Strategienota 2011-2015 Samen werk maken van je opleiding
HORIZONCOLLEGE.NL
ALKMAAR | HEERHUGOWAARD | HOORN | PURMEREND
inhoud: 1. Halfweg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2. Missie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 3. Werken vanuit dezelfde waarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 4. Werken vanuit dezelfde visie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 5. Werken aan dezelfde doelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 6. Waar en hoe werken aan de doelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
2
Tot slot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Strategienota 2011-2015 Samen werk maken van je opleiding
1. Halfweg… In deze Strategienota presenteert het College van Bestuur de visie van het Horizon College voor de vijf komende jaren. Er is de afgelopen jaren veel bereikt maar nog niet alle ambities zijn gerealiseerd. Het CvB heeft daarom besloten geen nieuwe strategische doelen te ontwikkelen maar de gehanteerde doelen bij te stellen.
Eind 2010, begin 2011 heeft het Horizon College de lopende strategie geëvalueerd. Niet alleen het College van Bestuur en het Management hebben zich gebogen over de behaalde resultaten, maar ook met medewerkers is gesproken over hoe het College zich de komende jaren verder ontwikkelt. (Zie ook de notitie Evaluatie Strategienota HC 2005 -2010 V1.2) Een algemeen gedeelde conclusie is dat de gestelde doelen nog steeds actueel zijn: er is veel bereikt, maar we hebben nog niet alle ambities gerealiseerd. Er is nog werk aan de winkel! Natuurlijk zijn er verschillen per sector en per team; er zijn ook toppers waar veel al gerealiseerd is. Het College van Bestuur kiest er dan ook voor geen nieuwe strategische doelen te ontwikkelen, maar om de huidige Strategienota bij te stellen tot een richtinggevend document voor de jaren 2011-2015. Deze nota is in maart en april 2011 besproken in de sectoren en daarna gewijzigd en aangevuld definitief vastgesteld door het College van Bestuur. De Raad van Toezicht heeft de Strategienota op 27 juni 2011 goedgekeurd.
2. Missie Het Horizon College wil kennis, kunde en leervaardigheid overdragen door het aanbieden van onderwijs- en adviesactiviteiten aan inwoners, ondernemers en werknemers bij organisaties in het gebied in NoordHolland boven het Noordzeekanaal om de door hen gewenste en kenbaar gemaakte persoonlijke en professionele ontwikkeling mogelijk te maken en op die manier een bijdrage te leveren aan hun duurzame positie op de arbeidsmarkt en daarmee tevens de sociaal-economische ontwikkeling van de regio te bevorderen.
De missie geeft de kernopdracht van het Horizon College weer en geeft eigenlijk de reden van ons bestaan weer. De missie is daarom ook niet veranderd: Het Horizon College wil kennis, kunde en leervaardigheid overdragen door het aanbieden van onderwijs- en adviesactiviteiten aan inwoners, ondernemers en werknemers bij organisaties in het gebied in Noord-Holland boven het Noordzeekanaal om de door hen gewenste en kenbaar gemaakte persoonlijke en professionele ontwikkeling mogelijk te maken en op die manier een bijdrage te leveren aan hun duurzame positie op de arbeidsmarkt en daarmee tevens de sociaal-economische ontwikkeling van de regio te bevorderen. Het Horizon College is een school voor beroepsonderwijs. Daar ligt onze kerntaak. Daarnaast hebben we de taak de Entreeopleidingen voor niveau 1 en algemeen vormend onderwijs in de vorm van het VAVO aan te bieden. We doen dat voor de mensen in ons werkgebied met als doel hen kwalificaties te laten verwerven voor een goede plaats op de arbeidsmarkt. We zijn er van overtuigd dat dat goed is voor onze deelnemers, maar ook voor de ontwikkeling van onze regio.
3
3. Werken vanuit dezelfde waarden Het Horizon College werkt vanuit bepaalde waarden. Kernwoorden als respect, kwaliteit van opleiden, samenwerken, leren, kwalificeren, betrokkenheid, verantwoordelijkheid en zakelijkheid vormen de waarden waarmee we werken. Deze waarden geven richting aan ons werk en we onderscheiden ons hiermee van andere (onderwijs)instellingen.
Het is van belang te weten welke waarden we hanteren bij de uitvoering van onze werkzaamheden. Met die waarden onderscheiden we ons van andere organisaties. Ze geven richting aan de manier van werken in de organisatie. Collega’s en klanten weten zo wat ze van de organisatie kunnen verwachten. Voor een school staan fundamentele waarden die in onze samenleving wettelijk en maatschappelijk zijn verankerd niet ter discussie. We houden ons aan wet- en regelgeving, aan de code voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en de branchecode van de MBO-Raad. Ook in de Horizon Gedragscode is een aantal fundamentele uitgangspunten verwoord. De achterliggende waarden daarvan zijn: ππ
Ik respecteer de ander;
ππ
Ik doe een ander niet aan, wat ik zelf ook niet wil dat mij overkomt;
ππ
Ik ben altijd verantwoordelijk voor mijn eigen gedrag.
Ook voor de waarden van het Horizon College geldt dat ze niet erg veranderen. Zaken waar we waarde aan hechten hangen immers samen met onze missie en zijn fundamenteel voor het College. Binnen het Horizon College werken we vanuit de volgende waarden: a.
