STICHTING HISTORISCHE TUIN AALSMEER TUINBOUWMUSEUM
Activiteitenverslag 2012
Lid Nederlandse Vereniging Botanische Tuinen
1
Geachte relatie van onze Stichting, Hierbij bieden wij u het activiteitenverslag over het jaar 2012 aan. We hopen van harte dat u deze uitgave met plezier en aandacht zult lezen. Voor op- of aanmerkingen houden wij ons graag aanbevolen. Het jaar 2012 was voor de Tuin een consolidatiejaar. Voor het eerst zagen wij geen groei in het aantal bezoekers, maar een stabilisatie. De economische crisis zorgt ervoor dat het aantal groepen zich stabiliseert en het komende jaar zelfs mogelijk enigszins zal afnemen. Voor de Tuin is dit des te meer een reden om na te denken over de Toekomst. Het jaar 2012 is dan ook mede gebruikt om een beleidsplan voor de komende jaren te schrijven. Dit plan is weliswaar vol ambitie, maar wel zodanig dat de plannen realistisch realiseerbaar en uitvoerbaar zijn. De inzet van alle vrijwilligers en ook van de twee vaste krachten was wederom formidabel. In de toekomst zullen steeds meer agrarische activiteiten uit Aalsmeer verdwijnen. Het belang van de Historische Tuin zal daardoor juist alleen maar toenemen. Wij zullen steeds proberen daar een centrale rol in te blijven spelen, zodat we, samen met de Aalsmeerse gemeenschap, het verleden levend zullen houden. Leo Bertoen, voorzitter bestuur
Vernieuwing 75 m. beschoeiing in januari 2012
2
Activiteitenverslag Stichting Historische Tuin 2012 Het Algemeen Bestuur Het afgelopen jaar werd mede gekenmerkt door de nasleep van de in 2011 aangekondigde bezuinigingen door de gemeente. De Tuin ontvangt jaarlijks een personeelssubsidie, maar is – tot op heden – voor het overige – financieel volledig onafhankelijk. De doelsubsidie komt overigens niet louter voort uit vrijgevigheid, maar vloeit voort uit afspraken die zijn aangegaan bij het verzelfstandigen van de Tuin in 1995. Door bovendien de gesprekken met het lokale bestuur (en ook de politiek) positief aan te gaan, is deze subsidie nagenoeg volledig behouden gebleven. Nuttig om te vermelden is dat het al deze jaren steeds om een bijdrage gaat voor dezelfde twee medewerkers, hetgeen voor de continuïteit van de Tuin van grote waarde is. Exploitatie van de Tuin, zonder twee vaste krachten, is vanwege de specifieke kennis alsmede diverse soorten wet- en regelgeving overigens ook niet mogelijk. De gemeente heeft aangegeven de Tuin zelfs meer nadrukkelijk op de kaart te willen zien, om zo nog meer ‘spin off’ voor Aalsmeer te bewerkstelligen. Deze wens, die door het bestuur wordt omarmd, leidt thans tot een onderzoek naar de mogelijkheid van een Theehuis op de Tuin. De mogelijke ideeën rondom een kleine passantenhaven met voorzieningen en mogelijk een kiosk voor VVV-activiteiten en kleine horeca in de hoek van het Praamplein bij de aanleunwoningen, dienen dan allen vervangen te worden door het idee en de uitwerking van het Theehuis. Het jaar 2012 met uitloop naar 2013 is en zal worden gebruikt om te onderzoeken aan welke financiële en juridische kaders en randvoorwaarden een dergelijk project dient te voldoen. De verwachting is dat in de loop van 2013 het bestuur tot besluitvorming kan overgaan. De economische crisis heeft ertoe geleid dat de stijging van het aantal bezoekers is gestabiliseerd. De crisis leidt tot een verwachte afname van groepen in 2013. Een trend die verwacht wordt te zullen keren zodra de economie aantrekt en het project Theehuis vorm zou kunnen krijgen. De gemeente heeft in 2010 een gebiedsvisie 2020 opgesteld. Mede vanuit die visie heeft onder andere de Tuin een beschermde status gekregen. De effecten voor de Tuin van de nadere uitwerking van deze visie – die in volle gang is – heeft de continue aandacht van het bestuur.
