Stichting FUT-fonds Astellas
Stichting FUT-fonds Astellas Elisabethhof 19, 2353 EW Leiderdorp Telefoon
: 071 - 5455 745
Telefax
: 071 - 5455 800
Internetsite : www.pensioenfondsastellas.nl
Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41169199
Jaarverslag 2011
2
StichtingFUT-fonds
Inhoud
Pagina Bestuur en organisatie
5
Meerjarenoverzicht
7
Bestuursverslag Algemeen 9 FUT-regeling 12 Verslag van het Verantwoordingsorgaan Verslag Verantwoordingsorgaan
17
Reactie van het bestuur op het oordeel van het Verantwoordingsorgaan 19 Jaarrekening Balans per 31 december
22
Staat van baten en lasten
24
Kasstroomoverzicht 25 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
26
Financiële risico’s
27
Toelichting op de balans per 31 december
28
Toelichting op de staat van baten en lasten
32
Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum
35
Financiering 35 Resultaatbestemming 35 Uitvoering 35 Actuariële verklaring
36
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
38
Bijlagen Beleggingsoverzichten 41 Begrippenlijst 43
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
3
4
StichtingFUT-fonds
Bestuur en organisatie
Bestuur per 31 december 2011
Benoemd vanuit werkgeverszijde
A. Paasman
voorzitter
A.G.C. Vermazen
secretaris
Benoemd vanuit werknemerszijde
S. Feenstra
V.A.W.M. Rot
Gekozen door en uit pensioengerechtigden
H.J.L. Janssen
Verantwoordingsorgaan per 31 december 2011
M.E. Bovenhoff
vertegenwoordiger van de deelnemers (voorzitter)
J.W.C.B. Schotel
vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden (secretaris)
A.C. de Wolf
vertegenwoordiger van de werkgever
Compliance officer per 31 december 2011
S. Boskamp
Organisatie
Accountant
Administrateur
KPMG Accountants N.V., Utrecht AZL N.V., Heerlen
Actuaris (adviserend)
Towers Watson B.V., Purmerend
Actuaris (waarmerkend)
Towers Watson B.V., Purmerend
Vermogensbeheerder
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
AZL Vermogensbeheer B.V., Heerlen
5
6
StichtingFUT-fonds
Meerjarenoverzicht
Fut-regeling
2011 2010 2009 2008 2007
Aantallen Actieve deelnemers TOP-deelnemers met restant kapitaal
12 16 27 31 38 6
9
8
13
8
Gewezen deelnemers
746 752 758 764 770
Totaal
764 777 793 808 816
Financiële gegevens (in duizenden euro) Toename spaarkapitaal als gevolg van: Werkgeversstortingen volgens het FUT-reglement Deelnemersstortingen Inkoopsommen
0
0
6
59
184
28 33 34 34 36 0 0 3 0 0
Spaarkapitaal
14.080 14.027 13.700 15.167 16.455
Resultaatdeling per 1 januari 1)
8,10% 10,94% -5,02% 1,28% 6,23%
1)
Door koersfluctuaties van aandelen en obligaties kan er in enig jaar ook sprake zijn van een negatieve resultaatdeling; in het verleden behaalde resultaten geven geen garantie
voor de toekomst.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
7
8
StichtingFUT-fonds
Bestuursverslag
Algemeen Inleiding Het FUT-fonds is een pensioenfonds verbonden aan de onderneming Astellas B.V. en de aan haar gelieerde ondernemingen. Het FUT-fonds heeft de stichting als rechtsvorm en is statutair gevestigd in Leiderdorp. In overeenstemming met de statuten wordt hierbij verslag uitgebracht over boekjaar 2011. De in het verslag vermelde bedragen zijn op basis van duizenden euro, tenzij anders is aangegeven. Doelstelling Het doel van de Stichting FUT-fonds Astellas is de vorming van een individueel spaarkapitaal waarmee de gewezen deelnemer in de gelegenheid wordt gesteld geheel of gedeeltelijk vervroegd uit te treden. Met het spaarkapitaal kan een prepensioen (vervroegd pensioen) worden aangekocht in de Stichting Pensioenfonds Astellas of bij een verzekeraar. Het betreft de uitvoering van de op 1 januari 1994 bij de onderneming in werking getreden Flexibele Uittredingsregeling (FUT-regeling). Statuten De statuten van het fonds zijn in het verslagjaar niet gewijzigd. Bestuur Het bestuur, dat verantwoordelijk is voor de uitvoering van de door de werkgever toegezegde pensioenregeling, bestaat uit vijf personen: twee bestuurders benoemd door de werkgever, twee bestuurders benoemd door de ondernemingsraad en een bestuurder gekozen door en uit de pensioengerechtigden. De bestuurders zijn benoemd voor een periode van vier jaar en treden af volgens een rooster van aftreden. Met ingang van 1 januari 2011 is de heer Janssen benoemd als bestuurslid namens de pensioengerechtigden. De heer Janssen is de opvolger van de heer Visman. Aan het begin van het verslagjaar heeft de voorzitter van het fonds, de heer Paasman, aangegeven dat hij met ingang van 1 januari 2012 niet herbenoembaar is. Door de werkgever is vervolgens de heer Veenvliet als opvolger van de heer Paasman voorgedragen. De heer Veenvliet heeft in 2011 de bestuursvergaderingen als toehoorder bijgewoond. Na instemming van De Nederlandsche Bank is de heer Veenvliet formeel benoemd tot voorzitter/bestuurder met ingang van 1 januari 2012. De bestuurders worden als zodanig niet bezoldigd. Het bestuur vergaderde viermaal in het verslagjaar, namelijk op 10 februari, 27 mei, 29 september en 25 november. De belangrijkste aandachtspunten waren: –– De jaarstukken 2010; –– Beleggingsbeleid; –– Resultaatdeling en de hiermee samenhangende rechtszaak.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
9
Schema aftreden bestuursleden: Feenstra S.
lid
werknemer
Janssen H.J.L.
lid
gensioneerde 2012-2015
2009-2013
Paasman A.
voorzitter
werkgever
2004-2012
Rot V.A.W.M.
lid
werknemer
2009-2015
Vermazen A.G.C.
