3% 0,2% 100,0%

Pagina 46 van 145

Tabel 16f Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Informaticabeheer’ van de derde graad (tso)

Studierichtingen Informaticabeheer (tso) Overige (5) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 648 1 48 4 701


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 587 3 38 2 630

617 1 55 2 676

Gemiddelde (%) 91,3% 0,2% 8,2% 0,3% 100,0%

Tabel 16g Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het tweede leerjaar ‘Secretariaat-talen’ van de derde graad (tso)

Studierichtingen Secretariaat-talen (tso) Overige (6) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 1.175 7 62 6 1.250

Aantal inschrijvingen per schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 1.041 996 938 1 1 4 52 39 40 3 4 7 1.097 1.040 989

Gemiddelde (N) 2012 - 2013 872 2 40 6 920

1.004 3 47 5 1.059

Gemiddelde (%) 94,8% 0,3% 4,4% 0,5% 100,0%

Instroom •

In alle studierichtingen van het tweede leerjaar van de derde graad komen de leerlingen doorgaans uit de eigen studierichting. Schommelingen in de percentages hangen samen met het percentage zittenblijvers.


Er zijn minder zittenblijvers in het tweede leerjaar dan in het eerste leerjaar van de derde graad. In bso heeft Kantoor gemiddeld 6,4% (144 leerlingen) zittenblijvers. In Verkoop is dit iets lager (4,7% - 30 leerlingen). In de inmiddels opgedoekte proeftuin Commerciële en sociale technieken bedroeg dit percentage 2,2% (gemiddeld minder dan één leerling). Pagina 47 van 145

•

In tso heeft Informaticabeheer (tso) het hoogste percentage zittenblijvers (8,2% - 55 leerlingen). De andere studierichtingen hebben een lager, gelijkaardig percentage: Boekhouden-informatica heeft gemiddeld 5,4% (55 leerlingen) zittenblijvers, Handel 5,3% (135 leerlingen) en Secretariaattalen 4,4% (47 leerlingen).

3.2.3 Specialisatiejaar (bso) en Se-n-Se (tso) Tabel 17a Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het specialisatiejaar ‘Kantooradministratie en gegevensbeheer’


2008 - 2009 1.627 12 40 42 1.721


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 1.522 27 28 22 1.599

Gemiddelde (%)

1.587 20 33 25 1.664

95,3% 1,2% 2,0% 1,5% 100,0%

Tabel 17b Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het specialisatiejaar ‘Logistiek’


2008 - 2009 100 13 2 16 131


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 86 16 1 9 112

Gemiddelde (%) 97 12 5 13 127

76,2% 9,5% 3,9% 10,4% 100,0%

Pagina 48 van 145

Tabel 17c Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het specialisatiejaar ‘Verkoop en vertegenwoordiging’


2008 - 2009 72 13 5 4 94


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 108 34 5 4 151

Gemiddelde (%)

88 24 3 4 119

74,0% 20,1% 2,9% 3,0% 100,0%

Tabel 17d Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in het specialisatiejaar ‘Winkelbeheer en etalage’


2008 - 2009 355 38 5 18 416


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 293 48 3 8 352

Gemiddelde (%)

337 45 7 9 397

84,7% 11,2% 1,8% 2,2% 100,0%

Tabel 17e Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in de Se-n-Se ‘Administratie vrije beroepen’

Studierichtingen Handel (tso) Secretariaat-talen (tso) Onthaal en public relations (tso) Overige (7) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 6 4 2 3 0 25 40


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 2 2 1 1 0 19 25

Gemiddelde (%) 6 4 1 3 0 24 39

14,5% 11,4% 3,6% 7,3% 0,0% 63,2% 100,0%

Pagina 49 van 145

Tabel 17f Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in de Se-n-Se ‘Commercieel webverkeer’

Studierichtingen Informaticabeheer (tso) Overige (2) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 2 4 0 12 18


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 5 0 0 12 17

3 1 0 13 18

Gemiddelde (%) 17,0% 8,0% 0,0% 75,0% 100,0%

Tabel 17g Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in de Se-n-Se ‘Immobiliënbeheer’

Studierichtingen Handel (tso) Secretariaat-talen (tso) Onthaal en public relations (tso) Sociale en technische wetenschappen (tso) Overige (8) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 2 5 0 2 3 1 9 22


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 2 1 1 1 4 0 19 28

2 1 1 1 2 0 12 20

Gemiddelde (%) 10,9% 6,9% 5,9% 5,0% 10,9% 1,0% 59,4% 100,0%

Pagina 50 van 145

Tabel 17h Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in de Se-n-Se ‘Internationaal transport en goederenverzending’

Studierichtingen Handel (tso) Secretariaat-talen (tso) Boekhouden-informatica (tso) Overige (8) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 17 10 3 7 0 34 71


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 2 2 2 1 0 24 31

9 5 1 4 0 30 49

Gemiddelde (%) 18,7% 10,2% 2,8% 7,7% 0,0% 60,6% 100,0%

Tabel 17i Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in de Se-n-Se ‘KMO-administratie’

Studierichtingen Handel (tso) Boekhouden-informatica (tso) Secretariaat-talen (tso) Overige (2) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 11 3 2 0 0 22 38


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 4 0 1 3 0 20 28

9 2 1 1 0 20 33

Gemiddelde (%) 26,2% 6,1% 4,3% 3,0% 0,6% 59,8% 100,0%

Pagina 51 van 145

Tabel 17j Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in de Se-n-Se ‘KMO-ondernemerschap’*

Wetenschappen-wiskunde (aso) Economie-moderne talen (aso) Dierenzorgtechnieken** (tso) Onthaal en public relations (tso) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

Gemiddelde (N)


Studierichtingen 2008 - 2009 1 0 1 0 0 0 2

2009 - 2010 0 0 0 0 1 0 1

2010 - 2011 0 0 0 0 0 0 0

2011 - 2012 0 1 0 0 0 2 3

2012 - 2013 0 0 0 1 0 1 2

Gemiddelde (%) 0 0 0 0 0 1 2

12,5% 12,5% 12,5% 12,5% 12,5% 37,5% 100,0%

* Deze Se-n-Se wordt inmiddels niet meer ingericht * De studierichting Dierenzorgtechnieken is inmiddels opgegaan in de nieuwe studierichting Plant-, dier- en milieutechnieken. Tabel 17k Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in de Se-n-Se ‘Medico-sociale administratie’

Handel (tso) Secretariaat-talen (tso) Sociale en technische wetenschappen (tso) Onthaal en public relations (tso) Gezondheids- en welzijnswetenschappen (tso) Overige (6) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

Gemiddelde (N)


Studierichtingen 2008 - 2009 5 6 8 3 3 1 1 38 65

2009 - 2010 7 10 7 2 2 3 0 55 86

2010 - 2011 7 2 2 2 1 5 0 75 94

2011 - 2012 9 5 4 5 3 4 0 86 116

2012 - 2013 4 2 3 1 1 0 0 81 92

Gemiddelde (%)

6 5 5 3 2 3 0 67 91

7,1% 5,5% 5,3% 2,9% 2,2% 2,9% 0,2% 74,0% 100,0%

Pagina 52 van 145

Tabel 17l Studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in de Se-n-Se ‘Verkoop en distributie’

Studierichtingen Secretariaat-talen (tso) Handel (tso) Onthaal en public relations (tso) Kantoor (bso) Overige (9) Zittenblijvers NVT en onbekend Totaal (N)

2008 - 2009 3 2 0 1 1 1 11 19


Gemiddelde (N) 2012 - 2013 1 2 2 0 3 0 16 24

Gemiddelde (%) 3 2 1 1 2 0 16 25

11,1% 9,5% 4,0% 3,2% 8,7% 0,8% 62,7% 100,0%

Instroom • •

• •

• • •

In de geanalyseerde periode komt de grootste instroom van leerlingen in de specialisatiejaren vanuit de meest verwante studierichtingen in hetzelfde studiegebied. In de specialisatiejaren Kantooradministratie en gegevensbeheer en Logistiek komt de grootste instroom uit de studierichting Kantoor met respectievelijk 95,3% (1.587 leerlingen) en 76,2% (97 leerlingen). De grootste instroom in de specialisatiejaren Verkoop en vertegenwoordiging en Winkelbeheer en etalage komt uit de studierichting Verkoop met respectievelijk 74,0% (88 leerlingen) en 84,7% (337 leerlingen). In de geanalyseerde periode komt de grootste instroom in de Se-n-Se vanuit de meest verwante studierichting van hetzelfde studiegebied. In Administratie vrije beroepen (14,5% - 6 leerlingen), Immobiliënbeheer (10,9% -2 leerlingen), Internationaal transport en goederenverzending (18,7% - 9 leerlingen), KMO-administratie (26,2% - 9 leerlingen) en Medico-sociale administratie (7,1% - 6 leerlingen) komt de grootste instroom vanuit Handel. In Commercieel webverkeer komt de grootste instroom uit Informaticabeheer (17,0% - 3 leerlingen). In KMO-ondernemerschap kwam 25,0% uit aso. Het betreft echter een klein aantal leerlingen. Deze Se-n-Se wordt inmiddels niet meer ingericht. Er is een grote instroom in Se-n-Se vanuit Secretariaat-talen. In Administratie vrije beroepen stroomt 11,4% in vanuit deze studierichting (4 leerlingen). Dit percentage bedraagt 6,9% in Immobiliënbeheer (1 leerling); 10,2% in Internationaal transport en goederenverzending (5 leerlingen); 4,3% in KMO-administratie (1 leerling); 5,5% in Medico-sociale administratie (5 leerlingen) en 11,1% in Verkoop en distributie (3 leerlingen).

Pagina 53 van 145

•

• •

In Administratie vrije beroepen (3,6% - 1 leerling), Immobiliënbeheer (5,9% - 1 leerling), het inmiddels opgedoekte KMO-ondernemerschap (12,5% - 0 leerlingen), Medico-sociale administratie (2,9% - 3 leerlingen) en Verkoop en distributie is er een kleine instroom vanuit Onthaal en public relations van het studiegebied Toerisme. Er is ook een kleine instroom vanuit Sociale en technische wetenschappen van het studiegebied Personenzorg tso in Immobiliënbeheer (5,0% - 1 leerling) en in Medico-sociale administratie (5,3% - 5 leerlingen). Voor de studierichtingen van waaruit leerlingen instromen in de Se-n-Se kunnen geen algemene conclusies getrokken worden, aangezien de groep NVT en onbekend steeds een groot percentage vertegenwoordigt.


In de specialisatiejaren zijn er zeer weinig zittenblijvers: het percentage varieert van 1,8% (7 leerlingen) in Winkelbeheer en etalage tot 3,9% (5 leerlingen) in Logistiek. In de Se-n-Se is het percentage zittenblijvers eveneens zeer klein.

Pagina 54 van 145

4 Attestering De tabellen in het onderdeel Attestering geven een overzicht van het aantal leerlingen dat op het einde van een schooljaar een A-, B- of C-attest behaalde. Om vergelijking mogelijk te maken, worden de cijfers per onderwijsvorm, studiegebied en studierichting gegeven. De data beslaan de periode vanaf het schooljaar 2008-2009 tot en met het schooljaar 2012-2013. In het eerste leerjaar van de derde graad bestaat de attestering in aso, kso en bso uit een A-attest of een C-attest. In tso kan in uitzonderlijke gevallen ook een B-attest gegeven worden in dit leerjaar, mits de leerling het leerjaar met vrucht heeft beëindigd en tot het volgend leerjaar mag worden toegelaten behalve in de onderwijsvorm technisch secundair onderwijs. In het tweede leerjaar van de derde graad bestaat de attestering voor bso uit een getuigschrift of een C-attest, voor tso, kso en aso uit een diploma secundair onderwijs of een C-attest. In het specialisatiejaar (bso) bestaat de attestering uit het diploma secundair onderwijs of een C-attest. In Se-n-Se (tso en kso) bestaat de attestering uit een certificaat of een C-attest. Na het voorbereidend jaar op het hoger onderwijs (aso en kso) krijgt de leerling een attest van regelmatige lesbijwoning als hij het leerjaar geheel of ten dele heeft gevolgd. In de rubriek ‘Onbekend’ worden leerlingen opgenomen waarvan niet bekend is of zij een attest hebben behaald.

Pagina 55 van 145

4.1 Tweede graad Tabel 18 Attestering in het eerste leerjaar van de tweede graad bso

A-attest Aantal (N) bso (1ste lrj)

Studiegebied Handel bso

Crea en techniek*

B-attest

Percentage (%)

Aantal (N)

C-attest

Percentage (%)

Aantal (N)

Onbekend

Percentage (%)

Aantal (N)

Percentage (%)

Totaal (N)

2008 - 2009

13.210

82,4%

640

4,0%

1.983

12,4%

193

1,2%

16.026

2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde

12.777 13.035 13.166 12.794 12.996 2.299 2.166 2.105 2.157 2.127 2.171 10 17 17 18 7 14

82,2% 80,9% 82,2% 82,6% 82,1% 77,5% 77,1% 74,5% 75,9% 76,8% 76,4% 90,9% 85,0% 85,0% 81,8% 63,6% 82,1%

597 615 602 654 622 254 230 228 242 238 238 0 2 2 1 2 1

3,8% 3,8% 3,8% 4,2% 3,9% 8,6% 8,2% 8,1% 8,5% 8,6% 8,4% 0,0% 10,0% 10,0% 4,5% 18,2% 8,3%

1.921 2.179 1.979 1.758 1.964 369 382 436 396 367 390 1 1 1 3 2 2

12,4% 13,5% 12,3% 11,4% 12,4% 12,4% 13,6% 15,4% 13,9% 13,3% 13,7% 9,1% 5,0% 5,0% 13,6% 18,2% 9,5%

241 284 279 277 255 45 32 58 47 36 44 0 0 0 0 0 0

1,6% 1,8% 1,7% 1,8% 1,6% 1,5% 1,1% 2,1% 1,7% 1,3% 1,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%

15.536 16.113 16.026 15.483 15.837 2.967 2.810 2.827 2.842 2.768 2.843 11 20 20 22 11 17

Pagina 56 van 145

Kantoor

Verkoop

2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde

1.871 1.731 1.705 1.748 1.736 1.758 428 435 400 409 391 413

78,2% 77,5% 74,7% 75,4% 77,0% 76,6% 74,7% 75,5% 73,4% 77,9% 76,4% 75,5%

213 190 186 212 202 201 41 40 42 30 36 38

8,9% 8,5% 8,2% 9,1% 9,0% 8,7% 7,2% 6,9% 7,7% 5,7% 7,0% 6,9%

288 292 348 324 296 310 81 90 88 72 71 80

12,0% 13,1% 15,2% 14,0% 13,1% 13,5% 14,1% 15,6% 16,1% 13,7% 13,9% 14,7%

22 21 43 33 22 28 23 11 15 14 14 15

0,9% 0,9% 1,9% 1,4% 1,0% 1,2% 4,0% 1,9% 2,8% 2,7% 2,7% 2,8%

2.394 2.234 2.282 2.317 2.256 2.297 573 576 545 525 512 546

* Proeftuin die inmiddels niet meer ingericht wordt.

Pagina 57 van 145

Tabel 19 Attestering in het tweede leerjaar van de tweede graad bso

A-attest Aantal (N) bso (2de lrj)


Crea en techniek*

Kantoor

B-attest

Percentage (%)

Aantal (N)

C-attest

Percentage (%)

Aantal (N)

Onbekend

Percentage (%)

Aantal (N)

Percentage (%)

Totaal (N)

2008 - 2009

13.796

86,2%

625

3,9%

1.355

8,5%

233

1,5%

16.009

2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde

13.511 13.192 13.516 13.709 13.545 2.077 1.982 1.801 1.837 1.912 1.922 10 11 14 9 17 12 2.067 1.971 1.787 1.828 1.895 1.910

85,7% 86,3% 86,7% 87,6% 86,5% 84,3% 82,9% 80,6% 84,8% 84,3% 83,4% 71,4% 91,7% 70,0% 75,0% 89,5% 79,2% 85,1% 84,1% 82,4% 85,9% 84,3% 83,4%

597 637 644 671 635 181 154 193 147 164 168 3 1 1 2 2 2 178 153 192 145 162 166

3,8% 4,2% 4,1% 4,3% 4,1% 7,3% 6,4% 8,6% 6,8% 7,2% 7,3% 21,4% 8,3% 5,0% 16,7% 10,5% 11,7% 7,3% 6,5% 8,9% 6,8% 7,2% 7,3%

1.408 1.234 1.222 1.057 1.255 180 216 193 156 149 179 1 0 4 1 0 1 179 216 189 155 149 178

8,9% 8,1% 7,8% 6,8% 8,0% 7,3% 9,0% 8,6% 7,2% 6,6% 7,8% 7,1% 0,0% 20,0% 8,3% 0,0% 7,8% 7,4% 9,2% 8,7% 7,3% 6,6% 7,8%

252 224 215 216 228 26 40 47 26 42 36 0 0 1 0 0 0 26 40 46 26 42 36

1,6% 1,5% 1,4% 1,4% 1,5% 1,1% 1,7% 2,1% 1,2% 1,9% 1,6% 0,0% 0,0% 5,0% 0,0% 0,0% 1,3% 1,1% 1,7% 2,1% 1,2% 1,9% 1,6%

15.768 15.287 15.597 15.653 15.663 2.464 2.392 2.234 2.166 2.267 2.305 14 12 20 12 19 15 2.450 2.380 2.214 2.154 2.248 2.289

Pagina 58 van 145

Verkoop

2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde

502 487 452 468 476 477

83,9% 81,3% 79,7% 83,9% 83,7% 81,3%

30 33 34 30 35 32

5,0% 5,5% 6,0% 5,4% 6,2% 5,5%

66 77 81 59 51 67

11,0% 12,9% 14,3% 10,6% 9,0% 11,4%

7 9 10 19 7 10

1,2% 1,5% 1,7% 3,3% 1,2% 1,8%

605 606 577 576 569 587


Pagina 59 van 145

Tabel 20 Attestering in het eerste leerjaar van de tweede graad tso

A-attest Aantal (N) tso (1ste lrj)

Studiegebied Handel tso

Handel

Handel-talen

B-attest

Percentage (%)

Aantal (N)

C-attest

Percentage (%)

Aantal (N)

Onbekend

Percentage (%)

Aantal (N)

Percentage (%)

Totaal (N)

2008 - 2009

17.485

80,8%

2.774

12,8%

1.317

6,1%

60

0,3%

21.636

2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009

17.084 16.826 16.792 16.833 17.004 3.934

81,5% 81,3% 81,7% 81,3% 81,3% 80,4%

2.640 2.614 2.609 2.676 2.663 673

12,6% 12,6% 12,7% 12,9% 12,7% 13,8%

1.153 1.183 1.093 1.094 1.168 269

5,5% 5,7% 5,3% 5,3% 5,6% 5,5%

78 73 64 93 74 16

0,4% 0,4% 0,3% 0,4% 0,4% 0,3%

20.955 20.696 20.558 20.696 20.908 4.892


3.636 3.525 3.416 3.401 3.582 2.973 2.772 2.712 2.613 2.636 2.741 961 864 813 803 765 841

80,0% 79,7% 78,9% 78,4% 79,5% 80,7% 80,1% 80,1% 78,9% 78,4% 79,5% 80,7% 80,7% 78,6% 79,7% 78,3% 79,5%

611 634 604 625 629 512 477 482 465 490 485 161 134 152 139 135 144

13,4% 14,3% 14,0% 14,4% 14,0% 13,9% 13,8% 14,2% 14,0% 14,6% 14,1% 13,5% 12,5% 14,7% 13,8% 13,8% 13,6%

278 254 293 287 276 200 206 185 227 213 206 69 72 69 66 74 70

6,1% 5,7% 6,8% 6,6% 6,1% 5,4% 6,0% 5,5% 6,9% 6,3% 6,0% 5,8% 6,7% 6,7% 6,5% 7,6% 6,6%

21 12 16 25 18 15 17 11 13 22 16 1 4 1 3 3 2

0,5% 0,3% 0,4% 0,6% 0,4% 0,4% 0,5% 0,3% 0,4% 0,7% 0,5% 0,1% 0,4% 0,1% 0,3% 0,3% 0,2%

4.546 4.425 4.329 4.338 4.506 3.700 3.472 3.390 3.318 3.361 3.448 1.192 1.074 1.035 1.011 977 1.058