Kwaliteit van opleiden. We willen het beste halen uit de talenten en competenties van onze deelnemers. We streven naar een hoog niveau van kwaliteit, rekening houdend met het niveau van de opleiding, de functie of het beroep. We vragen daarin ook kwaliteit van onszelf. We leveren een professionele bijdrage, ieder vanuit zijn eigen rol en deskundigheid. De kwaliteit wordt uiteraard begrensd door onze financiële rekstok. Elk kwaliteitsniveau heeft immers zijn prijs.
b. Samenwerkend. Door kennis en vaardigheden met elkaar te delen neemt de waarde voor het individu en de samenleving toe. Door samenwerking worden leerprocessen versterkt en blijven ze niet uitsluitend individueel eigendom. In onze samenleving wordt bijna niets meer geproduceerd op basis van een individuele prestatie. Samenwerking kweekt beter begrip voor de ander en kan conflicten voorkomen. We willen excelleren in samenwerking met zowel de interne als de externe relaties. Samenwerken is echter niet vrijblijvend, het betekent ook dat je elkaar aanspreekt op gedrag en verplichtingen in die samenwerking. Door elkaar aan te spreken op samenwerking blijven we ‘bij de les’, zowel in stimulerende als in corrigerende zin. c.
Betrokken. In elke groep zijn er mensen die meer of minder slim of handig zijn. Het aardige is dat dit van vak tot vak en van situatie tot situatie kan verschillen. Zolang er sprake is van een positieve inspanning en van resultaatgerichtheid vertonen we betrokken gedrag. Op individueel en op maatschappelijk niveau zullen we ons meer dan gemiddeld inspannen om groepen en individuen, die door welke oorzaak dan ook een ontwikkelingsachterstand hebben opgelopen, te ondersteunen. Dit geldt voor achterstanden door lichamelijke of sociale oorzaken, door beperkte taalontwikkeling of door een onvolkomen opvoeding. Deze houding is ook sociaal of solidair te noemen.
4
Strategienota 2011-2015 Samen werk maken van je opleiding
d. Lerend. Het overdragen van kennis, kunde en leervaardighe-
Verantwoordend. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen gedrag en daarop aanspreekbaar. Verantwoording afleggen is
dat we dat in onze dienstverlening naar onze klanten maar ook
het logische gevolg van verantwoordelijkheid nemen. We gaan
binnen onze eigen organisatie tot in de haarvaten doorvoeren.
er vanuit dat dit actief, begrijpelijk en volledig gebeurt en niet
We willen ons dan ook ontwikkelen naar en profileren als een
alleen als er om wordt gevraagd. Elk individu is ervoor verant-
lerende organisatie. Bij leren hoort proberen en fouten maken
woordelijk zijn prestaties en activiteiten communiceerbaar bij te
en het benutten van die fouten om het de volgende keer beter
houden en de resultaten actief ter beschikking te stellen.
te doen. Een lerende organisatie is naar haar karakter ook
e.
f.
den is de kern van ons bestaan als organisatie. Dat betekent
g. Zakelijk. De school is een maatschappelijke onderneming die
innovatief. We durven ons eigen leerproces om te zetten in het
diensten levert op basis van overeenkomsten. Daarin en in
uitproberen en opzetten van nieuwe opleidingen en manieren
daarvan afgeleide documenten zijn wederzijdse verplichtingen
van werken. Individueel en op organisatieniveau wordt tenmin-
opgenomen waarvoor geldt: afspraak is afspraak. Overeenkom-
ste jaarlijks aangegeven welke innovaties en verbeteringen zijn
sten worden gesloten tussen de organisatie en deelnemers en
behaald en hoe de borging vorm krijgt.
tussen de organisatie en werknemers en tussen de organisatie
Kwalificerend. Het Horizon College werkt samen met de
en andere organisaties. Met mensen die niet de bereidheid
deelnemer toe naar een diploma. We zijn er op gericht een
tonen de wederzijdse verplichtingen na te komen zal na orden-
deelnemer een erkend diploma te laten behalen met een
telijk hoor en wederhoor worden overgegaan tot beëindiging
nationaal civiel effect. Deze kan eventueel aangevuld worden
van de overeenkomst. Zowel deelnemers als medewerkers
met kwalificaties of certificaten met een regionaal of persoon-
mogen in het Horizon College fouten maken. We spreken elkaar
lijk effect. Of we tevreden zijn over een onderwijstraject hangt
daarop aan in de verwachting dat we daarmee herhaling voorko-
af van het afgesproken resultaat: het behalen van het erkende
men, omdat we bereid zijn van onze fouten te leren.
diploma of certificaat. Deze waarden bepalen de manier waarop we klanten en relaties benaderen en de manier waarop we in de organisatie met elkaar om willen gaan.
5
4. Werken vanuit dezelfde visie De deelnemer Binnen het Horizon College is een gemeenschappelijke visie op onderwijs. Daarbinnen en binnen de kaders die de minister ons oplegt is er voldoende ruimte voor teams om invulling te geven aan onderwijsinhoud en -programmering. Om de kwaliteit van het onderwijs in stand te houden en ook te verbeteren is een goede samenwerking met het bedrijfsleven, instellingen, vmbo, hbo en andere roc’s van groot belang.
De deelnemer is onze echte klant. We stellen de deelnemer centraal vanuit de overtuiging dat daarmee een optimaal leerproces en leerrendement wordt bereikt. Het is uitgangspunt voor een goede (school)loopbaan voor de deelnemer. Opleidingen worden vanuit dit uitgangspunt ontworpen, georganiseerd en uitgevoerd. We houden hierbij ook rekening met verschillen in ambities en leerstijlen bij deelnemers. We werken voor de deelnemers als ware hij degene die de rekening betaalt; een klant die niet terugkomt voor herhaling- of contractsonderwijs als hij niet tevreden is. Met dit besef zullen we ons meer klantgericht moeten gedragen. De gearticuleerde wens van de deelnemer staat daarbij centraal.
