Noord West
Samenvatting
Startnotitie milieueffectrapportage Noord-West 380 kV Een nieuwe hoogspanningsverbinding tussen Eemshaven, Ens en Diemen
De ministeries van Economische Zaken en VROM werken samen met TenneT aan de Noord-West 380 kV-verbinding
2
Inleiding
effectrapport (MER) opgesteld. Dit rapport stelt vast welke
Elektriciteit wordt in ons land geproduceerd in centrales met
milieueffecten de nieuwe verbinding heeft. De eerste stap in
behulp van fossiele brandstoffen (o.a. kolen en gas) of
de m.e.r.-procedure is de startnotitie. Deze folder is de
opgewekt via duurzame energiebronnen zoals biomassa,
samenvatting van de startnotitie in de m.e.r.-procedure voor
wind, water en zon. Maar dan komt de stroom nog niet direct
de Noord-West 380 kV hoogspanningsverbinding. In deze
uit uw stopcontact. Daarvoor moet de elektriciteit worden
samenvatting leest u:
getransporteerd. Dat gebeurt via hoogspanningsverbindingen.
• Waarom de nieuwe hoogspanningsverbinding nodig is
De bestaande hoogspanningsverbindingen hebben niet meer
• De voorwaarden waaraan een nieuwe hoogspannings-
genoeg capaciteit om alle elektriciteit te transporteren naar
verbinding moet voldoen
de plaats waar de energie verbruikt wordt. Daarom wil
• Welke alternatieven voor het tracé in beeld gebracht zijn
TenneT, de beheerder van het landelijke hoogspanningsnet,
• Hoe u uw mening over de plannen kunt geven.
een nieuwe 380 kilovolt (kV) hoogspanningsverbinding van kan de elektriciteit die in de Eemshaven wordt geproduceerd
Verantwoordelijkheid voor het tracé van de nieuwe hoogspanningsverbinding
worden getransporteerd naar de grote verbruikscentra in de
De ministers van Economische Zaken (EZ) en van
Randstad. Op het deel Ens – Diemen wordt de bestaande
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
capaciteit verdubbeld.
(VROM) besluiten samen waar de hoogspanningsverbinding
Eemshaven via Ens naar Diemen aanleggen. Op deze wijze
precies komt te liggen en hoe die wordt uitgevoerd. Zij
De Noord-West 380 kV hoogspanningsverbinding:
volgen hiervoor de rijkscoördinatieregeling.
Rijkscoördinatieregeling
• Van Eemshaven via Ens naar Diemen
Sinds 1 juli 2008 is er een nieuwe Wet ruimtelijke ordening.
• Circa 225 kilometer lang
Onderdeel van deze wet is de rijkscoördinatieregeling. Deze
• Bovengronds
regeling is bedoeld om bij projecten van nationaal belang
• Indien mogelijk gecombineerd of gebundeld met
de besluitvorming te stroomlijnen en te versnellen.
bestaande hoogspanningslijnen of bovenregionale
De rijkscoördinatieregeling geldt ook voor de Noord-West
infrastructuur, zoals spoorwegen of snelwegen
380 kV verbinding. De projectminister – in dit geval de
• Ingebruikname in 2016
minister van EZ – neemt samen met de minister van VROM het besluit (middels het rijksinpassingsplan dat in plaats komt
De startnotitie
van het gemeentelijke of provinciale bestemmingsplan). Met dat besluit wordt het definitieve tracé van de verbinding
Een hoogspanningsverbinding kan effecten hebben op de
vastgelegd. De projectminister is ook verantwoordelijk voor
mens, zijn gezondheid en de omgeving. Om een goede
de coördinatie van alle vergunningen en andere besluiten die
keuze te kunnen maken tussen verschillende alternatieven
nodig zijn voor de uitvoering van het project.
wordt, via een zogenoemde m.e.r.-procedure, een milieu-
Startnotitie m.e.r.-procedure
1
Waarom is de Noord-West 380 kVverbinding nodig?
