S ti c ht i ng Wat e r pro jec ten Oost-I n do n esië J aar ve rs la g 2 0 0 5- 2 0 06 - 2 0 0 7 1
De situatie In Indonesië functioneren de drinkwaterbedrijven slecht. De oorzaak is onder meer een gebrek aan kennis, opleiding, financiële middelen en materialen. De drinkwatersector in Indonesië bestaat uit lokale drinkwaterbedrijven; PDAM’s. Er wordt nauwelijks continu geleverd en als er geleverd wordt voldoet de kwaliteit niet aan de WHO-norm. Het aantal aansluitingen is beperkt en er wordt op grote schaal illegaal water afgetapt. Door beperkte levering, slechte service en slechte waterkwaliteit betalen klanten niet en nemen de inkomsten sterk af. Zo is een situatie ontstaan dat de meeste PDAM’s op de rand van faillissement staan of failliet zijn. De uitdaging De grote Molukse gemeenschap in Drenthe is een van de redenen dat WMD op Ambon met activiteiten is gestart. Allereerst met twinning, maar al snel werd duidelijk dat de situatie van de PDAM zo niet snel zou verbeteren. Het bestuur van de stad Ambon heeft een concessie verleend voor een gedeelte van de stad. Daar is in 1998 het bedrijf Dream Sukses AirIndo (DSA) opgericht. Met lokale mensen en met ondersteuning van de WMD is een succesvol waterbedrijf ontwikkeld. Nieuw concept Lokale politici in drie provincies (Molukken, Papua en Noord-Sulawesi) hebben de WMD om assistentie gevraagd bij de wederopbouw van waterbedrijven. De WMD ontwikkelde een nieuw concept. De PDAM en de WMD richten samen een nieuw particulier waterbedrijf op; een PT. De WMD neemt een meerderheidsaandeel. De PDAM brengt alle bestaande eigendommen in en de WMD financieel aandelenkapitaal. De overeenkomst geldt voor een periode van 15 jaar. De PDAM kan dan de PT weer terugkopen tegen de werkelijke boekwaarde van het bedrijf onder aftrek van de waarde van de ingebrachte eigendommen. Resultaat In 15 jaar moet het waterbedrijf zich ontwikkelen tot een financieel en technisch gezonde onderneming. De PT verplicht zich tot het doen van de noodzakelijke investeringen, training van het personeel, opbouwen van een financieel gezonde exploitatie en het installeren van een nieuw administratief systeem. De WMD, via haar lokale dochter PT Tirta Inti Drenthe, assisteert de PT daarbij op basis van ‘no profit no loss’. De Minister van Ontwikkelingssamenwerking heeft dit initiatief ondersteund met een bijdrage van 7,5 miljoen euro.
2
I n h ou d Voorwoord
2
Programmalocaties
4
Van het bestuur
6
Organisatie
6
Doelstellingen van het programma
8
Programma
9
Financiering
11
Programmalocaties
12
Communicatie
16
Training
17
Simavi
18
Locaties
19
Manado
19
Tomohon
22
Ambon
23
Sorong
25
Biak
26
Merauke
27
Wamena
28
Jaarrekeningen
29
Jaarrekening 2007
30
Jaarrekening 2006
38
Jaarrekening 2005
42
Vo o r wo o rd R. ter Beek
Dit is het eerste jaarverslag van de Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië. Een Stichting die is opgericht om het geld dat de Nederlandse overheid ter beschikking heeft gesteld aan de waterprojecten van de Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) in Oost-Indonesië te beheren. Het is de bedoeling dat dit geld gebruikt wordt voor financiering van projecten in het kader van de millenniumdoelstellingen. Na afloop van de contractperiode en uitkoop van de WMD komt het geld weer beschikbaar voor nieuwe projecten op het gebied van drinkwater en sanitatie. Bewust is de Stichting buiten de WMD geplaatst om een transparant beheer van deze overheidsgelden mogelijk te maken en op deze manier een ‘revolving fund’ op te richten. Het is mij een genoegen u dit gebundelde jaarverslag over de jaren 2005, 2006 en 2007 aan te bieden in een vorm die tot lezen uitnodigt. In het verslag tref u naast de gebruikelijke financiële gegevens een beschrijving van de activiteiten van het bestuur en van de ontwikkelingen op de verschillende locaties in Oost-Indonesië. Op deze wijze hopen wij dat u een goed en betrouwbaar overzicht krijgt van het belang en de inhoud van het werk van de Stichting voor de bevolking in Oost-Indonesië. R. ter Beek, voorzitter Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië
2
I n me mo r i a m Hoewel bekend was dat zijn gezondheid hard achteruit ging, kwam voor ons toch nog onverwacht, het bericht dat Relus ter Beek op maandag 29 september is overleden. Kort voor het verschijnen van dit jaarverslag. Relus ter Beek heeft als voorzitter van de Stichting Waterprojecten OostIndonesië een grote bijdrage geleverd aan het realiseren van de millenniumdoelstellingen op het gebied van drinkwater. Hij heeft hierbij baanbrekend werk verricht. We zijn hem daar buitengewoon dankbaar voor. Hij was een deskundig bestuurder met strategisch inzicht, humor en relativeringsvermogen. Maar bovenal was hij een vriendelijk en warm mens. Zijn inbreng en steun zullen we missen.
3
P ro gra mmalo c ati es 2 0 07 In 2007 is het programma van 2005, gemaakt voor elf locaties in Oost-Indonesië, als volgt gewijzigd. • Provincie Noord-Sulawesi Manado Minahasa Utara Minahasa Induk Minahasa Selatan Tomohon • Provincie Molukken Ambon • Provincie Papua Jayapura Sorong Biak Merauke Wamena
Minahasa Selatan Minahasa Minahasa Induk Utara Manado Tomohon Sorong
Biak Jayapura
Ambon
Wamena
Merauke
4
Programmalocaties Te door breken si tuati e d r i nkwaterb e d r ijve n
Manado Provincie Noord-Sulawesi
Minahasa Utara Provincie Noord-Sulawesi
Minahasa Induk Provincie Noord-Sulawesi Gebrek aan
Afname
middelen en kennis
infrastructuur en services
Minahasa Selatan Provincie Noord-Sulawesi
Tomohon Provincie Noord-Sulawesi
Ambon
Gebrek aan
Provincie Molukken
inkomsten
Jayapura Provincie Papua
Sorong Provincie Papua
Biak Provincie Papua
Merauke Provincie Papua
5
Wamena Provincie Papua
Van het bes tuur De Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië is op 10 mei 2005 opgericht. De doelstelling van de Stichting is het zorgen voor en beheren van de financiering van waterprojecten in Oost-Indonesië, waaronder begrepen het verwerven en beheer van deze gelden. mede Agus Kamiludin, Director Tirta inti Drenthe (TID)
De Stichting verstrekt leningen aan Tirta Drenthe BV (TAD), een volle dochter van de WMD en verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma.
