Stoppen is moeilijker

Bedrijfsreportage

Tekst: Fernande Leeflang • Fotografie: Bob Bakker

Zes familiebedrijven en een adviseur in gesprek over bedrijfsoverdracht

‘Stoppen is moeilijker dan starten’

Ons kent ons in het Deventer bedrijfsleven. Als tijdens een tafelgesprek met zes familiebedrijven Jan Jozef Schoemaker, medeeigenaar van Senzora, aan collega-ondernemer Pietro Talamini opmerkt dat zijn dochter Jeanine de dag ervoor getrouwd is, maakt die direct een lovende opmerking. “Ze is wel een goede hoor”, zegt Talamini, die Jeanine kent als voormalige oproepkracht bij zijn ijsbedrijf. De Deventer ondernemers, geflankeerd door een adviseur familiebedrijven, vinden elkaar gelijk bij het Sandton Gilde Hotel in Deventer. Veel gelach, maar ook klinkt een serieuze toon: ieder voordeel heeft zijn nadeel, vrij naar Cruijff.

O

p papier lijken ze nauwelijks wat met elkaar gemeen te hebben. Oké, het zijn allemaal familiebedrijven, die - met uitzondering van de adviseur - hun roots in Deventer hebben. Er is echter geen sprake van een homogeen gezelschap dat aanschuift in één van de vergaderzalen van het pal in het centrum gelegen markante hotel, alwaar de deelnemers na een ontbijt praten over overdracht bij familiebedrijven.

Het gezelschap varieert van de jonge Anajah Quentin die schoonmaakbedrijf Qleaning startte in 2006, tot de Talamini-representant van een familie die al in de negentiende eeuw ijs leverde aan keizerin Sissi. Van een bedrijf met één directeur/eigenaar (Nastasja Kistner van Union Hechttechniek) tot een onderneming met vier eigenaren: Autoverhuur Bultman, waar de broers Arjan en Dave het eigendom delen met hun oom en hun vader. Ook verschillen ze sterk in

omvang: bij Dibo doen ze het met z’n vijven, terwijl bij Senzora rond de honderd mensen werken. “En ik ben een vreemde eend in de bijt”, introduceert Herjon Nieuwburg zich. De Zutphense adviseert en begeleidt familiebedrijven bij overdracht van de ene naar de andere generatie en richt zich sec op de proceskant. Hoe laat je los, waar loop je tegenaan bij overdrachten en hoe zet je het erfgoed door;

het ONDERNEMERS BELANG

11

Bedrijfsreportage

MARCEL DIKS VAN DIBO! daarover wisselen de deelnemers hun gedachtes uit, onder andere middels stellingen. Overdrachten binnen familiebedrijven zijn vaak lastig, weet Nieuwburg. “Mensen praten er veel over, maar als het er echt om gaat blijft het lastig. Stoppen is moeilijker dan starten”.

Stelling: onze onderscheidende kracht hangt voor een groot deel samen met het feit dat we een familiebedrijf zijn. In eerste instantie twijfelt Nastasja Kistner: “Ik weet het niet, denk het niet. Dat we een familiebedrijf zijn wordt wel gewaardeerd…” Dave Bultman onderschrijft de stelling wel gelijk: “Ik denk dat onze onderscheidende kracht samenhangt met het familiebedrijf. Je zet samen net dat stapje harder. Mocht er ’s avonds een storing zijn dan lossen Arjan en ik dat beurtelings op. Ik denk niet dat personeel het ons in dank zou afnemen als we hen daarvoor zouden inzetten als ze op zondagvond aan het avondeten zitten.’’ Nastasja Kistner veert op en ziet toch de link: “Doordat we al zo lang in deze branche zitten, hebben we wel een naam opgebouwd. Er zijn klanten die zeggen: ‘Ik doe zaken met jou’. Alleen jammer dat er bij ons in de familie in het verleden, bij de overgang van de eerste naar de tweede generatie trammelant is geweest, wat destijds een negatieve

