Strategisch lezen en spellen

A l l e s ov e r d e n i e u w e m e t h o d e

Strategisch lezen en spellen

De methode, de inscholing, het ondersteunend materiaal en de begeleiding

www.gelling.nl www.strategischlezenenspellen.nl

Inhoud

Geachte lezer,

3 Introductie

Graag presenteren wij u hierbij ons totaaloverzicht van de nieuwe methode “Strategisch Lezen en Spellen” voor het jaar 2011-2012.

4 Strategisch Lezen en Spellen inhoudelijk

De nieuwe methode S.L.S. is voornamelijk digitaal en dus zeer passend in deze tijd. De methode wordt bovendien door diverse begeleidingsactiviteiten ondersteund. De methode is ontwikkeld door Jacques Hoek. Vanuit de uitgeverij wordt de hoofdauteur ondersteund door veel vakmensen uit de onderwijspraktijk. U kunt hen vinden op pagina 9, waar wij het S.L.S. team presenteren. Graag willen wij benadrukken dat dit team werkzaam is op diverse terreinen binnen het onderwijs als leerkracht, remedial teacher, intern begeleider en schoolbegeleider.

6 De methode 8 De introductie van de methode op scholen Inscholing Begeleiding en individuele begeleiding Het S.L.S.* team 10 Leergang cursus diagnostiek en hulpverlening van technisch lezen en spellen Het programma

Op de website www.strategischlezenenspellen.nl vindt u aanvullende informatie over de methode. Voor verdere inhoudelijke informatie of toelichting kunt u contact opnemen met de uitgeverij.

14 Ondersteunend materiaal E-mail nieuwsbrief Recensie 20 Kostenoverzicht / Verkoopprijzen

Achterin deze brochure vindt u bovendien een uitgebreid formulier met inschrijvings mogelijkheden voor introducties en een prijzenoverzicht. Met vriendelijke groet,

22 De S.L.S.* begeleidingsdienst

Sipke Gelling, uitgever

23 Aanmeldingsformulier

Oktober 2011

blog.sipkegelling.nl Gelling Publishing-training Postbus 249 2910 AE Nieuwerkerk aan den IJssel www.gelling.nl

* S.L.S. staat voor Strategisch lezen en spellen

2

Contact- en aanmeldinformatie:

•

[email protected]

•

tel 06-51314903 / 0180-319298

•

fax 0180-320069

3

Wat is Strategisch lezen en spellen inhoudelijk

Strategisch Lezen en Spellen is een nieuwe lees- en spellingmethode met een frisse en moderne aanpak. Zij is gebaseerd op recente neurologische inzichten. De methode is ontwikkeld in de onderwijspraktijk door leesspecialist Jacques Hoek, een schoolbegeleider met 35 jaar ervaring. Dit heeft geleid tot een nieuwe manier om kinderen te leren lezen en ze te helpen bij leesproblemen. In Nederland wordt voornamelijk uitgegaan van lezen als aspect van de taalontwikkeling. Men gaat daardoor al te gemakkelijk voorbij aan de ontwikkelingspsychologische kenmerken van het lerende kind en de neurologische ontwikkeling van het kinderbrein. Het auteursteam heeft de ervaring dat, wanneer het kind in psychologische en neurologische ontwikkeling nog niet toe is aan lezen, het stimuleren van het lezen door het aanleren van leeshandelingen eerder slecht dan goed is en zelfs blijvende leesproblemen tot gevolg kan hebben.

Vanuit de leesbegeleiding is gebleken, dat leren lezen met ruimtelijke strategieën, waarbij het leesproces benaderd wordt vanuit de neurologische invalshoek, ervoor zorgt dat het lezen aanmerkelijk minder problematisch verloopt en leesproblemen meestal uitblijven of gemakkelijk gecorrigeerd kunnen worden. De laatste twee jaar zijn aan de methodiek tevens nieuwe inzichten omtrent het leren via de spiegelneuronen toegevoegd. Dit heeft geleid tot een zeer effectieve manier van instructie geven. De andere en vernieuwde aanpak van het lezen en spellen, zoals in S.L.S., bleek niet alleen bij kinderen in achterstandsituaties, maar ook bij kinderen die geen problemen hadden met lezen en spellen zeer goed te werken. Zij leren snel en goed lezen en spellen. De kinderen, die met de methode werken, beheersen het spellingproces beter en staan boven de stof, zodat de spellingresultaten ver boven het landelijk gemiddelde uitsteken. De methode is volledig aangepast aan de nieuwe CITO-toetsen.

Gelling Publishing-training Postbus 249 2910 AE Nieuwerkerk aan den IJssel www.gelling.nl

4


•

[email protected]

•

tel 06-51314903 / 0180-319298

•

fax 0180-320069

5

De methode S.L.S. De methode is compact en doelgericht. Op gestructureerde wijze wordt met kinderen naar een hoger leesniveau toegewerkt. Stap voor stap worden visuele en auditieve vaardigheden ingeoefend. Elke stap wordt voorgedaan en begeleid. De leerlingen leren met name door voordoen, nadoen en oefenen. Strategisch Lezen en Spellen is een flexibele methode, die veel ruimte biedt voor differentiatie. Kinderen die zich sneller ontwikkelen, kunnen zelfstandig verder werken. De methode maakt onderwijs op maat, aangepast aan de individuele behoeften van het kind mogelijk.