Pagina 60 van 145

Tabel 21 Attestering in het tweede leerjaar van de tweede graad tso

A-attest Aantal (N) tso (2de lrj)


Handel

Handel-talen

B-attest

Percentage (%)

Aantal (N)

C-attest

Percentage (%)

Aantal (N)

Onbekend

Percentage (%)

Aantal (N)

Percentage (%)

Totaal (N)

2008 - 2009

18.565

81,1%

3049

13,3%

1187

5,2%

104

0,5%

22.905

2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde

17.787 17.542 17.304 17.280 17.696 4.176 4.122 3.802 3.784 3.708 3.918 3.121 3.132 2.878 2.926 2.875 2.986 1.055 990 924 858 833 932

80,9% 82,2% 82,3% 81,7% 81,6% 76,7% 78,2% 78,0% 80,1% 78,3% 78,2% 75,6% 77,8% 77,1% 79,8% 78,1% 77,6% 79,9% 79,4% 81,0% 81,0% 79,0% 80,1%

3007 2794 2743 2875 2.894 880 786 775 718 766 785 698 609 628 571 597 621 182 177 147 147 169 164

13,7% 13,1% 13,1% 13,6% 13,3% 16,2% 14,9% 15,9% 15,2% 16,2% 15,7% 16,9% 15,1% 16,8% 15,6% 16,2% 16,1% 13,8% 14,2% 12,9% 13,9% 16,0% 14,1%

1096 913 893 897 997 359 337 263 210 238 281 281 263 202 162 189 219 78 74 61 48 49 62

5,0% 4,3% 4,2% 4,2% 4,6% 6,6% 6,4% 5,4% 4,4% 5,0% 5,6% 6,8% 6,5% 5,4% 4,4% 5,1% 5,7% 5,9% 5,9% 5,3% 4,5% 4,6% 5,3%

96 97 75 87 92 32 26 32 13 26 26 27 20 23 7 22 20 5 6 9 6 4 6

0,4% 0,5% 0,4% 0,4% 0,4% 0,6% 0,5% 0,7% 0,3% 0,5% 0,5% 0,7% 0,5% 0,6% 0,2% 0,6% 0,5% 0,4% 0,5% 0,8% 0,6% 0,4% 0,5%

21.986 21.346 21.015 21.139 21.679 5.447 5.271 4.872 4.725 4.738 5.010 4.127 4.024 3.731 3.666 3.683 3.846 1.320 1.247 1.141 1.059 1.055 1.164

Pagina 61 van 145

Verhouding van de attesten in het eerste leerjaar van de tweede graad bso • • • •

•

•

In de geanalyseerde periode bedraagt het gemiddeld percentage uitgereikte A-attesten in het studiegebied Handel bso 76,4%. Dat is lager dan gemiddeld in het bso (82,1%). Het percentage B-attesten bedraagt gemiddeld 8,4%. Dat percentage is hoger dan gemiddeld in het bso (3,9%). Het percentage C-attesten bedraagt gemiddeld 13,7%. Dit is hoger dan gemiddeld in het bso (12,4%). In het eerste leerjaar van de tweede graad van de inmiddels opgedoekte proeftuin Crea en techniek bedroeg het percentage A-attesten 82,1% (14 leerlingen) en dat was hoger dan gemiddeld in het studiegebied Handel (76,4%). Het percentage B-attesten (8,3% - 1 leerling) was ongeveer even hoog als in het studiegebied (8,4%). Het percentage C-attesten (9,5% - 2 leerlingen) was lager dan gemiddeld in het studiegebied Handel (13,7%). Gemiddeld wordt in Kantoor aan 76,6% (1.758 leerlingen) van de leerlingen een A-attest uitgereikt. Dit percentage is ongeveer gelijk aan het gemiddelde van het studiegebied (76,4%). Het percentage B-attesten (8,7% - 201 leerlingen) is eveneens vergelijkbaar met het gemiddelde van het studiegebied (8,4%). Het percentage C-attesten (13,5% - 310 leerlingen) is eveneens vergelijkbaar met het gemiddelde van het studiegebied (13,7%). Gemiddeld wordt in Verkoop aan 75,5% (413 leerlingen) van de leerlingen een A-attest uitgereikt. Dit percentage is lager dan gemiddeld in het studiegebied (76,4%). Het percentage B-attesten (6,9% - 38 leerlingen) is lager dan gemiddeld in het studiegebied (8,4%). Het percentage C-attesten (14,7% - 80 leerlingen) is hoger dan gemiddeld in het studiegebied (13,7%).

Verhouding van de attesten in het tweede leerjaar van de tweede graad bso • • • •

•

Het percentage uitgereikte A-attesten in het tweede leerjaar van de tweede graad in het studiegebied Handel bso bedraagt gemiddeld 83,4%. Dat is lager is dan gemiddeld in het bso (86,5%). Het percentage B-attesten bedraagt gemiddeld 7,3%. Dit is hoger dan gemiddeld in het bso (4,1%). Het percentage C-attesten bedraagt gemiddeld 7,8%, wat ongeveer gelijk is aan het gemiddelde van het bso (8,0%). In het tweede leerjaar van de tweede graad van de inmiddels opgedoekte proeftuin Crea en techniek bedroeg het percentage A-attesten in bso 79,2% (12 leerlingen) en dat was lager dan het gemiddeld percentage van het studiegebied Handel (83,4%). Het percentage B-attesten (11,7% - 2 leerlingen) was hoger dan gemiddeld in het studiegebied (7,3%). Het percentage C-attesten (7,8%) was identiek aan dat van het studiegebied Handel (7,8%). Gemiddeld wordt in Kantoor aan 83,4% (1.910 leerlingen) van de leerlingen een A-attest uitgereikt. Dat is gelijk aan het percentage in het studiegebied (83,4%). Het percentage B-attesten (7,3% - 166 leerlingen) is even hoog als gemiddeld in het studiegebied (7,3%). Ook het percentage C-attesten (7,8% 178 leerlingen) is identiek aan het gemiddeld percentage van het studiegebied (7,8%).

Pagina 62 van 145

•

In Verkoop bedraagt het percentage A-attesten in het tweede leerjaar van de tweede graad 81,3% (477 leerlingen) en dat is lager dan gemiddeld in het studiegebied (83,4%). Het percentage B-attesten (5,5% - 32 leerlingen) is lager dan gemiddeld in het studiegebied (7,3%). Het percentage C-attesten (11,4% - 67 leerlingen) is hoger dan gemiddeld in het studiegebied (7,8%).

•

Als we de attestering van het eerste leerjaar van de tweede graad bso in het studiegebied Handel vergelijken met die van het tweede leerjaar, ligt het gemiddeld percentage leerlingen dat slaagt voor het tweede leerjaar 7,0% hoger dan in het eerste leerjaar. Het gemiddeld percentage B-attesten daalt met 1,1% en het gemiddeld percentage C-attesten daalt met 5,9%.

Verhouding van de attesten in het eerste leerjaar van de tweede graad tso • • • •

•

In de geanalyseerde periode bedraagt het percentage uitgereikte A-attesten in het studiegebied Handel tso gemiddeld 79,5%. Het percentage Aattesten in het studiegebied Handel tso is lager dan gemiddeld in het tso (81,3%). Het percentage B-attesten bedraagt gemiddeld 14,0%. Dat percentage is hoger dan gemiddeld in het tso (12,7%). Het percentage C-attesten bedraagt gemiddeld 6,1%. Dat percentage is iets hoger dan gemiddeld in het totale tso (5,6%). In het eerste leerjaar van de tweede graad Handel behaalt 79,5% (2.741 leerlingen) van de leerlingen een A-attest, wat identiek is aan het gemiddeld percentage van het studiegebied Handel (79,5%). Het percentage B-attesten bedraagt 14,1% (485 leerlingen), wat gelijkaardig is aan het gemiddeld percentage van het studiegebied (14,0%). Het percentage C-attesten (6,0% - 206 leerlingen) is ongeveer even hoog als gemiddeld in het studiegebied Handel (6,1%). Gemiddeld wordt in Handel-talen aan 79,5% (841 leerlingen) van de leerlingen een A-attest uitgereikt. Dit percentage is hetzelfde als het gemiddelde van het studiegebied (79,5%). Het percentage B-attesten bedraagt 13,6% (144 leerlingen), wat iets lager is dan gemiddeld in het studiegebied (14,0%). Het percentage C-attesten (6,6% - 70 leerlingen) is iets hoger dan gemiddeld in het studiegebied (6,1%).

Verhouding van de attesten in het tweede leerjaar van de tweede graad tso • • •

In de periode van 2008-2009 tot en met 2012-2013 bedraagt het percentage uitgereikte A-attesten in het studiegebied Handel tso gemiddeld 78,2%. Dit percentage is lager dan gemiddeld in het tso (81,6%). Het percentage B-attesten bedraagt gemiddeld 15,7%. Dat percentage is hoger dan gemiddeld in het tso (13,3%). Het percentage C-attesten bedraagt gemiddeld 5,6%. Dat percentage is eveneens hoger dan gemiddeld in het tso (4,6%).

Pagina 63 van 145

•

•

•

In het tweede leerjaar van de tweede graad Handel bedraagt het percentage A-attesten 77,6% (2.986 leerlingen) en dat is lager dan in het studiegebied Handel (78,2%). Het percentage B-attesten bedraagt 16,1% (621 leerlingen), wat hoger is dan in het studiegebied (15,7%). Het percentage C-attesten (5,7% - 219 leerlingen) is ongeveer even hoog als in het studiegebied Handel (5,6%). Gemiddeld wordt in Handel-talen aan 80,1% (932 leerlingen) van de leerlingen een A-attest uitgereikt, wat hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (78,2%). Het percentage B-attesten bedraagt 14,1% (164 leerlingen), wat lager is dan gemiddeld in het studiegebied (15,7%). Het percentage C-attesten (5,3% - 62 leerlingen) is ongeveer gelijk aan het gemiddelde van het studiegebied (5,6%). Als we de attestering van het eerste leerjaar van de tweede graad tso vergelijken met die van het tweede leerjaar in het studiegebied Handel, dan is het gemiddeld percentage leerlingen dat slaagt voor het tweede leerjaar 1,3% ligt dan in het eerste leerjaar. Het gemiddeld percentage B-attesten stijgt met 1,7% en het percentage C-attesten daalt met 0,5%.

Vergelijking attestering bso-tso •

In de geanalyseerde vijf schooljaren ligt het gemiddeld percentage A-attesten in het studiegebied Handel in de tweede graad bso (79,9%) hoger dan het gemiddeld percentage in tso (78,9%). Het gemiddeld percentage B-attesten is hoger in tso (14,9%) dan in bso (7,9%). Het gemiddeld percentage Cattesten is hoger in bso (10,8%) dan in tso (5,9%).

Pagina 64 van 145

4.2 Derde graad Tabel 22 Attestering in het eerste leerjaar van de derde graad bso

A-attest Aantal (N) bso (1ste lrj)


Commerciële en sociale technieken*

2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde

14.155 13.989 13.805 13.411 13.766 13.825 2.836 2.805 2.637 2.456 2.503 2.647 21 22 17 18 8 17

C-attest

Percentage (%) 85,5% 84,9% 85,3% 85,6% 86,4% 85,5% 83,7% 83,5% 82,4% 83,0% 83,9% 83,3% 91,3% 100,0% 89,5% 94,7% 100,0% 94,5%

Aantal (N) 1.977 2.050 1.915 1.775 1.734 1.890 449 461 453 405 379 429 1 0 1 1 0 1

Onbekend

Percentage (%) 11,9% 12,4% 11,8% 11,3% 10,9% 11,7% 13,3% 13,7% 14,1% 13,7% 12,7% 13,5% 4,3% 0,0% 5,3% 5,3% 0,0% 3,3%

Aantal (N) 425 442 458 479 430 447 103 95 112 99 103 102 1 0 1 0 0 0

Percentage (%) 2,6% 2,7% 2,8% 3,1% 2,7% 2,8% 3,0% 2,8% 3,5% 3,3% 3,5% 3,2% 4,3% 0,0% 5,3% 0,0% 0,0% 2,2%

Totaal (N) 16.557 16.481 16.178 15.665 15.930 16.162 3.388 3.361 3.202 2.960 2.985 3.179 23 22 19 19 8 18

Pagina 65 van 145

Kantoor

Verkoop


2.176 2.148 2.026 1.866 1.905 2.023 639 635 601 572 590 607

83,6% 84,0% 83,0% 83,9% 84,7% 83,7% 84,0% 81,1% 81,4% 79,9% 81,2% 81,5%

349 345 352 289 272 321 99 116 100 115 107 107

13,4% 13,5% 14,4% 13,0% 12,1% 13,3% 13,0% 14,8% 13,6% 16,1% 14,7% 14,4%

79 63 63 70 73 72 23 32 37 29 30 30

3,0% 2,5% 2,6% 3,1% 3,2% 3,0% 3,0% 4,1% 5,0% 4,1% 4,1% 4,1%

2.604 2.556 2.441 2.225 2.250 2.416 761 783 738 716 727 745


Pagina 66 van 145

Tabel 23 Attestering in het tweede leerjaar van de derde graad bso

Studiegetuigschrift Aantal (N) bso (2de lrj)


Commerciële en sociale technieken*

Kantoor

2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde 2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde

12.771 13.125 12.977 12.784 12.486 12.829 2.520 2.583 2.606 2.476 2.295 2.496 9 22 20 16 16 17 1.958 1.984 2.013 1.905 1.771 1.926

Percentage (%) 88,0% 88,0% 88,4% 88,9% 89,0% 88,5% 85,8% 84,0% 85,8% 87,2% 86,3% 85,8% 100,0% 91,7% 87,0% 88,9% 94,1% 91,2% 85,7% 83,4% 85,0% 86,6% 86,0% 85,3%

C-attest Aantal (N) 1.357 1.329 1.254 1.188 1.113 1.248 337 365 333 285 259 316 0 1 2 1 0 1 275 297 279 237 211 260

Onbekend

Percentage (%) 9,4% 8,9% 8,5% 8,3% 7,9% 8,6% 11,5% 11,9% 11,0% 10,0% 9,7% 10,9% 0,0% 4,2% 8,7% 5,6% 0,0% 4,4% 12,3% 13,0% 12,2% 11,1% 10,2% 11,5%

Aantal (N) 380 468 453 403 423 425 79 127 100 80 106 98 0 1 1 1 1 1 52 98 77 59 77 73

Percentage (%) 2,6% 3,1% 3,1% 2,8% 3,0% 2,9% 2,7% 4,1% 3,3% 2,8% 4,0% 3,4% 0,0% 4,2% 4,3% 5,6% 5,9% 4,4% 2,3% 4,1% 3,3% 2,7% 3,7% 3,2%

Totaal (N) 14.508 14.922 14.684 14.375 14.022 14.502 2.936 3.075 3.039 2.841 2.660 2.910 9 24 23 18 17 18 2.285 2.379 2.369 2.201 2.059 2.259

Pagina 67 van 145

Verkoop

2008 - 2009 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 gemiddelde

553 577 573 555 508 553

86,1% 85,9% 88,6% 89,2% 87,0% 87,3%

62 67 52 47 48 55

10,1% 10,4% 8,3% 7,8% 8,2% 8,7%

27 28 22 20 28 25

4,2% 4,2% 3,4% 3,2% 4,8% 3,9%

642 672 647 622 584 633


Pagina 68 van 145

Tabel 24 Attestering in het eerste leerjaar van de derde graad tso

A-attest Aantal (N) tso (1ste lrj)


Boekhouden-informatica

B-attest

Percentage (%)

Aantal (N)

C-attest

Percentage (%)

Aantal (N)

Onbekend

Percentage (%)

Aantal (N)

Percentage (%)

Totaal (N)

2008 - 2009

21.125

83,0%

1.341

5,3%

2.742

10,8%

242

1,0%

25.450


20.975 20.054 19.990 19.828 20.394 5.404 4.892 4.825 4.602 4.660 4.877 1.057 944 915 896 872 937

83,3% 83,5% 84,2% 84,2% 83,6% 81,4% 80,6% 82,6% 81,9% 82,5% 81,8% 82,1% 82,1% 80,8% 83,5% 83,2% 82,3%

1.334 1.334 1.282 1.226 1.303 515 526 486 493 498 504 99 84 104 91 89 93

5,3% 5,6% 5,4% 5,2% 5,3% 7,8% 8,7% 8,3% 8,8% 8,8% 8,4% 7,7% 7,3% 9,2% 8,5% 8,5% 8,2%

2.634 2.367 2.240 2.232 2.443 646 599 452 457 435 518 111 117 94 78 75 95

10,5% 9,9% 9,4% 9,5% 10,0% 9,7% 9,9% 7,7% 8,1% 7,7% 8,7% 8,6% 10,2% 8,3% 7,3% 7,2% 8,3%

227 272 228 256 245 74 56 75 64 54 65 20 5 20 8 12 13

0,9% 1,1% 1,0% 1,1% 1,0% 1,1% 0,9% 1,3% 1,1% 1,0% 1,1% 1,6% 0,4% 1,8% 0,7% 1,1% 1,1%

25.170 24.027 23.740 23.542 24.386 6.639 6.073 5.838 5.616 5.647 5.963 1.287 1.150 1.133 1.073 1.048 1.138

Pagina 69 van 145

Handel

Informaticabeheer

Secretariaat-talen


2.604 2.356 2.367 2.227 2.377 2.386 688 587 598 595 606 615 1.055 1.005 945 884 805 939

83,4% 82,2% 84,2% 82,4% 84,4% 83,3% 70,9% 67,7% 75,1% 73,7% 73,5% 72,1% 83,8% 84,5% 86,0% 85,6% 84,0% 84,7%

256 264 227 258 253 252 75 98 71 61 79 77 85 80 84 83 77 82

8,2% 9,2% 8,1% 9,5% 9,0% 8,8% 7,7% 11,3% 8,9% 7,6% 9,6% 9,0% 6,8% 6,7% 7,6% 8,0% 8,0% 7,4%

234 221 182 181 162 196 194 172 114 141 134 151 107 89 62 57 64 76

7,5% 7,7% 6,5% 6,7% 5,8% 6,8% 20,0% 19,8% 14,3% 17,5% 16,2% 17,7% 8,5% 7,5% 5,6% 5,5% 6,7% 6,8%

28 25 34 37 24 30 14 10 13 10 6 11 12 16 8 9 12 11

0,9% 0,9% 1,2% 1,4% 0,9% 1,0% 1,4% 1,2% 1,6% 1,2% 0,7% 1,2% 1,0% 1,3% 0,7% 0,9% 1,3% 1,0%

3.122 2.866 2.810 2.703 2.816 2.863 971 867 796 807 825 853 1.259 1.190 1.099 1.033 958 1.108

Pagina 70 van 145

Tabel 25 Attestering in het tweede leerjaar van de derde graad tso

Diploma Aantal (N) tso (2de lrj)


Boekhouden-informatica


19.991 20.403 20.371 19.648 19.377 19.958 5.144 5.222 4.739 4.744 4.466 4.863 1.020 1.026 895 884 850 935

C-attest

Percentage (%) 93,0% 92,6% 92,8% 93,5% 93,2% 93,0% 91,8% 91,7% 91,6% 92,8% 92,5% 92,1% 90,7% 92,1% 91,5% 93,9% 92,7% 92,1%

Aantal (N) 1.373 1.487 1.398 1.211 1.285 1.351 418 435 397 334 336 384 96 83 77 52 64 74

Onbekend

Percentage (%) 6,4% 6,7% 6,4% 5,8% 6,2% 6,3% 7,5% 7,6% 7,7% 6,5% 7,0% 7,3% 8,5% 7,5% 7,9% 5,5% 7,0% 7,3%

Aantal (N) 136 144 182 165 137 153 39 38 40 33 27 35 9 5 6 5 3 6

Percentage (%) 0,6% 0,7% 0,8% 0,8% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,8% 0,6% 0,6% 0,7% 0,8% 0,4% 0,6% 0,5% 0,3% 0,6%

Totaal (N) 21.500 22.034 21.951 21.024 20.799 21.462 5.601 5.695 5.176 5.111 4.829 5.282 1.125 1.114 978 941 917 1.015

Pagina 71 van 145

Handel

Informaticabeheer

Secretariaat-Talen


2.337 2.537 2.305 2.347 2.193 2.344 619 638 564 590 569 596 1.168 1.021 975 923 854 988

92,6% 92,4% 92,1% 93,0% 92,8% 92,6% 88,3% 86,4% 86,2% 89,9% 90,3% 88,2% 93,4% 93,1% 93,8% 93,3% 92,8% 93,3%

168 191 187 162 152 172 79 94 79 60 58 74 75 67 54 60 62 64

6,7% 7,0% 7,5% 6,4% 6,4% 6,8% 11,3% 12,7% 12,1% 9,1% 9,2% 10,9% 6,0% 6,1% 5,2% 6,1% 6,7% 6,0%

20 18 12 16 17 17 3 6 11 6 3 6 7 9 11 6 4 7

0,8% 0,7% 0,5% 0,6% 0,7% 0,7% 0,4% 0,8% 1,7% 0,9% 0,5% 0,9% 0,6% 0,8% 1,1% 0,6% 0,4% 0,7%

2.525 2.746 2.504 2.525 2.362 2.532 701 738 654 656 630 676 1.250 1.097 1.040 989 920 1.059

Verhouding van de attesten in het eerste leerjaar van de derde graad bso • • •

In de geanalyseerde periode bedraagt het percentage uitgereikte A-attesten in het studiegebied Handel bso gemiddeld 83,3% (2.647 leerlingen). Dat percentage is lager dan gemiddeld in het bso (85,5%). Het percentage C-attesten bedraagt gemiddeld 13,5% (429 leerlingen). Dit is hoger dan gemiddeld in het bso (11,7%). In het eerste leerjaar van de derde graad van de inmiddels opgedoekte proeftuin Commerciële en sociale technieken bedroeg het percentage A-attesten 94,5% (17 leerlingen) en dat was veel hoger dan gemiddeld in het studiegebied Handel (83,3%). Het percentage C-attesten (3,3% - 1 leerling) was veel lager dan gemiddeld in het studiegebied Handel (13,5%), maar het betrof hier slechts lage leerlingenaantallen. Pagina 72 van 145

• •

Gemiddeld wordt in Kantoor aan 83,7% (2.023 leerlingen) van de leerlingen een A-attest uitgereikt, wat ongeveer gelijk is aan het gemiddelde van het studiegebied (83,3%). Het percentage C-attesten (13,3%) is ongeveer even hoog als gemiddeld in het studiegebied (13,5%). Gemiddeld wordt in Verkoop aan 81,5% (607 leerlingen) van de leerlingen een A-attest uitgereikt, wat lager is dan gemiddeld in het studiegebied (83,3%). Het percentage C-attesten (14,4% - 107 leerlingen) is hoger dan gemiddeld in het studiegebied (13,5%).