12

het ONDERNEMERS BELANG

indruk achterliet”. “Ik herken niet alles”, zegt Jan Jozef Schoemaker. “Elk voordeel heeft zijn nadeel, is van toepassing. Je gaat bijvoorbeeld anders om met medewerkers dan een multinational en dat hoeft niet goed te zijn”. Soms reageer je niet commercieel genoeg denkt hij, duurt schakelen langer. “Ik denk juist dat wij sneller kunnen schakelen qua service”, haakt Arjan Bultman in. “Ik bedoel financieel”, licht Jan Jozef Schoemaker toe: “Je hebt veel minder geld te besteden. Als wij een nieuwe machine kopen kost dat miljoenen en tel je je geld wel tien keer na, terwijl een multinational veel sneller met geld kan schakelen en eerder mensen ontslaat.’’ Volgens Marcel Diks is er geen link tussen zakelijk succes en de vorm familiebedrijf: “We werken met externe merken en hebben geen eigen spullen”. “Maar er is toch wel specialistische kennis die van generatie op generatie overgaat?”, vraagt Herjon Nieuwburg zich af. Voor Anajah Quentin heeft het zeker meerwaarde dat zijn broers in de zaak werken. “Je onderscheidt je zeker als familiebedrijf. Ik kom zelf bij mijn klanten en als mijn broers later bij hen komen, reageert men vaak: ‘Hé werken jullie hier ook?’ Dat heeft een positieve invloed. En net als Dave zegt: qua opvang staan we altijd klaar. Omdat je er zelf zo mee omgaat, zien we dat ook terug bij de

Bij Dibo!, gevestigd aan de Bergenvaardersstraat 15, zijn moeder en zoons Marcel en Edwin Diks (beiden 40) allen voor eenderde eigenaar en ook delen ze de leiding. Het bedrijf zag in 1979 het levenslicht. Het zwaartepunt lag oorspronkelijk op verkoop en onderhoud van speelautomaten. Dat verlegde zich ingegeven door wetgeving op speelautomatengebied steeds meer richting darts- en biljartartikelen. Anno 2011 is de core business verkoop en onderhoud/reparatie van biljarts, darts en speelautomaten. Zowel vanuit de winkel als sinds 2001 online. Het assortiment biljart- en dartsartikelen telt duizenden aantallen. “Ik denk dat we hierin de grootste winkel van Nederland hebben. En als een van de weinigen verkopen we ook jeu de boules artikelen”, aldus Marcel Diks, sinds 1999 werkzaam binnen het familiebedrijf. Na jarenlange loondienst is Marcel sinds januari dit jaar ook mede-eigenaar. Zijn ouders waren al aan het afbouwen toen Diks’ vader overleed in 2008. Moeder is nog steeds op de achtergrond actief in het bedrijf en beide broers runnen de zaak, elk met zijn eigen taken. Grote wijzigingen zijn er de laatste jaren niet geweest. Het bedrijf (vijf man) onderscheidt zich door een 24-uursservice en betrokken personeel. www.dartwinkel.nl, www.biljartwinkel.nl, www.dartsinn.nl en www.mooiehandel.nl

rest van ons personeel”. Daves broer Arjan Bultman: “De vent maakt de tent. De mensen die bij ons op de filialen zitten, zijn erg trots op ons bedrijf”. “Talamini is een merknaam geworden”, vult Pietro Talamini aan. “In ons gezin zijn we met z’n vijven in het familiebedrijf; er is nooit niemand van ons aanwezig.’’ “Wij zijn ook nooit allemaal weg’’, beaamt Arjan Bultman. Niet alleen de eigenaar, ook het personeel kent doorgaans grote betrokkenheid, constateren diverse ondernemers aan tafel. “Een monteur speelautomaten werkt al 27 jaar bij ons. Als hij in die tijd drie dagen ziek is geweest…”, zegt Marcel Diks veelbetekenend. “Bij ons komt het ook voor dat mensen veertig tot vijftig jaar in dienst zijn”, aldus Jan Jozef Schoemaker. Loslaten

De passie spat eraf bij de tafelgenoten en dat straalt af op hun medewerkers. Bij de vorige generatie was dat doorgaans niet anders. Iets loslaten wat je gepassioneerd doet is moeilijk. Familieoverdracht is dan ook vaak

