Stageverslag Consultatiebureau JGZ Kennemerland, Beverwijk

Stageverslag Consultatiebureau JGZ Kennemerland, Beverwijk 6-4-2012 MARIANNE VAN DER MEER Studentnummer: 500629369 Klas: lv11-4agz4 Docent: R. Rogge

Inhoudsopgave Inleiding Rode draad Competentieontwikkeling Voorbeelden leerproces Analyse en conclusie met betrekking tot de geplande activiteiten Analyse en conclusie met betrekking tot de positieve en negatieve factoren Onvoldoende ontwikkelde onderdelen van beroepscompetenties Aandachtspunten

Pag. 2 Pag. 2 Pag. 2 Pag. 7 Pag. 9 Pag. 10 Pag. 11 Pag. 12

1

Inleiding In het kader van mijn opleiding tot HBO verpleegkundige heb ik in het vierde studiejaar twintig weken stage gelopen bij het consultatiebureau van Jeugd Gezondheidszorg (JGZ) Kennemerland. Het werken in de JGZ heb ik als bijzonder en leerzaam ervaren, voornamelijk omdat de zorg op preventie is gericht. Het preventief werken, en het geven van voorlichting en advies zijn aspecten waar ik tijdens deze stage veel aan heb gewerkt. Naar mijn mening heb ik op dat gebied een grote sprong voorwaarts gemaakt. De werkzaamheden en het team van het consultatiebureau in Beverwijk hebben mij geïnspireerd om na het behalen van mijn getuigschrift een baan te zoeken in de JGZ. In dit verslag staat mijn ontwikkeling tot beginnend beroepsbeoefenaar beschreven. Allereerst wordt kort benoemd wat de rode draad is geweest in het leerproces. Daarna volgt de competentieontwikkeling, die wordt beschreven in termen van voornemens, proces en resultaat. Na het beschrijven van de competenties worden er vijf voorbeelden gegeven die mijn leerproces illustreren. Hiervan zijn drie voorbeelden gericht op patiëntensituaties. Na de voorbeelden wordt een analyse en conclusie beschreven met betrekking tot de geplande activiteiten, en welke factoren van positieve of negatieve invloed zijn geweest op het behalen van de resultaten. Ten slotte wordt weergegeven welke onderdelen van de competenties nog onvoldoende zijn ontwikkeld, en worden er aandachtspunten geformuleerd voor het afstudeerproject en de periode na het behalen van het getuigschrift. Rode draad Als wordt teruggekeken op de stage bij het consultatiebureau van Beverwijk, kan worden vastgesteld dat er een rode draad in het leerproces is geweest. Deze rode draad was duidelijk terug te zien als wordt gekeken naar het geven van voorlichting en advies. Voorafgaand aan de stage vroeg ik mij af hoe ik ouders op een overtuigende manier voorlichting kon geven. Hierbij was het van belang dat ouders mij niet zagen als een stagiaire, maar als een HBO verpleegkundige die kennis van zaken had en daarbij ervaring had in het omgaan met kinderen. Tijdens de lessen van het vak COVA (wat ik tijdens de stage gevolgd heb) heb ik geleerd hoe ik ouders kan benaderen en met welke bewoordingen ik mijn adviezen het beste kon geven. Door deze lessen heb ik het vertrouwen gekregen dat ik weldegelijk goede voorlichting kon geven, dit terwijl ik zelf geen kinderen heb. Door te oefenen met het voeren van gesprekken (tijdens de lessen van COVA en met ouders op het consultatiebureau) ben ik mij steeds zekerder gaan voelen over het geven van voorlichting en advies. Aan het einde van mijn stage gaf ik op overtuigende wijze voorlichting aan ouders, en kreeg ik regelmatig van ouders terug dat zij daadwerkelijk iets aan mijn adviezen hadden. Dit voorbeeld geeft aan wat de rode draad van de afgelopen stage is geweest, namelijk: door het hebben van kennis en het oefenen van gesprekken heb ik geleerd om vertrouwd te raken met het geven van voorlichting en advies. Competentieontwikkeling Om de ontwikkeling van het leerproces in de afgelopen stage weer te geven, wordt hieronder per competentie beschreven hoe de ontwikkeling is verlopen. Per competentie worden voornemens, het proces en het resultaat beschreven. Eerst worden de competenties behandeld die tijdens het eindgesprek beoordeeld werden, daarna komen de andere competenties kort aan bod.