secretaris
werkgever
2005-2014
Naleving Principes voor Goed Pensioenfondsbestuur Het bestuur onderschrijft de principes voor goed pensioenfondsbestuur die de Stichting van de Arbeid heeft vastgesteld en die in de Pensioenwet zijn opgenomen. Het bestuur streeft er naar om deze principes na te leven. De principes voor goed pensioenfondsbestuur hebben betrekking op de volgende onderdelen: zorgvuldig bestuur, transparantie, openheid en communicatie, deskundigheid en functioneren van het bestuur, verantwoording en intern toezicht. Het bestuur heeft een Verantwoordingsorgaan ingesteld, bestaande uit een vertegenwoordiger van de werkgever, een vertegenwoordiger van de deelnemers (benoemd door de ondernemingsraad van Astellas Pharma Europe B.V.) en een vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden. Tijdens de bestuursvergaderingen van 27 mei en 25 november heeft het bestuur overleg gevoerd met het Verantwoordingsorgaan. De leden van het Verantwoordingsorgaan worden als zodanig niet bezoldigd. Het bestuur legt jaarlijks verantwoording af aan het Verantwoordingsorgaan als vertegenwoordiger van de bij het fonds betrokken (gewezen) deelnemers, pensioengerechtigden en de werkgever. In dit jaarverslag wordt verslag gedaan van de bevindingen van het Verantwoordingsorgaan ten aanzien van het door het bestuur in 2011 gevoerde beleid. Verantwoordingsorgaan Termijn 3 jaar Mevrouw M. Bovenhoff
1-1-2011 tot 1-1-2014
De heer. J. Schotel
18-9-2009 tot 18-9-2015
De heer A. de Wolf
1-1-2011 tot 1-1-2014
In het kader van goed pensioenfondsbestuur heeft het bestuur zorg gedragen voor intern toezicht. Het bestuur heeft hierbij gekozen voor toezicht door middel van een Visitatiecommissie die eenmaal per drie jaar het functioneren van het pensioenfonds evalueert en toetst. In januari 2010 heeft het bestuur besloten om hiervoor gebruik te maken van de diensten van VCHolland. De visitatiecommissie heeft in april 2010 zijn bevindingen aan het bestuur gerapporteerd. De door de visitatiecommissie gerapporteerde aandachtspunten zijn inmiddels opgelost. Een samenvatting van deze bevindingen is in het jaarverslag over 2009 gepubliceerd. In de loop van 2012 zal het fonds een nieuw visitatieonderzoek laten verrichten door VCHolland. Overeenkomstig de principes voor goed pensioenfondsbestuur heeft het bestuur in zijn statuten een procedure opgenomen teneinde zijn eigen functioneren, zowel van het bestuur als geheel als van de individuele bestuurders, jaarlijks te evalueren. Deze zelfevaluatie van het bestuur heeft plaatsvonden na afloop van de bestuursvergadering van 25 november. De deskundigheid en benodigde vaardigheden per individuele bestuurder alsmede als collectief zijn op grond van deze zelfevaluatie als in voldoende mate aanwezig beoordeeld. Daarnaast heeft het bestuur in het verslagjaar aandacht besteed aan deskundigheidsbevordering. Naar aanleiding van de eerder uitgevoerde deskundigheidstoets heeft het bestuur in 2011 een opleiding gevolgd op het gebied van beleggingsbeleid. Deze cursus
10
StichtingFUT-fonds
werd verzorgd door het gecertificeerde opleidingsinstituut SPO. In 2012 zal een verdere opleiding worden verzorgd door SPO op het gebied van wet- en regelgeving. In het verslagjaar hebben individuele bestuurders bijeenkomsten en seminars bijgewoond die door de Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen (Opf ), AFM, AZL en DNB zijn georganiseerd. Het bestuur is van mening dat het in het verslagjaar heeft voldaan aan de principes voor goed pensioenfondsbestuur en dat het heeft zorggedragen voor een integere bedrijfsvoering. In 2012 zal het bestuur onveranderd aandacht aan de principes voor goed pensioenfondsbestuur besteden. Naleving wet- en regelgeving In het verslagjaar zijn aan het fonds geen dwangsommen of boetes opgelegd door de toezichthouder. Er zijn door DNB geen aanwijzingen aan het fonds gegeven, noch is een bewindvoerder aangesteld of is de bevoegdheidsuitoefening van organen van het fonds gebonden aan toestemming van de toezichthouder. Analyse en beheersing van de risico’s In het verslagjaar is aandacht gegeven aan de opzet en inrichting van de organisatie, inclusief de interne beheersing van risico’s. Het bestuur heeft de risico’s van het fonds geanalyseerd en een beschrijving van deze risico’s opgenomen in de ABTN van het fonds. Voor wat betreft het vermogensbeheer kunnen de Richtlijnen Vermogensbeheer als een instrument worden beschouwd waarmee vooraf aan de financiële risico’s van het fonds sturing kan worden gegeven aan de door het fonds te lopen financiële risico’s. Door middel van periodieke rapportages van de vermogensbeheerder wordt het bestuur ieder kwartaal achteraf gedetailleerd geïnformeerd over de beleggingsactiviteiten en de financiële positie van het fonds. In de “Verklaring inzake de Beleggingsbeginselen” zijn de uitgangspunten van het beleggingsbeleid en de risicobeheerprocedures beschreven. Compliance officer De compliance officer bewaakt dat het fonds voldoet aan de voor het fonds van toepassing zijnde actuele wet- en regelgeving op het gebied van compliance. In het verslagjaar zijn door de compliance officer geen bijzonderheden gemeld. Uitbestede werkzaamheden De deelnemersadministratie van de FUT-regeling, de beleggingsadministratie en de financiële administratie worden gevoerd door AZL N.V. te Heerlen. Het vermogen van het fonds wordt eveneens beheerd door AZL. Deze activiteiten worden uitgevoerd door AZL Vermogensbeheer B.V. ALZ Vermogensbeheer B.V. werkt hierbij op basis van door het bestuur vastgestelde richtlijnen met betrekking tot het vermogensbeheer. Voor actuariële werkzaamheden en adviezen maakt het bestuur gebruik van de diensten van Towers Watson B.V. te Purmerend. Voor de waarmerking maakt het bestuur gebruik van de gesepareerde waarmerkende actuariële diensten van Towers Watson B.V. De controle van de administratie en de jaarrekening wordt verricht door KPMG Accountants N.V. te Utrecht. Het fonds heeft de rechten en plichten van de externe partijen vastgelegd in Service Level Agreements (SLA’s).
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
11
Beleid Inzake het te voeren beleid werkt het bestuur volgens een actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN). In deze nota, ook wel bedrijfsplan genoemd, wordt nader ingegaan op de kenmerken van de FUT-regeling, de financiering en de beleggingen. Daarnaast bevat de ABTN een beschrijving van het interne beheersingssysteem en de opzet van de administratieve organisatie en interne controle van het fonds. De financiële opzet van het fonds is voorts vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomst tussen FUT-fonds en onderneming. Het FUT-fonds voert een conservatief beleggingsbeleid omdat het beleggingsresultaat (beleggingsrisico) volledig voor rekening van de (gewezen) deelnemers aan de FUT-regeling komt. Op de (vervroegde) pensioendatum wordt het in de FUT-regeling opgebouwde spaarkapitaal overgeheveld naar de Stichting Pensioenfonds Astellas dan wel een verzekeraar ten behoeve van de aankoop van pensioen. Een zogenaamd langlevenrisico kent het FUT-fonds derhalve niet. Door een wijziging van het reglement kent het fonds wel een positief overlijdensrisico. Indien een (gewezen) deelnemer komt te overlijden zonder nabestaanden dan vervalt het spaarkapitaal aan het fonds. Met ingang van 1 januari 2006 betaalt de onderneming per individuele deelnemer de reglementair vastgestelde werkgeversstorting. De werkgeversstorting (premie) is dus volledig kostendekkend. Vanaf 2006 komen, op grond van de Wet Vut/Prepensioen/Levensloop (Wet VPL), uitsluitend nog de deelnemers geboren vóór 1 januari 1950 voor het actief deelnemerschap in aanmerking. Vanaf 2006 worden behalve de kosten van het vermogensbeheer ook de uitvoerings- en administratiekosten op het te verdelen beleggingsresultaat in mindering gebracht. De in het Pensioenfonds met het in het FUT-fonds opgebouwde spaarkapitaal aan te kopen (extra) pensioenaanspraken zijn afhankelijk van de tussen Pensioen- en FUT-fonds afgesproken inkooptarieven. Deze inkooptarieven zijn sekseneutraal, dat wil zeggen dat voor mannen en vrouwen dezelfde inkooptarieven worden gehanteerd. Daarnaast wordt bij overdracht van het FUT-spaarkapitaal naar het Pensioenfonds ten behoeve van de aankoop van pensioenuitkeringen en/of pensioenaanspraken in het Pensioenfonds, een solvabiliteitskorting op het FUT-spaarkapitaal in mindering gebracht. Dit in verband met de strengere eisen van de toezichthouder – DNB – met betrekking tot de aan te houden buffers in het Pensioenfonds.
FUT-regeling Het doel van de FUT-regeling is de vorming van een individueel spaarkapitaal op naam van de (gewezen) deelnemer, waarmee de (gewezen) deelnemer in de gelegenheid wordt gesteld geheel of gedeeltelijk vervroegd uit te treden. Met het spaarkapitaal kan een prepensioen (vervroegd pensioen) worden aangekocht bij de Stichting Pensioenfonds Astellas dan wel een verzekeraar. Daarnaast kan het spaarkapitaal op de eindpensioendatum (65 jaar) dan wel bij ontslag in verband met arbeidsongeschiktheid of de eerdere overlijdensdatum, worden aangewend voor de aankoop van extra pensioen en/of (aanvullende) pensioenaanspraken bij de Stichting Pensioenfonds Astellas dan wel een verzekeraar. Hierbij gelden de voorwaarden en bepalingen van het FUT-reglement, waaronder, bij overdracht naar het Pensioenfonds, de op het over te dragen kapitaal in mindering te brengen solvabiliteitskorting. Bij de vaststelling van deze korting wordt onderscheid gemaakt tussen de aankoop van levenslange- dan wel tijdelijke pensioenuitkeringen. Per 1 januari 2006 is de FUT-regeling ingrijpend gewijzigd. In verband met de inwerkingtreding van de Wet Vut/Prepensioen/ Levensloop (VPL) per 1 januari 2006 is het deelnemerschap aan de FUT-regeling van rechtswege beëindigd voor de deelnemers die geboren zijn op of na 1 januari 1950. Voor deze gewezen deelnemers kan het spaarkapitaal met ingang van 1 januari 2006 alleen nog wijzigen door de jaarlijkse resultaatdeling en/of onttrekkingen aan het spaarkapitaal; er vinden geen werkgevers- en/of deelnemersstortingen meer plaats. Alleen voor de deelnemers die op 1 januari 2005 al 55 jaar of ouder zijn (de deelnemers die geboren zijn vóór 1 januari 1950) wordt de FUT-regeling actief voortgezet.