Voorwaarden voor een nieuwe hoogspanningsverbinding
De vraag naar elektriciteit groeit nog steeds. Om aan deze vraag te kunnen blijven voldoen, worden er nieuwe centrales
Derde Structuurschema Elektriciteitsvoorziening
gebouwd. Het zwaartepunt van de elektriciteitsproductie
De aanleg van een nieuwe hoogspanningsverbinding kan
verschuift steeds meer naar kustlocaties met gunstige
nogal wat gevolgen hebben. Er zijn daarom regels die
vestigingsfactoren zoals Eemshaven, Maasvlakte en
bepalen hoe een nieuwe hoogspanningsverbinding tot stand
Borssele. De uitbreiding van de hoogspanningsverbinding is
komt. Zo staan alle mogelijke nieuw te bouwen hoogspan-
nodig om in de toekomst voldoende capaciteit te bieden voor
ningsverbindingen en elektriciteitscentrales tot 2020 in het
elektriciteitstransport. In Eemshaven worden meerdere
‘Derde Structuurschema Elektriciteitsvoorziening (SEV III)’.
elektriciteitscentrales gebouwd en ontwikkeld. Deze nieuwe
Ook de hoogspanningsverbinding vanuit Eemshaven naar
centrales moeten immers hun stroom transporteren naar de
Diemen is hierin opgenomen. Daarnaast staat in SEV III een
plek waar de energie wordt gebruikt. De hoogspannings-
aantal criteria waaraan een nieuwe hoogspanningsverbin-
verbinding Noord-West 380 kV, verbindt de elektriciteits-
ding moet voldoen:
centrales in Eemshaven met de grote verbruikscentra in
• Nieuwe doorsnijdingen van het landschap liefst zoveel
West-Nederland. Hiermee wordt de leveringszekerheid van elektriciteit in Nederland structureel vergroot.
mogelijk voorkomen • Indien mogelijk en zinvol, nieuwe hoogspanningsverbin-
De nieuwe hoogspanningsverbinding wordt op het hoog-
dingen zoveel mogelijk combineren met bestaande
spanningsstation van Ens aangesloten op de centrale ring van
hoogspanningsverbindingen
het nationale hoogspanningsnet. De nieuwe verbinding is
• Indien combineren met een bestaande hoogspannings-
ook van belang voor regionaal opgewekte duurzame
verbinding niet kan dan zinvol bundelen met al bestaande
energie.
hoogspanningsverbindingen of infrastructuur (wegen of spoorwegen) • In principe voorkomen dat woningen in de magneetveldzone komen te liggen.
Afbeelding 1: Figuratieve weergave Noord-West 380 kV
Startnotitie m.e.r.-procedure
2
Afbeelding 2: Principe combineren (Bipolemast met kleiner magneetveld)
M.e.r.-procedure
Afbeelding 3: Principe bundelen met bestaande hoogspanningsverbinding
Een m.e.r.-procedure (milieueffectrapportage) is een
Milieueffecten
wettelijk verplicht onderzoek naar de milieueffecten van
Een hoogspanningsverbinding kan gevolgen hebben voor
belangrijke ruimtelijke beslissingen. Binnen het gebied waar
de kwaliteit van de leefomgeving en de gezondheid van de
de nieuwe hoogspanningsverbinding komt zijn er verschil-
mensen die in de buurt ervan wonen. Maar ook zijn er
lende manieren om van A naar B te komen. In de
effecten voor het landschap, de natuur, de bodem en het
m.e.r.-procedure worden deze verschillende tracéalternatie-
water. Al die effecten vormen samen de ‘milieueffecten’
ven tegen elkaar afgewogen aan de hand van relevante
die meewegen in de m.e.r.-procedure.
(milieu)criteria. Het milieueffectrapport – het resultaat van de m.e.r.-procedure – onderbouwt de keuze voor het tracé van de nieuwe verbinding ten aanzien van milieuaspecten,
Om de milieueffecten van de hoogspanningsverbinding te
zoals leefomgeving en natuur.
kunnen vaststellen moet er inzicht bestaan in hoe het betrokken gebied er nu uitziet en hoe het er in de toekomst zou uitzien zonder de nieuwe hoogspanningsverbinding (de autonome ontwikkeling). Het MER beschrijft die situaties (op het gebied van bijvoorbeeld leefomgeving, natuur, bodem en water) aan de hand van beleid van de verschillende overheden en van projecten die lopen of gepland zijn.