Onderwijs Het Horizon College heeft in ‘Onderwijs Horizon College’ zijn onderwijsvisie vastgelegd (zie bijlage). Het geeft de zeven hoofdpunten voor de invoering van CGO weer en is nog steeds actueel. Daarin zijn in ieder geval belangrijke peilers: Onze opleidingen zijn beroepsgericht. Deelnemers leren vaardigheden, doen kennis op en ontwikkelen een beroepshouding met als uiteindelijk doel om over competenties te beschikken die voor hun beroepsuitoefening en maatschappelijk functioneren noodzakelijk zijn. De weg waarlangs competenties geleerd worden, kent vele variaties; dat is onder andere afhankelijk van het niveau van de opleiding, ambities en leerstijlen van deelnemers en eisen uit de praktijk. Het Horizon College kiest voor Rationeel Sociaal Constructivisme als leidraad voor de inrichting van de onderwijs- en leerprocessen. Dat betekent aansluiten bij de bestaande kennis en inzicht van de deelnemer en bijna altijd leren in samenwerking met anderen. We blijven echter ook nuchter nadenken over wat wanneer effectief kan zijn. Andere leermethoden passen we toe als dat slim is: bijvoorbeeld bij het aanleren van praktische beroepsvaardigheden of woordkennis kan eenvoudig uit het hoofd leren of regelmatige herhaling de leervorm zijn. Onze opleidingen zijn gericht op de praktijk: het geleerde toepassen in de praktijk, het uitoefenen van een beroep of beroepsmatig800e activiteit. Van het begin af aan wordt de praktijk van het functioneren in en buiten de school als uitgangspunt genomen voor het leren en de leeromgeving. Daarbij richten we ons op de actuele competenties in de (beroeps)praktijk en de te verwachten ontwikkelingen in het vak naar de toekomst. Ook in ons taalgebruik sluiten we daarbij zoveel mogelijk aan. Bij elk onderdeel wordt de praktische relevantie uitgelegd en getoond aan de deelnemers. De niet-beroepsgerichte opleidingen worden eveneens in het kader van praktische of maatschappelijke relevantie geplaatst en zijn bij voorkeur prekwalificerend voor een beroepsopleiding. Onze opleidingen worden zo efficiënt en effectief mogelijk ingericht. Dat houdt o.a. in: toepassen van de nieuwste leerpsychologische inzichten, optimaal aansluiten bij leerstijlen van deelnemers en controleerbaar benutten van wettelijk vastgelegde overdracht- en leertijd.
6
Strategienota 2011-2015 Samen werk maken van je opleiding
In de programmering is de ontwikkeling van schoolafhankelijk leren
deelnemer een eigen rol in het leer- en ontwikkelingsproces voor
naar het bevorderen en bereiken van onafhankelijk leren dominant
zichzelf en zijn mededeelnemers. Gevorderde deelnemers worden
en herkenbaar aanwezig.
zo mogelijk ingeschakeld bij leeractiviteiten van deelnemers van een lager kwalificatieniveau. Het participeren in medezeggenschap
Elke deelnemer heeft in beginsel een vaste mentor/coach in het
of ontwikkelingsprocessen wordt in het kader van de ontwikkeling
kader van schoolloopbaanbegeleiding. Deze coach behoudt hij
van burgerschapscompetenties beschouwd als een onderdeel van
gedurende zijn verblijf op het Horizon College. Alleen als de deel-
het leerproces en kan leiden tot vrijstellingen voor vergelijkbare
nemer van opleiding wisselt, kan hij een andere coach toegewezen
onderdelen.
krijgen. Deze coach bewaakt of de school, het stagebedrijf en de deelnemer hun verplichtingen nakomen en of het afgesproken resul-
De opleiding beschouwt de deelnemer ‘inclusief ’. Dat betekent dat
taat binnen de afgesproken tijd wordt gehaald. (Zie ook de notitie
ervaringen buiten de schooltijd ook een rol spelen in de opleiding.
Schoolloopbaan hierover)
Elders verworven competenties spelen een rol in de opleiding en deze worden zodanig ingepast dat dubbel werk of onnodige herha-
Samenwerkend leren wordt bevorderd evenals de verantwoorde-
ling wordt voorkomen. Overigens worden er wel eisen gesteld aan
lijkheid voor groepsresultaten/prestaties. Het woord deelnemer
het aantonen van deze competenties. Ze worden getoetst, zodat de
wordt daarbij letterlijk genomen. Zodra dat mogelijk is, vervult de
kwaliteit van de diplomering behouden blijft. 7
Onderwijsportfolio Het Horizon College is gevestigd in Alkmaar, Hoorn, Heerhugowaard en Purmerend. In die omgevingen onderhouden we contacten met gemeenten, bedrijven en instellingen. Daar werven we ook actief deelnemers. De meeste deelnemers wonen in het gebied boven het Noordzeekanaal. Het gehele gebied beschouwen we dan ook als ons werk- en wervingsgebied. In de locatie Purmerend wordt de komende jaren samenwerking gezocht maar de concurrentie niet per se gemeden. Het Horizon College beoogt in Purmerend te komen tot een volwassen vestiging. Het Horizon College streeft ernaar om op alle vestigingsplaatsen een breed, gevarieerd en aantrekkelijk opleidingsaanbod te verzorgen. Mits bedrijfseconomisch verantwoord, betekent dat een rijk palet van opleidingen en leerwegen dat zoveel mogelijk alle sectoren dekt en relevant is voor de regionale arbeidsmarkt.