12
StichtingFUT-fonds
In 2011 maakte een deelnemer (uit de groep van zogenaamde 55plus-VPL-deelnemers) gebruik van de mogelijkheid tot het verrichten van maandelijkse deelnemersstortingen; in de maand december werd door een deelnemer (uit de groep van zogenaamde 55plus-VPLdeelnemers) een eenmalige storting verricht. In 2011 werd 15 maal een spaarkapitaal overgeheveld naar het Pensioenfonds (voor een totaalbedrag van € 912.186,47). Vijf (gewezen) deelnemers hebben hun spaarkapitaal aangewend ten behoeve van de aankoop van een prepensioen: hiervan wendden twee deelnemers hun volledige spaarkapitaal aan voor de aankoop van prepensioen en drie deelnemers wendden een deel van het spaarkapitaal aan voor de aankoop van een maximaal prepensioen. Negen keer is in verband met het bereiken van de pensioendatum (65 jaar) het (resterend) spaarkapitaal aangewend ten behoeve van de aankoop van een (direct ingaand) extra ouder-domspensioen. Er werd geen direct ingaand extra partnerpensioen aangekocht. Een keer werd in verband met conversie, na echtscheiding van een deelnemer een aanspraak op uitgesteld bijzonder ouderdomspensioen aangekocht. Er werd geen aanspraak op uitgesteld ouderdomspensioen aangekocht. Per 1 januari 2011 vond de resultaatdeling van het fonds plaats over boekjaar 2010; deze bedroeg 8,10% van het gemiddeld spaarkapitaal in 2010. De resultaatdeling per 1 januari 2012 (over het jaar 2011) zal 3,37% bedragen. Met de resultaatdeling wordt het over het voorafgaande boekjaar behaalde netto beleggingsresultaat (directe- en indirecte beleggingsresultaten minus de beleggingskosten en minus de administratie- en uitvoeringskosten) naar evenredigheid verdeeld over alle (gewezen) deelnemers. Alle beleggingstitels worden op actuele waarde gewaardeerd; door koersfluctuaties van aandelen en obligaties kan er in enig jaar ook sprake zijn van een negatieve resultaatdeling. Per 31 december 2011 namen 12 actieve deelnemers deel aan de FUT-regeling (per 31 december 2010: 16). Het aantal gewezen deelnemers per 31 december 2011 bedroeg: 746 (per 31 december 2010: 752). Het opgebouwde spaarkapitaal bedroeg per 31 december 2011: € 14,08 miljoen (per 31 december 2010: € 14,027 miljoen). Beleggingsbeleid Algemeen Het vermogen van het FUT-fonds is in 2011 met € 0,6 miljoen afgenomen van € 15,4 naar € 14,8 miljoen. De normpercentages voor de allocatie van het fondsvermogen naar beleggingscategorieën werden in het boekjaar niet gewijzigd. De norm voor vastrentende waarden per ultimo 2011 was 81%. De normweging voor aandelen bedroeg 16,5% en de normweging voor niet beursgenoteerd vastgoed bedroeg 2,5%. De feitelijke allocatie van het fondsvermogen schommelt als gevolg van koersmutaties en als gevolg van het gevoerde tactische beleggingsbeleid binnen nauwe bandbreedtes rondom deze normpercentages. Aan het einde van het boekjaar was sprake van een onderweging van vermogen in de beleggingscategorieën niet beursgenoteerd vastgoed (- 0,9% punt). De beleggingscategorieën aandelen en vastrentende waarden waren beperkt overwogen ten opzichte van de norm. Vastrentende waarden De vastrentende portefeuille was ultimo boekjaar 2011 volledig belegd in euro’s. De vastrentende beleggingen zijn ondergebracht in twee deelportefeuilles. De Government (Plus)–component kent een normweging van 85% en de Credits–component kent een normweging van 15%.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
13
In de loop van het boekjaar is het belang in de Government (Plus) – component uitgebreid. Daarentegen is het belang in de Credits – component enigszins afgebouwd. Hierdoor waren de afwijkingen ten opzichte van de norm binnen de vastrentende beleggingen aan het einde van het jaar zeer beperkt. Aandelen Sinds 1 januari 2005 geldt met betrekking tot de aandelenbeleggingen een 100% normallocatie richting Europese aandelen. Met ingang van het derde kwartaal van 2008 heeft het fonds besloten een duurzaam beleggingsbeleid in te voeren ten aanzien van haar beleggingen in aandelen. Mede in dit kader heeft het fonds een belang in een beleggingsfonds waarin een actief uitsluitingsbeleid wordt gevoerd op grond van uitgangspunten voor verantwoord beleggen. De gehanteerde uitsluitingscriteria in deze fondsen zijn kernrechten van de mens, ernstige vormen van kinderarbeid, dwangarbeid, zware milieuvervuiling, controversiële wapens, vrijheid van vakvereniging, geen dwangarbeid en geen betrokkenheid bij corruptie. Eind 2011 stonden voor wat betreft Europa 15 ondernemingen op de uitsluitingslijst, in Noord Amerika betrof het 20 ondernemingen en in het Verre- en Midden Oosten 13 ondernemingen. In 2011 is het belang in aandelen enigszins afgebouwd. Hierdoor was aan het eind van het boekjaar sprake van een marginale overweging van het belang ten opzichte van de norm, namelijk 0,4%-punt. Onroerend goed In 2011 is het belang in niet-beursgenoteerd onroerend goed niet gewijzigd. De onroerend goedportefeuille is volledig samengesteld uit niet-beursgenoteerd onroerend goed, door middel van deelname in het ING Dutch Residential Fund. Rendement Onderstaande tabel geeft inzicht in de beleggingsperformance van het FUT-fonds op basis van total return. De rendementen worden berekend op basis van de ‘Modified Dietz’-methode. Bij deze methodiek wordt voor elke cashflow die zich in de beleggingsportefeuille voordoet rekening gehouden met het daadwerkelijke tijdstip (dag) waarop deze plaatsvindt en gerelateerd aan het gemiddeld belegd vermogen.
Portefeuille Benchmark
Vastrentende waarden
6,4%
3,3%
Aandelen
-7,6% -8,1%
Onroerend Goed
3,4%
3,4%
Totaal
3,7%
1,6%
De performancecijfers per beleggingscategorie resulteren in een totaal rendement van het FUT-fonds over het jaar 2011 van 3,7%. De benchmark heeft in diezelfde periode een rendement van 1,6% opgeleverd.
