Stratiphyt cruise 2009

Stratiphyt cruise 2009 Deze vaartocht wordt gemaakt in het kader van een groter project “STRATIPHYT”. Wat het project zo’n beetje inhoudt komt een andere keer aan bod omdat het juist in het begin best druk is. Nu waren Evaline en Anna zo vriendelijk om alvast een aanzetje te maken met jullie op de hoogte houden van het een en ander dat we hier zo meemaken (zie hieronder). Lees ze! Voor een vaartocht van 4 weken moet er heel wat gebeuren voordat het schip de haven uit kan varen. Containers moeten van boord en andere weer aan boord en daarna ingericht worden voor het werk. Op het NIOZ worden de containers, al dan niet ingericht als laboratorium, zeer omzichtig vervoert. Dat voorkomt schade aan gevoelige apparatuur. Op containerschepen en havens gaat dat wellicht anders. Misschien dat hierdoor wat onderdelen van airco’s teveel geschud en getrild hebben en daardoor de geest gegeven hebben. Het wachten is nu op een specialist die de aircokuren op kan lossen. Aangezien er 29 mensen aan boord zijn moet er aardig wat proviand ingeslagen worden. Dat vergt nogal wat spierarbeid. Pallets met flessen water, aardappelen, uien, houdbare melk, watermeloenen, paprika’s etc worden aan boord gehesen en daarna met een menselijke keten naar de kombuis en droog store getransporteerd. Het zal geen verrassing zijn dat de wat minder getrainde opstappers de dag erna hun spieren aardig voelen opspelen. De flessen mineraalwater zijn nog veelvuldig langs gekomen in onze dromen. Onze Letse kok heeft een belangrijke taak om ons allen tevreden te houden. Een stevig ontbijt met havermoutpap en gebakken aardappelen met ui zorgt er in ieder geval voor dat de dag goed begonnen kan worden. Aan boord wordt er natuurlijk gestrooid met vaktermen waar een landrot nog nooit van gehoord heeft. Wat te denken van ‘verhalen’? Ja dat doen deze schrijvers nu zou u denken. Het is het verleggen van een schip van de ene kade naar de andere. Er moest brandstof ‘gebunkerd’ worden. Daar is er weer een! Dat duurde 3 uur, de tank is ietsje groter dan van de auto thuis, 185500 liter. We hebben nu in de haven allemaal tijd om de werkruimtes in te delen, apparaten klaar te zetten en alles zeevast te maken. Groet van ons allen en wordt vervolgd.

Het dagbericht is door Michelle geschreven vandaag: Beste familieleden, vrienden en andere geïnteresseerden, Aan mij de eer om een eerste teken van leven vanaf een varende Pelagia te geven. Woensdag aan het eind van de dag bleken opeens dat er storingen en lekkage was van de klimaatbeheersing van enkele labcontainers en omdat die wel heel belangrijk zijn voor het onderzoek (de verschillende waterdieptes hebben verschillende temperaturen en aangezien de biologen de activiteit van de microorganismen in het water willen volgen over de tijd, dienen die containers als grote klimaatkamers) moesten ze gemaakt worden. Dat kon gisteren (donderdag) pas en daardoor konden we niet eerder dan gisteren na de lunch wegvaren. In tegenstelling tot wat we verwacht hadden was het weer rondom Gran Canaria bijzonder winderig, met zeer grote golven tot gevolg. Hierdoor werden meerdere opvarenden (waaronder ondergetekende) acuut geveld door zeeziekte, waardoor lang niet iedereen mee kon genieten van de heerlijke taart die onze Letse kok had gemaakt ter gelegenheid van Govert’s verjaardag. Vandaag stond in het teken van het testen van de ultraschone waterbemonstering (clean CTD) en het tijdschema. Dit viel enigszins tegen omdat niet alle flessen bleken te sluiten en het ook nog eens best lastig bleek om het opgevangen water snel onder alle geïnteresseerden te verdelen. Maar inmiddels is het laatste probleem opgelost en aan het eerste wordt gewerkt, dus de vooruitzichten zijn positief. Ook begint langzaam maar zeker de meesten over zijn zeeziekte heen te komen, dus morgen kunnen we er vol tegen aan als de CTD ‘ voor het eggie’ genomen wordt. Voor de komende dagen hopen we dat iedereen wat meer de routine te pakken krijgt en ook dat het weer iets rustiger wordt. Hopelijk is het weer dan ook beter, zodat we ook de zeer experimentele en zeer gevoelige SCAMP (een turbulentie-meter) kunnen testen (nu niet mogelijk door te ruige deining). Als laatste wil ik nog graag even zeggen dat ik me zeer welkom voel tussen deze groep van zeer ervaren wetenschappers en bemanningsleden. Ik verwacht een aantal zeer gezellige weken tegemoet te gaan – vooral als de zeeziekte wat zakt – hier aan boord van de Pelagia. Hartelijke groeten vanaf de Atlantische Oceaan.

Diary Pelagia 18-07-09 Sea-sickness started to give the first disappearing signs. This is a good new because some of the scientist could actually move and have normal conversations. We did nearly all planned CTD's (6am, 8am, 1030am, 4pm), no SCAMP again due to adverse conditions (rough sea, strong current) and in the afternoon we avoided the short station. First translocation experiment started today. We saw a marine turtle, described by Dr. Hans "Mmm, brownish, half a meter, close to the ship". Kristina's students lost 30 kg corporal mass running all the day.

Beste allemaal, Ik ben Gemma Kulk, AIO bij de afdeling Ocean Ecosystem aan de Rijksuniversiteit Groningen en vandaag is het aan mij de beurt om een update te schrijven over de Stratiphyt cruise. Ik ben mee aan boord om bij subproject twee te helpen, het project dat zich richt op de fysiologie en primaire productie van fytoplankton. Voor mijn eigen AIO project, en ter ondersteuning van de Stratiphyt data, doe ik ook een experiment. Ik stel fytoplankton bloot aan hoge lichtcondities en kijk of en hoe snel er herstel van photosysteem II plaats vindt. Na mijn zeeziekte van de afgelopen dagen, beginnen deze metingen eindelijk op orde te komen en kan het data verzamelen beginnen! Anderen aan boord lijken ook in hun routine te komen. Het CTD schema is iets ruimer opgezet, zodat iedereen eerst het water van de vorige CTD kan verwerken. Dat heeft goede effecten en iedereen lijkt iets relaxter. Zo worden er deurmatten worden gebruikt om de incubaties op het achterdek van schaduw te voorzien. Op het moment zit ik midden in het “NIOZ-naai-clubje. Ik heb geholpen met gaas om incubatieflessen heen te naaien. Natuurlijk niet voor de lol – alhoewel het wel veel lol oplevert – het is de bedoeling dat de flessen worden weggezet (incubatie) bij het lichtniveau dat op grotere diepte ‘gezien’ wordt door de algen (diep chlorophyll maximum, ongeveer 70100 meter diep) en bij dat in de doorgemengde oppervlakte laag (20-40 meter diep). Verder is er vandaag weinig afleiding geweest, wel is er weer één zeeschildpad gesignaleerd en opnieuw één olietanker, zijn we toch niet helemaal alleen op de oceaan! Groetjes Gemma