Verhouding van de attesten in het tweede leerjaar van de derde graad bso • • •

• •

•

In de periode van 2008-2009 tot en met 2012-2013 bedraagt het percentage uitgereikte getuigschriften in het studiegebied Handel bso gemiddeld 85,8% (2.496 leerlingen). Dat percentage is lager dan gemiddeld in het bso (88,5%). Het percentage C-attesten bedraagt gemiddeld 10,9% (316 leerlingen) en is hoger dan gemiddeld in het bso (8,6%). In het tweede leerjaar van de derde graad van de inmiddels opgedoekte proeftuin Commerciële en sociale technieken bedroeg het percentage getuigschriften 91,2% (17 leerlingen) en dat was hoger dan gemiddeld in het studiegebied Handel (85,8%). Het percentage C-attesten (4,4% - 1 leerling) was lager dan gemiddeld in het studiegebied Handel (10,9%), maar het betrof hier lage leerlingenaantallen. Gemiddeld wordt in Kantoor aan 85,3% (1.926 leerlingen) van de leerlingen een getuigschrift uitgereikt, wat ongeveer gelijk is aan het gemiddelde van het studiegebied (85,8%). Het percentage C-attesten (11,5%) was eveneens gelijkaardig aan het gemiddelde van het studiegebied (10,9%). Gemiddeld wordt in Verkoop aan 87,3% (553 leerlingen) van de leerlingen een getuigschrift uitgereikt, wat hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (85,8%). Het percentage C-attesten (8,7%) is lager dan gemiddeld in het studiegebied (10,9%). Als we de attestering van het eerste leerjaar van de derde graad bso vergelijken met die van het tweede leerjaar in het studiegebied Handel, ligt het gemiddeld percentage leerlingen dat slaagt voor het tweede leerjaar 2,5% hoger dan in het eerste leerjaar. Het gemiddeld percentage C-attesten daalt met 2,6%.

Verhouding van de attesten in het eerste leerjaar van de derde graad tso • • •

In de periode van 2008-2009 tot en met 2012-2013 bedraagt het percentage uitgereikte A-attesten in het studiegebied Handel tso gemiddeld 81,8% (4.877 leerlingen). Dit percentage is lager dan gemiddeld in het tso (83,6%). Het percentage B-attesten bedraagt gemiddeld 8,4% (504 leerlingen). Dat percentage is hoger dan gemiddeld in het tso (5,3%). Het percentage C-attesten bedraagt gemiddeld 8,7% (518 leerlingen). Dat percentage is lager dan gemiddeld in het tso (10,0%).

Pagina 73 van 145

•

•

•

•

In het eerste leerjaar van de derde graad Boekhouden-informatica bedraagt het percentage A-attesten 82,3% (937 leerlingen) en dat is iets hoger dan gemiddeld in het studiegebied Handel (81,8%). Het percentage B-attesten (8,2%) is ongeveer gelijk aan het gemiddelde van het studiegebied (8,4%). Het percentage C-attesten (8,3% - 95 leerlingen) is iets lager dan gemiddeld in het studiegebied Handel (8,7%). Gemiddeld wordt in Handel aan 83,3% (2.386 leerlingen) van de leerlingen een A-attest uitgereikt, wat hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (81,8%). Het percentage B-attesten (8,8%) is iets hoger dan in het studiegebied (8,4%). Het percentage C-attesten (6,8% - 196 leerlingen) is lager dan gemiddeld in het studiegebied (8,7%). In Informaticabeheer bedraagt het percentage A-attesten 72,1% (615 leerlingen) en dat is lager dan gemiddeld in het studiegebied (81,8%). Het percentage B-attesten (9,0%) is iets hoger dan gemiddeld in het studiegebied (8,4%). Het percentage C-attesten (17,7% - 151 leerlingen) is hoger dan gemiddeld in het studiegebied (8,7%). Gemiddeld wordt in Secretariaat-talen aan 84,7% (939 leerlingen) van de leerlingen een A-attest uitgereikt, wat hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (81,8%). Het percentage B-attesten (7,4%) is lager dan gemiddeld in het studiegebied (8,4%). Het percentage C-attesten (6,8% - 76 leerlingen) is lager dan gemiddeld in het studiegebied (8,7%).

Verhouding van de attesten in het tweede leerjaar van de derde graad tso • • •

• • •

•

In de geanalyseerde periode bedraagt het percentage uitgereikte diploma’s in het studiegebied Handel tso gemiddeld 92,1% (4.863 leerlingen). Dit is lager dan gemiddeld in het tso (93,0%). Het percentage C-attesten bedraagt gemiddeld 7,3% (384 leerlingen). Dat percentage is hoger dan gemiddeld in het tso (6,3%). In het tweede leerjaar van de derde graad Boekhouden-informatica bedraagt het percentage diploma’s 92,1% (935 leerlingen) en dat is gelijk aan het gemiddeld percentage in het studiegebied Handel (92,1%). Het percentage C-attesten (7,3% - 74 leerlingen) ligt even hoog als gemiddeld in het studiegebied Handel (7,3%). Gemiddeld wordt in Handel aan 92,6% (2.344 leerlingen) van de leerlingen een diploma uitgereikt, wat ongeveer gelijk is aan het gemiddelde van het studiegebied (92,1%). Het percentage C-attesten (6,8% - 172 leerlingen) is eveneens gelijkaardig aan het gemiddelde van het studiegebied (7,3%). In Informaticabeheer bedraagt het percentage diploma’s 88,2% (596 leerlingen) en dit is lager dan gemiddeld in het studiegebied (92,1%). Het percentage C-attesten (10,9% - 74 leerlingen) is hoger dan gemiddeld in het studiegebied (7,3%). Gemiddeld wordt in Secretariaat-talen aan 93,3% (988 leerlingen) van de leerlingen een diploma uitgereikt, wat hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (92,1%). Het percentage C-attesten (6,0% - 64 leerlingen) is lager dan gemiddeld in het studiegebied Handel (7,3%). Als we de attestering van het eerste leerjaar van de derde graad tso vergelijken met die van het tweede leerjaar in het studiegebied Handel, ligt het gemiddeld percentage leerlingen dat slaagt voor het tweede leerjaar 10,3% hoger dan in het eerste leerjaar. Het gemiddeld percentage C-attesten daalt met 1,4%. Pagina 74 van 145

Vergelijking attestering bso-tso In de geanalyseerde periode is het gemiddeld percentage A-attesten/getuigschriften in het studiegebied Handel in de derde graad bso (84,6%) lager dan het gemiddeld percentage A-attesten/diploma’s in tso (87,0%). Het gemiddeld percentage C-attesten is hoger in bso (12,2%) dan in tso (8,0%).

Pagina 75 van 145

4.3 Specialisatiejaar (bso) en Se-n-Se (tso) Tabel 26 Attestering in het specialisatiejaar

Diploma Aantal (N) bso


Kantooradministratie en gegevensbeheer


9.841 10.517 10.750 10.822 10.899 10.566 2.208 2.102 2.177 2.191 2.067 2.149 1.610 1.517 1.561 1.608 1.504 1.560

C-attest

Percentage (%) 91,4% 90,9% 91,4% 91,8% 91,5% 91,4% 93,5% 92,4% 93,4% 93,2% 93,4% 93,2% 93,6% 93,1% 94,4% 93,6% 94,1% 93,8%

Aantal (N) 650 736 680 652 670 678 117 124 107 114 106 114 86 80 64 78 70 76

Onbekend

Percentage (%) 6,0% 6,4% 5,8% 5,5% 5,6% 5,9% 5,0% 5,5% 4,6% 4,8% 4,8% 4,9% 5,0% 4,9% 3,9% 4,5% 4,4% 4,5%

Aantal (N) 272 319 327 310 341 314 37 49 46 47 41 44 25 32 28 32 25 28

Percentage (%) 2,5% 2,8% 2,8% 2,6% 2,9% 2,7% 1,6% 2,2% 2,0% 2,0% 1,9% 1,9% 1,5% 2,0% 1,7% 1,9% 1,6% 1,7%

Totaal (N) 10.763 11.572 11.757 11.784 11.910 11.557 2.362 2.275 2.330 2.352 2.214 2.307 1.721 1.629 1.653 1.718 1.599 1.664

Pagina 76 van 145

Logistiek

Verkoop en vertegenwoordiging

Winkelbeheer en etalage


124 120 131 101 102 116 85 112 95 104 136 106 389 353 390 378 325 367

94,7% 88,2% 89,7% 92,7% 91,1% 91,2% 90,4% 91,1% 86,4% 90,4% 90,1% 89,7% 93,5% 91,2% 92,6% 92,2% 92,3% 92,4%

6 13 10 6 8 9 6 8 12 9 10 9 19 23 21 21 18 20

4,6% 9,6% 6,8% 5,5% 7,1% 6,8% 6,4% 6,5% 10,9% 7,8% 6,6% 7,6% 4,6% 5,9% 5,0% 5,1% 5,1% 5,1%

1 3 5 2 2 3 3 3 3 2 5 3 8 11 10 11 9 10

0,8% 2,2% 3,4% 1,8% 1,8% 2,1% 3,2% 2,4% 2,7% 1,7% 3,3% 2,7% 1,9% 2,8% 2,4% 2,7% 2,6% 2,5%

131 136 146 109 112 127 94 123 110 115 151 119 416 387 421 410 352 397

Pagina 77 van 145

Tabel 27 Attestering in Se-n-Se

Certificaat Aantal (N) tso


Administratie vrije beroepen

Commercieel webverkeer


1.556 2.094 2.124 2.133 2.236 2.029 243 247 224 228 205 229 38 45 40 34 23 36 16 9 11 13 11 12

C-attest

Percentage (%) 87,3% 86,3% 83,6% 84,6% 84,8% 85,2% 88,4% 82,9% 80,3% 79,4% 82,0% 82,6% 95,0% 81,8% 95,2% 89,5% 92,0% 90,0% 88,9% 56,3% 68,8% 61,9% 64,7% 68,2%

Aantal (N) 137 224 268 237 238 221 16 32 32 34 23 27 2 6 2 3 1 3 2 5 4 7 6 5

Onbekend

Percentage (%) 7,7% 9,2% 10,5% 9,4% 9,0% 9,3% 5,8% 10,7% 11,5% 11,8% 9,2% 9,9% 5,0% 10,9% 4,8% 7,9% 4,0% 7,0% 11,1% 31,3% 25,0% 33,3% 35,3% 27,3%

Aantal (N) 89 108 149 150 162 131 16 19 23 25 22 21 0 4 0 1 1 1 0 2 1 1 0 1

Percentage (%) 5,0% 4,5% 5,9% 6,0% 6,1% 5,5% 5,8% 6,4% 8,2% 8,7% 8,8% 7,6% 0,0% 7,3% 0,0% 2,6% 4,0% 3,0% 0,0% 12,5% 6,3% 4,8% 0,0% 4,5%

Totaal (N) 1.782 2.426 2.541 2.520 2.636 2.381 275 298 279 287 250 278 40 55 42 38 25 40* 18 16 16 21 17 18

Pagina 78 van 145

Immobiliënbeheer

Internationaal transport en goederenverzending

KMO-administratie

KMO-ondernemerschap*


20 13 13 9 25 16 60 40 32 34 27 39 33 33 29 23 29 29 1 1 0 0 2 1

90,9% 81,3% 68,4% 56,3% 89,3% 79,2% 84,5% 69,0% 74,4% 79,1% 87,1% 78,5% 86,8% 97,1% 80,6% 82,1% 93,5% 88,0% 50,0% 100,0% 0,0% 0,0% 100,0% 50,0%

1 1 4 4 3 3 2 12 3 3 3 5 4 0 5 1 2 2 0 0 0 1 0 0

4,5% 6,3% 21,1% 25,0% 10,7% 12,9% 2,8% 20,7% 7,0% 7,0% 9,7% 9,3% 10,5% 0,0% 13,9% 3,6% 6,5% 7,2% 0,0% 0,0% 0,0% 33,3% 0,0% 12,5%

1 2 2 3 0 2 9 6 8 6 1 6 1 1 2 4 0 2 1 0 0 2 0 1

4,5% 12,5% 10,5% 18,8% 0,0% 7,9% 12,7% 10,3% 18,6% 14,0% 3,2% 12,2% 2,6% 2,9% 5,6% 14,3% 0,0% 4,8% 50,0% 0,0% 0,0% 66,7% 0,0% 37,5%

22 16 19 16 28 20 71 58 43 43 31 49 38 34 36 28 31* 33 2 1 0 3 2 2

Pagina 79 van 145

Medico-sociale administratie

Verkoop en distributie


57 79 77 97 69 76 18 27 22 18 19 21

87,7% 91,9% 81,9% 83,6% 75,0% 83,7% 94,7% 84,4% 75,9% 81,8% 79,2% 82,5%

5 5 8 12 6 7 0 3 6 3 2 3

7,7% 5,8% 8,5% 10,3% 6,5% 7,9% 0,0% 9,4% 20,7% 13,6% 8,3% 11,1%

3 2 9 7 17 8 1 2 1 1 3 2

4,6% 2,3% 9,6% 6,0% 18,5% 8,4% 5,3% 6,3% 3,4% 4,5% 12,5% 6,3%

65 86 94 116 92 91 19 32 29 22 24 25

* Deze Se-n-Se wordt inmiddels niet meer ingericht.

Verhouding van de attesten in het specialisatiejaar • • •

• • •

In de geanalyseerde periode bedraagt het percentage uitgereikte diploma’s in het studiegebied Handel gemiddeld 93,2% (2.149 leerlingen). Dit is hoger dan het gemiddeld percentage van het bso (91,4%). Het percentage C-attesten bedraagt gemiddeld 4,9% (114 leerlingen). Dit is lager dan gemiddeld in het bso (5,9%). Het gemiddeld percentage diploma’s in het specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer bedraagt 93,8% (1.560 leerlingen), wat iets hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (93,2%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 4,5% (76 leerlingen) ,wat iets lager is dan gemiddeld in het studiegebied (4,9%). In Logistiek wordt aan 91,2% (116 leerlingen) van de leerlingen een diploma uitgereikt. Dit is lager dan gemiddeld in het studiegebied (93,2%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 6,8% (9 leerlingen), wat hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (4,9%). Het gemiddeld percentage diploma’s in Verkoop en vertegenwoordiging bedraagt 89,7% (106 leerlingen), wat lager is dan gemiddeld in het studiegebied (93,2%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 7,6% (9 leerlingen), wat hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (4,9%). In Winkelbeheer en etalage wordt aan 92,4% (367 leerlingen) van de leerlingen een diploma uitgereikt. Dit is iets lager dan gemiddeld in het studiegebied (93,2%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 5,1% (20 leerlingen), wat vrijwel gelijk is aan het gemiddelde van het studiegebied (4,9%). Pagina 80 van 145

Verhouding van de attesten in Se-n-Se • • • • • •

•

•

• •

•

In de geanalyseerde periode bedraagt het percentage uitgereikte certificaten in de Se-n-Se van het studiegebied Handel gemiddeld 82,6% (229 leerlingen). Dit is lager dan het gemiddeld percentage van het totale tso (85,2%). Het percentage C-attesten bedraagt gemiddeld 9,9% (27 leerlingen). Dit is iets hoger dan gemiddeld in het totale tso (9,3%). Het gemiddeld percentage certificaten in Administratie vrije beroepen bedraagt 90,0% (36 leerlingen), wat hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (82,6%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 7,0%, wat lager is dan gemiddeld in het studiegebied (9,9%). In Commercieel webverkeer wordt aan 68,2% (12 leerlingen) van de leerlingen een certificaat uitgereikt. Dit is veel lager dan gemiddeld in het studiegebied (82,6%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 27,3% (5 leerlingen), wat veel hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (9,9%). Het gemiddeld percentage certificaten in Immobiliënbeheer bedraagt 79,2% (16 leerlingen), wat lager is dan gemiddeld in het studiegebied (82,6%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 12,9%, wat hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (9,9%). In Internationaal transport en goederenverzending wordt aan 78,5% (39 leerlingen) van de leerlingen een certificaat uitgereikt. Dit is iets lager dan gemiddeld in het studiegebied (82,6%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 9,3% (5 leerlingen), wat gezien het lage aantal leerlingen gelijkaardig is aan het gemiddelde van het studiegebied (9,9%). Het gemiddeld percentage certificaten in KMO-administratie bedraagt 88,0% (29 leerlingen), wat iets hoger is dan in het studiegebied (82,6%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 7,2%, wat iets lager is dan gemiddeld in het studiegebied (9,9%). Maar gezien de lage leerlingenaantallen moeten we voorzichtig zijn met uitspraken over deze Se-n-Se. In de inmiddels niet meer ingerichte Se-n-Se KMO-ondernemerschap werd aan 50,0% (1 leerling) van de leerlingen een certificaat uitgereikt. Dit is veel lager dan gemiddeld in het studiegebied (82,6%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedroeg 12,5%, wat hoger is dan in het totale studiegebied (9,9%). In dit leerjaar is de attestering voor 37,5% van de leerlingen onbekend. Maar deze cijfers moeten gerelativeerd worden aangezien deze Se-n-Se inmiddels niet meer wordt ingericht. Het gemiddeld percentage certificaten in Medico-sociale administratie bedraagt 83,7% (76 leerlingen), wat hoger is dan gemiddeld in het studiegebied (82,6%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 7,9% (7 leerlingen), wat lager is dan gemiddeld in het studiegebied (9,9%). In Verkoop en distributie wordt aan 82,5% (21 leerlingen) van de leerlingen een certificaat uitgereikt. Dit is ongeveer even hoog als gemiddeld in het studiegebied (82,6%). Het gemiddeld percentage C-attesten bedraagt 11,1% (3 leerlingen), wat gelijkaardig is aan het gemiddelde van het studiegebied (9,9%). Vergelijking attestering specialisatiejaren – Se-n-Se Het gemiddeld percentage uitgereikte diploma’s (93,2% - 2.149 leerlingen) in de specialisatiejaren in dit studiegebied is hoger dan het percentage uitgereikte certificaten in de Se-n-Se (82,6% - 229 leerlingen). Het gemiddeld percentage C-attesten is lager in de specialisatiejaren (4,9%) dan in de Sen-se (9,9%). Pagina 81 van 145

5 Aansluiting met het hoger onderwijs De analyse van de aansluiting tussen het voltijds secundair onderwijs en het hoger onderwijs wordt opgedeeld per onderwijsvorm. Eerst wordt een overzicht geboden van de inhoudelijk verwante opleidingen in het hoger beroepsonderwijs (HBO5) en het hoger onderwijs. Vervolgens geeft een overzichtstabel de uitstroomcijfers weer van de leerlingen die in het schooljaar 2011-2012 een diploma secundair onderwijs behaalden en als student instroomden in het hoger onderwijs tijdens het academiejaar 2012-2013. Hierbij wordt het gemiddeld studierendement van deze leerlingen weergegeven, wat een indicator is voor het welslagen in het hoger onderwijs. Het studierendement is de verhouding van het totaal aantal behaalde studiepunten ten opzichte van het aantal studiepunten waarvoor men was ingeschreven. Ten derde geven tabellen per studierichting uit het secundair onderwijs een overzicht van de opleidingen waarin leerlingen die deze studierichting gevolgd hebben, instromen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de doorstroom naar professionele en academische bachelor. Enkel de inhoudelijk verwante opleidingen worden opgenomen. De andere opleidingen worden samengenomen in de categorie ‘totaal van de (N) inhoudelijk niet-verwante opleidingen’. Ook hier wordt het gemiddeld studierendement vermeld. Als bijkomende informatie zijn per studierichting tabellen overgenomen van Onderwijskiezer2, die informatie verschaffen over het studierendement per studierichting van waaruit leerlingen doorstromen naar het hoger onderwijs. Hierbij wordt het gemiddelde genomen van zes academiejaren. Daarnaast wordt nagegaan hoeveel studenten een bachelordiploma behaalden na drie, vier en vijf jaar. Er zijn slechts gegevens beschikbaar van zodra er minstens dertig leerlingen doorstromen. Voor studierichtingen waar dit niet het geval is, wordt er geen tabel voorzien. Voor Se-n-se en de voorbereidende jaren is de informatie in dit rapport beperkt tot het overzicht van inhoudelijk verwante opleidingen in HBO5 en het hoger onderwijs. Cijfers over de instroom vanuit Se-n-Se en de voorbereidende leerjaren zijn niet beschikbaar, waardoor de instroom in het hoger (beroeps)onderwijs en het studierendement niet besproken worden.

