Geïntegreerd Jaardocument 2012
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine Geïntegreerd Jaardocument 2012
Postadres Postbus 84021 3009 CA ROTTERDAM Bezoekadres Marten Meesweg 50 3068 AV ROTTERDAM Website: www.zadkine.nl E-mail:
[email protected]
Inhoud VOORWOORD
3
KENGETALLEN
4
LEESWIJZER
5
HOOFDSTUK I
TERUGBLIK 2012
6
1.1
VERSLAG BESTUUR
6
1.2
VERSLAG COLLEGE VAN BESTUUR
9
1.3
VERSLAG ONDERNEMINGSRAAD
10
1.4
VERSLAG STUDENTENRAAD
12
HOOFDSTUK II
HOOFDSTUK IV 4.1
28
SAMENWERKING MET ONDERWIJSINSTELLINGEN
28
4.2
RELATIE MET BEDRIJFSLEVEN
29
4.3
ONDERWIJSINSPECTIE
29
HOOFDSTUK V
MEDEWERKERS
32
5.1
ONTWIKKELINGEN HRM
32
5.2
REORGANISATIE 2012
32
5.3
DOELSTELLING, BELEID EN STRUCTUUR
ZADKINE EN OMGEVING
PROFESSIONALISERING MANAGEMENT, ONDERWIJSPERSONEEL & HRM
32
13
5.4
SALARISMIX
33
LOOPBAANCENTRUM
33
2.1
DOELSTELLING
13
5.5
2.2
BELEID
13
5.6
VERZUIM
35
2.3
JURIDISCHE EN ECONOMISCHE STRUCTUUR 14
5.7
MEDEWERKERSONDERZOEK
36
2.4
ORGANISATORISCHE STRUCTUUR
15
5.8
ALGEMENE BEZWARENCOMMISSIE
38
2.5
ONDERWIJSAANBOD
16
HOOFDSTUK III
ONDERWIJS
SPEERPUNTEN EN REALISATIE
18
3.2
TOELATINGSBELEID
19
3.3
TAAL EN REKENEN
19
3.4
BEROEPSPRAKTIJKVORMING (BPV)
19
EXAMINERING
3.6
ZORG, BEGELEIDING EN VOORTIJDIG
3.7
20
TOELICHTING FINANCIËLE ONTWIKKELINGEN
18
3.1
3.5
HOOFDSTUK VI
6.1
GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN 40
LASTEN
6.2 6.3 6.4
40
MEERJARIGE ONTWIKKELING GECONSOLIDEERDE BALANS
44
TOELICHTING ONTWIKKELING BALANS
45
MEERJARIGE ONTWIKKELING LIQUIDITEITSPOSITIE
47
SCHOOLVERLATEN
21
JAARRESULTAAT EN DIPLOMARESULTAAT
23
6.5
BATENANALYSE
49
LASTENANALYSE
50
TOEKOMSTPARAGRAAF
53
3.8
TEVREDENHEID STUDENTEN
23
6.6
3.9
KWALITEITSZORG
24
6.7
3.10
VEILIGHEID
25
3.11
ONDERZOEK EN INNOVATIE
26
3.12
KLACHTEN, BEZWAAR EN BEROEP
26
3.13
KLOKKENLUIDERSREGELING
27
HOOFDSTUK VII
JAARREKENING
54
OVERZICHT HOOFD- EN NEVENFUNCTIES BESTUUR
98
AFKORTINGENLIJST
100
COLOFON EN REACTIE
102
Voorwoord 2012 is voor Zadkine een turbulent jaar geweest. De financiële uitdagingen waren groot en hebben uiteindelijk tot een aanzienlijk pakket maatregelen geleid om de continuïteit van Zadkine te waarborgen. Dit alles in combinatie met een reorganisatie die al eind 2011 werd ingezet. Gelukkig is het aantal studenten in deze periode relatief constant gebleven mede door de enorme inzet van alle collega’s in deze ingewikkelde periode. Onderwijs is de kern van ons bestaan en ondanks de lastige periode die Zadkine doormaakt doen we er alles aan om dit door te laten gaan: voor onze studenten en natuurlijk ook voor het bedrijfsleven waar onze studenten komen te werken en voor Rotterdam Rijnmond. Ik ben er van overtuigd dat het traject dat we met elkaar binnen Zadkine maar ook met onze omgeving zijn ingegaan, gericht op concentratie op onze kernactiviteiten, gaat opleveren wat wij voor ogen hebben. Namelijk een sterker Zadkine met de rust, reinheid en regelmaat die het onderwijs in een turbulente omgeving nodig heeft. Het mag duidelijk zijn dat dit niet een traject is van een paar maanden, maar dat we hier de komende jaren dagelijks mee bezig zullen zijn en blijven. Ik wil iedereen die het in 2012 mogelijk heeft gemaakt dat onze studenten zich weer verder hebben ontwikkeld bedanken voor hun bijdrage en ook veel succes wensen in de periode die voor ons ligt. Rotterdam, 19 juni 2013 dr. Luc D. Verburgh Voorzitter College van Bestuur
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 3
Kengetallen 2012
2011
2010
2009
2008
Financieel Totaal baten (in € mln) Ongeoormerkte rijksbijdragen (in € mln) Resultaat (excl. buitengewone baten/lasten, in € mln) Resultaat (incl. buitengewone baten/lasten, in € mln) Aandeel ongeoormerkte rijksbijdrage in totale baten
154,0 126,4 17,717,782,0%
163,0 126,7 14,914,977,7%
179,2 131,0 6,36,373,1%
175,9 128,2 1,8 1,8 72,9%
157,5 120,1 2,92,976,3%
Balanstotaal (in € mln) Eigen vermogen (in € mln) Vreemd vermogen (in € mln) Waarvan langlopend gefinancierd (in € mln)
103,3 13,0 90,3 43,2
108,3 30,7 77,5 21,3
120,1 45,6 74,5 22,5
139,3 51,9 87,4 23,8
121,3 50,1 71,2 15,0
Liquide middelen (in € mln)
12,6
27,4
30,8
12,6% 1,1 -11,5%
28,4% 0,5 -9,1%
38,0% 0,7 -3,5%
37,2% 0,8 1,0%
41,3% 1,0 -1,8%
Personeel (in wtf): eigen personeel+inhuur 1. Gemiddelde inzet in kalenderjaar Onderwijzend personeel (OP) Bijzonder Ondersteunend Beheerspersoneel (BOBP) Totaal primair proces Algemeen Ondersteunend Beheerspersoneel (AOBP) Totaal personeel
816 210 1.025 604 1.630
885 226 1.112 641 1.753
952 221 1.173 667 1.840
992 241 1.234 623 1.857
976 214 1.190 568 1.757
Waarvan eigen Zadkine personeel Waarvan ingehuurd personeel Totaal personeel
1.460 169 1.630
1.623 130 1.753
1.684 157 1.840
1.597 259 1.857
1.555 202 1.757
37,1%
36,6%
36,2%
33,6%
32,3%
755 188 943 550 1.493
860 218 1.078 610 1.688
923 228 1.151 700 1.851
983 229 1.212 645 1.857
948 214 1.162 581 1.743
1.353 140 1.493
1.554 134 1.688
1.697 154 1.851
1.663 194 1.857
1.541 202 1.743
Aandeel secundair (AOBP) in totaal personeel 3. Ziekteverzuim
36,8% 6,0%
36,1% 5,4%
37,8% 5,7%
34,7% 6,3%
33,3% 6,2%
Aantal CREBO-nummers
2012/ 2013 304
2011/ 2012 316
2010/ 2011 343
2009/ 2010 335
2008/ 2009 368
VMBO Educatie (incl. VAVO) Totaal
13.912 3.366 398 17.676 1.965 19.641
13.477 3.950 665 18.092 2.536 20.628
14.103 4.437 842 19.382 7.961 27.343
13.568 4.689 665 18.922 91 6.039 25.052
13.494 5.333 811 19.638 107 4.225 23.970
Aantal deelnemers per niveau Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Totaal
644 4.227 4.749 8.056 17.676
536 4.721 5.389 7.446 18.092
688 5.524 5.400 7.770 19.382
554 5.532 5.278 7.558 18.922
644 6.070 5.470 7.454 19.638
2011/ 2012 7.671 221 1.502 1.291 1.671 2.986 61,1%
2010/ 2011 8.268 291 1.436 1.183 1.808 3.550 57,1%
2009/ 2010 7.443 276 1.339 1.169 1.653 3.006 59,6%
2008/ 2009 7.903 343 1.439 1.055 1.735 3.331 57,9%
2007/ 2008 9.300 616 1.866 1.477 1.752 3.589 61,4%
Solvabiliteit Current ratio Rentabiliteit (excl. buitengewone baten/lasten)
Aandeel secundair (AOBP) in totaal personeel 2. Inzet per ultimo kalenderjaar Onderwijzend personeel (OP) Bijzonder Ondersteunend Beheerspersoneel (BOBP) Totaal primair proces Algemeen Ondersteunend Beheerspersoneel (AOBP) Totaal personeel Waarvan eigen Zadkine personeel Waarvan ingehuurd personeel Totaal personeel
Aantal deelnemers per 1 oktober BOL BBL dt-BOL
Uitstroom deelnemers per niveau Totale uitstroom Waarvan gediplomeerd op niveau 1 Waarvan gediplomeerd op niveau 2 Waarvan gediplomeerd op niveau 3 Waarvan gediplomeerd op niveau 4 Waarvan ongediplomeerd Aandeel gediplomeerde uitstroom in totale uitstroom
15,6
0,7
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 4
Leeswijzer Zadkine verantwoordt zich aan externe en interne toezichthouders middels het jaarverslag dat voldoet aan de vereisten die gesteld worden door de overheid en gebaseerd zijn op de inrichtingsvereisten zoals opgenomen in het Burgerlijk Wetboek en nader zijn uitgewerkt in de richtlijnen voor onderwijsinstellingen. In dit jaarverslag geeft Zadkine in hoofdstuk I een terugblik op 2012 middels verslagen van het Bestuur, het College van Bestuur, de Ondernemingsraad en de Studentenraad en worden in hoofdstuk II doelstelling, beleid en structuur beschreven. Hoofdstuk III beschrijft het onderwijs waaronder de examinering, jaar- en diplomaresultaten, kwaliteit, klachten, bezwaar en beroep alsmede de klokkenluidersregeling. In hoofdstuk IV komt onze omgeving aan de orde waaronder de Onderwijsinspectie en in hoofdstuk V onze medewerkers. In hoofdstuk VI wordt de financiële stand van zaken behandeld. In dit hoofdstuk komen onder andere de balans, de baten- en lastenanalyse en de bezoldiging van bestuurders aan de orde. In Hoofdstuk VII is de jaarrekening opgenomen. Zadkine hecht bijzondere waarde aan het overleg met de verschillende belanghebbenden bij het mbo. Uitgangspunt hierbij is denken en werken van buiten naar binnen. Overleg met partners buiten de organisatie vormt een inspiratiebron voor het organisatiebeleid en de diverse onderdelen daarvan. Dit overleg wordt onder andere gevoerd middels panels waarin bedrijfsleven, studenten en medewerkers zijn vertegenwoordigd. In de eerste helft van 2012 werd een Zadkinebrede conferentie georganiseerd waarin de inbreng van partners voorop stond bij het tot stand brengen van strategie en meerjarenbeleid. Opzet en redactie van dit verslag gaan uit van een breed lezerspubliek; medewerkers van Zadkine, collega-instellingen, brancheorganisaties en bedrijven, relaties, studenten, ouders en verzorgers, inspraak- en overlegorganen, overheid en financiers. Op de website van Zadkine is een digitale versie van dit jaarverslag beschikbaar en kan worden doorgeklikt naar onderliggende en flankerende documenten.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 5
Hoofdstuk I
Terugblik 2012
1.1 Verslag bestuur Het bestuur van Zadkine is in het verslagjaar 2012 na het vertrek van de heer Ir. J. Schop van start gegaan met een nieuwe voorzitter, de heer mr. R.R. Crince le Roy. Mevrouw Prof. dr. D. van de Mheen is aangewezen tot vice-voorzitter. De begroting 2012 van Zadkine liet een verwacht resultaat zien van € 4,5 mln negatief. In de begroting waren ombuigingsmaatregelen in het kader van het programma “Zadkine in Control” opgenomen, met uitzondering van de kosten en besparingen door uitvoering van een omvangrijke personele reorganisatie. Aan deze reorganisatie is in het voorjaar van 2012 onder afstemming met de Ondernemingsraad en de vakbonden vorm gegeven. Het verwachte tekort op de begroting 2012 is door de voorzitter van het College van Bestuur gemeld aan het Ministerie van OCW. Het bestuur sprak aan het begin van het jaar van “een toestand van verhoogde waakzaamheid”. Het bestuur is in het voorjaar 2012 geconfronteerd met een verdere verslechtering van het verwachte exploitatieresultaat 2011: van een prognose van € 9 mln verlies naar een exploitatieresultaat van € 14,9 mln verlies. Daarmee was ook de liquiditeitsontwikkeling verslechterd. In het bestuur is gesproken over de samenstelling en totstandkoming van dit negatief exploitatieresultaat en de financiële effecten hiervan op de jaren 2012 en 2013. Het bleek daarbij onder andere dat aanzienlijke effecten samenhingen met subsidiestromen uit Gemeenten en het Rijk en het verrichten van werkzaamheden waarvoor onvoldoende financiering werd ontvangen. Duidelijk werd dat structurele activiteiten deels met tijdelijke subsidiestromen werden gefinancierd. Het bestuur heeft als uitgangspunt geformuleerd dat activiteiten niet moeten worden verricht als niet voorzien is in een structurele financiering. Tijdige contractvorming (vóór aanvang kalenderjaar) en de financiële afwikkeling met de Gemeente Rotterdam zijn een punt van zorg. Door het niet tijdig anticiperen op de sterke daling van subsidies is de afbouw van de personele formatie te laat ingezet. Het bestuur heeft in 2012 “drie ankers” ingezet en uitgevoerd om aan de financiële verplichtingen van Zadkine te kunnen (blijven) voldoen: 1. Aanvraag rekening-courant-krediet/vestigen hypotheek (Schatkistbankieren); 2. Aanvraag herfinanciering Vastgoed; 3. Verkoop van het pand Benthemstraat 6 (onderdeel van het gemeenschappelijk eigendom met het Grafisch Lyceum in het “Technicon”) aan het Grafisch Lyceum Rotterdam. Met de ondernemingsraad werd overeenstemming bereikt over een reorganisatieplan en met de vakbonden werd een “onderhandelaarsakkoord” voor een sociaal plan getekend, voor de noodzakelijke reductie (van 220 werknemers) van de personele formatie. Het aantal ontslagen van medewerkers in vaste dienst is beperkt gebleven.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 6
Kwaliteit van het onderwijs staat hoog op de agenda van het bestuur. In het bestuur zijn de “vier lijnen” gepresenteerd waarlangs de kwaliteitssystematiek van Zadkine vorm wordt gegeven. 1. Kwaliteitsportretten 2. Tevredenheid 3. Auditssystematiek 4. Zelfevaluaties Met name zelfevaluaties werden uitgevoerd op de gebieden waarop de inspectie Zadkine “de maat neemt” in het kader van het inspectiekader. Bij vijf geselecteerde opleidingen heeft in het najaar een kwaliteitsonderzoek plaatsgevonden. De Inspectie blijkt niet ontevreden over het gegeven onderwijs van de bezochte opleidingen. Het definitief inspectierapport wordt in 2013 verwacht. Het bestuur heeft onder meer besloten een Bestuurscommissie Onderwijs in te stellen die zich zal buigen over het onderwerp kwaliteitszorg. Met ingang van het nieuwe schooljaar 2012-2013 is de heer drs. H.W.J.A.M. van Vlodrop opgevolgd door een nieuwe voorzitter van het College van Bestuur, de heer dr. L.D.Verburg. Het College van Bestuur is met ingang van genoemd schooljaar éénhoofdig geworden. Gelijktijdig is de heer drs. H.T.G. Slagt aangetreden, in de nieuwe functie van Financieel Directeur. De nieuwe CvB-voorzitter werkt met de Financieel Directeur samen met de directeuren in het Directieteam. De CFO, mevrouw Wijtvliet-Janssens heeft de organisatie per 1 juni 2012 verlaten. In het bestuur zijn in september 2012 de herijkte doelstellingen van de huisvestingsstrategie van Zadkine en het aangescherpte huisvestingsscenario vastgesteld. Aanleiding was de financiële situatie van Zadkine en de verwachte verdergaande afname van studentenaantallen. In het aangescherpte afstootscenario wordt in schooljaar 2018/2019 ten opzichte van schooljaar 2011/2012 het aantal m2 BVO teruggebracht van circa 200.000 m2 naar circa 100.000 m2. De nieuwe CvB-voorzitter voorzag dat de berekende besparing op de personele formatie en de kostenreductie met het aangescherpt huisvestingsscenario, niet genoeg waren om in voldoende mate financieel op de toekomst voorbereid te zijn. Om deze reden is opnieuw overleg gestart met de ondernemingsraad en vakbonden over een aanvullend reorganisatieplan en bijbehorend sociaal plan. Na de zomervakantie heeft het bestuur op basis van de notitie “Strategie Zadkine 2013-2018” de richting vastgesteld voor de organisatie van het onderwijs. Tijdens de jaaropening 2012-2013 in augustus 2012 zijn de contouren van de strategische richting gepresenteerd. De strategische keuzes helpen niet alleen de financiën, maar ook de onderwijskwaliteit te verbeteren. De omslag van LOC’s naar onderwijsclusters per schooljaar 2013-2014 is de kern van deze richting alsmede de vormgeving van een plattere en meer eenvoudige organisatie. Een en ander moet leiden tot een meer helder organisatieprincipe intern maar belangrijker, moet naar studenten en bedrijven meer duidelijkheid en herkenbaarheid verschaffen. Het bestuur is regelmatig geïnformeerd over de “meervoudige zorgwekkende financiële situatie” van Zadkine. “Meervoudig” in de zin van: krappe liquiditeit, onder grote druk staande kwaliteit van het onderwijs en sterk verouderde ICT-infrastuctuur.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 7
Het veilig stellen van de financiële situatie van Zadkine, in bijzonder de liquiditeit, heeft de grootste prioriteit gehad. Ook de invloeden voortkomend uit de actuele positie en (bijgestelde) strategie op de gebieden huisvesting en ICT zijn daarbij in de meerjarige financiële raming zo veel mogelijk verwerkt. Het Ministerie van OCW heeft besloten dat Zadkine als gevolg van de verwachte “kritieke liquiditeitspositie” onder “verscherpt toezicht” is gesteld. Een afvaardiging van het bestuur is in het najaar van 2012 bij de Minister uitgenodigd voor overleg over de financiële positie van Zadkine waarbij Zadkine is gevraagd een herstructureringsplan uit te werken. Dit plan is in december 2012 door de Inspectie van het Onderwijs en het Ministerie van OCW goedgekeurd. Door herfinanciering van het vastgoed bij het Ministerie van Financiën is de liquiditeitssituatie van Zadkine substantieel verbeterd waardoor de continuïteit van Zadkine gewaarborgd is. Per 1 januari 2013 zal worden overgegaan van een “One-tier model” naar een “Raad van Toezichtmodel”. Deze reeds voorgenomen wijziging in het governance-model is in lijn met de wens van de Minister van OCW. Het bestuur van Zadkine heeft met de Raad van Toezicht van het Albeda College besproken of gezamenlijk stappen kunnen worden gezet om het concept van beide ROC’s los te laten en een beweging naar een branche-inrichting zou kunnen worden gemaakt, met zogenaamde MBO-colleges. Het bestuur heeft in december 2012 ingestemd met een onderzoeksopdracht op basis van de notitie: “Albeda en Zadkine: Samen voor een sterk beroepsonderwijs in Rotterdam en Rijnmond”. Door de Raad van Toezicht worden per 1 januari 2013 zes “zittende” bestuursleden benoemd tot leden van de RvT.. Drie bestuursleden hebben hun bestuursfunctie ter beschikking gesteld, aangezien hun zittingstermijn was verstreken De heer mr. R.R. Crince le Roy is voorzitter, mevrouw Prof.dr. D. van de Mheen is vice-voorzitter Door de Raad van Toezicht worden per 1 januari 2013 de volgende commissies ingesteld: 1. Audit & Control 2. Selectie, Benoeming, Remuneratie en Goed Bestuur 3. Onderwijs Het wijzigen van de bestuursstructuur per 1 januari 2013, heeft geleid tot herziene statuten van de Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine en een herzien “Bestuursreglement Zadkine”. Het bestuur heeft in voltalligheid acht keer vergaderd. Daarnaast hebben regelmatig commissievergaderingen plaatsgevonden en is overleg geweest met de OR, waarin met name de financiële situatie is besproken. Tot slot spreken wij onze dank uit aan CvB, management en alle medewerkers voor hun, ondanks moeilijke tijden, enorm grote inzet voor Zadkine. Namens het Bestuur, mr. Robert R. Crince le Roy, voorzitter
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 8
1.2 Verslag College van Bestuur Het verslagjaar stond grotendeels in het teken van het opstellen van het verbeterplan ‘Terug naar de Basis’. Dit plan borduurde voort op de strategische verkenning 2020 en behelst een verdere aanscherping van waar Zadkine voor staat: het verzorgen van onderwijs door onderwijsteams, waarbij de arbeidsmarktrelevantie van de opleidingen een belangrijke plaats inneemt. Immers, wij leiden op voor beroepen en bij voorkeur voor beroepen waar vraag naar is. De strategische verkenning geeft aan dat Zadkine voornemens is de komende jaren door te gaan met het verbeteren van de kwaliteit van de opleidingen en om daar invulling aan te geven, het aanbrengen van focus in het takenpakket. Extra’s zoals meer lesuren dan wettelijk verplicht en bekostigd alsmede sport- en cultuurprogramma’s zijn in 2012 daarmee beëindigd of komen in de toekomst te vervallen. Inmiddels is onder andere met behulp van de 'onderwijscalculator' gekeken naar de scope van de door de onderwijsteams uit te voeren activiteiten om zo op relatief eenduidige wijze richting te kunnen geven aan de programmatische invulling van het onderwijs en een aantal niet tot de kern behorende activiteiten te stoppen of af te bouwen. Naast het werken aan kwaliteitsverbetering omvat de strategische verkenning ook het kritisch kijken naar het opleidingenaanbod. Zadkine wil dit opleidingenaanbod meer gaan clusteren en ook nadrukkelijker gaan afstemmen op het toekomstperspectief van studenten, de arbeidsmarkt en het aanbod van andere mbo-instellingen in de regio. Door op dit terrein tot meer samenwerking te komen in de regio kan het onderwijsaanbod doelmatiger en doelgerichter worden georganiseerd. Inmiddels zijn gesprekken met verschillende aanbieders van mbo-onderwijs in de regio gestart, is onder leiding van een extern bureau een onderzoek uitgevoerd naar de macrodoelmatigheid van alle opleidingen en hebben al kleine verschuivingen plaatsgevonden in het aanbod. Natuurlijk is bij dit alles de rol van de docent als professional niet vergeten. Deze is verder uitgewerkt in het plan van aanpak Professionalisering dat onderdeel uitmaakt van het landelijke actieplan mbo Focus op Vakmanschap. Dit onderwerp de komende jaren nadrukkelijk op de agenda staan. Naast het geven van invulling aan de strategische lijnen voor de komende jaren, heeft 2012 in het teken gestaan van het werken aan de verbetering van de financiële situatie van Zadkine. Over de inhoud van deze maatregelen voerde het College van Bestuur intensief overleg met de ministeries van OCW en Financiën en de onderwijsinspectie hetgeen erin heeft geresulteerd dat Zadkine eind 2012 is gaan bankieren bij de schatkist, waardoor de liquiditeit aanzienlijk werd verbeterd. Ook werd in 2012 een flink aantal gebouwen afgestoten waardoor een substantiële bijdrage werd geleverd aan het verbeteren van de exploitatielasten. De in 2012 ingezette personele reductie van 250 wtf heeft hier ook aan bijgedragen, waardoor er vanaf oktober weer voorzichtig zwarte cijfers geschreven konden worden. Wetende dat de komende jaren het aantal studenten licht krimpt (mede als gevolg van verkorting van de opleidingen door invoering van Focus op Vakmanschap), zijn eind 2012 de eerste voorbereidingen getroffen voor een nieuwe reorganisatieronde in 2013. Deze heeft tot doel structureel ongeveer 9 tot 10 miljoen euro op jaarbasis te bezuinigen en vormt een onderdeel van het verbeterplan waarover met de betrokken ministeries overeenstemming is bereikt. Al deze maatregelen hebben tot doel de continuïteit van het onderwijs van Zadkine te garanderen waarbij de uitvoering van het onderwijs zo veel mogelijk is en wordt ontzien. dr. Luc Verburgh Voorzitter College van Bestuur Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 9
1.3 Verslag Ondernemingsraad
De Raad De ondernemingsraad van Zadkine is in 2011 gekozen uit kandidaten vanuit de LOC’s, Educatie, VAVO en de ‘pleinen’ en stafdiensten. Van de oorspronkelijke 17 leden kwamen er door natuurlijk verloop en gedeeltelijke aanvulling uit reservekandidaten 14 leden in functie. Door de terugloop in personeelsomvang (grondslag voor de grootte van de OR) als gevolg van afslanking en komende reorganisatie is er voor gekozen dit zo te laten. Uit en door de OR is een dagelijks bestuur (DB) van drie personen gekozen. Dit DB en de gehele OR worden bijgestaan door adequate secretariële ondersteuning. Vanuit de oorspronkelijke gedachtegang en het daaruit voortvloeiende reglement bestaat er alleen formeel contact en overleg met het College van Bestuur van Zadkine en daarnaast halfjaarlijks contact met het bestuur van de stichting. Er zijn derhalve geen deelcommissies (zeg maar LOC raden). Wel zijn er vier vaste commissies voor onderwijs en organisatie, financiën, personeel en ARBO die een voorbereidende en beleidsadviserende rol vervullen. Met name het DB houdt zich tevens bezig met externe contacten. Op het gebied van de technische opleidingen en VAVO maar ondertussen op meer terreinen is er intensief overleg met de OR van onze ‘natuurlijke partner’ in de regio, het Albeda College. Daarnaast bestaat er het Grote Steden Overleg (GSO) waarin de OR’s van Albeda College en Zadkine met die van de ROC’s van Den Haag, Amsterdam en Midden Nederland overleg voeren. Voorts participeren wij ook landelijk via het Platform Medezeggenschap BVE. Als gevolg van onze nieuwe rol onder de WOR (Wet op de Ondernemings Raden) is er een bij tijd en wijle intensief overleg met de verschillende vakbonden en is er sprake van enige inbreng in het vakbondsoverleg (tussen CvB en bonden) wat voorheen bij het IGO niet het geval was. Contact Om de relatie met de gehele instelling en het daarin werkzame personeel een duidelijker invulling te geven is het DB, aangevuld met OR leden uit de betrokken geledingen, door het hele jaar heen actief geweest in het organiseren van personeelsbijeenkomsten op de locaties. Bij verschillende LOC’s is met management en personeel afzonderlijk gesproken en bij het OBP over het algemeen gezamenlijk. Voorop stond hierbij niet zozeer dat de OR zich nadrukkelijk presenteerde maar dat er vanuit management en personeel gelegenheid was om vragen te stellen en punten onder de aandacht te brengen. Van deze bijeenkomsten is in ruime mate gebruik gemaakt waarbij de positieve indruk die ze kenmerkten door iedereen gedeeld werd. Uiteraard worden deze bijeenkomsten in 2013 voortgezet. Een ander middel om het personeel te informeren is ons OR-bulletin. Het lukt om maandelijks een nummer uit te brengen en soms zelfs vaker als de actualiteit daartoe aanleiding geeft. Onze indruk, vooral gebaseerd op de reacties van het personeel, is dat dit bulletin goed wordt gelezen en in een duidelijke behoefte voorziet. Daarnaast zijn de leden van de OR vanzelfsprekend persoonlijk te benaderen.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 10
Ontwikkelingen Het jaar 2012 zal de boeken ingaan als een tamelijk turbulent jaar. Niet alleen de politieke en economische gevolgen van het beleid van de overheid hebben grote gevolgen voor de onderwijssector en dus ook het mbo. Daarnaast is duidelijk geworden dat Zadkine er financieel slecht voor staat. Ook op bestuurlijk gebied hebben er grote veranderingen plaats gevonden. Een nieuw College van Bestuur is aangetreden onder voorzitterschap van de heer L. Verburgh. Tevens is per 1 januari 2013 onder druk van het Ministerie van Onderwijs de bestuursstructuur van de stichting gewijzigd zodat die nu in de pas loopt met de overige mbo-instellingen in de zin dat er geen ‘’one-tier board’’ meer is maar een Raad van Toezicht. Beide wijzigingen vergen de nodige inspanningen van de OR om opnieuw een relatie op te bouwen met de hogere bestuurslagen van onze instelling. Bovengenoemde financiële problematiek vindt zijn oorsprong in hoofdzakelijk twee verschijnselen: er is een groot overschot aan gebouwruimte (vierkante meters) en er is een duidelijk overschot aan personeel. Dit zijn beide consequenties van de fusies die in het verleden tot de vorming van Zadkine als ROC hebben geleid. Mede door een (financieel) ruimhartige overheid is de nadruk meer komen te liggen op zorg voor leerlingen dan op onderwijs aan leerlingen. Door marktwerking (Educatie als slachtoffer) en bezuinigingen (vooral via het sterk teruggelopen gemeentelijke budget) zijn de twee structurele problemen expliciet geworden en daarmee de noodzaak daar iets aan te doen. De OR steunt de inspanningen van het nieuwe College van Bestuur om op korte termijn de financiële grondslag van Zadkine weer gezond te krijgen. Maar niet alleen de financiële. Ook op het gebied van professionalisering en HRM beleid zal een nieuwe wind moeten gaan waaien. De OR vindt dat de pijn eerlijk moet worden verdeeld op basis van transparantie en objectieve criteria. Als daarvan wordt afgeweken, dient de OR daarvan in een vroegtijdig stadium op de hoogte te worden gebracht zodat ons advies- en instemmingsrecht ook zinvol kan worden uitgeoefend. Alle ontwikkelingen van het afgelopen jaar hebben ertoe geleid dat de organisatie een ander model moet gaan omarmen. Dat gaat neerkomen op weer een meer branchegerichte en hopelijk een meer herkenbare vorm van onderwijsorganisatie. Uit praktische overwegingen worden deze branches gebundeld in zogenaamde clusters. De OR is hier geen tegenstander van zolang deze reorganisatie transparant geschiedt en volgens geldende of algemeen aanvaarde procedures verloopt. Uiteraard moet deze reorganisatie ook een bijdrage leveren aan een meer efficiënte en effectieve bedrijfsvoering. Het spreekt voor zich dat de OR het gehele proces kritisch maar constructief zal blijven volgen en waar nodig hinderlijk op eventuele procedurele hiaten zal wijzen. Vervolg Het voorgaande in ogenschouw genomen, neemt de OR zich voor de komende tijd meer formele standpunten in te nemen en meer op formele procedures in te zetten. Zo vinden wij de gang van zaken bij boventalligheid, zelfs de vaststelling daarvan, tot nu toe van weinig transparantie getuigen. Hoewel de omstandigheden nijpend zijn mag dat geen reden zijn om wettelijke rechten van de personeelsvertegenwoordiging ter zijde te schuiven. Adviezen kunnen niet voor kennisgeving aangenomen worden, er dient op te worden ingegaan. Maatregelen kunnen niet ingezet worden als niet tijdig en volgens de regels instemming wordt gevraagd. Goed en tijdig overleg met de OR kan voorkomen dat de bedrijfscommissie ingeschakeld moet worden. Paul Dries Voorzitter Ondernemingsraad
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 11
1.4
Verslag Studentenraad
De Studentenraad – met zes leden – is op 14 februari 2012 geïnstalleerd tijdens de Zadkine onderwijsconferentie in Rotterdam. De raad begon met een introductiecursus van de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB). In de beginperiode hebben de leden kennis gemaakt met diverse mensen binnen Zadkine. De leden zijn o.a. uitgenodigd voor een debat over excellent onderwijs. In dit debat bracht Max van Pelt, voorzitter van de Studentenraad, een APK voor leraren ter sprake. Door het vertrek van de voormalige voorzitter van het College van Bestuur raakte de aandacht voor de Studentenraad enigszins op de achtergrond. Het aantreden van Luc Verburgh bracht daarin verandering. Al voor de zomervakantie nodigde hij de leden uit voor een kennismakingsgesprek, waarin hij duidelijk maakte waarde te hechten aan de Studentenraad. De eerste officiële actie was de instemming met het Studentenstatuut. In het najaar hebben de eerste twee leden Zadkine en daarmee ook de Studentenraad verlaten in verband met het behalen van hun diploma. Aandachtspunt voor 2013 is de continuïteit binnen de Studentenraad. De leden zoeken versterking om samen op te komen voor de belangen van studenten binnen Zadkine. Max van Pelt en Hilal Asa Voorzitter en secretaris Studentenraad Zadkine
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 12
Hoofdstuk II
2.1
Doelstelling, beleid en structuur
Doelstelling
Missie Zadkine is een groot opleidingencentrum voor middelbaar beroepsonderwijs in Nederland. Wij leiden vakmensen op en bereiden studenten voor op een zelfstandige, actieve en perspectiefrijke positie in de maatschappij. Bij Zadkine staat de student centraal, maar net zo belangrijk zijn onze relaties en medewerkers. We trekken samen op met werkgevers, bedrijven en instellingen in de regio en begeleiden studenten naar werk. Visie Ontwikkelingen in de organisatie en in de omgeving van Zadkine hebben geleid tot een heroriëntatie van onze ambities. Ontwikkelingen zijn de toenemende aandacht voor arbeidsmarktrelevantie in het mbo door de economische crisis en het maatschappelijk debat, de financiële positie van Zadkine, het nieuwe inspectiekader, het landelijke actieplan Focus op Vakmanschap, en macrodoelmatigheid in de regio en de samenwerking met het Albeda College. Het gevolg daarvan is dat een strategietraject is gestart met als eerste resultaat een veranderagenda die op drie niveaus beschreven is. Het eerste niveau zijn de strategische uitgangspunten, het tweede niveau de transformatiethema’s en het derde niveau de projectmatige initiatieven als uitwerking van de transformatiethema’s. Onze ambities hebben we als volgt verwoord in strategische uitgangspunten: Wij zijn een school met toonaangevende middelbare beroepsopleidingen en hebben ons georganiseerd in branches waar de markt om vraagt Wij garanderen de basiskwaliteit van ons onderwijs Wij hebben onderwijsteams die in een platte organisatie verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het onderwijs en het efficiënt afleveren van gediplomeerde studenten Wij bereiden studenten voor op economische zelfstandigheid of een vervolgopleiding in een adequate leeromgeving Wij hebben een gezonde financiële huishouding
2.2
Beleid
In 2012 hebben we de strategische uitgangspunten gekoppeld aan vijf transformatiethema’s: arbeidsmarktrelevantie, basiskwaliteit van onze school, platte en efficiënte organisatie, moderne en efficiënte leer- en werkomgeving, financiële gezondheid. Elk thema is uitgewerkt in beleid en voor enkele zijn activiteiten in gang gezet. De belangrijkste zijn: het herontwerp van de organisatiestructuur, het verbeterplan om van Zadkine een financieel gezonde school te maken, een uitgebreide interne portfoliobeschrijving, een macrodoelmatigheidstraject in samenwerking met het Albeda College en een verdere aanscherping van kwaliteitszorg en examinering. In 2013 worden de activiteiten verder uitgebreid.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 13
2.3
Juridische en economische structuur
Juridische structuur Stichting Zadkine is juridisch eigenaar van Zadkine Contract Activiteiten B.V. en ValentineZ B.V. Zadkine Contract Activiteiten B.V. is op haar buurt weer eigenaar van ZCA B.V. Economische structuur Juridische structuur Stichting Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine
Zadkine Contract Activiteiten B.V.