RV Pelagia, 22 juli 2009 Beste allemaal, Vandaag een dagbericht van mij, Tea de Vries. Ik ben student Mariene biologie aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Om nog een aantal extra onderzoekspunten te vergaren, doe ik mee aan deze cruise en ga ik daarna nog een aantal weken stage lopen op het NIOZ. Volgens mij gaat het goed met deze meeste mensen aan boord van het schip. Voor mezelf geldt dat ik steeds beter in mijn ritme kom. Werken met een (voor mij) nieuwe methode, en dat aan boord van een schip, was eerst even wennen. Ik kijk naar de productiviteit van virussen op bacteriën over een tijdsperiode van 24 uur. Dit werk doen we in een koude container, dus, zelfs als de zon schijnt, lopen mijn containercollega’s Kristina, Douwe, Jan F en ik rond in een dikke overall. De temperatuur in de container is nu 15° C, maar zal naar mate we dichter bij IJsland komen wel kouder worden! Gisteren schitterend weer gehad en vandaag, na een wat druilerig begin, ook lekker weer. Afgelopen nacht wel wat regen gehad. Zelf ben ik vannacht voor het eerst midden in de nacht opgestaan om monsters te nemen. Rond half 3 moest ik eruit, maar gelukkig lag ik er om kwart over 3 ook weer in! Ik ben benieuwd of er straks iets leuks uit komt. We gaan dit pas bekijken als we terug zijn op het NIOZ. Jan en Douwe waren afgelopen nacht ook wakker, maar vanwege een andere reden. Ze hadden last van lekkage in hun kamer. Niet vanwege de regen, maar doordat er een gat in de leiding zat… Gelukkig heeft Marco de leiding nu weer vakkundig gerepareerd, zodat we rustig verder kunnen varen.

Walvissen zien vanaf onze hangplek bij het natlab Walvissen? Ja, walvissen; ze zijn er echt in de Atlantische oceaan. Gisteren hebben we tegen de avond veel op de uitkijk gestaan om nog meer groepjes te ontdekken. We zien hun ruggen nog niet, maar merken ze op als er ter attentie even een spuit lucht met water omhoog wordt gestuurd. Toch een teken van leven dat hier zo te midden van het blauwe water soms geheel lijkt te ontbreken. Merkwaardig toch, dat we met een grote boot op zoek gaan naar de invloed van een verandering in de menging in de bovenste waterlagen op het leven in de oceaan, en vaak niet verder komen dan het volgen van leven van algen die slechts enkele micron groot zijn? Iedereen is er maar druk mee, met al dat super kleine grut. Zelf vind ik het erg leuk om de zaken meer op een afstand te bekijken. Mijn onderzoek richt zicht veel meer op de rol van het licht in het water. Niet alleen het licht dat van de zon het water in gaat, maar ook juist het licht dat na de weerkaatsing in het water weer naar boven komt. Dit licht bevat informatie over de samenstelling van de bovenste waterlagen. Zo kunnen satellieten, die elke dag overkomen, mij een beeld geven hoe de algenconcentratie in de gehele oceaan er voor staat. Als er ten minste niet teveel wolken zijn! En helaas, die zijn in er de eerste week erg veel geweest. Na 10 dagen onderweg beginnen veel zaken goed te wennen. Bijvoorbeeld om midden in de nacht met je hoofd naar stuurboord te gaan liggen als de boot door wind constant blijft hellen naar bakboord. Bijvoorbeeld om met hete thee naar een plekje in het natlab (onze hangplek) te dansen. En bijvoorbeeld om de vreemdste T-shirts te mogen aanschouwen die met grote zorg door iedereen zijn ingepakt om vooral te showen waar men is geweest de laatste jaren.

Hans van der Woerd

Dagbericht, 26.07.09 Vandaag begon anders dan de voorgaande dagen. Het regende en was koud. Na dagen van pauzes doorgebracht te hebben op het dek met een boek in de zon, moesten nu de lange broeken, truien en regenjassen aangetrokken worden. De barbeque van gisteren is precies op het juiste tijdstip gehouden. Met zonnig weer en een fel blauwe zee. De golven waren zo klein dat de glazen veilig op de reling konden worden neergezet. En om het geheel compleet te maken waren er bij het afsluitende ijsje in de verte luchtblazen van walvissen te zien. Vandaag was de start van ons 24 uurs station. Gedurende 24 uur proberen we op dezelfde locatie te blijven liggen om zo parameters door de dag en nacht te kunnen meten. Om de gewenste watermassa te vinden zijn we een stukje terug gevaren en zijn we begonnen. De machinisten hebben deze rustdag voor het schip gebruikt om nodige werkzaamheden aan de moteren van het schip uit te voeren. De werkzaamheden van de opstappers verlopen inmiddels gesmeerd. Bij het binnenkomen van de gevulde Go-FLO’s staat er een rij mensen te wachten om hun lege flessen en containers af te geven. Na het vullen van flessen en containers in een schone hiervoor ingerichte container vertrekt iedereen naar eigen werkruimtes. Op deze drukke dag smaakten de door de Letse kok gebakken blini’s (grote Russische pannenkoeken) heel goed. Bijzonder aan deze dag waren voor mij de reusachtige golven die met enige regelmaat over de verder rustige zee aankwamen. Aan de horizon waren ze ook als zich verplaatsende bergen te zien. Deze golven schijnen veroorzaakt te worden door stormen die in verre oorden hebben gewoed. Anna Noordeloos