14
StichtingFUT-fonds
Aldus is in 2011 sprake van een outperformance van 2,1%-punt ten opzichte van de benchmark. De relatieve performance van het FUT-fonds is positief beïnvloed door de selectie binnen de beleggingscategorieën vastrentende waarden en, in mindere mate, aandelen. Benchmarks Ultimo boekjaar 2011 werden de volgende benchmarks gehanteerd. Vastrentende waarden: Composite met een op de normverdeling gebaseerde samenstelling van 85% EMU staatsobligaties en 15% EMU bedrijfsobligaties (credits) op basis van indices van Citigroup. Aandelen: De MSCI Europe Index NDR. Onroerend goed: Tijdens het gehele boekjaar werd voor 100% uit de ROZ/IPD Woningen index als benchmark gehanteerd. Totaal: Composite op basis van de normverdeling van het vermogen (81% vastrentende waarden, 16,5% aandelen en 2,5% onroerend goed) en de bijbehorende benchmark(s) per beleggingscategorie.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
15
16
StichtingFUT-fonds
Verslag van het Verantwoordingsorgaan
Verslag Verantwoordingsorgaan Algemeen Naar aanleiding van de principes voor goed pensioenfondsbestuur heeft het bestuur met ingang van 1 januari 2008 een Verantwoordingsorgaan ingesteld. Het Verantwoordingsorgaan bestaat uit een vertegenwoordiger van de werkgever, een vertegenwoordiger van de deelnemers en een vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden. Het Verantwoordingsorgaan heeft de bevoegdheid om na afloop van ieder boekjaar een oordeel te vormen over het handelen van het bestuur, over het door het bestuur gevoerde beleid en over beleidskeuzes voor de toekomst. Daarnaast heeft het Verantwoordingsorgaan het recht advies uit te brengen over een aantal onderwerpen, waaronder de vorm, inrichting en samenstelling van het interne toezicht alsmede het vaststellen en wijzigen van het communicatiebeleid. Bevindingen Het Verantwoordingsorgaan is in 2011 drie keer in vergadering bijeen gekomen. Daarnaast heeft in 2011 twee keer een gezamenlijke vergadering plaatsgevonden tussen het bestuur (inclusief adviseurs) en het Verantwoordingsorgaan. Leden van het Verantwoordingsorgaan hebben verder gesprekken gevoerd met het bestuur om inzicht te krijgen in het handelen van het bestuur, en hebben inzage gekregen in de besluitenlijsten van de bestuursvergaderingen. Ten aanzien van het jaarverslag heeft het Verantwoordingsorgaan een bestuurvergadering in de periode na afloop van het verslagjaar bijgewoond waarin het 2011 jaarverslag gedetailleerd werd besproken met de externe accountant en de externe certificerend actuaris. Gedurende deze vergadering werden inhoudelijke discussies gevoerd en werden vragen van het Verantwoordingsorgaan op deskundige wijze door het bestuur beantwoord. Op het gebied van beleggingsbeleid heeft het Verantwoordingsorgaan geconstateerd dat er geen wijzigingen hebben plaatsgevonden. Om de eigen deskundigheid te bevorderen, hebben de leden van het Verantwoordingsorgaan samen met het pensioenfondsbestuur deelgenomen aan de cursusmodule “Vermogensbeheer” welke door SPO in 2011 voor het bestuur van het Pensioenfonds Astellas werd georganiseerd. Oordeel Het Verantwoordingsorgaan is van oordeel dat het bestuur op deskundige en toereikende wijze heeft gehandeld gedurende het verslagjaar 2011, en daarbij een overwegend evenwichtig en consistent beleid heeft gevoerd waarbij de belangen van alle betrokkenen afgewogen zijn. Het Verantwoordingsorgaan is voorts van mening dat het bestuur er in geslaagd is de principes voor goed pensioenfondsbestuur in hun algemeenheid na te leven.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
17
Leiderdorp, 15 juni 2012
De leden van het Verantwoordingsorgaan
de voorzitter J.W.C.B. Schotel
lid M.E. Bovenhoff
18
de secretaris A.C. de Wolf
StichtingFUT-fonds
Reactie van het bestuur op het oordeel van het Verantwoordingsorgaan Het bestuur bedankt de leden van het Verantwoordingsorgaan voor hun niet aflatende inzet en betrokkenheid gedurende het afgelopen jaar en wenst deze werkwijze de komende jaren te continueren. De gezamenlijke overleggen, die twee maal per jaar plaatsvinden, met het Verantwoordingsorgaan worden door het bestuur als prettig en constructief ervaren. Het bestuur heeft met genoegen kennis genomen van het oordeel van het Verantwoordingsorgaan over het verslagjaar 2011. Leiderdorp, 15 juni 2012
Het bestuur van de Stichting FUT-fonds Astellas
de voorzitter
de secretaris
D. Veenvliet
A.G.C. Vermazen
bestuurslid bestuurslid S. Feenstra
V.A.W.M. Rot
bestuurslid H.J.L. Janssen
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
19
20
StichtingFUT-fonds
Jaarrekening
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
21
Balans per 31 december (na resultaatverdeling; in duizenden euro)
Activa 2011 2010 Beleggingen voor risico deelnemers [1] Vastgoed beleggingen Zakelijke waarden Vastrentende waarden
252
255
2.636
3.405
12.565
12.337
15.453 15.997 Vorderingen en overlopende activa [2]
235
223
Overige activa [3]
53
41
15.741 16.261
[..] De tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de balans, die een integraal
22
onderdeel uitmaakt van de jaarrekening.
StichtingFUT-fonds
Passiva 2011 2010 Reserves [4] Algemene reserve Voorziening pensioenverplichtingen voor risico deelnemers [5]
266 266 14.080
14.027
Overige voorzieningen [6] Voorziening resultaatdeling
468 1.121
Kortlopende schulden en overlopende passiva [7]
927
847
15.741 16.261
[..] De tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de balans, die een integraal
onderdeel uitmaakt van de jaarrekening.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
23
Staat van baten en lasten (in duizenden euro)
2011 2010 Beleggingsopbrengsten voor risico deelnemers Directe beleggingsopbrengsten [8]
413
398
Indirecte beleggingsopbrengsten [9]
160
823
Kosten van vermogensbeheer [10]
-21
-22
552 1.199 Premiebijdragen van werkgevers en werknemers [11]
28
33
Saldo van overdrachten van rechten [12]
-1.131
-1.208
Mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico deelnemers Spaarkapitaal [13]
-53 -327
Mutatie overige voorzieningen Voorziening resultaatdeling [14]
653 378
Pensioenuitvoeringskosten [15] -49 -62 Overige baten en lasten [16]
0
0
Saldo van baten en lasten
0
13
Bestemming van het saldo Algemene reserve
0
13
0 13
[..] De tussen haken vermelde nummers verwijzen naar corresponderende nummers in de toelichting op de staat van baten en lasten, die een
24
integraal onderdeel uitmaakt van de jaarrekening.
StichtingFUT-fonds
Kasstroomoverzicht (in duizenden euro)
2011 2010 Pensioenactiviteiten Ontvangsten Premie-ontvangsten van werkgevers en werknemers Overgenomen pensioenverplichtingen Uitbetaalde kapitalen
24
33
0
132
88
820
112 985 Uitgaven Overgedragen pensioenverplichtingen Inkoop extra pensioen Pensioenuitvoeringskosten
-16
-112
-1.115
-1.151
-57 -61
-1.188 -1.324 Beleggingsactiviteiten Ontvangsten Directe beleggingsopbrengsten Verkopen beleggingen
409
392
3.079
270
3.488 662 Uitgaven Aankopen beleggingen Kosten vermogensbeheer
-2.376
-351
-24
-20
-2.400 -371 Mutatie geldmiddelen
12
-48
Saldo geldmiddelen 1 januari
41
89
Saldo geldmiddelen 31 december
53
41
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
25
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen Toepassing Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving Stichting FUT-fonds Astellas heeft bij de samenstelling van dit jaarverslag de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving toegepast. Waardering Algemeen Alle activa en passiva worden tegen de kostprijs g ewaardeerd, tenzij anders vermeld. Zakelijke waarden Aandelen vastgoed en aandelen worden gewaardeerd tegen beurswaarde ultimo verslagperiode. In de verwervingswaarde respectievelijk opbrengstwaarde zijn de kosten, provisie e.d., verband houdende met aan- en verkoop van effecten verrekend. Vastrentende waarden Obligaties en leningen op schuldbekentenis worden gewaardeerd op beurswaarde c.q. marktwaarde ultimo verslagperiode. In de verwervingswaarde respectievelijk opbrengstwaarde zijn de kosten, provisie e.d., verband h oudende met aan- en verkoop van de beleggingen verrekend. Resultaatbepaling Algemeen De baten en lasten worden zoveel mogelijk toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Directe beleggingsopbrengsten Onder directe beleggingsopbrengsten wordt bij vastrentende waarden verstaan de rente-opbrengst verminderd met de kosten; bij de zakelijke waarden wordt hieronder verstaan het bruto-dividend, voor aftrek van dividendbelasting, verminderd met de kosten. De intresten van overige activa en passiva worden opgenomen op basis van nominale bedragen. Indirecte beleggingsopbrengsten Onder de indirecte beleggingsopbrengsten worden de v olgende resultaten opgenomen: –– gerealiseerde koersverschillen bij verkopen van a andelen en obligaties; –– gerealiseerde koersverschillen bij (af )lossingen van obligaties; –– valutaverschillen met betrekking tot obligaties en bankrekeningen in buitenlandse valuta en valutatermijntransacties; –– niet-gerealiseerde koersverschillen inzake aandelen en obligaties. Bestemming saldo Het saldo van de staat van baten en lasten wordt ultimo boekjaar gedoteerd of onttrokken aan de algemene reserve. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. Het kasstroomoverzicht is een weergave van de daadwerkelijke geldstroom van 1 januari t/m 31 december. Dus zonder rekening te houden met overloopposten.