2

Alle gegevens en extra informatie zijn beschikbaar op www.onderwijskiezer.be

Pagina 82 van 145

5.1 Beroepssecundair onderwijs 5.1.1 Overzicht van de inhoudelijk verwante opleidingen in het hoger (beroeps)onderwijs Tabel 30 Inhoudelijk verwante opleidingen in het hoger (beroeps)onderwijs voor het specialisatiejaar in het studiegebied Handel

Specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer

Logistiek

Verkoop en vertegenwoordiging

Hoger beroepsonderwijs

Professionele bachelor

Academische bachelor

Arbeidsorganisatie Bedrijfsbeleid Bedrijfsorganisatie Boekhouden Hotel- en cateringmanagement Informatica Informatica-programmering Logistiek, transport en mobiliteit Marketing Meertalig secretariaat Reclame, marketing en public relations Verzekeringen Bedrijfsorganisatie Boekhouden Hotel- en cateringmanagement Informatica Informatica-programmering Logistiek, transport en mobiliteit Verkeerskunde Verzekeringen

Bedrijfsmanagement Communicatiemanagement Informatiemanagement en multimedia: informatiesystemen Multimedia en communicatietechnologie Office management Onderwijs: secundair onderwijs Toegepaste informatica Vastgoed

/

Bedrijfsmanagement Logistiek

/

Bedrijfsbeleid Hotel- en cateringmanagement Marketing Meertalig secretariaat Ondernemingscommunicatie Reclame, marketing en public relations

Bedrijfsmanagement

/

Pagina 83 van 145

Winkelbeheer en etalage

Bedrijfsorganisatie Hotel- en cateringmanagement Logistiek, transport en mobiliteit Marketing Reclame, marketing en public relations

Interieurvormgeving Retailmanagement Toerisme en recreatiemanagement

/

5.1.2 Deelnemingsgraad en slaagcijfers in het eerste jaar hoger onderwijs Tabel 31 Deelnemingsgraad en gemiddeld studierendement van studenten met een vooropleiding (specialisatiejaar) in bso in het studiegebied Handel

Aantal (N) uitstrom ers SO (2011 – 2012) bso Studiegebied Handel bso Kantooradministratie en gegevensbeheer Logistiek Verkoop en vertegenwoordiging Winkelbeheer en etalage NVT*

Aantal (N) studenten HO (2012 – 2013) Professionele bachelor


Totaal

Percentage (%) van de uitstroom Professionele bachelor


Totaal

Gemiddeld studierendement (%) Professionele bachelor


10.076

1.536

89

1.625

15,2%

0,9%

16,1%

38,1%

32,0%

2.185

678

29

707

31,0%

1,3%

32,4%

30,9%

13,7%

1.598

560

26

586

35,0%

1,6%

36,7%

30,8%

12,5%

97

21

0

21

21,6%

0,0%

21,6%

21,5%

102

24

0

24

23,5%

0,0%

23,5%

30,3%

375

69

3

72

18,4%

0,8%

19,2%

33,1%

13

4

0

4

23,9%

* Dit betreft uitstromers uit opleidingen niet-voltijds secundair onderwijs.

Pagina 84 van 145

Tabel 32 Studiekeuze (PBA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in het specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer (2012-2013)

Opleiding professionele bachelor

Aantal studenten

Bedrijfsmanagement

Inhoudelijk verwante opleidingen

Inhoudelijk niet-verwante opleidingen

Gemiddeld studierendement

219

24,8%

Onderwijs: secundair onderwijs

51

37,7%

Office management

48

37,1%

Toegepaste informatica

22

20,8%

Communicatiemanagement

11

13,1%

Vastgoed

5

5,7%

Multimedia en communicatietechnologie Informatiemanagement en multimedia: informatiesystemen Totaal (27)

3

96,1%

2

33,0%

199

35,6%

560

30,8%

Totaal

Tabel 33 Studiekeuze (ABA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in het specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer (2012-2013)

Opleiding academische bachelor Inhoudelijk niet-verwante opleidingen

Aantal studenten Totaal (13)

Totaal


26

12,5%

26

12,5%

Tabel 34 Studiekeuze (PBA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in het specialisatiejaar Logistiek (2012-2013)

Opleiding professionele bachelor Inhoudelijk verwante opleidingen

Aantal studenten

Bedrijfsmanagement Logistiek


Totaal (5) Totaal


13

10,5%

1

86,7%

7

31,9%

21

21,5%

Pagina 85 van 145

Tabel 35 Studiekeuze (PBA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in het specialisatiejaar Verkoop en vertegenwoordiging (2012-2013)


Aantal studenten

Bedrijfsmanagement


Totaal (11) Totaal

Gemiddeld studierendement 5

39,3%

19

27,4%

24

30,3%

Tabel 36 Studiekeuze (PBA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in het specialisatiejaar Winkelbeheer en etalage (2012-2013)


Aantal studenten


Interieurvormgeving

3

91,7%

Retailmanagement

2

92,5%

Toerisme en recreatiemanagement

2

26,3%

62

28,6%

69

33,1%


Totaal (14) Totaal

Tabel 37 Studiekeuze (ABA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in het specialisatiejaar Winkelbeheer en etalage (2012-2013)

Opleiding academische bachelor Inhoudelijk niet-verwante opleidingen

Aantal studenten Totaal (3)

Totaal

Gemiddeld studierendement 3

23,9%

3

23,9%

Pagina 86 van 145

5.1.3 Informatie Onderwijskiezer Tabel 38 Gemiddeld studierendement (2007-2012) van studenten in de PBA met een vooropleiding in het specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer


Bedrijfsmanagement

Aantal Participatie- Gemiddeld studenten graad SR

SR 0%

SR 1-24%

SR 25-49%

SR 50-84%

SR 85-100%

SR nvt

1.233

12,88%

25,41%

454

300

140

168

82

89

Office management

466

4,87%

30,35%

134

100

71

63

42

56

Sociaal werk

417

4,36%

23,77%

178

64

59

33

34

49


407

4,25%

34,19%

124

71

58

60

51

43

Onderwijs: kleuteronderwijs

351

3,67%

41,57%

103

67

27

48

78

28

Onderwijs: lager onderwijs

238

2,49%

27,21%

68

65

22

26

19

38


207

2,16%

22,33%

83

38

10

21

13

42

Orthopedagogie

122

1,27%

28,06%

36

42

14

13

15

2


101

1,05%

21,10%

40

27

15

11

4

4

Hotelmanagement

101

1,05%

21,10%

40

27

15

11

4

4

Toerisme- en recreatiemanagement

79

0,83%

23,37%

28

20

12

9

4

6

Multimedia en communicatietechnologie

44

0,46%

33,65%

14

10

3

2

9

6

Verpleegkunde

44

0,46%

29,95%

13

9

6

8

3

5

Informatiemanagement en multimedia

38

0,40%

43,45%

3

9

8

10

3

5

Journalistiek

33

0,34%

25,73%

9

9

4

8

Vastgoed

33

0,34%

32,18%

7

8

6

7

3 2

3

Pagina 87 van 145

Agro- en biotechnologie

30

0,31%

39,65%

7

5

4

6

3

5

Interieurvormgeving

30

0,31%

30,00%

13

4

3

6

2

2

Tabel 39 Percentage behaalde bachelordiploma’s (2007-2012) vanuit het specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer

Aantal studenten Aantal studenten rechtstreeks naar HO Participatiegraad

6.832 2.436 35,66% Bachelordiploma behaald


Geen bachelordiploma behaald Academische bachelor

na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 5 jaar

6,53%

7,02%

3,98%

0,16%

0,16%

0,12%

82,02%

Bron: Onderwijskiezer

Tabel 40 Gemiddeld studierendement (2007-2012) van studenten in de PBA met een vooropleiding in het specialisatiejaar Logistiek

Professionele bachelor Bedrijfsmanagement

Aantal studenten

Participatiegraad

Gemiddeld SR

SR 0%

SR 1-24%

SR 25-49%

SR 50-84%

SR 85-100%

SR nvt

77

13,44%

14,45%

36

23

6

6

1

5


Pagina 88 van 145

Tabel 41 Percentage behaalde bachelordiploma’s (2007-2012) van studenten met een vooropleiding in het specialisatiejaar Logistiek


175 46 26,29% Bachelordiploma behaald



na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 5 jaar

8,70%

4,35%

2,17%

0,00%

0,00%

2,17%

82,61%


Tabel 42 Gemiddeld studierendement (2007-2012) van studenten in de PBA met een vooropleiding in het specialisatiejaar Winkelbeheer en etalage



SR 0%

SR 1-24%

SR 25-49%

SR 50-84%

SR 85-100%

SR nvt

Kleuteronderwijs

129

5,80%

34,40%

39

29

13

20

17

11

Bedrijfsmanagement

120

5,40%

16,21%

65

22

8

10

6

9


55

2,47%

38,09%

21

6

8

7

9

4

Sociaal werk

55

2,47%

19,35%

23

11

7

4

3

7


39

1,75%

14,42%

15

11

4

3

Office management

30

1,35%

17,36%

15

6

2

1

6 2

4

Pagina 89 van 145

Tabel 43 Percentage behaalde bachelordiploma’s (2007-2012) van studenten met een vooropleiding in het specialisatiejaar Winkelbeheer en etalage


na 3 jaar 7,07%

Professionele bachelor na 4 jaar 4,04%

1.455 297 20,41% Bachelordiploma behaald na 5 jaar 2,02%

na 3 jaar 0,00%

Geen bachelordiploma behaald Academische bachelor na 4 jaar 0,34%

na 5 jaar 0,00%

na 5 jaar 86,53%

bron: Onderwijskiezer

Er is een breed gamma opleidingen in het hoger onderwijs die inhoudelijk verwant zijn met de specialisatiejaren uit het studiegebied Handel bso. Doorstroom academiejaar 2012-2013 •

•

• • •

In het schooljaar 2011-2012 verlieten 2.185 leerlingen de school met een diploma dat ze behaalden in een specialisatiejaar van het studiegebied Handel bso. Van hen stroomde 32,4% (707 leerlingen) rechtstreeks door naar het hoger onderwijs in het academiejaar 2012-2013. Dat percentage is dubbel zo hoog als in het totale bso (16,1%). Van de 1.598 leerlingen die een diploma behaalden in het specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer stroomden 586 leerlingen onmiddellijk door naar het hoger onderwijs. 35% (560 leerlingen) schreef zich in voor een professionele bachelor en 1,3% voor een academische bachelor (26 leerlingen). Van de 97 leerlingen die een diploma behaalden in het specialisatiejaar Logistiek stroomden 21 leerlingen rechtstreeks door naar het hoger onderwijs (21,6%). Zij gingen allen naar een professionele bachelor. Van de 102 leerlingen die een diploma behaalden in het specialisatiejaar Verkoop en vertegenwoordiging stroomden 24 leerlingen rechtstreeks door naar het hoger onderwijs (23,5%). Zij gingen allen naar een professionele bachelor. Van de 375 leerlingen die een diploma behaalden in het specialisatiejaar Winkelbeheer en etalage stroomden 72 leerlingen rechtstreeks door naar het hoger onderwijs. 18,4% (69 leerlingen) schreef zich in voor een professionele bachelor en 0,8% (3 leerlingen) schreef zich in voor een academische bachelor.

Pagina 90 van 145

Studierendement academiejaar 2012-2013 •

•

•

•

•

Het gemiddeld studierendement in het academiejaar 2012-2013 in het studiegebied Handel bso bedraagt 30,9% voor professionele bachelors, wat lager is dan het gemiddeld rendement van 38,1% in het totale bso. Voor academische bachelors bedraagt het gemiddeld studierendement in het studiegebied Handel 13,7% voor academische bachelors. Dat is lager dan in het totale bso (32,0%). Het gemiddeld studierendement voor het academiejaar 2012-2013 van de leerlingen uit het specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer ligt voor de professionele bachelors lager (30,8%) dan het gemiddelde van het bso (38,1%). Voor de academische bachelors ligt dit ook lager (12,5% t.o.v. 32,0%). Ten opzichte van het studiegebied Handel is het gemiddelde studierendement van de leerlingen uit het specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer voor de professionele bachelors gelijkaardig (30,8% t.o.v. 30,9%). Voor de academische bachelors is dit iets lager (12,5% t.o.v. 13,7%). Van alle leerlingen die kozen voor een professionele bachelor, volgt 64,5% een inhoudelijk verwante opleiding. De grootste groep generatiestudenten (39,1%) uit Kantooradministratie en gegevensbeheer volgt de professionele bachelor Bedrijfsmanagement met een gemiddeld studierendement van 24,8%. Het gemiddeld studierendement voor het academiejaar 2012-2013 van de leerlingen uit het specialisatiejaar Logistiek ligt voor de professionele bachelors (21,5%) lager dan gemiddeld in het bso (38,1%). Ten opzichte van het studiegebied Handel is het gemiddelde studierendement van de leerlingen uit Logistiek voor de professionele bachelors lager (21,5% t.o.v. 30,9% ). Van alle leerlingen die kozen voor een professionele bachelor, volgt 66,7% een inhoudelijk verwante opleiding. De grootste groep generatiestudenten (61,9%) uit Logistiek volgt de professionele bachelor Bedrijfsmanagement met een gemiddeld studierendement van 10,5%. Het betreft hier slechts kleine leerlingenaantallen. Het gemiddeld studierendement voor het academiejaar 2012-2013 van de leerlingen uit het specialisatiejaar Verkoop en vertegenwoordiging is voor de professionele bachelors (30,3%) lager dan gemiddeld in het bso (38,1%). Het gemiddeld studierendement van de leerlingen uit het specialisatiejaar Verkoop en vertegenwoordiging is voor de professionele bachelors gelijkaardig aan dat van het studiegebied Handel (30,3% t.o.v. 30,9%). Van alle leerlingen die kozen voor een professionele bachelor, volgt 20,8% een inhoudelijk verwante opleiding. De grootste groep generatiestudenten (20,8%) uit Verkoop en vertegenwoordiging volgt de professionele bachelor Bedrijfsmanagement met een gemiddeld studierendement van 39,3%. Het betreft hier slechts kleine leerlingenaantallen. Het gemiddeld studierendement voor het academiejaar 2012-2013 van de leerlingen uit het specialisatiejaar Winkelbeheer en etalage ligt voor de professionele bachelors lager (33,1%) dan gemiddeld in het bso (38,1%). Voor de academische bachelors ligt dit ook lager (23,9% t.o.v. 32%). Ten opzichte van het hele studiegebied Handel ligt het gemiddelde studierendement van de leerlingen uit het specialisatiejaar Winkelbeheer en etalage voor de professionele bachelors hoger (33,1% t.o.v. 30,9% ). Voor de academische bachelors ligt dit ook hoger (23,9% t.o.v. 13,7% ). Het betreft hier echter slechts drie leerlingen. Pagina 91 van 145

Van alle leerlingen die kozen voor een professionele bachelor, volgt slechts 10,1% een inhoudelijk verwante opleiding. De grootste groep generatiestudenten uit Winkelbeheer en etalage die een inhoudelijke verwante opleiding volgen (4,3%) volgt de professionele bachelor Interieurvormgeving met een gemiddeld studierendement van 91,7%. Het betreft hier echter slechts drie leerlingen.

Studiekeuze en studierendement Onderwijskiezer Op basis van de gegevens van Onderwijskiezer die een beeld schetsen van de deelname aan en het gemiddeld studierendement in hoger onderwijs voor een periode van 6 academiejaren, stellen we het volgende vast: • Van 2007 tot 2012 stroomde vanuit het specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer de grootste groep generatiestudenten door naar de PBA Bedrijfsmanagement. In deze opleiding werd een gemiddeld studierendement behaald van 25,4%. Voor alle andere opleidingen ligt het gemiddeld studierendement van deze afgestudeerde leerlingen lager dan 60%. 82,0% van de leerlingen die uitstroomden uit Kantooradministratie en gegevensbeheer en rechtstreeks naar het hoger onderwijs ging, behaalde na vijf jaar geen bachelordiploma. • Van 2007 tot 2012 stroomde vanuit het specialisatiejaar Logistiek de grootste groep generatiestudenten door naar de PBA Bedrijfsmanagement. In deze opleiding werd een gemiddeld studierendement behaald van 14,4%. 82,6% van de leerlingen die uitstroomden uit Logistiek en rechtstreeks naar het hoger onderwijs ging, behaalde na vijf jaar geen bachelordiploma. • Van 2007 tot 2012 stroomde vanuit het specialisatiejaar Winkelbeheer en etalage de grootste groep generatiestudenten door naar de PBA Onderwijs: kleuteronderwijs. In deze opleiding werd een gemiddeld studierendement behaald van 34,4%. Voor alle andere opleidingen ligt het gemiddeld studierendement van deze afgestudeerde leerlingen lager dan 60%. 86,5% van de leerlingen die uitstroomden uit Winkelbeheer en etalage en rechtstreeks naar het hoger onderwijs ging, behaalde na vijf jaar geen bachelordiploma.