2

1. De HBO verpleegkundige verleent zorg in complexe zorgsituaties Voornemens Om tijdens mijn stage te werken aan deze competentie, heb ik een leerdoel opgesteld in het stagewerkplan. Het leerdoel was: ik ben in week dertien in staat om risicogroepen en risicosituaties op te sporen. In week tien wilde ik drie risicogroepen en risicosituaties selecteren die geschikt waren om te gebruiken voor het leerdoel. De drie risicogroepen en risicosituaties wilde ik analyseren door informatie te zoeken over de achtergronden en oorzaken van de problemen. In de analyse moesten verbanden worden gelegd tussen de verschillende problemen en moesten mogelijke interventies worden aangedragen. Daarna moest een planning worden gemaakt, zodat een interventie uitgevoerd kon worden. Na het uitvoeren van de interventie moest het effect geëvalueerd worden en in een reflectie worden beschreven. De risicogroepen en risicosituaties, de analyse, de interventies, de planning, de uitvoering van de interventie, de evaluatie van het effect en de reflectie moesten worden omschreven in een verslag. Proces Het werken aan dit specifieke leerdoel heb ik in het begin als moeizaam ervaren. Dit werd niet veroorzaakt doordat ik in de praktijk geen risicogroepen of risicosituaties tegenkwam. Ik heb meermalen situaties meegemaakt waarin er weldegelijk een risico voor het kind was. Toch waren deze situaties vaak niet geschikt, omdat ik de situatie als verpleegkundige niet kon verbeteren. Zo was ik bijvoorbeeld bij een gezin, waarvan de vader zijn kinderen uit een vorige relatie niet meer mocht zien. De vader zat hier behoorlijk mee en blowde s ’avonds (binnenshuis) om zijn zorgen te verminderen. Dit is geen ideale omgeving voor een jonge zuigeling om in op te groeien. Helaas kon ik er niet voor zorgen dat de oorzaak van het probleem werd weggenomen. Wel heb ik voorlichting gegeven over de gevolgen van roken en blowen in huis. In overleg met mijn stagebegeleidster heb ik ervoor gekozen om een ander soort risicosituatie uit te werken. Uiteindelijk heb ik in een gezin waar meerdere problemen speelden rondom het geven van borstvoeding, mijn interventie uitgevoerd. Als gestopt zou worden met het geven van borstvoeding werd de kans op bepaalde gezondheidsrisico’s aanzienlijk vergroot. Dit heeft mij doen besluiten om dit onderwerp verder te behandelen. Resultaat De interventie die ik heb uitgevoerd was het geven van voorlichting en advies. Dit heb ik tijdens het intakegesprek en (meermalen) telefonisch gedaan. Het resultaat was dat de ouders twee maanden na het uitvoeren van de interventie nog steeds borstvoeding gaven. Ook voelden de ouders zich zekerder en meer ontspannen als het gaat om de voeding en de groei van hun kind. Ik heb met de interventie bereikt dat de zuigeling beschermt wordt tegen verschillende gezondheidsrisico’s.

2. De HBO verpleegkundige verleent preventieve zorg aan individuen en groepen Voornemens Om op constructieve wijze te kunnen werken aan deze competentie, heb ik twee persoonlijke leerdoelen opgesteld. Een leerdoel was gericht op het zelfstandig uitvoeren van intakes, en een leerdoel op het zelfstandig uitvoeren van consulten op het consultatiebureau. Het werk binnen de JGZ is gericht op de preventieve zorg. Dit preventieve deel komt vooral naar voren tijdens de intakes en consulten, omdat er bij die specifieke contactmomenten voorlichting en 3