Startnotitie m.e.r.-procedure
3
Noord • West 380 kV
Gemeente Schiermonn
Gemeente Ameland
Geme
Gemeente Dongeradeel
Gemeente Terschelling
Gemeente Ferweradiel
Gemeente Kollumerland c. Gemeente Dantumadeel Ge
Gemeente het Bildt
Gemeente Leeuwarderadeel Gemeente Vlieland
Gemeente Achtkarspelen Gemeente Franekeradeel Gemeente Menaldumadeel Gemeente Leeuwarden Gemeente Leeuwarden Gemeente Tytsjerksteradiel Gemeen
Gemeente Harlingen Gemeente Littenseradiel
Drachten
Gemeente Boarnsterhim
Gemeente Texel
Gemeente Smallingerland
Gemeente Bolsward Gemeente Wunseradiel
Gemeente Opsterland
Gemeente SneekSneek Gemeente Wymbritseradiel
Oudehaske
Gemeente Wieringen
Den Helder
Gemeente
Gemeente Skarsterl?n
Gemeente Den Helder
Gemeente Heerenveen
Gemeente Nijefurd Gemeente Weststellingwerf Gemeente Anna Paulowna Gemeente Wieringermeer
Gemeente Lemsterland Gemeente Gaasterlân-Sleat
Gemee
Gemeente Zijpe Gemeente Schagen
Gemeente Medemblik
Gemeente Niedorp Gemeente Harenkarspel Gemeente Opmeer
Alkmaar
Gemeente Noordoostpolder
Gemeente Wervershoof Gemeente Stede Broec
Gemeente Langedijk Gemeente Heerhugowaard Heerhugowaard Gemeente Bergen Gemeente Alkmaar
Gemeente Steenwijkerland
Gemeente AndijkGemeente Enkhuizen
Gemeente MeppelGeme
Gemeente Urk
Gemeente Drechterland Gemeente Koggenland Hoorn Gemeente Hoorn
Ens
Gemeente Staph Gemeente Zwartewaterland
Gemeente Heiloo Gemeente Schermer Gemeente Castricum Gemeente BeemsterGemeente Zeevang Gemeente Graft-De Rijp Gemeente Uitgeest Gemeente Edam-Volendam Gemeente Heemskerk Heemskerk Purmerend Gemeente Wormerland Gemeente Purmerend Gemeente Beverwijk
Gemeente Kampen
Kampen
Gemeente Lelystad
Lelystad
Gemeente Zwolle Zwolle
Gemeente Dronten
Beverwijk
IJmuiden Gemeente Velsen
Gemeente Zaanstad Gemeente Oostzaan Gemeente LandsmeerGemeente Waterland
Gemeen
Gemeente Hattem Gemeente Oldebroek
Zaandam
Gemeente Bloemendaal Gemeente Haarlemmerliede c.a. Gemeente Haarlem HAARLEM
Startnotitie m.e.r.-procedure
4
Gemeente Zandvoort Gemeente Heemstede
Gemeente Almere
Gemeente Amsterdam AMSTERDAM
Diemen
Almere-Stad
Gemeente Elburg
Gemeente Heerde
Ge
Gemeente Olst-Wijhe
Gemeente Zeewolde Harderwijk Gemeente Nunspeet Gemeente Diemen Gemeente MuidenAlmere-Haven Gemeente Harderwijk Gemeente Epe Gemeente Bennebroek Gemeente Amsterdam Gemeente Ouder-Amstel Gemeente Noordwijk Hoofddorp Amstelveen Gemeente WeespGemeente Naarden Gemeente Huizen GemeenteGemeente Hillegom Haarlemmermeer Huizen Gemeente Ermelo Gemeente Amstelveen Gemeente Noordwijkerhout Gemeente Blaricum Bussum Gemeente D Gemeente Bussum Gemeente Abcoude Gemeente Aalsmeer Gemeente Lisse Deventer Gemeente LarenGemeente Eemnes Gemeente Putten Gemeente Loenen Gemeente Bunschoten Gemeente Uithoorn Gemeente Voorst Gemeente Wijdemeren Hilversum Gemeente Teylingen Gemeente Hilversum Gemeente De Ronde Venen Gemeente Nijkerk GemeenteAPELDOORN Apeldoorn Gemeente Alkemade Gemeente Baarn Gemeente Jacobswoude Gemeente Amersfoort Gemeente Barneveld Gemeente Nieuwkoop Gemeente Breukelen Gemeente Gemeente Leiden Gemeente Brummen SoestSoest Gemeente Leiderdorp Gemeente MaarssenGemeente De Bilt Gemeente Zeist Gemeente Alphen aan den Rijn Gemeente Woerden Gemeente Zutphe Rijnwoude Gemeente Leusden Gemeente Ede Amersfoort GemeenteGemeente Zoeterwoude
Maarssen
Corridorkaart
Zutphen
Corridorkaart Legenda Bovengronds hoogspanningsnetwerk 110 kV en 150 kV (indicatief)
Gemeente Eemsmond
nikoog
220 kV
Eemshaven
380 kV