Lokale en landelijke overheid We zien de inhoud van de relatie met de overheid tweeledig. Aan de ene kant bepaalt de rijksoverheid de eisen die aan opleidingen gesteld worden om het civiel effect van opleidingen te kunnen bewerkstelligen. Onze deelnemer krijgt daarmee een garantie op voldoende kwaliteit van de opleidingen. Met dit gegeven is de overheid een belangrijke partner om klanten te kunnen werven. Aan de andere kant is de overheid financier van de opleidingen. Ten bate van onze klant betaalt de overheid de rekening. Daarom stelt de overheid zowel inhoudelijke eisen als eisen aan de bedrijfsvoering. Het Horizon College ziet de overheid niet als klant. De overheid als de verschaffer van het keurmerk ‘goed onderwijs’ en de financier is wel een zeer belangrijke partner waarmee een goede relatie van groot van belang is. In de trits ‘klant-productieproces-resultaat’ speelt deze relatie hoofdzakelijk een intermediaire rol. Met onze expertise op het gebied van onderwijs moeten we goed in staat zijn om een gelijkwaardige gesprekspartner van de overheid te zijn als het gaat om onderwijsbeleid en onderwijskwaliteit, in het belang van de klant en indirect ook in het belang van diezelfde overheid.
Beleid Ministerie OC&W: Focus op Vakmanschap De landelijke overheid is voornemens fors op het middelbaar beroepsonderwijs te bezuinigen. Daarnaast is de trend vanuit de overheid om meer inhoudelijke bemoeienis met het MBO te bewerkstelligen. In februari 2011 heeft de minister van OC&W haar koers voor de komende jaren bekend gemaakt in het Actieplan mbo ‘Focus op Vakmanschap 2011-2015’. De minister wenst dat het MBO de volgende doelen bereikt : a.
goed initieel onderwijs als voorbereiding op werk of doorstroming naar HBO;
b. terugdringen van het aantal schoolverlaters tot 25.000 in 2016; c.
besturing en bedrijfsvoering op orde, dus voldoende onderwijstijd, les van professionele docenten en degelijke onderwijsprogramma’s en examens;
d. MBO competitief met AVO, dus een gewaardeerde route, deelnemers geven ROC’s een dikke zeven als rapportcijfer.
8
Strategienota 2011-2015 Samen werk maken van je opleiding
De minister zet daar verschillende maatregelen op in:
Regio: Op regionaal niveau wordt afstemming van opleidingenaanbod met
Onderwijsinhoudelijk:
het bedrijfsleven & instellingen in de toekomst verplicht, inclusief
De minister gaat meer inhoudelijke voorschriften geven dan voor-
een bindende arbitrage als ROC’s er met hen niet uitkomen.
heen: minimum 1000 klokuren in het 1e leerjaar, centrale examinering Nederlands en Rekenen, verplichte invoering Engels in MBO-4,
Financieel:
alleen MBO examens toegestaan die zijn voorzien van kwaliteits-
Er komt een nieuw bekostigingsmodel per 1-1-2013, waarin eerste-
keurmerk. Ook is zij voornemens de vierjarige opleidingen in te kor-
jaars deelnemers in verband met de 1000 klokuren beter bekostigd
ten tot drie jaar en alleen nog in niveau 1-opleidingen drempelloze
worden dan ouderejaars en een prestatiebox, waarin doelsubsidies
instroom toe te staan. De kwalificatiestructuur dient vereenvoudigd
afhankelijk van de prestaties van het ROC worden gemaakt. Ook wil
te worden en tot en met 2013-2014 wordt de huidige structuur niet
de minister in die prestatiebox met individuele instellingen afspra-
gewijzigd.
ken vastleggen bijvoorbeeld ten aanzien van VSV.
Professionaliteit:
Educatie en inburgering:
Tevredenheidmeting van personeel, deelnemers en bedrijfsleven &
Politieke besluitvorming heeft al geleid tot een drastische reductie
instellingen wordt gestandaardiseerd over het hele land en wordt
van het activiteitenniveau voor het Horizon College de afgelopen
gepubliceerd in de MBO benchmark.
jaren. Het Horizon College blijft aanbieder van door gemeenten
De minister richt een lerarenregister in en wil bij- en nascholing ver-
gewenste activiteiten, maar de realiteit is dat dit nog slechts een
plicht stellen. Er komen middelen voor verdere professionalisering
kleine activiteit is voor het Horizon College. Zolang het aanbieden
en prestatiebeloning.
de activiteiten op het terrein van educatie en inburgering bedrijfseconomisch rendabel zijn zal het Horizon College deze continueren.
In- en extern Toezicht:
De minister is voornemens de bekostiging van VAVO per 1-8-2014
Het toezicht van de inspectie wordt proportioneel, maar bij onvol-
onder aansturing van het rijk te brengen en uit de gemeentelijke
doende voortgang kan de inspectie rechtstreeks de Raad van Toe-
educatiegelden te lichten. Daarmee is een heldere bekostigingslijn
zicht benaderen. Ook de minister is voornemens via het platform
gecreëerd.
Raden van Toezicht rechtstreeks in contact te treden met de Raad van Toezicht. Er komen wetswijzigingen om de positie van de Raad van Toezicht te verstevigen. 9
Het Horizon College beschouwt de focus op onderwijsinhoud en de ontwikkeling van professionaliteit die de minister nastreeft als een ondersteuning voor de gekozen strategie. De bezuiniging en de steeds sterkere bemoeienis van de minister met de inrichting van het onderwijs ziet het Horizon College als minder positief. Hoewel begrijpelijk, gezien het landelijke niveau van prestaties van het MBO, beperken deze ingrepen van de minister de mogelijkheden van het Horizon College om zelf te sturen op de kwaliteit van het onderwijs en de professionaliteit van ons personeel. Na besluitvorming beschouwen we dit echter als een gegeven waaraan uitvoering gegeven wordt. Dit betekent niet alleen aanpassing van inhoud en programmering, maar ook van de sturing en monitoring daarvan en de inrichting van de kwaliteitszorg.