Organisatie Het bestuur van de Stichting bestaat uit de volgende personen: • R. ter Beek, voorzitter • K.J. Hoogsteen, secretaris • G. de Vries-Leggedoor, lid • S. Kremer, penningmeester Het bestuur is in het verslagjaar 2006 eenmaal bijeengekomen en in 2007 driemaal. De belangrijkste onderwerpen van gesprek waren: • verstrekken van leningen aan TAD (Revolving Fund); • leningovereenkomsten Stichting en Tirta Drenthe BV; mede Vicky Mundiahi, Finance Staff (TID)
• jaarplannen van de waterbedrijven; • Akkoord van Schokland; • voorstel bestedingsmethode per locatie; • gesprekken P3SW (Partnership publiekprivate samenwerking); • bundeling van krachten rondom millenniumdoelen; • voortgang van de projecten in Oost-Indonesië; • contacten met de Indonesische en Nederlandse overheden.
mede Paulus Tallulembang, Training Education Manager (TID)
Lanny Moniaga, Finance Officer (TID)
6
Julius Ma’ruf, Senior Finance Controller (TID)
De Stichting stelt de leningen ter beschikking aan de Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) via haar dochter Tirta Drenthe BV voor de financiering van het programma in Oost-Indonesië. In onderstaand schema is de organisatie weergegeven. In Nederland is de dagelijkse leiding van het programma in handen van de directeur van de WMD. In Indonesië is een dochterbedrijf opgericht PT Tirta Inti Drenthe (TID). De directeur is drs. Agus Kamiludin. TID is verantwoordelijk is voor de uitvoering van het programma. Een Nederlander is permanent gestationeerd in Manado om de uitvoering van technische zaken te begeleiden.
Ministerie van Verkeer
mede Syafrizal Taizir, Head of IT Agresso in PTAM (TID)
Ned. recht
WMD Water
en Waterstaat
Financiering Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië
Indo. recht
WMD Water
BV Tirta Drenthe
mede Leo Gijzel, Technical Director (TID)
Tirta Inti
BV Tirta
BV Tirta
BV Tirta
Inowa/
Drenthe
Sulawesi
Papua
Maluku
Wahana
Manado
Sorong
Ambon
Tomohon
Biak
Min. Sel
Wamena
Min. Utara
Jayapura
Min. Induk
Merauke
7
mede Arief Rakhmadi, laboratory manager (TID)
D o e l ste l lin ge n van h et prog ram m a De doelstellingen voor het programma zijn als volgt omschreven: • verbetering van de drinkwatervoorziening in Oost-Indonesië voor 3 miljoen mensen in 15 jaar volgens de normen van de World Health Organization, bijdragend aan de millenniumdoelen; • op basis van full cost recovery en tegen voor de bevolking acceptabele
tarieven; • waardoor de levenskwaliteit, gezondheid en economische inzetbaarheid van de bevolking toeneemt; • duurzame versterking van lokale capaciteit met betrekking tot bedrijfs- voering en exploitatie rond drinkwatervoorziening; • uitbouwen van de inzet van Nederlandse publieke kennis in buitenland.
Millenniumdoelen In 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen internationale afspraken gemaakt: vóór 2015 moeten armoede, ziekte en honger ver teruggedrongen zijn. Dit is vertaald in acht concrete doelen: de millenniumdoelen. Millenniumdoel 7 Meer mensen leven in een duurzaam milieu in 2015 door het integreren van mede
duurzame ontwikkeling in nationaal beleid en halvering van het aantal mensen zonder toegang tot veilig drinkwater. Voor 2020 zijn de levensomstandigheden van ten minste 140 miljoen bewoners van krottenwijken aanzienlijk verbeterd. Ziek door vuil water Voldoende en schoon drinkwater ligt aan de basis van een goede gezondheid. Wereldwijd hebben meer dan een miljard mensen echter niet genoeg
Openbaar tappunt
schoon drinkwater tot hun beschikking. Ruim 2,6 miljard mensen heeft geen sanitaire faciliteiten. Dit zorgt voor ernstige gezondheidsproblemen, zoals uitdroging en infecties. Jaarlijks overlijden er ongeveer 5 miljoen mensen aan ziekten die het gevolg zijn van vervuild drinkwater. In het zevende millenniumdoel is daarom vastgelegd dat het aantal mensen zonder toegang tot veilig drinkwater in 2015 gehalveerd moet zijn ten opzichte van 1990. Nederland wil deze doelstelling voor 50 miljoen mensen realiseren. De overheid rekent op een actieve bijdrage van de waterbedrijven.
8
Pro g ra mm a Het programma is beschreven in het Plan van Aanpak ‘Drinkwatervoorziening Oost-Indonesië, een demonstratieproject van een publiekprivate samenwerking’. Dit Plan van Aanpak is op 2 juni 2005 ingediend bij het programmabureau Partners voor Water. Op 19 september 2005 is door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Openbaar tappunt Sorong
een beschikking afgegeven in het kader van de P3SW-pilots in Indonesië waarbij 7,5 mljoen euro beschikbaar is gesteld.
De kern van het programma is de verbetering en uitbreiding van de productie en distributie van drinkwater en de behandeling van afvalwater in de regio centraal en Noord-Molukken en Noord-Sulawesi, Oost-Indonesië, door: • Het ontwikkelen van Publiekprivate Partnerships met lokale drinkwater-
bedrijven (PDAM’s) in joint venture constructies met een meerderheids aandeel van de WMD (51%) voor de tijdsduur van 15 jaar, waarna uitkoop volgt door de lokale aandeelhouder. • De rehabilitatie van distributienetwerken en het terugdringen van lekverliezen (van 70 naar 15%). • Het verbeteren van kwaliteit en serviceniveau (rehabiliteren water- productie) toenemend tot vierentwintig uur levering, volgens de WHO-normen, tegen maatschappelijk verantwoorde tarieven. • Het versterken van betalingsbereidheid door serviceverbetering met in
Lekkende leiding
acht name van arme bevolkingsgroepen. Introductie van en besluitvorming over sociale tarieven binnen het full cost recovery principe is het recht van de lokale aandeelhouder. • De opbouw van lokale kennis en management zodat de lokale publieke PDAM, na afloop van het partnership, het ontwikkelde waterbedrijf in eigen beheer duurzaam kan opereren. Hiertoe wordt een opleidings instituut opgericht in Manado speciaal gericht op de voor deze bedrijfstak noodzakelijke kennis. • Het verzamelen en zuiveren van afvalwater in de hele regio op een bedrijfseconomisch verantwoorde manier. • Het versterken van lokale kennis over integraal waterbeheer met het oog op de bescherming van wingebieden. Met name op kleine eilanden uiterst relevant.