Hoe is de methode tot stand gekomen? Eén op de vijf basisschoolleerlingen heeft moeite met leren lezen en spellen. Bij onze zoektocht naar nieuwe inzichten, werd ons al snel duidelijk dat in ons land alle methodes en de hulpverlening uitgaan van hetzelfde principe, namelijk het talige activatiesysteem. Binnen deze optiek wordt het leesproces eenzijdig benaderd vanuit de taalontwikkeling. De methode “Strategisch Lezen en Spellen” gaat uit van een andere visie, namelijk van het neurologisch leesmodel en wat de instructie betreft van de spiegelneuronentheorie. Hieruit volgt dat er veel aandacht wordt geschonken aan het visuele aspect van het lezen en de leesstrategieën. Zo is een volledig nieuwe didactische benadering ontstaan, genaamd: “Strategisch Lezen en Spellen”.

Opbouw Het leesgedeelte van de methode is volledig gebaseerd op de nieuwe Cito AVI- en DMT toetsen en biedt dus een leergang die loopt van begin groep 3 tot eind groep 8. Het vernieuwde materiaal bestaat uit vier producten: • strategisch aanvankelijk lezen tot CITO AVI E3 (inclusief het begrijpend lezen) • strategisch voortgezet lezen tot AVI plus • strategisch spellen groep 3 tot en met groep 8, gebaseerd op de Cito spellingtoetsen • strategische werkwoordspelling groep 6 tot en met 8


6


•

[email protected]

•

tel 06-51314903 / 0180-319298

•

fax 0180-320069

7

Het S.L.S. team

De introductie van de methode op scholen De praktijk leert, dat er een enorme behoefte bestaat aan kennis over de achtergronden van deze nieuwe methode. Het is daarom noodzakelijk, dat er persoonlijk contact is tussen de uitgeverij en de scholen. In de afgelopen maanden zijn er veel scholen bezocht en houden wij door het gehele land voorlichtingsbijeenkomsten om uitleg te geven over de methode en de implementatie in de school. Deze bezoeken zijn vrijblijvend en kunnen direct bij de uitgeverij aangevraagd worden. Ook kunt u het formulier achterin dit boekwerkje invullen en aan de uitgeverij sturen. Wij nemen daarna contact met u op. Ook komen er via onderwijsadviesdiensten verzoeken binnen om op een school een presentatie te houden. Aan deze verzoeken wordt uiteraard voldaan. De presentatie houdt meestal in, dat er ook een demonstratieles wordt gegeven aan het team.

De inscholing De methode onderscheidt zich van alle andere methodes, omdat bij de aanschaf het schoolteam wordt geschoold en voorbeeldlessen worden gegeven en de leerkrachten het eerste jaar worden begeleid bij het werken met de methode.

De inscholing duurt veelal twee tot tweeëneenhalf uur. De inscholing gaat op afspraak en loopt via de uitgeverij. Prijzen hiervoor zijn verderop in deze brochure te vinden.

docenten/professionals die voor de klas staan. Het S.L.S. team komt dan langs om het team of de leerkracht te helpen bij het oplossen van de problemen. Het begeleidingsteam van S.L.S. heeft veel ervaring met het organiseren van leeslessen op niveau in combinatieklassen en zelfs in de combinatieklas 2, 3.

Tijdens de inscholing komen de volgende onderwerpen uitgebreid aan de orde: • de achtergrond van de methode en waarom deze methode zo succesvol is • de opbouw van de methode • hoe de methode werkt in de praktijk • de voordelen van het digitaal zijn van de werkbladen • de mogelijke ondersteuning vanuit het S.L.S. team • de digitale ondersteuning in de vorm van e-mail nieuwsbrieven, etc. • de verdere ontwikkelingen • de resultaten bij andere scholen, bench-marking • vragen beantwoorden • mogelijke vervolgafspraken in de zin van voorbeeldlessen en begeleiding.

Individuele begeleiding De uitgeverij is het afgelopen jaar regelmatig gebeld door scholen, die gebruik maken van de methode met de vraag of de hoofdauteur of iemand van het begeleidingsteam kan ondersteunen bij hulpvragen voor individuele kinderen. Wij hebben gemeend ook deze activiteit te blijven uitvoeren, mede omdat dit helpt bij de verdere groei en ontwikkeling van het individuele kind. Deze hulp bestaat uit het afnemen van individuele didactische onderzoeken en het aanreiken van een handelingsplan. Voor individuele begeleiding verwijzen wij graag naar pagina 20 met het totaaloverzicht van de methode en alle diensten die daaromheen plaatsvinden.

Begeleiding De praktijk leert dat na de inscholing er nogal eens behoefte bestaat aan begeleiding van de

De mensen achter de Methode Strategisch Lezen en Spellen, het auteursteam, maar ook de mensen die naast de methode begeleidingstrajecten uitvoeren. Jacques Hoek Hoofdauteur en leesdeskundige, docent en begeleider Eef van der Most Docent, intern begeleider, en gecertificeerd coach Wilma Gebraad-Neuteboom Docent en intern begeleider, gecertificeerd coach Karima Jahouhi Docent en intern begeleider Marianne Minderhoud Docent en intern begeleider, gecertificeerd coach Arend de Haan Begeleider en directeur Adviesdienst Aanzet, Vlaardingen Willie de Bruin Docent en intern begeleider, Adviesdienst Aanzet, Vlaardingen Ans de Haan Leesdeskundige, onderwijsspecialist vanuit het CED Rotterdam

Pilot-scholen

Marloes Kreuze Intern begeleider en docent

waar u informatie in kunt winnen over hoe de methode is geïmplementeerd. Bovendien zijn er mogelijkheden tot het bijwonen van lessen. SBO De Boei Rotterdam Alexanderschool Woerden Het Spectrum Nesselande-Rotterdam Montessori Passe Partout Zoetermeer

8

Anda de Feyter Pedagoog en dyslexie-specialist



•

[email protected]

•

tel 06-51314903 / 0180-319298

Mimi Hoek Corrector

•

fax 0180-320069

9

De leergang

programma

Cursus diagnostiek en hulpverlening van het technisch lezen en spellen en dyslexie Deze leergang is ontwikkeld en kan ook buiten het gebruik van de methode gevolgd worden voor docenten en andere geïnteresseerden. De leergang wordt op scholen zelf gegeven, voor het gehele team, of op kantoor van de uitgeverij, veelal voor docenten individueel, dus in-company en losse inschrijvingen. De cursus vindt plaats op de dinsdag- en/of donderdagavond van 19.00 tot 21.30 uur en bestaat uit zes avonden. Deze leergang is voorzien van topmateriaal en staat op een hoog niveau. Hoofddocenten: Jacques Hoek, Karima Jahouhi en Eef van der Most.