Het bedrijfsleven en instellingen Het bedrijfsleven is veelkleurig en kent een grote variatie aan (branche)culturen. Het zelfde geldt voor de vele instellingen in onze regio. Kennis en bewustzijn daarvan stelt ons in staat het bedrijfsleven en de instellingen op de juiste wijze tegemoet te treden. In de visie van het Horizon College zijn bedrijfsleven en instellingen medeopleider. Via de kenniscentra, eigen opleidingscentra en via de leerbedrijven nemen bedrijfsleven en instellingen een medeverantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het onderwijs. De aard en het karakter van onze relatie met het bedrijfsleven en de instellingen in de regio zouden vanuit die medeverantwoordelijkheid ingevuld moeten worden. Wij hebben mensen in het bedrijfsleven en de instellingen hard nodig. In de eerste plaats om de deelnemer van goed advies te kunnen dienen bij het verkennen van zijn kansen op de arbeidsmarkt. Ten tweede om de inrichting van ons onderwijs toekomst- en praktijkgericht te houden. In de derde plaats voor een goede samenwerking als medeopleiders op stageplaatsen en in een arbeidsverhouding. Bij de vereenvoudiging van de nieuwe kwalificatiestructuur zijn het bedrijfsleven en de instellingen belangrijke adviseurs bij het tot stand brengen van ons aanbod van opleidingsdifferentiaties.
10
Strategienota 2011-2015 Samen werk maken van je opleiding
Als ROC zullen we ons steeds sterker moeten verantwoorden over
Het VMBO en het HBO
de wijze waarop we hen betrekken bij het onderwijs. Dit maakt het
De route VMBO-MBO-HBO moet naar het oordeel van de minis-
expliciet noodzakelijk dat we vertegenwoordigers van het bedrijfs-
ter competitiever worden met de route HAVO-HBO. Het Horizon
leven en instellingen vinden die ook gelegitimeerd namens de regi-
vervult daarin op twee manieren zijn rol als schakel in de keten.
onale branche hun inbreng leveren. We zullen ons dan ook richten
Enerzijds door de kwaliteit van onderwijs in het MBO zelf te ver-
op formele vertegenwoordigingen van werkgevers en of werkne-
groten, anderzijds door aandacht te besteden aan de afstemming
mersorganisaties, brancheorganisaties, kenniscentra, of Kamer van
VMBO-MBO en MBO-HBO.
Koophandel. Op regionaal niveau moeten we discussies vermijden
Onze deelnemers komen in meerderheid van het VMBO. Vanuit
over de te stellen eisen aan de (inter)nationale civiele waarde van
een klantgerichte optiek is een goede relatie met die scholen van
een diploma.
levensbelang voor het aantrekken van klanten. Uit maatschappelijk
In voorkomende gevallen zullen we de bedrijven en de instellingen
oogpunt is die van belang, omdat in de overgang van VMBO naar
wijzen op de mogelijkheid zich te richten tot hun vertegenwoordi-
MBO en in die van leerplichtig naar niet-leerplichtig het risico op
gers in de adviesorganen van de minister.
een breuk in de scholing het grootst is. Een zo goed mogelijke over-
De laatste jaren stellen met name grotere bedrijven en instellingen
gang naar het MBO bevordert de effectiviteit van ons werk.
zich minder op als co-opleider maar als klant. Zij wensen maatwerk
In ‘Focus op Vakmanschap 2011-2015’ kondigt de minister aan de
en invloed op de feitelijk gegeven CREBO-opleiding en gebruiken
wettelijke kaders voor samenwerking tussen VMBO en niveau 2 te
de concurrentie tussen ROC’s als de mogelijkheid om hun eigen
verhelderen ingaande 1-8-2012.
ROC bij hun wensen te kiezen. Ook onder druk van een krimpende
In de overgang naar het HBO is al veel bereikt. Afspraken met
arbeidsmarkt zoeken bedrijven een soort bedrijfsopleiding als een
HBO-instellingen betreffen vooral uitwisseling van informatie
mogelijkheid meer en eerder potentiële werknemers te binden aan
over de inrichting van elkaars onderwijs en marketingafspraken
het bedrijf en meer specifiek op te leiden voor het eigen bedrijf of
met betrekking tot versnelling van de aansluiting MBO-HBO voor
instelling.
niveau-4-opleidingen of samenwerking op het overgangsgebied tus-
Het Horizon College ziet de maatschappelijke opdracht tot het
sen MBO en HBO. We willen wel onze deelnemers in staat te stellen
leveren van goed middelbaar beroepsonderwijs als haar primaire
een zelfstandige en overwogen keuze te maken voor een eventuele
taak. Daarbinnen is het Horizon College actief om met bedrijven en
vervolgstudie.
instellingen tot maatwerkopleidingen te komen zoals deze dat wensen. Daarbij maakt het Horizon College de afweging of de gewenste samenwerking zich verhoudt tot deze primaire opdracht en de wet en regelgeving ten aanzien van bedrijfsvoering en kwaliteit van onderwijs. Ook zijn er sinds jaar en dag opleidingsbedrijven in sommige branches die zich nadrukkelijk opstellen als concurrent van het Horizon College. Het Horizon College zoekt actief de samenwerking met dergelijke samenwerkingsverbanden en opleidingsbedrijven. Ook hiervoor geldt dat de maatschappelijke opdracht en de daarbij horende weten regelgeving voor het Horizon College kaderstellend is. Als ondanks onze inspanningen samenwerking niet tot stand komt en er feitelijk een concurrentiepositie ontstaat, zal het Horizon College niet schromen de concurrentie aan te gaan. Gezien onze strategische doelstellingen is onze voornaamste concurrentiekracht in dat geval de kwaliteit van onze opleidingen.