preventieve adviezen worden gegeven. Voor beide leerdoelen wilde ik eerst de wijkverpleegkundigen observeren, zodat ik op de hoogte was van welke kennis en kunde er benodigd was om een intake of consult zelfstandig uit te kunnen voeren. Ook wilde ik op voorhand op de hoogte zijn van de inhoud van de bijbehorende protocollen. Na het uitvoeren van de intakes of consulten wilde ik dit naderhand nabespreken met mijn stagebegeleidster, zodat zij op de hoogte was van eventuele knelpunten of verbeteringen. Proces Het uitvoeren van deze persoonlijke leerdoelen is naar wens verlopen. Wel is de uitvoering iets anders verlopen dan ik aanvankelijk in de planning had staan. Ik was eerst van plan om de intakes en consulten rond dezelfde tijd te leren en uit te voeren. Uiteindelijk bleek in de praktijk dat ik het prettig vond om mij eerst te focussen op het uitvoeren van de intakes. Ik heb eerst dit leerdoel met een goede beoordeling afgerond, en ben daarna begonnen met het zelfstandig uitvoeren van de consulten. Ik vind het prettig dat ik van mijn stagebegeleidster de ruimte kreeg om mijn persoonlijke planning aan te passen. Doordat ik gaandeweg steeds meer kennis vergaarde (bijvoorbeeld over voeding, slapen en huilgedrag) wist ik mijn preventieve adviezen steeds gerichter aan ouders over te brengen. Ook heb ik door het gebruik van Motiverende Gespreksvoering ervoor kunnen zorgen dat ouders mijn adviezen ter harte namen, en hiermee aan de slag gingen. Ik heb geleerd dat de manier waarop adviezen gebracht worden van groot belang zijn voor het effect dat de adviezen op ouders hebben. Resultaat Aan het einde van mijn stage herkende ik de situaties waarin preventie van belang was makkelijker dan in het begin van mijn stage. Het is van belang dat dergelijke situaties snel onderkend worden, zodat hier op ingespeeld kan worden. Het hebben van ervaring en kennis hebben geholpen om te besluiten bij welke gezinnen preventieve adviezen van belang zijn. 3. De HBO verpleegkundige geeft informatie, voorlichting en advies aan individuen en groepen Voornemens Om aan deze competentie te kunnen werken heb ik, net als bij de vorige competentie (het verlenen van preventieve zorg aan individuen en groepen), zelfstandig intakes en consulten uitgevoerd. Juist bij de intakes en consulten geven verpleegkundigen informatie, voorlichting en advies aan ouders. Mijn planning was erop gericht dat ik in week acht van de stage zelfstandig intakes kon doen. Tijdens de intakes hebben ouders doorgaans veel vragen, vooral als het een eerste kindje betreft. Ouders hebben bijvoorbeeld vragen over de voeding, het slapen, huilgedrag, speengebruik, darmkrampjes of het vaccinatieprogramma. Tijdens de intake is de eerste kennismaking met het consultatiebureau, en hebben ouders veel vragen. De intake is hiermee een uitermate geschikt moment om de ouders van informatie en advies te voorzien. Naarmate het kindje ouder wordt, zal het steeds meer ontwikkelen op lichamelijk, geestelijk en motorisch gebied. Deze ontwikkelingen worden gevolgd door de verpleegkundigen op het consultatiebureau. Mijn voornemen was om in week tien te beginnen met het uitvoeren van consulten. Bij iedere leeftijd horen andere ontwikkelingen. De communicatie, het gedrag en het eetpatroon veranderd met de leeftijd van het kind. Tijdens de consulten kan voorlichting en advies worden gegeven aan ouders. Ook bij problemen op het gebied van slapen, huilen of eten kan advies worden gegeven.