Een watervrachtwagen
9
• Het versterken van de watervoorziening aan economische kerngebieden (havens, industrie) om de cashflow van PDAM’s te verbeteren. • Het versterken van lokaal besef ten aanzien van het belang van een goede drinkwatervoorziening en afvalwaterbehandeling. • De algehele uitbouw van de drinkwaterwatervoorziening in Oost-Indonesië door het aantrekken van additionele investering en aansluiting met programma’s van IFI’s (Internationale Financieringsinstellingen). Waterboot in Sorong
Blokrenovatie De bedrijven waarmee we samenwerken in Indonesië verkeren over het algemeen in slechte staat. Dat geldt in het bijzonder voor de technische staat van het leidingnet en de huisaansluitingen. Er zijn erg veel lekken. Door gebrek aan de juiste materialen en inzicht in de toepassing worden leidingen niet goed gerepareerd. De huisaansluitingen zijn vaak voorzien van meters die niet goed functioneren of stuk zijn. Daarnaast zijn er veel illegale aansluitingen.
mede Lekkende huisaansluiting
Het hele leidingnet wordt van begin tot eind op alle onvolkomenheden doorgenomen. Een gigantische klus. Daarom wordt het voorzieningsgebied in kleinere blokken verdeeld en per blok aangepakt. De renovatiewerkzaamheden worden uitgevoerd door het lokale personeel onder leiding van een of meerdere WMD’ers. Deze training on the job is voor WMD’ers een aan vullende uitdaging. Blokrenovatie leidt tot een betere dienstverlening. Met betere service zal het betaalgedrag van klanten verbeteren en het bedrijf financieel gezonder worden. Onderzoek van ESP-USAID in Manado onder 40.000 huishoudens toonde aan dat 70% klant wil worden als de waterkwaliteit en continuïteit van de levering verbeteren.
Reparatie lekkende hoofdleiding
10
Fi n a n c i e r i n g De Nederlandse overheid heeft 7,5 miljoen euro beschikbaar gesteld aan de Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië. Deze stichting leent het geld vervolgens aan Tirta Drenthe BV. Deze stelt bedragen beschikbaar onder marktconforme leningscondities. De Stichting neemt alle risico’s verbonden aan het gebruik van deze gelden voor investeringen in de Indonesische waterbedrijven voor haar rekening.
Tien miljoen voor nieuwe projecten Het is de bedoeling dat met het door de Nederlandse overheid beschikbaar gestelde bedrag een revolving fund wordt opgebouwd. Na afloop van de contractperiode en uitkoop van de WMD zal de Stichting ongeveer 10 miljoen euro hebben ontvangen om in te zetten in nieuwe projecten. De Stichting heeft nu de beschikking over de toegezegde 7,5 miljoen euro van P3SW. De WMD heeft zelf 2,5 miljoen euro beschikbaar gesteld. Daarnaast is al in het verleden 1 miljoen euro in DSA op Ambon geïnvesteerd. Naar externe financiering wordt gezocht. In 2007 is een contract getekend met het SNS Waterfonds voor een bedrag van 2 miljoen euro voor projecten in het waterbedrijf PT Air Manado. Op het terrein van PT Air Manado is een internationaal gecertificeerd laboratorium gerealiseerd dat een rol gaat spelen in het opbouwen en uitdragen van watertechnologische kennis. Tevens wordt samen met IHE (Institute for Water Education), WLN (Water Laboratorium Noord) en UNSRAT (de Universiteit van Manado) een Master of Science opleiding op de lokale universiteit ontwikkeld. Voor dit doel heeft de Indonesië Faciliteit € 600.000 beschikbaar gesteld.
Bouw laboratorium in Manado
11
P ro gram m aloc aties In 2005 is een programma gemaakt voor tien locaties in Oost-Indonesië. De tien PDAM’s zijn: • Provincie Noord-Sulawesi Manado Minahasa Utara Medewerkers PDAM
• Provincie Molukken Ambon (buiten DSA gebied) Ternate Masohi (Seram) • Provincie Papua Jayapura Sorong Biak Manokwari Merauke Wamena (valt buiten ondersteuning Nederlandse overheid)
Manado Minahasa Utara Sorong
Ternate
Biak Jayapura
Ambon
Masohi
Manokwari Wamena
Merauke
12
Wijzigingen Sinds de start van het programma hebben zich een aantal wijzigingen voorgedaan. Zo is de gemeente Minahasa Utara opgesplitst in 4 nieuwe gemeenten; Tomohon, Minahasa Selatan, Minahasa Induk en Minahasa Utara. Met Tomohon (PT Air Tomohon), Minahasa Utara (PT Air Minahasa Utara) en Minahasa Selatan (PT Air Minahasa Selatan) is een Joint Venture Agreement (JVA) getekend, met Minahasa Induk (nog) niet. Op de Molukken zijn de contacten met Seram en Ternate op gang gebracht
Water halen
maar hebben nog niet geleid tot politieke overeenstemming. Ook het gebied buiten de DSA-concessie op Ambon heeft nog geen besluit genomen. In de provincie Papua heeft Manokwari besloten niet met de WMD in zee te gaan. De gemeente Jayapura is gesplitst in een stad en een gewest. De verdeling van de eigendommen (dus ook die van de PDAM) duurt lang. Er is wel een JVA getekend met Jayapura voor de oprichting van PT Tirta Numbay. In een nieuwe wijk Muara Tami is begonnen met de aanleg van een distributinet. Wamena heeft een overeenkomst met de WMD getekend. Zie bladzijde 4 voor een visualisatie.
Nieuwe watermeter op proef Oude watermeter
Door het Nederlandse bedrijf Intaquin BV is een nieuwe watermeter ontwikkeld. De meter is uitgerust met een chipkaart. Door de chipkaart in de meter te schuiven wordt de meter gedeblokkeerd. Elke maand is de klant verplicht de chipkaart eruit te halen en naar het kantoor van de PDAM te gaan om de kaart te laten uitlezen. De op de chipkaart opgeslagen meterstand wordt automatisch ingelezen in het administratieve pakket van de PT. De chipkaart wordt gereset nadat de de klant de rekening betaald. Door de chipkaart weer in de meter te schuiven is hij weer verzekerd van een maand water. Indien de klant niet binnen die maand naar het kantoor van de PT gaat, zal de kaart binnen een week na afloop van de maand de meter blokkeren. Het uitsluiten van mogelijke corruptie bij de meteropname wordt op deze manier uitgesloten. De meter zal getest worden in Manado.
13
Betrokkenheid van de WMD Eind 2007 is er een betrokkenheid van de WMD is bij de volgende bedrijven: • Provincie Noord-Sulawesi Manado (PT Air Manado) actief Tomohon (PT Air Tomohon) actief Minahasa Utara (PT Air Minahasa Utara) niet actief, JVA getekend Minahasa Selatan (PT Air Minahasa Selatan) niet actief, JVA getekend • Provincie Molukken Ambon (PT DSA) actief Masohi niet actief Ternate niet actief • Provincie Papua Sorong (PT Tirta Remu) actief Biak (PT War Besrendi) actief Merauke (PT Wedu Merauke) actief Wamena (PT Air Minum Baliem) actief Jayapura (PT Tirta Numbay) actief Voor alle locaties is een masterplan en businessplan opgesteld. Zodra aan alle voorwaarden is voldaan zullen de niet-actieve locaties actief worden. Daar waar de JVA getekend is, moet gewacht worden op overeenstemming tussen de lokale autoriteiten bij de opsplitsing van de bezittingen. In het jaarverslag over 2006 en 2007 wordt alleen gerapporteerd over de actieve locaties.