Collega-ROC’s Het Horizon College meent dat de ROC’s een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben een zo breed mogelijke en werkgelegenheidsrelevante onderwijsinfrastructuur in stand te houden. Directe concurrentie kan voor dat uitgangspunt schadelijk zijn, ook al is het dat niet per definitie. De eerste insteek van het Horizon College zal gericht zijn op samenwerking met de buur ROC’s. Samenwerking om de onderwijsinfrastructuur in stand te houden, zou ook vanuit de overheid meer gestimuleerd moeten worden dan opdracht om te concurreren. In het actieplan geeft de minister aan de afstemming op regionaal niveau verplichtend te willen voorschrijven. Vanuit de geformuleerde missie zien we het gehele gebied boven het Noordzeekanaal als ons voedingsgebied. Met name daar waar andere ROC’s activiteiten ondernemen die concurrerend van karakter zijn, zullen we dat gedrag spiegelen.
11
5. Werken aan dezelfde doelen Tot 2015 stellen we vier hoofddoelen: de kwaliteit van de opleidingen verhogen, meer klantgericht werken, een groei van het aantal deelnemers realiseren en de samenwerking met het bedrijfsleven en instellingen versterken.
Het is goed om ambitieus te zijn. Tegelijkertijd is het goed om met de beide benen op de grond te blijven staan. Vanuit onze missie, onze visie op onderwijs en de omgeving waarin wij dat moeten realiseren, stellen we ons voor de periode 2011-2015 vier hoofddoelen. De evaluatie van de strategie geeft helder aan dat onze ambities nog niet gerealiseerd zijn. De vier gestelde doelen blijven de richting bepalen. Op onderdelen is er sprake van een bijstelling: 1. Het verhogen van de kwaliteit van de opleidingen en deze alle afstemmen op de toekomstige beroepspraktijk en op het toekomstig regionaal werkgelegenheidsperspectief. Meer specifiek: a.
De kwaliteit van de dagelijkse organisatie van de opleiding is hoog naar het oordeel van deelnemers.
b. De mate waarin de opleiding voldoet aan onze eigen Horizon afspraken, zoals vastgelegd in handleidingen onderwijs en onderwijsbeleid, is hoog. c.
De mate waarin opleidingen voldoen aan wettelijke, door inspectie getoetste normen is hoog.
d. De doorstroom naar de arbeidsmarkt en eventuele vervolgopleiding is succesvol. 2. Het realiseren van een klantgerichte, professionele organisatie, gericht op de deelnemer als klant met een sterk accent op participatie en begeleiding van deelnemers, flexibiliteit en maatwerk. Meer specifiek: a.
De deelnemer ervaart in zijn opleiding dat zijn wensen en mogelijkheden centraal staan.
b. Conform het Professioneel Statuut levert elke manager en onderwijsgevende de professionele bijdrage die in zijn rol en functie verwacht wordt. c.
Ondersteuning vanuit het Facilitair Bedrijf en de voorzieningen ten behoeve van het onderwijs is gericht op de wensen van de deelnemer.
d. Ondersteuning van bestuur en management is efficiënt en effectief. 3. Het realiseren van groei in het aantal deelnemers met name door uitval te voorkomen, de aansluiting vanuit het VMBO te verbeteren. Meer specifiek: a.
Warme overdracht van alle VMBO scholen naar MBO is een succes.
b. Intake en plaatsingsproces leidt tot minder uitval en wisselingen. c.
Potentiële uitvallers worden vroegtijdig gesignaleerd en begeleid in de opleiding.
d. Tweedelijns voorzieningen ter preventie werken succesvol.
12
e.
Starten van nieuwe opleidingen aansluitend op arbeidmarktontwikkelingen.
f.
Groeien van deelnemersaantallen uit de regio’s Purmerend en Schagen.
Strategienota 2011-2015 Samen werk maken van je opleiding
4. Het versterken van de samenwerking met het bedrijfsleven en instellingen in de semioverheidssector als partners in opleiden. Meer specifiek: a.
voldoende beroepspraktijkvormingsplaatsen voor alle opleidingen
b. praktijk betrokken bij de uitvoering van onderwijs en examinering c.
representerende vertegenwoordiging in Bedrijfsadviescommissies.
Deze hoofddoelstellingen bepalen de focus voor de organisatie in de komende vijf jaar. Uiteraard worden deze doelstellingen nader geoperationaliseerd. Daarbij wordt voorlopig gedacht aan de volgende criteria: 1. Kwaliteit van opleiden Wij meten kwaliteit van opleiden onder andere door: ππ
het oordeel van de onderwijsinspectie en de daarvan afgeleide interne zelfevaluatie en audits
ππ
de mate van invoering van competentiegericht onderwijs
ππ
de deelnemerevaluaties en de deelnemersenquête
ππ
het jaarresultaat en diplomaresultaat
ππ
de in te stellen werkgelegenheidsenquête onder oud-deelnemers en werkgevers
ππ
ons studiesucces in relatie tot de landelijke benchmark van de MBO Raad.
13
2. Klantgerichte en professionele organisatie Wij meten onze klantgerichtheid en professionaliteit onder andere door: ππ
de deelnemerevaluaties en de deelnemersenquête
ππ
de klachten en klachtafhandeling
ππ
de mate van deelnemersparticipatie aan onderwijsactiviteiten
ππ
de bijdrage aan de ontwikkeling van het onderwijs
ππ
de uitval van deelnemers naar reden
ππ
de tevredenheid van deelnemers over hun invloed
ππ
de groei van aantal startmomenten per opleiding.