ZCA B.V.
Stichting Zadkine Fonds
ValentineZ B.V.
Stichting Ossip Unlimited
Stichting Dutch Gemmological Institute
Stichting Stream Opleidingen
Economische structuur Naast de hierboven weergegeven juridische structuur is door overheersende zeggenschap de Stichting Zadkine economisch eigenaar van de volgende stichtingen die zeer beperkt in omvang zijn: Stichting Zadkine Fonds Stichting Ossip Unlimited Stichting Dutch Gemmological Institute Stichting Stream Opleidingen Stichting Rotterdamse ondernemersschool (ontbonden op juni 2013) De genoemde zeggenschap uit zich door personele verbindingen: bestuurders van Zadkine hebben een meerderheid aan stemrecht in het bestuur van genoemde stichtingen. Tot slot heeft Stichting Zadkine voor 50% zeggenschap over de Vereniging van Eigenaren Technikon.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 14
2.4
Organisatorische structuur
Zadkine is het verslagjaar gestart met de volgende organisatiestructuur:
In 2012 hebben we in het kader van de reorganisatie een aantal specials gestopt (Cultdock en SEC) en hebben we de afbouw van een aantal andere specials in gang gezet (ValentineZ, ZCA en Educatie). Vervolgens hebben we de ontwikkeling naar een branchegerichte clusterstructuur in gang gezet waarmee we onze herziene ambities beter waar kunnen maken. Vanaf augustus 2013 zal Zadkine georganiseerd zijn in negen clusters/branches. Deze indeling sluit aan bij de landelijke indeling in domeinen, draagt bij aan interne en externe herkenbaarheid, levert een goede ‘span of control’ op en creëert samenhang en efficiëntie in activiteiten.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 15
2.5
Onderwijsaanbod
Zadkine verzorgt mbo-opleidingen variërend van niveau 1 tot en met 4. In totaal bieden we 304 opleidingen aan waarmee studenten kwalificaties behalen waarna studenten een start kunnen maken op de arbeidsmarkt of waarmee instromen in een vervolgopleiding. Aantal studenten regulier mbo-niveau 1 tot en met 4: 1 Aantal studenten Per 1 februari 2012 Per 1 oktober 2012 Per 1 februari 2013 Verhouding BOL/BBL (1 feb. 2013) BOL/dtBOL BBL BOL/dtBOL (in %) BBL (in%) Aantal studenten naar opleiding (1 feb 2013) AKA Ambacht Economie en administratie Gezondheid Handel en ondernemerschap Horeca en bakkerij Informatie en communicatietechnologie Thuishaventechniek Toerisme en recreatie Transport, scheepvaart en logistiek Uiterlijke verzorging Veiligheid Eindtotaal
Niveau 2
3
4
Totaal
626 644 748
4.673 4.227 4.249
5.292 4.749 4.674
7.401 8.056 7.978
17.992 17.676 17.649
711 37 95,1% 4,9%
3.023 1.226 71,1% 28,9%
3.459 1.215 74,0% 26,0%
7.110 868 89,1% 10,9%
14.303 3.346 81,0% 19,0%
160 841 1.204 391 183 153 816 157 108 512 149 4.674
376 1.485 2.851 627 440 531 1.172 342 69 85
594
63 8 19 39 25
748
610 689 258 347 209 1.263 201 238 434 4.249
7.978
594 536 2.936 4.807 1.284 989 893 3.290 499 403 835 583 17.649
Specials Naast de reguliere opleidingen verzorgt Zadkine enkele specials, zoals het tweedekansonderwijs VAVO (samen met het Albeda College), een mbo avondschool met verschillende opleidingsprofielen en de Vakschool Schoonhoven voor o.a. goud- en zilversmeden. Leerwerklandschappen Samen met bedrijven en instellingen realiseert Zadkine leerwerklandschappen. Hierin kunnen onze studenten met een grote mate van eigen verantwoordelijkheid praktijkervaring opdoen. In 2012 gaat het om de volgende leerwerklandschappen: Sparta, Erasmus MC, SS Rotterdam en Rotterdam The Hague Airport.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 16
Educatie Zadkine Educatie is een organisatieonderdeel dat zich richt op volwassenen en jongeren in de regio Rijnmond. We bieden hier laaggeschoolde deelnemers opleidingen waarmee zij met succes actief kunnen deelnemen aan de maatschappij, een vervolgopleiding kunnen volgen of werk kunnen vinden. Het gaat om inburgeringsopleidingen, opleidingen voor anderstaligen, opleidingen voor Nederlandstaligen en maatwerktrajecten. Deze werden in afnemende mate ingekocht door gemeenten. Vak- en topscholen De vakscholen richten zich op jongeren die al weten voor welk beroep ze willen worden opgeleid. De leerlingen starten bij de onderbouw van het vmbo-onderwijs. De opleiding tot mbo niveau 2 duurt bij voorkeur vijf jaar. De topscholen willen studenten met talent en een hoger ambitieniveau toeleiden naar een zogenoemd associate degree op hbo-niveau. Deze opleidingen zijn ondergebracht in de Rotterdam Academy, waarin Zadkine, het Albeda College en de Hogeschool Rotterdam samenwerken. De Rotterdam Academy telde acht opleidingen en circa 450 studenten. Toekomst Bij het herontwerp van Zadkine wordt nadrukkelijk en structureel gekeken naar het opleidingenaanbod. Het reguliere onderwijs is daarbij leidend. Zadkine wil dit meer afstemmen op de arbeidsmarkt en het aanbod van de andere mbo-instellingen in de regio. In het kader van macrodoelmatigheid denken Zadkine en het Albeda College samen na over een doelmatiger aanbod, afgestemd op de arbeidsmarkt. Voor 2013 heeft dit al geleid tot aanpassingen in het portfolio.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 17
Hoofdstuk III 3.1
Onderwijs
Speerpunten en realisatie
Impuls voor techniek In 2012 heeft de samenwerking tussen Zadkine en het Albeda College voor wat betreft techniekopleidingen een impuls gekregen, een actie waar door het bedrijfsleven al lang naar werd uitgekeken. Automotive behaalde in samenwerking met mbo, hbo en Innovam de classificatie “Centre of Innovation”. Begin 2012 is deze samenwerking geconsolideerd in de coöperatie CIVOM. Eind 2012 gevolgd door het Centrum voor Innovatief Vakmanschap voor de Maintenance- en Procesindustrie. Daarnaast werd eind 2012 door het Albeda College en Zadkine in samenwerking met 10 VO scholen een programma gestart gericht op doelmatigheid van het opleidingenaanbod, professionalisering van techniekdocenten en onderwijsleiders alsmede voorlichting. Startcollege Het in 2011 opgerichte Startcollege biedt AKA- en niveau 1 opleidingen aan. Deze kwalificatie moet toeleiden naar werk of een vervolgopleiding op niveau 2. In samenwerking met het Albeda College is het Startcollege in 2012 verder uitgebouwd. Zo is onder andere een impuls gegeven aan de realisatie van stageplaatsen en is het begeleidingsconcept verder uitgewerkt. Sport en cultuur Zadkine heeft studenten geruime tijd extra sport en cultuur aangeboden. Hoewel de programma’s aantrekkelijk waren en voor een groot deel onderdeel uitmaakten van het onderwijsprogramma voor loopbaan en burgerschap, namen de inkomsten waaruit dit programma werd gefinancierd in 2012 zodanig af dat dit programma stopgezet moest worden. Taligheid Taligheid van onze studenten blijft een aandachtspunt, rekenvaardigheid verdient eveneens veel aandacht. De toetsresultaten van de instroom van 2012-2013 laten het volgende zien: 25% onder of op het wettelijk vastgestelde mbo-eindniveau ( 1F) voor lezen en luisteren, 30% onder of op 1F voor taalverzorging. Een lager percentage dan in 2011. Nog altijd zorgwekkend, maar vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde. De resultaten rekenen zijn lager, 50% scoort 1F of daaronder. Bij Nederlands is de ontwikkeling positief. Op niveau 2 en 3 hebben duizend studenten examen gedaan, daarvan scoorde een kwart onvoldoende. Aandachtspunten voor 2013 zijn een meer gerichte en planmatige aanpak, beroepsgericht Nederlands en studenten met een achterstand. Van de 418 studenten van niveau 2 die onlangs examen rekenen hebben gedaan, hebben 149 een voldoende gescoord, 192 een onvoldoende en 77 een vijf. Voor niveau 3 waren de resultaten iets beter. Van de 335 studenten hebben 185 een voldoende gehaald, 81 een onvoldoende en 69 een vijf. Geschoolde docenten, een realistische hoeveelheid lesuren en doordachte curricula beginnen bij rekenen voorzichtig resultaten op te leveren. Bij beroepen waar rekenen belangrijk is, wordt een realistische intake toegepast.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 18
3.2
Toelatingsbeleid
Zadkine hanteert de wettelijke toelatingsvereisten in haar toelatingsbeleid. De vmbo-scholen en Zadkine werken nauw samen om de aanmelding van vmbo-leerlingen zo vroeg mogelijk te laten plaatsvinden en deze aanmelding zo snel mogelijk af te handelen. De zomeropenstelling van de Studentenadministratie bij Zadkine, de verschillende mbo-punten in de vmbo-scholen en de Infoshop op een centrale plek in Rotterdam dragen daaraan bij. Eind 2012 is de procedure voor aanmelding nog verder aangescherpt. In deze procedure krijgt de student nog sneller duidelijkheid over toelating en plaatsing, zijn de rollen in het toelatingsbeleid aangescherpt en is een scherpe scheiding aangebracht tussen administratieve zaken en het onderwijskundige proces waardoor de onderwijsteams meer tijd en ruimte krijgen voor binding met de nieuwe studenten. Vooruitlopend op de maatregel uit Focus op Vakmanschap over de beëindiging van de drempelloze instroom, hanteert Zadkine dezelfde maatregel vanaf schooljaar 2013-2014.
3.3
Taal en rekenen
Zadkine is druk doende haar examinering en onderwijsprogramma’s op orde te brengen omtrent Nederlands en rekenen. Er ontstaat ook meer expertise (assessoren). Collega’s krijgen heldere taken (coaches regelen nulmetingen, coördinatoren schrijven leerlingen in voor examinering). Centraal worden bruikbare handvatten geboden (Zadkine-examenformats). Het Taal en Reken Centrum (TRC) assisteerde hierbij en bood hulp waar nodig. In schooljaar 2012-2013 is de organisatie van bijlessen grotendeels ondergebracht bij de loc’s. Een kernteam is er voor de inhoud en voor speciale taken zoals remedial teaching. De speciale expertise zoals in het kernteam bijeengebracht blijft van belang om het taalbeleid op koers te houden en de loc’s te ondersteunen.
3.4
Beroepspraktijkvorming (BPV)
Om het BPV-proces in de nieuwe organisatievorm kwalitatief te verbeteren en daar waar mogelijk eenduidiger te organiseren, is al in 2009 een traject professionalisering van de BPV in gang gezet. Het in 2010 uitgevoerde onderzoek naar de BPV binnen Zadkine vormde daarvoor het vertrekpunt. De aanbevelingen van verschillende werkgroepen op basis van dat onderzoek zijn in 2011 vertaald naar concrete acties. Stand van zaken In 2012 zijn BPV-handboeken vastgesteld voor de domeinen die zijn gestart met de implementatie van OnStage (een digitaal systeem waarin de stappen in het BPV-proces vastgelegd en gemonitord worden). OnStage moet een actueel en volledig overzicht van de organisatie en het verloop van de BPV binnen Zadkine bieden. In 2012 zijn de pilots domeinen ICT, Food en Infra techniek verder uitgerold en is ook gestart met de domeinen Handel, (Af)Bouw, Procestechniek en Logistiek. Na het opstellen van de handboeken zorgt het projectteam OnStage voor draagvlaksessies in de teams en worden de gebruikers geschoold. In 2012 zijn daartoe ook handleidingen ontwikkeld. Elk domein kent een zogenaamde key-user die als aanspreekpunt voor het projectteam en de gebruikers fungeert. Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 19
Per domein is een BPV-adviseur aangewezen, die als aanspreekpunt voor het domein fungeert maar die ook het domein vertegenwoordigt in het BPV-platform, het Zadkinebrede platform voor kennisdeling en onderlinge afstemming op het gebied van BPV. Een werkgroep onder regie van een stuurgroep OnStage begeleidt de pilots. In 2013 zal OnStage binnen alle domeinen gebruikt (gaan) worden en is dan ingebed in de staande organisatie. Door de verslechterende economische situatie bleek het ook in 2012 moeilijker voor de studenten een geschikte stageplaats te vinden. Met behulp van de eigen BPV-bureaus, het Jongerenpunt, het Stage Service Punt (SSP) en eigen leerbedrijven heeft Zadkine getracht om ook moeilijk plaatsbare studenten aan een geschikte stageplaats te helpen, wat in de meeste gevallen is gelukt. Het vervallen van financiering uit stageboxgelden leidt er toe dat in 2013 het SSP, onder regie van het Albeda College en Zadkine, in een andere vorm zal worden voortgezet. Daarnaast wordt ook de bestaande samenwerking met de gezamenlijke kenniscentra, gemeente en het werkgeversservicepunt benut om de groeiende stageproblematiek het hoofd te bieden. In 2012 werd wederom een succesvolle BBL informatiemarkt georganiseerd. Ongeveer 25 werkgevers deden mee en ruim 200 potentiële werknemers/studenten bezochten deze markt. Uit onderzoek onder de deelnemers blijkt de markt in een behoefte te voorzien. Studenten gaan nadenken over een andere beroepskeuze of een stage- of leerplaats.
3.5
Examinering
Stand van zaken In 2012 is de afstemming centraal-decentraal over kwaliteit en kwaliteitsverbetering verder geïntensiveerd. Belangrijke bouwstenen voor duurzame kwaliteitszorg zijn aanwezig en worden door Zadkine doorontwikkeld naar een geharmoniseerd, op onderdelen gestandaardiseerd en geborgd systeem van examenkwaliteit. Er zijn organisatiebrede kaders vastgelegd in de vorm van uitgangspunten en een examenreglement. Het Handboek Examinering is na evaluatie en consultatie van betrokkenen geactualiseerd. De in 2011 ingezette projecten voor de voorbereiding en implementatie van centrale examinering (COE-project) en voor een organisatiebreed digitaal systeem voor het beheer van summatieve resultaten, zijn in 2012 gecontinueerd. Het COE-project is van meet af aan breed ingezet met het oogmerk voor zoveel mogelijk studenten de afname van de centraal ontwikkelde taal- en rekenexamens te beproeven. De eerste grootschalige afname (ruim 3.000 studenten per afnameperiode) is zonder grote problemen verlopen. Het project 'summatief resultatenbeheer' heeft in 2012 enige vertraging opgelopen, omdat het overgangsproces van locatiespecifieke vormen/systemen naar één breed toe te passen systeem complex is. Toekomst In verband met de in 2012 beschikbaar gestelde speciale gelden voor professionalisering, is een instellingsbreed plan ingediend, waarin examineringsrollen centraal staan. Een speciaal traject in dat kader is een training voor examencommissieleden (voor 2013 gepland) met accenten op procesmanagement en toezicht.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 20
Naast de inzet op professionalisering als borgingsaspect van kwaliteit, zal het proces van instellingsbrede harmonisering en standaardisering onverminderd worden voortgezet. Zo zullen de formats voor instellingsexamens van talen op basis van evaluatie-uitkomsten verbeterd worden. Met name wat betreft de beoordelingssystematiek en cesuur. Op teamniveau zullen de verbetertrajecten n.a.v. de uitgevoerde audits en de zelfevaluatie gemonitord worden op realisatie van basiskwaliteit. Synchroon met de ontwikkeling van reorganisatiescenario’s bij Zadkine zal bepaald gaan worden welke examineringstaken en –rollen op welke wijze geborgd moeten zijn.
3.6
Zorg, begeleiding en voortijdig schoolverlaten
Het Studentenplein biedt begeleiding en zorg op maat, voor de studenten en potentiële studenten in het proces van in-, door- en uitstroom. De interne en externe hulpverleners dragen bij aan het voorkomen van schooluitval door knelpunten aan te pakken die van negatieve invloed zijn op de loopbaan van de student. Instroom De Infoshop is het centraal inloopcentrum voor (potentiële) studenten voor allerhande vragen over het volgen van een opleiding al dan niet in combinatie met werk. De service- en dienstverlening van de Infoshop is enerzijds gericht op het geven van de juiste informatie en antwoorden op de vragen van bezoekers. Anderzijds verleent de Infoshop ondersteuning bij jongeren die willen instromen. Dit gebeurt door de inzet van loopbaanadviseurs. Zij zorgen voor een oriëntatie op opleiding of werk en ondersteunen bij het aanmelden voor de opleiding naar keuze. In de zomer van 2012 verwelkomde de infoshop zijn 10.000-ste bezoeker sinds de opening in 2009. De taken van de 25 mbo-punten die in 2012 actief waren werden in de loop van het jaar overgeheveld naar schoolloopbaanteams. In deze teams zitten loopbaanbegeleiders, zorgcoördinatoren en decanen van het VMBO, Albeda College en Zadkine. Zij hebben de opdracht studenten die om wat voor reden dan ook zorg nodig hebben te begeleiden, te volgen in de overstap naar het mbo tot het punt dat een startkwalificatie is behaald of een start kan worden gemaakt met een loopbaan. Zij organiseren de warme overdracht, monitoren de student en worden ingezet op het moment dat een student dreigt uit te vallen. Doorstroom Verzuimaanpak Alle onderwijsteams maken gebruik van WebUntis bij de aanwezigheidsregistratie. In samenwerking met de gemeente Rotterdam is actie gezet op het tijdig en volledig melden van ongeoorloofd verzuim. Alles gericht op het verhogen van de aanwezigheid op school en daarmee op het vergroten van de kans op het halen van een startkwalificatie. Zorg- en begeleidingsstructuur Multidisciplinaire teams bieden in samenwerking en samenhang begeleiding aan (potentiële) studenten van Zadkine. De uitgangspunten voor de begeleidingsstructuur zijn: Korte lijnen, snelle acties; Instrumenten die werken; Voorkomen is beter dan genezen. Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 21
Door studenten op maat te begeleiden worden zoveel mogelijk blokkades voor het volgen van de studieloopbaan opgelost. Het team bestaande uit loopbaanbegeleiders, zorgcoördinatoren, schoolmaatschappelijk werkers, gedragstrainers en -wetenschappers, biedt in intensieve samenwerking met de onderwijsteams integrale dienstverlening waarin oplossingsgerichte begeleiding studenten op school of op stage houdt. De inzet van externe hulpverlening zoals de psychiatrisch verpleegkundige, de leerplichtambtenaar, de sociaal verpleegkundige, de verslavingsdeskundige vraagt om een stevige zorgcoördinatie. De samenwerking met de externe partners vindt plaats in de zorgafstemmingteams, de zogenaamde ZAT’s. Voor de inkoop van zorg wordt samen gewerkt met de GGD. In 2012 is een nieuw instrument geïntroduceerd. In het kader van het VSV-beleid is een 'stoplichtlijst' ontwikkeld. Hierop staat iedere student zonder startkwalificatie gecodeerd. Groen, oranje en rood. Groen betekent blijft in opleiding, gaat goed. Oranje betekent de opleiding of de student twijfelen over voortgang van de opleiding. Rood betekent is al uitgestroomd of gaat uitstromen. De stoplichtlijsten zullen in 2013 worden opgenomen in het managementinformatiesysteem ZICMIS. Risicostudenten worden door het Studentenplein begeleid. Studentenplein en onderwijsteams buigen zich samen over wat ze voor de student of met de student kunnen doen en wat de student zelf kan doen om op de juiste plek te blijven of te komen. Uitstroom Voortijdige schoolverlaters Het voorkomen van uitstroom zonder startkwalificatie vergt een grote inspanning van de gehele organisatie. Zorgcoördinatoren werken met het onderwijs, de medewerkers van het Studentenplein en de ZAT-leden aan een gezamenlijke aanpak. Onderwijs dat kansen biedt, begeleiding met een oplossingsgerichte aanpak en empowerment van de student zijn daarbij de uitgangspunten. Op het voorkomen van verzuimaanpak wordt stevig ingezet. Omdat op alle locaties wordt gewerkt aan de 100% meldingsplicht is het aantal meldingen enorm gestegen. De samenwerking met leerplicht en jongerenloket is versterkt door afstemming van werkprocessen en werkafspraken en de aanwezigheid van leerplichtplusambtenaren op enkele locaties. Het resultaat is een langzame maar gestage daling van het VSV-cijfer. Zomeroffensief In de zomer van 2012 is het zomeroffensief, samen met de gemeente, uitgevoerd. De doelgroep van het Zomeroffensief bestond uit de volgende subgroepen: 1) Studenten, die door de teamleiders van de opleidingen bij de loopbaanbegeleiders van het Studentenplein zijn aangemeld voor studiekeuzebegeleiding omdat de kans groot of het al zeker was dat ze de huidige opleiding niet konden vervolgen. 2) VSV-ers die op de DUO-lijsten voorkwamen in de maanden april, mei, juni met één van de uitschrijfredenen: deelnemer zoekt werk/gaat werken, onvindbaar/onbereikbaar, reden onbekend en doorverwezen naar Jongerenloket. 3) Studenten die in juli zijn uitgeschreven met dezelfde genoemde uitstroomreden als hierboven. In totaal ging het om 284 meldingen waarvan in dit eerste jaar in 41 procent van de gevallen VSV kon worden voorkomen. Door voortgang en loopbaan van de student te monitoren, daar waar nodig additionele begeleiding te bieden en indien nodig en mogelijk studenten te herplaatsen, is het VSVcijfer in 2012 wederom gedaald van 11,5% in schooljaar 2009/2010 naar 10,9% in schooljaar 201/2011 naar 10% in schooljaar 2011/2012. Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 22
3.7
Jaarresultaat en diplomaresultaat
Voor het berekenen van het jaar- en diplomaresultaat is een nieuwe methodiek gehanteerd. De cijfers die intern gebruikt worden komen op deze manier dichter bij de cijfers die de inspectie hanteert. Onderwijsrendement 2011/2012
Totaal 2011/2012
Totaal 2010/2011
69,37% 67,30%
51,56%
58,45%
64,53% 64,20%
60,40%
60,24%
I
II
III
IV
Diplomaresultaat 2011/2012 Inspectienorm
34,38% 45,10%
47,63% 45,20%
63,67% 67,30%
Jaarresultaat 2011/2012 Inspectienorm
64,69% 60,70%
53,30% 56,50%
61,90% 65,30%
3.8
Tevredenheid studenten
Studenten zijn de ‘consumenten’ van ons onderwijs. Zij kunnen uit de eerste hand informatie geven over hoe het onderwijs wordt ontvangen en ervaren. Stand van zaken Voor de vierde achtereenvolgende keer is door middel van een eigen digitale enquête aan studenten gevraagd hun oordeel te geven over het onderwijs van Zadkine. Gemiddeld genomen geven de studenten ons een 6,2. Studenten zijn minder tevreden over het gebruik van tijd in de opleiding (o.a. lesuitval, volgen van het rooster) en de (onderwijs)voorzieningen, zoals computers, lokalen en kantine. Studenten zijn meer tevreden over de BPV inclusief de begeleiding en de gang van zaken rondom toetsing en examinering. Dit jaar zijn de resultaten op teamniveau gerapporteerd en teruggekoppeld. Teams kunnen deze analyseren en verder onderzoek doen, bijvoorbeeld in panelgesprekken. Het Onderwijsplein biedt zonodig ondersteuning. Van ruim een kwart van onze studenten kregen we antwoord op ons tevredenheidonderzoek. Hoewel dit percentage hoger kan, levert het over het algemeen een voldoende betrouwbaar beeld op van wat studenten van het gegeven onderwijs vinden. Toekomst Van 2008 t/m 2012 heeft Zadkine via een zelf ontwikkelde enquête de tevredenheid van de studenten gemeten. De volgende meting zal echter via de landelijke JOB-monitor plaatsvinden. Het voordeel van deelname hieraan is de vergelijking die gemaakt kan worden met andere MBO-scholen. Qua vragen verschillen de JOB-monitor en onze eigen enquête niet veel van elkaar zodat trends in de tijd ook zichtbaar zullen blijven. Verder gaat Zadkine onderzoeken hoe ook alumni actief kunnen worden bevraagd.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 23
3.9
Kwaliteitszorg
Zadkine gaat er vanuit dat kwaliteitszorg van ‘iedereen’ is en dat iedere medewerker erop gericht is de activiteiten binnen zijn of haar verantwoordelijkheid zo goed mogelijk te doen. Het kwaliteitszorgsysteem is er voor bedoeld de resultaten daarvan zichtbaar te maken en aan te geven waar verbetering noodzakelijk is. De aansturing van kwaliteit ligt dan ook bij het lijnmanagement. De verantwoordelijkheid voor het opzetten en onderhouden van het kwaliteitszorgsysteem ligt bij de ondersteunende diensten (onder meer Onderwijsplein en Financiën, Planning & Control). Stand van zaken Zadkine kent een nieuw systeem van kwaliteitszorg. Dit systeem is in de loop van 2012 opgezet en geïmplementeerd. Het omvat drie lijnen: 1. Kwaliteitsborging Onderwijsteams vullen jaarlijks een zelfevaluatie in. De grondslag voor deze zelfevaluatie wordt gevormd door het inspectiekader. Op basis van deze evaluatie worden teamjaarplannen gemaakt of worden deze bijgesteld. Dezelfde systematiek wordt op domeinen LOC-niveau gevolgd. Instrumenten sluiten op elkaar aan en hebben hun plek in de PDCAcyclus die consequent wordt doorlopen. 2. Tevredenheid Het gaat om metingen naar de waardering van het onderwijs. Zadkine enquêteert alle betrokkenen: studenten, docenten, ondersteunend personeel en bedrijven. Het handelen van medewerkers en de resultaten daarvan worden zo systematisch in beeld gebracht. 3. Audits Extra controles op de beheersing van de organisatie en het signaleren van verbeterpunten. Het bestuur en het management zijn hierdoor in staat doordachte en structurele maatregelen te nemen. Een auditor voert de audits uit en geeft gevraagd en ongevraagd adviezen. Deze derde kwaliteitslijn is te zien als een extra kwaliteitscontrole binnen de gehele systematiek. Daarnaast heeft Zadkine de afgelopen jaren geïnvesteerd in de infrastructuur die nodig is voor de ontwikkeling van een volwassen kwaliteitssystematiek. Toekomst In 2013 zal de beschreven systematiek verder worden ontwikkeld. Afstemming van de werkwijze binnen de organisatie is belangrijk net als het goed op elkaar aan laten aansluiten van de verschillende stappen van de PDCA-cyclus. Tevens worden er kritische prestatie indicatoren (KPI’s) benoemd, zodat op ieder niveau van de organisatie duidelijk wordt waar Zadkine naar streeft en hoe er wordt gepresteerd.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 24
3.10 Veiligheid Integrale Veiligheid Op het gebied van integrale veiligheid zijn de kerntaken binnen Zadkine belegd bij een gespecialiseerd team binnen het facilitair bedrijf. Medio 2012 is het onderdeel risico-inventarisatie en risico-evaluatie van het Arboteam toegevoegd aan het team Integrale Veiligheid. Veiligheidsplan Zadkine Medio 2012 is een veiligheidsplan (met onder andere veiligheidsprocedures en -protocollen) vastgesteld en geïmplementeerd. Alle documenten zijn beschikbaar op mijn.zadkine.nl. Bedrijfshulpverlening Door de verhuizingen in de zomervakantie van 2012 is het aanpassen van de bedrijfshulpverlening op de locaties noodzakelijk. Punten als het op orde krijgen van de bedrijfshulpverleningsteams, het intern instrueren van het personeel en studenten en het aanleveren van de juiste hulpmiddelen krijgen alle aandacht van het facilitair bedrijf. Veiligheidscertificering De gemeente Rotterdam initieerde in 2012 in navolging van het primair en voortgezet onderwijs het traject ‘Veilig op School’ voor het MBO. De locaties van Zadkine Centrum en Oost startten met de voorbereidingen voor het behalen van het certificaat ‘Veilige School’. In 2013 volgen de andere locaties. Machineveiligheid Het actieplan om te komen tot veilige (elektrische) arbeidsmiddelen is in werking gesteld. Het facilitair bedrijf zorgt voor het laten inspecteren en keuren van alle elektrische machines en installaties, waarbij toegewerkt wordt naar een cyclisch proces. Er zijn veiligheids(instructie)kaarten ontwikkeld en beschikbaar gesteld aan het onderwijs. Het facilitair bedrijf monitort het traject. Beveiliging In 2012 is gestart met de uitvoering van het plan minder externe beveiligers in te zetten. In het kielzog van deze actie is eind 2012 gestart met het opleiden van de facilitair medewerkers van Zadkine tot pedagogisch toezichthouder. Hiermee wordt bewerkstelligd dat toezichthoudende taken op een verantwoorde manier kunnen worden overgenomen. Incidentenmonitor Onder beheer van het team Integrale Veiligheid is een instrument ontwikkeld, waarmee op een laagdrempelige en eenvoudige wijze door alle medewerkers van Zadkine incidenten kunnen worden gemeld. 2012 was het eerste volledige kalenderjaar waarin de incidentenmonitor werd ingezet. In totaal werden 377 incidenten gemeld. Standaard worden de leidinggevenden van incidenten op de hoogte gesteld. Dit om zorg te dragen voor afdoende opvolging en afhandeling, hetgeen in 2012 in haast alle gevallen is gebeurd. Integrale Veiligheid ondersteunt hierin. Tevens licht zij het College van Bestuur, het betrokken directieteam en eventuele experts in. Nazorg van gedupeerden of slachtoffers krijgt sinds 2012 meer nadrukkelijk aandacht.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 25
Ook aan preventie wordt gewerkt. Het reduceren van de inzet van extern beveiligingspersoneel noopte tot het opwaarderen van de toezichtvaardigheden van het facilitair personeel. Begin 2012 is deze groep medewerkers opgeleid tot pedagogisch toezichthouder. Daar waar sprake is van een vergroot onveiligheidsgevoel onder personeel en studenten wordt aangestuurd op verbetering van de situatie. Scholing en instructie (hoe om te gaan met…), het aanscherpen van de gedragscultuur, het verhogen van de toezichtgraad en het opwaarderen van (communicatie)middelen zijn hierbij van belang.