Pagina 92 van 145

5.2 Technisch secundair onderwijs 5.2.1 Overzicht van de inhoudelijk verwante opleidingen in het hoger (beroeps)onderwijs de

Tabel 44 Inhoudelijk verwante opleidingen in het hoger (beroeps)onderwijs voor de studierichtingen van het 2 leerjaar van de derde graad tso in het studiegebied Handel




2de lrj 3de graad Boekhouden-informatica

Handel

Arbeidsorganisatie Bedrijfsbeleid Bedrijfsorganisatie Boekhouden Hotel- en cateringmanagement Informatica Informatica-programmering Logistiek, transport en mobiliteit Ondernemingscommunicatie Verzekeringen Arbeidsorganisatie Bedrijfsbeleid Bedrijfsorganisatie Boekhouden Hotel- en cateringmanagement Logistiek, transport en mobiliteit Marketing Meertalig secretariaat Ondernemingscommunicatie Rechtspraktijk Reclame, marketing en public relations Verkeerskunde Verzekeringen

Bedrijfsmanagement Informatiemanagement en multimedia: informatiesystemen Office management Onderwijs: secundair onderwijs Toegepaste informatica Vastgoed

Bestuurskunde en publiek management Handelsingenieur Handelswetenschappen Toegepaste economische wetenschappen

Bedrijfsmanagement Communicatiemanagement Facilitair management Hotelmanagement Office management Onderwijs: secundair onderwijs Retailmanagement Sociaal werk Toerisme en recreatiemanagement Vastgoed

Handelswetenschappen

Pagina 93 van 145

Informaticabeheer

Arbeidsorganisatie Bedrijfsbeleid Bedrijfsorganisatie Boekhouden Informatica Informatica-programmering Logistiek, Transport en Mobiliteit Ondernemingscommunicatie Verkeerskunde Verzekeringen

Secretariaat-talen

Arbeidsorganisatie Hotel- en cateringmanagement Logistiek, transport en mobiliteit Marketing Meertalig secretariaat Ondernemingscommunicatie Reclame, marketing en public relations Verzekeringen

Se-n-Se Administratie vrije beroepen Immobiliënbeheer Internationaal transport en goederenverzending KMO-administratie KMO-ondernemerschap* Medico-sociale administratie Verkoop en distributie

Arbeidsorganisatie Bedrijfsbeleid Bedrijfsorganisatie Boekhouden Hotel- en cateringmanagement Logistiek, transport en mobiliteit Marketing Meertalig secretariaat Ondernemingscommunicatie Reclame, marketing en public relations Verkeerskunde Verzekeringen

Audiovisuele technieken: beeldgeluid-montage Bedrijfsmanagement Communicatiemanagement Elektronica-ICT Grafische en digitale media Informatiemanagement en multimedia: informatiesystemen Multimedia en communicatietechnologie Onderwijs: secundair onderwijs Toegepaste informatica Bedrijfsmanagement Communicatiemanagement Hotelmanagement Office management Onderwijs: secundair onderwijs Sociaal werk Toerisme en recreatiemanagement

Industriële wetenschappen: informatica Informatica TEW: handelsingenieur in de beleidsinformatica

Bedrijfsmanagement Communicatiemanagement Facilitair management Hotelmanagement Office management Onderwijs: secundair onderwijs Retailmanagement Sociaal werk Toerisme en recreatiemanagement Vastgoed

Bestuurskunde en publiek management Toegepaste economische wetenschappen Handelswetenschappen

Communicatiewetenschappen Toegepaste taalkunde

Pagina 94 van 145

Commercieel webverkeer

Arbeidsorganisatie Bedrijfsbeleid Bedrijfsorganisatie Boekhouden Informatica Informatica-programmering Logistiek, transport en mobiliteit Ondernemingscommunicatie Verkeerskunde Verzekeringen

Audiovisuele technieken: beeldgeluid-montage Bedrijfsmanagement Communicatiemanagement Elektronica-ICT Grafische en digitale media Informatiemanagement en multimedia: informatiesystemen Multimedia en communicatietechnologie Onderwijs: secundair onderwijs Toegepaste informatica

Industriële wetenschappen: informatica Informatica TEW: handelsingenieur in de beleidsinformatica


Pagina 95 van 145

5.2.2 Deelnemingsgraad en slaagcijfers in het eerste jaar hoger onderwijs Tabel 45 Deelnemingsgraad en gemiddeld studierendement van studenten met een vooropleiding (tweede leerjaar derde graad) in tso in het studiegebied Handel

Aantal (N) studenten HO (2012 – 2013)

Gemiddeld studierendement (%)

Percentage (%) van de uitstroom

Aantal (N) uitstromers SO (2011 – 2012)



Totaal



Totaal



19.648 4.744 884 2.347 590 923

12.038 3.491 675 1.731 453 632

1.737 362 79 156 36 91

13.775 3.853 754 1.887 489 723

61,3% 73,6% 76,4% 73,8% 76,8% 68,5%

8,8% 7,6% 8,9% 6,6% 6,1% 9,9%

70,1% 81,2% 85,3% 80,4% 82,9% 78,3%

63,9% 61,1% 65,1% 60,5% 59,4% 59,8%

43,9% 33,4% 44,3% 32,9% 28,4% 26,4%

tso Studiegebied Handel tso Boekhouden-informatica Handel Informaticabeheer Secretariaat-talen

Tabel 46 Studiekeuze (PBA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in de studierichting Boekhouden-informatica (2012-2013)



Aantal studenten Bedrijfsmanagement

358

68,8%


106

55,6%


31

68,2%

Office management

15

55,4%

10

70,9%

9

52,2%

146

63,9%

675

65,1%

Informatiemanagement informatiesystemen

en

Vastgoed Inhoudelijk niet-verwante opleidingen Totaal


Totaal (29)

multimedia:

Pagina 96 van 145

Tabel 47 Studiekeuze (ABA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in de studierichting Boekhouden-informatica (2012-2013)

Opleiding academische bachelor

Aantal studenten

Handelswetenschappen Inhoudelijk verwante opleidingen



30

57,4%

EW / TEW / TEW: handelsingenieur

4

12,5%

Toegepaste economische wetenschappen

2

62,5%

1 42

40,0% 36,3%

79

44,3%

Bestuurskunde en publiek management Totaal (24) Totaal

Tabel 48 Studiekeuze (PBA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in de studierichting Handel (2012-2013)



Aantal studenten


Bedrijfsmanagement

978

60,1%


103

57,6%

Office management

98

69,7%

Sociaal werk

60

64,6%


47

53,4%

Vastgoed

31

70,4%


11

72,7%

Hotelmanagement

10

61,8%

Retailmanagement

5

100,0%

Facilitair management

3

75,6%

385

58,3%

1.731

60,5%


Totaal (35) Totaal

Pagina 97 van 145

Tabel 49 Studiekeuze (ABA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in de studierichting Handel (2012-2013)

Opleiding academische bachelor Inhoudelijk verwante opleidingen

Aantal studenten



49

30,4%

Communicatiewetenschappen

2

63,8%

Totaal (33)

105

33,4%

156

32,9%

Inhoudelijk niet-verwante opleidingen Totaal

Tabel 50 Studiekeuze (PBA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in de studierichting Informaticabeheer (2012-2013)


Aantal studenten




250

61,9%


79

55,9%

Elektronica-ICT

37

68,1%


23

40,3%

Bedrijfsmanagement Informatiemanagement en multimedia: informatiesystemen Grafische en digitale media

20

47,4%

11

72,6%

8

64,6%

Audiovisuele technieken: beeld-geluid-montage

1

35,0%


1

100,0%

23

49,4%

453

59,4%


Totaal (10) Totaal

Pagina 98 van 145

Tabel 51 Studiekeuze (ABA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in de studierichting Informaticabeheer (2012-2013)


Aantal studenten 13

34,5%

TEW: handelsingenieur in de beleidsinformatica

2

30,0%

Industriële wetenschappen: informatica

1

5,0%

20

27,4%

36

28,4%

Informatica Inhoudelijk verwante opleidingen



Totaal (14) Totaal

Tabel 52 Studiekeuze (PBA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in de studierichting Secretariaat-talen (2012-2013)



Aantal studenten


Bedrijfsmanagement

155

56,3%

Office management

138

74,2%


59

49,7%


47

56,7%

Sociaal werk

22

63,2%


17

66,5%

Hotelmanagement

11

66,0%

183

54,6%

632

59,8%


Totaal (27) Totaal

Tabel 53 Studiekeuze (ABA) en -rendement van studenten met een vooropleiding in de studierichting Secretariaat-talen (2012-2013)

Opleiding academische bachelor Inhoudelijk verwante opleidingen

Toegepaste taalkunde Communicatiewetenschappen

Aantal studenten


34

31,0%

1

0,0% Pagina 99 van 145


Totaal (15) Totaal

56

23,5%

91

26,4%

5.2.3 Informatie Onderwijskiezer Tabel 54 Gemiddeld studierendement van studneten in de PBA (2007-2012) met een vooropleiding in de studierichting Boekhouden-informatica


Aantal studenten

Participatiegraad

Gemiddeld SR

SR 0%

SR 1-24%

SR 25-49%

SR 50-84%

SR 85-100%

SR nvt

Bedrijfsmanagement

2451

41,06%

69,91%

173

242

217

617

1136

66


765

12,82%

63,48%

100

99

73

155

328

10


329

5,51%

61,59%

43

37

36

70

125

18


194

3,25%

59,49%

23

28

25

44

65

9


194

3,25%

61,26%

23

19

28

46

69

9

Sociaal werk

133

2,23%

50,82%

22

22

21

19

40

9

Office management

114

1,91%

63,52%

13

14

9

25

45

8


90

1,51%

58,96%

15

9

14

17

31

4


74

1,24%

69,55%

5

6

8

21

32

2

Orthopedagogie

61

1,02%

55,73%

7

10

10

13

18

3

Elektronica - ICT

60

1,01%

51,70%

11

9

9

8

20

3

Vastgoed

53

0,89%

69,10%

7

6

3

13

24

0

Verpleegkunde

51

0,85%

68,88%

6

7

5

10

21

2


42

0,70%

37,52%

12

9

7

7

6

1

Pagina 100 van 145

Grafische en digitale media

41

0,69%

53,71%

7

6

4

11

11

2

Ergotherapie

31

0,52%

67,91%

4

3

3

4

13

4

Bron: Onderwijskiezer Tabel 55 Percentage behaalde bachelordiploma’s (2007-2012) vanuit de studierichting Boekhouden-informatica





na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 5 jaar

31,97%

16,85%

7,15%

1,74%

0,86%

0,61%

40,82%


Tabel 56 Gemiddeld studierendement van studenten in de PBA (2007-2012) met een vooropleiding in de studierichting Handel


Aantal studenten

Participatiegraad

Gemiddeld SR

SR 0%

SR 1-24%

SR 25-49%

SR 50-84%

SR 85-100%

SR nvt

Bedrijfsmanagement

5.712

40,61%

62,29%

597

681

677

1425

2154

178


867

6,16%

56,95%

110

131

104

213

256

53


799

5,68%

56,12%

99

124

117

165

243

51

Office management

665

4,73%

67,70%

57

70

71

163

283

21

Sociaal werk

470

3,34%

51,46%

89

62

61

108

122

28


397

2,82%

68,90%

46

39

31

70

192

19


349

2,48%

49,57%

57

70

49

66

93

14

Pagina 101 van 145

Journalistiek

349

2,48%

49,57%

57

70

49

66

93

14


299

2,13%

40,12%

77

54

41

47

53

27

Verpleegkunde

258

1,83%

58,26%

40

32

41

43

93

9

Orthopedagogie

228

1,62%

54,12%

34

37

26

61

61

9

Vastgoed

160

1,14%

63,89%

12

18

20

47

55

8

Toegepaste psychologie

107

0,76%

49,58%

18

18

15

25

27

4

Hotelmanagement

94

0,67%

62,04%

10

13

9

24

36

2


91

0,65%

61,73%

13

10

10

20

35

3


88

0,63%

57,81%

11

13

12

23

28

1

Vroedkunde

83

0,59%

56,11%

18

5

13

16

26

5

Ergotherapie

81

0,58%

60,66%

12

10

13

14

30

2

Interieurvormgeving

76

0,54%

56,76%

16

7

6

12

25

10


73

0,52%

38,72%

16

16

15

7

13

6


69

0,49%

48,50%

15

12

8

10

20

4

Logopedie en audiologie

55

0,39%

51,47%

7

7

11

18

10

2

Voedings- en dieetkunde

41

0,29%

46,88%

9

5

6

8

9

4

Bouw

36

0,26%

50,87%

6

6

4

8

8

4

Facilitair management

32

0,23%

76,65%

1

2

5

7

16

1

Autotechnologie

31

0,22%

31,69%

13

5

2

3

5

3


Pagina 102 van 145

Tabel 57 Gemiddeld studierendement van studenten in de ABA (2007-2012) met een vooropleiding in de studierichting Handel



SR 0%

SR 1-24%

SR 25-49%

SR 50-84%

SR 85-100%

SR nvt


380

2,70%

29,59%

74

136

62

43

37

28

Rechten

162

1,15%

19,07%

71

42

23

13

8

5

Toegepaste taalkunde

99

0,70%

20,70%

35

27

17

6

6

8

Toegepaste economische wetenschappen

67

0,48%

24,87%

27

16

5

9

5

5

Criminologische wetenschappen

52

0,37%

18,37%

21

14

5

5

2

5

Interieurarchitectuur

50

0,36%

46,05%

12

6

6

11

8

7

Geschiedenis

44

0,31%

24,96%

13

18

1

6

3

3

Psychologie

41

0,29%

24,71%

18

6

5

7

2

3

Toegepaste economische wetenschappen: bedrijfskunde

36

0,26%

24,96%

8

11

6

6

1

4

Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie

35

0,25%

28,55%

10

13

5

4

3

0

Communicatiewetenschappen

31

0,22%

16,37%

16

7

2

2

2

2


Pagina 103 van 145

Tabel 58 Percentage behaalde bachelordiploma’s (2007-2012) van studenten met een vooropleiding in de studierichting Handel



Geen bachelordiploma behaald



na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 5 jaar

27,83%

17,82%

8,09%

0,77%

0,73%

0,42%

44,34%

Bron: Onderwijskiezer Tabel 59 Gemiddeld studierendement van studenten in de PBA (2007-2012) met een vooropleiding in de studierichting Informaticabeheer

Participatiegraad

Gemiddeld SR

1.534

42,00%

63,91%

162

176

182

346

639

29


553

15,14%

53,86%

71

84

60

172

137

29

Elektronica - ICT

225

6,16%

68,06%

24

24

19

45

106

7


161

4,41%

50,10%

25

28

27

36

33

12

Bedrijfsmanagement

149

4,08%

48,44%

19

33

21

39

30

7


94

2,57%

69,82%

10

13

32

38

1


62

1,70%

50,36%

9

13

8

9

18

5


46

1,26%

41,09%

8

11

7

6

8

6

Professionele bachelor Toegepaste informatica

Aantal studenten

SR 0%

SR 1-24%

SR 25-49%

SR 50-84%

SR 85-100%

SR nvt

Bron: Onderwijskiezer Tabel 53 Gemiddeld studierendement van studenten in de ABA (2007-2012) met een vooropleiding in de studierichting Informaticabeheer

Pagina 104 van 145

Aantal Participatiestudenten graad


Gemiddeld SR

SR 0%

SR 1-24%

SR 25-49%

SR 50-84%

SR 85-100%

SR nvt

Informatica

80

2,19%

32,97%

33

9

11

11

12

4

Industriële wetenschappen

58

1,59%

31,80%

16

15

8

7

7

5


Tabel 60 Percentage behaalde bachelordiploma’s (2007-2012) van studenten met een vooropleiding in de studierichting Informaticabeheer





na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 5 jaar

25,01%

15,03%

8,26%

0,75%

0,84%

0,48%

49,63%


Pagina 105 van 145

Tabel 61 Gemiddeld studierendement van studenten in de PBA (2007-2012) met een vooropleiding in de studierichting Secretariaat-talen


Aantal studenten

Participatiegraad

Gemiddeld SR

Office management

SR 0%

SR 1-24%

SR 25-49%

SR 50-84%

SR 85-100%

SR nvt

1.067

16,73%

67,50%

92

104

124

233

470

44

Bedrijfsmanagement

961

15,07%

54,93%

150

136

111

234

292

38


489

7,67%

49,36%

91

79

74

103

118

24


422

6,62%

52,84%

68

69

56

73

123

33


370

5,80%

49,41%

50

76

59

76

97

12

Sociaal werk

291

4,56%

52,47%

50

42

39

54

86

20

Journalistiek

192

3,01%

56,55%

27

27

21

46

65

6


163

2,56%

58,95%

16

24

27

28

58

10


160

2,51%

63,73%

23

19

16

24

71

7

Orthopedagogie

127

1,99%

50,55%

22

23

19

24

35

4

Verpleegkunde

125

1,96%

55,58%

26

13

19

22

39

6

Hotelmanagement

85

1,33%

60,67%

9

12

12

21

31

0

Toegepaste psychologie

75

1,18%

49,36%

13

15

8

19

19

1


64

1,00%

34,00%

19

12

5

13

6

9

Ergotherapie

57

0,89%

63,07%

8

3

10

7

26

3

Logopedie en audiologie

54

0,85%

42,33%

8

12

12

8

9

5

Vroedkunde

49

0,77%

40,40%

12

12

5

9

9

2

Vastgoed

38

0,60%

53,61%

4

6

5

10

9

4


36

0,56%

52,54%

4

6

4

11

8

3 Pagina 106 van 145

Interieurvormgeving

34

0,53%

53,21%

4

6

6

5

10

3


Tabel 62 Gemiddeld studierendement van studenten in de ABA (2007-2012) met een vooropleiding in de studierichting Secretariaat-talen

Aantal Participatiestudenten graad


Gemiddeld SR

SR 0%

SR 1-24%

SR 25-49%

SR 50-84%

SR 85-100%

SR nvt

Toegepaste taalkunde

266

4,17%

24,73%

92

64

35

23

25

27

Rechten

101

1,58%

20,93%

43

25

10

7

7

9

Taal- en letterkunde: 2 talen

46

0,72%

22,56%

17

12

3

5

4

5

Criminologische wetenschappen

34

0,53%

20,66%

16

6

3

5

1

3


Tabel 63 Percentage behaalde bachelordiploma’s (2007-2012) van studenten met een vooropleiding in de studierichting Secretariaat-talen





na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 3 jaar

na 4 jaar

na 5 jaar

na 5 jaar

24,92%

16,35%

7,46%

0,61%

0,74%

0,34%

49,58%


Pagina 107 van 145

Voor leerlingen uit het studiegebied Handel tso bestaat een breed gamma van doorstroommogelijkheden naar inhoudelijk verwante opleidingen in het hoger onderwijs.

Doorstroom academiejaar 2012-2013 •

•

•

•

•

In het schooljaar 2011-2012 verlieten 4.744 leerlingen de school met een diploma dat ze behaalden in het studiegebied Handel tso. Van hen stroomde 81,2% (3.853 leerlingen) rechtstreeks door naar het hoger onderwijs in het academiejaar 2012-2013. Dat percentage ligt hoger dan gemiddeld in het tso (70,1%). Van de 884 leerlingen die een diploma behaalden in de studierichting Boekhouden-informatica stroomden 754 leerlingen onmiddellijk door naar het hoger onderwijs. 76,4% van de uitstromers schreef zich in voor een professionele bachelor (675 leerlingen) en 8,9% voor een academische bachelor (79 leerlingen). Van de 2.347 leerlingen die een diploma behaalden in de studierichting Handel stroomden 1.887 leerlingen onmiddellijk door naar het hoger onderwijs. 73,8% van de uitstromers schreef zich in voor een professionele bachelor (1.731 leerlingen) en 6,6% voor een academische bachelor (156 leerlingen). Van de 590 leerlingen die een diploma behaalden in de studierichting Informaticabeheer stroomden 489 leerlingen onmiddellijk door naar het hoger onderwijs. 76,8% van de uitstromers schreef zich in voor een professionele bachelor (453 leerlingen) en 6,1% voor een academische bachelor (36 leerlingen). Van de 923 leerlingen die een diploma behaalden in de studierichting Secretariaat-talen stroomden 723 leerlingen onmiddellijk door naar het hoger onderwijs. 68,5% van de uitstromers schreef zich in voor een professionele bachelor (632 leerlingen) en 9,9% voor een academische bachelor (91 leerlingen).