NASTASJA KISTNER VAN UNION HECHTTECHNIEK Nastasja Kistner staat sinds 1 januari 2003 aan het roer bij Union Hechttechniek, Hamburgweg 31 in Deventer. Op die datum werd ze tevens voor 95 procent eigenaar van het in 1941 opgerichte bedrijf en eind vorig jaar volgde de resterende vijf procent. Deze overname van tweede naar derde generatie verliep ongestructureerd. “Vader vond het moeilijk om afscheid te nemen, maar was daartoe gedwongen door ziekte. De overname kwam plotseling: op 9 december 2002 kreeg ik te horen dat ik het per 1 januari dan maar moest doen”. Een moeizame tijd volgde. “Zowel privé als zakelijk”, aldus de 38-jarige Kistner. “Pas na ruim zeven maanden ontstond er enige rust bij mijn vader en mij”. De wisseling van de wacht leverde een losser bedrijf en groei op. Union Hechttechniek (acht werknemers) levert als groothandel in hecht- en bevestigingstechniek aan de gespecialiseerde vakhandel en fungeert ook als adviseur voor de bouw- en houtverwerkende industrie. Het assortiment loopt van 3 mm nietje tot 160 mm spijkers, compressoren en alle denkbare niet- en spijkertackers en toebehoren zoals slangen en koppelingen. De onderscheidende kracht volgens Kistner: “Ik val op. Als vrouw in dit vak ben je onderscheidend. Andere sterke punten: snel schakelen, 24-uursservice en grote voorraden”. www.unionhechttechniek.nl

een heikele zaak, emotioneel en financieel. Herjon Nieuwburg: “Er wordt vaak lang gewikt en gewogen. Als er financieel wel de ruimte is om een bedrijf door te zetten wil je niet dat je kind dat met een touw om de nek doet, maar wat doe je met de andere broers en zussen? Je wilt alle kinderen goed bedelen, maar financieel moet iemand wel de ruimte krijgen. En hoe kijken de broers en zussen naar het proces? Is er een objectieve waardebepaling geweest?” “Hoe wordt er gekeken naar de pensioenbehoefte van de vertrekker?”, haalt ze een ander facet aan. “Zit er veel eigen vermogen in het bedrijf en moeten daar één of twee generaties van eten? Hoe is de financiële planning? Als de vertrekker afbouwt, bouwt zijn salaris dan ook af?’’ Statusverlies en wel/ niet voortzetten van de familienaam kunnen eveneens heftige emotionele reacties opleveren, weet ze. Als adviseur familiebedrijven ontvlecht ze de entiteiten bedrijf, familie en eigendom, zodat helder wordt wat iemand met welke pet op doet. Reageert iemand als vader, eigenaar of ondernemer? “Heb je dat

niet helder dan is er een voedingsbodem voor conflicten”.

Stelling: loslaten is een moeilijk onderwerp binnen ons familiebedrijf. Pietro Talamini: “Mijn vader van 85 jaar is nog elke dag aanwezig. Hij is de eigenaar, wij - de vier kinderen - zijn in loondienst. Hij praat over de meeste dingen met een adviseur uit Italië en dat werkt goed. Met die adviseur voeren we gesprekken over de voortzetting. Stel mijn vader komt te overlijden, dan is zijn wil wel in het testament vastgelegd, maar niet goed genoeg. We zijn aan het veranderen. Mijn oudste zus heeft een stapje teruggedaan en mijn jongste zus - een bijtertje - heeft nu de algehele leiding”. Dave Bultman: “Maar wil je zelf geen aandelen hebben?’’ Pietro Talamini antwoordt: “Daar zijn we nu mee bezig. Er is al wel onroerend goed doorgeschoven”. Jan Jozef Schoemaker herkent de problematiek bij Talamini bij zichzelf.