" transformatorstations Grenzen
eente De Marne
Gemeente Winsum
.a. emeente Zuidhorn
Vierverlaten
Gemeente Loppersum
gemeentegrenzen provinciegrenzen
Gemeente Slochteren
Gemeente Reiderland
Gemeente Groningen
GRONINGEN
e Grootegast
corridor
Gemeente AppingedamGemeente Delfzijl
Gemeente Bedum Gemeente Ten Boer
Gemeente Leek
Gemeente Scheemda
Gemeente Haren
te Marum
Gemeente Noordenveld
Gemeente Menterwolde Gemeente Hoogezand-SappemeerGemeente Winschoten
Gemeente Tynaarlo
Gemeente Veendam
Gemeente Bellingwedde
Gemeente Pekela
Gemeente Assen
Assen
Gemeente Stadskanaal
Gemeente Aa en Hunze
e Ooststellingwerf
Gemeente Vlagtwedde
Gemeente Borger-Odoorn Gemeente Midden-Drenthe
ente Westerveld
Emmen Gemeente Emmen
Gemeente Coevorden
Hoogeveen eente De Wolden Gemeente Hoogeveen
Noord • West 380 kV Corridorkaart
horst
Gemeente Hardenberg
nte Dalfsen Gemeente Ommen Gemeente Twenterand Gemeente Tubbergen
Gemeente Dinkelland
emeente Raalte Gemeente Hellendoorn
Almelo
Gemeente Borne
Gemeente Oldenzaal Oldenzaal Gemeente Losser
Gemeente Rijssen-Holten
Datum
21-07-2009
Schaal
1:600.000
Formaat
A3
Kenmerk
p_nw380_overzichtkaart_a3l
Gemeente Hengelo Gemeente Hof van Twente
Gemeente Enschede ENSCHEDE
Gemeente Lochem
en
Definitief
Hengelo
Deventer
n
Versie
Gemeente Berkelland Gemeente Haaksbergen
0
4
8
12
16
20
Km
Aan deze tekening kunnen geen rechten worden ontleend. © TenneT.
´
Startnotitie m.e.r.-procedure
Gemeente WierdenGemeente Almelo
5
Alternatieven
gens de elektriciteit zo dicht mogelijk naar de verbruikers
Om van beginpunt Eemshaven via Ens naar het eindpunt
getransporteerd. Voor de nieuwe verbinding uit Eemshaven
Diemen te komen zijn meerdere alternatieven mogelijk.
is het voor de hand liggend op Ens aan te sluiten. Deze
De volgende alternatieven worden onderzocht:
verbinding levert een bijdrage aan een stabiel hoogspan-
1
Eemshaven-Vierverlaten: volgen bestaande
ningsnetwerk in Nederland (leveringszekerheid). En er
hoogspanningsverbinding 220kV
ontstaat genoeg capaciteit voor mogelijke toekomstige
2a Vierverlaten-Oudehaske: volgen bestaande
ontwikkelingen (toekomstvastheid).
hoogspanningsverbinding 220kV/110kV
2b Vierverlaten-Oudehaske: volgen A7-A6
Een aantal alternatieven zal niet onderzocht worden:
3a Oudehaske-Ens: volgen bestaande hoogspannings-
• Een verbinding van Eemshaven via de Afsluitdijk naar
verbinding 220kV
Diemen. Deze verbinding heeft als nadeel dat de afstand
3b Oudehaske-Ens: volgen bestaande hoogspannings-
naar de centrale ring van het nationale hoogspanningsnet
zeer lang is. Ook is deze verbinding niet toekomstvast
verbinding 110kV en de A6 en N50
4a Ens-Diemen: Flevoland Midden
omdat zij niet de mogelijkheid biedt om decentraal
4b Ens-Diemen: Flevoland West
vermogen in Flevoland, Overijssel en Friesland aan te
4c Ens-Diemen: Flevoland Oost
sluiten. • Een verbinding door middel van een bundeling met één
Startnotitie m.e.r.-procedure
6
In het Nederlands hoogspanningsnetwerk vormt een
van de bestaande hoogspanningsverbindingen in
centrale ringstructuur de basis. Om optimaal op de functio-
Noord-Oost Nederland. Verzwaring van deze verbindin-
naliteit hiervan aan te sluiten moeten nieuwe elektriciteits-
gen levert geen bijdrage aan de versterking van het
centrales via een zo kort mogelijke verbinding aangesloten
netwerk in het westelijke deel van Friesland en is daarom
worden op deze centrale ring. Via deze ring wordt vervol-
niet toekomstvast.