Studierendement academiejaar 2012-2013 •

•

Het studierendement in het studiegebied Handel bedraagt in het academiejaar 2012-2013 voor tso-studierichtingen 61,1% voor professionele bachelors, wat lager is dan gemiddeld in het tso (63,9%). Voor academische bachelors bedraagt het studierendement in het studiegebied Handel 33,4%. Dat is eveneens lager dan gemiddeld in het tso (43,9%). Het gemiddeld studierendement voor het academiejaar 2012-2013 voor de studierichting Boekhouden-informatica ligt boven het tso-gemiddelde, zowel voor de professionele bachelors met 65,1% (t.o.v. 63,9% voor het totale tso) als voor de academische bachelors met 44,3% (t.o.v. 43,9% voor het totale tso). Ten opzichte van het hele studiegebied Handel ligt het gemiddelde studierendement van de leerlingen uit Boekhouden-informatica voor de professionele bachelors hoger (65,1% t.o.v. 61,1%). Voor de academische bachelor ligt dit eveneens hoger (44,3% t.o.v. 33,4%). Van alle leerlingen die kozen voor een professionele bachelor, volgde 78,4% een inhoudelijk verwante opleiding. Pagina 108 van 145

•

•

•

De grootste groep leerlingen (53,0%) volgt de professionele bachelor Bedrijfsmanagement met een gemiddeld studierendement van 68,8%. De grootste groep leerlingen die een academische bachelor volgt (38,0% - 30 studenten), volgt Handelswetenschappen met een gemiddeld studierendement van 57,4%. Het gemiddeld studierendement voor het academiejaar 2012-2013 voor de studierichting Handel is lager dan gemiddeld in het tso voor zowel de professionele bachelors (60,5% t.o.v. 63,9%) als de academische bachelors (32,9% t.o.v. 43,9%). Ten opzichte van het studiegebied Handel is het gemiddelde studierendement van de leerlingen uit Handel voor de professionele bachelors iets lager (60,5% t.o.v. 61,1%). Voor de academische bachelor is dit ook iets lager (32,9% t.o.v. 33,4%). Van alle leerlingen die kozen voor een professionele bachelor, volgde 77,8% een inhoudelijk verwante opleiding. De grootste groep leerlingen (56,5%) volgt de professionele bachelor Bedrijfsmanagement met een gemiddeld studierendement van 60,1%. De grootste groep leerlingen die een academische bachelor volgt (31,4%), volgt de opleiding Handelswetenschappen met een gemiddeld studierendement van 30,4%. Het gemiddeld studierendement voor het academiejaar 2012-2013 voor de studierichting Informaticabeheer is lager dan gemiddeld in het tso voor zowel de professionele bachelors (59,4% t.o.v. 63,9%) als de academische bachelors (28,4% t.o.v. 43,9%). Ten opzichte van het studiegebied ligt het gemiddelde studierendement van de leerlingen uit Informaticabeheer voor de professionele bachelors lager (59,4% t.o.v. 61,1%). Voor de academische bachelors ligt dit ook lager (28,4% t.o.v. 33,4%). Van alle leerlingen die kozen voor een professionele bachelor, volgde 94,9% een inhoudelijk verwante opleiding. De grootste groep leerlingen (55,2%) volgt de professionele bachelor Toegepaste informatica met een gemiddeld studierendement van 61,9%. De grootste groep leerlingen die een academische bachelor volgt (36,1% - 13 studenten), volgt de opleiding Informatica met een gemiddeld studierendement van 34,5%. Het gemiddeld studierendement voor het academiejaar 2012-2013 voor de studierichting Secretariaat-talen is lager dan gemiddeld in het tso voor zowel de professionele bachelors (59,8% t.o.v. 63,9%) als de academische bachelors (26,4% t.o.v. 43,9%). Ten opzichte van het hele studiegebied is het gemiddelde studierendement van de leerlingen uit Secretariaat-talen voor de professionele bachelors iets lager (59,8% t.o.v. 61,1%). Voor de academische bachelors ligt dit ook lager (26,4% t.o.v. 33,4%). Van alle leerlingen die kozen voor een professionele bachelor, volgde 71,0% een inhoudelijk verwante opleiding. De grootste groep leerlingen (24,5%) volgt de professionele bachelor Bedrijfsmanagement met een gemiddeld studierendement van 56,3%. De grootste groep leerlingen die een academische bachelor volgt (37,4% - 34 studenten), volgt de opleiding Toegepaste taalkunde met een gemiddeld studierendement van 31,0%.

Studiekeuze en studierendement Onderwijskiezer Op basis van de gegevens van Onderwijskiezer die een beeld schetsen van de deelname aan en het gemiddeld studierendement in hoger onderwijs voor een periode van 6 academiejaren, stellen we het volgende vast: Pagina 109 van 145

•

•

•

•

Van 2007 tot 2012 stroomde vanuit de studierichting Boekhouden-informatica de grootste groep leerlingen door naar de professionele bacheloropleiding Bedrijfsmanagement. In deze opleiding werd ook het hoogste studierendement behaald (69,9%). In 8 andere professionele bachelors wordt eveneens een gemiddeld studierendement behaald van hoger dan 60%. In de overige 7 professionele bachelors ligt het gemiddeld studierendement onder de 60%. 40,8% van de leerlingen die uitstroomden uit Boekhouden-informatica en rechtstreeks naar het hoger onderwijs gingen, behaalde na vijf jaar geen bachelordiploma. Van 2007 tot 2012 stroomde vanuit de studierichting Handel de grootste groep leerlingen door naar de professionele bacheloropleiding Bedrijfsmanagement. In deze opleiding werd een gemiddeld studierendement behaald van 62,3%. In 7 andere professionele bachelors wordt ook een gemiddeld studierendement behaald dat hoger ligt dan 60%. In de overige 19 professionele bachelors ligt het studierendement onder de 60%. In de academische bachelor Handelswetenschappen ligt het gemiddeld studierendement laag (29,6%). In bijna alle andere academische bachelors bedraagt het gemiddeld studierendement minder dan 30%. 44,3% van de leerlingen die uitstroomden uit Handel en rechtstreeks naar het hoger onderwijs gingen, behaalde na vijf jaar geen bachelordiploma. Van 2007 tot 2012 stroomde vanuit de studierichting Informaticabeheer de grootste groep leerlingen door naar de professionele bacheloropleiding Toegepaste informatica. In deze opleiding werd een gemiddeld studierendement behaald van 63,9%. In 2 andere professionele bachelors wordt ook een studierendement behaald dat hoger ligt dan 60%. In de overige 6 professionele bachelors ligt het studierendement onder de 60%. In de academische bachelors Informatica en Industriële wetenschappen bedraagt het gemiddeld studierendement respectievelijk 33,0% en 31,8%. 49,6% van de leerlingen die uitstroomden uit Informaticabeheer en rechtstreeks naar het hoger onderwijs gingen, behaalde na vijf jaar geen bachelordiploma. Van 2007 tot 2012 stroomde vanuit de studierichting Secretariaat-talen de grootste groep leerlingen door naar de professionele bacheloropleiding Office management. In deze opleiding werd een gemiddeld studierendement behaald van 67,5%. In 3 andere professionele bachelors wordt ook een gemiddeld studierendement behaald dat hoger ligt dan 60%. In de overige 16 professionele bachelors ligt het studierendement onder de 60%. In de academische bachelor Toegepaste taalkunde bedraagt het gemiddeld studierendement slechts 24,7%. In de 3 andere academische bachelors ligt het studierendement nog lager. 49,6% van de leerlingen die uitstroomden uit Secretariaat-talen en rechtstreeks naar het hoger onderwijs gingen, behaalde na vijf jaar geen bachelordiploma.

Pagina 110 van 145

6 Aansluiting met de arbeidsmarkt De analyse van de aansluiting tussen het voltijds secundair onderwijs en de arbeidsmarkt maakt gebruik van de schoolverlatersstudies3 van VDAB uit 2013 en 2014. De onderstaande tabellen schetsen een beeld van de tewerkstellingskansen van de schoolverlaters. De gegevens zijn opgenomen per graad, onderwijsvorm, studiegebied en indien mogelijk per studierichting. De tabellen vertrekken van het begrip ‘schoolverlater’: het aantal schoolverlaters wordt berekend op basis van tellingen die op bepaalde tijdstippen worden uitgevoerd door het Ministerie van Onderwijs en Vorming. De schoolverlaters zijn diegenen die een diploma of getuigschrift behaalden van het tweede of derde jaar van de derde graad en het volgende jaar niet meer ingeschreven zijn in een onderwijsinstelling die onderworpen is aan de regelgeving van het Ministerie van Onderwijs en Vorming. Dit zijn ook de studenten die in het hoger onderwijs hun studies voortijdig stopzetten, maar voordien een diploma behaalden in de derde graad. Een aantal leerlingen besluit om na het secundair onderwijs verder te studeren in het buitenland of aan een instelling van de Franse Gemeenschap. Voor het Ministerie van Onderwijs en Vorming zijn dit ook schoolverlaters omdat ze niet meer ingeschreven zijn in een onderwijsinstelling die onderworpen is aan de regelgeving van het ministerie (bron: Schoolverlatersenquête VDAB, 2014). Wanneer schoolverlaters zich inschrijven als werkzoekende bij de VDAB, dan worden ze opgenomen in de VDAB-bestanden. Deze leerlingen vallen in dit hoofdstuk onder de rubriek ‘Inschrijvingen bij de VDAB’. Van alle schoolverlaters die in het VDAB-schoolverlatersbestand voorkomen, wordt nagegaan wie één jaar na het verlaten van het onderwijs nog als werkzoekende staat ingeschreven. Dat aantal wordt in absolute cijfers weergegeven en wordt vergeleken met het totaal aantal schoolverlaters. De schoolverlaters die één jaar na het verlaten van de school nog als werkzoekende bij de VDAB zijn ingeschreven, zijn niet noodzakelijk allemaal gedurende die volledige periode werkloos geweest. Zij die in de periode tussen het verlaten van de school en 30 juni van het jaar nadien geen enkele werkervaring hebben opgedaan, worden in de rubriek ‘Schoolverlaters zonder werkervaring na 1 jaar’ opgenomen. Het aandeel van deze groep wordt eveneens uitgedrukt in een percentage ten opzichte van het totaal aantal schoolverlaters.

3

De volledige informatie is terug te vinden in de brochure ‘Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen’ die VDAB jaarlijks publiceert.

Pagina 111 van 145

6.1 Tweede graad Tabel 64 Aantal (werkzoekende) schoolverlaters (tweede graad)

Alle schoolverlaters bso (totaal) Studiegebied Handel bso tso (totaal) Studiegebied Handel tso

2010 - 2011 2011 - 2012 2010 - 2011 2011 - 2012 2010 - 2011 2011 - 2012 2010 - 2011 2011 - 2012

Totaal (N) 2.515 2.348 557 545 1.559 1.438 517 458

Inschrijvingen bij VDAB Totaal (N) 2.289 2.157 482 493 1.264 1.168 412 370

Nog werkzoekende schoolverlaters na 1 jaar Totaal (N) 793 739 169 187 305 302 108 95

Totaal (%) 31,5% 31,5% 30,3% 34,3% 19,6% 21,0% 20,9% 20,7%

Schoolverlaters zonder werkervaring na 1 jaar Totaal (N) 259 244 56 72 112 113 44 34

Totaal (%) 10,3% 10,4% 10,1% 13,2% 7,2% 7,9% 8,5% 7,4%

Pagina 112 van 145

6.2 Derde graad, specialisatiejaren en Se-n-Se Tabel 65 Aantal (werkzoekende) schoolverlaters in de derde graad 2de leerjaar en specialisatiejaar (bso)

bso (totaal) Studiegebied Handel bso Kantoor Verkoop Kantooradministratie en gegevensbeheer (specialisatiejaar) Logistiek (specialisatiejaar) Verkoop en vertegenwoordiging (specialisatiejaar) Winkelbeheer en etalage (specialisatiejaar)

2010 - 2011 2011 - 2012 2010 - 2011 2011 - 2012 2010 - 2011 2011 - 2012 2010 - 2011 2011 - 2012 2010 - 2011 2011 - 2012 2010 - 2011 2011 - 2012 2010 - 2011 2011 - 2012 2010 - 2011 2011 - 2012

Alle schoolverlaters

Inschrijvingen bij VDAB

Totaal (N) 12.999 13.041 2.201 2.148 192 182 115 118 1.339 1.313 111 86 95 100 349 349

Totaal (N) 11.492 11.669 2.016 1.962 170 161 98 99 1.232 1.213 107 85 88 88 321 316

Nog werkzoekende schoolverlaters na 1 jaar Totaal (N) 1.465 1.724 372 476 45 42 22 24 232 311 16 15 15 23 42 61

Totaal (%) 11,3% 13,2% 16,9% 22,2% 23,4% 23,1% 19,1% 20,3% 17,3% 23,7% 14,4% 17,4% 15,8% 23,0% 12,0% 17,5%

Schoolverlaters zonder werkervaring na 1 jaar Totaal (N) 466 513 130 165 14 19 5 6 89 111 5 3 3 7 14 19

Totaal (%) 3,6% 3,9% 5,9% 7,7% 7,3% 10,4% 4,3% 5,1% 6,6% 8,5% 4,5% 3,5% 3,2% 7,0% 4,0% 5,4%

Pagina 113 van 145

Tabel 66 Aantal (werkzoekende) schoolverlaters in de derde graad 2de leerjaar en Se-n-Se (tso)

Alle schoolverlaters

Inschrijvingen bij VDAB

Totaal (N)

Totaal (N)

Nog werkzoekende schoolverlaters na 1 jaar Totaal (N)

Totaal (%)

Schoolverlaters zonder werkervaring na 1 jaar Totaal (N)

Totaal (%)

2010 - 2011

11.881

9.983

1.315

11,1%

438

3,7%

2011 - 2012

11.955

10.089

1.525

12,8%

586

4,9%

2010 - 2011

2.704

2.313

420

15,5%

144

5,3%

2011 - 2012

2.711

2.308

485

17,9%

201

7,4%

2010 - 2011

435

375

74

17,0%

18

4,1%

2011 - 2012

461

402

74

16,1%

25

5,4%

2010 - 2011

1.201

998

181

15,1%

66

5,5%

2011 - 2012

1.139

931

182

16,0%

72

6,3%

2010 - 2011

313

277

50

16,0%

19

6,1%

2011 - 2012

367

328

80

21,8%

41

11,2%

2010 - 2011

552

473

95

17,2%

38

6,9%

2011 - 2012

544

464

111

20,4%

46

8,5%

2010 - 2011

35

25

1

2,9%

0

0,0%

2011 - 2012

25

23

6

24,0%

1

4,0%

2010 - 2011

8

8

0

0,0%

0

0,0%

2011 - 2012

15

14

3

20,0%

1

6,7%

2010 - 2011

11

11

0

0,0%

0

0,0%

2011 - 2012

11

11

2

18,2%

1

9,1%

Internationaal transport en goederenverzending (Se-n-Se)

2010 - 2011

33

32

4

12,1%

1

3,0%

2011 - 2012

26

20

8

30,8%

5

19,2%

KMO-administratie (Se-n-Se)

2010 - 2011

25

25

3

12,0%

0

0,0%

2011 - 2012

28

27

6

21,4%

3

10,7%

tso (totaal) Studiegebied Handel tso Boekhouden-informatica Handel Informaticabeheer Secretariaat-talen Administratie vrije beroepen (Se-n-Se) Commercieel webverkeer (Se-n-Se) Immobiliënbeheer (Se-n-Se)

Pagina 114 van 145

KMO-ondernemerschap* (Se-n-Se) Medico-sociale administratie (Se-n-Se) Verkoop en distributie (Se-n-Se)

2010 - 2011

1

1

0

0,0%

0

0,0%

2011 - 2012

0

0

0

0,0%

0

0,0%

2010 - 2011

74

73

11

14,9%

2

2,7%

2011 - 2012

72

69

11

15,3%

6

8,3%

2010 - 2011

16

15

1

6,3%

0

0,0%

2011 - 2012

23

19

2

8,7%

0

0,0%


Tweede graad: werkzoekende schoolverlaters na één jaar •

•

Respectievelijk 30,3% (169 leerlingen) en 34,3% (187 leerlingen) van de leerlingen met een getuigschrift van de tweede graad bso Handel na in het schooljaar 2010-2011 en 2011-2012 het onderwijs verlieten, zijn na één jaar nog werkzoekend. Respectievelijk 10,1% (56 leerlingen) en 13,2% (72 leerlingen) hebben na één jaar geen werkervaring opgedaan. Deze percentages liggen in lijn met het totale bso dat na beide schooljaren 31,5% werkzoekende schoolverlaters telt, met 10,3% en 10,4% zonder werkervaring na 1 jaar. Van alle leerlingen met een getuigschrift van de tweede graad van het studiegebied tso Handel die na het schooljaar 2010-2011 en 2011-2012 het onderwijs verlieten, zijn er na één jaar nog respectievelijk 20,9% (108 leerlingen) en 20,7% (95 leerlingen) werkzoekend. Respectievelijk 8,5% (44 leerlingen) en 7,4% (34 leerlingen) hebben na één jaar geen werkervaring opgedaan. Deze percentages liggen in lijn met het hele tso dat 19,6% en 21,0% werkzoekende schoolverlaters telt, met 7,2% en 7,9% zonder werkervaring na één jaar.

Derde graad: werkzoekende schoolverlaters na één jaar •

•

•

16,9% (372 leerlingen) en 22,2% (476 leerlingen) van de leerlingen die na het schooljaar 2010-2011 en 2011-2012 het onderwijs verlieten met een studiegetuigschrift of diploma van de derde graad bso Handel zijn na één jaar nog werkzoekend. Respectievelijk 5,9% (130 leerlingen) en 7,7% (165 leerlingen) hebben na één jaar geen werkervaring opgedaan. Deze percentages zijn hoger dan gemiddeld in het bso: 11,3% en 13,2% van de schoolverlaters zijn na één jaar nog werkzoekend, met 3,6% en 3,9% zonder werkervaring. De studierichting Verkoop telt 19,1% (22 leerlingen) en 20,3% (24 leerlingen) schoolverlaters die na een jaar nog werkzoekend zijn, met 4,3% en 5,1% werkzoekenden zonder enige werkervaring. Deze percentages zijn lager dan in de studierichting Kantoor waar respectievelijk 23,4% (45 leerlingen) en 23,1% (42 leerlingen) werkzoekend is na één jaar. Respectievelijk 7,3% en 10,4% heeft na één jaar nog geen werkervaring. In de specialisatiejaren heeft Winkelbeheer en etalage het laagste percentage aan werkzoekende schoolverlaters na één jaar, namelijk 12,0% (42 leerlingen) en 17,5% (61 leerlingen). Deze percentages zijn hoger in Logistiek met 14,4% (16 leerlingen) en 17,4% (15 leerlingen), Verkoop en Pagina 115 van 145

vertegenwoordiging met 15,8% (15 leerlingen) en 23,0% (23 leerlingen) en Kantooradministratie en gegevensbeheer met 17,3% (232 leerlingen) en 23,7% (311 leerlingen). Het hoogste percentage schoolverlaters zonder werkervaring vinden we terug in het specialisatiejaar Kantooradministratie en gegevensbeheer, namelijk 6,6% (89 leerlingen) en 8,5% (111 leerlingen). Deze percentages zijn lager in Verkoop en vertegenwoordiging met 3,2% (3 leerlingen) en 7,0% (7 leerlingen), Logistiek met 4,5% (5 leerlingen) en 3,5% (3 leerlingen) en Winkelbeheer en etalage met 4,0% (14 leerlingen) en 5,4% (19 leerlingen). •