3.11 Onderzoek en innovatie Onderzoek en innovatie In 2012 hebben onderzoekers van het Kohnstamm Instituut op verzoek van Zadkine onderzoek gedaan naar specifieke competenties voor het lesgeven aan studenten van mbo-niveau 1 en 2. In hun eindrapport schetsen ze de belangrijkste competentiedomeinen, subcompetenties en persoonseigenschappen voor docenten die lesgeven aan deze studenten. In het kader van de reorganisatie heeft Zadkine de onderzoeksfaciliteit in 2012 afgebouwd. Zo is de multidisciplinaire innovatiecommissie beëindigd en werden innovatietaken overgedragen aan de programmamanagers, die inhoudelijk verantwoordelijk zijn voor de opleidingen binnen een bepaald domein. Door een onderzoek van een HRO-student werd de innovatiekracht van Zadkine in kaart gebracht.
3.12 Klachten, bezwaar en beroep In 2012 heeft de klachtencoördinator zijn/haar rol verder kunnen aanscherpen en verbeteren. Op de locaties van Zadkine is de zichtbaarheid van de aanwezigheid van deze functionaris vergroot waardoor de drempel voor studenten en ouders/verzorgers lager geworden is. Belangrijkste uitgangspunt hierbij is met elkaar in gesprek komen en klachten bespreekbaar maken en in gezamenlijkheid naar oplossingen te zoeken. Klachten In 2012 zijn er zo’n 130 klachten binnengekomen. De aard van de klachten was zeer divers: organisatorisch, bejegening, studievoortgang/studieresultaten, examens. Alle klachten zijn geregistreerd en begeleid (zowel centraal als decentraal) naar de juiste verantwoordelijke voor het afhandelen van de klacht. Deze taken en het verdere monitoren van de klacht, binnen de geldende procedures behorend bij de klachtenregeling van Zadkine, zijn uitgevoerd door de klachtencoördinatoren op de loc’s. Bezwaar De klachtenregeling heeft als vervolgstap een bezwaarprocedure, waarbij bezwaren en beroepszaken inzake seksuele intimidatie, discriminatie, agressie of geweld worden verwezen naar een externe landelijke Klachtencommissie. In 2012 hebben de bezwarencommissies per loc verder vorm gekregen. Op de loc’s zijn ingediende bezwaren intern afgehandeld, d.w.z. zonder tussenkomst van de centrale klachtencoördinator.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 26
Beroep De mogelijkheid van beroep na beslissing op bezwaarniveau wordt uitgevoerd door de Beroepscommissie deelnemers Zadkine. De Commissie bestaat uit zowel interne als externe leden (voorzitter en plaatsvervangend voorzitter zijn extern zoals de Wet Educatie en Beroepsonderwijs voorschrijft). In 2012 is na vijf bezwaren beroep aangetekend. Hiervan volgt anoniem een korte beschrijving (zie kader). 1.
2.
3.
4.
5.
Uitschrijving opleiding en het weigeren van een diploma. De Commissie was na onderzoek en horen van mening dat de opleiding juist en zorgvuldig had gehandeld. Het beroep werd ongegrond verklaard op alle punten. Verzoek tot nietig verklaren van de beslissing van de Examencommissie VAVO niet te mogen deelnemen aan examen en verzoek tot andere sanctie voor het overtreden van de regels. De Commissie oordeelde dat het beroep ongegrond is en handhaaft het besluit van de school. Student tekent beroep aan tegen 6 extra maanden stagelopen (stage-uren). Deze zaak is niet ontvankelijk verklaard daar de student het beroepschrift na verzoek niet heeft aangevuld/onderbouwd. Student tekent beroep aan tegen besluit van de Examencommissie m.b.t. onvoldoende beoordeling van vier werkstukken. Commissie acht het beroep ongegrond. De Examencommissie heeft volgens de Commissie juist gehandeld. Niet verlenen van vrijstelling in het kader van het verzilveren van een EVC-traject. De Commissie was van mening dat de opleiding een eigen beoordelingsbevoegdheid heeft en dat zij terecht geen vrijstelling heeft verleend voor de drie werkprocessen.
3.13 Klokkenluidersregeling In januari 2009 is de code ‘Goed bestuur in de bve sector’ vastgesteld door de leden van de MBO Raad en het Platform raden van toezicht mbo-instellingen. De code heeft betrekking op verschillende elementen van goed bestuur die ook zijn geregeld in de Wet Educatie en Beroepsonderwijs. De klokkenluidersregeling maakt deel uit van deze code. Zadkine heeft een klokkenluidersregeling versie d.d. juni 2009. De regeling bevat tevens een meldingsformulier. De klokkenluidersregeling en het meldingsformulier staan vermeld op de website van Zadkine. www.zadkine.nl/Zadkine/Zadkine/Bestuur/Klokkenluidersregeling. Er zijn in 2012 geen meldingen binnengekomen.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 27
Hoofdstuk IV Zadkine en omgeving
4.1
Samenwerking met onderwijsinstellingen
Zadkine werkt met een groot aantal vmbo-, mbo- en hbo-instellingen in de regio samen in de ontwikkeling van specifieke opleidingstrajecten, de ontwikkeling van doorlopende leerlijnen en de ontwikkeling van kennis- en expertisecentra. VM2-trajecten VM2-trajecten zijn verkorte trajecten vmbo-mbo waarbij de leerling een mbo-diploma op niveau 2 behaalt. Zadkine werkt samen met vmbo scholen in de regio Rijnmond in VM2 trajecten binnen de opleidingen Sport en Bewegen, Beveiliging, Handel en Administratie, Zorg, Techniek en Horeca. In november 2012 hebben Zadkine en Carré College de Vakschool Zorg geopend in het centrum van Rotterdam. De VM2-trajecten halen de doelstelling om uitval te verminderen en meer jongeren aan een startkwalificatie te helpen. De doorstroom naar niveau 3 van het mbo blijft lastig en dat geldt ook voor het organiseren van de inhoudelijke uitwisseling tussen vmbo en mbo. In 2013 wordt de ontwikkeling van de VM2-trajecten opnieuw bekeken. Centrum voor Innovatief Vakmanschap Onderhoud in Mobiliteit (CIVOM) Het CIVOM onderhoudt nauwe banden met werkgevers in de mobiliteitssector, houdt zich op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en implementeert deze informatie in de reguliere opleidingen en up-to-date bijscholingstrainingen voor de studenten en medewerkers van bedrijven. In het CIVOM participeren Zadkine, Albeda College, Hogeschool Rotterdam, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en een groot aantal bedrijven en kennisinstellingen. Per 1 augustus 2012 heeft het CIVOM een eigen onderwijsteam en een examenbureau. In het bestuur wordt nu gesproken over positiebepaling, governance, verdienmodellen, statuten en bestuursstructuur. De organisatie kent zeven programmaraden die afhankelijk van de economische ontwikkeling opereren. In het team wordt gewerkt aan het samenvoegen van onderliggende ict-componenten, is lesmateriaal geactualiseerd voor personenwagens, tractoren en mobiele werktuigen en is, in samenwerking met ook Da Vinci College, ROC Mondriaan en ID College een minor en daarmee een speciaal CIVOM-certificaat ontwikkeld voor doorstroom naar het hbo. Masterplan CGO Zuid-Holland In het Masterplan participeren de zes ROC's uit Zuid-Holland, vmbo-scholen, tientallen bedrijven, het opleidingsfonds OTIB, kenniscentrum Kenteq, InstallatieWerk ZH, werkgeversorganisatie Uneto-VNI en adviesbureau Batouwe. In het masterplan is samengewerkt aan een uniforme wijze van begeleiden, beoordelen en examineren van studenten in de technische installatiebranche. Alle deelnemende onderwijsinstellingen en bedrijven passen deze uniforme wijze inmiddels toe. Associate Degree Zadkine, het Albeda College en de Hogeschool Rotterdam werken gezamenlijk in de Rotterdam Academy aan de ontwikkeling van Associate Degrees (AD’s), tweejarige hbo-opleidingen. In het schooljaar 2011-2012 hebben 160 (voornamelijk mbo-) studenten voor een AD-traject gekozen. In het schooljaar 2012-2013 zijn dat er al 450. De Rotterdam Academy telt momenteel acht AD-opleidingen. Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 28
De school streeft naar een uitbreiding tot 1.500 studenten in 2015 en verwacht in samenspraak met het bedrijfsleven te kunnen groeien tot circa 15 opleidingen, die inspelen op de behoeften van de arbeidsmarkt. De samenwerkingspartners hebben begin 2013 de intentie uitgesproken om de Rotterdam Academy verder te ontwikkelen tot een school met een eigenstandige positie voor de Ad’s: het internationaal bekende niveau 5 zoals vastgesteld door de Europese Commissie.
4.2
Relatie met bedrijfsleven
Bij de vormgeving en uitvoering van het onderwijs werkte Zadkine nauw samen met het bedrijfsleven. Dit is dan ook de reden dat wij regelmatig met een gestandaardiseerde vragenlijst de tevredenheid van het bedrijfsleven meten. Stand van zaken In 2012 is voor de vierde keer een Zadkine-breed onderzoek uitgevoerd naar de tevredenheid van het bedrijfsleven. De gegevens werden verzameld op basis van een korte vragenlijst aan contactpersonen uit het betrokken bedrijfsleven. De respons is door de jaren heen nogal wisselend, dit jaar kwamen er 300 ingevulde (digitale) enquêtes terug. Over het algemeen is het bedrijfsleven tevreden over de samenwerking met Zadkine (de 70%-norm wordt gehaald). 80% van de geënquêteerden geeft expliciet aan vertrouwen te hebben in Zadkine. Men is het minst tevreden (56%) over de mate waarin Zadkine het bedrijfsleven informeert over de bijdrage die verwacht wordt in de examinering. Toekomst In 2013 voeren we opnieuw een bedrijfstevredenheidsonderzoek uit. Inzet is een hogere respons waardoor de informatie betrouwbaarder wordt en beter uit te splitsen is naar de verschillende domeinen. De verwachting is dat in 2014 een landelijke instrument dat door de MBO Raad wordt ontwikkeld kan worden gebruikt.
4.3
Onderwijsinspectie
Stand van zaken In 2012 heeft de onderwijsinspectie een aantal onderzoeken uitgevoerd, waaronder het onderzoek naar de staat van de Instelling. Staat van de instelling In september en oktober heeft de onderwijsinspectie een groot onderzoek gedaan naar de Staat van de Instelling. In dit onderzoek gaat het om de kwaliteit van het onderwijs in de hele instelling. Om daar een beeld van te krijgen, wordt gekeken naar vijf opleidingen. Daarnaast wordt ook gekeken naar allerlei instellingszaken, zoals kwaliteitszorg. Bij één van de vijf opleidingen is de onderwijstijd onderzocht, bij één opleiding het tijdig melden van de ongeoorloofde afwezigen. Tevens heeft een onderzoek naar arbeidsmarktrelevantie van de opleidingen Human Technology en Rail plaatsgevonden.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 29
Tot slot vonden tijdens het onderzoek naar de ‘Staat van de Instelling’ onderzoeken plaats naar de instellingsbrede kwaliteitszorg, diplomawaarde van één opleiding en heronderzoek naar de examinering van de opleiding Telefoniste-receptioniste. Het definitieve rapport komt in 2013 beschikbaar. Heronderzoek Modetechniek Begin 2012 heeft de onderwijsinspectie een heronderzoek gedaan bij de opleidingen Modetechniek, vanwege het niet voldoen aan de wettelijke vereisten (tijdigheid POK`s) en de lage rendementen. Conclusie van de Onderwijsinspectie is dat de opleiding nu wel aan de wettelijke vereisten voldoet. De rendementen zitten nog onder de norm. Derhalve zal in 2013 een vervolgonderzoek plaatsvinden. Telefoniste-receptioniste In september heeft de onderwijsinspectie een heronderzoek gedaan bij de opleiding Telefonistereceptioniste vanwege onvoldoende examenkwaliteit. Uit het heronderzoek is gebleken dat de opleiding nu wel aan de vereisten voldoet. Derhalve heeft de opleiding geen aangepast toezicht meer. Sport en Bewegen In september heeft de onderwijsinspectie een heronderzoek gedaan bij de opleidingen van het team Sport en Bewegen vanwege onvoldoende rendementen. Het is gebleken dat de rendementen nog steeds onvoldoende zijn. Derhalve vindt in 2013 een heronderzoek plaats. Autotechnicus In november heeft de onderwijsinspectie een heronderzoek gedaan bij de opleiding Autotechnicus vanwege onvoldoende rendementen en zwak onderwijs. Onderwijstijd Eind schooljaar 2011-2012 heeft de inspectie bij zes opleidingen een onderzoek gedaan naar de realisatie van de onderwijstijd. De opleidingen waren Mechatronica, Apothekersassistenten, Pedagogisch Werk, ICT-beheer, Assistent Mobiliteitsbranche en Sport en Bewegingsbegeleider. Alle opleidingen voldeden aan de wettelijke vereisten. Begin schooljaar 2012-2013 heeft de onderwijsinspectie gedurende het onderzoek naar de staat van de instelling de opleiding Maatschappelijke Zorg gecontroleerd op het behalen van de onderwijstijd 2011-2012. Uit dit onderzoek bleek dat een groot deel van de studenten uiteindelijk onvoldoende onderwijstijd aangeboden heeft gekregen. De opleiding kreeg een waarschuwing, een boete en een heronderzoek. Leerplicht Leerplicht Rotterdam heeft in opdracht van de onderwijsinspectie bij elf (clusters van) opleidingen van Zadkine onderzoek gedaan naar het tijdig melden van de ongeoorloofd afwezigen. Het is gebleken dat twee (clusters van opleidingen) in staat zijn geweest alle meldingen binnen de wettelijke termijnen te doen. De overige opleidingen hadden twee of meer meldingen die niet binnen de termijnen zijn gedaan. Alle negen opleidingen krijgen in 2013 een heronderzoek.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 30
Examinering Tijdens het onderzoek naar de staat van de instelling is bij 2 van de ruim 300 opleidingen vastgesteld dat de examenkwaliteit slecht was. De inspectie gaf hierbij aan dat kwaliteitsrisico’s vooral op opleidingsniveau liggen, op verschillende aspecten van examinering en dat het niet gaat om instellingsbrede problemen. Kernpunten in het inspectieoordeel over de onderzochte opleidingen zijn het onvoldoende consequent cyclisch werken, het onvoldoende planmatig en systematisch monitoren en het onvoldoende consistent sturen op kwaliteit. Toekomst In 2013 zal de onderwijsinspectie onderzoek doen en laten doen bij een vijftal opleidingen. Afgesproken is dat bij iedere opleiding voorafgaand aan het inspectiebezoek een interne audit wordt gehouden. De uitkomsten van de interne audits en de eigen analyses van deze opleidingen moeten verwerkt worden in een verbeterplan. Overigens vinden meer interne audits plaats dan bij de opleidingen die door de onderwijsinspectie zijn geselecteerd. Alle relevante stakeholders worden op de hoogte gebracht van de resultaten van de audits. Door steeds meer intervisie te plegen en het delen van best-practices moet in de toekomst dan ook sneller gereageerd worden op geconstateerde tekortkomingen. Uiteindelijk doel is vanzelfsprekend dat tekortkomingen reeds opgelost zijn voordat een in- of externe audit plaatsvindt.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 31
Hoofdstuk V
5.1
Medewerkers
Ontwikkelingen HRM
Hoewel de plannen voor 2012 met betrekking tot de implementatie van de HRM-visie duidelijk waren, is door de grote reorganisatie op dit gebied nog maar beperkt vooruitgang geboekt. Teams veranderden van samenstelling, werden opgeheven, moesten verhuizen naar andere locaties en gingen daarmee tot andere organisatie-eenheden behoren.
5.2
Reorganisatie 2012
Na het Transitieproces OBP 2011 volgde in 2012 een verdere afslanking van de organisatie. Met deze reorganisatie was uiteindelijk ruim 200 wtf gemoeid. Door de reorganisatie verdween voor een belangrijk deel de flexibele schil die in de voorgaande jaren was opgebouwd. Eind 2011 bedroeg de personele bezetting van Zadkine 1.688 wtf waarvan 1.554 wtf eigen personeel en 134 wtf ingehuurd personeel. Eind 2012 is dit terug gelopen naar 1.493 wtf, waarvan 1.353 wtf eigen personeel en 140 wtf ingehuurd personeel. Een daling van 195 wtf in 2012. Door de reorganisatie van 2012 is het aandeel jonge medewerkers afgenomen. Eind 2011 was ruim 17% nog jonger dan 35 jaar (inclusief ingehuurd personeel; excl. was dit 15%). Eind 2012 was dit slechts 14% incl. en minder dan 12% excl. ingehuurd personeel. Ondanks de vertrekbevorderende maatregelen uit het sociaalplan nam het aandeel medewerkers ouder dan 55 jaar verder toe, van 32% naar 34%. De gemiddelde leeftijd is gestegen van 46 jaar en 11 maanden naar 48 jaar.
5.3
Professionalisering management, onderwijspersoneel & HRM
In 2012 is een begin gemaakt met de uitvoering van het professionaliseringsplan MBO 2015. De pijlers van dit plan zijn: Professionalisering onderwijzend personeel, met de nadruk op meer onderwijstijd, betere examens en professionele docenten. Professionalisering management. HRM-beleid met de nadruk op het houden van ontwikkel-, beoordelingsgesprekken en het formuleren van opleidingsdoelen ten behoeve van bevoegdheid- en bekwaamheid, alsmede het ontwikkelen van de bekwaamheidsdossiers.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 32
5.4
Salarismix
Ten aanzien van de salarismix heeft, zoals blijkt uit onderstaande tabel, een procentuele verschuiving plaatsgevonden naar schaal LC en LD. (waar in onderstaande tabellen wordt gewerkt met percentages kunnen afrondingsverschillen voorkomen)
Moment
LA 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
LB 404,2 407,1 369,3 367,7 407,9 405,5 432,4 254,5 213,2 180,4
LC 449,8 438,8 411,2 399,5 393,4 390,7 367,4 458,4 440,6 382,4
Schaal LA LB LC LD LE
1-10-2008 0,0% 41,3% 46,0% 12,5% 0,1%
1-10-2011 0,0% 28,2% 58,2% 13,7% 0,0%
1-10-2012 0,0% 26,9% 57,0% 16,2% 0,0%
norm 0% 25% 65% 10% 0%
Totaal
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
okt. 2006 okt..2007 okt. 2008 mrt. 2009 okt. 2009 mrt. 2010 okt. 2010 mrt. 2011 okt. 2011 okt. 2012
LD 118,3 116,9 111,7 61,0 58,7 56,0 51,3 104,8 103,5 108,6
LE 2,1 1,5 1,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Overig 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
Totaal 974,4 964,3 893,2 828,3 860,0 852,2 851,2 817,6 757,3 671,3
5.5
Loopbaancentrum
De focus van de activiteiten van het loopbaancentrum is in 2012 verder verschoven naar gedwongen mobiliteit. Vrijwillige loopbaantrajecten werden afgemaakt, maar er werden geen nieuwe opgestart. De begeleidingscapaciteit is volledig ingezet op re-integratie na ziekte en op begeleiding van medewerkers wiens werkzaamheden en/of dienstverband op initiatief van de werkgever eindigden. Dit betrof nog een beperkt aantal trajecten die het gevolg waren van de transitie in 2011. De overige kwamen voort uit de reorganisatie van 2012. De capaciteit van het loopbaancentrum is in 2012 afgenomen. Dit betekende dat de mogelijkheden om (ex-)medewerkers te begeleiden werden beperkt. Prioriteit is gegeven aan de medewerkers die vanuit een vast contract ontslagen werden en tijdelijke medewerkers die zelf aangaven behoefte aan begeleiding te hebben. Er zijn geen trajecten uitbesteed. De trajecten duurden vaak relatief lang; op de huidige arbeidsmarkt komt men moeilijker aan het werk dan voorheen. Na een verdubbeling in 2011, is het aantal re-integratietrajecten na ziekte in 2012 afgenomen tot 16.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 33
Doorlopende trajecten uit 2011: Aantal nieuwe inschrijvingen: Totaal aantal uitgeschreven kandidaten: Kandidaten in traject eind 2012:
46 84 75 37
Leeftijdsopbouw uitgeschreven kandidaten < 20 : 0 pers. 40 – 49 : 19 pers. 21 – 29 : 10 pers. 50 – 59 : 29 pers. 30 – 39 : 15 pers. >59 : 2 pers.
Personeelscategorieën uitgeschreven: 75 kandidaten Man 21 Totaal
A. mobiliteit: Vrouw Totaal45 vrijwillig gedwongen 54 75 9
B. OP OBP re-integratie 25 46
36
16
A. Specificatie mobiliteit: 45 trajecten Categorie 1. Hernieuwde keuze: blijven op oude werkplek 2. Nieuwe werkplek/andere taken, eigen loc 3. Nieuwe werkplek/ andere taken, ander loc 4. Detachering 5. Vertrek 6. Diversen Totaal afgeronde trajecten B. Specificatie re-integratie na ziekte: 16 trajecten Categorie 1. Hernieuwde keuze: blijven op oude werkplek 2. Nieuwe werkplek/andere taken, eigen loc 3. Nieuwe werkplek/andere taken, ander loc 4. Detachering 5. Vertrek 6. Diversen Totaal afgeronde trajecten C. Specificatie WW/BW: 14 trajecten Categorie 1. Terugkeer op oude werkplek 2. Terugkeer binnen Zadkine, nieuwe werkplek 3. Nieuwe werkgever, einde uitkering 4. Einde uitkeringsduur 5. Begeleiding beëindigd, uitkering loopt door 6. Geen WW toegekend 7. Diversen Totaal afgeronde trajecten
C. Management WW 4 14
aantal vrijwillig 3 2 1 3 9
Totaal Totaal 75 75
aantal gedwongen 3 3 15 12 3 36
aantal 3 5 4 4 16
aantal 2 7 2 3 14
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 34
5.6
Verzuim
In 2012 is het verzuimpercentage t.o.v. 2011 met 0,6% gestegen tot 6,0%. Ook het percentage verzuim tot één jaar (VP1) is gestegen: met 5,2% is er sprake van een stijging van 0,4% ten opzichte van het voorgaande jaar. Daarmee is de trend van het dalende verzuim van de voorgaande drie jaren doorbroken. Minstens zo belangrijk is dat ook de verzuimduur (VD) verder is toegenomen, van 16,5 naar 18 dagen. Positief is wel dat de meldingsfrequentie (VF) verder is afgenomen. Onderstaande tabel geeft de ontwikkeling in de verzuimparameters binnen Zadkine weer. VP1 staat voor totaal verzuim. VERZUIM VP1 VP2 VD VF
2009 5,13 5,84 14,32 0,92
2010 5,08 5,75 13,67 0,83
2011 4,78 5,39 16,49 0,66
2012 5,20 6,00 18,02 0,56
Verklaring toename verzuimpercentage De verzuimtoename (met name langdurig verzuim) wordt vooral verklaard door het voeren van een ander verzuimbeleid. Dit beleid legt meer dan voorheen de nadruk op schadelastbeheersing. Verzuim en arbeidsongeschiktheid zijn in de afgelopen jaren door aangescherpte wet- en regelgeving steeds meer de verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer. Het zorgt voor meer en langduriger verantwoordelijkheid. Daarmee zijn ook de bijbehorende kosten omhoog gegaan. Concreet betekende het dat medewerkers na lang verzuim (4 tot 12 maanden), niet meer direct 100% hersteld werden gemeld. Zelfs al zijn zij weer volledig aan het werk op de eigen werkplek. Eerst wordt gekeken of het herstel duurzaam was. In de praktijk besloeg dit een periode tussen de 2 en 4 maanden. Medewerkers stonden in 2012 dus langer als arbeidsongeschikt geregistreerd. De verhoogde verzuimduur werd ook veroorzaakt door het feit dat er na de 80-ste week geen herstelmelding meer werd gedaan. Er werd eerst gewacht op de keuring door het UWV. Tot slot werd de herstelmelding niet zonder meer geaccepteerd van medewerkers die zeer frequent verzuimden. Bij hen werd eerst de duurzaamheid van het herstel bepaald en in een aantal gevallen werden zij aangemeld bij het UWV of een andere regeling wegens een gebrek aan continuïteit in de werkzaamheden. Dit laatste had overigens een positief effect op de verzuimfrequentie. Deze is in 2012 verder gedaald. De reorganisatie is ook van invloed op het verzuimpercentage. Tijdens de spreekuren met het arboteam wordt vaak gehoord dat de rek eruit is. Dit laatste wordt ondersteund door het percentage nulverzuim over 2012. De trend die het MBO laat zien is dat het langjarig gemiddelde hiervan rond de 40% ligt. Dit gemiddelde lag voor Zadkine in 2011 nog op 42%, maar is in 2012 fors gedaald naar 26,4%. Binnen Zadkine is het aandeel van mensen die niet verzuimen laag in vergelijking tot andere organisaties.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 35
Opvallend is het verschil in het verzuim tussen de mbo-opleidingen en de niet beroepsgerichte opleidingen. Onderstaande tabel laat wat betreft 2012 de verschillen tussen de verschillende soorten onderwijs zien.