PIETRO TALAMINI VAN TALAMINI Houders van het oudste ijsvakdiploma ter wereld, ijsleverancier van keizerin Sissi van Oostenrijk en uitvinders van de slagroom. Het zijn wapenfeiten van Talamini, ijsproducent sinds 1892. Een echt Italiaans bedrijf, waar de 85- jarige vader van Pietro Talamini en zijn drie zussen nog steeds eigenaar is. De algehele leiding en eindverantwoordelijkheid ligt tegenwoordig grotendeels bij zus Manuela, maar bij echt belangrijke beslissingen heeft pa de beslissende stem. Hij laat zich daarbij bijstaan door een Italiaanse adviseur, die hen al jarenlang terzijde staat en nu ook de opvolging in de toekomst voorbereidt. Pietro Talamini (47) geeft leiding aan de Deventer vestiging en staat Manuela daarnaast net als zijn zussen met raad en daad ter zijde. Bij het weersafhankelijke Talamini werken twintig vaste en tweehonderd oproepkrachten. Talamini telt drie ijssalons. Naast Deventer zijn dat Zwolle (sinds begin jaren dertig), Twello (sinds eind jaren negentig) en Zutphen als jongste loot, tien jaar terug. Talamini heeft verder een restaurant (La Meridiana) en investeert in onroerend goed. De laatste tijd slaat het bedrijf zijn vleugels uit en zoekt expansie in het buitenland, in landen met meer weerszekerheid. Dit jaar begint Talamini bijvoorbeeld met leveringen naar Italië. De lange familiegeschiedenis met bijzondere wapenfeiten maken Talamini tot een krachtige merknaam. www.talamini.nl

ANAJAH QUENTIN VAN QLEANING Doordat zijn vader jarenlang een glazenwassersbedrijf had, kreeg Quentin (27) het vak met de paplepel ingegoten. Na een aantal omzwervingen vestigde Quentin zich in 2006 als zelfstandig ondernemer in zijn vaders tak van sport. Uit continuïteitsoogpunt met een bredere focus: reguliere schoonmaakwerkzaamheden als core business en daarnaast een tak specialistische reiniging. Drie jaar na de start nam hij het bedrijf Pink Facility van Holkje Akkerman over, die nog steeds aan zijn bedrijf verbonden is en met wie hij zakelijk op uitstekende voet leeft. Ondanks dat het een goed voorbereide, probleemloze overname betrof was de nieuwe situatie wel even wennen. “De werknemers waren heel gemoedelijk, maar toch doe ik bepaalde dingen anders en dat heeft altijd z’n tijd nodig”, aldus Quentin. Onder de twintig medewerkers ook twee broers (26 en 21 jaar). Kwaliteit en passie zijn leidend in zijn bedrijf vindt Quentin. “Wij concurreren niet mee in het laagste uurtarief. Grote schoonmaakbedrijven die dit wel doen en heel goedkoop inschrijven krijgen vaak te maken met ontevreden personeel en op hun beurt met opdrachtgevers die klachten hebben”. Zijn insteek: “Kwaliteit gegarandeerd. Ook hebben we als klein bedrijf veel flexibiliteit en grote passie, die doorgaat op de werkvloer. Je moet het gevoel hebben: schoon is mooi. Dat creëer je door een leuke werksfeer: onze klanten zijn koning, maar werknemers zijn keizer”. www.qleaning.nl