• • • • •

• • • • • • • •

15,5% (420 leerlingen) en 17,9% (485 leerlingen) van de leerlingen die na het schooljaar 2010-2011 en 2011-2012 het onderwijs verlieten met een diploma van de derde graad tso Handel zijn na één jaar nog werkzoekend. Dat is hoger dan gemiddeld in het tso (11,1% en 12,8%). Ook het aantal schoolverlaters uit tso Handel dat na één jaar nog geen werkervaring heeft, is met 5,3% (144 leerlingen) en 7,4% (201 leerlingen) hoger dan in het hele tso (3,7% en 4,9%). De studierichting Handel telt met 15,1% (181 leerlingen) en 16,0% (182 leerlingen) het laagste percentage schoolverlaters die na een jaar werkzoekend zijn. Boekhouden-informatica telt 17,0% (74 leerlingen) en 16,1% (74 leerlingen) werkzoekende schoolverlaters één jaar na afstuderen. Informaticabeheer heeft 16,0% (50 leerlingen) en 21,8% (80 leerlingen) werkzoekende schoolverlaters één jaar na afstuderen. De studierichting Secretariaat-talen telt respectievelijk 17,2% (95 leerlingen) en 20,4% (111 leerlingen) werkzoekende schoolverlaters. 4,1% (18 leerlingen) en 5,4% (25 leerlingen) van de schoolverlaters uit de studierichting Boekhouden-informatica heeft na één jaar geen werkervaring. Dit percentage is lager dan in Handel met 5,5% (66 leerlingen) en 6,3% (72 leerlingen), in Secretariaat-talen met 6,9% (38 leerlingen) en 8,5% (46 leerlingen) en in Informaticabeheer met 6,1% (19 leerlingen) en 11,2% (41 leerlingen). Bij de Se-n-Se heeft Verkoop en distributie het laagste percentage werkzoekende schoolverlaters na een jaar, namelijk 6,3% (1 leerling) en 8,7% (2 leerlingen). Deze schoolverlaters hebben werkervaring opgedaan binnen het jaar na afstuderen. De Se-n-Se Medico-sociale administratie telt respectievelijk 14,9% (11 leerlingen) en 15,3% (11 leerlingen) werkzoekende schoolverlaters één jaar na afstuderen. Respectievelijk 2,7% (2 leerlingen) en 8,3% (6 leerlingen) hebben geen enkele werkervaring opgedaan. Immobiliënbeheer telt 0,0% (0 leerlingen) en 18,2% (2 leerlingen) werkzoekende schoolverlaters één jaar na afstuderen. Na het schooljaar 2011-2012 heeft 9,1% (1 leerling) geen enkele werkervaring opgedaan. Commercieel webverkeer telt respectievelijk 0,0% (0 leerlingen) en 20,0% (3 leerlingen) werkzoekende schoolverlaters één jaar na afstuderen. Na het schooljaar 2011-2012 heeft 6,7% (1 leerling) geen enkele werkervaring opgedaan. Administratie vrije beroepen telt 2,9% (1 leerling) en 24,0% (6 leerlingen) werkzoekende schoolverlaters één jaar na afstuderen. Respectievelijk 0,0% (0 leerlingen) en 4,0% (1 leerling) hebben geen enkele werkervaring opgedaan. De Se-n-Se KMO-administratie telt 12,0% (3 leerlingen) en 21,4% (6 leerlingen) werkzoekende schoolverlaters één jaar na afstuderen. Respectievelijk 0,0% (0 leerlingen) en 10,7% (3 leerlingen) hebben geen enkele werkervaring opgedaan. Internationaal transport en goederenverzending telt 12,1% (4 leerlingen) en 30,8% (8 leerlingen) werkzoekende schoolverlaters één jaar na afstuderen. Respectievelijk 3,0% (1 leerling) en 19,2% (5 leerlingen) hebben geen enkele werkervaring opgedaan. De inmiddels niet meer ingerichte Se-n-Se KMO-ondernemerschap telde slechts één schoolverlater na het schooljaar 2010-2011. Pagina 116 van 145

7 Finaliteit Op basis van de beschrijving van de studierichtingen in het studierichtingsprofiel (hoofdstuk 1) en van de gegevens over de aansluiting met het hoger onderwijs (hoofdstuk 5) en de aansluiting met de arbeidsmarkt (hoofdstuk 6) wordt per studierichting aangegeven of de finaliteit tewerkstelling is, doorstroom naar verdere opleidingen of beide. Mogelijke vervolgopleidingen zijn een academische bachelor, een professionele bachelor, hoger beroepsonderwijs of Se-n-Se.

Beroepssecundair onderwijs Tabel 67 Finaliteit derde graad bso

Studierichting




Kantoor Verkoop

Specialisatiejaar of Se-n-Se x x

Arbeidsmarkt

Specialisatiejaar of Se-n-Se

Arbeidsmarkt

(x) (x)

(x) betekent dat de finaliteit onvoldoende waargemaakt wordt.

Tabel 68 Finaliteit specialisatiejaar

Specialisatiejaar


Kantooradministratie en gegevensbeheer Logistiek Verkoop en vertegenwoordiging Winkelbeheer en etalage

Professionele bachelor (x)

Hoger beroepsonderwijs x x x x

(x) (x) (x) (x)


Pagina 117 van 145

Technisch secundair onderwijs Tabel 69 Finaliteit derde graad tso

Studierichting


Boekhouden-informatica Handel Informaticabeheer Secretariaat-talen

Professionele bachelor (x) (x) (x) (x)



Arbeidsmarkt




Arbeidsmarkt


Tabel 70 Finaliteit Se-n-Se

Se-n-Se


Administratie vrije beroepen Commercieel webverkeer Immobiliënbeheer Internationaal transport en goederenverzending KMO-administratie Medico-sociale administratie Verkoop en distributie

x x x

(x) (x) (x) (x) (x) (x) x


Op basis van de screening stellen we vast dat de 5 van de 6 bso-studierichtingen (waarvan 2 6bso en 4 specialisatiejaren) van het studiegebied Handel arbeidsmarktgerichte studierichtingen zijn, en allemaal met slechte perspectieven op de arbeidsmarkt: • •

Kantoor en Verkoop (beide 6bso) en Logistiek, Verkoop en vertegenwoordiging en Winkelbeheer en etalage (alle drie specialisatiejaren) bieden slechte arbeidsmarktperspectieven. Kantooradministratie en gegevensbeheer (specialisatiejaar) heeft een dubbele finaliteit, aangezien meer dan een derde van de afgestudeerden doorstroomt naar het hoger onderwijs, maar de slaagkansen daar zijn zeer laag, zeker op langere termijn. 82% van de studenten afkomstig uit Pagina 118 van 145

Kantooradministratie en gegevensbeheer behaalt na 5 jaar immers geen bachelordiploma. Ook op de arbeidsmarkt zijn de perspectieven slecht vanuit deze studierichting. 24% van de afgestudeerden is immers nog werkzoekende schoolverlater één jaar na afstuderen. Op basis van de screening stellen we vast dat alle 4 de tso-studierichtingen van het studiegebied Handel doorstroomgerichte studierichtingen zijn, maar geen enkele van deze tso-studierichtingen maakt haar doorstroomfinaliteit ten volle waar: •

•

Boekhouden-informatica is een doorstroomgerichte studierichting die primair gericht is op PBA. In het eerste jaar zijn de slaagkansen goed, maar na 5 jaar heeft 41% van de studenten uit Boekhouden-informatica geen bachelordiploma behaald. Bij een gerichte studiekeuze liggen de slaagkansen hoger. Handel, Informaticabeheer en Secretariaat-talen zijn doorstroomgerichte studierichtingen die primair gericht zijn op PBA, maar ze maken die doorstroomfinaliteit niet waar, noch in het eerste jaar hoger onderwijs noch over een periode van 5 jaar. Een kleine 50% van de studenten afkomstig uit deze studierichtingen heeft na 5 jaar geen bachelordiploma behaald. Ook bij inhoudelijk verwante PBA zijn de slaagkansen niet altijd hoog. De slaagkansen in het hoger onderwijs vanuit deze drie tso-studierichtingen zijn dus ondermaats.

Op basis van de screening stellen we vast dat de 7 Se-n-Se4 van het studiegebied Handel arbeidsmarktgerichte studierichtingen zijn, maar slechts één ervan maakt haar arbeidsmarktfinaliteit met succes waar: • •

4

Verkoop en distributie biedt positieve arbeidsmarktperspectieven. Administratie vrije beroepen, Commercieel webverkeer, Immobiliënbeheer, Internationaal transport en goederenverzending, KMO-administratie, en Medico-sociale administratie bieden slechte arbeidsmarktperspectieven. Tussen de 15 en 31% van de afgestudeerden is immers nog werkzoekende schoolverlater één jaar na afstuderen.

We nemen de Se-n-Se KMO-ondernemerschap hier niet op wegens niet meer ingericht.

Pagina 119 van 145

Samenvatting screening Handel De screening van het studiegebied Handel bestaat uit een analyse van het studieaanbod in het voltijds regulier secundair onderwijs tussen het schooljaar 2008-2009 en het schooljaar 2012-2013. Gemiddelde cijfers in de onderstaande analyse beslaan altijd deze periode. Bij enkele thema’s wordt echter ingezoomd op één schooljaar. Dan wordt telkens expliciet vermeld dat de cijfers enkel betrekking hebben op het schooljaar 2012-2013. In de grafieken worden per onderwijsvorm systematisch cijfers weergegeven over het studiegebied, de graden en de verschillende studierichtingen. Specialisatiejaren en Se-n-Se worden in deze analyse steeds ondergebracht in een aparte categorie.

Beeld van het studiegebied Overzicht studieaanbod Handel

Tweede graad

Derde graad


bso

tso

Kantoor Verkoop Crea en techniek* Kantoor Verkoop Commerciële en sociale technieken*

Handel Handel-talen

Kantooradministratie en gegevensbeheer Logistiek Verkoop en vertegenwoordiging Winkelbeheer en etalage

Boekhouden-informatica Handel Informaticabeheer Secretariaat-talen Administratie vrije beroepen Commercieel webverkeer Immobiliënbeheer Internationaal transport en goederenverzending KMO-administratie KMO-ondernemerschap** Medico-sociale administratie Netwerkbeheer*** Verkoop en distributie

* De studierichtingen Crea en techniek en Commerciële en sociale technieken zijn proeftuinen die na het schooljaar 2012-2013 niet meer worden ingericht. ** De Se-n-Se KMO-ondernemerschap wordt inmiddels niet meer ingericht. *** De Se-n-Se Netwerkbeheer werd niet ingericht in de geanalyseerde periode.

Pagina 120 van 145

Leerlingenaantal Handel is een groot studiegebied met een ruim studieaanbod en een groot leerlingenaantal. In de tweede graad zijn er 2 studierichtingen in bso en 2 in tso. In de derde graad zijn er 2 studierichtingen in bso en 4 in tso. Er zijn 4 specialisatiejaren en 8 Se-n-Se-opleidingen. Tussen het schooljaar 2008-2009 en het schooljaar 2012-2013 zaten er per schooljaar gemiddeld 35.184 leerlingen in het studiegebied, van wie 14.146 leerlingen in bso en 21.038 leerlingen in tso. Het studiegebied Handel vertegenwoordigt 19,2% van het totale leerlingenaantal in bso en 23,2% van het totale leerlingenaantal in tso. In de tweede graad en derde graad bso kiest ongeveer 80% van de leerlingen voor de studierichting Kantoor en ongeveer 20% voor de studierichting Verkoop. In de tweede graad tso zit ongeveer 75% van de leerlingen in de studierichting Handel en ongeveer 25% in Handel-talen. In de derde graad tso hebben de leerlingen keuze uit 4 studierichtingen. Bijna 50% van de leerlingen vervolgt de studierichting Handel. Voor Secretariaat-talen en Boekhoudeninformatica kiest telkens ongeveer 20% en voor Informaticabeheer kiest iets meer dan 10% van de leerlingen. In de specialisatiejaren zit meer dan 70% van de leerlingen in Kantooradministratie en gegevensbeheer en meer dan 15% van de leerlingen in Winkelbeheer en etalage. De 2 overige specialisatiejaren Logistiek en Verkoop en vertegenwoordiging zijn zeer dun bevolkt. In de Se-n-Se-opleidingen zitten weinig leerlingen. Enkel Medico-sociale administratie heeft gemiddeld bijna 100 leerlingen. Alle andere Se-n-Se-opleidingen hebben 50 leerlingen of minder.

Grafiek 1 toont het gemiddeld aantal leerlingen in de geanalyseerde periode voor het hele studiegebied en per graad, specialisatiejaar of Se-n-Se.

Pagina 121 van 145

Grafiek 1 Gemiddeld leerlingenaantal Handel

40.000

35.000

30.000

25.000

21.038

20.000 tso 15.000

bso 9.517

10.000

11.245

14.146 5.000 5.751 0

6.089

277 2.307

Pagina 122 van 145

De grafieken 2, 3 en 4 bevatten dezelfde informatie als grafiek 1 maar dan op het niveau van de studierichtingen. Grafiek 2 Gemiddeld leerlingenaantal studierichtingen Handel tweede graad

8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 7.294 3.000 2.000

tso bso

4.586 2.222

1.000 1.133 0

Pagina 123 van 145

Grafiek 3 Gemiddeld leerlingenaantal studierichtingen Handel derde graad

5.500 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500

5.396 4.674

2.000

tso

1.500

bso

500

2.167

2.153

1.000 1.378

1.529

0

Pagina 124 van 145

e

Grafiek 4 Gemiddeld leerlingenaantal specialisatiejaren en Se-n-Se Handel

1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800

1.664

600 400 200 0

397 127

119

40

18

20

49

33

2

91

25

tso bso

Noot: De Se-n-Se KMO-ondernemerschap wordt inmiddels niet meer ingericht.

Pagina 125 van 145

Evolutie van het leerlingenaantal In de geanalyseerde periode kent het leerlingenaantal van het studiegebied Handel een daling met 11,5% (4.314 leerlingen). Deze daling bedraagt 8,5% (1.259 leerlingen) in bso en 13,4% (3.055 leerlingen) in tso. De daling is opvallend sterker dan in het gehele bso (-1,2%) en tso (-4,8%).

Grafiek 5 Evolutie leerlingenaantal Handel

40.000

35.000 #lln SG bso 30.000

#lln SG tso #lln SG totaal

25.000

#lln 2e Gr bso #lln 2e Gr tso #lln 2e Gr totaal

20.000

#lln 3e Gr bso #lln 3e Gr tso

15.000

#lln 3e Gr totaal #lln Spec. jaar

10.000

#lln Se-n-Se #lln Spec. jaar/Se-n-Se totaal 5.000

0 2008 - 2009

2009 - 2010

2010 - 2011

2011 - 2012

2012 - 2013

Pagina 126 van 145

Provinciale spreiding In de tweede graad en derde graad bso en tso worden de studierichtingen uitgebreid aangeboden in alle provincies en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De specialisatiejaren worden, met uitzondering van Kantooradministratie en gegevensbeheer, beperkter maar nog steeds in elke provincie en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aangeboden. Enkel het specialisatiejaar Verkoop en vertegenwoordiging wordt niet in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aangeboden. De Se-n-se-opleidingen worden op hun beurt zeer beperkt aangeboden in maximum 3 provincies. Enkel de Se-n-se Medico-sociale administratie wordt in 4 provincies aangeboden.

Herkomst In bso komt de instroom in het eerste leerjaar van de tweede graad in de studierichting Kantoor en de studierichting Verkoop hoofdzakelijk uit het beroepenveld Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding. Er is daarnaast nog een noemenswaardige instroom uit het beroepenveld Decoratie - Kantoor en verkoop en uit de basisopties Handel, Sociale en technische vorming en Moderne wetenschappen. In het tweede leerjaar komt de instroom voor beide studierichtingen voornamelijk uit de eigen studierichting. In Kantoor is er echter nog een noemenswaardige instroom uit de studierichting Handel (tso), in Verkoop is er nog een noemenswaardige instroom uit Kantoor (bso) en Sociale en technische wetenschappen (tso). In tso komt de instroom in het eerste leerjaar van de tweede graad voor de studierichting Handel en de studierichting Handel-talen hoofdzakelijk uit de basisopties Handel en Moderne wetenschappen. Er is bovendien een noemenswaardige instroom uit Sociale en technische vorming. In het tweede leerjaar van de tweede graad tso komt de instroom voor de studierichtingen Handel en Handel-talen hoofdzakelijk uit de eigen studierichting. In Handel is er ook nog een aanzienlijke instroom uit Economie (aso). In het eerste leerjaar van de derde graad bso komt de instroom voor de studierichtingen Kantoor en Verkoop hoofdzakelijk uit de eigen studierichting. In Verkoop is ook nog een noemenswaardige instroom uit Kantoor (bso). In het eerste leerjaar van de derde graad tso komt de grootste instroom in de studierichtingen Handel, Boekhouden-informatica en Informaticabeheer uit Handel. In Boekhouden-informatica is er bovendien nog een aanzienlijke instroom uit Economie (aso). In Informaticabeheer is er een aanzienlijke instroom uit Wetenschappen (aso) en Economie (aso) en een noemenswaardige instroom uit Industriële wetenschappen (tso). In de studierichting Secretariaat-talen komt de instroom hoofdzakelijk uit Handel-talen en is er ook nog een aanzienlijke instroom uit Handel. In het tweede leerjaar van de derde graad komt de instroom steeds bijna uitsluitend uit de eigen studierichting.

Pagina 127 van 145

In de specialisatiejaren komt de instroom steeds bijna uitsluitend uit de meest logische, inhoudelijk verwante studierichting van de derde graad. In Se-n-Se komt de instroom meestal uit de verschillende tso-studierichtingen van het eigen studiegebied. Voor enkele opleidingen is er echter ook nog een instroom uit de studiegebieden Algemeen secundair onderwijs en Personenzorg.

Attestering Het percentage C-attesten van de leerlingen bso in het studiegebied Handel is in de vijf geanalyseerde schooljaren ongeveer gelijk aan het gemiddeld percentage in het bso in de tweede graad. In derde graad ligt het aantal C-attesten hoger, terwijl het in de specialisatiejaren weer iets lager ligt. Het percentage C-attesten van de leerlingen tso in het studiegebied Handel is in de vijf geanalyseerde schooljaren ongeveer gelijk aan het gemiddeld percentage in het tso voor alle graden en Se-n-Se.

Grafiek 6 geeft de verhouding weer tussen het percentage A-attesten, B-attesten en C-attesten per leerjaar in bso van het studiegebied Handel. Grafiek 7 maakt de vergelijking met het totale bso.

Pagina 128 van 145

Grafiek 6 Onderlinge verhouding attesten in het studiegebied Handel (bso)

2eGr1eLj SG Handel

76,4%

2eGr2eLj SG Handel

83,4%

Grafiek 7 Onderlinge verhouding attesten in bso

13,7%

2eGr1eLj bso

7,8%

2eGr2eLj bso

82,1%

12,4%

86,5%

8,0%

A-attest

A-attest 3eGr1eLj SG Handel

83,3%

13,5%

B-attest

3eGr1eLj bso

85,5%

B-attest

11,7%

C-attest

C-attest 3eGr2eLj SG Handel

85,8%

Spec. jaar SG Handel

10,9%

93,2%

0%

20%

40%

4,9%

60%

80%

100%

Onbekend

3eGr2eLj bso

88,5%

Spec. jaar

91,4%

0%

20%

40%

Onbekend

8,6%

5,9%

60%

80%

100%

Pagina 129 van 145

Grafiek 8 geeft de verhouding weer tussen het percentage A-attesten, B-attesten en C-attesten per leerjaar in tso van het studiegebied Handel. Grafiek 9 maakt de vergelijking met het totale tso.

Grafiek 8 Onderlinge verhouding attesten in het studiegebied Handel (tso)

2eGr1eLj SG Handel

79,5%

6,1%

2eGr2eLj SG Handel

78,2%

5,6%

Grafiek 9 Onderlinge verhouding attesten in tso

2eGr1eLj tso

81,3%

5,6%

2eGr2eLj tso

81,6%

4,6%

A-attest

A-attest

3eGr1eLj SG Handel

8,7%

81,8%

B-attest

3eGr1eLj tso

10%

83,6%

C-attest

C-attest

3eGr2eLj SG Handel

92,1%

Se-n-Se SG Handel

7,3%

82,6%

0%

20%

40%

80%

3eGr2eLj tso

93,0%

Se-n-Se

9,9%

60%

Onbekend

100%

B-attest

6,3%

85,4%

0%

20%

40%

Onbekend

9,2%

60%

80%

100%

Pagina 130 van 145

Doorstroom naar het hoger onderwijs In bso Handel ligt de participatiegraad in de professionele bachelors veel hoger dan gemiddeld in bso. Dat geldt voor alle specialisatiejaren, maar is vooral opvallend voor Kantooradministratie en gegevensbeheer. 35% van de leerlingen stroomt door naar een professionele bachelor. Ook de participatiegraad in de academische bachelor ligt hoger dan gemiddeld, al blijft het percentage leerlingen dat doorstroomt zeer beperkt. Het gemiddeld studierendement voor de professionele en academische bachelors is onvoldoende in alle studierichtingen en ligt beduidend lager dan gemiddeld in bso. In tso Handel stroomt zo’n 75% van de leerlingen door naar een professionele bachelor, wat veel meer is dan gemiddeld in tso. De participatiegraad in de academische bachelors ligt in dezelfde lijn als het hele tso. Het gemiddeld studierendement in de professionele en academische bachelors ligt lager dan gemiddeld in tso, behalve in de studierichting Boekhouden-informatica. Het gemiddeld studierendement kan met wat goede wil als nog net voldoende beschouwd worden voor het eerste jaar van de professionele bachelors. Maar 41% van de leerlingen uit Boekhouden-informatica behaalt volgens de informatie van Onderwijskiezer geen bachelordiploma na 5 jaar. In de drie andere tso-studierichtingen is het gemiddeld studierendement globaal bekeken onvoldoende, hoewel leerlingen die kiezen voor een verwante vervolgopleiding in sommige gevallen wel voldoende studierendement behalen. Toch behaalt tussen 45% en 50% van de leerlingen volgens de informatie van Onderwijskiezer geen bachelordiploma na 5 jaar. De leerlingen uit het studiegebied Handel kiezen opvallend vaak voor een niet-verwante vervolgopleiding. Wellicht is een weinig gerichte studiekeuze één van de belangrijkste verklaringen voor de discrepantie tussen de hoge deelnemingsgraad aan hoger onderwijs en het beperkte studiesucces.