ROC Zadkine
VP1 6,0%
VP2 5,2%
VD 18,02
VF 0,56
Nulverzuim 26,4%
MBOopleidingen Educatie VAVOR
5,8% 14,7% 4,3%
5,1% 12,8% 3,4%
18,13 22,27 16,00
0,55 0,75 0,65
26,0% 38,0% 29,4%
Een verdere uitsplitsing van het verzuim maakt duidelijk dat: Vrouwen meer frequent en langer verzuimen dan mannen OP en BOBP weliswaar langer, maar iets minder frequent verzuimen dan AOBP Het verzuimpercentage is het hoogst bij 50-54 jarigen, met name door langdurig verzuim
ROC Zadkine
VP1 6,0%
VP2 5,2%
VD 18,02
VF 0,56
Nulverzuim 26,4%
Man Vrouw
4,5% 7,4%
3,9% 6,4%
14,65 19,98
0,46 0,64
30,5% 22,8%
AOBP BOBP MOBP OP
5,7% 6,2% 1,3% 6,3%
5,2% 5,3% 1,3% 5,3%
15,63 18,02 11,57 20,11
0,64 0,61 0,32 0,58
25,6% 19,3% 40,3% 24,9%
24 en jonger 25 - 29 30 - 34 35 - 39 40 - 44 45 - 49 50 - 54 55 - 59 60 - 64
5,3% 3,4% 5,9% 5,2% 7,0% 4,5% 7,7% 5,7% 7,0%
5,3% 3,4% 5,0% 5,1% 5,9% 4,2% 6,0% 5,1% 6,0%
10,72 11,42 19,04 21,19 16,05 11,96 22,75 18,05 23,41
0,24 0,57 0,54 0,48 0,58 0,52 0,53 0,57 0,47
25,2% 18,9% 17,7% 20,4% 19,4% 26,4% 26,3% 27,2% 27,6%
5.7
Medewerkersonderzoek
In totaal zijn 1730 medewerkers benaderd. Hiervan hebben 1135 medewerkers gereageerd; een respons van 65,6%, onderverdeeld naar de bovengenoemde groepen: MBO-opleidingen 66,4% (1073 v.d.1.616) Educatie 44,3% (35 v.d. 53) VAVO 66,0% (27 v.d. 61)
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 36
Respons Met een respons van 66,4% mogen de uitkomsten als valide worden bestempeld. Uitkomsten De vragen van het onderzoek waren gerubriceerd in 7 thema’s, te weten: Tevredenheid Betrokkenheid Bevlogenheid Vitaliteit Rolduidelijkheid Efficiëntie Leiderschap De uitkomsten laten zien dat er op 5 van de 7 thema’s geen relevant verschil is met het mbogemiddelde. De resultaten zitten voor deze thema’s net onder of op de benchmark. Voor twee thema’ geldt dat er een relevant verschil is met de benchmark. Dit zijn: Tevredenheid 6,0 / MBO 6,9 Betrokkenheid 6,3 / MBO 6,9 Wanneer we dieper inzoomen op deze twee thema’s dan zien we dat deze lagere scores met name worden veroorzaakt door het onderwijs. Tevredenheid Betrokkenheid Onderwijs 5,6 5,8 Ondersteuning onderwijs (SDO en domeinteams) 6,6 6,8 Management 7,0 7,8 Pleinen 6,6 6,9 Voor de scores van de onderwijsteams geldt dat deze voor alle thema’s lager zijn dan de drie andere organisatie-onderdelen en de benchmark. Daarbij springen ook efficiëntie (4,7) en rolduidelijkheid (5,1) in het oog. Het medewerkeronderzoek geeft verder aan dat Zadkine goed scoort op twee punten, te weten: Plezierig contact met leidinggevende (7,4) Voldoende tijd voor taken (5,0) De twee belangrijkste verbeterpunten zijn: Waardering van de organisatie voor de medewerker Aandacht voor loopbaanontwikkeling
(4,6) (4,4)
Verdieping en follow-up Door het feit dat onze organisatie middenin een reorganisatie zit, waarbij de teams medio 2013 onder een andere organisatorische eenheid worden ondergebracht met daarbij een in een aantal gevallen nieuwe leiding, zullen de resultaten pas aan het begin van het nieuwe cursusjaar door de directleidinggevenden met de teams worden besproken.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 37
5.8
Algemene Bezwarencommissie
De algemene bezwarencommissie is de interne geschillencommissie. Deze neemt kennis van alle rechtspositionele geschillen tussen werknemer en werkgever. Tevens is de commissie in het ‘Sociaal Plan 2012’ aangewezen als instantie voor het maken van bezwaar. Bezwaren In het jaar 2012 heeft de algemene bezwarencommissie (ABC) 39 bezwaarschriften ontvangen, waarvan 1 een algemene CAO aangelegenheid betrof. Tevens heeft zij nog 43 bezwaren afgehandeld die reeds in 2011 waren ingediend met betrekking tot het ‘Sociaal Plan LOC-vorming Zadkine’ (3) en de promotieronde LC/LD (40). Het overgrote deel van de behandelde bezwaren betrof de promotieronde tot LC- of LD-docent en de reorganisatie in het kader van het Sociaal Plan 2012. Voor de afhandeling van de bezwaren heeft de commissie in 2012 39 hoorzittingen gehouden. Promotieronde LC/LD: De Commissie heeft in 2011 aan allen die bezwaar hebben gemaakt in het kader van de LC en LD promoties gevraagd nog één maal met de werkgever zijnde de LOC-directeur in gesprek te gaan, echter dit heeft niet geleid tot een significante vermindering van het aantal bezwaren. Na afloop van de behandeling van alle bezwaren inzake dit onderwerp, heeft de Commissie in een document aan het College van Bestuur kort haar bevindingen met betrekking tot de promotieprocedure en de oorzaak van de bezwaren teruggekoppeld. Bezwaren promotieronde LC/LD 61
Gegrond 16
Deels gegrond 4
Ongegrond
Ingetrokken
10
27
Niet meer gereageerd 4
Sociaal Plan 2012: Met betrekking tot het Sociaal Plan 2012 heeft de Commissie in totaal 21 bezwaarschriften ontvangen. Bezwaren Sociaal Plan 2012
Ingetrokken
5
Niet ontvankelijk
3
Cie onbevoegd
1
Wg. Is aan bezwaar tegemoet gekomen: grond vervallen 2
Behandeld ter zitting
10
Bezwaren werden ingetrokken omdat er alsnog een (vertrek)regeling is getroffen of men alsnog een functie heeft geaccepteerd binnen Zadkine. De Commissie heeft zich in één bezwaar conform het reglement onbevoegd moeten verklaren, omdat de werknemer tevens een bezwaar had ingediend bij de landelijke Commissie van Beroep, alwaar deze heeft aangegeven het advies van de ABC niet te willen afwachten.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 38
De zaken die niet ontvankelijk zijn verklaard betroffen bezwaren tegen een besluit zonder rechtspositionele gevolgen, tegen het einde van rechtswege van een tijdelijke aanstelling en een bezwaar waarvan de gronden niet tijdig werden aangevuld. Uitkomst behandelde bezwaren 10
Gegrond 3
Deels gegrond 1
Ongegrond
Ingetrokken
4
1
Andere activiteiten De commissie heeft eind 2011 een nieuw conceptreglement aan het College van Bestuur voorgelegd ter vaststelling. Het CvB heeft het reglement in mei 2012 vastgesteld. Vanaf 1 juni 2012 is het nieuwe reglement van kracht geworden.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 39
Hoofdstuk VI Toelichting financiële ontwikkelingen 6.1
Geconsolideerde staat van baten en lasten
Over geheel 2012 is het resultaat uitgekomen op € 17,7 mln negatief. in mln €
Realisatie 2012
Begroot 2012
Realisatie 2011
Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en -subsidies College-, cursus-, les- en examengelden Baten werk in opdracht van derden Overige baten Totaal baten
126,4 11,8 2,7 4,9 8,2 154,0
126,3 12,6 4,3 7,5 4,2 * 154,8
126,7 19,0 4,3 5,8 7,2 163,0
Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten
117,6 14,3 16,8 18,0 166,8
105,8 12,1 17,3 22,4 157,6
125,3 13,8 17,4 20,0 176,4
Saldo baten en lasten
-12,8
-2,8
-13,4
Financiële baten en lasten Belastingen Buitengewone baten en lasten Totaal resultaat
-4,9 0,0 0,0 -17,7
-2,4 0,0 0,7 * -4,5
-1,5 0,0 0,0 -14,9
* De begrote verkoopopbrengst pand Willem Pastoorstraat ad € 0,7 mln is geherclassificeerd van buitengewone baten en lasten naar overige baten
Dit is € 13,2 mln slechter dan het begrote verlies van € 4,5 mln. Van dit verlies wordt echter € 12,8 mln veroorzaakt door bijzondere, niet begrote, posten. in € mln Reguliere' resultaat Resultaat i.v.m. bijzondere items Totale resultaat 2012
Dotatie Reorganisatievoorziening 2012 Afkoop renteswap ABN AMRO-lening Dotatie/vrijval Reorganisatievoorziening Educatie Afwaardering Eikenlaan Lagere cursusgelden+schoolkosten Uniformering bepaling voorziening wachtgeld Afwaardering Roadmap ICT Afwaardering Vork-/Sikkel-/Ploegstraat+overig Afwaardering activa i.v.m. Techikon Dotatie voorziening LOC-vorming Loon/prijscompensatie lumpsum Vrijval reservering wettelijke rente ESF-claim Boekwinst Technikon Totaal bijzondere items
realisatie 2012 -4,9 -12,8 -17,7
begroot 2012
-4,5
in € mln -6,9 -4,9 -1,3 -2,1 -1,0 -1,1 -1,1 -0,8 -0,5 -0,3 1,8 2,1 3,3 -12,8
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 40
Toelichting bijzondere items in resultaat In 2012 is een reorganisatieplan en een sociaal plan uitgewerkt dat voorzag in een reductie van 242 wtf ten opzichte van het begrote personeelsbestand 2012. Een breed spectrum aan maatregelen is ingezet om deze reductie te realiseren: een lagere normatieve inzet van direct in het onderwijs betrokken personeel, stopzetten van activiteiten die bovenop het reguliere lesprogramma werden aangeboden, reducties bij personeel dat zich bezighoudt met onderwijsinnovatie en kwaliteit, ondersteunende diensten en management. Een groot deel van het vertrek van personeel is gerealiseerd via het beëindigen van tijdelijke contracten. In totaal was een dotatie van € 6,9 mln nodig. Als onderdeel van de herfinanciering van de leningen bij de Schatkist is de lening die liep bij ABN AMRO afgelost en is de negatieve waarde van de renteswap ad € 4,9 mln (de contante waarde van de rentebetalingen bij het doorlopen van de swap tot einde looptijd) afgewikkeld. Er zijn in eerdere jaren diverse reorganisaties uitgevoerd bij Educatie. In 2012 is duidelijk geworden dat de betreffende, inmiddels ontslagen, Educatiemedewerkers moeilijker een andere baan kunnen vinden en daardoor langer in de WW zitten. De voorziening is hiervoor in 2012 opgehoogd. In het kader van de voorgenomen verkoop van het pand Eikenlaan in Spijkenisse in 2013, is gelet op een recent voorliggend bod van € 9,6 mln en de huidige boekwaarde dit pand afgewaardeerd met € 2,1 mln. Op het pand is in 2012 hypotheek gevestigd ten gunste van de Bank Nederlandse Gemeenten. Deze hypotheek vervangt de waarborg van het Waarborgfonds BVE die in verband met het gaan schatkistbankieren van Zadkine op korte termijn door het Waarborgfonds wordt ingetrokken. De cursusgelden en vergoeding schoolkosten vielen € 1,0 mln lager uit dan begroot door een hoger incassorisico dan eerder geraamd, lagere leerlingenaantallen en doordat diverse programmaonderdelen niet konden worden gefactureerd. In de wachtgeldvoorziening werd tot op heden geen rekening gehouden met het wettelijke deel, wel het bovenwettelijke deel. Dit leidde jaarlijks tot een (begrote) dotatie. Om de bepaling van de wachtgeldvoorziening te uniformeren, is dit wettelijke deel nu gedoteerd (ad € 1,1 mln) in 2012. Bijkomstig effect is een structurele verbetering van het resultaat in 2013 ad € 0,3 mln doordat de begrote dotatie 2013 niet meer nodig is. Ook in 2014 en verder leidt dit tot lagere jaarkosten. In 2011 en 2012 is in totaal € 1,1 mln aan kosten voor de nieuwe ICT-strategie opgenomen. Nader onderzoek in opdracht van het nieuwe CvB eind 2012, geeft aan dat inmiddels meer adequate producten op de markt zijn gekomen om de gewenste ontwikkelrichting in te vullen. Gevolg hiervan is dat niet kan worden volstaan met het bijstellen van een detail ontwerp, maar dat dit een volledige nieuwe inhoud aan de ICT-strategie moet worden gegeven. De kosten waarvan activering en afschrijving was begroot, zijn om deze reden ten laste van exploitatie 2012 gekomen. De panden Vork-/Sikkel-/Ploegstraat kennen een beoogde verkoop in 2013. Gebaseerd op marktinformatie is duidelijk dat hierop een boekverlies van € 0,8 mln zal worden gerealiseerd. Dit boekverlies is gelet op het voorzichtigheidsprincipe al in 2012 geboekt.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 41
Een inhaalafschrijving op het Technikon-complex van € 0,5 mln was in 2012 het directe gevolg van de verkoop van een deel van het betreffende pand aan het Grafisch Lyceum. In de begroting van 2012 werd nog uitgegaan van renovatie van Bethemstraat 6. De verkoop heeft geleid tot een boekwinst van € 3,3 mln. Voorzichtigheidshalve is als uitgangspunt in begroting 2012 gehanteerd dat geen loon- en prijscompensatie van het Ministerie van OCW zou worden ontvangen. In het laatste kwartaal van 2012 heeft het Ministerie van OCW echter toch loon-/prijscompensatie uitgekeerd. Een structurele exploitatieverbetering van € 1,8 mln. De vrijval van gereserveerde rente voor de ESF-claim wordt verklaard doordat wettelijke bepalingen aangeven dat wettelijke rente die ouder is dan 4 jaar en niet meer opeisbaar is. T/m 2011 is sinds de start van de ESF-claim voor alle jaren wettelijke rente gereserveerd. Als gevolg van de verjaringstermijn valt € 2,1 mln aan gereserveerde rente vrij.
Toelichting ‘regulier’ exploitatieresultaat Zonder de bijzondere items is zichtbaar dat de verschillende onderdelen van de W&V-rekening enkele forse afwijkingen tonen t.o.v. begroting, maar die per saldo leiden tot de relatief beperkte resultaatsafwijking ad € 0,4 mln t.o.v. het begrote verlies van € 4,5 mln: De baten vielen over geheel 2012 in totaal € 3,0 mln lager uit: € 0,1 mln lager op de lumpsum Rijksbijdrage door negatieve bijstellingen door OCW. € 0,9 mln lager op de niet-geoormerkte Rijksbijdrage door korting op het prestatieconvenant VSV omdat we de VSV-doelen niet hebben gerealiseerd en voor € 0,1 mln door verslechtering van ons marktaandeel in de Convenantmiddelen. € 0,2 mln lager op de geoormerkte Rijksbijdrage door hogere baten voor Taal- en Rekenen (€ 0,6 mln), € 0,5 mln lager door de onrealistisch begrote post ‘experimentele subsidies’, € 0,7 mln lager door lagere subsidies uit stagebox, HPBO-traject, KEC-koudetechniek, CIVOM waarbij wordt opgemerkt dat dit voor ca. € 0,5 mln tot lagere kosten heeft geleid dan begroot. Er konden meer medewerkers op de zij-instroom subsidie worden verantwoord, positief effect van € 0,3 mln. Ook viel de subsidie voor professionalisering mbo (‘Zijlstra’-gelden) hoger uit en kon er € 0,1 mln meer worden verantwoord dan begroot. De overige overheidsbijdragen zijn € 0,8 mln lager uitgekomen dan begroot. Oorzaken zijn lagere baten bij Educatie ad € 0,6 mln door lagere contractafspraken met de Gemeente en lagere deelnemersaantallen dan begroot, € 0,1 mln lagere omzet ValentineZ, € 0,4 mln lagere gemeentelijke subsidie uit het VSV-convenant, € 0,7 mln lagere Plusvoorzieningen (gelden waren uiteindelijk niet beschikbaar) en € 1,1 mln hogere baten voor Risicojongeren doordat het gemeentelijke budget hoger uitviel dan begroot.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 42
De lasten vielen over geheel 2012 in totaal € 2,2 voordeliger uit: De personele lasten zijn € 2,3 mln slechter uitgekomen dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat een aantal begrote personele besparingen niet konden worden gerealiseerd. De loonkosten op eigen personeel zijn € 0,8 mln hoger dan begroot, op ingehuurd personeel € 1,2 mln, de overige personele lasten zijn € 0,3 mln hoger dan begroot voornamelijk doordat in het begrotingsproces een niet-realistische taakstelling was ingeboekt op de reis- en verblijfkosten, kosten voor personele voorzieningen en overige personele kosten. De afschrijvingen zijn € 1,3 mln lager dan begroot. Belangrijkste reden hiervoor is dat de begrote inhaalafschrijving voor het Hofplein ad € 1,6 mln al in het jaarwerk 2011 moest worden verwerkt. Hierdoor ontstond een positief verschil in begroting 2012. De overige afschrijvingen vielen € 0,3 mln hoger uit door inhaalafschrijvingen op afgestoten en te stoten panden. De huisvestingslasten hebben zich positief ontwikkeld t.o.v. de begroting (€ 0,2 mln lager) door lagere huurlasten ad € 0,5 mln door lagere servicekosten (pessimistisch begroot). Ook vielen de energielasten € 0,2 mln lager uit door o.a. afstoot panden. Hogere onderhoudskosten, heffingen, schoonmaakkosten en overige huisvestingslasten hebben geleid tot een negatieve afwijking van € 0,5 mln. De overige materiële lasten zijn over geheel 2012 € 3,1 mln lager. Belangrijkste oorzaak van de € 2,8 mln lagere kosten voor inventaris, apparatuur en leermiddelen door een zeer strikt ‘hand op de knip’-beleid. Een tweede belangrijke verklaring is dat licentiekosten aanmerkelijk lager zijn uitgekomen. De financiële baten en lasten zijn in totaal € 1,1 mln lager uitgekomen dan begroot. Belangrijkste redenen hiervoor zijn lagere rentelasten door het lagere rentepercentage doordat per 1 juli 2012 de rekening-courant faciliteit bij de Schatkist beschikbaar kwam. Het niet-doorgaan van de renovatie van Benthemstraat 6 en de daarvoor ingeplande financiering in de loop van 2012 leidde tot € 0,2 mln lagere rentelasten dan begroot. De buitengewone baten en lasten zijn € 0,7 mln slechter dan begroot doordat de verkoop van de Willem Pastoorstraat naar 2013 is vertraagd. Overigens is deze verkoopopbrengst veel te optimistisch geraamd. Op basis van lopende onderhandelingen zal de boekwinst in 2013 uitkomen op € 0,2 mln. De effecten van de personele reductie, afstoten van panden, overige reducties van huisvestingslasten en een strak ‘hand op de knip’ beleid hebben ertoe geleid dat, exclusief de bijzondere items in het resultaat, het reguliere resultaat in de maanden oktober, november en december 2012 positief is geweest.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 43
6.2
Meerjarige ontwikkeling geconsolideerde balans
In de afgelopen zeven jaar (2006 t/m 2012) heeft Zadkine alleen in 2009 een positief exploitatieresultaat behaald. Dit is het gevolg van de combinatie van het wegvallen van baten vooral op het gebied van educatie- en inburgeringsactiviteiten, lagere leerlingenaantallen, een te hoog kostenniveau en de vorming van noodzakelijke reorganisatievoorzieningen. Dit heeft de financiële positie van Zadkine de afgelopen jaren sterk verslechterd: In € mln Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal Vaste Activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen Totaal Vlottende Activa
Realisatie 2008 75,0 0,0 75,0
Realisatie 2009 98,1 0,0 98,1
Realisatie 2010 93,7 0,0 93,7
Realisatie 2011 84,4 0,0 84,4
Realisatie 2012 71,2 0,0 71,2
0,4 15,0 30,8 46,3
0,4 13,3 27,4 41,2
0,5 13,3 12,6 26,4
0,5 22,7 0,7 23,8
0,4 16,1 15,6 32,1 103,3 13,0 16,7 43,2 30,3 103,3 12,6% 1,06 -11,5% 154,0 82,0% -17,7
Totaal Activa Eigen Vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Opname RC-faciliteit Totaal Passiva Solvabiliteit Liquiditeit (current ratio) Rentabiliteit
121,3 50,1 10,5 15,0 45,7
139,3 51,9 9,7 23,8 53,9
120,1 45,6 13,1 22,5 38,9
121,3 41,3% 1,01 -1,8%
139,3 37,2% 0,76 1,0%
120,1 38,0% 0,68 -3,5%
108,3 30,7 12,7 21,3 39,2 4,3 108,3 28,4% 0,55 -9,1%
Totale baten % Rijksbijdrage in totale baten Resultaat
157,5 76,3% -5,1
175,9 72,9% 1,8
179,2 73,1% -6,4
163,0 77,7% -14,9
In de afgelopen vijf kalenderjaren is het eigen vermogen gedaald van € 43,6 mln per primo 2008 (ultimo 2008 € 50,1 mln) naar € 13,0 mln per eind 2012. Oorzaken voor deze daling met € 30,6 mln:
Eigen vermogen ultimo 2007 Belangrijkste effecten op afname eigen vermogen 2008 t/m 2012 1. Reorganisatiekosten (Educatie+Stroomversnelling+Reorganisatie 2012) 2. Exploitatieverliezen EXCLUSIEF bijzondere posten 3. Exploitatieverliezen Educatie a.g.v. marktwerking (hele tijdvak) 4. Afkoop renteswap ABN AMRO-lening 5. Afwaardering Eikenlaan 6. Afwaardering Roadmap ICT 7. Afwaardering activa i.v.m. Technikon 8. Verlaging reservering wettelijke rente ESF-claim 9. Boekwinst verkoop pand Technikon Totale cumulatieve verliezen 2008-2012 Effect stelselwijziging BAPO 2009 *) Eigen vermogen per eind 2012
in € mln 43,6
-18,6 -14,6 -5,7 -4,9 -2,1 -1,1 -0,6 2,1 +3,3 -42,2 11,6 13,0
*) Per 1 januari 2009 heeft een (sectorbrede) stelselwijziging plaatsgevonden met betrekking tot de in het verleden opgebouwde BAPO-voorziening. Conform de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving is dit in 2009 rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 44
6.3
Toelichting ontwikkeling balans
Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gedaald doordat de afschrijvingslasten ad € 14,3 mln het investeringsvolume van € 4,0 mln ruim overtreffen. Tevens is voor € 3,3 mln gedesinvesteerd met name door de verkoop van het pand Technikon en is voor € 3,8 mln afgewaardeerd inzake het pand Eikenlaan, ICT-investeringen en activa van het pand Technikon.
Investeringen 2008-2012 40 35
14,3
30
in € mln
25 20 15 10
19,7 8,1
6,8
5
3,9 -
3,0 2008
2009
Gebouwen & terreinen
0,8
0,9
2010
2011
3,1 0,9 2012
Apparatuur & inventaris
Onder druk van de slechte financiële ontwikkeling is het investeringsvolume in 2012 opnieuw zeer bescheiden geweest en beduidend onder het jaarlijkse bedrag aan afschrijvingen uitgekomen. De huidige inschatting is dat een belangrijk deel van het opgebouwde onderinvestering in het tijdvak t/m 2018 zal worden uitgevoerd. Het jaar 2009 springt er uit met een totaal investeringsvolume van € 34,0 mln. Dit is met name het gevolg geweest van de aankoop van de Eikenlaan (€ 16,2 mln) en bijbehorende inrichting (€ 0,5 mln). In 2007 is de locatie aan de Maarten Meesweg aangeschaft, in 2008 en 2009 was nog sprake van (her)inrichting (ca. € 6,5 mln) en aanpassingen aan gebouwtechnische installaties en terreinen (ca. € 2,5 mln). In dezelfde jaren is eveneens sprake geweest van de inrichting locatie Marconistraat, afronding locatie Nikkelstraat (€ 0,7 mln) en de verbouwing en herinrichting aan de Prins Alexanderlaan (€ 0,7 mln). Dit was het gevolg van de verhuizing van diverse opleiding (Mobiliteit en Mechatronica). In 2012 is een deel van de activa ad € 0,5 mln van Technikon Beheer Groep overgenomen. Structureel wordt jaarlijks ca. € 1,3 - € 1,9 mln geïnvesteerd in Zadkinebrede ICT (hardware en software). Dit laat onverlet dat de infrastructuur sterk verouderd is. Een ICT-transformatie is in voorbereiding om van achterstand op voorsprong te komen.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 45
Financiële vaste activa In 2012 is gestart met de verkoop van de 6.408 aandelen die Zadkine in NV Groothandelsgebouw had. Deze verkoop is januari 2013 afgerond en heeft in 2012 geleid tot een boekwinst van k€ 36 en in 2013 tot een boekwinst van k€ 182. De nominale waarde van deze aandelen bedroeg € 1,- per aandeel. Vorderingen De vorderingen zijn in 2012 met € 5,6 mln gedaald. Belangrijke verklaringen hiervoor zijn de afrekening in 2012 van diverse openstaande posten met gemeenten en andere derden vroegere facturering in 2012, lagere leerlingenaantallen in combinatie met verminderd inkopen via Zadkine. Liquide middelen De liquide middelen zijn positief beïnvloed door de hypothecaire herfinanciering die ultimo 2012 met het Rijk is afgesloten. Eigen Vermogen De daling van het eigen vermogen wordt volledig verklaard door het verlies over 2012 van € 17,7 mln. Voorzieningen De totale voorzieningen zijn in 2012 gestegen van € 12,7 mln per begin van het jaar naar € 16,7 mln per einde van het jaar. Voorzieningen in k€ Voorziening wachtgelden Voorziening Jong voor Oud Voorziening Sociaal plan 2012 Voorziening LOC-vorming Voorziening reorganisatie Educatie Voorziening jubileumuitkeringen Totaal personele voorzieningen Voorziening afwikkeling ESF-projecten Totaal voorzieningen
Saldo 1-1-2012 750 458 1.227 6.794 693 9.922 2.774 12.696
Dotaties Onttrekkingen 2012 2012 2.024 8452226.926 1.890286 5011.191 1.69562 7710.489 5.23033210.489 5.562-
Vrijval 2012 -
0 0 889889-
Saldo 31-12-2012 1.929 236 5.036 1.012 6.290 678 15.181 1.553 16.734
In de wachtgeldvoorziening werd tot op heden geen rekening gehouden met het wettelijke deel, wel het bovenwettelijke deel. Dit leidde jaarlijks tot een (begrote) dotatie. Teneinde de bepaling van de voorziening wachtgeld te uniformeren, wordt met ingang van 2012 ook het wettelijke deel voorzien. Dit heeft naast de reguliere dotatie geleid tot een extra dotatie ad € 1,1 mln. Bij de toelichting op de bijzondere items in het resultaat is beschreven dat een dotatie van € 6,9 mln heeft plaatsgevonden als gevolg van het reorganisatieplan 2012 (begrote reductie van 242 fte). Tevens is de voorziening Educatie met € 1,2 mln opgehoogd omdat de betreffende ontslagen medewerkers moeilijker een baan vinden en daardoor langer in de WW zitten. De voorziening LOCvorming bleek te laag en als gevolg hiervan is in 2012 een dotatie van € 0,3 mln uitgevoerd. Bij de bijzondere items in het resultaat is beschreven dat als gevolg van de verjaringstermijn valt € 2,1 mln aan gereserveerde rente in 2012 is vrijgevallen. Hiervan was € 0,9 mln opgenomen als voorziening en € 1,2 mln als kortlopende schuld.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 46
Langlopende schulden De langlopende leningen zijn toegenomen van € 21,3 mln per eind 2011 naar € 43,2 mln per eind 2012. Deze toename is het gevolg van de nieuw aangetrokken leningen bij het Rijk ter grootte van € 37,0 mln, de aflossing van een lening bij ABN AMRO met een resterende hoofdsom van € 11,8 mln, aflossingen op overige leningen ter grootte van € 1,1 mln en € 2,1 toegenomen verschuiving en presentatie naar kortlopende schulden. Het betreft de aflossingen die in 2013 zullen plaatsvinden. Deze worden als kortlopende schuld gepresenteerd. Kortlopende schulden De kortlopende schulden zijn met € 13,3 mln sterk gedaald naar € 30,3 mln. Belangrijke verklaringen zijn het feit dat eind 2011 er sprake was van een negatieve stand op de RCfaciliteit van 4,0 mln welke in 2012 is ingelopen, een lagere crediteurenpositie, diverse afrekeningen van schulden met gemeenten/derden en de verlaagde reservering aan rente voor de ESF-claim.