Bestuurssamenstelling Het bestuur van de Tuin heeft na diverse wijzigingen in 2011, in 2012 geen wijziging ondergaan. Dit komt de continuïteit van de Tuin ten goede.
De Adviesraad Deze Raad – die de Tuin adviseert en bijstaat op het terrein van de teelt – bestaat uit een groepje van vijf deskundigen in de trekheesters, rozen, fruit, bloementeelt en onderhoud van de opstanden en boten. In overleg met de tuinchef onderwerpen zij het ‘groendeel’ aan een kritische blik. Periodiek doen zij verslag; zowel in als buiten de reguliere bestuursvergaderingen.
Museale Activiteiten De Tuin zal blijven investeren in het verbeteren van het toeristische product en diensten. Zij zal dit blijven doen in samenwerking met anderen, waaronder Korenmolen De Leeuw, Oud Aalsmeer, de Westeinderrondvaart, Flora Holland, de afd. Groei en Bloei, plaatselijke horeca enz. Doelstelling hierbij is om de historische omgeving in een historisch centrum in stand te houden met respect voor de ontstaansbasis van de wereldfaam van Aalsmeer als teeltcentrum en handelscentrum. In 2012 is middels een zelfonderzoek de eerste fase van de museale status verdedigd. In 2013 zal dit worden afgerond. De visitatiecommissie van de Vereniging van Botanische Tuinen heeft de status van de Tuin positief beoordeeld, waardoor de Tuin de komende 5 jaar weer erkent is botanische tuin.
3
A. Tentoonstelling In 2012 heeft er een tentoonstelling over 100 jaar Bloemenveilingen in Aalsmeer plaatsgevonden, in samenwerking met de Stichting Oud Aalsmeer. Ook is er in samenwerking met Oud Aalsmeer een fotoboek samengesteld en in een oplage van 850 exemplaren verkocht.
B. Vaartuigen In 2011 is een eerste onderzoek gedaan naar de mogelijkheid van de bouw van een eigen Bok. Gebruik van een klassiek gebouwde Bok past uitstekend in de doelstelling van de Tuin. Wel is duidelijk geworden dat financiering van deze Bok feitelijk alleen haalbaar is door gebruik te maken van de mogelijkheid van doelsubsidie. Met inachtneming van de gedachte aan een Theehuis, staat de Bok in zoverre niet op de hoogste trede van het verlanglijstje, maar is daar ook zeker niet van verdwenen.
C. Gewassen en materialen Samen met de Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen (NVBT) en met name de universiteiten van Wageningen en Leiden blijven we ons inzetten voor uitwisseling en uitbreiding van het plantenassortiment en ons botanisch archief. Te denken valt aan de genenbank van rozen, seringen, chrysanten en diverse andere oude specifiek Aalsmeerse rassen. Soms nog aangevuld met planten die een educatieve waarde hebben. We hebben in voorgaande jaren negen bedreigde rozensoorten opnieuw laten oculeren in Brabant. Een deel van het plantensortiment is gefotografeerd en in het Atlantis-systeem van de NVBT ingebracht. Alle materialen zijn gefotografeerd, genummerd en ingebracht in Adlib. Enorm veel fotomateriaal is ingescand en ook in Adlib ingevoerd. Wel is het zo dat het Atlantis-systeem zal worden vervangen door een nieuw systeem. Deze overgang vergt aandacht op meerdere terreinen.
D. Aalsmeers Agrarisch Archief Het is van belang om samen met de bij de historie van Aalsmeer betrokken instanties als Oud Aalsmeer, de Molen, de Bovenlanden, etc. de handen ineen te slaan om de Aalsmeerse gemeenschap, inclusief haar bestuurders, er van te doordringen dat we nu moeten handelen om zoveel mogelijk te redden en te kunnen bewaren van de ‘glorie’ van Aalsmeer, zoals de agrarische geschiedenis van ons dorp en meer in het bijzonder de bloementeelt.