Grafiek 10 toont de deelnemingsgraad aan hoger onderwijs van leerlingen uit bso Handel die hun diploma behaalden in het schooljaar 2011-2012 en zich het daaropvolgende academiejaar inschreven voor een professionele of academische bachelor.

Pagina 131 van 145

Grafiek 10 Deelname hoger onderwijs bso Handel academiejaar 2012-2013

35,0% 31,0%

23,5% 21,6% 18,4% 15,2%

PBA 0,9%

1,3%

ABA

1,6% 0,0%

0,0%

0,8%

Pagina 132 van 145

Grafiek 11 geeft het gemiddeld studierendement weer van leerlingen uit bso Handel die hun diploma behaalden in het schooljaar 2011-2012 en zich het daaropvolgende academiejaar inschreven voor een professionele bachelor of academische bachelor. Grafiek 11 Gemiddeld studierendement bso Handel academiejaar 2012-2013

38,1% 32,0%

33,1% 30,9%

30,8%

30,3% 23,9% 21,5%

13,7%

12,5%

PBA ABA

Pagina 133 van 145

Grafiek 12 toont de deelnemingsgraad aan hoger onderwijs van leerlingen uit tso Handel die hun diploma behaalden in het schooljaar 2011-2012 en zich het daaropvolgende academiejaar inschreven voor een professionele of academische bachelor. Grafiek 12 Deelname hoger onderwijs tso Handel academiejaar 2012-2013

76,4%

73,6%

76,8%

73,8%

68,5% 61,3%

PBA ABA 8,8%

7,6%

8,9%

6,6%

9,9% 6,1%

Pagina 134 van 145

Grafiek 13 geeft het gemiddeld studierendement weer van leerlingen uit tso Handel die hun diploma behaalden in het schooljaar 2011-2012 en zich het daaropvolgende academiejaar inschreven voor een professionele bachelor of academische bachelor. Grafiek 13 Gemiddeld studierendement tso Handel academiejaar 2012-2013

65,1%

63,9% 61,1%

60,5%

59,8%

59,4%

44,3%

43,9%

33,4%

32,9% 28,4%

26,4% PBA ABA

Pagina 135 van 145

Doorstroom naar de arbeidsmarkt Leerlingen uit het studiegebied Handel bso blijken bij het verlaten van de school opvallend moeilijker door te stromen naar de arbeidsmarkt dan gemiddeld in bso. Dat is ook het geval na het volgen van een specialisatiejaar. Vanuit de specialisatiejaren Kantooradministratie en gegevensbeheer en Verkoop en vertegenwoordiging verloopt de doorstroom moeilijker dan vanuit de specialisatiejaren Logistiek en Winkelbeheer en etalage. De doorstroom naar de arbeidsmarkt verloopt ook voor de leerlingen uit tso moeilijker dan gemiddeld in tso. Het volgen van een Se-n-Se blijkt niet meteen een meerwaarde, met uitzondering van de Se-n-Se Verkoop en distributie.

Grafiek 14 en 15 geeft per onderwijsvorm het percentage weer van schoolverlaters die na 1 jaar nog steeds werkzoekend waren. Deze jongeren verlieten de school na het schooljaar 2011-2012 en werden als schoolverlater opgenomen in de schoolverlatersstudie 2014 van VDAB omdat ze in het schooljaar 2012-2013 in geen enkele Vlaamse onderwijsinstelling waren ingeschreven.

Pagina 136 van 145

Grafiek 14 Schoolverlaters na 2011-2012 bso werkzoekend na 1 jaar

22,2%

23,7%

23,1%

23,0%

20,3% 17,4%

17,5%

13,2%

Pagina 137 van 145

Grafiek 15 Schoolverlaters na 2011-2012 tso werkzoekend na 1 jaar

30,8%

24,0% 21,8%

20,4%

21,4%

20,0% 18,2%

17,9% 16,1%

16,0%

15,3%

12,8% 8,7%

0,0%

Noot: De Se-n-Se KMO-ondernemerschap wordt inmiddels niet meer ingericht.

Pagina 138 van 145

Aanbevelingen Op basis van de screening kunnen de huidige studierichtingen van de derde graad en het specialisatiejaar in het studiegebied Handel ingedeeld worden volgens de finaliteiten doorstroomgerichte studierichting, arbeidsmarktgerichte studierichting of studierichting met dubbele finaliteit. Doorstroomgerichte studierichting Boekhouden-informatica (naar PBA) Handel (naar PBA) Informaticabeheer (naar PBA) Secretariaat-talen (naar PBA)

Studierichting met dubbele finaliteit Kantooradministratie en gegevensbeheer (specialisatiejaar)

Arbeidsmarktgerichte studierichting Kantoor (6bso) Verkoop (6bso)

Onduidelijke finaliteit -

Logistiek (specialisatiejaar) Verkoop en vertegenwoordiging (specialisatiejaar) Winkelbeheer en etalage (specialisatiejaar) Administratie vrije beroepen (Se-n-Se) Commercieel webverkeer (Se-n-Se) Immobiliënbeheer (Se-n-Se) Internationaal transport en goederenverzending (Se-n-Se) KMO-administratie (Se-n-Se) Medico-sociale administratie (Se-n-Se) Verkoop en distributie (Se-n-Se)

Met het oog op de modernisering van het secundair onderwijs zijn dit mogelijke aanbevelingen: • • •

rationaliseren van dit studiegebied gezien het sterk dalend leerlingenaantal en gezien de slechte perspectieven zowel naar het hoger onderwijs als de arbeidsmarkt inhoudelijk herdefiniëren van de studierichtingen gezien de lage slaagkansen in hoger onderwijs of slechte doorstroom naar de arbeidsmarkt (met uitzondering van Boekhouden-informatica en de Se-n-Se Verkoop en distributie) Kantooradministratie en gegevensbeheer herpositioneren wegens slechte doorstroom naar hoger onderwijs en positioneren als een arbeidsmarktgerichte studierichting op basis van de beroepskwalificaties Pagina 139 van 145

• •

specialisatiejaren en Se-n-Se clusteren tot nieuwe studierichtingen en inhoudelijk herdefiniëren op basis van de beroepskwalificaties gezien de slechte doorstroom naar de arbeidsmarkt oprichting van een studierichting met één of meerdere beroepskwalificaties voor verkoop in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Pagina 140 van 145

Bijlage: Methodologie Voor het cijfermateriaal werd hoofdzakelijk een beroep gedaan op het datawarehouse van het beleidsdomein Onderwijs en vorming. In deze methodologische toelichting wordt eerst algemeen toegelicht hoe hierbij tewerk werd gegaan. Daarna wordt per hoofdstuk uitgelegd hoe de cijfers uit het datawarehouse werden verwerkt tot de tabellen in dit rapport. Hierbij wordt aangeduid welke bijkomende bronnen werden geraadpleegd voor de hoofdstukken over de aansluiting met het hoger onderwijs en de arbeidsmarkt. Algemeen • De tabellen en de cijfers in dit rapport komen niet rechtstreeks uit het datawarehouse. Sjabloontabellen werden voorbereid door het projectteam en doorgegeven aan de auteur van het rapport. Gemiddelden, percentages en totalen in de tabellen werden berekend door de auteur. • Door afrondingen lijken sommige totalen op het eerste gezicht niet te kloppen. De sommen werden in Excel berekend aan de hand van de volledige cijfers zonder afrondingen. Hierdoor kan er een verschil zitten op een som van afgeronde cijfers. • Indien een studierichting niet werd ingericht overheen de volledige geanalyseerde periode van vijf schooljaren (gestart na het schooljaar 2008-2009 of niet meer ingericht tijdens de geanalyseerde periode), dan wordt het gemiddelde niet berekend over vijf jaren maar voor het aantal jaren dat de studierichting effectief werd ingericht. • In het schooljaar 2008-2009 kreeg het derde leerjaar van de derde graad in tso nog geen specifieke naam, sindsdien wordt het Se-n-Se genoemd. Voor de leesbaarheid van dit rapport werden de derde leerjaren in het schooljaar 2008-2009 eveneens ondergebracht onder de noemer Se-n-Se. • Voor het derde leerjaar van de derde graad in bso wordt systematisch de term specialisatiejaar gebruikt. Hierbij worden de naamloze leerjaren uitgesloten: zij worden niet opgenomen in de screening omdat zij niet aan studiegebieden zijn gebonden. Beeld van het studiegebied • Bij de samenstelling van de overzichtstabel van het studiegebied werd gebruik gemaakt van de informatie over de studiegebieden op www.onderwijsvlaanderen.be • De beschrijving van de studieprofielen werd overgenomen van Onderwijskiezer en, indien relevant, aangepast door de auteur van het rapport. Leerlingenaantal, evolutie en spreiding • Wat leerlingenaantal, evolutie en spreiding (hoofdstuk 2) betreft, werden uit het datawarehouse cijfers gebruikt met betrekking tot het aantal inschrijvingen per studierichting en per leerjaar voor het schooljaar 2008-2009 tot en met het schooljaar 2012-2013. • Cijfers per graad, gemiddelden en percentages werden door de auteur van het rapport berekend.

Pagina 141 van 145

Herkomst •

•

•

•

•

De tabellen over herkomst werden samengesteld op basis van twee verschillende query’s in het datawarehouse. De eerste query toonde de studierichtingen waar leerlingen uit instroomden in het studiejaar dat eraan voorafgaat. De tweede query bood een overzicht van het aantal zittenblijvers ten opzichte van de doorstromers (leerlingen die naar het volgende leerjaar overgaan in dezelfde instelling) en de instromers (leerlingen die naar het volgende leerjaar overgaan in een andere instelling). Het nadeel van de werkwijze om telkens de instroom uit het voorafgaande na te gaan van waaruit de leerlingen in het voorafgaande jaar instromen is dat voor Se-n-Se enkel de leerlingen die instroomden vanuit het tweede leerjaar in de derde graad, zichtbaar werden. Aangezien er ook een andere instroom mogelijk is, zijn er veel onbekenden in een aantal tabellen. De tabellen bieden een overzicht van de meest voorkomende basisopties, beroepenvelden en studierichtingen van waaruit de grootste groep van leerlingen instroomt in een respectieve studierichting. Er werd naar gestreefd om alle studierichtingen op te nemen die samen ongeveer 75% van de doorstromers bevatten. De overige basisopties, beroepenvelden en studierichtingen van waaruit telkens een klein aantal leerlingen instroomt, worden samengenomen in de rubriek ‘overige’. In de cijfers van datawarehouse (van de tweede query) is er een rubriek ‘Onbekend’ voorzien. Deze werd in de tabellen samen met de rubriek ‘NVT’ opgenomen als ‘NVT en onbekend’. In sommige tabellen klopte het eindtotaal niet met het totaal aantal inschrijvingen binnen een bepaalde studierichting. In dat geval werd het verschil aangevuld bij ‘Onbekend’. Indien het aantal leerlingen in deze tabellen groter was dan het aantal ingeschreven leerlingen, werd dit met een (*)aangeduid en onderaan de tabel verduidelijkt.

Attestering • De tabellen over attestering werden eveneens samengesteld op basis van twee verschillende query’s in het datawarehouse. • De eerste query gaf het aantal attesten weer dat per leerjaar werd behaald in de verschillende studierichtingen. Hierin werd voorzien in een rubriek ‘geen attest’ en een rubriek ‘onbekend. Beiden werden opgenomen in de kolom ‘Onbekend’. • Echter: leerlingen die slagen in het tweede leerjaar van de derde graad, specialisatiejaar of Se-n-Se krijgen geen attest (maar diploma, getuigschrift of certificaat). Deze leerlingen werden in dit databestand uit het datawarehouse ondergebracht in de rubriek ‘geen attest’. Om na te gaan of deze leerlingen geslaagd waren of het secundair onderwijs verlieten zonder attest, werden deze cijfers vergeleken met een het resultaat van een tweede query uit het datawarehouse, waarin de leerlingen werden onderverdeeld in de rubrieken ‘geslaagd’ versus ‘niet geslaagd’. • Indien het eindtotaal niet overeenkwam met het totaal aantal inschrijvingen binnen een bepaalde studierichting werd het verschil aangevuld bij ‘Onbekend’.

Pagina 142 van 145

•

Ook hier werd, indien het aantal leerlingen in deze tabellen groter was dan het aantal ingeschreven leerlingen, dit met een (*)aangeduid en onderaan de tabel verduidelijkt.

Aansluiting met het hoger onderwijs • In dit hoofdstuk worden tabellen opgenomen met cijfergegevens van het aantal leerlingen dat uitstroomt in het schooljaar 2011-2012 en zich ‘als generatiestudent’ inschrijft voor een opleiding in het hoger onderwijs in het academiejaar 2012-2013. Een generatiestudent is een student die zich in het academiejaar volgend op het schooljaar van afstuderen in het secundair onderwijs voor het eerst inschrijft in het Vlaamse hoger onderwijs met een diplomacontract voor een initiële bacheloropleiding. • De cijfergegevens hebben betrekking op leerlingen die een door de school geregistreerd studiebewijs verkregen hebben. Studiebewijzen uitgereikt door de examencommissie secundair onderwijs worden dus buiten beschouwing gelaten. Leerlingen die zich na het beëindigen van het secundair onderwijs niet onmiddellijk inschrijven in het hoger onderwijs, vormen eveneens een blinde vlek die de participatiegraad negatief beïnvloedt. • Voor de indicator ‘studierendement’ wordt het percentage verworven studiepunten berekend. Het totaal aantal verworven studiepunten (geslaagde opleidingsonderdelen) wordt hiertoe gedeeld door het totaal aantal actief opgenomen studiepunten (opleidingsonderdelen waarvoor men ingeschreven was). De gedelibereerde studiepunten worden in deze indicator niet meegeteld. • In de overzichtstabel per onderwijsvorm waarin het studiegebied zich bevindt, wordt het studierendement van leerlingen die doorstromen zonder te slagen aangeduid als 0,0%. Indien er geen leerlingen doorstromen vanuit een bepaalde studierichting, werd er een 0 ingevuld bij het aantal leerlingen en de cellen voor het studierendement werden leeg gelaten. • De percentages met betrekking tot het gemiddelde studierendement werden rechtstreeks overgenomen uit het datawarehouse. Echter, in de kleine tabellen per studierichting was een inhoudelijke analyse door de auteur van dit rapport noodzakelijk doordat het onderscheid wordt gemaakt tussen inhoudelijk verwante opleidingen versus niet-inhoudelijk verwante opleidingen. Het gemiddelde studierendement van de inhoudelijk verwante opleidingen wordt voor elke opleiding apart weergegeven. Echter, voor de niet-inhoudelijk verwante opleidingen diende dit te worden gebundeld en werd er een ‘gewogen’ som berekend door de auteur van het rapport. De berekening ging als volgt: eerst werd per opleiding het product gemaakt van het aantal leerlingen met het gemiddeld studierendement, dan werden deze resultaten opgeteld en tenslotte gedeeld door het totaal aantal studenten die deze niet-aansluitende opleiding gingen volgen. Deze werkwijze resulteert in een kleine foutmarge van maximum enkele percenten. • De gegevens uit datawarehouse werden aangevuld met cijfers van Onderwijskiezer: deze werden rechtstreeks overgenomen.

Pagina 143 van 145

Aansluiting met de arbeidsmarkt • De cijfers werden overgenomen van de VDAB. Hiertoe werd de webpage http://www.vdab.be/trends/schoolverlaters/detail/default.shtml geraadpleegd, waar tijdens het opstellen van dit rapport gegevens voor twee jaren (2012 en 2013) geraadpleegd konden worden. Deze worden in de tabellen gepresenteerd als schooljaren (2011-2012 en 2012-2013). • Schoolverlaters die een leertijd bij Syntra hebben gevolgd en schoolverlaters die één of meer jaren in het buitenland hebben gestudeerd of studies hebben gevolgd in een niet erkende onderwijsinstelling of in een onderwijsinstelling die niet onder de bevoegdheid valt van het departement Onderwijs en Vorming, komen in deze bestanden niet voor. Wat de leertijd betreft, wordt dezelfde werkwijze gehanteerd, maar de bestanden zijn in dat geval afkomstig van Syntra Vlaanderen. • Een kleine groep schoolverlaters beantwoordt niet helemaal aan de definitie van ‘Nog werkzoekende schoolverlaters na 1 jaar’. Ofwel stoppen zij hun studies vóór 30 juni en worden zij iets langer dan 1 jaar opgevolgd, ofwel haken zij in het nieuwe schooljaar af voor januari en worden zij iets korter dan 1 jaar opgevolgd. Aangezien deze groep beperkt is tot ongeveer 6 à 7% van de schoolverlaters, wordt gemakshalve ook gesproken van een opvolgingsperiode van 1 jaar na het verlaten van de instelling. Finaliteit • De analyse van dit hoofdstuk gebeurde op basis van de gegevens over de aansluiting met het hoger onderwijs (hoofdstuk 5) en de aansluiting met de arbeidsmarkt (hoofdstuk 6). • Voor het bepalen van de finaliteit wordt een participatiegraad van 25% als norm gesteld voor doorstroom naar de academische bachelor (ABA), de professionele bachelor (PBA) en de arbeidsmarkt. De geanalyseerde gegevens betreffen de doorstroom van leerlingen die het secundair onderwijs verlieten na het schooljaar 2011-2012. Opdat er een kruisje wordt gezet in de tabel onder ‘Academische bachelor’, ‘Professionele bachelor’ of ‘Arbeidsmarkt’ dient 25% van de leerlingen naar respectievelijk de academische bachelor, de professionele bachelor en/of de arbeidsmarkt door te stromen. • Daarenboven wordt aangeduid of een studierichting de aldus bepaalde finaliteit waarmaakt. Deze analyse is gebaseerd op het gemiddelde studierendement in een studierichting (voor PBA- of ABA-gerichte finaliteit), het percentage werkzoekende schoolverlaters na één jaar (voor arbeidsmarktgerichte finaliteit) of een combinatie van beide (voor dubbele finaliteit). Bij studierichtingen die de vooropgestelde finaliteit niet waarmaken, wordt het kruisje tussen haakjes gezet. • Voor het behalen van de PBA- of ABA-gerichte finaliteit worden twee criteria gehanteerd. Om de finaliteit waar te maken dienen de leerlingen een gemiddeld studierendement van meer dan 65% te behalen. Studierichtingen met een gemiddeld studierendement tussen 60% en 65% krijgen een ‘waarschuwingsstatus’. Daarnaast wordt rekening gehouden met het percentage leerlingen dat na vijf jaar geen bachelordiploma behaalt (indien deze gegevens beschikbaar zijn bij Onderwijskiezer). Om de finaliteit waar te maken wordt als norm gesteld dat maximum 25% van de leerlingen na vijf jaar geen bachelordiploma heeft behaald. Studierichtingen met 25% tot 35% leerlingen die geen bachelordiploma behalen na vijf jaar krijgen een ‘waarschuwingsstatus’.

Pagina 144 van 145

•

Om de arbeidsmarktgerichte finaliteit waar te maken wordt vooropgesteld dat maximum 10% van de schoolverlaters na een jaar nog werkzoekend is. Studierichtingen met 10 tot 15% schoolverlaters die na een jaar nog werkzoekend zijn, krijgen een ‘waarschuwingsstatus’.

Pagina 145 van 145

Studieaanbod binnen het studiegebied Handel

Recommend Documents