Zaterdag 25 juli, 2009 Dagverslag vanaf de Pelagia Hallo allemaal daar in het natte Nederland! Ik ben vandaag de aangewezen persoon om het verslagje te schrijven. Mijn naam is Freek en ik ben een van de studenten die mee is gegaan om te helpen (vooral zware dingen sjouwen…) en mijn eigen project te doen. Het heeft te maken met DNA en algen, maar zal jullie de moeite besparen met moeilijke details. Vanochtend begon voor sommige de dag zoals gewoonlijk weer heel vroeg (half 6…) met het eerste werk van de dag: De CTD te water laten om 6 uur. Dit is zeg maar ons werkpaard, die al het water naar boven haalt. Nadat de bemanning en een paar die-hard wetenschappers alweer het eerste werk van de dag klaar hadden (CTD, water filtreren enz.) kwam de rest met vaak slaperig doch gewassen gezichten aan de ontbijttafel zitten. Er moest snel gegeten worden, want de volgende CTD ging zoals gewoonlijk om half negen er weer in, waarna er om half 10 nog een keer een CTD naar 200 meter diepte ging. Tussendoor moesten natuurlijk de flessen op de CTD afgetapt worden, iets wat door een vast clubje mensen opgesloten in een krappe container elke dag 4 keer herhaald word. Ikzelf hoor daar ook bij en zoals jullie wel kunnen voorstellen gebeurd dit soms met veel meligheid of ochtendhumeur… Het is niet bepaald “Rocket science” zoals zo vaak word gezegd in de container, dus de verveling slaat al snel toe soms. Soms dreig je er ook gek van te worden (voor sommige te laat al…). Vandaar het idee om de flessen ieder een eigen naam te geven (het zijn er 24 in totaal). Al snel hadden we al wat namen voor de meest herkenbare flessen, namelijk degene die vaak weigerden of lekten. En zo werd al op 23 juli Silly Sally (fles 1 doet bijna altijd raar), Susanne (fles 2 geen idee waarom…) en Clerence Cold (fles 3 bevat altijd water van heel diep, dus is altijd koud) geboren op de Pelagia ergens voor de kust van Portugal en liepen er 4 trotse ouders over het dek. De dagen erna volgden nog een aantal, namelijk Jan (fles 8 tijdens meligheid zo genoemd) en Willem (fles 21 de langzame fles ). Maarja nu zijn er dus nog 19 flessen over die geen naam hebben. Dus een opdracht voor de mensen thuis in Nederland! Bedenk leuke namen voor de flessen en deze zullen zo genoemd worden! Dus wees even lekker creatief en melig zoals wij hier op dit bootje. En dan nu de score van groot leven op en in de oceaan tot nu toe (voor zover ik weet): ongeveer 30 vogels, 12-14 dolfijnen, 3-5 walvissen, 3 kwallen, 1 inktvis en een school vissen. Als bioloog gaan mensen toch vervelen om te bekijken, dus ik probeer al het andere maar te zien en bij te houden… Maar nu is het tijd voor een welverdiend biertje (naar mijn mening) en een leuke barbeque, want het werk voor vandaag is een keer vroeg klaar en morgen mag ik zelfs uitslapen!!! (tot half 8….). Dus aan allen die dit lezen, de groeten van iedereen hier op de Pelagia! Freek

Dinsdag 28-7. Bij deze een verslag van dinsdag door wetenschappelijk wetlab filtratie matroos Willem van de Poll. Halverwege onze tocht naar het noorden ondervinden we enige vertraging door een wispelturige CTD. Het geval wordt uit zijn behuizing gehaald, maar er is geen geen contact met onze diepzeesampler, dus deze wordt weer opogeborgen voor reparatie. Nu kan Ruud zich hierop uitleven. De tijd die anders wordt gebruikt voor filtraties (210 L zeewater per dag in mijn geval) wordt nu voor andere zaken gebruikt. Freek gebruikt zijn tijd bijvoorbeeld voor de reparatie van zijn broek. Zo kan iedereen uitrusten van een inspannende BBQ en een 24 uurs experiment. Dan is de CTD toch klaar en de nieuwe kabelconnectie krijgt zijn vuurdoop bij harde wind, die tijdens de cast aanwakkert tot winkracht 8. De Pelagia kan zijn positie niet houden en overhaast verlaat de CTD het water, Ruud en Corina weten toch wat flessen te sluiten. Filtreren maar! De vriezers raken vol met monsters. Na de diep blauwe subtropische oceaan hebben we een ander watertype, de algen zitten minder diep, net als in de Noordzee. Helaas gaat dit ook samen met minder mooi weer. Hierdoor wordt het langzaam drukker in de mess, ondanks het schitterede uitzicht op de golven aan dek, op 3 dagen varen van Cork.

Just a short note by Elena today: Today we experimented what many sailors years ago may have felt: we say the light of the lighthouse of Cork late at night, after days and days of water and wind. That was during the little byebye party of the people leaving today the boat. We had also an exciting meeting of the starting results of our experiments in the transect..., people got to know what those picoeukaryotes are (for the reader: those are tiny tiny algae that seem to thrive in the baren ocean), what the SCAMP measures (for the reader: it is measuring microturbulence in the top 100 m watercolumn), what Hans is doing tith his little apparatus on board (for the reader: he is measuring light profiles and checking parameters for his models related to remote sensing data from satelites). And Roel delighted us with his mp3 music collection.

Logbook Entry, 31st of August 2009 After 11 days at sea we finally approached the half way station of our cruise, Cork in Ireland. Already the first signs of land, a lighthouse which we could see at night through the windows of the mess hall, caused excitement of some people. In the early hours of the 31st we sailed up the river to Cork and we were welcome in a very Irish way by grey clouds, rain and green hills. As we have arrived in Cork harbour people disembarked and embarked, new vegetables and fruits were stocked and to all our surprise we then were allowed to leave the ship for 8 hours of sightseeing in Cork. One after the other, small groups of people left for their totally unexpected and unprepared city tours. Overwhelmed by too many people and too much traffic our small group first went for a nice Irish lunch with triangle sandwiches, home made soup and freshly brewed coffee. This was followed by a stroll around town and a visit to churches, a castle and the red abbey, which was anything but red. We could not really figure out were the name came from. The last stop on our improvised city tour had to be one of the legendary Irish Pubs. Just to be on the save side not to miss the departure of the Pelagia we picked a pub that was in sight from the ship, just as the ship literally was in sight from the pub. Entering the pub, being soaken wet from the pouring rain, we had a warm welcome by some of the guests, commenting on the bad weather and that we should not worry because the pub will only close when the rain stops, which could be November. We started to talk to one of the guests and mentioning that we come from the vessel outside the pub caught the interest of others. The first Guinness and the standard questions were quickly followed by a one to one introduction to the history of Cork. Cork was the last stop of the Titanic before it’s unfortunate journey. Immigrants embarked at the epically named heart break pier and the people of Cork used to get immigrants so drunk that they would miss their boats to the new world. Consequently, they were stuck with all their little savings in Cork with no other option than to spent it in Cork’s pubs, fostering Cork’s early attempts of a “tourism industry”. These were two bad foreseeing which hopefully should not happen to us. The pub we were in, the Sextant, happened to be the oldest Irish pub in Cork and was one of the refuges for heart broken immigrants. In turn for the nice stories we gave a one to one introduction on oceanography, “yes it is quite similar to Jacques Cousteau…” but I think we have lost our audience in details after 5 minutes. The next topic was beer, we had order Guinness but actually Murphys dark strong, beer which is proudly brewed in Cork, is the beer of choice. Recently, the Murphy brewery was saved from bankruptcy by Heineken so being from a Dutch vessel earned us a free round of Murphy pints. The finishing touch to this great night out was that on every last Friday it is “fishy Friday” in the Sextant, meaning that fresh seafood from the grill is for free. So after some delicious stuffed mussels, prawns, shrimps and grilled salmon we were ready to go and arrived at the Pelagia at 19:55, just in time for the departure. All in all we have had a classic day in Cork and all of us will keep Cork and the Irish in best memories. If one of you ever happens to be in Cork at the last Friday of the months, the Sextant is the place to be. It is right at the pier, you can’t miss it and you won‘t regret it. Jan Finke