4

Proces In het begin van de stage was ik zelf nog onbekend met de adviezen die de verpleegkundigen aan de ouders gaven. Ik heb zelf veel literatuur gelezen, en ben bekend geraakt met de inhoud van verschillende protocollen. Een voorbeeld van een protocol waar ik bekend mee ben is het borstvoedingsprotocol, welke een belangrijke rol inneemt binnen de voorlichting op het consultatiebureau. Toen ik zelf meer kennis had over de verschillende onderwerpen, voelde ik mij zekerder in het geven van voorlichting en advies. Ook heb ik bij het vak COVA geleerd om motiverende gespreksvoering in te zetten om er zo voor te zorgen dat de ouders mijn adviezen zouden opvolgen. Ik heb gemerkt dat het geven van informatie, voorlichting en advies mij steeds makkelijker afging, naarmate ik dit vaker uitgevoerd had. Aan het eind van mijn stage kon ik zelfstandig voorlichting geven aan verschillende groepen mensen. Als ik twijfelde aan mijn advies besprak ik dit van tevoren met een verpleegkundige, zodat ik zeker wist dat ik het juiste advies aan de ouders overbracht. Ik heb gemerkt dat een rustige en open houding kan bijdragen aan het vertrouwen dat ouders in mij als stagiaire hebben. Resultaat Ik heb tijdens het werk als wijkverpleegkundige bij de JGZ geleerd dat de houding die je aanneemt tijdens het geven van informatie, voorlichting of advies van groot belang is. Ouders kunnen het advies aannemen of het naast zich neerleggen, en de houding van de verpleegkundige speelt hierbij vaak een belangrijke rol. Ouders kunnen (ongevraagde) adviezen soms als bemoeizucht ervaren, wat kan leiden tot een minder goede relatie tussen de ouders en de verpleegkundige. 4. De HBO verpleegkundige coördineert zorgverlening Voornemens Voorafgaand aan de stage was ik van plan om de zorgverlening voor bepaalde gezinnen te coördineren. In de praktijk heb ik geleerd dat dit tijdens het werk op het consultatiebureau niet mogelijk is, omdat het coördineren van zorgverlening vaak in handen is van andere organisaties (zoals Bureau Jeugdzorg). Daarbij worden (nieuwe) gezinnen door het bedrijfsbureau toegewezen aan de verpleegkundigen. Ik kon hier als stagiaire dus geen rol in vervullen. Proces Omdat ik de zorgverlening van gezinnen niet kon coördineren, heb ik mij op een andere manier verdiept in het coördineren van zorgverlening. Zo ben ik bij een multidisciplinair overleg aanwezig geweest. Bij dit overleg waren verschillende organisaties betrokken, zoals Bureau Jeugdzorg, MEE, maatschappelijk werk, en de moeder van het gezin. Ik heb na dit overleg een verslag geschreven over wie de coördinatie op zich had genomen en hoe dit in de praktijk verliep. Ook heb ik de coördinatie van activiteiten een aantal dagen op mij genomen toen een collega (voor langere tijd) ziek werd. Naast het coördineren van activiteiten van een collega, heb ik twee dagen lang de nieuwe intakes van het team gecoördineerd. Hierbij heb ik vooral gelet op de werkdruk van de collega’s, en zo nodig zelf intakes uitgevoerd. Resultaat Voordat ik aan mijn stage begon had ik verwacht dat ik de zorgverlening rondom een gezin kon coördineren. In de praktijk bleek al snel dat dit niet haalbaar was. Doordat ik hiermee flexibel ben omgesprongen, heb ik alsnog laten zien dat ik mij heb verdiept in het coördineren van zorgverlening. Ik heb tijdens het coördineren van de activiteiten van een collega gemerkt dat collega’s het prettig vinden als je een dergelijke taak op je neemt. Hiermee heb ik laten 5