3. Groei van aantal deelnemers De groei in het aantal deelnemers wordt afgemeten aan: ππ
het absolute aantal inschrijvingen
ππ
het aandeel van het aantal deelnemers in de bevolkingscohort van het primaire voedingsgebied de doorstroom vanuit het VMBO
ππ
de overeengekomen vermindering van het voortijdig schoolverlaten zonder diploma (40%)
ππ
tevredenheid van deelnemers over doorstroom VMBO-MBO.
4. Versterken van de samenwerking met het bedrijfsleven en instellingen als partner π in opleiden De samenwerking met het bedrijfsleven en instellingen wordt afgemeten aan: ππ
de resultaten van periodieke enquête onder bedrijven en instellingen
ππ
de participatie in en het oordeel daarover in bedrijfsadviescommissies
ππ
een periodieke enquête onder leerbedrijven en praktijkbegeleiders
ππ
heldere afspraken over opleidingen aanbod in de regio met bedrijven en instellingen.
Uit bovenstaande blijkt dat een aantal keuzes gemaakt is. Het is goed om de zaken die minder prioriteit krijgen ook expliciet te benoemen. Het Horizon College concentreert zich op de kerntaak opleiden voor een beroep. Werken aan ambities om als kenniscentrum in de regio te fungeren heeft geen prioriteit. Ook continueert het College het ingezette beleid om wel contractactiviteiten uit te voeren, maar het is geen speerpunt voor de komende jaren. De educatie en inburgeringmarkt lijkt door politieke besluitvorming in omvang af te nemen; het Horizon College beweegt daarin mee en investeert zolang dat bedrijfseconomisch mogelijk blijft.
14
Strategienota 2011-2015 Samen werk maken van je opleiding
15
6. Waar en hoe werken aan de doelen Om de doelen te bereiken is vakkundig personeel nodig. Blijven investeren in personeel is dan ook noodzakelijk om de deskundigheid te bevorderen en de professionaliteit te vergroten. Drie nieuwbouwlocaties zijn volgens plan gerealiseerd. Voor 2013 wordt een besluit genomen over nieuwbouw in Purmerend. Dit alles is ook mogelijk want het Horizon College is een financieel gezonde organisatie. Met het efficiënt inzetten van middelen en mensen kunnen we het verschil duidelijk maken voor onze deelnemers!
Ontwikkeling Huisvesting en ICT Voor wat betreft de fysieke omgeving zijn de strategische keuzes al gemaakt. Drie nieuwbouwlocaties zijn volgens plan gerealiseerd. Het ontwerp en de inrichting van de gebouwen zijn afgestemd op de onderwijskundige inzichten zoals die ten tijde van de ontwerpfase zijn vastgesteld en zijn zodanig flexibel dat aanpassing aan verdere vernieuwingen mogelijk blijft. Qua huisvesting is het ontwikkelen van nieuwbouw in Purmerend een nog te nemen stap. Vooralsnog wordt de uitbouw van Purmerend in huurpanden gerealiseerd, maar in de komende drie jaar zal het besluit tot nieuwbouw genomen worden als de ontwikkelingen van de locatie Purmerend dat rechtvaardigen. In dat kader zal het strategisch huisvestingsplan van het gehele Horizon College geactualiseerd worden om besluitvorming mogelijk te maken. In het beheer van onze huisvesting en andere middelen kiest het Horizon College nadrukkelijk voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Aandacht voor duurzaamheid is niet alleen een maatschappelijke plicht, maar in een ROC bovendien een voorbeeld voor de deelnemers die we opleiden. ICT dringt - net als andere technologie - het dagelijks en beroepsmatig handelen binnen. Op strategisch niveau is de uitspraak dat het onderwijs moet aansluiten bij de beroepspraktijk van meer gewicht dan het invoeren van ICT als doel. Het onderwijsveld in zijn geheel is nadrukkelijk geen voorloper op ICT-gebied. Het Horizon College behoudt een alerte houding op toekomstige ontwikkelingen. Uitgangspunt is dat we gebruik maken van ICToplossingen die zoveel mogelijk elders hun nut bewezen hebben.
16
Strategienota 2011-2015 Samen werk maken van je opleiding
Ontwikkeling van Personeel en Organisatie Voor het bereiken van de doelen van de organisatie is goed perso-
De interne organisatie van het Horizon College kan nog sterk verbe-
neel onontbeerlijk. Een blijvende investering in de kwaliteitsver-
terd worden. Dit blijkt uit ervaringen van onze eigen medewerkers,
hoging van het personeel is noodzakelijk en heeft al geleid tot het
uit onze deelnemersenquête en INK audits.
toekennen en behouden van het keurmerk IiP.
Het daadwerkelijk sluiten van de PlanDoCheckAct (PDCA) cyclus is
Met het Professioneel Statuut is in regelgeving gewaarborgd dat
noodzakelijk. Met name de evaluatie schiet er te veel bij in. Ook is er
onderwijsgevenden hun professionele bijdrage leveren aan het
meer aandacht nodig voor hoe beleid en besluiten geïmplementeerd
onderwijsproces. Het is zaak dat dit geen dode letter wordt, maar
moeten worden. Al bij de eerste besluitvorming dient aandacht te
dat het komt tot daadwerkelijke ontwikkeling van professionaliteit.
zijn voor haalbaarheid en randvoorwaarden. Als een besluit eenmaal
Duidelijke aansturing van managers, en het nemen van verantwoor-
genomen is, moet het ook uitgevoerd worden.
delijkheid door hen is daarin net zo belangrijk als ruimte krijgen
In alle fases verwachten we dat ieder zijn rol en functie vervult en
en nemen voor onderwijsgevenden om professionele inhoudelijke
bijdraagt aan het proces. Die onderlinge dialoog verdient meer
bijdrage te leveren. Juist als iedere manager en onderwijsgevende
aandacht, maar vervangt uiteraard niet de hiërarchische verantwoor-
zijn rol goed vervult, komt het tot grotere kwaliteit.
delijkheden.