Praamplein en brug Uit oogpunt van veiligheid is het van belang om de toegang vanaf het water zo veel mogelijk te blijven belemmeren. De gladheid van de brug, in met name de winter, maar soms ook bij regen, heeft de noodzakelijke aandacht. Vervelend is wel het vandalisme vanaf het Praamplein waar we mee te maken hebben, zoals het ingooien van ramen in de rozenkas met bijvoorbeeld blikjes.
De corridor / veiling / entree De corridor is een prima verblijfsruimte voor vrijwilligers, bezoekers en mensen die niet met de rondleiding meegaan en op ’t gemak wat willen nuttigen of kopen. Ook voor de verhuur voor feestelijkheden plus de inhuur van een cateraar door feestgevers, leent zich deze ruimte prima. In de veilingruimten zijn bovendien vergaderingen en mediapresentaties mogelijk. Een eventuele komst van het theehuis, kan wel gevolgen hebben voor het gebruik van deze ruimten. Dit aspect maakt deel uit van het totale onderzoek naar de haalbaarheid van een Theehuis.
Medewerkers / Vrijwilligers Met globaal zo’n 80 vrijwilligers, maken de vrijwilligers een belangrijk deel uit van de Tuin als organisatie en daarmee de Tuin als maatschappelijk en sociaal centrum van Aalsmeer. Omdat vele vrijwilligers er buiten de schoolvakanties op uit gaan, blijft de spoeling in de drukste tijden van het jaar soms dun. Vele taakgestraften, dienstverleners en mensen via een reïntegratieproject komen op De Tuin werken. De begeleiding van deze mensen is soms intensief en specialistisch. Begeleiding van stagiaires, zeker nu de maatschappelijke stages in voortgezet onderwijs verplicht zijn geworden, is sterk toegenomen.
4
Er is permanent behoefte aan nieuwe vrijwilligers: gastheren/-dames, rondleiders, bloemisten, onderhoudsmensen etc. Onze vrijwilligersverzekering zijn verzekerd naast de collectieve verzekering van de gemeente voor alle Aalsmeerse vrijwilligers. Desondanks handhaven we deze, vanwege de specifieke situatie. Omdat De Tuin de ANBI-status heeft, is het voor de vrijwilligers mogelijk de uren die zij op De Tuin maken op te geven bij de belastingdienst als gift, mits aangetoond. De penningmeester, Leo de Jong, heeft allen hiertoe geïnformeerd. De jaarlijkse vrijwilligersmiddag leverde afgelopen jaar weer een volle corridor. Een hartelijke toespraak door bestuurslid Anton Temme en een leuke ludieke veiling zorgden voor een prima en gezellige sfeer, met voldoende gelegenheid voor het zo belangrijke onderlinge contact.
