STARTFLEX.
Onderzoek naar ondernemerschap onder studenten in Amsterdam
STARTFLEX.
Colofon ONDERZOEKER StartFlex B.V. CONSULTANCY Centre for applied research on economics & management (CAREM) ENQETEUR Alexander Sölkner EINDREDACTIE StartFlex B.V. T: +31 (0)20 - 26 118 46 W: www.startflex.com E:
[email protected] © 2016, StartFlex B.V., Prinsengracht 679HS, 1017 JT Amsterdam, The Netherlands Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever en de auteurs. All rights reserved. No part of this work may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any other form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, microfilming, recording or otherwise, without written permission from the publisher and authors.
1
STARTFLEX.
Inhoudsopgave Summary
1
Representativiteit
2
Geënquêteerden Geslacht en opleidingsniveau Leeftijd en studiejaar Opleiding
3 4 5
Redenen waarom studenten willen ondernemen Opleidingsniveau Geslacht
6 7
Drempels die studenten verwachten bij het starten van hun onderneming Studenten die willen ondernemen Studenten die twijfelen om te gaan ondernemen Studenten die niet willen ondernemen
8 9 10
Hoe beoordelen (aanstaand) student-ondernemers hun opleiding ter voorbereiding op ondernemerschap?
11
STARTFLEX.
Summary •
70% van de HBO studenten is vastbesloten of overweegt na het afronden van de studie een onderneming te starten. 5% van alle studenten is tijdens de studie al gestart met een onderneming.
•
32% van de WO studenten wil na het afronden van de studie werken in een vaste dienstbetrekking. Dit percentage is onder HBO studenten slechts 16%.
•
Het ontwikkelen van een eigen product is de voornaamste reden voor WO studenten om een onderneming te starten; voor HBO studenten is keuzevrijheid de grootste drijfveer.
•
Het aantal studenten met de vrees om onvoldoende klandizie te krijgen bij WO studenten tweemaal zo groot als onder HBO studenten.
•
Het aantal WO studenten dat opziet tegen administratie en papierwerk is driemaal zo groot als bij HBO studenten.
•
Bij HBO studenten die niet willen ondernemen is het risico persoonlijk aansprakelijk gesteld te worden de meest gehoorde reden; bij WO studenten is het gebrek aan ervaring juist een breekpunt.
•
75% van de studenten die reeds een onderneming zijn gestart of voornemens zijn een onderneming te starten zijn tevreden met hun opleiding(ingsinstituut) ter voorbereiding op zelfstandig ondernemerschap.
1
STARTFLEX.
Representativiteit Dit onderzoek is opgezet en afgenomen onder consultancy van Centre for Applied Research on Economics & Management van de Hogeschool van Amsterdam. De enquêtes zijn afgenomen bij willekeurige studenten van de onderwijsinstellingen HvA en VU in Amsterdam gedurende de periode oktober tot en met december 2015. Er is door de enquêteur geen onderscheid gemaakt in ras, geloof, geslacht of opleiding van de ondervraagden. Dit onderzoek reikt over in totaal 450 respondenten.
Opleidingsniveau
Geslacht Man
Vrouw
47% 53%
HBO
WO
49% 51%
2
STARTFLEX.
Respondenten naar studiejaar (in %) en leeftijd (in aantallen), 2015, N=450
Studiejaar
4e
6,4%
3e
22,2%
2e
46,2%
1e
25,1% 0
10
20
30
40
50
Percentage (%)
114
120
90
Aantallen
100 80
43
60
69
55
38
40 20
6
14
11
24
25
4
2
1
1
1
1
26
27
28
29
31
33
0 17
18
19
20
21
22
23
Leeftijd 3
STARTFLEX.
Respondenten naar opleiding (in % en in aantallen), N=450 Opleiding
Aantal
Percentage
Wiskunde
46
10,38
Bedrijfseconomie
44
9,93
Human resource management
44
9,93
International Business Studies
30
6,77
Bedrijfskunde
26
5,86
Commerciële economie
25
5,64
International Business Administration
25
5,64
Rechten
23
5,19
Overig
180
40,56 4
STARTFLEX.
Gewenste werkvorm (in %), N= 450 40% van de studenten overweegt om na het afronden van de opleiding een onderneming te starten
WO
5%
10,5%
9,6%
HBO 4,3% Vrouw 4,6%
32,5% 17,6%
Man 4,7% 0%
42,5%
9,2%
26,4% 10%
5,2%
20%
Ik ben al een onderneming gestart
32,4% 40%
16%
44,5% 5,2%
30%
23,9%
39,6% 40%
Na mijn studie
50%
Tijdens mijn studie
24,1%
60%
70%
80%
90%
Twijfel om een onderneming te starten
100% Ik wil in loondienst 5
STARTFLEX.
Redenen waarom studenten willen ondernemen Respondenten opgedeeld in twee groepen: • Opleidingsniveau • Geslacht
STARTFLEX.
