Stichting Tandheelkunde Project Kenia
Kiezen trekken in Keniaanse klaslokalen
In het gebied ten zuiden van de havenstad Mombasa in Kenia is de nood op tandheelkundig gebied schokkend groot. Er is slechts één tandarts op 500.000 inwoners en per jaar studeren in het Afrikaanse land maar 20 tandartsen af. Die vertrekken naar het buitenland of vestigen zich in de grote steden. De mensen op het platteland zijn en blijven daardoor verstoken van tandheelkundige hulp. In de incidentele gevallen dat ze die hulp wel kunnen krijgen in een medisch kamp, dat af en toe in hun omgeving in de rimboe wordt georganiseerd, moeten ze vaak uren lopen in de brandende zon. Vanwege de grote toeloop bij zulke kampen kunnen ze vervolgens alleen maar afwachten of ze die dag nog geholpen kunnen worden, anders moeten ze ‘een andere keer’ terugkomen. Die andere keer kan wel eens een jaar later zijn.
2
De stichting Om de nood op tandheelkundig gebied structureel te lenigen is in Leiden in 2003 de Stichting Tandheelkundeproject Kenia opgericht. Sindsdien stuurt het bestuur elk jaar in de maanden maart en oktober een aantal hulpteams van tandartsen, assistenten en mondhygiënisten naar het Kwale-district ten zuiden van Mombasa. Inmiddels heeft de stichting daar op eigen grond een moderne kliniek laten bouwen, met onder meer twee behandelkamers. Bewoners van het gebied kunnen daar tegen een kleine vergoeding tandheelkundige basishulp krijgen. Zo zijn die Kenianen niet meer alleen afhankelijk van de hulpgroepen, die overigens wel jaarlijks naar die regio blijven gaan. De groepen Deze groepen bestaan uit tandartsen, assistenten, mondhygiënisten en andere, ondersteunende vrijwilligers, die hun reis en verblijf zelf betalen. Met z’n allen verlenen ze een week lang geheel belangeloos tandheelkundige hulp op de scholen van de stichting Tenda Pamoja (www.tendapamoja.nl) in Kenia. 3
Ook geven ze er voorlichting en poetsinstructie. Op wisselende locaties in de bush behandelt elk team gemiddeld 800 tot 900 personen. Dat zijn niet alleen leerlingen, maar ook hun ouders en andere familieleden en iedereen die aan komt lopen. Gemiddeld worden tachtig kiezen per dag getrokken (ter vergelijking: in een Nederlandse praktijk worden een à twee kiezen per week getrokken) en in de loop der jaren zijn op deze manier al vele duizenden Kenianen van hun pijn afgeholpen. De kliniek Daarnaast heeft de Stichting lokale tandheelkundigen zodanig bijgeschoold dat ze basishulp kunnen verlenen in de periode dat er geen Nederlandse tandartsen in Kenia aanwezig zijn. De eerste van hen werkte met een assistente sinds oktober 2006 al in een kleine tandheelkundige kliniek in de plaats Ukunda en is nu aan de slag gegaan in de nieuwe kliniek die de stichting er heeft gebouwd. Naast woonruimte voor de Keniaanse manager herbergt dit gebouw onder meer twee moderne behandelruimten gepland, waardoor er nog een tweede lokale 4
tandheelkundige aan het werk kon worden gezet. Daardoor kan de kliniek nu ook op zaterdag de deuren openen. Omdat de overheid daarvoor geen geld heeft, betaalt de stichting het personeel van de kliniek (manager, tandheelkundige, assistente en bewaker) maandelijks een salaris voor de patiënten die worden behandeld. Dat aantal is inmiddels opgelopen tot 60 à 70 per week, die een kleine vergoeding voor de behandeling betalen. Het is de bedoeling dat de kliniek zichzelf op termijn kan bedruipen. Mobiele praktijk Ook als dat eenmaal het geval is blijft de geregelde uitzending van Nederlandse ‘hulpteams’ noodzakelijk. Om patiënten te helpen die niet in de buurt wonen van de kliniek in Ukunda en te ver af wonen van de scholen die worden bezocht door de Nederlandse tandartsen. De groepen werken in Kenia met twee veldhospitaaltandartsstoelen en twee hoge ligbedden in een soort mobiele praktijk die kan worden ingericht in elk klaslokaal van elke school in elke omgeving. Hoe primitief de omstandigheden 5
ook zijn, gaatjes worden altijd uitgeboord onder waterkoeling en er wordt gebruik gemaakt van mechanische afzuiging. De materialen die continu nodig zijn, zoals stoelen, spiegels, sondes, boren, tangen etc., blijven in Kenia en worden opgeslagen in de bergruimte bij de kliniek. Verdovingsvloeistof, gaasjes, handschoenen en vulmaterialen worden voor elk kamp meegenomen uit Nederland. Evenals de tandenborstels en de tubes tandpasta die de scholieren krijgen tijdens de voorlichtingslessen over mondverzorging van meegereisde mondhygiënisten. Hygiëne De leden van de teams moeten dus op de heenreis al zwaar (sjouw)werk verrichten en werken daarna nog eens vijf dagen – onderbroken door een paar rustdagen - bij temperaturen die oplopen tot veertig graden of meer. Desondanks melden zich steeds weer vrijwilligers uit het hele land aan. Ze hebben altijd voldoening van hun werk en vinden het een indrukwekkende ervaring. ‘Sommigen beleven een cultuurschok, maar iedereen ziet dat het helpt. Het werk op zich is heel bevredigend en we hebben zelfs invloed op 6
de algemene hygiëne’’, constateren de bestuursleden. “In smerige lokalen gaan we niet aan de gang. Die moeten schoon zijn en bij onverwachte controles blijkt dat ook later nog het geval. Dan is er sprake van een wisselwerking. Zij worden door ons gemotiveerd om de boel schoon te houden en zoiets motiveert ons natuurlijk ook om door te gaan.” Kliniek en kampen zijn misschien druppels op een gloeiende plaat, maar de stichting blijft die zoveel mogelijk besprenkelen. Onder het motto: ‘Veel druppels maken ten slotte ook een stroom’.