Bijeenkomst 1

Bijeenkomst 2

TOELICHTING OP BOEK HULP BIJ LEESPROBLEMEN • onderdelen • achtergronden technisch lezen • neurologische benadering • strategieën • dyslexie • toetsen en observeren • hulpverlening • spelling

DIAGNOSEBOEK 1 • vervolg toets leesrijpheid • aanvullingen op de toets in de vorm van specifieke kindkenmerken • mogelijkheden van het kind • medische knelpunten • zwakte aan LIC (of LPC) • het invullen van verzamelstaten en diagnose stellen • profiel maken • het opzetten van een handelingsplan • holisme contra reductie

LEZEN BINNEN DE COMMUNICATIEDRIEHOEK VOLGENS DE RUSSISCHE LEERPSYCHOLOGIE • leesmodel • taalgebruiksvarianten • competenties: zie blz. 31 t/m 34 FASEN NAAR HET LEZEN TOE VOLGENS DE THEORIE VAN DE ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE • wat de leesontwikkeling bevordert • de stadia van de leesontwikkeling • ontwikkelingspsychologische fasen naar het lezen toe

Competenties naar het lezen toe • taalcompetenties • ruimtelijke competenties LEESMODEL • het neurologisch leesmodel • de werking van de hersenen • 12 leesstrategieën

LEESRIJPHEID • competenties leesrijpheid • kennis van het proces hebben • wanneer neurologische rijping • taalrijping • voorwaarden voor het leren lezen • overzicht leesaspecten in de taalontwikkeling DIAGNOSEBOEK 1 • start toets leesrijpheid


10


•

[email protected]

•

tel 06-51314903 / 0180-319298

•

fax 0180-320069

11

programma

programma

Bijeenkomst 3

Bijeenkomst 4

Bijeenkomst 5

Bijeenkomst 6

DIAGNOSEBOEK 2 • onderzoek technisch lezen • onderzoeken • verzamelstaat

DYSLEXIE 1 • neurologie • p et-scan

DYSLEXIE 5 hemisfeertheorie • de hemisfeer theorie • verschillende aspecten van de linker en rechter hersenhelft • verschil meisjes en jongens en hersenopbouw • hulpverlening volgens de hemisfeer theorie

spelling THEORIE • wat is spelling • wanneer, wat, hoe, evaluatie, hulpverlening • spellingsmodellen • model universiteit Leuven

HULPVERLENING 1 • hulpverlening bij strategieën • het geven van suggesties • elke dag ruimte voor hulpverlening HULPVERLENING 2 • procesbenadering versus productbenadering • pedagogisch hulp • hulpverleningsuggesties bij deelvaardigheden • hulpverlening bij specifieke problemen • hulpverlening bij spellers en raders KRITISCHE KANTTEKENINGEN • problemen bij het huidige leesonderwijs • de rol van de methodes • differentiatie KNELPUNTEN BIJ DE HUIDIGE HULPVERLENING • signalering • meer van hetzelfde • te weinig procesgericht • suggesties voor verbetering SUGGESTIES VOOR HULP IN DE KLAS • hoe te organiseren • inhoudelijk

DYSLEXIE 2 • internationale omschrijving versus de Nederlandse omschrijving • medische omschrijving • herkenbaarheid • relatie met leesmethodes

DYSLEXIE 6 aanpak binnen de school • wat men in de klas kan doen • speciale ingrepen die binnen de school zijn te realiseren • speciale hulp buiten de klas

DYSLEXIE 3 • oorzaken neuropathologisch • erfelijkheid • taal en dyslexie • verworven dyslexie • diverse behandelmethoden

DYSLEXIE 7 aanpak volgens het medisch model • mogelijkheden en grenzen

DYSLEXIE 4 visuele dyslexie en hulpverlening • letteridentiteitsprobleem • a lexie • a lexie met agrafie • d yslexie van gyrus angularis • oppervlakte alexie auditieve dyslexie en hulpverlening • s ematische paralexie • p erisylviaanse dyslexie •W ernicke dyslexie •B roca dyslexie andere vormen en hulpverlening • t emporele cortex dyslexie •K TG-dyslexie •L TG dyslexie • linguale dyslexie • s equentiële dyslexie


•

[email protected]

SPELLINGONDERZOEK • onderzoeken • S.L.S. dictees en categorieën • Cito-categorieën en S.L.S.-categorieën • diagnosticeren • proces versus product • registratie • hulpverlening

Deze Leergang wordt op dit moment gecertificeerd door het KIWA certificeringsinstituut, het diploma is persoonsgebonden. Voor inlichtingen, inschrijving en planning neemt u contact op met de uitgeverij. Meer informatie hierover vindt u op pagina 20. Ook de tarieven voor groepen, individuen staan op deze pagina vermeld.