Op basis van opleidingsniveau (in %), N=152* De voornaamste reden voor WO studenten om te ondernemen is het ontwikkelen van een eigen producten / diensten. 83,9%
Eigen producten of diensten ontwikkelen
46,4% 55,4%
Vrijheid om eigen keuzes te maken
75,3% 58,9% 63,9%
Ondernemen is een mooie uitdaging Uitoefenen van een passie
32,1% 34,0%
Trots, ik wil later een groot bedrijf hebben
33,9% 33,0%
De HBO studenten willen juist ondernemen vanwege de vrijheid die ze krijgen om zelf keuzes te maken.
30,4% 30,9%
Meerverdienen dan in loondienst 3,6%
Familie onderneming voortzetten
14,4% 0%
20%
WO *Percentages tellen niet op tot 100% omdat respondenten drie antwoorden konden geven
40%
60%
80%
100%
HBO 6
STARTFLEX.
Op basis van geslacht (in %), N=152* Opvallend is dat de antwoorden op basis van geslacht minder ver uiteen liggen dan op basis van opleiding (zie vorige slide). 64,9%
Vrijheid om eigen keuzes te maken
74,7% 63,6% 58,7%
Eigen producten of diensten ontwikkelen
61,0% 62,7%
Ondernemen is een mooie uitdaging 36,4% 32,0%
Uitoefenen van een passie
28,6%
Trots, ik wil later een groot bedrijf hebben
37,3% 27,3% 32,0%
Meerverdienen dan in loondienst 10,4% 10,7%
Familie onderneming voortzetten 0%
20%
Vrouw *Percentages tellen niet op tot 100% omdat respondenten drie antwoorden konden geven
40%
60%
80%
100%
Man 7
STARTFLEX.
Drempels die studenten verwachten bij het starten van een onderneming. Respondenten opgedeeld in drie groepen: • Studenten die wel willen ondernemen • Studenten die twijfelen om te gaan ondernemen • Studenten die niet willen ondernemen
STARTFLEX.
Studenten die willen ondernemen (in %), op basis van opleidingsniveau, N=152*
52,7%
Onvoldoende ervaring
70,1% 49,1%
Persoonlijke aansprakelijkheid
69,1% 49,1%
Klandizie
27,8% 34,5% 34,0%
Werktijden / werkdruk
Onder HBO studenten worden ‘onvoldoende ervaring’ en ‘persoonlijke aansprakelijkheid’ als grootste drempels gezien.
29,1%
Onzekerheid over inkomsten
36,1% 32,7%
Alles zelf moeten regelen
24,7% 16,4%
Hoge (opstart) kosten
28,9% 36,4%
Papierwerk en administratie
9,3% 0%
10%
20%
30%
WO *Percentages tellen niet op tot 100% omdat respondenten drie antwoorden konden geven
40%
50%
60%
70%
80%
HBO 8
STARTFLEX.
Studenten die twijfelen om te gaan ondernemen (in %), op basis van opleidingsniveau, N=190* 61,3% 64,2%
Onvoldoende ervaring 44,1%
Persoonlijke aansprakelijkheid Werktijden / werkdruk
55,9%
34,7%
Klandizie
60,0%
Bij zowel HBO als WO studenten die aangegeven hebben te twijfelen om te gaan ondernemer scoort ‘onvoldoende ervaring’ het hoogst.
45,2%
20,0%
38,7% 43,2%
Onzekerheid over inkomsten 26,9%
Alles zelf moeten regelen 8,6%
Hoge (opstart) kosten
38,9%
26,3% 19,4% 16,8%
Papierwerk en administratie 0%
20%
40%
WO *Percentages tellen niet op tot 100% omdat respondenten drie antwoorden konden geven
60%
80%
100%
HBO 9
STARTFLEX.
Studenten die niet willen ondernemen (in %), op basis van opleidingsniveau, N=108* Ruim ¾ van de HBO respondenten vinden de persoonlijke aansprakelijkheid (van eventuele bedrijfsschulden) als voornaamste reden om niet te gaan ondernemen 39,3%
Persoonlijke aansprakelijkheid Onvoldoende ervaring
68,2% 60,3%
40,9% 43,5%
Werktijden / werkdruk 35,0%
Onzekerheid over inkomsten Alles zelf moeten regelen
43,5% 40,7%
24,5%
Papierwerk en administratie
16,4% 9,8%
Hoge (opstart) kosten
En meer dan de helft van de WO studenten vinden juist dat zij te weinig ervaring hebben voor het ondernemerschap
51,8%
35,5%
Klandizie
49,1%
28,0%
13,6%
0%
20%
WO *Percentages tellen niet op tot 100% omdat respondenten drie antwoorden konden geven
40%
60%
80%
HBO 10
STARTFLEX.
Hoe beoordelen (aanstaand) studentondernemers hun opleiding ter voorbereiding op ondernemerschap?
STARTFLEX.
Studenten die al een onderneming zijn gestart of aangegeven hebben te willen ondernemen (in %), N=152 De ruime meerderheid heeft aangegeven dat hun opleiding ‘voldoende’ is ter voorbereiding op ondernemerschap. 100%
80%
71,4%
74,0%
60%
40%
20%
14,3%
14,5%
14,3%
9,9%
0,0%
1,5%
0% Goed
Voldoende
Bestaande ondernemers
Matig
Onvoldoende
Nieuwe ondernemers 11