6.4
Meerjarige ontwikkeling liquiditeitspositie
De liquiditeit is in hetzelfde tijdvak teruggelopen van € 34,7 mln per primo 2008 naar € 15,6 mln per ultimo 2012. Het meerjarige kasstroomoverzicht geeft het volgende beeld:
Liquiditeit primo Kasstroom m.b.t. operationele activiteiten a) Resultaat incl. verkoop pand en aflossing renteswap b) Kosten geen uitgaven: afschrijvingen c) Kosten geen uitgaven: mutaties voorzieningen d) Veranderingen in vlottende middelen Kasstroom m.b.t. investeringen & desinvesteringen a) Marten Meesweg (aanp.gebouw, apparatuur & inventaris) b) Aankoop en inrichting Eikenlaan c) Overige investeringen gebouwen d) Overige investeringen apparatuur & inventaris e) Desinvesteringen
2008 34,7
2009 30,8
2010 27,4
2011 12,6
2012 -3,4
8,1 -5,1 9,0 -0,6 4,8
20,9 1,8 10,4 -0,7 9,6
-6,1 -6,3 12,0 3,4 -15,2
-9,9 -14,6 13,8 -0,4 -8,6
-8,1 -17,7 14,3 4,0 -8,8
-11,2 -0,8
-33,5 -6,9 -16,8 -1,3 -8,6
-7,6 -1,3 -0,2 -0,6 -5,4
-4,8 -0,5
-1,1
-0,9 -3,4
-0,9 -3,1 2,9
9,1 10,0
-1,2
-1,3
28,1
-2,4 -8,0
Kasstroom m.b.t. financieringen a) opname lening BNG b) herfinanciering Ministerie van Financiën (per eind 2012) c) aflossing lening ABN AMRO d) reguliere aflossing leningen e) aflossing rekening-courant positie ultimo 2011
-0,8
-0,8
-0,9
-1,2
-1,3
Liquiditeit ultimo
30,8
27,4
12,6
-3,4
37,0 -11,8 -1,1 4,0 15,6
Zichtbaar is dat: Sinds 2009 de investeringen ruim onder het afschrijvingsvolume liggen, hetgeen de terugloop van de boekwaarde vanaf 2009 verklaart. De exploitatieverliezen de liquiditeit in zeer belangrijke mate negatief hebben beïnvloed. De aanpassing en inrichting van het pand Marten Meesweg (aangekocht in 2007; aankoop daarom niet in bovenstaande tabel zichtbaar) en de aankoop en inrichting van het pand Eikenlaan hebben € 26,3 mln gekost. Hiervan is € 10 mln extern gefinancierd.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 47
De opname van nieuwe leningen bij het Ministerie van Financiën per ultimo 2012 en de aflossing van de lening bij ABN AMRO inclusief aflossing renteswap hebben in totaal voor € 20,3 mln positieve invloed gehad op de liquiditeit. Tevens is hierdoor de rekening-courant faciliteit verhoogd van € 14,7 mln naar € 24,5 mln.
Door de geschetste ontwikkelingen komt Zadkine in 2012 op twee van de drie signaleringscriteria slechter uit dan de door het Ministerie van OCW gehanteerde ondergrens, te weten op de solvabiliteit en de rentabiliteit. De liquiditeit komt beter uit wat het gevolg is van de genoemde herfinanciering per eind 2012. Signaleringscriteria OCW Solvabiliteit (eigen vermogen/balanstotaal) Liquiditeit (current ratio) Rentabiliteit (resultaat/totale baten)
ondergrens 30,0% 0,50 0,0%
bovengrens geen 1,50 5,0%
Zadkine 12,6% 1,06 -11,5%
BVE 2011 48,8% 1,20 0,2%
Solvabiliteit en liquiditeit worden als de twee belangrijkste graadmeters gezien voor de financiële gezondheid van een organisatie. Zichtbaar is dat zowel solvabiliteit als liquiditeit van Zadkine na 2007 zich aanmerkelijk slechter heeft ontwikkeld dan het gemiddelde van de bve-sector.
Ontwikkeling liquiditeit
Ontwikkeling solvabiliteit 60%
1,8 1,6
50% 1,4
40%
1,2 1,0
30% 0,8
20%
0,6 0,4
10% 0,2
0%
0,0
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Zadkine gemiddelde bve-sector
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Zadkine gemiddelde bve-sector
Gelet op de ontwikkeling van de financiële positie heeft de inspectie in september 2012 het risicoprofiel van Zadkine op hoog gesteld en een intensief toezichtarrangement bepaald. Daarbij is Zadkine verzocht om uiterlijk begin november 2012 een verbeterplan op te stellen met een financiële uitwerking op basis van enkele scenario’s, dit mede ter onderbouwing van het toetsingsdocument dat door de ministeries van Financiën en OCW is gehanteerd om de in september 2012 aangevraagde herfinanciering te beoordelen. Dit zogenaamde herstructureringsplan is gericht op een financieel gezonde bedrijfsvoering en een spoedig herstel tot een gezonde financiële positie. Kernpunten uit dit plan zijn verdere reductie van personeel, het afstoten van panden en het daarmee terugdringen van de huisvestingslasten, ‘hand op de knip’ voor de overige materiële uitgaven en een zeer bescheiden investeringsprogramma.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 48
In 2011 en 2012 was al een start gemaakt met het afstoten van m2, terugdringen van huisvestingskosten, overige kosten en zeer lage investeringen. Dit in combinatie met een zeer forse reductie van personeel en heeft ertoe geleid dat een trendbreuk in de financiële ontwikkeling is gerealiseerd en de financiële resultaten in positieve zin zijn omgebogen. Een lange weg is nog te gaan, verdere maatregelen zijn in de planperiode 2013-2018 dan ook nodig. Het niet uitvoeren van het in 2013 voorziene personele reductieplan met 150 fte zou nog steeds continuïteitsrisico’s oproepen. Het verbeterplan laat zien dat met het pakket aan ingezette maatregelen het gewenste herstel van exploitatie, liquiditeit en solvabiliteit wordt gerealiseerd. Om deze reden heeft het ministerie van OCW eind december 2012 ingestemd met de herfinanciering van Zadkine via schatkistbankieren.
6.5
Batenanalyse
Meerjarig tonen de baten de volgende ontwikkeling:
200
Subsidiedaling gemeente beïnvloed baten Zadkine
160 140
179
176
180 158
5 15
6 12
8 18
in € mln
11
154
12
119
115
116
2010
2011
2012
19
18 120
7 10
8 8 12 11
30
22
163
12
14
100 80 60
109
114
2008
2009
40 20 0
Lumpsum Rijksbijdrage
Geoormerkt/ongeoormerkt Rijksbijdrage
Opbrengst werk voor derden
Overige baten
Overige overheidsbijdragen
In de lumpsum Rijksbijdrage is in 2008 t/m 2012 loon- en prijscompensatie ontvangen. Met name in 2008 en 2009. Zonder het cumulatieve effect van deze loon- en prijscompensatie zou de lumpsum in 2012 zijn uitgekomen op € 105 mln.
De baten zijn in 2012 € 8,9 mln afgenomen naar een niveau van € 154 mln (2011 € 163 mln). Hiermee zet de trend van afnemende baten welke in 2011 is ingezet door. De afname wordt vooral veroorzaakt door de overige overheidsbijdragen, afname € 7,2 mln, en de opbrengst werk voor derden (inclusief collegegelden), afname € 2,4 mln. De lumpsum Rijksbijdrage is per saldo € 0,3 mln hoger door een hogere deelnemerswaarde in 2012, een lagere diplomawaarde en een balanscorrectie op nog te ontvangen Rijksbijdrage.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 49
De daling van de geoormerkte en ongeoormerkte gelden welke vanaf 2009 is ingezet, zet ook door in 2012. De afname van € 0,4 mln is een combinatie van de stopzetting van de regeling Innovatiebox, de in 2012 nieuwe regeling Professionalisering Bekwaamheid MBO en de verantwoording van kosten op subsidiegelden voor de regeling Intensivering taal en rekenen die in 2010 niet volledig waren benut. De afname van € 7,2 mln bij de overige overheidsbijdragen is het gevolg van lagere contractafspraken met de Gemeente bij Educatie (- € 1,2 mln) en VAVO (- € 0,4mln). Verder zijn de overige gemeentelijke bijdragen (- € 5,6 mln) zoals risicojongeren, plusvoorzieningen, NextStep afgenomen. Dit was ook al het beeld van 2010 naar 2011. In 2009 en 2010 waren de gemeentelijke bijdragen betreffende risicojongeren juist fors hoger door het beschikbaar komen van deze subsidiegelden. De opbrengsten werk voor derden zijn € 0,9 mln lager dan 2011 hetgeen wordt veroorzaakt door lagere opbrengsten uit contractonderwijs bij Zadkine Contract Activiteiten. Daarnaast zijn de opbrengsten uit college-, cursus-, les- en examengelden met € 1,6 mln gedaald wat overwegend wordt veroorzaakt door lagere studentenaantallen en een andere invulling van de aanschaf van schoolmateriaal. Onder de overige baten is in 2012 het verkoopresultaat (€ 3,3 mln) van de Benthemstraat 6 verwerkt. Dit vertekent de vergelijking met 2011. Ook omdat in 2011 een bijzondere post met betrekking tot het Rotterdams Offensief (€ 1,2 mln) is verwerkt. Exclusief deze posten zijn de overige baten € 1,1 mln lager door lagere verhuuropbrengsten, detacheringen en omzetten restaurants.
6.6
Lastenanalyse
De totale lasten zijn in 2012 gedaald met € 9,7 mln naar € 166,8 mln. Deze daling wordt vooral veroorzaakt door een afname van de personele lasten van € 7,7 mln ondanks een forse dotatie van € 10,5 mln aan personele voorzieningen. Daarnaast zijn de huisvestingslasten (met € 0,5 mln) toegenomen en de overige materiële lasten (met € 2,0 mln) afgenomen.
Ontwikkeling lasten Zadkine 2008-2012 200 184
20
22
160 21
18
140 17 in € mln
167
23
163
120
176
173
180
18
19
17
12
14
17
10
14
9
100 80 60
115
122
130
125
2009
2010
2011
118
40 20 0 2008
Totale personele lasten
Afschrijvingen
Huisvestingslasten
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
2012
Overige materiële lasten
pagina 50
Personele lasten De personele lasten nemen per saldo met € 7,7 mln af waardoor de lijn die in 2011 is ingezet (afname van € 4,6 mln) wordt gecontinueerd. Begin 2012 zijn plannen uitgewerkt om het personeelsbestand met ca 240 wtf te reduceren. De effecten van deze reductie op de exploitatie zijn vanaf medio augustus 2012 zichtbaar geworden. De totale personele kosten bedroegen in 2012 € 117,6 mln (2011 € 125,3 mln). De verdeling over de kosten eigen personeel, personeel niet in loondienst, overige en dotaties voorziening is behoorlijk gewijzigd in 2012 t.o.v. 2011.
Ontwikkeling personeelslasten Zadkine 2008-2012 140
120
115 3 4
in € mln
100
122 1 5 12
130 5 5 11
125 2 6
118 10
11 3 5
11
80
60 97
104
108
106
2009
2010
2011
99
40
20
0 2008
- in loondienst
- niet in loondienst
- overige personele lasten
2012
- dotaties/vrijval voorziening
Lasten personeel in loondienst De kosten van eigen personeel zijn in 2012 afgenomen met € 6,6 mln. Het aantal wtf in loondienst bedroeg per 31 december 2012 1.353. Dit was in per 31 december 2011 nog 1.554 wtf, een afname van 201 wtf. Deze afname is het gevolg van de transitie van de servicediensten gestart in 2010 en de reorganisatie gestart per augustus 2012. Dit is zichtbaar bij de dotaties/vrijval voorziening in die jaren. De afname ligt lager dan de begrote 242 wtf. Oorzaak hiervoor is dat bij de daadwerkelijke uitwerking van de besparingen aanpassingen zijn gedaan op de begrote personele taakstellingen. Lasten personeel niet in loondienst De lasten van personeel niet in loondienst dalen van € 11,1 mln in 2011 naar € 4,6 mln in 2012, een afname van € 6,5 mln. Dit is tevens een uitvloeisel van de reorganisaties. Per 31 december waren er 134 wtf niet in loondienst (flexibele schil vaste leveranciers) daarnaast werden nog 69 wtf ingehuurd voor overige ondersteuning. Per 31 december 2012 waren er als inhuur derden op formatie 140 wtf aanwezig.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 51
Overige personele lasten De overige personele lasten nemen met € 2,7 mln af tot € 3,4 mln (2011 € 6,1 mln). Dit is het gevolg van een lager aantal wtf personeel in loondienst en niet in loondienst in combinatie met het 'hand op de knip' beleid. Tevens zijn de personele uitkeringen in 2012 hoger dan in 2011. Onder deze kosten vallen scholing, personele voorzieningen, reis- en verblijfskosten, overige personeel kosten etc. Dotaties/vrijval voorziening In 2012 is er voor € 10,5 mln gedoteerd aan de voorzieningen voor de reorganisatie en wachtgeld. Dit is € 8,0 mln hoger dan in 2011 (€ 2,3 mln) toen er aanvullingen zijn gedaan op de voorzieningen die al in 2010 (€ 5,4 mln) zijn gevormd. Dit is grotendeels het gevolg van de reorganisatie die in augustus 2012 is gestart.
Overige lasten Onder de afschrijvingen is in totaal voor € 3,4 mln in 2012 waardeverminderingen van diverse panden en ICT-investeringen verwerkt. Exclusief deze waardeverminderingen nemen de afschrijvingen in 2012 met € 2,9 mln af door het lager investeringsniveau in de afgelopen jaren en de verwerking in 2011 van de verkorte levensduur van diverse activa. De dalende trend van de huisvestingslasten welke in 2010 is ingezet, zien we ook terug in 2012. De kosten dalen met € 0,6 mln wat het gevolg is van lagere energie- en onderhoudslasten en het opzeggen door het afstoten van panden. De hogere huurlasten worden in hoofdzaak veroorzaakt door het gaan huren van het pand Montessoriweg 15. Deze hogere huurlasten worden goed gemaakt door lagere overige huisvestingslasten als taxatie-, advieskosten etc. Desondanks bewegen de huisvestingskosten zich in 2012 nog circa 3,5% boven het gemiddelde van bve-sector. De overige materiële lasten nemen af met € 2,0 mln, van € 20 mln in 2011 naar € 18,0 mln in 2012. Opgemerkt dient te worden dat in 2012 een eenmalige last van € 1,1 mln in verband met de ICT Roadmap is verwerkt. Ook de vrijval van de gereserveerde rente voor ESF van € 1,2 mln leidt tot vertekening. Exclusief deze posten is de reguliere daling dus € 2,1 mln, wat het gevolg is van een uiterste terughoudendheid in het doen van uitgaven met het oog op de financiële positie van Zadkine. Deze daling is eveneens zichtbaar in de vergelijking van 2011 met 2010.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 52
6.7
Toekomstparagraaf
Zadkine heeft een herstructureringsplan opgesteld welke eind 2012 door het Ministerie van OCW en de Onderwijsinspectie is goedgekeurd. Op basis van dit goedgekeurde plan is de aanvraag tot herfinanciering door het Ministerie van Financiën eind 2012 uitgevoerd. Belangrijke uitgangspunten van dit plan: Zadkine houdt rekening met een verdere daling van de Rijksbijdrage in het tijdvak 2013-2018 van circa 18.000 naar 17.000 leerlingen. Tevens wordt een verdere daling van de geoormerkte budgetten Rijk en Gemeenten voorzien. Om hier in financiële zin adequaat op in te spelen, worden de volgende maatregelen doorgevoerd: a) Reductie personeel 2013-2018 afhankelijk van de uiteindelijke ontwikkeling aantallen studenten. In ieder geval 150 fte in 2013 hetgeen een besparing van loonkosten oplevert van € 6,1 mln in 2013 oplopend tot mogelijk € 15,9 mln in 2018 in het geval het aantal studenten daalt tot 17.000. b) Vorming reorganisatievoorziening in 2013 en 2014 nodig voor maximaal € 25,9 mln. Zadkine spant zich in om deze reorganisatievoorziening zo beperkt mogelijk te doen uitvallen. Het totale effect (cumulatieve besparing min de kosten van de voorziening) in 2013-2018 is naar raming ruim € 37 mln ‘goedkoper’. c) Afstoten van diverse huur- en eigendomspanden hetgeen enerzijds aanvankelijk leidt tot boekverlies maar anderzijds tot lagere exploitatie-uitgaven. d) Intensivering investeringen ICT in 2013 en 2014. e) Aflossing van de lopende lening bij Bank Nederlandse Gemeenten in 2013. Bij het geven van invulling aan de personele reducties wordt onder meer gekeken naar de gegevens uit de benchmark MBO. Vraagstelling daarbij is onder meer: hoe veel geven we aan onderwijs uit en aan ondersteuning en waar te bezuinigen? Ook reductie van het aantal management lagen is inmiddels ter hand genomen. Begroting 2013 is mede opgesteld aan de hand van een allocatiemodel dat aangeeft wat de formatieve uitgaven per LOC zouden mogen zijn. Op basis van dit plan wordt in tijdvak 2013-2018 een herstel van de financiële posities voorzien: in € mln Saldo baten en lasten (excl. bijzondere posten) Financiële baten en lasten Dotatie/vrijval reorganisatievoorzieningen Boekwinst/verlies verkoop panden Resultaat incl. bijzondere posten Solvabiliteit 1 (Eigen Vermogen als % balanstotaal) Solvabiliteit 2 (EV+voorzieningen als % balanstotaal) Current ratio (kortl. activa/kortl. passiva) Rentabiliteit (resultaat als % totale baten) Rentabiliteit excl. bijzondere posten Liquide middelen Externe financiering (langlopend)
Begroot 2013 5,8 -3,4 -20,2 0,2 -17,5 -8,0% 31,8% 0,93 -12,3% 3,6% 6,7 34,6
Raming 2014 4,8 -0,6 -5,7 -2,2 -3,7 -13,2% 27,9% 0,59 -2,6% 3,0% -3,0 31,6
Raming 2015 7,3 -0,6 0,0 -1,3 5,4 -6,9% 29,1% 0,79 3,9% 4,9% 3,0 28,9
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
Raming 2016 7,1 -0,5 0,0 0,0 6,5 2,4% 31,1% 0,91 4,8% 4,8% 5,9 26,2
Raming 2017 6,5 -0,5 0,0 -3,0 3,1 8,9% 37,9% 1,15 2,3% 4,5% 9,9 11,5
pagina 53
Raming 2018 6,7 -0,2 0,0 0,0 6,5 20,6% 41,2% 1,42 5,0% 5,0% 16,1 10,5
Hoofdstuk VII Jaarrekening 7.1
Geconsolideerde balans
Activa in k€
Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
Voorraden Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa
Passiva in k€ Eigen Vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva
31-12-2012
31-12-2011
71.159 5 71.164
84.415 6 84.421
432 16.091 15.577
466 22.701 667
32.100
23.834
103.264
108.255
31-12-2012 13.043 16.734 43.219 30.268 103.264
31-12-2011 30.719 12.696 21.274 43.566 108.255
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 54
7.2
Geconsolideerde staat van baten en lasten
in k€
Realisatie 2012
Begroot 2012
Realisatie 2011
Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en -subsidies College-, cursus-, les- en examengelden Baten werk in opdracht van derden Overige baten Totaal baten
126.375 11.778 2.722 4.941 8.209 154.025
126.264 12.562 4.289 7.500 4.150 154.765
126.711 18.990 4.302 5.816 7.188 163.008
Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten
117.634 14.340 16.811 17.980 166.765
105.789 12.078 17.308 22.388 157.563
125.293 13.761 17.398 19.978 176.431
Saldo baten en lasten
-12.740
-2.798
-13.423
-4.910
-2.375
-1.454
-17.650
-5.173
-14.877
-26 0
-27 700
-30 0
-17.676
-4.500
-14.907
Financiële baten en lasten Resultaat Belastingen Buitengewone baten en lasten Totaal resultaat na belastingen
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 55
7.3
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
in k€
Totaal resultaat na belastingen
31-12-2012
31-12-2011
-17.676
-14.907
26 4.910
30 1.454
-12.740
-13.423
14.340 -3.157 4.038 15.221
13.761 305 -400 13.666
34 6.610 -10.065 -3.421
45 -9.379 580 -8.754
-940
-8.511
-26 31 -6.256 -6.251
-30 160 -1.474 -1.344
-7.191
-9.855
Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Desinvesteringen financiele vaste activa
-3.962 6.000 36
-4.817 0
Totaal kasstroom investeringsactiviteiten
2.074
-4.817
Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden
37.000 -12.940
0 -1.269
Totaal kasstroom financieringsactiviteiten
24.060
-1.269
Mutatie liquide middelen
18.943
-15.942
Beginstand liquide middelen Mutatie liquide middelen Eindstand liquide middelen
-3.366 18.943 15.577
12.576 -15.942 -3.366
Belastingen Financiële baten en lasten Saldo van Baten en Lasten Aanpassing voor: Afschrijvingen en overige waardeveranderingen Resultaat op desinvesteringen Mutaties voorzieningen
Veranderingen in vlottende middelen: Voorraden Vorderingen Kortlopende schulden excl. bankkrediet en te betalen interest
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Betaalde belastingen Ontvangen interest Betaalde interest
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten:
Waarvan opgenomen bij liquide middelen
15.577
Totaal
667
-
4.033-
15.577
3.366-
Waarvan opgenomen onder kortlopende schulden
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 56
7.4
Grondslagen van de consolidatie
7.4.1 Algemeen Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine (Zadkine), statutair gevestigd te Rotterdam, is een groot opleidingscentrum voor middelbaar beroepsonderwijs in de regio Rotterdam Rijnmond. De voornaamste activiteit van Zadkine betreft het verzorgen van beroepsonderwijs in de zin van de Wet educatie en beroepsonderwijs. De jaarrekening is opgesteld uitgaande van een verslaggevingperiode van een kalenderjaar.
7.4.2 Groepsmaatschappijen en joint ventures In de consolidatie zijn de financiële gegevens opgenomen van groepsmaatschappijen en andere instellingen en samenwerkingsverbanden met derden waarin Zadkine overheersende zeggenschap heeft op grond van de feitelijke situatie. Nieuw verworven deelnemingen of activiteiten met derden worden in de consolidatie meegenomen vanaf het moment waarop beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen en samenwerkingsverbanden zijn daar waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderingsgrondslagen voor de groep. In het geval dat de zeggenschap gezamenlijk wordt uitgeoefend, vindt proportionele consolidatie plaats. In de geconsolideerde jaarrekening zijn (proportioneel) opgenomen de financiële gegevens van: Naam Groepsmaatschappijen Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine Zadkine Contract Activiteiten B.V. ValentineZ B.V. Joint Ventures Beheergroep Technikon (samenwerkingsverband) Vereniging van Eigenaren (VvE) Technikon VAVO Rijnmond College (samenwerkingsverband)
Gevestigd te
Belang
Belang
nummer
KvK-
2012
2011
Rotterdam
41131797
100%
100%
Rotterdam
24246170
100%
Rotterdam
51061422
100%
100%
n.v.t.
n.v.t
0%
70,24%
Rotterdam
58284152
50%
0%
n.v.t.
n.v.t.
60%
60%
-
Zadkine Contract Activiteiten B.V. (ZCA) biedt maatwerk, open aanbod, op startkwalificatie volgend onderwijs en functiegerichte trainingen aan overheid, bedrijven en particulieren. Tevens voert ZCA het re-integratiebedrijf genaamd ‘Delta Job’ en het uitzendbureau ‘JobZ’. In Zadkine Contract Activiteiten B.V. zijn de balans en W&V-rekening van de in 2010 in het leven geroepen dochter ZCA B.V. geconsolideerd.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 57
ValentineZ B.V. verzorgt educatieve- en scholingstrajecten in de meest brede zin voor individuen en groepen. In het bijzonder aan niet hoog opgeleiden ter bevordering van arbeidsidentiteit, vakbekwaamheid, ondernemerschap en vereiste competenties en vakbekwaamheden voor een beroep. Tevens zijn de activiteiten gericht op het inlenen van personeel en houdsteractiviteiten. Beheergroep / VvE Technikon is een initiatief van Zadkine en het Grafisch Lyceum Rotterdam met als doel het beheren van het Technikon-gebouw (Benthemstraat) dat in gezamenlijk bezit is. Dit samenwerkingsverband is per 15 oktober 2012 notarieel omgezet in de VvE Technikon. De eigendomsverhoudingen zijn bij deze omzetting aangepast naar 50% - 50%. Zie in het kader van deze aanpassing van de eigendomsverhouding ook de verkoop van het pand Benthemstraat 6, waarvan de boekwinst is verantwoord onder de Overige baten. Aanvullend is afgesproken dat Zadkine tot en met 31 mei 2013 voor 70,24% aansprakelijk is voor het totaal van de gemaakte kosten van de VvE. Voor de Beheergroep is conform voorgaande jaren een (laatste) afzonderlijke jaarrekening opgeleverd. Uit praktisch oogpunt is gekozen voor een slotbalans per 30 november 2012. Op 16 januari 2013 heeft KPMG Accountants N.V. een goedkeurende verklaring afgegeven met betrekking tot de jaarrekening/slotbalans per 30 november 2012 van Beheergroep Technikon. VAVO Rijnmond College Is een samenwerkingsverband tussen Albeda College en Zadkine waarmee onder gemeenschappelijke regie en naam VAVO-onderwijs wordt aangeboden.
7.4.3 Intercompany-eliminatie Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn geëlimineerd.
7.4.4 Deelnemingen Buiten de consolidatie blijft een aantal kleine meerderheidsdeelnemingen die afzonderlijk en gezamenlijk van te verwaarlozen betekenis zijn. Het betreft: Naam
Stichting Zadkine Fonds Stichting Ossip Unlimited Stichting Dutch Gemmological Institute Stichting Rotterdamse Ondernemersschool Stichting Stream Opleidingen
Gevestigd te
KvK-nummer
Belang
Belang
2012
2011
Rotterdam
50230492
100%
100%
Rotterdam
24352256
100%
100%
Rotterdam
41173934
100%
100%
Rotterdam
24424126
0%
50%
Schiedam
24342682
67%
67%
Stichting Zadkine Fonds richt zich op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten van deelnemers ten gevolge van onvoldoende financiële middelen en het voorzien in de materiële noden van- en het verstrekken van middelen voor de studie aan deelnemers en voorts al hetgeen in de ruimste zin met één en ander verband houdt, daartoe behoort en/of daartoe bevorderlijk kan zijn.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 58
Stichting Ossip Unlimited richt zich op het aanbieden van voorzieningen en het verlenen van (beheers)diensten teneinde de studenten van Zadkine, door middel van het drijven van ondernemingen, kennis te laten maken met het bedrijfsleven. Studenten kunnen daarbij onder deskundige begeleiding een onderneming oprichten en drijven. Stichting Dutch Gemmological Institute verzorgt onderwijs aan en begeleidt studenten in het cursorisch onderwijs op het gebied van Gemmologie (Edelsteenkunde), waaronder het verstrekken van leermiddelen. Stichting Rotterdamse Ondernemersschool richt zich op het bevorderen van ondernemerschap en ondernemend zijn binnen de onderwijsinstellingen van het Albeda College, Zadkine en andere onderwijsinstellingen in de regio Rijnmond. Besloten werd deze Stichting op te heffen. Uitschrijving bij de KvK heeft per 5 juli 2012 plaats gevonden. Stichting Stream Opleidingen verzorgt mbo-metaalopleidingen.
7.5
Waarderingsgrondslagen en grondslagen resultaatbepaling
Algemeen De jaarrekening wordt gepresenteerd in duizenden euro’s voor zover niet anders is vermeld. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de organisatie zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met uitgaven en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen historische kosten. De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn verwezenlijkt en voor zover de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het vaststellen van de jaarrekening bekend zijn en waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van de grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herziene schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in de toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 59
Bepalende regelgeving De jaarrekening is opgesteld volgens de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. In deze regeling is bepaald dat de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving (in het bijzonder RJ 660 Onderwijsinstellingen) van toepassing zijn en met inachtneming van de daarin aangeduide uitzonderingen. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten.
Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen, vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, schulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten worden bij eerste opname verwerkt tegen reële waarde. Voor de waardering van financiële instrumenten na eerste opname wordt verwezen naar de hierna beschreven specifieke waarderingsgrondslagen. Waarde veranderingen worden verwerkt in de staat van baten en lasten.
Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs plus bijkomende kosten onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte economische levensduur. Investeringssubsidies worden in aftrek gebracht op de aanschafwaarde van de materiële vaste activa. Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur of lagere bedrijfswaarde. Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen. Voor materiële vaste activa worden de volgende afschrijvingspercentages en activeringsgrenzen toegepast: Categorie Gebouwen Terreinen in erfpacht Renovaties gebouwen en terreinen Verbouwingen Installaties gebouwen Inventarissen: -leermiddelen -hard- en software -kantoormeubilair -schoolmeubilair Vervoermiddelen
Afschrijvingspercentage 3,33 4,8 - 6,25 6,67 10 - 20 10
Activeringsgrens (in €) 10.000 10.000 1.000 1.000 1.000
10 20 10 10 20
1.000 1.000 1.000 1.000 1.000
Financiële vaste activa Worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs of lagere marktwaarde.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 60
Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa met een lange levensduur dienen te worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. Het terugverdienen van activa die in gebruik zijn, bestaat uit de geschatte contante waarde van de toekomstige netto kasstroom welke voortkomt uit eigen gebruik en / of uit verhuur. Voor activa waarvan het voornemen is deze te verkopen, bestaat het terugverdienen uit (de inschatting van) de kasstroom als gevolg van de verkoop van het betreffende actief. Als de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de netto kasstroom van het actief, wordt het verschil als negatief resultaat verantwoord.
Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen actuele waarde.
Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kosteprijs op basis van de effectieve rentemethode. Voor oninbare vorderingen is een voorziening getroffen. De vorming van de voorziening vindt plaats op basis van ervaringscijfers/percentages ten opzichte van openstaande vorderingen.
Eigen vermogen Onder het eigen vermogen worden de algemene reserves en de bestemmingsreserves gepresenteerd. De algemene reserve bestaat uit de reserves die ter vrije beschikking staan van het bestuur. Indien een beperktere bestedingsmogelijkheid door de organisatie is aangebracht, dan is het aldus afgezonderde deel van het eigen vermogen aangeduid als bestemmingsreserve. In het eigen vermogen is zowel publiek als privaat vermogen opgesloten. Het publieke en private deel van het eigen vermogen worden zichtbaar gepresenteerd bij de toelichting op het eigen vermogen.
Voorzieningen Onder voorzieningen worden de personele voorzieningen en de overige voorzieningen gepresenteerd. Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is in te schatten. De waardering van voorzieningen vindt plaats tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Toevoegingen aan voorzieningen vinden plaats ten laste van de staat van baten en lasten. Uitgaven vinden rechtstreeks plaats ten laste van de voorzieningen.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 61
Langlopende schulden Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar worden aangeduid als langlopend. Het aflossingsbedrag van het lopende jaar wordt onder de kortlopende schulden opgenomen. Langlopende schulden worden na eerste opname gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rente methode.