12

STROOMKAARTEN • volgens model Leuven • eenvoudig werkmodel

•

tel 06-51314903 / 0180-319298

•

fax 0180-320069


13

14 Contact- en aanmeldinformatie:

• [email protected]

• tel 06-51314903 / 0180-319298

• fax 0180-320069

15

Deze zijn van belang voor het functioneren van de hersenen. Uit onderzoek is gebleken dat omega -3 en omega-6 * (in verhouding 12:1) en eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) in verhouding 3:1, goed werken.

zenuwstelsel. Kinderen met ADHD hebben meestal een te hoge dosis loodconcentratie in het bloed. Wanneer de concentratie 0,73 mcg. (microgram) per deciliter is, is dat al genoeg om ADHD-gedrag te veroorzaken.

dan op de DMT beneden verwachting, terwijl de CitoAVI-kaarten vlot gelezen worden. Er is daarom een 30 bladzijden tellend hulppakket met structuurrijtjes gemaakt bij de Cito-drie minuten toets. Dit pakket kan

voedingssupplement magnesium geeft onmiddellijk

en houdbaarheid te beïnvloeden negatief op hyperactiviteit inwerken. Het is daarom raadzaam synthetische kleurstoffen, conserveringsmiddelen en aspirineachtige stoffen te vermijden.

ADHD is er een hoge samenhang met deze stoffen. In de urine is dit terug te vinden in de vorm van een hoge concentratie van ftalaatmetabolieten.

We moeten hierbij niet direct denken aan geheimzinnige oefeningen. Het kind leren het zitten te voelen en de adem te volgen is al voldoende om meer rust te brengen. Op speciaal verzoek kan een overzicht van een aantal

van leer- en gedragstoornissen en hyperactiviteit. Deze stoornissen mag men niet verwarren met ADHD. Het zijn stoornissen tengevolge van slaapstoornissen die erop lijken.

Gebruikte literatuur: tijdschrift De natuur uw arts en tijschrift Medisch Dossier. waterleidingen in het gebouw zitten en niet te vergeten

hersenwerking bevordert.

goed. Ook veel water drinken is goed, omdat het de

gevoelswaarneming. Verder werkt speltherapie

schilderwerk, soms in drinkwater wanneer er loden

Lood dat verwerkt zit in speelgoedjuwelen, oud

Lood

bloedarmoede, leverproblemen en hartafwijkingen.

VS. Universiteit Portland

D8). Het haalt angsten weg en geeft een betere bijwerkingen in de vorm van misselijkheid, braken,

van de kinderen die ze toegediend krijgen nogal wat

Onderzoeken universiteiten in de

Voor hun prikkelbaarheid helpt myrre (Myrrha comp. de markt. Helaas hebben deze middelen bij 30%

buitenaf van belang.

aan.

anderen maken. Ze voelen anderen ook meestal slecht

en interesseert het ze niet wat voor indruk ze op

Soms zijn deze kinderen niet gevoelig voor de wereld

toch een motorische achterstand.

Ze zijn vaak soepel en overbeweeglijk, maar hebben

borststreek zijn vaak door de huid te zien.

wangen, een bol buikje en de bloedvaten in de

Deze kinderen zien vaak wat bleek, hebben rode

Er is ook een vorm van hyperactiviteit zonder ADHD.

Oppassen

Er is een groot scala van reguliere medicijnen op

Natuurlijke behandeling van ADHD

vloerbedekkingen, en brandwerend schuim.

worden toegepast, vuilafstotende deklagen, zoals bij

denken aan stoffen die in voedselverpakkingen

kunnen ADHD veroorzaken. Hierbij moeten we

Chemische stoffen in allerlei alledaagse producten

VS. Universiteit Boston

Onderzoeken universiteiten in de

te verhelpen.

oefeningen worden geven.

ademhalings- en meditatietechnieken. telkens even weg) zijn vaak de onvermoede oorzaken

Met een chirurgische behandeling is dit vaak volledig

te verbeteren/veranderen door speciale ademhaling wordt oppervlakkiger en valt soms zelfs

De werking van de hersenen is op korte termijn van het groot belang is. Snurken en slaapapneu (de

Daarnaast groeit het bewijs dat de rol van de slaap

en impulsiviteit. 6. Meditatie en ademtherapie

effect ligt vooral op het gebied van de aandacht invloed zijn en bijvoorbeeld het tekort aan de essentiële vetzuren omega-3 en omega-6.

de werking van de hersenen te beïnvloeden. Het Natuurlijk is bekend dat foutieve voedingsstoffen van

Met behulp van gevoelige computerapparatuur is Andere oorzaken

5. Neurofeedback

Onderzoeken universiteiten in de VS. Universiteit Michigan

Ook gluten werken vaak averechts.

stoffen om eigenschappen zoals kleur, smaak gedragsstoornissen veroorzaken. Met name wat betreft

voedingsmiddelen. Het blijkt dat toegevoegde

groot aantal gezondheidsproblemen en leer- en

Er is veel onderzoek gedaan naar de invloed van

plastic gebruiksartikelen zoals speelgoed, schoonmaakartikelen en vinyl vloerbedekking een

4. Voeding

dat de ftalaten, bestanddelen van talloze

tot een onaangename lichaamsgeur leiden.

Dit geeft een gedragsverandering en kan bij jongens

Giftig plastic Onderzoek aan deze universiteit heeft uitgewezen

3. L-Carnitine

National college of Medicine (Seoel- Korea)

effect.

een tekort aan magnesium. Het toedienen van het

versterken.

Kinderen met ADHD hebben hoegenaamd allemaal

3

te hebben. Dat komt omdat lood en roken elkaar

de invloed van roken, bleken 2,5 keer meer ADHD

genetische factoren zijn namelijk ook invloeden van

ADHD en dat kan helpen bij het remediëren. Naast

Momenteel is er wat meer bekend over oorzaken van

moet zijn het geven van dit middel aan kinderen.

echter nogal wat bijwerkingen, zodat men voorzichtig

heden meestal Ritalin gegeven. Dit geneesmiddel heeft

in erfelijke factoren en voeding. Als medicijn wordt tot

bij kinderen. De oorzaken heeft men meestal gezocht

Het is een van de meest bekende psychische stoornissen

• onrustig en prikkelbaar.