26
StichtingFUT-fonds
Financiële risico’s Bewaking van beleggingsrisico’s Stichting FUT-fonds Astellas heeft het vermogensbeheer uitbesteed aan AZL N.V. Met deze partij is een vermogensbeheer overeenkomst gesloten, waarin de beleggingsrestricties zijn uitgewerkt. Deze beleggingsrestricties zijn een gedetailleerde en concrete uitwerking van de verder in deze paragraaf genoemde restricties. De vermogensbeheerder bewaakt middels haar risicomanagementsysteem de beleggingsportefeuille zodat deze steeds voldoet aan bedoelde restricties. Het bestuur van het FUT-fonds toetst op basis van de rapportages van de vermogensbeheerder of voldaan wordt aan de overeengekomen beleggingsrestricties. Het bestuur bewaakt tevens het voldoen aan wet en regelgeving. De beleggingsrisico’s bestaan voornamelijk uit koersrisico, renterisico, kredietrisico en valutarisico. De beleggingsrisico’s komen volledig voor rekening van de (gewezen) deelnemers aan de FUT-regeling. Het door het bestuur van het fonds gevoerde beleid ten aanzien van deze risico’s wordt hierna verder uiteengezet. Koersrisico De waarde van de beleggingen fluctueert met de koerswijzingen van de effecten waarin wordt belegd. Dit risico neemt toe bij een beperking van de spreiding van effecten in de portefeuille. De risico’s kunnen verder toenemen wanneer gebruik gemaakt wordt van geschreven optieposities, indien belegd wordt met geleend geld of indien waardepapieren worden verkocht die het fonds niet bezit (short selling). Het beleggingsbeleid van het fonds sluit het beleggen met geleend geld in principe uit evenals het verkopen van waardepapieren die het fonds niet bezit. Evenmin staat het beleggingsbeleid het schrijven van opties toe, tenzij het call opties betreft en deze gedekt worden door onderliggende activa. De samenstelling van de beleggingen is weergegeven in de toelichting op de balans en in de bijlagen is bovendien de verdeling naar onder meer sector opgenomen. Renterisico De waarde van de beleggingen in vastrentende waarden kan fluctueren als gevolg van de verandering in marktrentes. In dit verband wordt de duration van de portefeuille gestuurd. Kredietrisico Dit risico wordt ook wel aangeduid als debiteurenrisico. De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt ondermeer beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de effectenuitgevende instellingen. Met name de door beleggers gemaakte inschatting van de waarschijnlijkheid van het tijdig voldoen van rente- en aflossingsverplichtingen door de debiteur is hierbij bepalend. Ter beperking van het kredietrisico gelden binnen het fonds restricties voor de samenstelling van de vastrentende portefeuilles met beperking tot geografische spreiding, v erdeling over verschillende debiteurencategorieën, de minimale kwaliteit van de debiteur (‘rating’) en voor de omvang van de beleggingen per debiteur. Valutarisico De waarde van beleggingen in aandelen en vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkelingen van de valutakoersen waarin de betreffende beleggingen luiden. Ter beperking van het valutarisico mogen enkel vastrentende waarden in de portefeuille worden opgenomen die luiden in euro’s. De beleggingen in zakelijke waarden vinden voor 100% in het eurogebied plaats.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
27
Toelichting op de balans per 31 december (in duizenden euro) Activa [1] Beleggingen voor risico deelnemers Niet Categorie
Stand
Aankopen/
Verkopen Gerealiseerde gerealiseerde
Stand
ultimo Verstrek- aflossingen koers- koers- ultimo 2010
kingen verschillen verschillen
2011
Vastgoed beleggingen Aandelen vastgoedmaatschappijen 255 0 0 0 -3 252
255 0 0 0 -3 252
Zakelijke waarden Beleggingsfondsen in aandelen
3.405
0
-550
3.405
0 -550
-2
-217
2.636
-2 -217 2.636
Vastrentende waarden Staatsobligaties
9.857 591 -95 -2 317 10.668
Bedrijfsobligaties (AZL-Credits)
2.480 1.890 -2.540
60
7 1.897
12.337 2.481 -2.635
58
324 12.565
15.997
56
104
Totaal belegd vermogen voor risico deelnemers
28
2.481
-3.185
15.453
StichtingFUT-fonds
Methodiek bepaling marktwaarde Level 1 Directe marktwaardering: beursnotering in een actieve markt (waarop geen prijsaanpassingen worden uitgevoerd). Level 2 Afgeleide marktwaardering: geen directe beursnotering maar andere uit de markt waarneembare data danwel een prijs gebaseerd op een transactie in een niet actieve markt met niet-significante prijsafspraken (gebaseerd op aannames en schattingen). Level 3 Modellen en technieken: marktwaardebepaling niet gebaseerd op marktdata, maar gebaseerd op aannames en schattingen die de prijs significant beïnvloeden.
Level 3
Modellen en
Level 1
Level 2
Directe
Afgeleide
markt-
notering
technieken niet
markt- gebaseerd notering op marktdata
Stand ultimo 2011
Vastgoed beleggingen 252 252 Zakelijke waarden 2.636 2.636 Vastrentende waarden Totaal belegd vermogen
12.565 12.565 12.565
2.636
252
15.453
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
29
2011 2010 [2] Vorderingen en overlopende activa Vorderingen op korte termijn Dividendbelasting
3 2
Premies
4 0
AZL N.V.
2
0
9 2 Lopende intrest Effecten
226 221
226 221 Totaal 235 223 [3] Overige activa Liquide middelen Kas Bank N.V. inzake beleggingen
40
4
ING Bank N.V.
13
37
53 41 Passiva [4] Reserves Algemene reserve Stand 1 januari Bij: resultaat
266
253
0
13
Stand 31 december
266
266
[5] Voorziening pensioenverplichtingen voor risico deelnemers Spaarkapitaal Stand 1 januari
14.027
13.700
Bij: vrijval voorziening resultaatdeling
1.131
1.494
Af: ten gunste van het resultaat
-1.078
-1.167
Stand 31 december
30
14.080
14.027
StichtingFUT-fonds
Het spaarkapitaal is als volgt opgebouwd:
Werkgevers- Deelnemers-
Totaal-
kapitaal kapitaal kapitaal Actieve deelnemers 1.459 394 1.853 Ingegaan TOP-deelnemers met restant kapitaal
105
Gewezen deelnemers 11.133
4
109
985 12.118
12.697 1.383 14.080
2011 2010 [6] Overige voorzieningen Voorziening resultaatdeling Stand per 1 januari
1.121
1.499
-1.131
-1.494
Af: toevoeging aan spaarkapitaal (resultaatdeling per 1 januari 2011 over 2010 resp. 1 januari 2010 over 2009)
Subtotaal -10 5 Mutatie boekjaar
478
1.116
Stand per 31 december
468
1.121
[7] Kortlopende schulden en overlopende passiva Accountant Stichting Pensioenfonds Astellas AZL N.V. Advieskosten
4 8 910
822
10
17
3 0
927 847
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
31
Toelichting op de staat van baten en lasten (in duizenden euro) Bezoldiging bestuursleden De bestuursleden van Stichting FUT-fonds Astellas hebben in 2011 geen bezoldiging ontvangen. Personeel Gedurende het boekjaar 2011 had Stichting FUT-fonds Astellas geen personeel in dienst.