het ONDERNEMERS BELANG

13

Bedrijfsreportage NTER RBTE-BIJ DEVEN STA ILDE LEVE TO G SANDL N HOTE

afkomstig ezelschap, g e rd e le ê discusHet gem ontbijt en bedrijven, Gilde n van familie to et Sand elkaar in h iliebem fa : sieert met nde match ke e st it u n ratie Hotel. Ee tie op gene vaak genera torische is h jn drijven die tel met zi o h t e h ), n é ziekenhuis uitblinken klooster en ig al rm o o tvrije karakter (v oonlijke gas eur en pers ri te vens het in te se ie n d Victoriaa n Rijnaard, e rg n Jö r bijzondere e manag den met ee g. General ondere pan ijz “B t: e benaderin n ag r man hebbe in Devente Hotels. Wij IJsselhotel or Sandton vo d n elijke deler e p rk e ap kenm emeensch g e D . n historie zijn te en ke e op hoog ollectie, ge n, de servic e b b e h een hotelc ks unie n. Bij ons is anden iets eid uitstrale jh ri tv as is dat alle p hter g onlijke tioniste ac n we perso at de recep d k lij e niveau is e ik ru eb asten”. eeld heel g t met de g het bijvoorb n meeloop e t m ko n ndaa de balie va Toen in 1991 uitstel rond de eigendomsoverdracht dreigde, gooide Schoemaker de knuppel in het hoenderhok. “Vervolgens is de werkmaatschappij met terugwerkende kracht doorgeschoven”. “Je moet het af en toe op scherp stellen”, vindt ook Nastasja Kistner. Jozef Schoemaker: “Als jij zou zeggen: ‘Ik ga een andere job zoeken’, dan wordt jouw vader wakker. Als hij het uiteindelijk gedaan heeft, vindt hij het hartstikke fijn”. Dave Bultman: “Tien jaar geleden heb ik gezegd: ‘Ik draai al zo lang mee, geef me vijf procent, dan heb ik het gevoel het voor onszelf te doen”. Zijn broer Arjan: “Dat ze in één keer loslaten, mag je ook niet verwachten. Onze vader wil nog graag ons honderdjarig jubileum meemaken”. In Marcel Diks bedrijf was loslaten geen hot issue. Ook al was er paniek toen zijn vader plotsklaps overleed, toch vonden ze snel hun draai. Moeder verricht vooral werkzaamheden op de achtergrond. “Ze gaat ook rustig op vakantie; de zaak draait wel door”. Marcel is pas sinds dit jaar mede-eigenaar. “Ik zou er eerder bij in komen, maar mijn relatie liep mis en later kwam het er niet van”. “Bij een overdracht in een familie weet je wat je hebt, maar ik ging een totaal nieuwe relatie aan”, zegt Anajah Quentin. “Ik, een startende ondernemer, samen met een ervaren onderneemster”. Dat verliep uitstekend. “We kunnen op elkaar blindvaren. Ik vertrouw haar volledig. Zij coacht me ook; maakt me slimmer”, grijnst hij. Het legde hem geen windeieren. “Afgelopen jaren konden we elk jaar de omzet verdubbelen”.

Stelling: Als alles was vastgelegd, zou de overname soepeler zijn verlopen. Nastasja Kistner: “Ik heb mijn vader letterlijk en figuurlijk de zaak uit moeten zetten

14

het ONDERNEMERS BELANG

lijke de persoon elnemers is e n kd re sp rs e eigenaa va de tafelg bedrijf. “De Net als bij t e h in het g in o o rd h veranke t bij hen aa st id e jh gastvrijheid . Gastvri ls, voor r hun hote jn hoteliers Sandton zi er terug naa e w it e o vl ashflow uct”. vaandel. C n het prod en, mooie rbetering va lvloer, bog e g verdere ve te re e d f de n o ijz et een b g; het is also Gangen m lambriserin n e re hotel d e o d o n -l glas-in in het bijzo t p o lo en d doorkijkjes, n je ro rs, een bar herleeft als s, 37 kame te im u n. rr le e kloostertijd vergad mers en za t over drie voor de ka k o o k o dat beschik lo sche . Een histori ”. e binnentuin derne touch o kunde en D m n met ee rants Bouw au st re t e “Maar wel e d met n met h erkt samen pafstand, e Het hotel w nworp loo e e st p eid, ondero h e g on, beid saamhori te ro g n Keizerskro ”. e e kent enwerking “Deventer ok die sam o n ke e IJsselhotel. n zo r, wij de bin ennnen elkaa midden in ch to n e rd. nemers ke g zi nwe aldus Rijnaa eiten zijn aa e locatie”, ig ijd lz e “Alle facilit ag ve ra een ie ze g aakt dit tot hun stad, d stad. Dat m jn trots op zi n e eventer jv ri D . d g e nter b en wij teru zi at d “Veel Deve and En . en ng in ons p ten laten zi overnachti n e e t aan hun gas e m ak n begint va laten beleve mee”. lij b l e e h we en daar zijn ton.eu www.sand

omdat hij door de ziekte van Huntington niet meer hanteerbaar was. Ik had toen al ruim vijf jaar 95% van de aandelen. De laatste 5 % zijn afgelopen december overgedragen om de continuïteit van Union te waarborgen, mocht mijn vader overlijden. Zo ook het pand aan de Hamburgweg. Marcel Diks: “Alles tevoren bespreken, ik zou het niet willen”.