Scholing en ontwikkeling zijn een belangrijk middel om hier
De toegevoegde waarde van de facilitaire ondersteuning en de
voortgang in te boeken. Voor wat betreft management zal in MD
overheadfuncties moeten in hun professionalisering net zo kritisch
programma’s aandacht zijn voor het ontwikkelen van gewenst
worden beschouwd als de organisatie als geheel.
gedrag in deze. De verplichting tot scholing van professionals zoals de minister die voorschrijft beschouwen we als een ondersteuning
Het Horizon College streeft naar een goede ondersteuning van pri-
van iets wat eigenlijk vanzelfsprekend is.
mair proces en het management daarvan met een zo klein mogelijk beslag op de beschikbare middelen.
Vergrijzing en ontgroening zal in de komende jaren krapte op de
De aandacht voor de verantwoordelijkheid voor procedures en
arbeidsmarkt veroorzaken. Het Horizon College zal visie moeten
administratieve verplichtingen vanuit de onderwijssectoren moet
ontwikkelen hoe op de lange termijn continuïteit in de bezetting
worden versterkt.
gewaarborgd kan worden. Langer doorwerken van ouderen en het beter binden van jongeren zijn daarin onderdeel, maar ook het ontwikkelen van andere oplossingen zal noodzakelijk zijn.
17
Ontwikkeling van financiën Op financieel gebied is het Horizon College een gezonde instelling. Dat willen we ook blijven, want het geeft ons een goede uitgangspositie voor het bereiken van onze strategische doelen. 1.
Het financieel beheer is in orde. Ook meerjarig is er helderheid over het financieel beleid waardoor het Horizon College in de ontwikkeling van bijvoorbeeld Purmerend kan investeren.
2.
Behalve de mogelijke nieuwbouw in Purmerend zijn er geen grote investeringen gepland in de komende jaren.
3.
Toch blijft er altijd aandacht voor de verbetering van onze efficiency. De speerpunten bij het verbeteren van de efficiency zijn het verminderen van de overhead, het optimaal inzetten van beschikbare arbeidstijd ten behoeve van het onderwijs, het transparant en inzichtelijk maken van de kosten van opleidingen en facilitaire functies en het versterken van de functionele bureaucratie.
4. De invoering van het nieuwe bekostigingsmodel per 1-1-2013 wordt tijdig voorbereid vanwege de te verwachten inhoudelijke consequenties voor onderwijs, zoals de 1000 klokuren in het 1e leerjaar en mogelijke bezuinigingseffecten.
18
Strategienota 2011-2015 Samen werk maken van je opleiding
Tot slot Het Horizon College kiest voor de komende vijf jaar voor een focus op de kwaliteit van ons dagelijks werk: Onderwijs. We zijn er van overtuigd dat we dat het best bereiken door onze deskundigheid en professionaliteit te vergroten en de samenwerking met het bedrijfsleven en de instellingen te intensiveren. Daarvoor zal er de komende vijf jaar door ons allen veel werk verzet moeten worden: ππ
Professionalisering onderwijsgevenden Om onze deskundigheid te vergroten is een andere werkwijze noodzakelijk en een professionelere omgang met elkaar. Vakkundig en resultaatgericht werken zal de nadruk krijgen. Inbreng en zeggenschap van professionals moet niet alleen formeel maar ook feitelijk op teamniveau georganiseerd worden.
ππ
Ontwikkeling management Managers passen hun stijl van leidinggeven daarop aan. Managers ontwikkelen collectief en individueel een nieuw evenwicht tussen mensgerichte en resultaatgerichte stijl van leidinggegeven. De dialoog tussen managers en onderwijsgevenden moet daardoor weer productief worden.
ππ
Strategische doelen meetbaar maken In 2015 willen we onze doelen bereikt hebben, maar eerst zal nog uitgewerkt moeten worden waaraan we ons precies afmeten, met welk resultaat zijn we nu precies tevreden. En hoe kijken we tussentijds hoe ver we al zijn?
ππ
Bedrijfsleven en instellingen actief benaderen Om voor deelnemers een interessant opleidingenaanbod te kunnen blijven aanbieden zullen we actief het bedrijfsleven moeten benaderen om nieuwe initiatieven, samenwerkingsprojecten of maatwerkopleidingen te ontwikkelen.
Daarnaast zullen we vele processen die nu goed gaan in het Horizon College met aandacht en deskundigheid moeten continueren. Zo bezien is het vaststellen van de strategie het startpunt van veel nieuwe activiteiten. In de ontwikkeling en de uitwerking daarvan zullen we iedereen nodig hebben, van medewerker open leercentrum tot docent, van instructeur tot directeur en van conciërge tot hoofd P&O. Samen kunnen we het verschil maken voor onze deelnemers. Met inzet van ieders deskundigheid en bereidheid om te leren, kunnen we ons eigen motto waar maken:
‘Samen werk maken van je opleiding’
19
ROC Horizon College Regionaal Opleidingen Centrum College van Bestuur Kruseman van Eltenweg 4 1817 BC Alkmaar
J(072) 547 66 00 Communicatie & Onderwijs Kruseman van Eltenweg 4 1817 BC Alkmaar J(072) 547 66 00
horizoncollege.nl