Bijzondere activiteiten De Westeinder havendagen verlopen volgens het draaiboek van Wim Tas: varen, veilen, een corsofilm, horeca, Rekelhof met paling, oude motoren, de boten van De Tuin met uitleg, rondleiding, oude gerechten, promotie van de bok, etc. De bereikbaarheid bij zulke evenementen voor de ziekenauto en hulpdiensten blijven we steeds in de gaten houden. De kunstroute gaf veel organisatie en veel opruimwerk, maar ook 1300 bezoekers. Aan de snoeicursus namen 30 mensen deel en was wederom een succes. De Verkoopdag eind maart trok 240 bezoekers. Ook het rozenweekend op 16 en 17 juni kende een goede opkomst. Op zaterdag 16 juni was er bovendien een extra optreden van popkoor Sonoroty. . Op 21 juni is de Tuin geraakt door een windhoos. Nadien zijn maar liefst 225 kapotte ruiten vervangen. Eind juli / begin augustus is er weer geoogst (sperciebonen, appels, peren). Deze werden vervolgens in het ‘winkeltje’ verkocht. Zaterdag 13 oktober werd het seizoen afgesloten. De Tuin werkte mee aan de maand van het, waardoor diverse kinderen met hun ouders de speurtocht met plantaardige verassing hebben gedaan.. Na de seizoensluiting staan er overigens nog vele werkzaamheden op stapel. Verbeteren van de drainage. Vervangen van 75 meter beschoeiing etc. Ook worden bomen en struiken gerooid en gaat de verkoop van diverse planten gewoon door. Bij de Knopwedstrijd op 7 november willen we meer mensen op de tribune zien te krijgen. De planning speelt daarbij een belangrijke rol. De Historische knop is dit jaargewonnen door Eddy van der Weyden. Onderhoud en aanvulling van het seringenassortiment in het Seringenpark door Dick en Jan Maarsen blijft onze aandacht hebben. Ieder jaar gaan er circa 40 nieuwe struiken naar toe en geven onze mensen instructie aan onderhoudsploeg. Ook zijn er afgelopen jaar rozenogen geleverd aan zowel het Vredespaleis als ook aan binnen- en buitenlandse paleistuinen. Bij de opening van het museumweekeinde mochten we wederom vele bezoekers verwelkomen. Een enorme inspanning wordt ieder jaar ook geleverd om alles klaar te maken voor de geraniummarkt. In het kader van 100 jaar bloemenveilingen mochten we twee schoolklassen ontvangen en was er een middag voor ouderen. Verder waren er twee goed bezochte filmavonden in deze week.
5
Ook bijzonder was de presentatie van Windows8 aan de 35 belangrijkste resailers in Nederland. De parkeersituatie blijft wel een punt van aandacht.
Onderhoud en beheer Er zijn vele kleine reparaties uitgevoerd. Ook is er nu een internet aansluiting in de veiling gerealiseerd, handig voor presentaties. Twee vrijwilligers hebben samen de Barnum in zijn geheel gerestaureerd. Gelukkig hadden we voor deze actie nog voldoende bakramen op voorraad, maar in de toekomst zullen we ze nieuw moeten (laten) maken. Er is dit jaar ook veel onderhoud aan de boten in eigen beheer uitgevoerd. Helaas veel kleine storingen en onderhoudsproblemen uit moeten voeren dit jaar.
Voortgang Tuin Er is een nieuwe Postcode Loterij aanvraag gedaan, samen met de vereniging van Botanische Tuinen. Deze is toegekend. Thans wordt nader onderzocht op welke wijze de gelden het beste kunnen worden ingezet.
Financiën De penningmeester, Leo de Jong, houdt zowel het DB als het AB periodiek op de hoogte van de financiële zaken, al dan niet voorzien van een schriftelijke neerslag.
Sponsoring Zoals altijd zijn er diverse particulieren en bedrijven die de Tuin een warm hart toedragen. Onderstaand enkele bedrijfsmatige sponsoren: Den Daas Hermadix (Verfwaren) Jongkind (pot)grond. Gebr. Eveleens Onderhouds bedrijf Van der Wal Service bedrijf Oosterlaan (nu Lozeman). Hilverda de Boer, FSQ, Heemskerk bloemen ea bloemen voor de veiling Cactuskwekerij Ubink sponsort ook veel planten Stiva rvs sponsort de roestvrijstalen bandjes voor de seringen ed. Via NL doet kon een deel van het educatiemateriaal opgeknapt worden. ABN amro sponsorde het riet en hout voor het opknappen van het Flettehok.
Veel hulde en dank aan deze bedrijven en instellingen voor hun ondersteuning!! Het sterkt ons bijzonder dat U De Tuin zo mede in stand wilt houden. Public Relations Het bestuur is thans bezig om te kijken naar de opzet van het sponsorbeleid. De inwerking getreden Geefwet kan hier mogelijk een positieve ondersteuning aan geven.