Beste allemaal, Dan eindelijk een dagbericht van de expeditieleider  We zijn nu dik over de helft van onze cruise die we vanuit het STRATIPHYT project uitvoeren. Dit jaar gedurende de zomer en volgend jaar in het voorjaar zodat we twee verschillende seizoenen kunnen bestuderen. Wat onderzoeken we dan in dit project? Wel, we kijken naar de verticale stratificatie (“gelaagdheid”) van de waterkolom in de Noordoostelijke Atlantische Oceaan – zie voor meer uitleg hierover het stukje hieronder door Henk Dijkstra – en de effecten daarvan op de algengemeenschappen. Waarom dan? Omdat door de opwarming van de aarde de fysische, chemische en biologische processen aan het veranderen zijn. Oceaan-klimaat modellen voorspellen dat opwarming van de oppervlakte laag zal leiden tot een sterkere verticale stratificatie (‘gelaagdheid’, waarbij warmer water boven kouder water zit; minder zout water ook boven zouter water zit etc) van de oceanen, met als gevolg een verminderde menging van voedingsstoffen vanuit de diepere waterlagen. Dit zal gevolgen hebben voor de productie en soortensamenstelling van het algen en daarmee ook voor de grazers en virussen die van deze eencellige algen leven. Er is echter nog weinig bekend over de exacte gevolgen van de mondiale opwarming voor deze fundamentele biologische processen (fundamenteel omdat de algen aan de basis staan van de voedselketen, en dus zullen veranderingen in produktie en verlies van deze groep organismen in meer of mindere mate doorwerken tot in de hogere zogeheten trofische nivo’s tot en met grotere vissen en zoogdieren. Binnen het STRATIPHYT project zullen wij de komende 4 jaar proberen te begrijpen hoe toekomstige veranderingen zullen doorwerken op het leven (produktie, verlies en diversiteit) van de Atlantische Oceaan. We hebben gekozen voor een integrale aanpak van fysische, chemische en biologische processen die het mogelijk maakt om meer inzicht te krijgen in de gevolgen van klimaatsverandering. Waarom dan de Atlantische oceaan? Omdat de noordelijke helft van de Atlantische Oceaan, omdat het een essentiële rol speelt in de mondiale oceaan circulatie, een grote hoeveelheid kooldioxide invangt, en van grote invloed is op het klimaat in West Europa. Bovendien is er een duidelijke gradiënt aanwezig, van een zomer-stratificatie in het noordelijk deel tot een permanente stratificatie in het (sub)tropische deel van de Atlantische Oceaan. Deze gradiënt biedt de ideale mogelijkheid om verschillende stratificatie scenario’s te onderzoeken. Zo, nu we de algemene introduktie is gegeven kan ik jullie iets meer vertellen wat we dan zoal doen hier op de Pelagia. Jullie hebben al een en ander meegekregen door de dagberichten van de andere deelnemers, maar ik zal proberen toch nog even kort een overzichtje te geven. We hebben hier aan boord verschillende groepen die elk hun eigen specifieke opstellingen hebben en hun voorkeuren hebben voor de momenten op de dag dat ze watermonsters willen hebben of gewoon “hun ding” willen doen. Gelukkig kunnen we tot nu toe iedereen aardig tevreden houden. Maar het was (is) wel een schuiven en afwegen geweest: niet alleen wie krijgt er waarneer zeewater van welke diepte en hoeveel, maar ook wie werkt waar en hoe doen we dat met incubatie die bij de temperatuur moeten worden uitgevoerd van de diepte waar de watermonsters vandaan komen. Immers, niet elke diepte heeft dezelfde temperatuur (stratificatie). Dus werken sommigen bij de temperatuur die bij zo’n 100 m diepte hoort (dat varieert tot nu toe van

18 tot 11 graden), en anderen zitten een paar graden warmer of hebben het geluk om bij de oppervlaktetemperatuur te kunnen werken (dat was heel leuk in het begin van de cruise toen het water 23 graden was aan het oppervlak, maar nu is dat toch nog maar 14 graden). Van deze mensen werkt er een team ook nog in het donker tijdens de nacht (het enige licht om toch een beetje te zien wat je doet komt van een heel klein lampje). Sommigen werken alleen in hun “labcontainer” en anderen met 4 tegelijk. Dat laatste vergt even wat aanpassingsvermogen en elkaar leren kennen en accepteren. Een ding is duidelijk met varen: je bent met zijn allen op een beperkte ruimte, waar lange dagen worden gemaakt, dus alles vergroot uit. Dat is zowel de irritaties als de leuke dingen die je meemaakt. Regelmatig zie je dan ook een stel in de slappe lach schieten. Gelukkig hebben we nog geen noemenswaardige strubbelingen meegemaakt en zeker nu iedereen zijn draai gevonden heeft loopt het helemaal lekker! Wat zijn die labcontainers dan voor dingen? Aangezien we onvoldoende labruimte hebben hier aan boord voor biologische werk – en al helemaal als je dus bij de temperatuur moet werken waar het zeewater waar je mee werkt vandaan komt – brengen we van het NIOZ omgebouwde zeecontainers mee die we inrichten als lab. We komen hier namelijk aan boord met al onze spullen in kisten die we vooruit gestuurd hebben per boot en vliegtuig. Wij hebben momenteel dus behalve het natlab, drooglab en chemisch lab van het schip, ook 7 containers mee waar we in werken. Twee hiervan staan onder in het ruim (de beste stabiele plaats bij slecht weer), 1 staat daar een etage hoger boven, en de andere 4 staan achterop (daar ga je dus wat meer op en neer, heen en weer bij ruiger weer). Al met al een heel dorp zo op 1 schip. Het natlab is behalve de uitvalbasis voor iedereen om te verzamelen vooraf aan het krijgen van de watermonsters, ook de werkplek van velen voor het filtreren van water (veeeeel water!). Hier kan er zonder problemen eventueel gemorst worden en dit lab is dan ook essentieel voor veel van het biologische werk. Aangezien de algen klein zijn moet er vaak veel gefiltreerd worden om genoeg monster te hebben om aan te kunnen werken. Niet alles kan gelijk hier aan boord doorgemeten worden en het verzamelen (direct of voor en na een incubatie om zodoende de groei of de sterftesnelheid te bepalen) gebeurd dan ook hier. Het drooglab heet zo omdat hier geen grote volumina water mogen komen. Hier staat apparatuur dat niet nat mag worden. Dan zit daarnaast het chemisch lab en hier staan opstellingen die of de nabijheid van een afzuigkast (voor het werken met sommige niet zo fijne chemicalien) nodig hebben of de opstellingen die ruimte nodig hebben en hier was nog wat ruimte over. Dan hebben we dus de verschillende containers, elk met hun eigen specialisatie. Sommigen staan vol met apparatuur, anderen met CTD en bemonsteringsflessen, incubatoren, of pompen en flessen en slangetjes die overal heenlopen. Niet iedereen werkt in een lab of labcontainer. De SCAMP verzameld al zijn dat tijdens gebruik, waarna de data worden overgezet op een computer. Degene die hierin geinteresseerd zijn zien we dus ook vaak met aan hun computers zitten. Dan hebben we ook nog onderzoek dat nauwelijks watermonsters nodig heeft maar dat wel op zee moet gebeuren. Hans is namelijk geinteresseerd in het lichtprofiel (zie voor meer informatie stukje hieronder door Hans vd Woerd en zie eerder geplaatste foto van Hans aan het meten).