• impulsiviteit;

• overbeweeglijkheid (hyperactiviteit);

wisselingen;

• stoornis in de aandacht, gepaard gaande met sterke

kenmerkende symptomen zijn:

We kennen allemaal kinderen met ADHD. De

Leerartikel ADHD (Attention-deficit hyperactivity disorder)

artikel (opvragen kan via [email protected])

het blad niet kent, kan een kopie gemaild worden van het

een artikel over Strategisch Lezen en Spellen. Voor wie

In het onderwijsblad PULSE verscheen in februari 2011

Artikel in PULSE

aanzien van het bijwijzen bij te stellen.

Gezien de onderzoeken lijkt het tijd om de visie ten

is het een goed hulpmiddel.

kan leesproblemen voorkomen. Ook voor veel dyslectici

Het kind laten bijwijzen en de strategieën laten bijwijzen

bijwijzen met een pen of potlood.

het beter om het bijwijzen met de vinger te vervangen in

een goede voorbereiding op het studerend lezen. Wel is

een techniek om vlot en nauwkeurig te lezen. Het is ook

gebleken dat bijwijzen gunstig is voor het ontwikkelen van

hebben met de oogsturing. Bovendien is uit onderzoek

bijwijzen kan zeer zinvol zijn voor kinderen die problemen

hoort bij een verkeerde leestechniek. Dit is niet waar. Het

Veel leerkrachten zijn de mening toegedaan dat bijwijzen

Leerartikel Het nut van bijwijzen

raden is: Plantaardige Omega 3-6 van Lucovitaal.

onderdeel van de cursus diagnostiek en hulpverlening.

2. Magnesium

bovendien hebben we Omega -9 niet nodig. Aan te

Roken

de DMT als rt-materiaal gebruikt worden. Het pakket is Kinderen die prenataal waren blootgesteld aan

visolie. Visolie bevat namelijk teveel kwik en

Onderzoeken Children’s Hospital Medical Center (OHIO)

ontsleutelen van woordrijen aan te leren. Het kan ook na

*Gebruik liever geen omega 3-6-9 op basis van

1. Essentiële vetzuren

Lood is neurotoxine, een stof die giftig is voor het

zodanig met de DMT toetsbladen. De kinderen scoren

preventief gebruikt worden om de kinderen het snel

zijn eveneens op de markt.

F

met ADHD.

e

moeite hebben met de structuur van woorden en als

b r i

Alternatieven die een zeer positieve uitwerking hebben

u w s

luchtvervuiling is uitermate schadelijk voor kinderen

e

in milieu- en luchtvervuiling door industriële milieu- en

i

Een school heeft gemeld dat vooral taalarme kinderen

n

Een nieuw product

e-mail nieuwsbrief

Voorbeeld van een ondersteunende

De recensie over de methode in het blad maart/april 2011

JSW

Strategisch lezen en spellen

De leerkracht staat rechts van het bord, omdat de opname van de leerstof door de leerling wordt bevorderd als aan de rechterkant wordt waargenomen. De leerkracht wijst aan wat hij doet, met de zogenaamde iconische bewegingen en ondersteunt met een duidelijke mondmotoriek. De leerlingen mogen het een tweede en derde keer hardop meedoen. Er worden geen beurten gegeven. Na vijf minuten is het blad doorgenomen. Tienmaal op een dag wordt de leesles van vijf minuten herhaald. Deze werkwijze, het “torentjelezen”, wordt de eerste week elke dag tienmaal gedaan. Omdat het een klein moment tussendoor is, hebben de kinderen niet door dat ze met lezen bezig zijn en omdat het een paar minuten duurt, is er ook geen stress, aldus de auteurs. Na ongeveer anderhalve maand krijgen de leerlingen de eerste leesboekjes op zeer eenvoudig niveau aangeboden. Na twee maanden duren de lesmomenten twee maal dertig minuten: vijf minuten instructie en de rest van de tijd zelfstandig lezen. Als de leerlingen de leerstof niet oppakken, moet u stoppen. Na drie maanden volgt een herstart.

Joop Stoeldraijer, Edux Onderwijsadviesbureau te Breda ”Strategisch lezen en spellen” is een lees- en spellingsmethode met een aanpak die afwijkt van gangbare werkwijzen. De strategische benadering is gebaseerd op neurologische inzichten betreffende de lees- en spellingsdidactiek. Deze methode is ontwikkeld door Jacques Hoek e.v.a. en houdt rekening met de nieuwste Cito toetsen op lees- en spellinggebied. De methode is bedoeld voor kinderen vanaf groep 2 tot en met groep 8 in het primair onderwijs. Motto van de auteurs is: “Als je blijft doen wat je altijd gedaan hebt, behoud je de resultaten die je altijd behaald hebt” Strategisch lezen Volgens de auteurs is lezen het omzetten van letters naar klanken, waarna deze klanken worden samengevoegd tot woorden. Om eenvoudige tot moeilijke teksten te ontsleutelen wordt gebruik gemaakt van 12 leesstrategieën. Door de kinderen deze strategieën expliciet aan te leren, leren zij op snelle en efficiënte wijze lezen. Voor elke strategie zijn werkbladen ontwikkeld. Deze bladen zijn uiterst sober van opzet. Per werkblad worden niet meer dan drie informatie-aspecten aangeboden. Zo wordt voorkomen dat er onnodige verwarring (ruis binnen het leesproces) ontstaat. Voor het lezen tot en met Cito-niveau E3 zijn er twee series instructiewerkbladen: de bladen M3 en de bladen E3. Na het doorwerken van de bladen M3 kan bij de leerlingen de Cito M3-toets afgenomen worden en na de bladen E3 de Cito E3-toets. De instructiewerkbladen beginnen met de medeklinkers en korte klankzuivere klinkers, dan de lange klinkers aa, ee, oo, uu, dan de meertekenklanken en dan specifieke moeilijkheden zoals de eind-d, de eind-ee, de uw, de eeuw en de ieuw. U kunt één werkblad per dag aanbieden of als de situatie dat toelaat, meerdere werkbladen per dag of juist minder. Naast de werkbladen zijn geen andere materialen nodig dan, uiteraard, leesboekjes op niveau M3. De vormgeving van de werkbladen is uiterst sober en zwart-wit. Wetenschappelijk is aangetoond dat wanneer meer dan drie informatie-eenheden worden aangeboden, de hersenen uit zelfbescherming slecht twee tot drie aspecten opnemen. Dus: geen kleuren en geen plaatjes. Ter vergelijking zeggen de auteurs: je leert op een gekleurde fiets met toeters en bellen niet beter fietsen dan op een gewone zwarte fiets. Voorbeeld van een les aanvankelijk lezen De leerkracht schrijft of projecteert op het bord:

16

Voor het voortgezet technisch lezen zijn er 15 instructiewerkbladen per niveau voor M4 en E4 en voor de niveaus M5, e5, M6, E6, M7, E7 en M8 10 instructiewerkbladen. Elk instructiewerkblad bestaat uit 4 delen: 1. een blad met vetgedrukt de leesmoeilijkheden van dat niveau 2. hetzelfde blad zonder vetmarkering 3. een blad met woordrijen 4. leesblad met openingen om het voorspellend lezen op woordniveau te bevorderen Prinsjesdag De derde dinsdag in september is voor Nederland een belangrijke dag. Het is dan prinsjesdag en dan vindt de opening van het aanstaande regeringsjaar plaats. Het is een officiële plechtigheid, waarbij de koningin de troonrede voorleest, waarin enz. Prinsjesdag De derde dinsdag in september is voor Nederland een belangrijke dag. Het is dan prinsjesdag en dan vindt de opening van het aanstaande regeringsjaar plaats. Het is een officiële plechtigheid, waarbij de koningin de troonrede voorleest, waarin de voornemens staan enz. Woordrijen

v vi vis vis


•

[email protected]

•

be-lang-rij-ke belang-rijke belangrijke

abu-sie-ve-lijk abusie-velijk abusievelijk

on-be-grij-pe-lij-ke onbe-grijpelijke onbegrijpelijke

re-ge-rings-jaar regerings-jaar regeringsjaar

par-le-men-tai-re parle-mentaire parlementaire

re-ge-rings-per-so-nen regerings-personen regeringspersonen

tel 06-51314903 / 0180-319298

•

fax 0180-320069

17

Prinsjesdag De derde dins--- in septem--- is voor Nederland een belangrij-- dag. Het is dan prinsjesdag en dan vindt de open--- van het aanstaan-- regerings---- plaats. Het is een officiële plechtigheid, waarbij de konin--- de troonre-- voorleest, waarin de voornemens sta-- die de regering wil gaan uitvoe---. Je zou abusievelijk kun--- denken, dat de konin--- die rede zelf schrijft, maar dat is dus niet zo. Zij leest de troonre-- all--- voor, omdat zij op de tro-- zit als regerend vorst. De rede is ech--- gemaakt door de minist--- en hun ambtenaren. Wij leven in een parlementaire democra---, wat wil zeggen dat het do-- het volk enz.

• • • • • • •

Werkwijze Iedere leerling heeft een leesboek op eigen leesniveau. De leerkracht geeft vijf minuten instructie op één van de leesniveaus. Ongeveer zeven regels van het werkblad worden geprojecteerd en strategisch, met iconische bewegingen, voorgelezen. De leerkracht bespreekt met de leerlingen welke strategie is gebruikt bij het lezen. De leerlingen gaan na een instructie van hooguit 5-10 minuten zelfstandig lezen. Groepjes leerlingen komen bij de instructietafel en alle 4 de werkbladen worden verwerkt,

Lesmateriaal Al het lesmateriaal is digitaal beschikbaar. Het grote voordeel hiervan is, dat de weergave kan worden aangepast aan de wensen van zowel de leerkracht als de leerling. Tevens is het mogelijk om snel in te spelen op de behoeften vanuit het onderwijsveld. Een ander voordeel van de digitale weergave van het lesmateriaal is de lage kostprijs, zodat geld resteert voor de aanschaf van bijvoorbeeld leuke kinderboeken op niveau. Vanzelfsprekend is het lesmateriaal toepasbaar op een digitaal schoolbord. Op dit moment wordt er op bijna honderd scholen met de methode “Strategisch lezen en spellen” gewerkt. De resultaten zijn volgens de auteurs uitermate positief, want er zijn nauwelijks uitvallers en de resultaten liggen ver boven de landelijke normen.

Strategisch spellen Bij strategisch spellen wordt uitgegaan van vijf spellingsstrategieën, namelijk: a. de hoorstrategie b. de lijkt-op-strategie c. de regelstrategie d. de weet-strategie e. de leer- en opzoekstrategie

Tot slot De lessen voor aanvankelijk lezen en voortgezet technisch lezen en de spellingslessen zijn van een verbluffende eenvoud. De leerkracht moet zich aan enkele principes houden bij het lesgeven, die uiteraard in de cursus die moet worden gevolgd, aan de orde komen. Het lesmateriaal is zeer sober gehouden, vanwege de didactische en neurologische uitgangspunten. Het is verreweg de voordeligste methode die er voor aanvankelijk lezen, technisch lezen en spellen te vinden is. En als de resultaten goed zijn, waarom zou heel Nederland niet massaal deze werkwijze gaan invoeren!?