Kortlopende schulden Schulden met een op balansdatum resterende looptijd van ten hoogste één jaar worden aangeduid als kortlopend. Overlopende passiva betreffen vooruitontvangen bedragen (waaronder geoormerkte bijdragen) en nog te betalen bedragen ter zake van lasten die aan een verstreken periode zijn toegekend. Van bedragen die voor meerdere jaren beschikbaar zijn gesteld, wordt het nog niet bestede gedeelte op deze post aangehouden. Vrijval ten gunste van de staat van baten en lasten geschiedt naar rato van de besteding. Kortlopende schulden worden na eerste opname gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rente methode.
Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en -subsidies Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en -subsidies uit hoofde van de basisbekostiging worden in het jaar waarop de toekenning betrekking heeft, volledig verwerkt als baten in de staat van baten en lasten. Indien subsidies en overheidsbijdragen met een specifiek doel of project worden toegekend, worden deze ingezet voor het door Zadkine met de subsidieverstrekker overeengekomen beoogde doel. Indien de bijdrage is vastgesteld voor een of meer boekjaren dan worden de opbrengsten naar rato van de voortgang van de bestedingen in het projectplan als baten verantwoord. Waar nodig op basis van een voorzichtige inschatting van de uiteindelijk te verkrijgen subsidie of bijdrage. In voorkomende gevallen kunnen verschillende subsidies van diverse subsidieverstrekkers worden gecombineerd voor uitvoering van een project. Indien vereist, worden de subsidies en overheidsbijdragen afgerekend tijdens of na afloop van het project in overeenstemming met het door de subsidieverstrekker (soms: achteraf) gevraagde verantwoordingsformaat hetgeen soms kan afwijken van het bestedingspatroon in het (initiële) projectplan.
College-, cursus-, les- en examengelden De college-, cursus-, les- en examengelden worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. De algemene deelnemersbijdragen worden per schooljaar in rekening gebracht, maar tijdsevenredig als bate in het betreffende boekjaar opgenomen. De specifieke deelnemersbijdragen worden toegerekend aan het kalenderjaar waarin de activiteiten plaatsvinden.
Baten werk in opdracht van derden Opbrengsten uit hoofde van werk in opdracht van derden (contractonderwijs, contractonderzoek en overige) worden in de staat van baten en lasten als baten opgenomen voor een bedrag gelijk aan de kosten indien zeker is dat deze kosten declarabel zijn. Een eventueel positief resultaat wordt genomen naar rato van het stadium van voltooiing van de transactie op verslagdatum (de zogeheten 'percentage of completion'-methode). Voor een eventueel verwacht negatief resultaat wordt een voorziening getroffen. De te verwachte verliezen worden in de staat van baten en lasten verwerkt. Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 62
Belastingen De vennootschapsbelasting over het resultaat van Zadkine Contract Activiteiten en ZCA wordt berekend over het resultaat van bepaalde contractactiviteiten conform de met de belastingdienst gemaakte afspraken. Vanwege de zeer beperkte teruggave van btw, worden kosten inclusief btw verantwoord. Voor de btw is een fiscale eenheid tussen Zadkine, Zadkine Contract Activiteiten, ZCA en ValentineZ.
Aandeel in het resultaat van organisaties waarin wordt deelgenomen Het aandeel in het resultaat van organisaties waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van Zadkine in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen Zadkine en de niet-geconsolideerde deelnemingen en tussen nietgeconsolideerde deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn verwerkt voor zover deze als gerealiseerd kunnen worden beschouwd.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. Bij deze methode wordt de kasstroom uitgewerkt door uit te gaan van het totaalresultaat na belastingen waarop correcties worden uitgevoerd voor resultaatsposten die geen operationele kasstroom met zich meebrengen en voor kasstromen die in de betreffende periode geen resultaatspost zijn.
Financiering, liquiditeit en continuïteit In het voorjaar van 2012 is mede gelet op de kritische prognose van de liquiditeit het traject gestart om te gaan schatkistbankieren. Hierbij treedt het Ministerie van Financiën onder voorwaarden namens de Staat der Nederlanden op als bancaire partij voor publiek gefinancierde instellingen. Korte termijn financiering Per 1 juli is de rekening courant-faciliteit bij ABN AMRO beëindigd en is een rekening-courant krediet via het Ministerie van Financiën ad € 14,7 mln verkregen. Bij deze financieringsvorm wordt een relatie gelegd met de hoogte van publiek verkregen middelen en is geen sprake van te verstrekken onderpand. Lange termijn financiering Bovengenoemde rekening courant-faciliteit alleen kan een voldoende liquiditeit niet waarborgen. Om deze reden is in september 2012 door Zadkine een aanvraag voor (her)financiering bij het Ministerie van Financiën ingediend. De aanvraag behelsde het verkrijgen van hypothecaire leningen met nog niet-bezwaard vastgoed van Zadkine als onderpand. Voorwaarde voor het verkrijgen van goedkeuring door het Ministerie van OCW (geeft borgstelling af richting Ministerie van Financiën) m.b.t. deze leningen was dat Zadkine een herstructureringsplan zou uitwerken. In november 2012 heeft Zadkine het herstructureringsplan Zadkine 2013-2018 ingediend bij het Ministerie van OCW en de Onderwijsinspectie. Dit herstructureringsplan is gericht op het herstellen van een financieel gezonde bedrijfsvoering en gezonde financiële positie.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 63
De belangrijkste onderdelen van dit verbeterplan zijn sanering van diverse activiteiten en het verkleinen van de organisatie. In december 2012 is het Ministerie van OCW akkoord gegaan met de herfinanciering van Zadkine. Daarmee zijn de volgende faciliteiten verkregen: Lening van € 17 mln met een looptijd van 10 jaar; Lening van € 20 mln met een looptijd van 20 jaar; Verruiming van de rekening-courant faciliteit van € 14,7 mln naar € 24,5 mln. Hierdoor werd de liquiditeitspositie sterk verbeterd. Uitvoer van de benoemde maatregelen leidt ertoe dat de komende jaren nog saneringskosten nodig zijn hetgeen druk op het financiële resultaat zal uitoefenen. De reguliere exploitatie verbetert in de tussentijd en leidt in het tijdvak 2013-2018 tot herstel van alle financiële posities. De uitvoering van het genoemde herstelplan en de bijbehorende financiering zullen de continuïteit van Zadkine verzekeren. Dientengevolge is deze jaarrekening opgesteld uitgaande van de continuïteit veronderstelling. In het kader van de herstructurering is de OKF-lening die per aanvang 2012 een resterende hoofdsom kende van € 12,3 mln, afgelost met de via de schatkist verkregen liquide middelen. De negatieve waarde van de renteverschillen over de resterende looptijd bedroeg € 4,9 mln. Dit bedrag is eveneens per ultimo 2012 met ABN AMRO afgewikkeld.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 64
7.6
Toelichting op de geconsolideerde balans
7.6.1 Vaste activa Materiële Vaste Activa Ontwikkeling boekwaarde in 2012: Materiele vaste activa
in k€ Stand per aanvang boekjaar: Aanschafprijs Afschrijving cumulatief Boekwaarde per aanvang boekjaar
gebouwen en terreinen gereed in aanbouw
totaal
Inventaris en apparatuur gereed in uitvoering totaal
Totaal 2012
120.448
575
121.023
57.497
1.307
58.804
179.827
-58.015 62.433
0 575
-58.015 63.008
-37.397 20.100
0 1.307
-37.397 21.407
-95.412 84.415
838 101 -1.317 -7.711 -8.089
10 -101 -452 0 -543
848 0 -1.769 -7.711 -8.632
2.641 906 -736 -6.629 -3.819
472 -906 -371 0 -805
3.113 0 -1.108 -6.629 -4.624
3.961 0 -2.877 -14.340 -13.256
-9.329 9.329 0
0 0 0
-9.329 9.329 0
-9.343 9.343 0
0 0 0
-9.343 9.343 0
-18.672 18.672 0
110.740 -56.397 54.343
33 0 33
110.773 -56.397 54.376
50.965 -34.683 16.282
502 0 502
51.466 -34.683 16.783
162.239 -91.080 71.159
Mutaties boekwaarde: Investeringen Ingebruikname Desinvesteringen Afschrijvingen Mutaties
Mutaties opschoning vaste activa: Aanschafprijs Afschrijving cumulatief Mutaties
Stand per einde boekjaar: Aanschafprijs Afschrijving cumulatief Boekwaarde per einde boekjaar
Gebouwen en terreinen bestaat uit diverse gebouwen en terreinen evenals verbouwingen in zowel panden in eigendom als panden die worden gehuurd. Inventaris en apparatuur bestaat onder andere uit meubilair, leermiddelen, soft- en hardware. Eind 2011 heeft voor een aantal panden huuropzegging plaatsgevonden. Vanwege de levensduurverkorting die het gevolg is van de huuropzegging, heeft afwaardering plaats gevonden van de activa in huurpanden. Deze afwaardering is in 2011 verwerkt in de regel afschrijvingen voor een bedrag van k€ 1.210 voor inventaris en apparatuur en k€ 181 voor gebouwen en terreinen. In 2012 waren de extra afschrijvingskosten door levensduurverkorting k€ 73, verwerkt in de regel afschrijvingen gebouwen en terreinen. Verder heeft in 2012 een afwaardering van totaal k€ 2.894 plaats gevonden betreffende de panden Eikenlaan en Ploegstraat, verwerkt op de regel afschrijvingskosten gebouwen en terreinen. Deze afwaardering vond plaats in verband met een verwachte lagere verkoopprijs (gebaseerd op een concreet bod, respectievelijk een recente taxatie) dan de boekwaarde. De regel desinvesteringen bestaat voornamelijk voor k€ 2.319 uit de verkoop van Bethemstraat 6 en voor k€ 400 uit desinvestering van het project Roadmap ICT, betreffende de uitgaven gedaan voor 2012. Zie hiervoor ook de toelichting bij overige lasten. Er zijn verbouwingen op meerdere locaties uitgevoerd voor k€ 848. De investeringen in inventaris en apparatuur van k€ 3.113 betreffen meubilair, onderwijsapparatuur, installaties en ICT investeringen.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 65
De mutaties onder de noemer opschoning vaste activa betreffen het schonen van de materiële vaste activa administratie van activa waarvan de boekwaarde eind 2012 nihil is en die ook niet meer aanwezig zijn. De WOZ-waarde per 1 januari 2012 betreft de meest actueel beschikbare stand. Ten opzichte van 1 januari 2011 is de WOZ-waarde met k€ 13.585 gedaald, met name veroorzaakt door een lagere WOZ-waarde van het pand Benthemstraat. Deze lagere waarde is het gevolg van een lager aandaal (50% in plaats van 70,24%) in dit pand, alsook een lagere taxatie van het gehele pand naar aanleiding van een ingediend bezwaar tegen de oorspronkelijke taxatie WOZ en verzekerde waarde gebouwen en terreinen in k€ Bedrag Peildatum 99.250 1-1-2012 WOZ-waarde gebouwen en terreinen 204.898 1-1-2013 Verzekerde waarde gebouwen
Boekjaar 2011 Bedrag Peildatum 112.835 1-1-2011 196.351 1-1-2012
Met betrekking tot de verzekerde waarde van gebouwen vindt één keer per zes jaar een taxatie plaats. In de tussenliggende jaren wordt deze waarde geïndexeerd met een CBS-index. In de loop van 2009 is een taxatie uitgevoerd voor de op dat moment nieuwe en de gerenoveerde gebouwen (samen 5 ) om onderverzekering te voorkomen. In 2012 zijn de overige 8 panden voor herbouwwaarde getaxeerd met als peildatum 1 januari 2013. Met betrekking op de volgende terreinen is sprake van afgekochte erfpachtrechten: in k€ Terrein uitbreiding Prins Constantijnweg Terrein Prins Alexanderlaan Totaal
Afkoopsom 741 1.569 2.310
31-12-2012 31-12-2011 97 122 385 437 482 559
De afkoopsommen zijn geactiveerd en worden in dertig jaar afgeschreven.
Financiële Vaste Activa Financiële vaste activa in k€ Effecten Totaal
Boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Resultaat 01-01-2012 en verstrekte en afgeloste deelnemingen leningen leningen 6 0 -1 0 6 0 -1 0
Boekwaarde 31-12-2012 5 5
De financiële vaste activa betreffen: De effecten zijn aangekocht in 1990 toen Zadkine en haar rechtsvoorgangers een huurcontract aangingen met betrekking tot het Groothandelsgebouw. Dit was destijds een verplichte clausule in het huurcontract om bij het aangaan van het huurcontract ook aandelen te verwerven. In november 2012 is gestart met de verkoop van deze aandelen. Per ultimo 2012 zijn 1.083 aandelen verkocht. De boekwinst op deze verkopen in 2012 is k€ 36. Inmiddels zijn de per eind 2012 nog in bezit zijnde aandelen, met een boekwinst van k€182, verkocht in de maand januari 2013. De marktwaarde van deze aandelen bedroeg per ultimo 2012 k€ 180.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 66
De vorderingen van voorheen het Zadkine College (k€ 537) en het Maasstad College (k€ 119) op het Ministerie van OCW inzake loonheffing en premie ABP juli 1991 zijn op € 1,gewaardeerd. Deze vordering wordt door het ministerie erkend maar slechts uitgekeerd bij opheffing van de school. Hierover vindt geen rentevergoeding plaats.
7.6.2 Vlottende activa Voorraden in k€ Gebruiksgoederen Voorraden
31-12-2012
31-12-2011
432 432
466 466
De voorraden betreffen voornamelijk edelmetalen en gereedschappen van de locatie Schoonhoven (2012: k€ 378; 2011: k€ 398) en de voedingsmiddelen die worden aangehouden bij de restauratieve voorzieningen van Horeca & Toerisme (2012: k€ 54; 2011: k€ 68).
Vorderingen in k€ Debiteuren Ministerie OCW Studenten/deelnemers/cursisten Overige vorderingen Overlopende activa Af: Voorzieningen wegens oninbaarheid Vorderingen
31-12-2012
31-12-2011
1.554 3.168 3.167 121 8.874 -793 16.091
4.300 3.485 4.866 239 10.829 -1.018 22.701
De post debiteuren bestaat voor een bedrag van k€ 322 uit posten ouder dan een jaar. De afname van deze wordt voornamelijk verklaard door facturatie in december 2011 van VAVO aan gemeenten met betrekking tot het project Oliver (k€ 1.500). Deze facturatie heeft in 2012 per begin november (k€ 1.700) plaats gevonden met als gevolg een aanzienlijk lager openstaand saldo per eind 2012. Op k€ 60 na, is de genoemde k€ 1.700 eind 2012 ontvangen. De post vordering op studenten bestaat voor een bedrag van k€ 82 uit posten ouder dan een jaar. De afname van deze post wordt verklaard door de combinatie van lagere studentenaantallen en het bewust verminderen van inkopen door studenten bij Zadkine. Uitsplitsing overige vorderingen: in k€ Personeel Overige Totaal overige vorderingen
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
31-12-2012
31-12-2011
57 64 121
61 178 239
pagina 67
Uitsplitsing overlopende activa in k€ Vooruitbetaalde kosten Afrekeningen gemeenten Nog te ontvangen overige subsidies Afrekening Rotterdams Offensief Overige overlopende activa Totaal overlopende activa
31-12-2012
31-12-2011
4.620 2.344 45 0 1.865 8.874
4.464 2.047 1.381 1.123 1.814 10.829
De vooruitbetaalde kosten betreffen de kosten van huur gebouwen en softwarelicenties. Afrekeningen gemeenten betreffen met name nog te ontvangen bedragen in het kader van geoormerkte projectgelden. Het betreft de met name de projecten Risicojongeren 2012 (k€ 1.750) en Taal Kennis Voorziening (k€ 406. Nog te ontvangen overige subsidies betreft openstaande subsidieafrekeningen van Educatie en VAVO met gemeenten. De daling ten opzichte van 2011 wordt onder andere verklaard door in 2012 van gemeenten meer ontvangen te hebben, dan als opbrengst is verantwoord. Mede dankzij inspanningen om tot opschoning van oude openstaande posten te komen. Op het Rotterdams Offensief - een samenwerkingsverband van LMC, Albeda College en Zadkine - is eind 2012 geen vordering. De vordering eind 2011 kwam voort uit het voorfinancieren van de bedrijfsvoering van het Rotterdams Offensief in afwachting van de formele oprichting van de coöperatie en bijbehorende eigen financiering. De overige overlopende activa betreffen voornamelijk de nog te factureren deelnemersbijdragen en door ZCA te facturen bedragen.
Uitsplitsing voorziening wegens oninbaarheid in k€ Stand per 1-1 Onttrekking Vrijval Dotatie Voorziening wegens oninbaarheid
31-12-2012
31-12-2011
1.018 -444
1.021 -348 -45 390 1.018
219 793
7.6.3 Liquide middelen De omvangrijke toename van de tegoeden op bank- en girorekeningen is het gevolg van de herfinanciering eind december 2012, nader toegelicht bij de langlopende schulden. Liquide middelen in k€ Kasmiddelen Tegoeden op bank- en girorekeningen Liquide middelen
31-12-2012
31-12-2011
51 15.526 15.577
54 613 667
De tegoeden op bank- en girorekeningen ultimo 2011 betreffen positieve banktegoeden die niet onder het met de hoofdbankier overeengekomen saldoregulatiestelsel vallen. Ultimo 2011 is het negatieve saldo van de bankrekeningen die onder dit stelsel vallen (k€ 4.033) als kortlopende schuld aan kredietverstrekkers geclassificeerd. Per saldo is het totaal aan liquide middelen per ultimo 2011 k€ 3.366 negatief (zie kasstroomoverzicht).
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 68
7.6.4 Eigen vermogen Eigen Vermogen in k€ Algemene reserve Bestemmingsreserve groot onderhoud Technikon Eigen Vermogen
Saldo 1-1-2012 29.521 1.198 30.719
Resultaat -17.676 -17.676
Overige mutaties 1.198 -1.198 0
Saldo 31-12-2012 13.043 0 13.043
In de bestemmingsreserve eind 2011 is het aandeel van Zadkine opgenomen voor het onderhoud van de gebouwen aan de Benthemstraat welke in gezamenlijk eigendom is met het Grafisch Lyceum en waarvoor het samenwerkingsverband VvE Technikon het beheer voert. Besloten is deze reserve toe te voegen aan de algemene reserve. In het eigen vermogen van Zadkine is zowel publiek als privaat vermogen opgenomen. Deze splitsing is in 2009 aangebracht. De activiteiten van ZCA en van ValentineZ worden beschouwd als privaat vermogen. De opbouw naar publiek en privaat vermogen is per ultimo 2012 als volgt: Specificatie Eigen Vermogen in k€ Publiek Privaat Totaal
Saldo 31-12-2012 4.774 8.269 13.043
Saldo 31-12-2011 22.163 8.556 30.719
De daling van het private deel van het eigen vermogen wordt veroorzaakt door het verlies van Zadkine Contract Activiteiten BV (k€ 154) en het verlies van ValentineZ (k€ 132).
7.6.5 Voorzieningen Voorzieningen in k€ Voorziening wachtgelden Voorziening Jong voor Oud Voorziening Sociaal plan 2012 Voorziening LOC-vorming Voorziening reorganisatie Educatie Voorziening jubileumuitkeringen Totaal personele voorzieningen Voorziening afwikkeling ESF-projecten Totaal voorzieningen
Saldo 1-1-2012 750 458 1.227 6.794 693 9.922 2.774 12.696
Dotaties Onttrekkingen 2012 2012 2.024 8452226.926 1.890286 5011.191 1.69562 7710.489 5.23033210.489 5.562-
Vrijval 2012 -
0 0 889889-
Saldo 31-12-2012 1.929 236 5.036 1.012 6.290 678 15.181 1.553 16.734
Het kortlopende (voorziene verplichting binnen één jaar) deel van de voorziening per ultimo 2012 (verplichting binnen één jaar) bedraagt k€ 6.434. In de W&V-rekening is de dotatie van € 10,5 mln als volgt verwerkt: € 10,3 mln onder lonen en salarissen en € 0,2 mln onder overige rentelasten. Voorziene uitgaven worden in 2012 contant gemaakt tegen een rentepercentage van 1,5 %. In 2011 was het disconteringspercentage 4%. De verlaging is gevolg van lagere rente percentages die Zadkine eind 2012 betaald voor de opgenomen leningen.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 69
Voorziening wachtgelden Risico’s van niet-verwijtbare wachtgeldaanspraken ontstaan na 1 augustus 1998 en vóór 1 juli 2005 komen voor 60 procent ten laste van de werkgever. Aanspraken welke zijn ontstaan vanaf 1 juli 2005 komen geheel ten laste van de werkgever. Per einde jaar is een berekening gemaakt van de lopende ‘eigen’ wachtgeldverplichtingen. Voor het berekende bedrag is de voorziening aangepast via een dotatie dan wel vrijval. Met ingang van 2012 is behalve het bovenwettelijke deel, ook het WW-deel voorzien, met als gevolg een aanvullende dotatie in 2012 van k€ 968. Voorziening Jong voor Oud Deze voorziening komt voort uit een programma waarbij gestimuleerd wordt oudere werknemers vrijwillig de organisatie te laten verlaten. De voorziening betreft de aangegane verplichtingen voor de jaren 2013 en 2014. Voorziening Sociaal plan 2012 De noodzaak om de personeelslasten te beperken, teneinde een financieel gezonde bedrijfsvoering te realiseren, heeft in 2012 tot een reorganisatie geleid. Vertrek van medewerkers bestond uit vrijwillig vertrek (Ouderenregeling) en onvrijwillig vertrek. Het deel van de voorziening dat betrekking heeft op de Ouderenregeling, betreft de verplichting inzake aanvulling op de ingegane pensioenen van de betreffende ex-medewerkers, Het deel van de voorziening dat betrekking heeft op onvrijwillig vertrek, betreft de hierbij behorende ingeschatte WW- en BWW verplichtingen van Zadkine. Voorziening LOC-vorming (de Stroomversnelling) Deze reorganisatievoorziening betreft het in begin 2010 ingezette traject ‘stroomversnelling’ om tot LOC-vorming te komen. Ultimo 2010 was voor dit traject een ‘bestemmingsreserve Reorganisaties’ opgenomen binnen het eigen vermogen. De voorziening betreft de in het kader van dit traject aangegane verplichtingen voor de jaren 2013 en 2014. Voorziening reorganisatie Educatie Na twee eerdere reorganisaties bij Educatie heeft het niet verkrijgen van de aanbesteding bij Educatie eind 2009 in 2010 opnieuw geleid tot een verdere reorganisatie van de werkzaamheden. Hiervoor is per ultimo 2010 een voorziening ad € 7,1 mln getroffen. In combinatie met de resterende verplichtingen uit de eerdere reorganisaties is in de jaarrekening 2010 rekening gehouden met voorziene uitgaven ter grootte van € 9,1 mln. Zadkine draagt, binnen voorwaarden, de WW- en BWW lasten van ex-medewerkers. De verslechterde arbeidsmarktomstandigheden voor ex-medewerkers voor wie deze voorziening is getroffen, heeft in 2012 geleid tot een aanpassing van hierbij behorende inschatting van WW- en BWW verplichtingen, resulterend in een aanvullende dotatie van k€ 1.191. Voorziening jubileumuitkeringen Conform de CAO BVE heeft het personeel van Zadkine bij 25 en 40 jaar ambtelijk dienstverband recht op een jubileumgratificatie. Deze gratificatie is bij 25 jaar 50 procent en bij 40 jaar 100 procent van de maandelijkse bezoldiging (inclusief vakantiegeld). De toekomstige gratificatie is aan te merken als een uitgestelde beloning waarvoor een voorziening is gevormd. Geen rekening is gehouden met de ambtelijke dienstjaren die zijn opgebouwd bij een andere werkgever dan Zadkine, noch met een ‘blijf- of sterftekans’. Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 70
Voorziening afwikkeling ESF-projecten In 2003 zijn diverse ESF-beschikkingen aangebracht bij de rechtbank Rotterdam. De beroepsprocedures zijn afgewikkeld, Zadkine is in het ongelijk gesteld. Inmiddels is in 2012 een aanvang gemaakt met de terugbetaling van de schuld groot k€ 1.466. Per ultimo 2012 resteert hiervan een schuld, exclusief wettelijke rente, van k€ 1.134. Door onduidelijkheid m.b.t. de wettelijke rente is de voorziening voor het verschil ad k€ 419 (k€ 1.553 -/- k€ 1.134) vooralsnog niet vrijgevallen. De vrijval in 2012 heeft van doen met wettelijke rente die ouder is dan 5 jaar en niet meer opeisbaar is. In 2013 zal deze post naar verwachting worden afgewikkeld.
7.6.6 Langlopende schulden Resterende Bedrag lening Opname in Aflossingen Bedrag lening 31-12-2011 2012 2012 31-12-2012 looptijd in jaren in k€ Gemeente Spijkenisse Gemeente Spijkenisse Gemeente Spijkenisse Gemeente Spijkenisse Gemeente Spijkenisse Totaal Gemeente Spijkenisse
88 37 20 5 681 831
0 0 0 0 0 0
-44 -18 -7 -2 -210 -281
44 19 13 3 471 550
12.249 76 12.325
0 0 0
-12.249 -76 -12.325
0 0 0
20.000 17.000
0 0
9.334 1
0 0
-334 -1
9.000 0
Totaal schulden
22.491
37.000
-12.941
46.550
Aflossingen binnen een jaar Gepresenteerd als Kortlopende schuld Totaal langlopende schulden
1.217 21.274
ABN AMRO (OKF-lening) ABN AMRO (SBER-lening) Totaal ABN AMRO Ministerie van Financiën Ministerie van Financiën BNG Lening Financial Lease
8 mnd 2 jaar 1 jaar 3 mnd 1 jaar 6 mnd 1 jaar 10 mnd
-
20.000 19 jr en 5 maanden 17.000 9 jr en 5 maanden 26 jaar 11 mnd -
3.331 43.219
De lening van Gemeente Spijkenisse, saldo k€ 471 per 31 december 2012, oorspronkelijk saldo k€ 2.764, is in 1995 afgesloten ter financiering van de nieuwbouw voor de zorgopleidingen aan de Sportlaan 13 te Spijkenisse. De overige leningen van Gemeente Spijkenisse met een gezamenlijk saldo van k€ 78 per 31 december 2012 zijn afgesloten door een van de rechtsvoorgangers van Zadkine ter financiering van inventarissen. De ABN AMRO lening (OKF) met saldo k€ 12.249 per 31 december 2011 betreft de lening, oorspronkelijk saldo k€ 18.151, welke in februari 1998 is afgesloten bij de verevening van de Omkering Kapitaaldienst Financiering (OKF). De lening had een looptijd tot 2028. Bij de OKF-lening die bij ABN AMRO liep, was sprake van een variabel rentepercentage dat door middel van een renteswap was gehedged naar een vaste rente.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 71
Per 1 december 1998 is met ABN AMRO een lening van k€ 2.269 afgesloten ter herziening van de kredietfaciliteit van een van de rechtsvoorgangers van Zadkine. Het saldo van deze lening bedraagt per 31 december 2011 k€ 76 . Beide ABN AMRO leningen zijn eind 2012 in het kader van herfinanciering volledig afgelost. Tevens is op het moment van aflossing de hierboven genoemde renteswap afgekocht voor een bedrag van k€ 4.898. De herfinanciering eind 2012 betreft het aantrekken van twee hypothecaire leningen van de staat via het Ministerie van Financiën. Een lening van € 20 mln ingegaan op 20 december 2012, looptijd tot en met 31 mei 2032. Een lening van € 17 mln ingegaan op 20 december 2012, looptijd tot en met 31 mei 2022. Het totaal van € 37 mln aan nieuwe leningen is voor € 16,7 mln gebruikt voor de aflossing van de ABN AMRO leningen en de afkoop van de genoemde renteswap. Het restant is toegevoegd aan de liquide middelen. Verder heeft Zadkine medio 2012 een rekening-courant faciliteit ontvangen van de staat van k€ 14.700, welke eind 2012 als onderdeel van de herfinanciering bij de staat verhoogd is naar k€ 24.480 Over debetstanden is de verschuldigde rente gebaseerd op de Europese standaard met een opslag van 0,25%. Tot zekerheid voor het nakomen van de verplichtingen uit hoofde van de ontvangen geldleningen en het rekening courant-krediet heeft Zadkine ten behoeve van de Staat het recht van eerste hypotheek en verpanding verleend tot een bedrag van k€ 60.819 op diverse panden. Zoals te doen gebruikelijk bij het vertrekken van leningen in het kader van Geïntegreerd Middelenbeheer heeft het vakministerie OCW in het kader van deze financiering een garantstelling uitgewerkt ten behoeve van het Ministerie van Financiën De lening met Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) ad k€ 10.000 is in november 2009 afgesloten ter financiering van de aankoop van een pand in Spijkenisse. Bij het Waarborgfonds BVE is een borgstelling aangevraagd en verkregen. Dit heeft geleid tot een lagere rentestelling. Het saldo van deze lening bedraagt per 31 december 2012 k€ 9.000. De aflossingen die in 2013 zullen plaatsvinden zijn gepresenteerd onder de kortlopende schulden.
7.6.7
Kortlopende schulden
Kortlopende schulden in k€ Kredietverstrekkers Crediteuren Niet-geoormerkte overheidsbijdragen Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overlopende passiva Kortlopende schulden
31-12-2012
31-12-2011
3.331 4.815 1.808 4.616 1.514 14.184 30.268
5.250 8.295 1.334 5.216 1.578 21.892 43.565
De kortlopende schulden aan kredietverstrekkers per eind 2012 betreffen voor het gehele bedrag de aflossingen in 2013 op langlopende leningen. Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 72
De kortlopende schulden aan kredietverstrekkers per eind 2011 betreffen de aflossingen in 2012 op langlopende leningen voor een bedrag van k€ 1.217. Daarnaast is per ultimo 2011 het negatieve saldo van de bankrekeningen die onder het saldoregulatiestelsel vallen (k€ 4.033) als kortlopende schuld aan kredietverstrekkers geclassificeerd. De schuld aan crediteuren is gedaald door de daling van onder andere materiële kosten en lagere investeringsuitgaven. Tot slot is bij de laatste betaling van het jaar de betaling op basis van vervaldatum bewust ruim genomen. Uitsplitsing belastingen en premies sociale verzekeringen: in k€
31-12-2012
31-12-2011
3.429 139 1.048 4.616
3.752 568 896 5.216
Loonheffing Omzetbelasting Premies sociale verzekeringen Belastingen en premies sociale verzekeringen
De schuld uit hoofde van omzetbelasting is vooral gedaald door het in 2012 betalen van de meerjarige aanslag betreffende het VAVO Rijnmond College. De belastingdienst is van mening dat de werkzaamheden van Zadkine ten behoeve van het VAVOR met btw belast dienen te zijn. Om die reden heeft de belastingdienst naheffingsaanslagen BTW opgelegd. Het bezwaar van Zadkine en Albeda tegen deze naheffingsaanslagen is afgewezen. Zadkine en Albeda hebben nu de kwestie ter beoordeling voorgelegd aan de belastingrechter. Het oordeel van de belastingrechter wordt in de loop van 2013 verwacht.