Nu op de tweede helft van de tocht besteden we ook meer aandacht aan de grotere (tja, wat is groot natuurlijk, maar als je eerste 14 dagen gewend bent geraakt aan maten van een duizendste tot een honderste millimeter, dan is een halve millimeter tot een centimeter ineens best groot!) beestjes. Die zitten hier meer dan in de wateren die we doorkruisten tijdens de eerste 2 week omdat hier meer voedingstoffen zitten en er dus meer geproduceerd kan worden. Alles kan dan wat groter worden en vinden we ook meer van deze grotere beestjes. Om ze te vangen gebruiken we een vertikaal net die we door de bovenste 100 m laten zakken en dan ophalen. Er hangt een pot onderaan het net dus alles wordt verzameld. Toch altijd leuk om leven ook te zien krioelen en niet alleen te weten aat het er zit omdat we het hebben kunnen meten (waarnemen met het oog is er natuurlijk niet bij als je algen die kleiner dan een millimeter zijn onderzoekt). Ik heb zelf gisteren er gewoon een tijdje naar staan kijken en mij verwonderd over hoe blauw sommige van deze beestjes kunnen zijn (indigo blauw) en hoe snel ze kunnen zwemmen zo klein als je zijn! Gelijkertijd blijf ik mij verbazen over die hele kleine algjes en dat we nog steeds nieuwe algen vinden die nog kleiner zijn. Zo hebben we op deze reis een nieuwe machine mee die heel mooi een groep algen laat zien die we eerder niet volledig konden detecteren en tellen. Joepie! OK, ik denk dat ik het hier maar even bij laat – mijn aanwezigheid is nodig voor andere zaken en het dagbericht wordt anders ook wel heel lang, nietwaar . Groetjes en tot weer, Corina PS. Net een groep Grienden gezien vlak bij het schip!

Stukje info door Henk Dijkstra: Turbulentie. De bovenlaag van de oceaan wordt, met name door de wind, flink doorgemengd en de stroming is daardoor turbulent. De verschillende grootte van de wervels in dit turbulent geheel veroorzaken vertikale verschillen in de temperatuur waardoor relatief grote warmte fluxen (t.o.v. van de fluxen door puur moleculaire uitwisseling) ontstaan. Met een zg. Self Contained Autonomous MicroProfiler (SCAMP) worden deze vertikale temperatuurverschillen gemeten. Daarmee kan uiteindelijk de vertikale turbulente uitwisseling (ook wel menging genoemd) van warmte, maar ook bijvoorbeeld van zout en nutrienten, worden bepaald. Deze menging is essentieel voor het begrijpen van de vertikale distributie van phytoplankton in de bovenste 100 m van de oceaan. De SCAMP wordt met een lier vanaf de Pelagia in zee geworpen en `valt' onder z'n eigen gewicht met een snelheid van ongeveer 10 cm/s naar beneden. Onderweg wordt met een hoge frequentie de temperatuur verdeling gemeten en daarmee worden met zeer groot detail de vertikale temperatuurverschillen vastgelegd.

Stukje info door Hans vd Woerd: Remote Sensing van de oceaan. Zonnelicht is de energiebron voor het leven in de oceaan. Meer dan 90% van het zichtbare licht dringt door tot een diepte van 50 tot 150 meter en wordt daar door algen ingevangen. Aan boord zitten twee lichtmeters hoog op de boot die continue het

inkomende zonnelicht meten. En op de CTD zitten extra instrumenten die meten hoeveel straling er op elke diepte overblijft en hoeveel licht er in elke diepte wordt weggevangen door (onder andere) algen. Hiermee krijgen we een prima idee hoe op elk station het aangeboden zonnelicht kan worden gebruikt voor groei. Maar eigenlijk wil ik weten, hoe dit voor het hele oostelijke deel van de Atlantische Oceaan gebeurt. Dit doe ik door metingen van instrumenten in de ruimte te gebruiken, die elke dag een opname maken van de oceaan. Deze instrumenten kunnen heel precies de straling meten die door de oceaan naar boven worden gereflecteerd (Vaak veel minder dan die 10 % die niet in de oceaan verdwijnt). Maar die metingen moeten wel worden geijkt en getest. Dit gebeurt door zelf vanaf het voordek van de Pelagia gedetailleerd bij heel veel golflengtes te meten hoeveel zonnelicht er aan de oceaan wordt aangeboden en hoeveel er wordt gereflecteerd. De metingen worden gedaan met twee spectrometers. Als thuis alle metingen van de samenstelling van het water bekend zijn, ga ik die vergelijken met mijn reflectie spectra. Als die verbanden duidelijk zijn dan kan ik ze ook toepassen op de spectra die met de satelliet worden gemeten.

Dinsdag 21 juli Na een aantal dagen flinke (voor een landrot) golven was de oceaan vanochtend aangenaam kalm. Bij de opgaande zon heb ik nog even van dat kalme water genoten, voordat ik mijn dik gevoerde poolpak aantrok om onze koude container te betreden. In deze container doen wij onze filtraties van water dat flink koud moet blijven. Met zulke kleding is dat goed te doen, maar het is even zweten als je daarna weer van alles het dek op moet sjouwen. Een dergelijk pak aan- en uittrekken kost nogal wat tijd. Het werk verloopt verder aardig soepel. In het begin was het even wennen om met vier man in één container te werken en ook moest ik alle technieken nog onder de knie krijgen. Inmiddels worden we met ons groepje al een aardig geoliede machine. Daarbij hebben we sinds vandaag ook muziek in de container, wat het werkritme ook zeer bevorderd. Voor de meeste mensen aan boord is er ook nog genoeg tijd voor ontspanning. Even lekker over het water staren (in de hoop een walvis of een schildpad te zien), of een boek lezen in de bibliotheek c.q. het dek. Zelf ben ik vandaag de sportzaal maar eens gaan bezoeken. Tussen de vriezers met eten en monsters staan een paar home trainers en roeimachines. Fietsen zonder vooruit te komen vind ik maar frustrerend en des te leuker leek het me om over de Atlantische oceaan te roeien. Voor dat laatste heb ik dus maar gekozen. Erg fijn om hier te kunnen sporten. Over drie kwartier, om tien uur, worden de laatste watermonsters van vandaag genomen. Een aantal mensen gaat met dat water nog aan het werk. Morgen heb ik om half zes weer een pipet in mijn hand, dus voor mij betekent dit dat het bedtijd is. Met de lichte deining van vandaag wordt slapen geen probleem. Douwe