‘Een welkome onderbreking van de dagelijkse sleur van de praktijk’, ‘Een prima medicijn tegen burn-out’. ‘Prachtig dat je mensen zo direct kunt helpen’. Het zijn zomaar een paar citaten opgetekend uit de mond van mensen die al eens mee gingen naar Kenia. Velen ondergingen aer een ‘cultuurschok’, maar iedereen ziet en merkt dat het uitzenden van de groepen helpt. ‘Het is ook fijn dat je er niet in je eentje hoeft te werken maar dat je in een groep gaat. Je doet het samen en je kunt altijd op iemand anders terugvallen’, is een andere reactie. ‘Dat is een bijzonder geruststellende gedachte en een van de sterke punten van dit project’. 7
Altijd gevraagd: sponsors en vrijwilligers Iedereen die met een van de teams van de Stichting Tandheelkundeproject Kenia meegaat, betaalt zelf de reis- en verblijfkosten. De materialen ter waarde van circa 3.000 euro die nodig zijn tijdens de tandheelkundige kampen worden betaald door de Stichting, die ook het personeel van de kliniek betaalt. De Stichting zelf is volkomen afhankelijk van giften. Het bestuur is dan ook niet alleen op zoek naar tandartsen, assistenten en mondhygiënisten die mee willen werken in Kenia maar ook naar donateurs en sponsors. Het bankrekeningnummer van de Stichting Tandheelkundeproject Kenia te Voorschoten is: 699.599.695. Internetadres: www.tandheelkundekenia.nl
8
Waar kunt u ons mee helpen? • Wij zijn op zoek naar tandartsen, assistenten en mondhygiënisten die op eigen kosten een keer mee willen naar Kenia om daar tandheelkundige hulp te verlenen en voorlichting en poetsinstructie te geven. De groepen reizen jaarlijks in maart en oktober af. Het gaat om trips van tien dagen, om de vijf dagen te kunnen afwisselen met vrije dagen. Een team bestaat uit drie of vier tandartsen, drie of vier assistenten, twee mondhygiënisten en een paar vrijwilligers voor ondersteunend werk, zoals sterilisatie en catering. De groepen staan onder leiding van een bestuurslid en een tandarts die ervaring hebben met het werken in het gebied. • Wij zoeken sponsors voor de materialen die door elk team moeten worden meegenomen naar Kenia. Per jaar zendt de stichting vier tot vijf teams uit.
9
• Wij zoeken donateurs voor de Stichting. Het uitzenden van een team tandheelkundigen kost aan materialen rond de 3.000 euro. Tandartsstoelen en instrumenten zijn na enige tijd aan vervanging toe. Uw bijdrage is altijd van harte welkom. U kunt kiezen voor: een eenmalige bijdrage, een geregeld bijdrage (per week, maand of jaar) of een schenking via testament. Giften zijn in bepaalde gevallen fiscaal aftrekbaar. Van elke gedoneerde euro gaat meer dan 95 procent naar ons project. Als u uw donatie laat vastleggen in een notariële akte, dan is deze donatie fiscaal aftrekbaar en kunt u deze donatie in mindering brengen op uw aangifte en krijgt u van de belastingdienst minimaal 42 % (tot 52 %, hetgeen afhankelijk is van uw inkomen) van uw gift terug, waardoor u netto veel minder betaalt. Zo geeft u meer voor hetzelfde geld!! Informeer eens bij uw notaris hierover.
10
• De Stichting Tandheelkundeproject Kenia werkt samen met de stichting Tenda Pamoja, die beoogt als overkoepelende organisatie op de 56 aangesloten scholen in Kenia aandacht te besteden aan de verbetering van het onderwijs, de gezondheidszorg en de lokale economie. Door middel van kleine projecten per gemeenschap worden nieuwe impulsen gegeven aan de ontwikkeling op en rondom de scholen. Zie ook: www.tendapamoja.nl • U kunt met de Stichting Tandheelkunde Project Kenia in contact komen via het secretariaat: Nel Peerdeman De Hooghkamer 27 2253 JT Voorschoten Tel 071-5760357 Fax: 071-5723154 e-mailadres:
[email protected] Website: www.tandheelkundekenia.nl Bankrekening: 699599695 van de Stichting Tandheelkundeproject Kenia te Voorschoten.
11
Stichting Tandheelkundeproject Kenia
www.tandheelkundekenia.nl Dit boekje is mogelijk gemaakt door: Deltahage Grafische Dienstverlening in Den Haag en Karakter Uitgevers B.V. in Uithoorn Vormgeving: Studio Willemien Haagsma bNO Zwolle
12