Stelling: Als opvolging binnen de familiebanden niet mogelijk is, dan betekent dat niet het einde van het familiebedrijf. Nastasja Kistner: “Opvolging binnen de familiebanden is in mijn geval niet haalbaar. Mijn dochter Maud is één jaar, dus zou ik

AMBAS EUR, GENERASAALD , GOUVE NEUR O F MONARR CH? Wat voor type on dernemer u bent zegt iets over hoe u met bedrijfs overdracht omga at. Bent u monarch, genera al, ambassadeur of gouverneur? De monarch waan t zich onsterfelijk . Di t type heeft een sterke behoeft e aan controle en lei de rschap en identificeert zic h doorgaans sterk bedrijf. Meestal met het verlaten zij, de va ak kleinere bedrijv daartoe worden en, pas als zij gedwongen door ziekte, ouderdom De generaal stelt of pa leisrevolutie. winstgroei voorop . Het zijn domina met een sterke ha nt e on dernemers ng naar macht, co ntrole en leidersc leidt zijn pupillen ha p. De generaal wel goed op en we kt de indruk vrijw ken, maar keert nie illi g te ve rtrekt zelden weer teru g als redder. Wins generaals voorop tgroei staat bij . De ambassadeur is zich bewust va n zijn beperkingen het (doorgaans gr . Het leiden van otere) bedrijf zie n zij als goed rent Hun opvolgers lei m eesterschap. den ze goed op, na hun terugtrede als adviseur verb n blijven ze vaak onden en om hu n opvolger in te groei van marktaa werken. Gemidde ndeel, assets, we lde rkgelegenheid en van bedrijfsvoering winst is hun stijl . Op de gouverne ur is van toepassin g: low profile, hig mance van zijn be h profit. De perfo drijf wordt gekenm rerkt door een flau gevolgd door ee we exposure, n explosieve wins ttoename gedure voor zijn - vrijwilli nde de laatste jar ge - vertrek. Van en alle ondernemer gouverneurs de stypen hebben kortste loopbaan. Gouverneurs tre ondernemingen f je aan in groter en minder bij fam e iliebedrijven. Herjon Nieuwbur g, adviseur familie bedrijven en NMI www.eduon.nl mediator.

tot mijn zeventigste moeten werken, wat ik niet wil. Mocht het bedrijf niet meer van ons zijn, dan hoop ik dat de bedrijfsnaam blijft bestaan. Mijn vader zei ooit: ‘Ik weet niet of ik jou het mag aandoen.’ Een paar jaar later dacht ik: hij had groot gelijk. Alles staat of valt erbij of je grip krijgt op je personeel. ‘Ik wens je veel personeel’, dat snap ik nu”. Jan Jozef Schoemaker: “Ik heb twee dochters, van 38 en 26 jaar. Essentieel is wel de motivatie van de mensen - je moet kinderen niet iets op de nek geven als de medewerkers niet blij zijn - en het kind moet de capaciteiten hebben. Mijn jongste zou het misschien wel kunnen, maar ze doet eerst goed ervaring op bij Receptel, in een verantwoordelijke functie. En er moet wederzijds vertrouwen zijn”. Anajah Quentin droomt stilletjes van opvolging binnen de familie: “Diep in mijn hart hoop ik dat onze toekomstige kinderen of andere familieleden dit later voorzetten. Wel moet ervoor gewerkt worden, het mag niet zomaar komen aanwaaien.’’ Pietro Talamini: “Ik zou niets anders willen, vind ijs verkopen geweldig. Maar voor mijn dochter weet ik het niet: ze haalt zich wel een hoop op de hals…” Bij een goed bod op de zaak zou Dave Bultman zich eens goed achter de oren krabben. “Ik zeg niet gelijk: het gaat niet door. Ik kan mijn kinderen ook helpen met veel geld. Broer Arjan vindt de vraag voorbarig. “We zijn daar nu niet mee bezig. Onze kinderen zijn zeer jong. Wie zegt dat zij willen opvolgen? Misschien hebben zij wel veel meer capaciteiten, interesses en talenten. Het bedrijf heeft nu onze familienaam, een goede betrouwbare naam; iets waar we nú trots op zijn”.