Dinsdag 4 augustus Na onze stop in Ierland afgelopen vrijdag, duurde het even voordat we weer in goed ‘monster’ water zaten. In de tussenliggende tijd was men aan het uitrusten. Bijkomen van de afgelopen weken, waarbij inbegrepen de dag in Cork . Een aantal mensen leek wat ziek te zijn geworden. Een mild Iers griepje? Gelukkig is het bij een paar mensen gebleven en ligt niet het hele schip plat. Wat de eerste dag van het tweede traject zeer speciaal maakte was een bezoek van een groep grienden. Rond een uurtje of negen, terwijl het water van de tweede cast nog uit de flessen werd getapt, zagen we een aantal rugvinnen boven het water uitsteken. Er waren twee kleinere groepen, waaronder één met een kalfje. Zoiets verwacht je natuurlijk niet snel weer mee te maken, maar vandaag kwam er rond dezelfde tijd weer een groep langs. Ik heb me laten vertellen dat ze dit keer zelfs werden vergezeld door dolfijnen….., maar voor nu zal ik het niet te bont maken, want dan gelooft niemand ons straks meer ;-) Buiten werktijd vermaak ik me verder nog uitstekend. Op het moment ben ik in een boek bezig over een stel schipbreukelingen. Een journaal van een gezin dat drie maanden op een klein bootje heeft doorgebracht op de stille oceaan. Het omringende water en de deining maken er haast een film van. Naast lezen is ook eten hier een grote hobby van me. Van heerlijke Hollandse kost, inclusief spruitjes en witlof, tot uitgebreide rijsttafels. Dit alles aangevuld met eigengemaakte roombroodjes, broodjes hamburger, shoarma, noem maar op. En ik heb zeker nog twee weken te gaan !! Vandaag hebben we ook de zon weer eens gezien. De laatste tijd is het toch wel erg grijs en regenachtig geweest, dus dat was wel aangenaam. Kort, maar aangenaam. De voorspelde windkracht negen blijft gelukkig nog weg. We hebben de wind en stroming mee dus hebben we de verloren tijd van langer in Cork blijven kunnen inhalen. Ik zie er naar uit dat het heviger gaat waaien, maar dan hoeft het niet te lang te duren... Douwe

Na een paar daagjes rustig aan het vaar-leven gewend te hebben, is het nu aan mij wat indrukken te geven van onze tocht. Op 31 juli ben ik samen met een paar anderen halverwege opgestapt in Cork. De avond ervoor had ik in het hotel al een hoop horrorverhalen over zeeziekte, maar ook bijna-doodervaringen aangehoord van een paar ervaren zeelui die ook halverwege instapten. Ik begon me dan ook een beetje zorgen te maken over de tocht. Eenmaal aan boord bleek het allemaal wel mee te vallen; toen we eenmaal onderweg waren heb ik een dag goed last gehad van zeeziekte, wat er toe leidde dat iedereen aan boord zich de hele dag over mij ontfermd heeft. Telkens kwamen mensen langs met andere adviezen: ‘rustig blijven zitten’, probeer eens een rondje te lopen’, ‘moet je niet wat eten’, ‘eet maar niks’ enz. enz. Ik kon niet zo veel adviezen opvolgen op dat moment, maar vond het wel heel fijn dat iedereen zo begaan was met mijn lot. Inmiddels ben ik al helemaal gewend, alhoewel, mijn evenwichtsgevoel is nog niet helemaal wat het zijn moet. In de ochtend begin ik te filtreren, en ergens in het begin van de middag ben ik hiermee klaar. Het filtreren bestaat voornamelijk uit wachten wachten wachten, maar je hoort mij zeker niet klagen want vanaf mijn werkplek in het natlab kijk je uit over de oceaan, en tot nu toe is er elke dag wel een teken van leven geweest. Vandaag bijvoorbeeld werd ons schip vergezeld door zowel een groep dolfijnen die door het water dansten, als een groep grienden (met griendenbaby!). In de middag probeer ik wat data te converteren en na te denken over de menglaag, een turbulente bovenlaag die als het ware aangestuurd wordt door de wind. Wat mij eigenlijk steeds verbaast is de luxe aan boord. Zo is er een machine aan boord die zeewater omzet in zoet water, zodat wij allen lekker kunnen douchen en de wasmachine kunnen gebruiken. Via een satellietverbinding kunnen we gewoon mails bekijken en versturen, bellen (dit is echter niet aan te raden ivm de prijs-kwaliteitverhouding), en elke dag om zeven uur het acht uur journaal kijken! Een leuke groep, dolfijnen in de buurt, van alle luxe voorzien.. Kortom, het is hier prima vertoeven. Jessica Loriaux

Day Message 04.08.09 Today turned out to be a typical day of work at sea, despite the constant threat of strong winds. This morning we woke to a wind force of 9, which threatened to prevent the morning’s second CTD, the water of which is crucial for my project’s experiments. However, to our pleasant surprise, the winds stayed in our favor and continued to fade throughout the day, allowing us to complete all the required sampling. So, what exactly are we doing way out here in the middle of the ocean? And what are we sampling for? Well, my project focuses on describing the different loss factors (i.e. death) of phytoplankton in the ocean. Wat zeg je? My team (Tea, Douwe, and Jan) and I are working to determine the different ways in which phytoplankton die and what is the relative importance of each. Waarom? Well, if you are really interested you can read the next paragraph, otherwise, skip to the following one. Phytoplankton are freely floating single-celled photosynthetic organisms, in other words, they are single-celled plants of the ocean. These organisms are important as they form the base of the food web for the majority of the world’s ocean, capturing the energy of the sun and transferring it to larger and larger organisms via trophic transfers (i.e. smaller organisms eating bigger ones). The manner in which phytoplankton die is important, because it determines how the energy, which originates from the sun, is transferred to the rest of life in the ocean. For example, if a phytoplankton are eaten by grazers (i.e. plant eaters), such as a copepod, the copepod can then eaten by a larger animal and so on and so forth, until you reach the top of the food chain occupied by the largest organisms, such as whales and sharks. However, if a phytoplankton cell is alternatively killed by a virus, the energy and nutrients within the phytoplankton is released and is free to be used by bacteria and remaining phytoplankton, which can then in turn eaten by smaller organisms. In this way, the energy is recycled in the surface waters within the microbial loop instead of being transferred through the food web. The best synopsis of this relationship was given by someone who stated “how phytoplankton die determines how other organisms may live.” I would like to say that I am very lucky to have such a great and hardworking team. Although, others comment often on how hard and long we all work. We have lots of fun and laughs in the process. We listen to music all day and dance to maintain our body temperatures in the 12°C container, which is quite interesting in our “suits”. If you keep up with day messages, then you have already seen photo’s of these so called “suits.” Needless to say, we have been regarded fondly by several crew members, while wearing our “suits”, as members of the Teletubbies.