zien dat ik ook moeilijke taken kan uitvoeren, en heb ik bewezen dat ik kan delegeren. Ik heb geleerd dat het belangrijk is om op de hoogte te zijn van de agenda’s van collega’s, zodat zeker is dat de werkdruk gelijk verdeeld is over het team. 9. De HBO verpleegkundige geeft (werk)begeleiding aan collega’s en collega’s in opleiding Voornemens Voor het begin van de stage heb ik een gesprek gehad met de praktijkopleider en de twee clustermanagers van de organisatie. Hierbij was tevens een vierdejaars HBO verpleegkunde studente aanwezig, die net als ik twintig weken ging stagelopen bij JGZ Kennemerland. Ik heb na die bijeenkomst aan de stagiaire gevraagd of ik haar mocht begeleiden tijdens de stage. De stagiaire stemde hierin toe. Omdat de stagiaire op een andere locatie werd geplaatst dan ik, was het niet mogelijk haar te begeleiden tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden. Ook kon ik geen bijdrage leveren aan de beoordelingsmomenten, omdat ik de stagiaire niet op de werkvloer zou tegenkomen. Omdat het de derde keer was dat de stagiaire de vierdejaars stage moest doen, heb ik er voor gekozen haar te begeleiden bij het uitvoeren van haar leerdoelen. Proces Het coachen van een vierdejaars HBO verpleegkunde studente was voor mij een nieuwe ervaring. Ik heb tijdens het eerste blok van het vierde studiejaar ook een student gecoacht, maar mijn rol als coach was toen van mindere omvang. Tijdens de afgelopen stage heb ik gemerkt dat de stagiaire moeite had om haar stagewerkplan op HBO niveau te krijgen. Ik heb samen met de stagiaire haar stagewerkplan kritisch doorgenomen. Hierbij heb ik steeds gekeken naar of de doelen en activiteiten specifiek genoeg waren, en of de doelen realistisch waren. De stagiaire was oorspronkelijk niet van Nederlandse afkomst, en dit was terug te zien in het stagewerkplan. Ik heb besloten om samen met de stagiaire het stagewerkplan na te lopen op spel- en stijlfouten. Hierdoor werd het stagewerkplan een stuk beter leesbaar. Tijdens de stage heb ik de stagiaire vaak ontmoet, waarbij de vorderingen in de stage besproken werden. Aan het einde heb ik een evaluatiegesprek gevoerd met de stagiaire. Hierin is besproken welke belemmerende en bevorderende factoren er waren tijdens de stage, de leerdoelen zijn nabesproken, en er zijn drie leerdoelen opgesteld waar de stagiaire aan gaat werken na het behalen van haar getuigschrift. Resultaat Het coachen van een vierdejaars studente heeft mij veel voldoening gegeven. Ik heb van de stagiaire positieve feedback ontvangen over hoe ik mijn rol als coach heb vervuld. Wel gaf zij mij nog een aandachtspunt waar ik in het vervolg nog aan zou kunnen werken. De stagiaire gaf aan dat het verhelderend zou werken als ik in het begin van de stage een gezamenlijke planning zou maken. Hierin zou ik aan kunnen geven wanneer en hoe vaak we zouden gaan afspreken, en wat er dan besproken zou gaan worden. Door een dergelijke planning is het voor beide partijen (coach en stagiaire) duidelijk hoe de afspraken zullen verlopen. Ik vind dit een goede tip van de stagiaire en zal deze meenemen in mijn aandachtspunten voor na het behalen van mijn getuigschrift. Andere competenties Hierboven is de ontwikkeling wat betreft de competenties een, twee, drie, vier en negen beschreven. Ik heb tijdens de stage ook gewerkt aan competentie vijf (het coördineren van preventieprogramma’s en voorlichtingsactiviteiten), doordat ik de intakes van het team gecoördineerd heb. Aan competentie zes (ontwerpen van verpleegkundige modulen van 6