Afbeelding 4: Verbindingsalternatieven Noord-West 380 kV
Daarnaast zijn drie alternatieven niet realistisch gebleken:
Na inspraak en advies op de startnotitie worden de mogelijke
• Een alternatief via Duitsland.
verschillende tracéalternatieven binnen de corridor verder
• Een alternatief buitenom door de Waddenzee.
uitgewerkt.
• Een zo kort mogelijke verbinding tussen Vierverlaten en Ens.
De afweging Wanneer alle onderzoeken zijn uitgevoerd en bekend is
Het zoekgebied
welke effecten de verschillende tracéalternatieven met zich
Rond de te onderzoeken verbindingen is in de startnotitie de
mee kunnen brengen, vindt een afweging plaats van de
zogenaamde corridor aangegeven. De corridor is het
verschillende tracés. Niet alleen milieueffecten, maar ook
zoekgebied waarbinnen in het MER tracéalternatieven
aspecten als kosten, technische uitvoerbaarheid en aanlegtijd
uitgewerkt kunnen worden.
(de verbinding moet in 2016 klaar zijn) worden daarin meegewogen. Uiteindelijk kiezen de ministers van EZ en
Grenzen van het zoekgebied
VROM in het rijksinpassingsplan voor het definitieve tracé.
De grenzen van het zoekgebied zijn zodanig opgesteld dat er, waar nodig, meerdere varianten uitgezocht kunnen worden per tracédeel. In het geval er direct naast de bestaande verbinding genoeg ruimte voorhanden is voor een nieuwe verbinding, is de corridor smal gehouden. Zijn er op het tracédeel mogelijke belemmeringen dan is de corridor breder gemaakt om meerdere opties te kunnen onderzoeken. Als tijdens het opstellen van het MER blijkt dat de uiteindelijke oplossing niet binnen de corridor past, dan wordt ook buiten de grenzen van de corridor naar oplossingen gezocht.
Startnotitie m.e.r.-procedure
7
Planning • Startnotitie ter visie (augustus 2009) • Richtlijnenadvies voor het milieueffectrapport (eind 2009) • MER gereed (2011) • Besluitvorming over rijksinpassingsplan (2011-2012) • Realisatie (2013-2016)
Informatie en inspraak Wilt u meer weten over uw inspraakmogelijkheden tijdens de m.e.r.-procedure of hebt u andere vragen? Kijk dan op www.bureau-energieprojecten.nl of www.noord-west380kv.nl. U kunt op deze websites ook de volledige tekst van de startnotitie downloaden. Daarnaast vindt u uitvoerige en actuele informatie over het project en de inspraakmogelijkheden. U kunt uw inspraakreactie van 25 augustus tot en met 5 oktober 2009 sturen naar: Inspraakpunt NW 380 kV Bureau Energieprojecten Postbus 304 2270 AH Voorburg
Startnotitie m.e.r.-procedure
8
Informatie
Zeker van energie Informatie Bureau Energieprojecten Postbus 93144 2509 AC Den Haag Telefoon: (070) 379 89 79 www.bureau-energieprojecten.nl www.noord-west380kv.nl
Colofon Dit is een publicatie van de Ministeries van Economische Zaken en VROM
’s-Gravenhage, 12 augustus 2009
Meer weten? Wilt u meer weten over uw inspraakmogelijkheden tijdens de m.e.r.-procedure of hebt u andere vragen? Kijk dan op www.bureau-energieprojecten.nl. Onder het kopje ‘projecten’ kunt u doorklikken naar ‘Noord-West 380 kV’. Daar vindt u uitvoerige en actuele informatie over het project. U kunt er ook de volledige startnotitie downloaden.