Kristina Mojica

Woensdagavond werden de uitnodigingen al verspreid: everybody is invited to join Roel’s birthday party the 6th of August at the Pelagia bar. Everybody is natuurlijk wel grappig aan boord van een schip: je weet zeker dat er niet meer mensen komen dan de aanwezige 29 personen! Na de normale werkdag, kon het feest rond vijven beginnen met een hapje en een drankje. Even later stond er een buffet klaar met lekkere kaas, salades en saté. Ondertussen begonnen de dames zich al enigszins zenuwachtig te maken. Corina had namelijk bedacht dat het leuk zou zijn dat alle vrouwen aan boord van de Pelagia een lied zouden zingen voor Roel. Even vergeten dat we maar met z’n zessen zijn… Een aangepaste tekst op het nummer “I want you to want me” van de voor een avond geheten “Cheap Trick zanggroep” was het gevolg: ‘put on our steel toed boots, put on our Stratiphyt shirts, get all perfect for Roel, so Roel says he loves us’. Om zeven uur traden de Cheap Chicks aan: Corina, Evelyn, Elena, Jessica en wij. Tot onze verrassing waren er plotseling twee mysterieuze vrouwen aan boord gekomen om mee te doen aan ons lied voor Roel: Sjakelien en Yvonne. Ze zagen eruit alsof ze al een paar weken verdwaald waren op zee, maar hadden energie voor tien! Het was jammer dat een paar crew members het lied niet hebben gehoord. Sjaak en Yvo waren heel snel verdwenen na het optreden…toch wat onwennig dat vrouw zijn. Na dit spetterende optreden kon het feest echt beginnen. Tot in de late uurtjes werd er gedanst en gedronken. Roel zijn echte leeftijd konden we niet achterhalen, want hij danste als een jonge man. Het is goed te kunnen ontspannen voor een avondje zo vlak voor een lang station: 28 uur non-stop vanaf vanochtend 10 uur....dus je zult niet al te veel van ons meer horen te komende tijd. Kristina & Tea

Vanochtend staat er een klein briesje en is er slechts een lichte deining. De zon schijnt af en toe door het raam in mijn hut en ik luister via mijn iPhone naar het Paris Concert van Keith Jarrett. Het wordt een heerlijke dag! De volgende CTD is om 8:30 en daarna hebben we weer een paar uur om met `SCAMPie' (zoals de bemanning dit `speeltje' noemt) te meten. SCAMPie (ofwel de Self Contained Autonomous MicroProfiler) wordt vanaf het achterdek van de Pelagia in zee geworpen en `valt' onder z'n eigen gewicht met een snelheid van ongeveer 20 cm/s naar beneden. Onderweg wordt met een hoge frequentie de temperatuur gemeten. Met gebruik van een mooi stukje theorie van turbulente stromingen kan uit deze metingen de turbulente vertikale menging van warmte (en ook van bijv. zout en nutrienten) worden bepaald. De druksensor stopt registratie bij een diepte groter dan 100 m en na ongeveer 8 minuten wordt SCAMPie met behulp een lier weer omhoog getrokken en uiteindelijk weer uit het water gevist. Het maken van een vertikaal profiel, inclusief het uitlezen van de data, kost ongeveer 15-20 minuten. Door de uitstekende voorbereidingen van (STRATIPHYT subproject 1 postdoc) Elena en de extra hulp van twee IMAU MSc studenten (Michelle op leg 1 en Jessica op leg 2) hebben we de metingen tot nu toe bijna allemaal verwerkt en geanalyseerd. Onze MacBooks met een HD partitie voor zowel OSX als Windows en een 'Spaanse' versie van Matlab geven de mogelijkheid voor een zeer efficiente postprocessing. Als (behoorlijk!) theoretisch oceanograaf ben ik aangenaam verrast dat de SCAMP zulke leuke meetgegevens oplevert. Het instrument is eigenlijk ontworpen voor gebruik in meren en kustgebieden en het is erg weinig (of misschien zelfs helemaal niet ...) gebruikt om menging in de open oceaan te onderzoeken. Het is geruststellend dat enkele resultaten van de SCAMP (zoals de gemiddelde vertikale temperatuurverdeling) goed overeen komen met die van de CTD. Een leuk SCAMP resultaat is dat er plaatsen zijn beneden de menglaag (de bovenste ~ 2040 m) waar verhoogde turbulente menging optreedt. Misschien niet toevallig blijken in die gebieden ook grote verschillen in nutrienten op te treden. Er zijn dus vermoedelijk effecten van deze menging op de vertikale verdeling van plankton. Helaas zijn de resultaten van allerlei eigenschappen van plankton en virussen (verdeling, soorten samenstelling, etc.) niet meteen bekend aan boord want het duurt nog maanden voordat alle getapte water is geanalyseerd. Hoewel mijn collega's hier heel druk bezig zijn met het verzamelen (en het maken van de eerste analyses) van watermonsters en ook bijv. om straling te meten, is er gelukkig tijd om met hen te praten over interessante problemen rond de interactie tussen biologische en fysische processen hier in het noorden van de Atlantische Oceaan. Veel is me nog niet duidelijk, zeker wat betreft de biologie, maar de meetresultaten geven genoeg leuke vragen en materiaal en vele discussie zullen nog volgen in de loop van het STRATIPHYT project. Morgen (zondag) nog een `werkdag' en dan arriveren we maandag alweer in Reykjavik. Het is me (tot nu toe) heel goed bevallen en allemaal erg meegevallen. Het weer is op een paar dagen na goed geweest, ik heb weinig last gehad van

zeeziekte (alleen de eerste dag), het verblijf op de Pelagia is ronduit comfortabel (met het NOS journaal om 19:00 en pure hagelslag op brood), de sfeer in de groep is prima en de metingen met SCAMPie lopen gesmeerd. En het uitzicht over de oceaan is af en toe fascinerend; wat een verschillende gedaantes heeft dit zeeoppervlak! Henk