Drie miljoen De Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) helpt, met financiële ondersteuning van het ministerie van Buitenlandse Zaken, op meerdere plaatsen in Oost-Indonesië de watervoorziening weer op gang. Het project moet in totaal drie miljoen mensen van schoon drinkwater voorzien.
14
Schaars drinkwater De bevolking kampt met een schaarste aan schoon drinkwater. Het oppervlaktewater is vaak verontreinigd. Daardoor komen veel ziektes voor. De bevolking koopt noodgedwongen flessenwater. De kosten hiervan bedragen soms meer dan tien procent van het inkomen. De petflessen veroorzaken een groot milieuprobleem. mede
Vier fasen programma 1. Noodprogramma De watervoorziening is op vele plaatsen geheel tot stilstand gekomen. Watertrucks en waterkiosken worden ingezet. Hier kan drinkwater in flessen worden afgehaald tegen lagere prijzen dan de commerciële markt hanteert. 2. Wederopbouw Herstel van de primaire watervoorziening. In deze fase worden de productie-
Watertankwagen Sorong
voorzieningen gerenoveerd en het leidingnet hersteld. Medewerkers worden getraind. 3. Exploitatie Een betere en constante watervoorziening leidt tot beter betaalgedrag en meer klanten, dus inkomsten voor het waterbedrijf. 4. Overdracht Het gezonde en goed lopende bedrijf zal worden overgedragen aan de PDAM door de verkoop van de aandelen van de WMD. De verkoopwaarde is vooraf overeengekomen. Doelstelling van WMD is ‘not for profit, not for loss’. Dit houdt in dat de investering gedurende de looptijd van het project wordt terugverdiend. Dat gebeurt tegen de netto-boekwaarde in lokale valuta. Dit geld wordt grotendeels lokaal weer ingezet voor nieuwe waterprojecten.
Administratie PT Air Manado
15
Co m mun i cati e Met name het informeren en begeleiden van de bewoners voor nieuwe aansluitingen, uitvoeren van werkzaamheden en vergroten van het besef van het belang van de drinkwatervoorziening zal met zorg moeten geschieden om voldoende effect te hebben.
Door WMD is in samenwerking met TID een PR-campagne opgezet. Deze campagne is voor alle locaties waar de WMD actief is. Per locatie is een nadere uitwerking opgesteld.
Aanpak De WMD neemt de bedrijfsvoering van de lokale waterbedrijven (PDAM’s) tijdelijk over via een joint venture met een meerderheidsaandeel. De basis is ‘not for profit, not for loss’. De benadering is gericht op: • herstel en aanleg van infrastructuur; mede
• renovatie productielocaties; • technische ondersteuning; • introductie van financiële en administratieve systemen; • training van medewerkers; • verbetering waterkwaliteit.
16
Tra i n i n g De training van de medewerkers van de Indonesische drinkwaterbedrijven is gericht op versterking van de technische, administratieve en institutionele capaciteiten.
In 2006 en 2007 zijn de volgende trainingen verzorgd in het trainingscentrum Wenang te Manado:
Werkplaats trainingscentrum Wenang
• algemene cursus over de theorie van drinkwaterzuiveringen; • bediening en onderhoud van de gebouwde zuiveringsinstallaties; • specifieke training en handleiding voor gebruik zuiveringsinstallatie Perfector E; • lekdetectie en BRP; • cursus watermeterreparatie; • cursus watermeter aflezen en verwerken; • training in gebruik administratief systeem Agresso.
Training door uitgezonden waterleidingmedewerkers
Training ‘on the job’
17
S imavi Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) en ontwikkelingsorganisatie Simavi bundelen hun krachten op Papua. De WMD is actief in de steden Wamena en Biak. Samen met Simavi krijgen de water- en sanitaire voorzieningen op het platteland rond deze steden een impuls.
De lokale gemeenschap is sterk betrokken. De plannen zijn afgestemd op de specifieke dorpsbehoeften. De samenwerking tussen een bedrijf (WMD en het lokale waterbedrijf), een ontwikkelingsorganisatie (Simavi en hun lokale partner) en de lokale gemeenschap (dorp), is een zogenaamde ‘Tri Partite Partnership’. Eerst is in kaart gebracht welke drinkwaterproblemen er zijn en welke partijen welke rol spelen. Nu starten concrete activiteiten: • vier dorpen worden momenteel aangesloten op een leidingsysteem; • 600 families krijgen daardoor schoon drinkwater; • het oprichten van een watergroep in de dorpen die deels zelf het drinkwatersysteem beheren; • het geven van voorlichting over gezondheid, schoon water en onderhoud voorzieningen. Het programma is mogelijk gemaakt door een bijdrage van € 120.000 uit het fonds Partners voor Water en bijdragen van de WMD en Simavi.
18
locat ie :
Manado
(provincie noord-sulawesi)
PT Air Manado is actief sinds 15 januari 2007.
De directeur van PDAM en de burgemeester van Manado ondertekenen de Cooperation Agreement
In 2006 heeft de aandacht zich met name gericht op het tot stand brengen van de Cooperation Agreement. Vooruitlopend op het ondertekenen van deze overeenkomst is een masterplan en businessplan opgesteld. Het blokrenovatieprogramma (BRP) is opgestart. Het inrichten van Agresso, het administratieve programma, is een tijdrovend en intensief project geweest dat in 2007 is afgerond. Het programma is zo ingericht dat een installatie van het programma bij alle andere PT’s mogelijk is. Op het terrein van de waterzuivering Paal II is een trainingscentrum ingericht in één van de bestaande gebouwen. Het trainingscentrum Wenang zal gebruikt worden voor allerlei trainingen aan het personeel van alle betrokken
Overnandiging sleutels; start BRP
PT’s. In hetzelfde gebouw is een klein waterlaboratorium ingericht voor de meest essentiële bepalingen voor het zuiveringsproces. In 2007 is, na het tekenen van de overeenkomst, onmiddellijk gestart met de uitvoering van een aantal werken. De grote waterzuivering Paal II is onderhanden genomen. Deze zuivering bestaat uit twee parallelle straten en de renovatie van één straat is gestart. Tegelijkertijd is gestart met de renovatie van het hoofdkantoor van de PT op het terrein van de zuivering Paal II. Voor een goede bedrijfsvoering is een werkbaar kantoor essentieel. Het distributiestelsel van Manado is in een zeer slechte staat. Het blokrenovatieprogramma is in 2007 geëvalueerd. Eind 2007 is een aangepast programma gemaakt. Het programma voorziet in het renoveren van het gehele stelsel in twee jaar. Daarvoor zijn 100 mensen van de PT vrij gemaakt en bedrijfsauto’s zijn gekocht. Opening trainingscentrum Wenang
19
Met continue ondersteuning van de WMD is dit programma begin 2008 gestart. Het doel blijft om in elk blok de verliezen terug te brengen tot onder 10 tot 15%. Conform een afspraak met de burgemeester van Manado is voor de drie eilanden voor de kust van Manado een watervoorziening gerealiseerd. De eilanden Bunaken, Manado Tua en Siladen krijgen drinkwater per boot aangeleverd vanaf de vaste wal in Manado. Op de eilanden zijn reservoirs Ingebruikname drinkwaterlevering Bunaken
gerealiseerd waar de bewoners drinkwater kunnen aftappen. Bij Bahu Mall in Manado is een reservoir gebouwd en zijn twee Perfectors geplaatst die het aangevoerde water zuiveren tot drinkwater. Dit tot drinkwater gezuiverde water wordt vervolgens per boot naar de eilanden vervoerd. In 2007 is door waterlaboratorium Noord (WLN) in opdracht van de WMD, een aanvang gemaakt met de bouw van een professioneel waterlaboratorium. Dit waterlaboratorium gaat niet alleen de PT’s in Oost-Indonesië assisteren, maar zal ook commercieel actief worden voor oliemaatschappijen en mijnmaatschappijen. Hiervoor is in Indonesië een aparte PT opgericht. Door het ministerie van Economische Zaken is een programma ontwikkeld om Nederlandse kennis over te dragen aan Indonesië; de Indonesië Faciliteit. Gezamenlijk met WLN, UNESCO-IHE en UNSRAT (de universiteit van Manado) wordt een leergang opgezet voor het opleiden van laboranten. In 2007 is de subsidie verleend. Het programma loopt tot 2010.