Baten en lasten
2011
2010
[8] Directe beleggingsopbrengsten voor risico deelnemers Vastgoed beleggingen
11
10
Vastrentende waarden
402
390
0
-2
Intrest waardeoverdrachten en restituties
413 398 [9] Indirecte beleggingsopbrengsten voor risico deelnemers Gerealiseerde resultaten Zakelijke waarden
-2
15
Vastrentende waarden
58
4
Niet-gerealiseerde resultaten Vastgoed beleggingen
-3
-2
Zakelijke waarden
-217
477
Vastrentende waarden
324
329
160 823 [10] Kosten van vermogensbeheer Beheerloon Bewaarloon effecten
-20 -21 -1
-1
-21 -22 Totaal beleggingsopbrengsten voor risico deelnemers
552
1.199
[11] Premiebijdragen van werkgevers en werknemers Werknemersbijdragen Werkgeversbijdragen
28 33 0 0
28 33
32
StichtingFUT-fonds
2011 2010 [12] Saldo van overdrachten en rechten Overgedragen verplichtingen
-16
0
extra pensioenaanspraken
-912
-831
Overgedragen naar andere pensioenuitvoerders
-203
-377
Overgedragen naar Stichting Pensioenfonds Astellas i.v.m. inkoop
-1.131 -1.208 Mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico deelnemers [13] Spaarkapitaal Stortingen werkgever boekjaar (reglementaire 2% en 7%-stortingen)
0
0
Stortingen deelnemers in boekjaar
-28
-33
Tussentijdse resultaatdeling
-25
-21
1.130
1.200
Onttrekking spaarkapitaal i.v.m. overgedragen verplichtingen Correctie Vrijval rendementsdeling voorgaand jaar
1 21 -1.131
-1.494
-53 -327 Mutatie overige voorzieningen [14] Voorziening resultaatdeling De mutatie is als volgt bepaald: –– Te verdelen directe beleggingsopbrengsten
-413
-398
–– Te verdelen indirecte beleggingsopbrengsten
-160
-823
–– Kosten voor vermogensbeheer
21
22
–– Pensioenuitvoeringskosten
49 62
–– Tussentijdse resultaatdeling –– Vrijval rendementsdeling voorgaand jaar
25
21
1.131
1.494
653 378
[15] Pensioenuitvoeringskosten Administratie
-38 -54
Accountant (onderzoek van de jaarrekening en de jaarstaten)
-8
-8
Adviseur
-3 0
-49 -62 [16] Overige baten en lasten
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
0
0
33
Vaststelling van de jaarrekening:
Leiderdorp, 15 juni 2012
Het bestuur van de Stichting FUT-fonds Astellas,
de voorzitter,
de secretaris,
D. Veenvliet
A.G.C. Vermazen
bestuurslid,
bestuurslid,
S. Feenstra
V.A.W.M. Rot
bestuurslid, H.J.L. Janssen
34
StichtingFUT-fonds
Overige gegevens
Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen belangrijke gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan die enige invloed op zowel de balans als op de staat van baten en lasten 2011 hebben.
Financiering Met ingang van 1 januari 2006 betaalt de werkgever voor elke individuele deelnemer (uitsluitend nog voor de deelnemers die geboren zijn voor 1 januari 1950) de reglementair vastgestelde werkgeversstorting. De werkgeversstorting bedraagt voor de deelnemers tussen de 45-60 jaar: 2% van het maandsalaris (inclusief ploegendiensttoeslag) verhoogd met de vakantietoeslag (de zogenaamde 2%-storting) verhoogd met 7% van het maandsalaris (inclusief ploegendiensttoeslag) verhoogd met de vakantietoeslag én de 13e maanduitkering (de zogenaamde 7%-storting). Voor de deelnemers die op 1 januari 1994 reeds in dienst waren en geboren zijn vóór 1 januari 1949, gelden hogere overgangspercentages voor de 2- en 7%-storting. Deze percentages zijn eenmalig vastgesteld op 1 januari 1994 volgens de overgangsbepalingen van het FUT-reglement. De hiervoor genoemde reglementaire werkgeversbijdragen alsmede de eventuele op het salaris van de werknemers ingehouden vrijwillige deelnemersstortingen, worden maandelijks door de werkgever afgedragen aan het FUT-fonds.
Resultaatbestemming Het bestuur heeft besloten het resultaat over het boekjaar 2011 als volgt te verdelen: 2011
x € 1.000
Algemene reserve 0
Het resultaat van 2011 zal volgend boekjaar deel uitmaken van de resultaatdeling.
Uitvoering Vermogensbeheer Het bestuur van het pensioenfonds is verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid en de uitvoering daarvan. Het vermogensbeheer wordt door AZL Vermogensbeheer B.V. verzorgd. Administratie De pensioen- en beleggingsadministratie alsmede de financiële administratie worden uitgevoerd door AZL N.V. te Heerlen. De controle van de jaarrekening is uitgevoerd door KPMG Accountants N.V. te Utrecht.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
35
Actuariële verklaring Opdracht Door Stichting FUT-fonds Astellas te Leiderdorp is aan Towers Watson B.V. de opdracht verleend tot het afgeven van een actuariële verklaring als bedoeld in de Pensioenwet over het verslagjaar 2011. Gegevens De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn verstrekt door en tot stand gekomen onder de verantwoordelijkheid van het bestuur van het pensioenfonds. Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de beoordeling van de vermogenspositie heb ik mij gebaseerd op de financiële gegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening. In overeenstemming met de richtlijn ‘Samenwerking tussen accountant en actuaris ter zake van de controle van verantwoordingen van verzekeringsinstellingen’ heeft de accountant van het pensioenfonds mij geïnformeerd over zijn bevindingen ten aanzien van de betrouwbaarheid en de volledigheid van de administratieve basisgegevens en de overige uitgangspunten die voor mijn oordeelsvorming van belang zijn. Werkzaamheden Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet. De door het pensioenfonds verstrekte administratieve basisgegevens zijn zodanig dat ik die gegevens als uitgangspunt voor mijn beoordelingswerkzaamheden heb aanvaard. Hierbij zijn de bevindingen ontleend aan de Accountantsverklaring bij de jaarrekening, d.d. 15 juni 2012. Als onderdeel van de werkzaamheden voor de opdracht: –– heb ik ondermeer onderzocht of de technische voorzieningen, het minimaal vereist eigen vermogen en het vereist eigen vermogen toereikend zijn vastgesteld; en –– heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogenspositie van het pensioenfonds. Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de resultaten geen onjuistheden van materieel belang bevatten. Ik heb mij een oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum aangegane verplichtingen kan nakomen, mede in aanmerking nemend het financieel beleid van het pensioenfonds. De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daarvan zijn in overeenstemming met de binnen het Actuarieel Genootschap geldende normen en gebruiken, en vormen naar mijn mening een deugdelijke grondslag voor mijn oordeel. Oordeel Ik heb geconstateerd dat de verplichtingen van het pensioenfonds volledig betrekking hebben op de som van de individuele spaarkapitalen inclusief verworven rendementsdelingen. Stichting FUT-fonds Astellas loopt hierbij geen nadelig financieel risico; de beleggingsrisico’s, alsmede de kosten van uitvoering en administratie van de regeling komen voor rekening van de deelnemers. Het pensioenfonds verricht zelf geen pensioenuitkeringen; de spaarkapitalen worden te zijner tijd ingekocht bij een externe partij. Het bijzondere karakter van Stichting FUT-fonds Astellas heb ik meegenomen bij mijn oordeelsvorming. De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de beschreven berekeningregels en uitgangspunten, als geheel bezien, toereikend vastgesteld.
36
StichtingFUT-fonds
Het eigen vermogen van het pensioenfonds is op de balansdatum ten minste gelijk aan het wettelijk vereist eigen vermogen. Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake van een toereikende solvabiliteit. Met inachtneming van het voorafgaande heb ik mij ervan overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet. De vermogenspositie van Stichting FUT-fonds Astellas is naar mijn mening voldoende. Purmerend, 15 juni 2012 Mw. A. Plekker AAG
Verbonden aan Towers Watson B.V.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
37
Aan: Het bestuur van Stichting FUT-fonds Astellas
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2011 van Stichting FUT-fonds Astellas te Leiderdorp gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de staat van baten en lasten over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de Stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuursverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de Stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de Stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting FUT-fonds Astellas per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
38
StichtingFUT-fonds
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Utrecht, 15 juni 2012 KPMG Accountants N.V.