Dagbericht van Pelagia voor 9 augustus 2009 Het was mij een paar dagen geleden al eens gevraagd en tot aan de dag van vandaag kon ik me er steeds een beetje aan ontrekken, maar nu was er voor mij geen ontkomen meer aan; ik schrijf vandaag het dagbericht. Zo op de laatste werkdag is dat eigenlijk best wel een eer denk ik! Vandaag is wel een rare dag, ik ben in Cork opgestapt op uitnodiging en ben dus in vergelijking met de rest van de ploeg ‘net’ begonnen. Dat opstappen was een beetje een flitsactie, de raderen daartoe werden de maandagavond van die week pas in werking gezet en donderdagochtend zat ik al in een vliegtuig naar Cork. Dat opstappen bevalt mij overigens prima, het is alweer een hele tijd terug dat ik gevaren had en om nu weer eens terug zijn vind ik dan ook echt ontzettend leuk! Het werk is leuk, de groep aan boord is leuk, de zee is nu rustig en mooi, de wolkenluchten fascinerend, de grienden, dolfijnen, stormvogels; van mij hoeft het in Reykjavik niet te eindigen. Stiekem krijg ik dan een beetje mijn zin, want ik vaar na Reykjavik nog even mee naar Texel. Ik begrijp wel dat de rest van de mensen aan boord reikhalzend uitkijkt naar het land van vuur en ijs, eindelijk vaste grond onder de voeten in plaats van al dat water. Geen wapperend douchegordijn, wiebelend eten en andere oncomfortabelheden, die de deining van de zee nou eenmaal veroorzaakt. De laatste paar dagen was de occasionele verzuchting naar het einde van de tocht zo links en rechts wel zachtjes te horen, met waarschijnlijk gister als het zwaarste van de laatste loodjes. Nog net niet helemaal klaar, nóg één dag te gaan. Gelukkig komen er uit de kombuis dan steeds verrassende ‘oppeppers’, gister moorkoppen, vandaag oliebollen en Irish Cofee! En dan de kalme vlakke zee, een flauw zonnetje en uitzicht op de laatste cast van het laatste station, dat maakt vandaag dan toch een minder zwaar loodje geloof ik. Het is nu dan toch echt al een beetje het einde van de expeditie voor sommigen, echt de allerlaatste CTD, de allerlaatste filtratie, fixatie, telling, SCAMPing, etc. en er kan langzaam aan al wat opgeruimd en klaar gemaakt worden voor vertrek. Morgen komen we aan in Reykjavik, ik ben erg benieuwd naar die stad en het land. Het ziet er naar uit dat we een high-speed mini-tour kunnen doen om een stukje IJsland te zien. Daar kijk ik ook wel naar uit en niet alleen om even van boord te zijn maar ook met de hoop wat mooie foto’s te kunnen maken. Fotografie is een hobby van mij en zo op zee is er van alles te fotograferen, zowel aan boord als in de lucht als in het water en ik heb dan ook al een aardige ‘vangst’ aan mooie en leuke plaatjes. Goed, genoeg voor nu, nog even werken aan de laatste loodjes, en dan: Reykjavik! Bas van der Wagt

Beste iedereen die nog even op de weblink kijkt, De Sratiphyt cruise is officieel over en het is nu dus maar de vraag wie er nog op de weblink kijkt voor een eventueel vervolg. Omdat we met een klein aantal van de opstappers (5 in totaal) nog mee terug varen naar Texel, dacht ik toch nog even een laatste bericht te sturen. Wij varen mee terug omdat de zogenaamde Translocatie experimenten (die 20 liter vaten die in een bak op het achterdek liggen voor een kleine week telkens) nog doorlopen en dus moeten er mensen zijn die de monsters nog doormeten en verzamelen. De rest van de opstappers hebben we in Reykjavik achter gelaten. Zij gingen om half 8 van boord en wij gingen om 8 uur weg. Dat is dan wel IJslandse tijd. Op de Pelagia was het dan 9 uur. Maar omdat Nederland nog een uur voorloopt heeft de kapitein besloten dat we zo gauw we de haven uitwaren gelijk naar Nederlandse tijd overgingen (we gaan immers terug naar Texel, NL) en dus was het ineens 10 uur. Zo heb je net je ontbijt op en nog geen half uur later is het koffie tijd  Het weer nu is echt ongelovelijk rustig en mooi – we hebben volle zon. Nu hadden we alle vijf de hoop dat er toch wel veel tijd over zou blijven maar dat valt nog best wel tegen. Voor mezelf sprekend: ik moet nog een cruise report klaar maken, de database op orde maken, de douanelijsten in orde maken, we meten behalve de monsters van de translocatie ook gelijk wat andere monsters die in de vriezer liggen door etc,etc. De anderen hebben elk ook zo hun extra bezigheden en zo houden we onszelf toch aardig druk. Waarschijnlijk heeft iedereen dat over een paar dagen ook wel klaar en kunnen we ook even bijkomen - als de zon dan nog schijnt, maar daar ga ik voor het gemak maar even van uit. Het is zo mooi weer in Nederland horen we en dat is toch waar we heen gaan nu… Omdat we wat eerder binnen moesten komen in Reykjavik om de nodige bunkeringen te kunnen doen, konden we met wie er mee wilde even een korte tour maken langs wat highlights van IJsland die toch enigzins in de buurt van Reykjavik liggen. Niet iedereen wilde of kon (meeste bemanning is nodig voor bunkering en wachtlopen) mee, maar we waren toch met 15 man uiteindelijk. Netjes opgehaald met een busje gingen we op pad. Na een aantal uren ineens een weg met veel kuilen en gaten. Dat kon het busje niet aan – er viel een essentieel onderdeel onder de bus vandaan en daar stonden we dan….midden in een wijdse vlakte….niet zo even te repareren (Yvo heeft nog onder de bus gelegen om te kijken wat het is en of hij er ter plekke zo zonder gereedschap nog iets van kon maken) en dus wachten op een nieuw busje. Dat duurde wel even en de chauffeur was nu niet echt van plan te zeggen hoe lang. Maar na 2 uur zaten we dan toch in een nieuwe bus en gingen we verder. Nog wel even met de vraag of we nu alles nog wel konden zien en of we uiteindelijk wel tijd zouden hebben om naar de Blue Lagoon te gaan. De wat? De Blue Lagoon is een zwembad met thermale baden en de kleur van het water is blauw-wit. We wilden daar toch wel even naar toe en ontspannen maar het zou om 9 uur in de avond sluiten. Gelukkig kon je er tot 9 uur in (we kwamen om 10 voor 9 aan) en kan je daarna nog een uur badderen. Dit was zeer ontspannend en omdat het nog zo lang licht is op IJsland hebben we zelfs de zon zien ondergaan om half 11. Ondanks de pech toch een hele goede dag en bij aankomst op de Pelagia - het was daar dus na weer een uur later  nog ‘een biertje’ gedaan en zeer ontspannen naar bed.

En nu zijn er dus nog 5 (plus natuurlijk de 11 bemanning) over…tot ook die afstappen over een aantal dagen en het schip weer ingezet wordt voor een volgende cruise / ploeg. Hier laat ik het bij. Bedankt voor de interesse en tot volgend jaar: we varen in het voorjaar voor dit project nogmaals. Groetjes, Corina