Drinkwaterzuivering Bahu Mall voor Bunaken
De bouw van het waterlabotatorium
20
De grote waterzuivering Paal II is onderhanden genomen
Innamepunt drinkwater voor de waterboot
Perfector E Door de provinciale waterleidingmaatschappij Noord-Holland (PWN) is na de ramp in Atjeh een mobiele nooddrinkwaterzuivering ontworpen. De installatie, die als bron rivierwater kan gebruiken, bestaat uit een filtratiestap (ultrafiltratie) en een desinfectiestap (UV licht). Aan de Stichting H2O-partners Sumatra, een stichting opgezet door alle Nederlandse waterbedrijven en waterschappen, zijn 20 installaties geschonken als bijdrage van de provincie Noord-Holland voor het lenigen van de eerste hulp aan de slachtoffers van de tsunami. Na twee jaar in bedrijf te zijn geweest zijn de installaties overbodig geworden in Atjeh, omdat de bestaande zuiveringen zijn gerehabiliteerd. De WMD heeft de installaties gekocht om in te zetten als drinkwatervoorziening voor de gebieden in Oost-Indonesië.
21
l o c at i e :
Tomohon
(provincie noord-sulawesi)
PT Air Tomohon is actief sinds 12 januari 2007.
In 2006 heeft de aandacht zich met name gericht op het tot stand brengen van de Cooperation Agreement. Vooruitlopend op het ondertekenen van deze overeenkomst is een masterplan en een businessplan opgesteld. Na de ondertekening zijn er weinig activiteiten uitgevoerd. Door de splitsing van de gemeente Minahasa Utara moeten ook de bezittingen van de PDAM gesplitst worden. Naast de bezittingen wordt ook het personeel van het oude waterbedrijf gesplitst over de vier nieuwe waterbedrijven. Het ontwerp voor de bouw van een nieuw kantoor van de PT is gestart. Naast Het nieuwe kantoor
het kantoor is een Perfector E opgesteld. De bewoners kunnen daar drink water aftappen tegen een lager tarief dan de markt.
Mevrouw Klip neemt de Perfector E in Tomohon in gebruik
22
locat ie :
Ambon
(provincie molukken)
Op Ambon zijn twee waterbedrijven actief; PDAM Ambon en DSA (58% eigendom van WMD en 42% eigendom van de gemeente).
Tussen WMD en de gemeente vindt overleg plaats over een fusie tussen DSA en de PDAM. Zolang deze gesprekken niet tot een overeenkomst hebben geleid, vinden er geen activiteiten plaats in het gebied van de PDAM. Er is een masterplan gemaakt voor zowel het gebied van DSA als voor geheel Ambon om een optimale afstemming te kunnen realiseren na een fusie. Het grootste probleem in Ambon is, dat door de ontbossing de grondwatervoorraad sterk achteruit is gegaan. Het vinden van nieuwe bronnen en het beschermen van het intrekgebied is essentieel.
Drinkwatertappunt in Seri
23
Op Ambon is, in tegenstelling tot de andere PT’s, het blokrenovatie programma (BRP) ondergebracht bij een aannemer. De reden hiervoor is dat het aantal personeelsleden van de PT zeer gering is (40). In 2006 is een bestek voorbereid voor het BRP in de wijk Jakarta Baru. Daarnaast is de PT zeer actief in het aansluiten van percelen op het bestaande stelsel. Per jaar komen er gemiddeld 500 huisaansluitingen bij. In 2007 is het BRP voor Jakarta Baru in uitvoering gekomen. Blokrenovatieprogramma
In 2007 is een ontwerp gemaakt voor een bottelarij in Seri. Het water uit de bergen wordt gezuiverd door twee Perfectors om vervolgens in flessen en cups gebotteld te worden. De bottelarij is in november 2007 geopend.
De bron Air Besar
De feestelijke opening van de bottelarij in Seri; november 2007
24
lo cat ie :
Sorong
(Provincie Papua)
PT Tirta Remu is actief sinds 24 oktober 2005.
Langzame zandfilters na rehabilitatie
Op basis van het masterplan is in 2005 de voorbereiding gestart van de rehabilitatie van de waterzuivering Remu. Besloten is om eerst het innamepunt bij de rivier te renoveren. In 2006 en 2007 is dit werk tot uitvoering gekomen. Na rehabilitatie zal ook de zuivering aangepakt worden. In Sorong is in 2006 en 2007 gewerkt aan BRP met regelmatige ondersteuning van de WMD. In Sorong zijn er een groot aantal publieke tappunten. In 2006 is gestart met een inventarisatie van deze tappunten om een renovatie te kunnen uitvoeren. In 2006 is een bottelarij gebouwd. Door problemen met het verkrijgen van de
De bottelarij
juiste vergunningen is de bottelarij nog niet in gebruik genomen.
Training in Sorong
25
l o c at i e :
Biak
(Provincie Papua)
PT War Besrendi Biak is actief sinds 19 oktober 2005.
Op basis van het masterplan is geconstateerd dat de bestaande zuiveringscapaciteit op Biak te klein is. In 2006 is een bestek voorbereid en aanbesteed voor de bouw van een nieuwe zuivering; Paray. Deze zuivering neemt water in van het riviertje Paray. Na het gereedkomen van deze zuivering heeft Biak voldoende capaciteit om alle bestaande huizen aan te sluiten. In 2007 zijn de voorbereidingen gestart om de andere zuivering (Snerbow) te renoveren. Deze werkzaamheden zullen in 2008 uitgevoerd worden. In 2006 en 2007 is ook op Biak het BRP gestart met regelmatige ondersteuning van de WMD. In 2006 is in samenwerking met Simavi een pilot opgezet voor waterlevering aan de landelijke gebieden. Met een subsidie van Partners voor Water is op twee locaties onderzocht hoe de watervoorziening in de landelijke gebieden eruit moet zien en hoe het georganiseerd moet worden. Biak was één van de locaties.