P.L.A. Langeveldt RA
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
39
40
StichtingFUT-fonds
Bijlagen
Beleggingsoverzichten (in duizenden euro) Aandelen vastgoedmaatschappijen naar geografische verdeling
2011 2010
€ % € %
Nederland
252 100,0 255 100,0
Totaal
252 100,0 255 100,0
Aandelen vastgoedmaatschappijen naar soort 2011 2010
€ % € %
Niet-beursgenoteerd
252 100,0 255 100,0
Totaal
252 100,0 255 100,0
Aandelen naar geografische verdeling 2011 2010
€ % € %
Overige Europese landen
2.636 100,0 3.405 100,0
Totaal
2.636 100,0 3.405 100,0
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
41
Aandelen naar sectorverdeling 2011 2010
€ % € %
Gemengde beleggingsfondsen
2.636 100,0 3.405 100,0
Totaal
2.636 100,0 3.405 100,0
Vastrentende waarden naar valuta 2011 2010
€ % € %
Euro
12.565 100,0 12.337 100,0
Totaal
12.565 100,0 12.337 100,0
Vastrentende waarden naar debiteur 2011 2010 Centrale overheid (garantie) ING Renta fonds AZL Credits Lopende intrest Totaal
42
€ % € % 10.668
84,9
9.857
79,9
1.897
15,1
0
0,0
0
0,0
2.480
20,1
12.565 100,0 12.337 100,0 226
221
12.791 12.558
StichtingFUT-fonds
Begrippenlijst ABTN Afkorting voor actuariële en bedrijfstechnische nota. In de ABTN wordt door het bestuur van een pensioenfonds uiteengezet welke actuariële en bedrijfstechnische opzet ten grondslag ligt aan een fonds. Ook wel bedrijfsplan genoemd. De ABTN bevat onder meer een beschrijving van de financiële opzet (reservering, beleggingsbeleid), de financiële sturingsmiddelen, de hoofdlijnen van het interne beheersingssysteem en de opzet van de administratieve organisatie en interne controle. Accounting standaarden Raamwerk van verslaggevingsregels voor het opstellen van een jaarrekening en jaarverslag. Met ingang van het verslagjaar 2005 moeten alle beursgenoteerde ondernemingen, banken en verzekeringsmaatschappijen hun geconsolideerde jaarrekening volledig inrichten op basis van International Accounting Standards (IAS), door de IAS Board omgedoopt in International Financial Reporting Standards (IFRS). Het doel van IFRS is om de transparantie en internationale vergelijkbaarheid van de externe financiële verslaggeving te verbeteren. Niet beursgenoteerde rechtspersonen hebben de keuze om of IFRS toe te passen, of de Nederlandse Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Actuariële Principes Pensioenfondsen Door De Nederlandsche Bank verstrekte aanwijzingen die pensioenfondsen tot en met boekjaar 2006 in acht moeten nemen bij de financiële opzet van het fonds en bij de invulling die hier in de praktijk aan wordt gegeven. Deze principes zijn per 1 januari 2007 vervangen door het nieuw Financieel Toetsingskader (nFTK). Actuele waarde De actuele waarde is voor beleggingen waarvoor dagelijks openbare prijzen worden vastgesteld, zoals aandelen, obligaties en beursgenoteerde vastgoedfondsen, de beurswaarde. Voor andere vastrentende waarden, zoals onderhandse leningen en hypotheken, wordt de actuele waarde benaderd als de contante waarde van de toekomstige nettokasstromen. Als actuele waarde van de beleggingen in niet-beursgenoteerde vastgoedfondsen wordt de intrinsieke waarde gehanteerd. Asset Liability Management (ALM) Deze studie geeft inzicht in de toekomstige o ntwikkelingen van een pensioenfonds en biedt een pensioenfondsbestuur de mogelijkheid diverse beleidsvariabelen (zoals beleggingsbeleid, financieringsbeleid en indexatiebeleid) in hun onderlinge samenhang te evalueren. Autoriteit Financiële Markten De Autoriteit Financiële Markten (AFM) is een bij wet ingesteld toezichthoudend orgaan dat toezicht houdt op het gedrag van de gehele financiële marktsector. De AFM is toezichthouder op de pensioenfondsen voor zover het gaat om het effectentypisch gedragstoezicht. Beleggingsmix Verdeling van de beleggingen over zakelijke en vastrentende waarden. Beleidsregel Uitbesteding Pensioenfondsen Voorschriften van De Nederlandsche Bank met b etrekking tot de uitbesteding van activiteiten door de pensioenfondsen. Benchmark Engels woord voor financiële “meetlat”: een ijkpunt, bijvoorbeeld een index of een bepaalde staatslening, waartegen de prestaties van een beleggingsportefeuille kunnen worden afgezet.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
43
Beschikbaar premiesysteem Pensioensysteem waarbij het pensioen afhankelijk is van de beschikbare premie. De hoogte van de pensioenuitkering is mede afhankelijk van de aanvangsleeftijd van de deelnemer, het toekomstige salarisverloop en (vooral) van de rendementen op de ingelegde premie. Een beschikbare premieregeling wordt ook wel pensioenspaarregeling genoemd. Andere soorten pensioenregelingen zijn de eindloonregeling en de middelloonregeling. De FUT-regeling van de Stichting FUT-fonds Astellas is een voorbeeld van een beschikbare premieregeling c.q. pensioenspaarregeling. Beurskoers Marktprijs van een aandeel, obligatie of andere waardepapieren. Commodities (grondstoffen) Een commodity is een type belegging. Letterlijk b etekent het grondstoffen. Beleggen in commodities is direct investeren in grondstoffen of indirect via bijvoorbeeld termijncontracten, waarbij de waarde is gebaseerd op grondstoffen. Verhandelde grondstoffen zijn onder andere energie, metalen en landbouwproducten. Commodities bestaan uit de zgn. ‘soft’ commodities (graan, cacao, pinda’s) en de zgn. ‘hard’ commodities (goud, zilver, oil, chemicals etc.) Converteerbare obligatie Een obligatie die gedurende (een deel van) de looptijd kan worden omgewisseld (geconverteerd) in aandelen. Deze mogelijkheid is als een extraatje aan de obligatie meegegeven door de uitgever, teneinde de obligatie gemakkelijker te kunnen plaatsen. Corporate Governance Stel regels of aanbevelingen die betrekking hebben op goed management van organisaties zoals private ondernemingen. Deze aanbevelingen kunnen uiteraard worden toegepast op pensioenfondsen in welk geval wordt gesproken over goed pensioenfondsbestuur. De Nederlandsche Bank Bij wet ingesteld toezichthoudend orgaan dat onder andere het naleven van de Pensioenwet bewaakt. Directe beleggingsopbrengsten Onder de directe beleggingsopbrengsten worden verstaan: dividend- en rente opbrengsten van de beleggingen. Duration De gewogen gemiddelde looptijd van de kasstromen van een obligatie, waarbij weging geschiedt op basis van de contante waarde van iedere kasstroom. Duration is een graadmeter voor de rentegevoeligheid van een obligatie. In de regel: hoe langer de looptijd van een obligatie, hoe gevoeliger de koers van die obligatie voor renteveranderingen. Indien men een daling van de rente verwacht is het profijtelijk een obligatie met een zo lang mogelijke duration te kopen, aangezien de koers daarvan het meest zal oplopen. Effectentypisch gedragstoezicht Gedragstoezicht dat vooral betrekking heeft op de g edragingen van verantwoordelijke directies en besturen van financiële instellingen, zoals de naleving van gedragscodes, corporate governance e.d. Het gedragstoezicht wordt uitgeoefend door de Autoriteit Financiële Markten. Een ander onderwerp van aandacht van het gedragstoezicht is de consumentenbescherming. Effectentypisch gedragstoezicht onderscheidt zich van prudentieel toezicht dat wordt uitgeoefend door De Nederlandsche Bank.