Educatief programma Vijf Aalsmeerse scholen en twee scholen uit Uithoorn hebben dit jaar gebruik gemaakt van het educatieve programma. Jammer is het te moeten constateren, dat vooral voor de brugklas in het voortgezet onderwijs de budgetten te laag zijn voor dit programma. Daarnaast zijn er nog een aantal groepen van MBO opleidingen die uitleg kregen over de geschiedenis en even mochten proeven aan het zelf inkopen op de veilingklok. Ook maken leerlingen gebruik van de collectie van de Tuin voor het leren van plantensoorten.
6
Beleidsplan Het beleidsplan is in 2012 geheel herzien. Besluitvorming zal plaatsvinden in 2013. In het volgende verslag zal hiervan een korte samenvatting worden weergegeven. Bezoekersaantallen Het totaal aantal bezoekers is wederom gestegen tot het hoogste aantal ooit: met globaal 10.000 bezoekers in 2012 (gelijk 2011) staat het totaal op ruim 160.000.
Restauratie Barnum door vrijwilligers
7
Voorgenomen Activiteiten op Historische Tuin Aalsmeer Het ontvangen van bezoekers en groepen en deze kennis laten maken met de tuinbouwkundige geschiedenis van Aalsmeer. Op groep of onderwerp gerichte rondleidingen organiseren. Scholen ontvangen voor het educatieplan, en de leerlingen op die manier kennis laten maken met het ontstaan van Aalsmeer en de Tuinbouw in het bijzonder. Mede in stand houden van het Seringenpark in Aalsmeer, wat overigens een steeds omvangrijker taak wordt, doordat de Gemeente het onderhoud heeft uitbesteed. Stageplekken aanbieden aan scholieren en mensen uit een re-integratie project. Plaats bieden aan dienstverleners die in het kader van taakstraffen door justitie een werkplaats zoeken. De Tuin bied ca. 1500 uur aan en moet helaas mensen af en toe mensen afwijzen wegens te weinig mankracht voor de begeleiding. Ontwikkelen van een nieuwe tentoonstelling. Openstellen boeken en foto collectie van de Historische Tuin. Bij de activiteiten worden demonstraties gegeven zoals buxusknippen, stekmaken en enten.
Activiteiten 2014
datum
evenement
8-mrt 22-mrt 5-6april 12-apr 26-apr 10-mei 31-mei 14-15-juni 28-jun 26-jul 30-aug
snoeicursus verkoopdag
13,30 10,00
museumweekend opening seizoen veiling koningsdag geraniummarkt veiling rozenweekend veilen veilen veilen
13,30 veilen verkoop 13,30 15,00 9,00 15,00 13,30 15,00 veiling 15,00 15,00 15,00
20-21-sept 27-sep
atelierroute veilen
12,00 15,00
sluiting ?
veilen, buxus 13,30 knippen.
18-okt
aanvang
Zie voor actuele informatie www.historischetuinaalsmeer.nl
8
Activiteiten 2013
datum
evenement
10-mrt 24-mrt 7 en 8 april 14-apr 28-apr 12-mei 26-mei 15-16-juni 23-jun begin juli 28-jul 25-aug 1-sep 8-sep 15-16-9 29-sep 13-okt
tijdstip
snoeicursus verkoopdag museumweekend opening seizoen veiling geraniummarkt veiling rozenweekend veilen BIJENDAG ? veilen veilen Westeinderhavendag veilen pramenrace atelierroute veilen sluiting ?
13,3 10 13,3 veilen verkoop 13,3
13,3 veilen 14,3 zie website 14,3 14,3 11 paling roken. 12 14,3 veilen, buxus knippen.
Zie voor actuele informatie www.historischetuinaalsmeer.nl Dinsdag t/m vrijdag 10.00-16.30 uur Zaterdag, Zondag 13.30-16.30 uur Toegang € 4.- pp, 65+ € 3.50 MK gratis. Entree via parkeerplaats Praamplein, in het centrum van Aalsmeer.
9