Productiestation Paray
26
lo cat ie :
Merauke
(Provincie Papua)
PT Wedu Merauke is actief sinds 1 april 2007.
Kantoor PT
In tegenstelling tot de andere locaties waar de WMD actief is, zijn de productiemiddelen van de PT in redelijk goede staat. Het grootste probleem is dat de ruwwaterleiding, vanaf het innamepunt (Rawa Birumeer) naar de stad (60 km), lek is en door een moeras loopt. De twee zuiveringen in de stad (Muli en Wasur) moeten opgeknapt worden. In 2006 is geïnventariseerd hoe een renovatie uitgevoerd moet worden. In 2007 is een ontwerp gemaakt dat in 2008 uitgevoerd zal worden. Het distributiestelsel van Merauke is in een minder goede staat. Met de hulp van de WMD is een BRP opgezet, dat in 2006 en 2007 is uitgevoerd.
De ruwwaterleiding van 60 km lang
De waterzuivering
27
l o c at i e :
WAMENA
(Provincie Papua)
PT Air Minum Baliem is actief sinds 22 februari 2006. Hoewel overeenstemming is bereikt zijn de bezittingen van de PDAM nog niet overgedragen aan de PT. De PDAM is nog verantwoordelijk voor de exploitatie van de PT. Onder stimulering van de WMD is men met een BRP begonnen in 2006 en dit is voortgezet in 2007. Wamena is de tweede locatie waar de pilot met Simavi heeft plaats gevonden voor watervoorziening in landelijke gebieden. In 2008 wordt rapportage verwacht.
28
J aar reken i n gen J a a r re ken in g over 2007 1. Balans per 31 december 2007
30
2. Winst- en verliesrekening over 2007
31
3. Algemene toelichting op de jaarrekening 2007
31
4. Toelichting op de balans per 31 december 2007
34
5. Toelichting op de winst- en verliesrekening over 2007
37
J a a r re ken in g over 2006 1. Balans per 31 december 2006
38
2. Winst- en verliesrekening over 2006
39
3. Algemene toelichting op de jaarrekening 2006
39
4. Toelichting op de balans per 31 december 2006
40
5. Toelichting op de winst- en verliesrekening over 2006
41
J a a r re ken in g over 2005 1. Balans per 31 december 2005
42
2. Winst- en verliesrekening over 2005
43
3. Algemene toelichting op de jaarrekening 2005
43
4. Toelichting op de balans per 31 december 2005
44
5. Toelichting op de winst- en verliesrekening over 2005
45
29
1. B a la n s p er 31 d e ce m b e r 2 0 07
Activa
€
31-12-2007
31-12-2006
2.029.347
0
Vaste activa Financiële vaste activa1 Vlottende activa Vorderingen2 Liquide middelen 3
1.971.742
409
2.414
701.394
1.974.156
701.803
4.003.503
701.803
€
31-12-2007
31-12-2006
Overige reserves4
- 603.794
1.803
375.326
0
Passiva Eigen vermogen
Voorzieningen Voorzieningen5 Kortlopende schulden Te besteden subsidies6 Schulden 7
4.231.964
700.000
7
0
4.231.971
700.000
4.003.503
701.803
30
2. Win s t- e n ve r l i e sre ke ni ng ove r 2007
€
2007
2006
0
0
54
0
605.543
- 1.611
Opbrengsten Opbrengsten Kosten Overige kosten8 Financiële baten en lasten Financiële last (bate in 2006)9
Verlies over 2007/winst over 2006
(605.597)
1.611
3 . A lge me n e to e l i c ht i ng o p de jaar re ken in g 2007 Algemeen Activiteiten De activiteiten van Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië bestaan uit het zorgen voor en beheren van de financiering van waterprojecten in Oost-Indonesië, waaronder begrepen het verwerven en het beheer van deze gelden. De aanwezigheid van NV Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) in Oost-Indonesië is gebaseerd op een eindige samenwerking met een tijdsduur van in principe 15 jaar. Na deze periode zal WMD zich volgens afspraak door de lokale partner laten uitkopen. De inkomsten uit uitkoop worden allereerst aangewend om rechtstreeks door WMD geïnvesteerde bedragen terug te betalen. Het meerdere wordt vervolgens gebruikt om de middelen van de Stichting op minimaal € 10 miljoen te brengen. Het alsdan nog resterende bedrag van de uitkoop is ter beschikking van WMD. De gelden die weer ter beschikking komen van de Stichting vormen een zogenaamd ‘revolving fund’ en kunnen door de Stichting worden aangewend voor het financieren van nieuwe activiteiten op het gebied van watervoorziening, sanitatie en educatie in de regio.
31
Governance In de jaarrekening van de Stichting Waterprojecten Oost-Indonesie komen bepaalde financiële verhoudingen met WMD voor. PricewaterhouseCoopers Accountants NV heeft de geconsolideerde jaarrekening van WMD over 2007 gecontroleerd en daarbij op 23 juni 2008 een goedkeurende accountantsverklaring afgegeven. In de geconsolideerde jaarrekening is tevens de jaarrekening 2007 van Tirta Drenthe BV opgenomen. Voor de zelfstandige entiteit Tirta Drenthe BV heeft WMD geen separate opdracht tot controle aan PricewaterhouseCoopers verstrekt. Dat betekent dat deze jaarrekening niet zelfstandig door PricewaterhouseCoopers is gecontroleerd en niet is voorzien van een accountantsverklaring. In de jaarrekening van Tirta Drenthe BV worden alle verstrekte leningen aan deze projecten en de bestede kosten inzake de waterprojecten in Oost-Indonesie verantwoord. Tevens worden hierin ook de van de Stichting Waterprojecten Oost-Indonesie ontvangen leningen, ter mede-financiering van deze uitgaven, opgenomen. Aangezien de verstrekte leningen en kostenbestedingen substantieel zijn voor WMD als geheel heeft PricewaterhouseCoopers deze beoordeeld en in haar controle betrokken voor zover dat noodzakelijk was in het kader van de opdracht tot controle van de geconsolideerde jaarrekening 2007 van WMD. Daarnaast brengt PricewaterhouseCoopers, samen met WMD, in kaart hoe de investering van Tirta Drenthe in deze waterprojecten zich verhoudt tot het risicoprofiel, zoals dat intern in de Raad van Commissarissen van WMD is afgesproken. De uitkomst van het risicoprofiel is door PricewaterhouseCoopers met de Raad van Commissarissen van WMD besproken. Daarnaast heeft PricewaterhouseCoopers kennis genomen van de door WMD opgestelde afrekeningen met P3SW inzake de projectkosten, aan de hand waarvan mede het hiervoor aangeduide risicopofiel is opgesteld. De jaarrekeningen van de Indonesische groepsmaatschappijen over 2007 worden met goedvinden van PricewaterhouseCoopers gecontroleerd door het lokale accountantskantoor KAP Prof. Dr. H. Tb. Hasanuddin, M.Sc. & Rekan. PricewaterhouseCoopers heeft eind mei 2008 een bezoek aan Indonesië gebracht. Tijdens dit bezoek heeft PricewaterhouseCoopers uitvoerig gesproken met professor Hasanuddin en zijn medewerker Dodo. Onderwerp van gesprek was het verkrijgen van inzicht in de algehele werkwijze van professor Hasanuddin en zijn staf, het bespreken van het controleplan voor de Indonesische vennootschappen, het doornemen van een controledossier en het voldoen aan de wet- en regelgeving op het gebied van onafhankelijkheid en overige richtlijnen voor de accountant. Daarnaast zijn de bevindingen per vennootschap doorgenomen, welke met de directie van de verschillende Indonesische vennootschappen zijn of worden besproken. Op basis van het gesprek heeft PricewaterhouseCoopers een goede indruk gekregen van de kwaliteit van de accountant, welke zij op dit moment toereikend acht.