Uitsplitsing overlopende passiva in k€ Vooruitontvangen college- en lesgelden Vooruitontvangen geoormerkte subisidies Ministerie OCW Bijdragen Gemeenten/Provincie/Overige Vakantiegeld en - dagen Overige Overlopende passiva
31-12-2012
31-12-2011
2.182 2.048 237 4.534 5.183 14.184
2.281 2.358 2.711 4.595 9.915 21.860
De daling van Bijdragen Gemeenten/Provincie/Overige komt voort uit verantwoorde kosten en opbrengsten uit hoofde van de projecten Plusvoorziening en VSV, waarvoor per eind 2012 nog geen subsidie gelden zijn ontvangen, resulterend in lagere stand aan ‘vooruitontvangen’.
Uitsplisting overige overlopende passiva in k€ Te betalen huisvestingskosten Te betalen personele lasten Te betalen interest Af te rekenen met LMC Horeca vakschool Vooruitgefactureerde opbrengsten ZCA Vooruitgefactureerde opbrengsten contractonderwijs Vooruitontvangen subsidies Educatie Te betalen herstelkosten huurpanden Te verrekenen inzake VAVOR Diverse Overige overlopende passiva Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
31-12-2012
31-12-2011
883 0 1.292 75 512 244 0 140 1.876 161 5.183
361 319 1.515 703 544 351 492 453 2.771 2.406 9.915 pagina 73
De stijging van te betalen huisvestingskosten wordt verklaard door meer openstaande posten per jaareinde, waaronder afrekening service kosten Hofplein en huur Beukelsdijk. De te betalen personele lasten zijn eind 2012 nihil. Wachtgeld is volledig afgerekend in 2012 en het penvoerderschap m.b.t. wijkscholen is met ingang van 2012 overgegaan naar het Rotterdams Offensief. De daling van de afrekening met LMC Horecavakschool is het gevolg van gewijzigde afspraken met het LMC over de bijdrage van Zadkine en het punt dat eind 2011 nog twee jaren openstonden om af te rekenen. Te betalen herstelkosten betreft een inschatting voor nog resterende uitgaven die gepaard gaan met het nakomen van de verplichting om panden waarvan de huur eind 2011 is opgezegd in de oude staat te herstellen. Te verrekenen inzake VAVOR betreft voor een bedrag van k€ 385 de consolidatiecorrectie van 40% van de schuld van Zadkine aan VAVOR. Deze VAVOR-positie bestaat uit diverse financiële berekeningen tussen Zadkine en Albeda College. De daling van de post diverse wordt voor € 1,3 mln verklaard door het wegvallen van wettelijke rente verplichtingen voor ESF welke ouder zijn dan 5 jaar en daarmee zijn verjaard.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 74
7.7
Toelichting op de staat van baten en lasten
7.7.1 Overheidsbijdragen Rijksbijdragen in k€ Lumpsum rijksbijdrage Niet-geoormerkte rijksbijdrage: Prestatieconvenant VSV Convenant Leerkracht van Nederland Diverse kleinere toekenningen Geoormerkte rijksbijdrage: Innovatiebox Stagebox School Maatschappelijk Werk Intensivering taal en rekenen Leerling gebonden financiering Zij-instroom Prof/bekwaamheid MBO Overig Totaal rijksbijdrage
2012
2011
115.322
115.180
4.745 422 4.323 0
4.757 422 4.317 18
6.308 0 994 569 3.148 377 313 720 187 126.375
6.773 1.699 973 558 2.531 376 345 0 289 126.711
Innovatiebox: Deze regeling is door de Rijksoverheid stopgezet per eind 2011. Intensivering taal en rekenen: Deze regeling is gestart in 2010. Echter in startjaar 2010 is niet het volledige subsidiebedrag benut. In 2011 is het restant subsidiebedrag 2010 ingezet. In 2012 is er intensief gebruik gemaakt van het Taal- en Rekencentrum via coördinatoren, coaches, bijspijkerlessen en extra lessen. Hierdoor is een deel van het subsidiebedrag uit 2010 (€ 0,6 mln) verantwoord in 2012. Prof/bekwaamheid mbo: Deze regeling is gestart in 2012 met als doelstelling bekwaamheid en professionalisering te bevorderen van management, onderwijzend personeel en HRM-beleid.
De lagere baten bij Educatie worden veroorzaakt door lagere contractafspraken met de Gemeenten en lagere deelnemersaantallen dan gecontracteerd. De bijdragen met betrekking tot VAVO zijn gedaald als gevolg van een verlaging van de subsidie van vooral de Gemeente Rotterdam. De subsidie-inkomsten voor plusvoorzieningen zijn afgenomen door het tot augustus 2012 uitblijven van een nieuw contract. Hierdoor zijn over de eerste zeven maanden van 2012 geen baten gerealiseerd. Daarnaast is in het nieuwe contract het beschikbaar gestelde bedrag per jaar teruggebracht. Het contract met het Rotterdams Offensief is eind 2011 afgelopen. De bijdrage in de voorgaande jaren is ontvangen voor het opzetten van de wijkschoolorganisatie. De hiermee gepaard gaande kosten zijn in 2012 ook komen te vervallen. Risicojongeren: Conform het onderwijsbeleid van de Gemeente Rotterdam ‘aanval op uitval’ zijn voor 2012 minder middelen beschikbaar gesteld. Next step, Taalkennisvoorziening en overig: Hiervoor zijn in 2012 door de gemeenten geen middelen beschikbaar gesteld.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 75
Overige overheidsbijdragen in € mln Bijdragen Educatie WI totaal WEB/TKV Rotterdam totaal WEB REGIO Rotterdam totaal Bijdragen VAVO Rijnmond van gemeenten Bijdragen ValentineZ Overige gemeentelijke bijdragen VSV Doeluitkering Jeugd (Vasthoudend) VSV Convenant Plusvoorzieningen Rotterdams Offensief Risicojongeren ZAT/SchoolMaatschappelijk Werk NextStep (jeugdwerkeloosheid) Taalkennisvoorziening Overig Overige overheidsbijdragen Totaal overige overheidsbijdragen
realisatie 2012 4.497 1.559 2.171 767 2.302 454 3.983 908 525 500 1.750 300 542 11.778
realisatie 2011 5.657 2.320 2.257 1.080 2.724 317 9.507 1.013 831 2.248 1.412 3.000 350 150 424 78 785 18.990
7.7.2 Overige baten De college-, cursus-, les- en examengelden zijn in 2012 ten opzicht van 2011 lager uitgevallen door de combinatie van lagere studenten aantallen en het bewust verminderen van inkopen door studenten van leermiddelen etc. bij Zadkine. Doelstelling is dat studenten zo veel mogelijk direct inkopen bij derden, zonder financiële tussenkomst van Zadkine.
Baten in opdracht van derden in k€ Contractonderwijs Overige baten werk in opdracht van derden Baten in opdracht van derden
2012
2011
4.197 745 4.941
5.204 612 5.816
De opbrengsten uit contractonderwijs bij ZCA zijn in 2012 aanmerkelijk kleiner geweest dan in 2011 wat de belangrijkste verklaring is voor de daling. Overige baten in k€ Verhuur Detachering personeel Boekwinst verkoop Benthemstraat 6 Diverse overige baten Overige baten
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
2012
2011
2.596 919 3.294 1.401 8.209
3.075 1.116 0 2.997 7.188
pagina 76
De verkoop van het pand Benthemstraat 6 komt voort uit de doelstelling om het aantal vierkante meters te verminderen teneinde de bezettingsgraad van onze panden te optimaliseren. Door deze verkoop is het aandeel in Technikon VvE gedaald van 70,24% naar 50%. Onder de diverse overige baten valt een breed scala aan diverse zaken. Onder andere de omzet van de restaurants bij Horeca & Toerisme, opbrengst van werkstukken, de financiële verrekening met het Rotterdams Offensief. De daling van de diverse overige baten wordt nagenoeg verklaard doordat met ingang van 2012 activiteiten die eerder in rekening werden gebracht vanaf 2012 overwegend door het Rotterdams Offensief zelf worden verricht.
7.7.3 Lasten Personeelslasten in k€ Lonen en salarissen Overige personele lasten Af: uitkeringen Personeelslasten
Uitsplitsing lonen en salarissen: in k€ Brutolonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Lonen en salarissen
2012
2011
99.244 18.932
105.754 20.008
-542 117.634
-469 125.293
2012
2011
79.269 9.124 10.851 99.244
86.059 8.952 10.743 105.754
Uitsplitsing overige personele lasten: in k€ Dotaties personele voorzieningen Personeel niet in loondienst Overige Overige personele lasten
10.322 4.653 3.957 18.932
2.322 11.064 6.622 20.008
Eind 2011 was 1.688 wft in loondienst. Per eind 2012 is dit aantal gedaald tot 1.493 wtf. De afname van 195 wtf vond met name plaats na de zomervakantie. De gemiddelde inzet uit hoofde van loondienst is in 2012 is met 123 wtf gedaald ten opzichte van 2011 De verwachting is dat de lonen en salarissen in 2013 substantieel verder gaan afnemen. Achtergrond is enerzijds dat de uitstroom van personeel in 2012 enkele maanden tot besparingseffecten heeft geleid terwijl deze effecten in 2013 voor een heel jaar zichtbaar worden. Anderzijds wordt in 2013 ingezet op verdere reductie van het personeelsbestand. In de personele lasten van 2012 is voor € 10,3 mln verantwoord aan dotaties voor reorganisatie- en wachtgeldvoorzieningen. Voor een nadere specificatie van de dotatie van € 10,3 mln wordt verwezen naar de toelichting op voorzieningen. De omvangrijke daling van de kosten van personeel niet in loondienst wordt verklaard door een afname van de inhuur op formatie via veelal vaste leveranciers als gevolg van de reorganisatie in het onderwijsveld per augustus 2012 en herstructurering bij de services in 2011. Verder is de overige inhuur in 2012 fors beperkt als gevolg van de reorganisaties. Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 77
De overige personele lasten zijn aanmerkelijk gedaald door het lagere aantal personeelsleden en doordat in 2012 sterk op is bezuinigd op uitgaven betreffende reis- en verblijf, scholing, overige personele kosten etc.
Afschrijvingen in k€ Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Totaal afschrijvingen
2012
2011
7.711 6.629 14.340
5.313 8.448 13.761
De toename van de afschrijvingslasten op gebouwen en terreinen wordt veroorzaakt doordat in 2012 een afwaardering van een aantal panden in verband met een verwachte lagere verkoopprijs dan de boekwaarde, van in totaal k€ 2.894 heeft plaats gevonden. De reguliere afschrijvingskosten dalen ten opzichte van 2011.
Huisvestingslasten in k€ Huur Verzekeringen Onderhoud Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen Overige Huisvestingslasten
2012
2011
8.805 195 1.110 2.446 2.972 804 479 16.811
7.911 199 1.243 2.946 2.956 775 1.368 17.398
De stijging van de huurlasten ten opzichte van 2011 wordt verklaard door het aangaan van een huurovereenkomst voor het pand Montessoriweg 14 te Rotterdam per juni 2012, in combinatie met de opzegging van een aantal kleinere huurcontracten. De overige huisvestingslasten lagen in 2012 aanmerkelijk lager dan in 2011 door lagere verhuiskosten, advieskosten voor aanbestedingen, meerjarenonderhoudsplan en kosten van taxaties in 2012.
Overige lasten in k€ Administratie en beheerslasten Inventaris, apparatuur en leermiddelen Dotatie/vrijval overige voorzieningen Overige Overige lasten
2012
2011
4.465 9.681 195 3.639 17.980
4.939 11.650 228 3.161 19.978
De kosten voor administratie en beheer en de kosten voor inventaris, apparatuur en leermiddelen zijn in 2012 afgenomen door uiterste terughoudendheid in het doen van uitgaven als gevolg van de financiële situatie van Zadkine in de combinatie met lagere studentenaantallen. In 2012 is onder overige lasten voor k€ 1.095 aan kosten Roadmap ICT verantwoord. Het betreft voor k€ 695 in 2012 gemaakte kosten en voor k€ 400 in voorgaande jaren gemaakte kosten.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 78
Deze kosten zijn gemaakt aangaande een detailontwerp voor ICT architectuur- en infrastructuuromgeving die beter onderhoudbaar, schaalbaar en efficiënt is. Nader onderzoek in opdracht van het nieuwe CvB eind 2012, geeft aan dat inmiddels meer adequate producten op de markt zijn gekomen om de gewenste ontwikkelrichting in te vullen. Dit impliceert dat niet meer kan worden volstaan met het bijstellen van het detailontwerp, maar dat hieraan een volledig nieuwe inhoud moet worden gegeven. Gezien het voorgaande komen de betreffende kosten niet voor activering in aanmerking. De overige lasten bestaan verder uit cursusgelden, kosten werving studenten en overige materiële lasten. Tevens is bij overige lasten een bate opgenomen van k€ 824 voortvloeiend uit de verlaging van de reservering voor wettelijke rente betreffende de ESF-claim.
7.7.4 Financiële baten en lasten Financiële baten en lasten in k€ Rentebaten Rentelasten (-/-) Financiële baten en lasten
Rentelasten in k€ Schatkistbankieren Leningen ABN-AMRO Leningen gemeente Spijkenisse Lening BNG Voorziening inzake ESF-gelden Overig Totaal rentelasten
2012
2011
32 -4.942 -4.910
160 -1.614 -1.454
2012
2011
18 5.522 63 415 1.229153 4.942
895 84 432 102 101 1.614
De rentelasten hebben voornamelijk betrekking gehad op de diverse langlopende leningen en hebben zich in 2012 ontwikkeld conform de geldende leningsovereenkomst, met daarbij de volgende opmerkingen: Schatkistbankieren: betreft rentekosten van de rekening courant faciliteit bij de Staat. Bij de OKF-lening / ABN AMRO lening die tot eind 2012 bij ABN AMRO liep, was sprake van een variabel rentepercentage dat door middel van een renteswap was omgezet naar een vaste rente.Deze renteswap is eind 2012 afgekocht voor een bedrag van k€ 4.898, verantwoord op de regel leningen ABN-AMRO In 2012 werd duidelijk dat op basis van wettelijke bepalingen de wettelijke rente na 5 jaar verjaard. Betreffende de ESF-claim heeft dit geleid tot een vrijval van de in eerdere jaren gereserveerde wettelijke rente van k€ 2.053, hiervan is k€ 824 begrepen onder overige lasten. De overige rentelasten bevatten in 2012 onder andere de kosten voor oprenting van de overige voorzieningen.
7.7.5 Belastingen Het bedrag ad. k€ 26 betreft de vennootschapsbelasting van Zadkine Contract Activiteiten.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 79
7.7.6 Transacties met verbonden partijen Zadkine maakt voor inhuur van personeel gebruik van personeel dat in dienst is van Zadkine Contract Activiteiten, een 100% deelneming van Stichting Zadkine. De standaard opslag in de aanrekening van de hiermee gepaard gaande kosten aan Stichting Zadkine is 4%. Hieruit voortkomende opbrengsten en kosten en balansstanden worden geëlimineerd.
7.7.7 Honorarium accountant De volgende honoraria van KPMG Accountants N.V. zijn in de jaarrekening 2012 opgenomen.
Onderzoek van de jaarrekening/bekostiging/interimwerk Andere controleopdrachten Andere niet controlediensten Totaal honorarium accountant
KPMG accountants N.V 213 161 374
2012 in K€ overige KPMG netwerk
65 65
Totaal KPMG 213 161 65 439
KPMG accountants nv 194 147
2011 in K€ overige KPMG netwerk
341
48 48
Totaal KPMG 194 147 48 389
7.7.8 Vergelijking van de gerealiseerde baten en lasten met begroot voor 2012 Rijksbijdragen liggen in lijn met de begroting. Overige overheidsbijdragen zijn € 0,8 mln lager uitgekomen dan begroot. Dit wordt overwegend veroorzaakt door lagere baten bij Educatie als gevolg van gewijzigde contractafspraken met Gemeenten en door lagere deelnemersaantallen dan begroot. College-, cursus-, les- en examengelden zijn € 1,6 mln lager dan begroot. Het verschil is veroorzaakt door een combinatie van het verminderen van inkopen door studenten bij Zadkine, het afgenomen studentenaantal en een lager daadwerkelijk incassoresultaat dan begroot. Baten werk voor derden zijn bijna € 2,6 mln lager dan begroot. De oorzaak ligt overwegend in de forse daling van opbrengsten uit contract onderwijs, welke met name worden verzorgt door ZCA. Overige baten zijn bijna € 4 mln hoger dan begroot. Dit wordt voor € 3,3 veroorzaakt door de boekwinst op de verkoop van Benthemstraat 6. Personeelslasten zijn € 11,8 mln hoger dan begroot. Dit wordt voor € 10,3 mln verklaard door additionele dotaties aan de reorganisatie en wachtgeldvoorzieningen. Deze reorganisatie kosten waren niet begroot in verband met onzekerhied omtrent de hiervoor benodigde financiering op het moment van begroten. Afschrijvingen zijn € 2,3 mln hoger dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door ongeplande afwaarderingen van panden voor € 2,9 mln en anderzijds door een lager niveau aan reguliere afschrijvingen door ongeplande desinvesteringen in 2012. Huisvestingslasten zijn € 0,5 mln lager dan begroot door een stringent ‘hand op knip’ beleid. Overige lasten zijn € 4,4 mln lager dan begroot. Dit wordt met name veroorzaakt door ‘hand op de knip’ beleid en door een bate van € 0,8 mln voortkomend uit een verlaging van de wettelijke rente betreffende de ESF-claim.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 80
Financiele baten en lasten zijn € 2,5 mln hoger dan begroot. Oorzaken hiervan zijn de kosten uit hoofde van de afkoop van de aan de afgeloste ABN AMRO lening gerelateerde rente swap (€ 4,9 mln); de bate als gevolg van de vrijval van voorziene wettelijke rente in verband met de ESF-claim (€ 1,3 mln) en lagere rente kosten als gevolg van het niet doorgaan van renovatie van de Benthemstraat 6 en bijbehorende financiering en door een lager rentepercentage op de rekening-courant faciliteit per 1 juli 2012 als gevolg van overgang van deze faciliteit van ABN AMRO naar het Ministerie van Financiën. Buitengewone baten zijn 0,7 mln lager dan begroot omdat de beoogde verkoop van de Willem Pastoorstraat is doorgeschoven van 2012 naar 2013.
7.8
Financiële instrumenten
Algemeen Zadkine handelt niet in financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan de onderneming verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. Kredietrisico De vorderingen uit hoofde van debiteuren zijn niet geconcentreerd bij enkele grote afnemers. Voor de kredietrisico’s inzake de vorderingen op debiteuren en de overige vorderingen wordt verwezen naar de toelichting op de Financiële vaste activa en de Vlottende activa. Renterisico en kasstroomrisico Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze leningen is over het algemeen sprake van een vast rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. De onderneming heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Valutarisico Zadkine voert geen transacties uit in buitenlandse valuta. Er zijn geen valutatermijncontracten afgesloten. Reële waarde De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, liquide middelen, langlopende- en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 81
7.9
Niet uit de balans blijkende vorderingen en verplichtingen
7.9.1 Claim richting VROM kosten reorganisatie Educatie De invoering van de Wet Inburgering heeft voor Zadkine en vergelijkbare ROC’s tot grote financiële nadelen geleid. Weliswaar was een transitiebudget beschikbaar gesteld (€ 7,8 mln) en is een beperkte compensatie van gemeenten ontvangen (€ 0,3 mln) maar de daadwerkelijke schade in het tijdvak 2005 t/m 2011 is vele malen hoger uitgevallen (€ 33,4 mln). De per saldo € 25,3 mln aan schade heeft de financiële positie van Zadkine ernstig beïnvloed. De afgelopen jaren is er contact geweest met ambtelijke vertegenwoordigers van OCW en VROM over door de Wet Inburgering bij Zadkine ontstane exploitatieverliezen en de additionele claim samenhangend met gevolgschade. Zadkine doet beroep op de hardheidsclausule die in het convenant met de mbo-raad is afgesloten. In 2011 heeft Zadkine samen met een drietal andere ROC’s met juridische ondersteuning een bezwaarschrift aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verzonden. In deze brief wordt verzocht en gesommeerd de afwijzingsbrief van de Minister per juni 2011 te herroepen en het verzoek van Zadkine en de drie collega instellingen tot het plegen van bestuurlijk overleg over de nadeelcompensatie betreffende het beroep op de hardheidsclausule toe te kennen. Dit bezwaar is afgewezen. Dit heeft ertoe geleid dat Zadkine, evenals het Albeda College, ROC van Amsterdam en het Mondriaan College, in november 2012 een laatste sommatie en concept dagvaarding heeft verzonden naar de Staat der Nederlanden, in concreto naar de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De laatstgenoemde heeft schriftelijk reeds laten weten geen gehoor te zullen geven aan deze laatste sommatie waarmee de stap naar de rechter in 2013 zeer waarschijnlijk is geworden.
7.9.2 Huurverplichtingen De huidige huurverplichtingen van Zadkine zijn voor de komende jaren als volgt: 2013·€ 6,7 miljoen 2014·€ 4,5 miljoen 2015·€ 5,6 miljoen De totale huurverplichting over de periode 2016 t/m 2052 bedraagd € 99,9 mln. Het langstlopende huurcontract betreft de Montessoriweg 14 te Rotterdam en loopt door tot en met 26 juni 2052. De forse toename van de verplichtingen vanaf 2015 ten opzichte van een jaar geleden, is het gevolg van het in 2012 aangaan van de zojuist genoemde huurovereenkomst in 2012 met een looptijd van 40 jaar.
7.9.3 Lease verplichtingen Er zijn operationele lease contracten afgesloten voor vijf auto’s en vijf vorkheftrucks met een totale verplichting van k€ 134.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 82
7.9.4 Bankgaranties Er is per eind 2012 één bankgaranties afgegeven voor een totaalbedrag van k€ 237, betreffende huur Posthumalaan.
7.9.5 Positieve/negatieve hypotheekverklaring Samenhangend met de langlopende lening BNG, aangegaan in november 2009, is een overeenkomst van borgtocht afgesloten met Stichting Waarborgfonds BVE ten gunste van BNG. Als onderdeel van deze overeenkomst kan Zadkine niet zonder voorafgaande schriftelijke goedkeuring van de Stichting Waarborgfonds BVE het betreffende registergoed/onderpand vervreemden of bezwaren (positieve/negatieve hypotheekverklaring).
7.10 Gebeurtenissen na balansdatum Per 1 januari 2013 is de bestuursstructuur van Zadkine gewijzigd van een one-tier board naar een two-tier board in de vorm van een College van Bestuur en een Raad van Toezicht.
7.11 Enkelvoudige jaarrekening na resultaatbestemming
7.11.1 Waarderingsgrondslagen enkelvoudige jaarrekening Algemeen De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2012 van Zadkine. Ten aanzien van de enkelvoudige winst- en verliesrekening van Zadkine is gebruik gemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 2:402 BW. De waarderingsgrondslagen van de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan de waarderingsgrondslagen van de geconsolideerde jaarrekening. Voor zover posten uit de balans en de staat van baten en lasten hierna niet nader zijn toegelicht, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en staat van baten en lasten. Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien Zadkine garant staat voor de schulden van de betreffende deelneming wordt een voorziening gevormd. Deze voorziening wordt primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming gebracht en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de organisatie ten behoeve van deze deelneming. Het resultaat van deelnemingen omvat het aandeel van Zadkine in de resultaten van deze deelnemingen.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 83
7.11.2 Enkelvoudige balans (na resultaatbestemming) Activa
31-12-2012
31-12-2011
Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
71.127 1.379 72.506
84.372 1.534 85.906
Voorraden Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa
432 14.194 15.193 29.819
466 20.299 459 21.224
102.325
107.130
31-12-2012
31-12-2011
13.043 16.676 43.220 29.386 102.325
30.719 12.696 21.275 42.440 107.130
in k€
Totaal activa
Passiva
in k€
Eigen Vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva
7.11.3 Enkelvoudige staat van baten en lasten in k€
Realisatie 2012
Begroot 2012
Realisatie 2011
Aandeel in resultaat deelnemingen na belastingen Overig resultaat na belastingen
-287 -17.389
700 -5173
1.844 -16.751
Totaal resultaat na belastingen
-17.676
-4.473
-14.907
7.11.4 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening Zadkine participeert in: Technikon beheer groep / VvE Technikon. Dit betreft een samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid tot 15 oktober 2012 met het Grafisch Lyceum Rotterdam voor de exploitatie van het pand aan de Benthemstraat 6, 13, 15 en Teilingerstraat 150.Vanaf 15 Oktober 2012 is de samenwerking voortgezet in de vorm van de VvE Technikon voor de panden Benthemstraat 13 en 15 en Teilingerstraat 150.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 84
VAVO. Dit betreft een samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid met het Albeda college waarmee onder gemeenschappelijke regie en naam voortgezet volwassenenonderwijs wordt aangeboden.
De genoemde samenwerkingsverbanden, respectievelijk de VvE sinds oktober 2012, zijn naar rato van het belang van Zadkine opgenomen en worden dus niet gepresenteerd als deelneming. De vorderingen in de enkelvoudige balans zijn k€ 1.897 lager dan in de geconsolideerde jaarrekening. Dit komt overwegend omdat de vooruitbetaalde kosten van ZCA aan derden niet in de enkelvoudige balans zijn meegenomen. De kortlopende schulden in de enkelvoudige balans zin k € 882 lager dan in de geconsolideerde jaarrekening. Dit komt overwegend omdat de kortlopende schulden van ZCA aan derden niet in de enkelvoudige balans zijn opgenomen.
Eind 2012 heeft Zadkine een vordering in Rekening Courant van k€ 564 op ZCA. Dit bedrag is met name het resultaat van saldoregulatie: het banksaldo van Zadkine Contract Activiteiten wordt bij betalingen automatisch aangevuld vanuit de bankrekening van Zadkine, resulterend in de genoemde vordering.