44
StichtingFUT-fonds
Eindloonsysteem Pensioensysteem waarbij het pensioen afhankelijk is van de laatst geldende pensioengrondslag. Soms wordt de pensioenopbouw beperkt door uit te gaan van het gemiddelde salarisniveau van een aantal jaren voor de beoogde pensioendatum, een gemitigeerd eindloonsysteem. Andere soorten pensioenregelingen zijn de middelloonregeling en de beschikbare premieregeling (pensioenspaarregeling). Enhanced passive Hybride beleggingsstrategie tussen indexbeleggen (‘buy and hold’) en actief beleggen. Vermogensbeheerders welke deze beleggingsstrategie hanteren beleggen n agenoeg passief, trachten echter, gebruikmakende van een beperkt risicobudget, extra rendement ten opzichte van de gehanteerde benchmark te kunnen toevoegen. Financieel Toetsingskader Benaming van het nieuwe toezichtregime dat vanaf 1 januari 2007 van toepassing is op de financiële positie en het financiële beleid van pensioenfondsen. De nieuwe waarderingsmethoden vervangen de Actuariële Principes Pensioenfondsen. Het nieuwe toezichtregime is opgenomen in de op 1 januari 2007 in werking getreden Pensioenwet. Franchise Het deel van het pensioengevend salaris dat voor de p ensioenberekening buiten beschouwing wordt gelaten. Dit deel wordt geacht door de AOW-uitkering voldoende van pensioen te worden voorzien. FUT-regeling Pensioenspaarregeling (beschikbare premieregeling) van de Stichting FUT-fonds Astellas op grond waarvan in het Pensioenfonds Astellas extra pensioenaanspraken kunnen worden aangekocht. Voor de deelnemers die geboren zijn op of nà 1 januari 1950 is vanaf 1 januari 2006 de bestaande FUT-regeling beëindigd. Wel is voor deze groep deelnemers de bestaande pensioenregeling uitgebreid met een beschikbare premieregeling. Gedragscode De gedragscode bevat voorschriften voor bestuurders en eventuele medewerkers van het pensioenfonds ter voorkoming van belangenconflicten en van misbruik en oneigenlijk gebruik van de bij het fonds aanwezige, vertrouwelijke informatie. Deze informatie betreft voor een belangrijk deel de beleggingstransacties namens het fonds. Hedge funds Een hedge fund is een beleggingsfonds met ruime mogelijkheden om een rendement te genereren, o nafhankelijk van de richting van de beurs. Hedgefondsen proberen onder alle omstandigheden een positief r endement te behalen, en zijn daarom niet te vergelijken met de rendementen die behaald worden op de aandelenbeurzen. Dit streven naar een “absolute return” gecombineerd met een ogenschijnlijk laag risico en lage correlatie met de rest van de markt maakt deze hedgefondsen populair onder grote beleggers, zoals pensioenfondsen. Herverzekering Het door een pensioenfonds geheel of gedeeltelijk o nderbrengen van een pensioenregeling in een levensverzekeringsovereenkomst en/of het door een pensioenfonds onderbrengen van (extra hoge) risico’s bij een levensverzekeraar, zoals overlijdens- en invaliditeits risico’s (risicoherverzekering). Index Cijfer dat een gewogen gemiddelde uitdrukt en waaraan men kan zien hoe een grootheid (bijvoorbeeld de beurskoersen in Amsterdam) zich ontwikkeld heeft.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
45
Indirecte beleggingsopbrengsten Onder de indirecte beleggingsopbrengsten vallen de g erealiseerde verkoopresultaten inclusief valutaresultaten en de niet gerealiseerde herwaarderingsresultaten. Large cap beleggingen De marktkapitalisatie van een onderneming is de totale beurswaarde van het bedrijf. Dit valt uit te rekenen door alle uitstaande aandelen te vermenigvuldigen met de beurskoers. Dit bedrag is de prijs waarvoor de hele onderneming in theorie te koop is. In de praktijk wordt de marktkapitalisatie vaak aangeduid als market cap, een afkorting van het Engelse Market Capitalization. Voortvloeiend hieruit zijn de aanduidingen voor de grootte van verschillende ondernemingen. Als algemene richtlijn geldt normaliter: –– Market caps van meer dan € 5 miljard worden aangeduid als large cap. –– Market caps van € 1 miljard tot € 5 miljard als mid cap. –– Market caps van € 250 miljoen tot € 1 miljard als small cap. –– Market caps kleiner dan € 250 miljoen als micro cap. Bovenstaande indeling kan per vermogensbeheerder verschillen. Mid cap beleggingen Zie large cap beleggingen. Middelloonsysteem Pensioensysteem waarbij het aan het einde van de deelneming toe te kennen pensioen is gerelateerd aan de gemiddelde pensioengrondslag over de gehele periode van deelneming aan de pensioenregeling. Soms worden de reeds opgebouwde pensioenaanspraken jaarlijks geïndexeerd; er is dan sprake van een geïndexeerd m iddelloonsysteem. Andere soorten pensioenregelingen zijn de eindloonregeling en de beschikbare premieregeling (pensioenspaarregeling). Nabestaandenpensioen Verzamelnaam voor weduwe-, weduwnaars- en partnerpensioen, soms ook voor wezenpensioen. Ouderdomspensioen Pensioen, bestemd voor de financiële verzorging van de gerechtigde, nadat deze de in de pensioenregeling omschreven pensioenleeftijd heeft bereikt. Over/onderweging Een hoger of lager belang in een beleggingscategorie dan overeenkomt met de normverdeling van het pensioenfonds. Pensioenfondsenrichtlijn Een richtlijn van de Europese Commissie (op initiatief van de Nederlandse Eurocommissaris Bolkestein) om ook met betrekking tot het aanvullende pensioenterrein te komen tot een interne markt zonder barrières. Doelstellingen als een vrij kapitaalverkeer en vrije dienstverlening krijgen op voornoemd beleidsterrein hun vertaling. Op grond van deze richtlijn kunnen pensioeninstellingen grensoverschrijdende activiteiten ontplooien waardoor het mogelijk wordt om Europese pensioenfondsen op te richten die de deelneming organiseren aan de verschillende pensioenregelingen in de diverse lidstaten waar een multinational een locale vestiging heeft. Pensioensparen Bij een pensioenspaarregeling is de beschikbare premie het uitgangspunt. De premie wordt bijgeschreven op een individuele pensioenspaarrekening. Het rendement op de te beleggen gelden (premies) wordt eveneens op de pensioenspaarrekening geboekt.
46
StichtingFUT-fonds
Het uiteindelijk gevormde pensioenspaarkapitaal is vervolgens beschikbaar voor inkoop van pensioen(en) op basis van individuele wensen van de deelnemer. De FUT-regeling van de Stichting FUT-fonds Astellas is een voorbeeld van een pensioenspaarregeling c.q. beschikbare premieregeling. Pensioenwet De nieuwe wet die vanaf 1 januari 2007 de voormalige Pensioen- en spaarfondsenwet (PSW) vervangt. Prepensioen Een (tijdelijk) vroegpensioen dat voorafgaand aan het (levenslang) ouderdomspensioen wordt uitgekeerd, tot uiterlijk de 65-jarige leeftijd. Dit pensioen kan bij Pensioenfonds Astellas worden aangekocht met het krachtens de FUT-regeling van de Stichting FUT-fonds Astellas opgebouwde pensioenspaarkapitaal. Private Equity Private Equity is een brede term die verwijst naar investeringen in ondernemingen die niet beursgenoteerd zijn. Het verschil zit hem voornamelijk in de manier waarop het geld verzameld is voor een investering, namelijk privaat vermogen in tegenstelling tot publiek vermogen zoals bij beursemissies. Prudentieel toezicht Bedrijfseconomisch toezicht dat zich met name richt op de handhaving c.q. waarborging van de financiële soliditeit van het pensioenfonds. Dit type toezicht berust bij De Nederlandsche Bank. Prudentieel toezicht onderscheidt zich van effectentypisch gedragstoezicht dat wordt uitgeoefend door de Autoriteit Financiële Markten. Solvabiliteit Het vermogen om (nu en op termijn) aan de financiële verplichtingen te kunnen voldoen. Stichting van de Arbeid (STAR) Overlegorgaan van centrale organisaties van werkgevers en werknemers. Tevens adviesorgaan van het kabinet op sociaal en arbeidsvoorwaardelijk terrein. Stockpicking Bij een stockpicking strategie worden aandelen g eselecteerd welke aan specifiek vastgestelde criteria’s van een belegger voldoen en waardoor deze een rendement verwacht te realiseren dat boven het gemiddelde marktrendement rendeert. Total return Het totaalrendement op beleggingen zijnde de directe en de indirecte beleggingsopbrengsten. Tracking Error De ex-post Tracking Error geeft de standaard deviatie van een belegging t.o.v. de benchmark aan. Valuta termijnaffaires Dit is een contract voor het afdekken van valutarisico. In dit contract wordt vooraf afgesproken tegen welke prijs en op welke datum de valutaposities worden verrekend. Vastrentende waarden Hypotheken, leningen op schuldbekentenis en obligaties.
Stichting FUT-fonds Astellas Jaarverslag 2011
47
Waardeoverdracht Het overdragen van het bij (het pensioenuitvoeringsorgaan van) de oude werkgever opgebouwde pensioenspaarkapitaal dan wel de contante waarde van de bij (het pensioenuitvoeringsorgaan van) de oude werkgever verkregen premievrije aanspraken aan (het pensioenuitvoeringsorgaan van) de nieuwe werkgever. Dit om bij (het pensioenuitvoeringsorgaan van) de nieuwe werkgever pensioen of pensioenspaarkapitaal volgens de nieuwe p ensioenregeling in te kopen. Zakelijke waarden Aandelen, converteerbare obligaties en onroerende zaken. Onder onroerende zaken worden verstaan beleggingen in onroerend goed, zoals kantoren, winkels en woningen. Deze kunnen zowel op directe wijze geschieden als op indirecte wijze door belegging in op dat terrein gespecialiseerde al dan niet beursgenoteerde beleggingsfondsen.
48