32
De financiële verhoudingen met de Nederlandse overheid worden onderbouwd door beschikkingen. Alle door WMD bij P3SW ingediende declaraties worden door P3SW uitvoerig beoordeeld en met WMD besproken. Stukkencontrole is voorzien in een controleprotocol dat te zijner tijd door een accountant dient te worden uitgevoerd. P3SW ontvangt en beoordeelt verder de masterplannen, de business plannen, de jaarverslagen, de jaarplannen en de halfjaarlijks voortgangsrapportages van de individuele Indonesische waterleidingbedrijven. Tenslotte is er intensief overleg over de voortgang tussen P3SW, WMD en de Nederlandse ambassade in Jakarta.
Grondslagen voor waardering Activa en passiva Alle activa en passiva in de balans worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De Stichting draagt de aan haar ter beschikking gestelde gelden over aan Tirta Drenthe BV (TAD) in Indonesische Rupiah, zodat eventuele valutaverschillen voor rekening van de Stichting komen. TAD stelt de ontvangen gelden via leningen ter beschikking aan de diverse Joint Venture ondernemingen in Oost-Indonesië waarmee een groepsonderneming van WMD een samenwerkingsovereenkomst heeft afgesloten. De door TAD aan de Joint Venture ondernemingen uitgeleende gelden zijn achtergesteld bij alle andere leningen die door deze ondernemingen zijn afgesloten met overige externe financiers. De aflossing door TAD aan de Stichting is afhankelijk van de aflossing door de Joint Venture ondernemingen aan TAD. Veelal geldt voor de Joint Venture ondernemingen een aflossingsvrije periode van 5 jaar. Systematische afwaardering van de vorderingen van de Stichting op TAD worden daarom gedurende de eerste 5 jaar niet noodzakelijk geacht.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaaat Baten en lasten De baten en lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
33
4 . To e licht ing o p d e b a l a ns p er 3 1 de cem be r 2007
Vaste Activa
€
31-12-2007
€
31-12-2006
De vaste activa zijn als volgt samengesteld: 1 Financiële vaste activa
Tirta Drenthe BV
2.372.000
0
Koersverlies
- 342.653
0
2.029.347
0
Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië heeft per 01-04-2007 een lening verstrekt aan Tirta Drenthe BV van Rp. 28.004.992.000 (€ 2.372.000) onder de volgende voorwaarden. De duur van de lening is 14 jaar en eindigt derhalve per 31-12-2020. De eerste vijf jaar is de lening aflossingsvrij. De rente van de lening bedraagt 10%. De lening is verstrekt tegen een Rp/€-koers van 11.806. De koers ultimo 2007 bedroeg 13.800. Het koersverlies dat hieruit resulteert is in mindering gebracht op de lening. €
€
31-12-2006
Declaratie P3SW project 2007
1.861.742
0
Rente lening Tirta Drenthe BV
110.000
0
Rente rekening-courant
0
409
1.971.742
409
Vlottende Activa
31-12-2007
De vlottende activa zijn als volgt samengesteld: 2 Vorderingen
De vordering op P3SW is in januari 2008 ontvangen. P3SW staat voor Public Private Partnership for Sanitation and Water. Het P3SW programma is geïnitieerd door het Ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking (destijds nog een onderdeel van het Ministerie van Buitenlandse Zaken). Het programma tracht de kloof te overbruggen tussen commercieel rendabele waterprojecten en activiteiten en projecten die te klein, te risicovol, of te commercieel getint zijn om voor financiering in aanmerking te komen. Het P3SW programma is gestart met twee pilot projecten. Eén van deze pilots betreft de rehabilitatie van lokale waterbedrijven in Oost-Indonesië door WMD. WMD heeft zich daarbij ten doel gesteld om 3 miljoen mensen van schoon water
34
te voorzien. De projecten van WMD worden deels (in casu voor een bedrag van € 7,5 miljoen) gefinancierd met subsidie van het Ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking. Ontwikkelingssamenwerking heeft de uitvoering van het P3SW programma uitbesteed aan een onderdeel van Rijkswaterstaat.
€
31-12-2007
€
31-12-2006
3 Liquide middelen
Bank
2.414
701.394
Totaal liquide middelen
2.414
701.394
eigen vermogen
€
31-12-2007
€
31-12-2006
- 603.794
1.803
4 Overige reserves
Overige reserves
Het verloop van de overige reserves is als volgt:
Stand 01-01-2007
1.803
192
Koersverschillen
- 717.979
0
Resultaat boekjaar
112.382
1.611
Stand 31-12-2007
- 603.794
1.803
€
5 Voorzieningen
Voorzieningen
31-12-2007
€
31-12-2006
375.326
0
In de Overeenkomst tot verstrekking van geldleningen tussen de Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië en Tirta Drenthe BV, d.d. 25-06-2007, is bepaald dat eventuele koersverschillen voor rekening komen van de Stichting. In het kader van deze bepaling is een voorziening getroffen voor te verwachten koersverliezen. Ultimo 2007 bedraagt het totaal aan projectuitgaven in Oost-Indonesië waarover de Stichting koersrisico loopt € 5.210.672.
35
De Stichting heeft in januari 2008 een lening verstrekt aan Tirta Drenthe BV van Rp. 21.650.325.000 (€ 1.860.000) tegen een Rp/€-koers van 11.618. De koers ultimo 2007 bedroeg 13.800. Het koersverlies ad € 294.034 dat hieruit resulteert is opgenomen onder deze voorziening en zal te zijner tijd in mindering worden gebracht op de lening. Er resteert dan nog een bedrag van € 978.665 waarover de Stichting koersrisico loopt. Het verwachte koersverlies hierop bedraagt € 81.292, berekend over het verschil tussen de gehanteerde Rp/€-koers van 12.654 en de koers ultimo 2007 ad 13.800. €
Kortlopende schulden
31-12-2007
€
31-12-2006
4.231.964
700.000
De kortlopende schulden zijn als volgt samengesteld: 6 Te besteden subsidies
Subsidie Ministerie van Verkeer en Waterstaat
7 Schulden
Bankkosten
7
0
Totaal kortlopende schulden
4.231.971
700.000
Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft op 19 september 2005 een beschikking verstrekt met betrekking tot subsidietoekenning op het project PvW 04.002, Drinkwatervoorziening Oost Indonesië (P3SW). Aan NV Waterleidingmaatschappij Drenthe, vertegenwoordigd door de Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië, is een maximale subsidie toegekend van € 7.500.000,-. In het kader van deze subsidietoekenning zijn de volgende bedragen ontvangen/gedeclareerd: op 15-11-2005 is € 700.000,- ontvangen, op 12-02-2007 is € 1.670.222 ontvangen en op 07-12-2007 is € 1.861.742 gedeclareerd (ontvangen op 16-01-2008).