7.11.5 Financiële vaste activa in enkelvoudige jaarrekening De financiele vaste activa bestaan uit
in k€
31-12-2012
- Deelnemingen - Effecten Totaal
1.374 5 1.379
31-12-2011 1.528 6 1.534
Specificatie van de post deelnemingen: Deelneming Netto vermogens in k€ waarde 31-122011 ZCA 1.528 ValentineZ -206 Totaal 1.322
Boekwaarde 31-12-2011 1.528 0 1.528
Uitbetaling dividend 0 0 0
Resultaat 2012
Netto vermogens Gepresenteerd waarde 31-12in mindering 2012 vordering -154 1.374 0 -133 -339 -339 -287 1.035 -339
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
Boekwaarde 31-12-2012 1.374 0 1.374
pagina 85
7.12 Overige informatie
7.12.1 Gegevens van het Bestuur per 31 december 2012
Het Bestuur (Non-executives) Dhr. mr. R.R Crince le Roy
Mw. prof. dr. D. van de Mheen
Voorzitter
Vicevoorzitter
Dhr. drs. A. Heins RA
Mw. P.B. Hansen-Geenemans
Penningmeester
Dhr. ir. F.J.C. Spruit
Dhr. dr. F.J.M. Meijers
Secretaris
Dhr. ing. H.W.M. Linssen
Dhr. C.G.C.G. Segers (vanaf 13 januari 2012)
Dhr. mr. M.E.J. Salomons
Het Bestuur (Executives) Dhr. dr. L.D. Verburgh Per 1 juni 2012 in dienst. Voorzitter College van Bestuur vanaf 1 augustus 2012
Dhr. drs. H.T.G. Slagt RA Lid van het Bestuur vanaf 6 augustus 2012 tot en met 31 december 2012; per 1 januari 2013 omgezet in statutair directeurschap
Dhr. drs. H.W.J.A.M. van Vlodrop Voorzitter College van Bestuur tot 1 augustus 2012
Mw. J.M.C. Wijtvliet-Janssens RA Lid College van Bestuur tot einde contract 31 mei 2012.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 86
7.12.2 Subsidies OCW A. Verantwoording van subsidies zonder verrekeningsclausule Omschrijving (bedragen in euro's) Prestatiebeurs convenanten VSV 2011 Pres.conv,extra.2012 VSE1 Prestatiebeurs convenanten VSV 2012 Perstatiebeurs conv,extra 2013 Prestatiebeurs convenanten VSV 2013 Convenant Leerkracht 2012 Prestatiebox MBO OCW VSV 2013 Totaal
Toewijzing Kenmerk
Datum
BEK-2012/1623M BEK-2011/80500M BEK-2012/64563M BEK-2012/64563M BEK-2012/64563M BEK-2011/79280M BVE/387637
2-2-2012 2-1-2012 25-10-2012 25-10-2012 25-10-2012 12-12-2011 22-10-2013
Bedrag van Ontvangsten t/m Prestatie is einde verslagjaar conform de subsidiebeschikking de toewijzing verslagjaar € € J 154.000 -16.000 J 331.500 331.500 J 114.000 114.000 N 331.500 331.500 N 1.326.000 1.326.000 J 4.331.425 4.331.425 N 150.000 150.000 6.738.425 6.568.425
B. Verantwoording van subsidies met verrekeningsclausule B1. Aflopend per ultimo verslagjaar Toewijzing
Omschrijving (bedragen in euro's)
Kenmerk
Leerlinggebonden financiering 2010/2011 Leerlinggebonden financiering 2011/2012 Stagebox 2012 Schoolmaatschappelijkwerk 2012 Visueel gehandicapten 2012 BVE totaal
Datum
BEK-12/21624M BEK-12/65134M BEK-2012/10936M BEK-2011/80123M BEK-12/412809-1
25-5-2012 7-12-2012 13-3-2012 22-2-2011 21-2-2012
Bedrag van Ontvangsten t/m de toewijzing verslagjaar € € 353.858 -1.210 405.342 405.342 994.166 994.166 568.715 568.715 20.980 20.980 2.343.060 1.987.992
Totale kosten Te verrekenen verslagjaar einde verslagjaar € € -1.210 0 405.342 0 994.166 0 568.715 0 20.980 0 1.987.993 0
B2. Doorlopend tot in een volgend verslagjaar Omschrijving (bedragen in euro's) Leerlinggebonden financiering 2012/2013 Taal en rekenen Intensivering Taalexperiment MBO Zij-instroom 2011 Lerarenbeurs 2011/2012 Lerarenbeurs 2012/2013 Prof/bekwaamheid MBO Focus op vakmanschap 2011-2015 Leerbanen totaal
Toewijzing Kenmerk BEK-12/65135M BEK-2012/90541M OND/ODB-11/74134U diversen diversen diversen 2012/2/269715 MBO15/HvN/968/7954 OND/ODB-12/83507u
Datum 7-12-2012 24-10-2010 2-12-2011
21-5-2012 30-8-2012 6-12-2012
Bedrag van de toewijzing € 463.456 7.590.000 1.376.472 817.000 51.562 48.180 846.229 150.000 10.000 11.352.899
Saldo begin jaar € 0 835.848 766.514 472.000 57.755 0 0 0 0 2.132.117
Ontvangsten in verslagjaar € 463.456 2.481.000 438.081 95.000 -6.194 70.713 846.229 150.000 10.000 4.548.286
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
Lasten in verslagjaar € 169.373 3.096.697 264.502 313.000 33.407 17.897 720.154 17.614 0 4.632.645
Totale kosten Saldo nog te besteden verslagjaar einde verslagjaar € € 169.373 294.082 6.377.186 220.151 323.821 940.093 544.000 254.000 69.187 18.155 17.897 52.816 720.154 126.075 17.614 132.386 0 10.000 8.239.233 2.047.758
pagina 87
7.12.3 Gemeentelijke en overige bijdragen en subsidies Verantwoording van subsidies met verrekeningsclausule overige subsidiegevers Aflopend per ultimo verslagjaar Omschrijving (bedragen in euro's)
Toewijzing Subsidiegever
Masterplan CGO inst/elektr Z-H Nieuwe Leerlijn Jongerenwerk 10/11 VSV 2011-12 Doeluitkering Jeugd Projecten VSV convenant 11/12 SMW 2012 Risicojongeren 2012 Jonge moeders/vaders afrekening Band Duitsland-techniek/ZHE uitwisseling Masterplan Bewegen en Sport 2011-2012 Kenteq: BIB-project W eek van de Liefde Het Zadkine Jongerenpunt Doorbraak werkplekleren HPBO Vaccinatie stageplaatsen Zorg 10/11 Vaccinatie stageplaatsen Zorg 11/12 Rotterdams Offensief / W ijkschool Masterclass Olaertsduyn Leonardo VETPRO (Teachers outside NL) Leonardo PLM (Opportunities after school) Eindafrekening BIB totaal
HPBO Gem R'dam/JOS ROF Gem R'dam/JOS Gem R'dam/JOS Gem R'dam/JOS Prov. Zuid-Holland CINOP-Leonardo MBO raad Kenteq St.Bevordering van Volkskracht Start Foundation HPBO Min VWS Min VWS Gem R'dam/JOS KMR St Laurensfonds CINOP/Leonardo CINOP/Leonardo
Bedrag van Ontvangsten t/m de toewijzing verslagjaar € € 793.658 793.658 33.333 33.333 959.580 959.580 531.012 531.042 300.000 300.000 1.750.000 1.750.000 nvt 1.680 14.677 14.677 198.000 198.000 nvt 2.960 7.500 7.500 15.000 15.000 841.212 672.962 116.375 116.375 93.125 93.125 4.309.333 3.642.226 27.000 27.000 30.500 30.500 24.925 24.925 36.649 15.764 6.405 10.081.878 9.236.712
Totale kosten Te verrekenen verslagjaar einde verslagjaar € € 793.658 0 0 33.333 959.580 0 531.042 0 300.000 0 1.750.000 0 1.680 0 14.226 451 198.000 0 2.960 0 7.500 0 10.000 5.000 672.962 0 116.375 0 93.125 0 3.642.226 0 27.000 0 30.500 0 22.728 2.196 15.764 6.405 0 9.195.731 40.981
Doorlopend tot in een volgend verslagjaar Omschrijving (bedragen in euro's)
Toewijzing Subsidiegever
VSV Doeluitkering Jeugd 12/13 Gem R'dam/JOS VSV Convenant 12/13 Gem R'dam/JOS KEC Installatie- en Koudetechniek Prov. Zuid-Holland KEC Installatie- en Koudetechniek Gem R'dam/JOS KEC Installatie- en Koudetechniek Agentschap NL Plusvoorziening Vaccinatie stageplaatsen Zorg 12/13 Min VWS Euroloop (B) Flow centre of Excellence Holland Metrology Proces Express Platform Béta techniek Leonardo Mobiliteit Exchange Call 2011 CINOP/Leonardo Leonardo Mobiliteit Exchange Call 2012 CINOP/Leonardo Leonardo VETPRO 2011-2013 (Teachers out CINOP/Leonardo CIVOM-subsidie Platform Béta techniek totaal
7.13
Bedrag van de toewijzing € 871.000 710.000 142.806 135.000 292.806 3.600.000 116.375 73.899 66.000 93.644 102.433 24.999 2.000.000 8.228.962
Saldo begin 2012 € 0 0 2.686 40.500 0 0 0 12.180 32.000 517 0 19.999 1.192.791 1.300.673
Ontvangsten in verslagjaar € 0 0 38.080 40.500 122.105 0 116.375 0 0 35.573 61.459 0 0 414.092
Lasten in verslagjaar € 362.667 212.500 0 0 26.838 500.000 56.833 0 10.667 50.614 20.554 0 258.723 1.499.396
Totale kosten Saldo nog te besteden verslagjaar einde verslagjaar € € 362.667 -362.667 212.500 -212.500 16.360 40.766 0 81.000 26.838 95.267 500.000 -500.000 56.833 59.542 11.034 12.180 34.000 21.333 130.583 -14.523 20.554 40.905 0 19.999 365.932 934.068 1.737.301 215.370
Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens
Per 1 januari 2013 is de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) van kracht geworden. Dit betekent dat de beloning van bestuurders en hoogste leidinggevenden in de publieke en semipublieke sector wettelijk aan een maximum is gebonden. De norm voor de BVE-sector is k€ 198. Er zal in 2013 geen WOPT-rapportage over het jaar 2012 plaatsvinden. Instellingen behoeven inkomens niet aan het ministerie van BZK te melden. Doordat de WOPT per 1 januari 2013 is vervallen, is er geen juridische basis voor een rapportage. Per 1 januari 2013 wordt de Wet normering topinkomens (WNT) van kracht en zal de rapportage conform de WNT gaan plaatsvinden. In 2012 waren er geen medewerkers die meer verdienden dan de WNT-norm die in 2013 gelden.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 88
7.14
Bezoldiging van het bestuur
in k€
Bestuur (executives)
L.D. Verburgh (vanaf 1 juni 2012) H.T.G. Slagt (vanaf 6 augustus 2012) H.W.J.A.M. van Vlodrop (geheel 2012, tot 1 aug. 2012 als bestuurslid) J.M.C. Wijtvliet-Janssens (tot 1 juni 2012) Totaal College van Bestuur
Bestuur (non-executives)
Realisatie 2012
Realisatie 2011
113 74 183 84 453
190 191 381
J. Schop R.R. Crince le Roy A. Heins D. van de Mheen F.J.C. Spruit P.B. Hansen-Geenemans H.W.M. Linssen F.J.M. Meijers M.E.J. Salomons C.G.C.G. Segers (vanaf 13 januari 2012) Totaal Bestuur
9,0 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,1 44,6
14,4 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 0,8 0,8 0,8 39,3
Totaal beloningen bestuurders
498
420
Volgens art. RJ 271.602 wordt onder de beloning van bestuurders het volgende verstaan: "De periodiek betaalde beloningen, beloningen betaalbaar op termijn, uitkeringen bij beëindiging van het dienstverband en winstdelingen en bonusbetalingen. De periodiek betaalde beloningen omvatten alle regelmatig betaalbaar of beschikbaar gestelde vergoedingen niet zijnde beloningen betaalbaar op termijn en uitkeringen bij beëindiging van het dienstverband. Salarissen, doorbetalingen bij ziekte en vakantie, vergoedingen in natura en dergelijke worden gerekend tot de periodiek betaalde beloningen."
De heer R.R. Crince le Roy heeft per 1 januari 2012 de heer J. Schop opgevolgd als voorzitter van het Bestuur. De heer H.W.J.A.M. van Vlodrop is geheel 2012 in dienst geweest, waarvan tot 1 augustus 2012 als bestuurslid. Mevrouw J.M.C. Wijtvliet was tot 1 juni 2012 als bestuurslid aan Zadkine verbonden. De heer L.D. Verburgh is per 1 juni 2012 in dienst getreden van Zadkine en is per 1 augustus 2012 benoemd tot bestuurslid. De heer H.T.G Slagt is per 6 augustus 2012 in dienst getreden van Zadkine en van 6 augustus 2012 tot en met 31 december 2012 (herinrichting bestuur) bestuurslid geweest. Per 1 januari 2013 is dit omgezet in statutair directeurschap.
In 2012 heeft Zadkine geen medewerkers in dienst gehad welke bij Zadkine een fiscaalloon genoten van meer dan k€ 150. Hierdoor is in 2012 voor Zadkine geen sprake is geweest van de zogenaamde crisisheffing. De vergoedingen aan het bestuur bestaan uit een bruto-beloning van k€ 2,7 en een netto-onkostenvergoeding van k€ 1,8. Voor de voorzitter worden deze vergoedingen verdubbeld. Volgens de richtlijn vallen de bruto-beloningen en de netto-onkostenvergoedingen onder de periodiek betaalde beloningen.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 89
7.15
Verantwoording in het kader van de regeling ‘Beleggen en Belenen’
Zadkine heeft een treasurystatuut dat op 27 oktober 2008 is vastgesteld. Zadkine voldoet aan alle voor haar geldende wet- en regelgeving m.b.t. beleggen en belenen. In 2012 is gestart met de verkoop van de 6.408 aandelen die Zadkine in de NV Groothandelsgebouw had. Deze verkoop is januari 2013 afgerond en heeft in 2012 geleid tot een boekwinst van k€ 36 en in 2013 tot een boekwinst van k€ 182. De nominale waarde van deze aandelen bedroeg € 1,- per aandeel. Voor wat betreft mutaties op leningen en rekening courant faciliteiten in 2012 wordt hier verwezen wat hierover uitgebreid is opgenomen in paragraaf 6.1.5., onder het kopje Financiering, liquiditeit en continuïteit. Met betrekking tot de BNG-lening welke op het pand Eikenlaan in Spijkenisse is gevestigd, is de verwachting dat deze in 2013 zal worden afgelost als onderdeel van de beoogde verkoop van dit pand. Op dat moment zal ook de in 2009 van het Waarborgfonds BVE verkregen borging komen te vervallen. Op het stelsel van bankrekeningen is net als in voorgaande jaren een systeem van renteregulatie van toepassing, waardoor het saldo van rentebaten en lasten wordt geoptimaliseerd. De nieuwe leningen bij het Ministerie van Financiën per ultimo 2012 en de aflossing van de ABN AMRO lening inclusief renteswap hebben per saldo voor € 20,3 mln positieve invloed gehad op de liquiditeit. Hierdoor kwam de liquiditeitstand eind 2012 uit op € 15,5 mln positief. Zadkine stelt wekelijks een liquiditeitsrapportage op ten behoeve van het management. Jaarlijks wordt de liquiditeit voor het komende jaar begroot en twee keer per jaar vindt een actualisatie plaats van deze begroting.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 90
7.16
Verantwoording in het kader van de notitie Helderheid
In het kader van de zogeheten notitie Helderheid wordt in de Jaarrekening inzicht gegeven op de volgende punten: Uitbesteding van onderwijstaken Van uitbesteding van onderwijs is in 2012 sprake geweest in een aantal gevallen, te weten: Domein Beveiliging Beveiliging Beveiliging Beveiliging Beveiliging Beveiliging ICT Loc ZHE Techniek Techniek Optiek
Uitbesteding bij Training Centrum Eemhaven, Seatleweg 7, 3195 ND Pernis-Rotterdam Futuro, Pilatus 14, 1060 NE Amsterdam Futuro, Keileweg 65A, 3029 BR Rotterdam SafeNed Security, Hortsedijk 81, 5708 HC Helmond IproSafety, A. van Leeuwenhoekweg 38-J, 2408 AN Alphen a/d Rijn Opleidinggevend.nl, Veesteeg 6a, 6658 KP Beneden Leeuwen Training Centrum Eemhaven, Seatleweg 7, 3195 ND Pernis-Rotterdam Stichting IOS, Mariaplaats 4c, 3501 DB Utrecht Stichting Bedrijfswagen Rotterdam, Driemanssteeweg 11, 3084 CA Rotterdam Technicom Opleidingen B.V., Hoefsmitstraat 39, 3199 AA Hoogvliet Stichting SVGB Landelijk Orgaan Beroepsonderwijs, Brinkwal 3, 3432 GA Nieuwegein
Uitwisselingsovereenkomsten met buitenlandse studenten Op de Vakschool Schoonhoven zijn in het kader van een uitwisselingsovereenkomst gedurende drie maanden vier studenten uitgewisseld met scholen in Noorwegen, Finland en Duitsland. Zadkine West heeft een uitwisselingsprogramma met Shanghai Institute of Health Sciences. Tien studenten hebben vier weken stage gelopen in verschillende ziekhuizen. In beide gevallen vindt onderwijs en examinering in Nederland plaats. In- en uitschrijving en inschrijving van deelnemers in meer dan één opleiding tegelijk Tot 31 januari 2012 zijn voor de geïntegreerde trajecten deelnemers ingeschreven bij zowel Educatie als het beroepsonderwijs. Dit is bij de taalkennisvoorziening waarbij AKA deelnemers (Startcollege) eerst een instroomvoorziening volgen (voorprogramma van 10 weken) en daarna instromen in het beroepsonderwijs. Naast beroepsonderwijs volgden zij dan nog extra lessen Nederlands (Taal op maat) voor ongeveer 2 dagdelen per week. Deze extra lessen werden bekostigd door de Gemeente Rotterdam en het beroepsonderwijs door OCW. Per 1 februari 2012 zijn er geen GIT trajecten meer. Wel is er nog instroomvoorziening bij Educatie (5 of 10 maandstraject) en daarna instroom bij AKA/MBO1 (deelnemers die Inburgeringsplichtig zijn). Deze deelnemers zijn dan maar eenmalig ingeschreven. Bedrijven of organisaties waarvoor maatwerk is verzorgd Regulier – plustrajecten zijn opleidingen waarbij op verzoek van opdrachtgevers naast de CREBOopleiding aanvullend onderwijs wordt verzorgd. De opdrachtgever vergoedt deze extra activiteiten separaat.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 91
Van maatwerk is in 2012 sprake geweest in de volgende gevallen: Project Beveiliger TCE/ROC/ZCA Beveiliger ROC/ZCA Future 13 Coördinator Beveiliger TCE Coördinator Ipro Verkorte opleiding Helpende Zorg en Welzijn Verkorte opleiding Verzorgende Examinering Helpende Zorg en Welzijn tbv Gastouders Examinering Helpende Zorg en Welzijn tbv Gastouders Opleiding tot Conciërge (Facilitair Medewerker Ond Beveiliger niv 2 Beveiliger niv 2 Economische beroepen niv 4 Taxiopleiding niv 2 Opleiding Profvoetballer Gastheer/gastvrouw Handhaver Toezicht en Veiligheid Procesoperator A, B, C Machinebouwer Mechatronica Procesoperator A, B, C Opticien, niv 4 Wijkbeheerder ( MTV, niv 2) SPW 3 Kinderopvang Onderwijs Assistent Helpende Welzijn 2 (Gastouder) Verzorgende IG (niv 3) Adm. Medewerker ( bedrijfsadministratie) Financiele Beroepen 3 Med. Maatsch. Zorg ( Ervaringsdeskundige)
Start Einde Opdrachtgever 1-10-2008 1-10-2012 Training Centrum Eemhaven B.V. 12-7-2010 12-7-2012 Advies- en Projectbureau Futuro BV 1-1-2011 1-1-2013 Training Centrum Eemhaven B.V. 1-3-2012 1-5-2013 Ipro Safety B.V. 20-9-2011 19-9-2013 Zorgcampus Rotterdam B.V.
Adres Seatleweg 7 Pilatus 14 Seatleweg 7 A. van Leeuwenhoekweg 38-J Mathenesserlaan 480
Postcode 3195 ND 1186 EK 3195 ND 2408 AN 3023 HL
Plaats Rotterdam Amstelveen Rotterdam Alphen a/d Rijn Rotterdam
20-9-2010 19-9-2013 Zorgcampus Rotterdam B.V. 1-1-2012 31-12-2013 De Opleidingsroute B.V.
Mathenesserlaan 480 Schutroedeplein 2
3023 HL 5961 BX
Rotterdam Horst
1-1-2012 31-12-2013 KCM-Groep
Koningstraat 64-3
6811 DJ
Arnhem
1-2-2010
30-6-2012 Gemeente Rotterdam, dienst JOS
Postbus 33100
3005 EC
Rotterdam
1-8-2011 1-2-2011 1-1-2012 1-2-2011 1-2-2010 1-9-2011 1-9-2011 1-1-2012 1-9-2011 1-1-2012 1-9-2012 1-5-2012 1-1-2012 1-9-2011 1-10-2012 1-7-2012 1-10-2012
1-8-2013 1-2-2013 31-12-2012 1-2-2013 1-2-2013 1-9-2012 30-9-2012 31-12-2012 31-12-2012 31-12-2012 31-7-2014 31-12-2013 31-12-2012 1-4-2012 31-1-2013 30-9-2013 31-12-2013
Veesteeg 6a Hortsedijk 81 Kattensingel 1 Seatleweg 7 Spartapark-Noord Beursplein 37 Phoenixstraat 16 Buitenhavenweg 114-116 Westvlietweg 4a Lindtesedijk 8 Papland 21 Waldorpstraat 250
6658 KP Beneden Leeuwen 5708 HC Helmond 2801 CD Gouda 3195 ND Rotterdam 3027 VW Rotterdam 3011 AA Rotterdam 2611ME Delft 3113 BE Schiedam 2491 EA Den Haag 3336 LE Zwijndrecht 4206 CK Gorichem 2521 CD Den Haag
Fluiterlaan 431 Beursplein 37 p.a. Schiekade 101
2903 HN 3001 DB 3033 BG
Capelle a/d IJseel Rotterdam Rotterdam
p.a Schiekade 101
3033 BG
Rotterdam
Opleidinggevend Safened Essenzo Training Centrum Eemhaven B.V. BVO Sparta De Traverse Gemeente Delft O-I Manufacturing Nedtrain Operations Sime Darby Unimills Hans Anders Haag Wonen Open inschrijving ( ZCA) Open inschrijving ( ZCA) Gem. Capelle Career 4 You Gem. Rotterdam
1-10-2012 31-12-2013 Gem. Rotterdam 1-9-2012 1-9-2014 Open inschrijving ( ZCA)
Deelnemers die kort na 1 oktober 2012 de instelling hebben verlaten, met aanduiding van reden Totaal aantal uitgeschreven deelnemers in de periode 1-10-2012 / 1-2-2013 1. Waarvan met diploma 2. Waarvan zonder diploma, te splitsen in: Persoonsgebonden factoren: - waar de instelling geen invloed op kan uitoefenen - waar de instelling niets kan doen aan de oorzaken, wellicht wel aan de opvang Instellingsgebonden factoren Studie- en beroepskeuzegebonden factoren Arbeidsmarkt- en (externe) omgevingsfactoren Zonder diploma, maar wel succesvol/afgesproken resultaat behaald Onbekend Geen uitval Totaal zonder diploma
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
1.329 956
81 66 7 114 13 3 88 372
pagina 92
Deelnemers die kort na 1 oktober 2012 alsnog zijn ingeschreven bij de instelling Totaal aantal ingeschreven deelnemers in de periode 1-10-2012 / 1-2-2013
1.007
Deelnemers die tijdens het schooljaar van opleiding/leerweg veranderden Aantal overgestapte deelnemers in de periode 1-10-2012 / 1-2-2013 waarvan: met diploma zonder diploma
889
122 767 889
13,7% 86,3% 100,0%
300 506 83 889
33,7% 56,9% 9,3% 100,0%
3 138 3 745 889
0,3% 15,5% 0,3% 83,8% 100,0%
Doorgestroomd naar: hoger niveau zelfde niveau lager niveau Doorgestroomd: van BBL naar BOL/dt-BOL van BOL naar BBL/dt-BOL van dt-BOL naar BBL/BOL binnen dezelfde leerweg
In de tijd verspreide stapeling van diploma's Aantal deelnemers dat in 2011 én in 2012 een bekostigd diploma hebben behaald Aantal deelnemers dat in 2011 t.o.v. 2010 een diploma hebben behaald: - met hoger niveau - met gelijk niveau - met lager niveau
292
267 5 20 292
91,4% 1,7% 6,8% 100,0%
Les- en cursusgeld niet betaald door de studenten zelf Binnen Zadkine bestaat geen eigen fonds waaruit les- en cursusgelden voor deelnemers worden betaald dat gevoed wordt uit de rijksbijdrage. Het is alleen mogelijk dat een derde (een bedrijf of andere organisatie) het cursusgeld voor een deelnemer betaalt als de deelnemer die derde daartoe schriftelijk heeft gemachtigd.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 93
7.17
Overige gegevens
Vaststelling jaarrekening door Bestuur en RvT De jaarrekening 2012 is vastgesteld in de vergadering van het bestuur van de Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine d.d. 19 juni 2013.
De heer Dr. L.D. Verburgh Voorzitter College van Bestuur
De heer Drs. H.T.G. Slagt RA Financieel Directeur
Raad van Toezicht:
De heer Mr. R.R. Crince le Roy
Mevrouw Prof. Dr. D. van de Mheen
De heer Dr. F.J.M. Meijers
De heer Mr. M.E.J. Salomons
De heer C.G.C.G. Segers
De heer Ing. H.W.M. Linssen
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 94
7.18
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan: het Bestuur van Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport op pagina 55 tot en met 93 opgenomen jaarrekening 2012 van Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine te Rotterdam gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2012 en de geconsolideerde en enkelvoudige staat van baten en lasten over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Het bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van de relevante wet- en regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 2.5.3, lid 4 van de Wet educatie en beroepsonderwijs. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het onderwijscontroleprotocol OCW/EZ 2012. Dit vereist dat wij voldoen aan voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede in het kader van de financiële rechtmatigheid voor de naleving van die relevante wet- en regelgeving, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidcriteria en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 95
Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2012 voldoen in alle van materieel belangzijnde aspecten aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in paragraaf 2.3.1. Referentiekader van het onderwijscontroleprotocol OCW/EZ 2012. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393, lid 5 onder e en f van het BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 van het BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392, lid 1 onder b tot en met h van het BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391, lid 4 van het BW. Tenslotte vermelden wij dat het jaarverslag voldoet aan de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in paragraaf 2.2.4 Jaarverslag van het onderwijscontroleprotocol OCW/EZ 2012. Rotterdam, 19 juni 2013 KPMG Accountants N.V. L.H. Barg RA
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 96
7.19
Bestemming van het resultaat
Het resultaat 2012 bedraagt - k€ 17.676 en wordt als volgt bestemd: Bestemming resultaat in k€ Algemene reserve Totaal resultaat 2012
Publiek
Privaat
Totaal
-17.389
-287
-17.676
-17.389
-287
-17.676
Het private deel bestaat uit het exploitatieresultaat van ZCA (k€ -154) en ValentineZ (k€ -132).
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 97
Overzicht hoofd- en nevenfuncties Bestuur Dhr. mr. R. R. Crince le Roy Hoofdfunctie: Advocaat en partner bij Houthoff Buruma Nevenfunctie: Voorzitter Bestuur Zadkine Mw. prof. dr. D. van de Mheen Hoofdfunctie: Directeur IVO Instituut voor Onderzoek naar Leefwijzen en Verslaving Nevenfuncties: Bijzonder hoogleraar Verslavingsonderzoek aan het Erasmus MC Bijzonder hoogleraar " Zorg en Preventie van Risicogedrag en Verslaving" Universiteit Maastricht Voorzitter Raad van Toezicht IVZ Stichting Informatie Voorziening Zorg Vice-voorzitter Bestuur Zadkine Dhr. ir. F.J.C. Spruit (tot en met 31 december 2012) Hoofdfunctie: Algemeen Directeur Aedificomm B.V. Nevenfunctie: Secretaris Bestuur Zadkine Dhr. drs. A. Heins RA (tot en met 31 december 2012) Hoofdfunctie: Directeur Financiën Dura Vermeer Groep N.V. Nevenfunctie: Penningmeester Bestuur Zadkine Mw. P.B. Hansen-Geenemans (tot en met 31 december 2012) Hoofdfunctie: Manager Private Banking bij Van Lanschot Bankiers in Rotterdam Nevenfunctie: Lid Bestuur Zadkine Dhr. ing. H.W.M. Linssen Hoofdfunctie: Managing Director Keppel Verolme B.V. te Rotterdam Nevenfuncties: Lid Bestuur Zadkine Hoofdbestuur Vereniging Nederlandse Scheepsbouw Industrie Hoofdbestuur Scheepsbouw Nederland Plv.lid “Tuchtcollege voor de Scheepvaart” Adviesraad Human Capital Topsector Water
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 98
Dhr. dr. F.J.M. Meijers Hoofdfuncties: Directeur Meijers Onderzoek & Advies Lector Pedagogiek van de Beroepsvorming, De Haagse Hogeschool Nevenfuncties: Lid Bestuur Zadkine Lid Raad van Toezicht ROC Friesland College Lid redactieraad MesoMagazine Lid redactieraad Expertise Lid redactieraad Loopbaanvisie Dhr. mr. M.E.J. Salomons Hoofdfunctie: Lid Executive Council Royal Imtech N.V. Nevenfuncties: Lid Bestuur Zadkine Lid Raad van Bestuur Stichting Internationaal Juridisch Instituut te ‘s Gravenhage Voorzitter Stichting Vrienden Museum Rotterdam (tot 11 juni 2012) Dhr. C.G.C.G. Segers MA Hoofdfunctie: Bestuurder SKOzoK. (Onderwijsstichting primair onderwijs) Nevenfunctie: Lid Bestuur Zadkine Dhr. dr. L.D. Verburgh Hoofdfunctie: Voorzitter College van Bestuur Zadkine Nevenfunctie: Geen Dhr. drs. H.T.G. Slagt RA Hoofdfunctie: Financieel Directeur Zadkine Nevenfunctie: Geen
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 99
Afkortingenlijst ABC
Algemene bezwarencommissie
AD
Associate Degree
AOBP
Algemeen Ondersteunend en Beheerspersoneel
AKA
Arbeidsmarkt Kwalificerend Assistent
ARBO
Arbeidsomstandigheden
BAPO
Bevordering Arbeids Participatie Ouderen
BBL
Beroepsbegeleidende leerweg
BNG
Bank Nederlandse Gemeenten
BOBP
Bijzonder Ondersteunend en Beheerspersoneel
BOL
Beroepsopleidende leerweg
BPV
Beroepspraktijkvorming
BVE
Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie
CGO
Competentiegericht onderwijs
CIVOM
Centrum Innovatief Vakmanschap voor Onderhoud in Mobiliteit
COE
Centraal ontwikkelde examens
CREBO
Centraal Register Educatie en Beroepsopleidingen
CvB
College van Bestuur
ESF
Europees Sociaal Fonds
HBO
Hoger beroepsonderwijs
HPBO
Het Platform Beroepsonderwijs
HRM
Human Resource Management
HRO
Hogeschool Rotterdam
ICT
Informatie- en Communicatie Technologie
IGO
Instellings Georganiseerd Overleg
KEC
Kennis en Expertisecentrum
KPI
Kritieke prestatie indicator
LOC
Lokaal opleidingencentrum
MBO
Middelbaar beroepsonderwijs
MOBP
Management Ondersteunend en Beheers Personeel
OBP
Ondersteunend en Beheers Personeel
OCW
Onderwijs Cultuur & Wetenschap
OKF
Omkering Kapitaaldienst Financiering
OP
Onderwijzend personeel
OR
Ondernemingsraad
PDCA
Plan, Do, Check, Act
POK
Praktijkovereenkomst
RC
Rekening-courant
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 100
ROC
Regionaal Opleiding Centrum
SDO
Servicedesk Onderwijs
SEC
Sport Expertise Centrum
SS Rotterdam
Stoomschip Rotterdam
TRC
Taal- en Reken Centrum
VAVO
Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs
VM2
VMBO-MBO niveau 2
VO
Voortgezet onderwijs
VMBO
Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs
VSV
Voortijdig schoolverlaten
VvE
Vereniging van Eigenaren
WNT
Wet Normering Topinkomens
WOPT
Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens
WTF
Werktijdfactor
W&V
Winst & Verlies
ZAT
Zorgafstemmingsteam
ZCA
Zadkine Contract Activiteiten B.V.
ZICMIS
Zadkine in Control Management Informatiesysteem
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 101
Colofon en reactie Redactie en productie Zadkine Oplage 75 exemplaren Datum Juni 2013 Adresgegevens Zadkine Marten Meesweg 3068 AV Rotterdam T (010) 443 35 00
[email protected] www.zadkine.nl Zadkine wil in haar Geïntegreerd Jaardocument zo goed mogelijk haar activiteiten, de daarmee behaalde resultaten, relevante ontwikkelingen en haar financiële positie weergeven. Mocht u naar aanleiding van dit document vragen en/of opmerkingen hebben, dan kunt via bovengenoemde adresgegevens contact opnemen.
Stichting voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine || Geïntegreerd Jaardocument 2012
pagina 102
www.zadkine.nl