Per leerjaar, te beginnen in groep 3, wordt per week één woordpakket aangeboden met vier spellingscategorieën. Elk werkblad wordt door de leerkracht met de kinderen doorgenomen en zorgvuldig uitgelegd. Bij het opschrijven van woorden maken kinderen gebruik van een zogenaamde stroomkaart. Hierdoor ontstaat spellingsbewustzijn (metacognitie). Voor groep 3 kent de stroomkaart de stappen: luisteren- nazeggen- hakken- opschrijven- nakijken. Voor groep 4 t/m 8 is de stroomkaart: luisteren, nazeggen, hoe?- hakken-regels?-opschrijvennakijken. Met de stroomkaarten wordt het spellingsbewustzijn uitgebreid en onderhouden. Van groot belang is dat binnen de spellingsdidactiek rekening wordt gehouden met de werking van het geheugen.

De methode is niet gebaseerd op het talige activatiesysteem, waar volgens de auteurs, alle methodes en hulpverlening van uit gaan. Strategisch Lezen en Spellen gaat uit van het neurologisch leesmodel. Binnen dit model, dat gebruik maakt van de theorie van de spiegelneuronen, leert men lezen via de ogen en niet via de taal. In de handleiding vindt u een uitleg van deze theorie die beknopt wordt weergegeven, maar waardoor ik dus niet kan beoordelen of het ook allemaal klopt. Daar moeten de neurobiologen maar eens naar kijken, zoals een Professor Paul van den Broek. (Bij deze uitgenodigd.) Om u een indruk te geven van de theorie: “belangrijk is de rijping van de gyrus angularis (hersenwinding waarin tekens naar klanken en klanken naar tekens worden omgezet) “ en ook: “bij de instructie wordt de lijn van het neurologisch proces gevolgd, de lijn van de spiegelneuronentheorie van Lacoboni en Rizzolatti”. En verder worden genoemd “de fasciculus arcuatus” en “Broca”.

Voor groep 3 zijn er twintig woordpakketten en voor de groepen 4 t/m 8 zijn per groep veertig woordpakketten samengesteld. Daarbij is uitgegaan van de woordfrequentie en een indeling in categorieën. De samenstelling van de woordpakketten is afsgestemd op het niveau van de Citotoetsen voor spelling. De werkwijze voor groep 4 t/m 8 • • •

Het auteursteam voelt zich verwant met de theorie van Ewald Vervaet. Met hem wijzen zij op de gevaren van een te eenzijdige en geforceerde stimulering tot lezen. Zij vertellen ons dat trainen van letterkennis in groep 2 niet alleen het levensgeluk van het kind kan belemmeren, maar dat het tevens nadelig kan werken op de latere leesontwikkeling. Het kind kan een dysfonetische of dyseidetische dyslexie ontwikkelen.

maandag woordpakket uitdelen, categorieën en regels bespreken en uiteraard de betekenis bespreken werkwijze bij het strategisch keuzemodel woorden op het pakketblad laten verwerken

18


•

[email protected]

dinsdag woorden van het woordpakket laten leren leerwijzen demonstreren herhalingswoordpakket laten leren woensdag woordpakket schriftelijk overhoren donderdag de fout geschreven woorden opnieuw leren vrijdag leerlingen nemen bij elkaar het dictee van de opnieuw geleerde woorden af de helper leest de foute woorden van het woensdagdictee op, daarna worden de rollen omgedraaid

•

tel 06-51314903 / 0180-319298

•

fax 0180-320069

19

Het totaalpakket van de methode Strategisch Lezen en Spellen bestaat uit:

Het karakter van de methode

• Strategisch aanvankelijk lezen tot M3, uitgaande van het fonetisch analysemodel • Voortgezet technisch lezen E3-M8, met werkbladen in viervoud, afgestemd op de CITO-toetsen • Begrijpend lezen groep 3 • Spelling groep 3 tot en met 8, per groep 40 werkbladen met controle-dictees, alle categorieën en regels BO, afgestemd op de CITO toetsen • Begeleiding en invoering, scholing demonstratielessen, klassenbezoeken • Nieuwsbrief om de twee maanden per mail

• In plaats van Methode plus (zoals sommige andere methoden) is S.L.S. Leerkracht plus (begeleiding/cursussen, inscholingstrajecten…) • Digitaal: alle werkbladen zijn digitaal en zijn zodoende door de school zelf aan te passen • Bijstellingen vinden direct plaats en worden per mail toegezonden

In ontwikkeling • Werkwoordspelling (verschijning: november/december 2011) • Leerboek ontleden (verschijning 2012) • Leerboek behorende bij de leergang diagnostiek en hulpverlening (wordt reeds gehanteerd bij de leergang)

Vrijblijvend • Telefonisch spreekuur een keer in de acht weken op woensdagmiddagen • Leergang diagnostiek en hulpverlening bij leesproblemen en dyslexie groep 3-8

Kostenoverzicht van het product en de verschillende diensten rond de methode Het product Het materiaal kost € 585,00 ex btw voor het product (usb-stick en een set boekwerken/handleiding).

De leergang/cursus van zes avonden Technisch lezen en spellen Op pagina 11, 12 en 13 kunt u het volledige programma van deze zes avonden bekijken. Veel scholen hebben met een of twee vertegenwoordigers, of met het gehele team deze cursus/leergang gevolgd. De cursus wordt gegeven op dinsdagavonden en donderdagavonden van 19.00 tot 21.30 uur, locatie is afhankelijk van aantal deelnemers. Kosten per deelnemer € 445,00 ex btw, voor scholen met een service-abonnement is er een korting van 10%. Voor het ondersteunende materiaal (twee mappen met onderzoeken/rapportages en leermateriaal) wordt € 100,00 ex btw in rekening gebracht. Voor scholen die met meerdere docenten tegelijkertijd de cursus/leergang willen volgen worden met de uitgeverij aparte prijsafspraken gemaakt, opdat toegankelijkheid en behapbaarheid van het scholingsbudget gehandhaafd kan worden.