JAN JOZEF SCHOEMAKER VAN SENZORA Drie miljoen kilo soda, twintigduizend ton waspoeder en anderhalf miljoen kilo suikerwerken produceren Senzora’s drie fabrieken, waarvan Jan Jozef Schoemaker (65) samen met zijn broer Pieter eigenaar is; de vierde generatie sinds 1876 van ‘Schoemaker en zonen en Raamstraat’. De dagelijkse leiding ligt bij Ton van der Riet. Financieel is de overdracht bij Senzora (circa honderd man personeel) gestructureerd geregeld: via een werkmaatschappij. Deze werd voor een overeengekomen bedrag overgenomen en als schuld neergezet bij de toekomstige erfgenamen. Alle aandelen zijn gecertificeerd en de certificaten zijn in handen van de eigenaren. De aandelen - om het voortbestaan te garanderen in een stichting ondergebracht – dienen bij verkoop eerst aan de certificaathouders aangeboden te worden. Opvolging binnen de familie is van ondergeschikt belang. “Kunde, capaciteit en motivatie zijn belangrijker dan opvolging binnen de familie. Dat is ook noodzakelijk omdat ik vind dat je niet een enorme psychische druk op iemand moet leggen bij het ontbreken van kwaliteit”. Senzora levert op waspoedergebied private labels aan diverse grootwinkelbedrijven en voert een tweetal eigen merken (Tricel wasmiddelen en Tiger suikerwerk); voor vloeibare wasmiddelen werkt het samen met collega’s. Met soda is het marktleider in Nederland en de suikerwerken, snoepgoed met pepermuntolie en vruchtensmaken, vinden eveneens aftrek bij diverse winkelketens. “Dat wij een gloednieuwe poederfabriek bouwden in 1998 aan de Noorwegenstraat, terwijl de poedermarkt terugliep is een goede beslissing geweest. Concurrenten moesten stoppen, omdat ze niet meer mee konden”. www.senzora.nl

DAVE EN ARJAN BULTMAN VAN AUTOVERHUUR BULTMAN Autoverhuur Bultman telt vier eigenaren: de broers Arjan (38) en Dave (40) Bultman, vader Ad en oom Dik. De dagelijkse leiding ligt bij de derde generatie die een goede takenverdeling heeft. Dave richt zich op de uitstraling en marketing, Arjan focust op dagelijkse financiële zaken en P&O. De vorige generatie is nog nauw betrokken. Vader werkt dagelijks hard met het halen en brengen van huurauto’s, hand- en spandiensten en inkoop. Oom Dik is vooral aanwezig als er met accountant of financiële instellingen wordt gesproken. Dave en Arjan hebben beiden sinds 2005 een aandeel van 25 procent. De rest zit in de pen, maar “we hebben geen haast”, aldus Arjan. “In crisisjaar 2009 liep ons bedrijf een flinke deuk op; nu gaat het redelijk goed. Was het wel lekker doorgelopen dan waren alle partijen nu misschien meer toe aan een overname”. “Bij mijn vader en oom zijn de intenties goed en we begrijpen dat ze niet zomaar alles kunnen loslaten”, vervolgt hij. “Daarnaast moeten ze ook bezig blijven, want dat houdt eenieder scherp!” Waar concurrenten zich specialiseerden breidde Bultman (vijf vestigingen, dertig vaste en twintig losse krachten) zijn dienstverlening uit. Naast de core business - verhuur van personenauto’s, bestelwagens en vrachtwagens - vervult bijvoorbeeld de autowasstraat al zestien jaar een prominente rol bij het Deventer filiaal. Elke bedrijfsactiviteit heeft een apart beeldmerk: truckwash, werkplaatsservice (wagenparkonderhoud), storage, podiaverhuur, cleaning en specials. De onderscheidende kracht? “Ons regionale karakter. Onze naam is groot door onze service”. www.bultman.nl

het ONDERNEMERS BELANG Postbus 104, 7400 AC Deventer- Holland

15