36
5 . To e licht i ng o p d e w i nst- e n ve rlie s reke n in g ove r 2007
8 Overige kosten
€
2007
Kosten KvK
€
2006
54
0
9 Financiële baten en lasten
€
2007
€
2006
Koersverliezen
717.979
-
Renteopbrengst lening u/g Tirta Drenthe BV
- 110.000
-
Renteopbrengst rekening-courant bank
- 2.469
- 1.652
Bankkosten
33
41
605.543
- 1.611
OVERIGE GEGEVENS Resultaatbestemming In artikel 9 van de statuten is bepaald dat de jaarstukken door het bestuur worden vastgesteld.
37
1. B a la n s p er 31 d e ce m b e r 2 0 06
Activa
€
31-12-2006
31-12-2005
Vlottende activa Vorderingen1 Liquide middelen2
409
199
701.394
699.993
701.803
700.192
701.803
700.192
€
31-12-2006
31-12-2005
Overige reserves3
1.803
192
700.000
700.000
701.803
700.192
Passiva Eigen vermogen
Kortlopende schulden Te besteden subsidies4
38
2. Win s t- e n ve r l i e sre ke ni ng ove r 2006
€
2006
2005
0
0
- 1.611
- 192
1.611
192
Opbrengsten Opbrengsten5 Financiële baten en lasten Financiële baten5 Winst
3 . A lge me n e to e l i c ht i ng o p de jaar re ken in g 2006 Algemeen Activiteiten De activiteiten van Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië bestaan uit het zorgen voor en beheren van de financiering van waterprojecten in Oost-Indonesië, waaronder begrepen het verwerven en het beheer van deze gelden.
Grondslagen voor waardering Activa en passiva Alle activa en passiva in de balans worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaaat Baten en lasten De baten en lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
39
4 . To e licht ing o p d e b a l a ns p er 3 1 de cem be r 2006
€
Vlottende Activa
31-12-2006
€
31-12-2005
409
199
De vlottende activa zijn als volgt samengesteld: 1 Vorderingen
Rente
2 Liquide middelen
Bank
701.394
699.993
Totaal vlottende activa
701.803
700.192
eigen vermogen
€
31-12-2006
€
31-12-2005
1.803
192
192
0
3 Overige reserves
Overige reserves
Het verloop van de overige reserves is als volgt:
Stand 01-01-2006
Resultaat boekjaar
1.611
192
Stand 31-12-2006
1.803
192
€
Kortlopende schulden
31-12-2006
€
31-12-2005
De kortlopende schulden zijn als volgt samengesteld: 4 Te besteden subsidies
Voorschot Ministerie van Verkeer en Waterstaat
700.000
700.000
Totaal kortlopende schulden
700.000
700.000
Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft op 19 september 2005 een beschikking verstrekt met betrekking tot subsidietoekenning op het project PvW 04.002, Drinkwatervoorziening Oost Indonesië (P3SW). Aan NV Waterleidingmaatschappij Drenthe, vertegenwoordigd door de Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië, is een maximale subsidie toegekend van € 7.500.000,-. Op 15-11-2005 is in het kader van deze subsidietoekenning een voorschot ontvangen van € 700.000,-.
40
5 . To e licht i ng o p d e w i nst- e n ve rlie s reke n in g ove r 2006
€
2006
€
2005
- 1.652
- 200
5 Financiële baten en lasten
Rentebaten
Bankkosten
41
8
- 1.611
- 192
OVERIGE GEGEVENS Resultaatbestemming In artikel 9 van de statuten is bepaald dat de jaarstukken door het bestuur worden vastgesteld.
41
1. B a la n s p er 31 d e ce m b e r 2 0 05
Activa
€
31-12-2006
10-05-2005
Vlottende activa Vorderingen1 Liquide middelen2
199
0
699.993
0
700.192
0
700.192
0
€
31-12-2006
10-05-2005
Overige reserves3
192
0
700.000
0
700.192
0
Passiva Eigen vermogen
Kortlopende schulden Te besteden subsidies4
42
2. Win s t- e n ve r l i e sre ke ni ng ove r 2005
€
2005
Opbrengsten Opbrengsten5
0
Financiële baten en lasten Financiële baten5
- 192
Winst
192
3 . A lge me n e to e l i c ht i ng o p de jaar re ken in g 2005 Algemeen Activiteiten De activiteiten van Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië bestaan uit het zorgen voor en beheren van de financiering van waterprojecten in Oost-Indonesië, waaronder begrepen het verwerven en het beheer van deze gelden.
Grondslagen voor waardering Activa en passiva Alle activa en passiva in de balans worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaaat Baten en lasten De baten en lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
43
4 . To e licht ing o p d e b a l a ns p er 3 1 de cem be r 2005
€
Vlottende Activa
31-12-2005
€
10-05-2005
199
0
De vlottende activa zijn als volgt samengesteld: 1 Vorderingen
Rente
2 Liquide middelen
Bank
699.993
0
Totaal vlottende activa
700.192
0
eigen vermogen
€
31-12-2005
€
10-05-2005
192
0
3 Overige reserves
Overige reserves
Het verloop van de overige reserves is als volgt:
Stand 10-01-2005
0
0
Resultaat boekjaar
192
0
Stand 31-12-2005
192
0
€
Kortlopende schulden
31-12-2005
€
10-05-2005
De kortlopende schulden zijn als volgt samengesteld: 4 Te besteden subsidies
Voorschot Ministerie van Verkeer en Waterstaat
700.000
0
Totaal kortlopende schulden
700.000
0
Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft op 19 september 2005 een beschikking verstrekt met betrekking tot subsidietoekenning op het project PvW 04.002, Drinkwatervoorziening Oost Indonesië (P3SW). Aan NV Waterleidingmaatschappij Drenthe, vertegenwoordigd door de Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië, is een maximale subsidie toegekend van € 7.500.000,-. Op 15-11-2005 is in het kader van deze subsidietoekenning een voorschot ontvangen van € 700.000,-.
44
5 . To e licht i ng o p d e w i nst- e n ve rlie s reke n in g ove r 2005
€
2005
Rentebaten
- 200
Bankkosten
8
- 192
5 Financiële baten en lasten
OVERIGE GEGEVENS Resultaatbestemming In artikel 9 van de statuten is bepaald dat de jaarstukken door het bestuur worden vastgesteld.
45
46
47
Colofon Stichting Waterprojecten Oost-Indonesië Postbus 18 9400 AA Assen www.wmd.nl Redactie Peter Schouten, Karst Hoogsteen, Annemoreen Ooms Vormgeving De Branding, Utrecht Fotografie WMD Drukwerk Lulof Druktechniek, Almelo
Oktober 2008