Basisscholing Introductie is vrijblijvend en gratis. Inscholing € 130,00 per uur ex btw en reiskosten (duur gemiddeld tweeëneenhalf uur). Bijeenkomsten personeel tussendoor of einde cursusjaar € 130,00 per uur. Voorbeeldlessen per groep en nabespreking € 90,00 per uur, ex reiskosten. Indidviduele begeleiding € 90,00 per uur, ex reiskosten. Ouderavond € 130,00 per uur plus reiskosten. Onder individuele begeleiding of wel begeleiding op afroep verstaan wij klassenconsultaties, voorbeeldlessen, kort didactisch leesonderzoek of spellingonderzoek. Uitvoering vindt plaats vanuit het S.L.S. team en wordt gecoördineerd vanuit de uitgeverij.

Het product werkwoordspelling Bij de basismethode en de verschillende ondersteunende diensten is het auteursteam continu bezig met ontwikkeling. Zo beschikt de methode ook over een nieuw product Werkwoordspelling. Dit product kan ook los naast de methode gehanteerd worden op scholen (dus los verkrijgbaar). Ook deze methode bestaat uit digitale werkbladen en start van groep 3 tot en met groep 8. Het product werkwoordspelling kost € 350,00 ex btw. Voor scholen die de Methode hanteren en beschikken over het service-abonnement wordt het totaalpakket werkwoordspelling ter beschikking gesteld voor € 200,00 ex btw.

Het service-abonnement De meeste scholen maken gebruik van het service-abonnement. Dit abonnement is er om bij te blijven rond de ontwikkeling van nieuwe werkbladen, de publicatie van boeken, de leergang, de ondersteuning en de implementatie van de methode in de school. Het service-abonnement biedt kortingen voor de cursussen en leergang, korting op het nieuwe product werkwoordspelling, toegang tot de database van de methode op de website, een gratis bezoek van de hoofdauteur bij een calamiteit en korting op het nieuwe leerboek behorende bij de cursus. Het service-abonnement is vrijblijvend maar wordt wel aangeraden. Kosten voor dit abonnement bedragen per jaar € 425,00 ex btw.

20


•

[email protected]


•

tel 06-51314903 / 0180-319298

•

fax 0180-320069

21

Tegen betaling: • Scholing van het personeel, meestal ongeveer twee uren; • Het geven van voorbeeldlessen in de school; • Klassenobservaties en nabesprekingen voor begeleiding van de leerkrachten; • Individuele didactische onderzoeken en het opzetten van een hulpplan; • Verzorgen van ouderavonden; • Verzorgen van de cursus ‘Diagnostiek en hulpverlening bij lees- en spellingmoeilijkheden en dyslexie’.

De dienst is als volgt samengesteld: Sipke Gelling algemeen en financieel directeur Jacques Hoek onderwijskundig directeur Karima Jahouhi auteur en begeleider Wilma Gebraad auteur en productontwikkelaar Marianne Minderhoud auteur en productontwikkelaar Eef van der Most auteur en productontwikkelaar

22 E-mail .................................................................................................. Handtekening ......................................................................................

..............................................................................................................

U

Datum . .................................................................................................

M Telefoon ...............................................................................................

R

Postcode en plaats . .............................................................................

O Postbus, straat huisnummer . ..........................................................................................................................................................................................

F Functie...............................................................................................................................................................................................................................

inschrijf Naam docent/contactpersoon M / V..................................................................................................................................................................................

/

Naam van de school . ........................................................................................................................................................................................................

fax

Neemt u vrijblijvend contact op.

De in te huren diensten zijn: Kosteloos: • Presentatie van de methode, wat deze wel en niet inhoudt en hoe de begeleiding wordt gerealiseerd; • Nieuwsbrief. Dit fax/inschrijfformulier kunt u sturen/faxen/mailen naar: Gelling Publishing en Training tel 06-51314903 / 0180-319298 fax 0180-320069 Postbus 249, 2910 AE Nieuwerkerk aan den IJssel Alexanderlaan 1a, 2912 AJ Nieuwerkerk aan den IJssel www.gelling.nl www.strategischlezenenspellen.nl

De methode S.L.S. wordt uitgegeven door uitgeverij Gelling Publishing en Training. Om scholen en leerkrachten te helpen is een begeleidingsteam gevormd. Dit team ondersteunt leerkrachten bij de invoering van de methode en bij de dagelijkse onderwijspraktijk. Deze dienst beperkt zich uiteraard tot hulp bij het werken met de methode. Hierbij kunt u denken aan: onderzoek en begeleiding van lees- en spellingsproblemen, opzetten van individuele handelingsplannen en groepsplannen.

Ik heb belangstelling voor: n de cursus/leergang Technisch lezen en spellen van zes avonden/dagdelen n het product Strategisch lezen en spellen n het product Werkwoordspelling n een vrijblijvende introductie op onze school of instituut n referentiescholen n een introductie dvd n een dvd met daarop de wijze van implementeren in de klas n het verzorgen van een ouderavond

Ja, ik heb belangstelling voor de nieuwe Methode Strategisch lezen en spellen, ISBN 978-90-78440-29-1

S.L.S. begeleidingsdienst L I E R

24

www.gelling.nl www.strategischlezenenspellen.nl

Strategisch lezen en spellen

Recommend Documents