zorgprogramma’s) heb ik niet gewerkt tijdens de afgelopen stage, omdat ik dit eerder al gedaan had tijdens de derdejaars stage en het project in het eerste blok van het vierde jaar. Ook voor competentie zeven (ontwerpen van verpleegbeleid) en competentie tien (adviseren en consulteren aan collega’s binnen en buiten de eigen instelling bij het realiseren van zorgprogramma’s, verpleegbeleid en kwaliteitszorg) geldt dat ik dit al gedaan had tijdens de derdejaars stage. Aan competentie acht (ontwerpen van kwaliteitszorg ten behoeve van de verpleegkundige zorgverlening) en competentie twaalf (bijdragen aan innovatie van het verpleegkundig beroep) ga ik werken tijdens het afstudeerproject. Aan competentie elf (bijdragen aan deskundigheidsbevordering van collega’s) heb ik tijdens de afgelopen stage veel aandacht besteed. Ik heb samen met een andere vierdejaars HBO verpleegkunde stagiaire gewerkt aan de opdracht ‘deskundigheidsbevordering en GVO’. Het onderwerp dat wij hebben onderzocht was ‘roken in bijzijn van kinderen’. Wat wij voornamelijk onderzocht hebben is welke belemmeringen verpleegkundigen ervaren bij het bespreken van dit onderwerp. Het onderzoek hebben we in opdracht van Jan Sutterland (beleidsadviseur van de organisatie) uitgevoerd. De beleidsadviseur heeft onze aanbevelingen overgenomen en hier vervolg aan gegeven. De beleidsadviseur heeft inmiddels contact gehad met een werknemer van antirookorganisatie Stivoro. Naar aanleiding van onze aanbevelingen zal binnenkort een e-learning module worden ontwikkeld voor nieuwe werknemers, en een elearning opfriscursus voor al ingewerkte medewerkers. Voorbeelden leerproces Hieronder volgen vijf voorbeelden die mijn leerproces tijdens de afgelopen stage bij JGZ Kennemerland illustreren: 1. Ik heb tijdens de stage een intakegesprek gevoerd in een moeder-kind-huis. In dit huis werden moeders opgevangen die door bepaalde omstandigheden niet alleen voor hun kind konden zorgen. In dit geval was de moeder verstandelijk beperkt, en was de vader niet bij de opvoeding van het kind betrokken. Tijdens het gesprek riep een begeleidster mij bij zich, omdat zij mij even onder vier ogen wilde spreken. De begeleidster vertelde mij persoonlijke informatie over de moeder. Ik heb op dat moment tegen de begeleidster aangegeven dat ik geen informatie mocht bespreken als de moeder daar niet van op de hoogte was. Ik heb op dat moment de grens getrokken en ik heb het gesprek met de begeleidster gestaakt. Ik heb van dit specifieke moment geleerd dat het belangrijk is dat ik als (leerling)verpleegkundige mijn grens moet trekken op het moment dat de privacy van moeder en kind in het geding is. Het is onnodig en onjuist om informatie over de moeder te delen, terwijl moeder daar zelf niet van op de hoogte is. Juist in dit specifieke geval (moeder was verstandelijk beperkt) moet de privacy van moeder gerespecteerd worden. 2. Tijdens de stage heb ik een intakegesprek gevoerd bij een jong gezin. Voor beide ouders was het hun eerste kindje. De ouders waren nog erg onzeker en moesten nog groeien in hun rol als ouder. Hoewel de ouders erg blij waren met de geboorte van hun eerste kindje, waren er wel een aantal problemen waar zij zich geen raad mee wisten. Vooral het geven van de borstvoeding, en alle aspecten die daarbij kwamen kijken, gaven de ouders behoorlijk wat stress. Het geven van de borstvoeding was erg pijnlijk voor moeder, waardoor het voeden spanning met zich meebracht. Ik heb tijdens de intake informatie, voorlichting en advies gegeven aan de ouders. Ik ben anderhalf uur bij de ouders thuis geweest, en aan het einde van het gesprek lieten de ouders blijken 7

dat zij mijn informatie nuttig en bruikbaar vonden. Zij hadden het gevoel dat ze weldegelijk op de goede weg waren. Na het intakegesprek heb ik de ouders nog drie maal gebeld om te vragen hoe de vorderingen waren. De moeder gaf aan de pijn in de borst verdwenen was, en dat zij meer ontspannen borstvoeding gaf. Ik heb van dit specifieke intakegesprek geleerd dat ik, ook als stagiaire, goede voorlichting en advies kan geven aan ouders. Voorafgaand aan de stage had ik verwacht dat sommige ouders mijn adviezen niet zouden opvolgen, omdat ik zelf geen kinderen heb of omdat ik een stagiaire ben. In de praktijk is gebleken dat ouders mijn adviezen weldegelijk willen opvolgen, zij zijn juist geholpen door mijn adviezen. 3. Tijdens de stage heb ik consulten aan ouders gegeven op het consultatiebureau. Deze consulten zijn vooraf strak ingepland. De verpleegkundigen hebben twintig minuten om een consult te doen. Dit betekend dat in twintig minuten het gesprek moet worden opgestart, het ontwikkelingsonderzoek moet worden gedaan, en bij sommige kinderen moet een vaccinatie worden gegeven of een visustest worden afgenomen. Daarbij is het consult een ideaal moment om voorlichting en advies te geven aan de ouders. Dit zijn veel handelingen die moeten worden gedaan in betrekkelijk weinig tijd. Als het consult langer duurt dan twintig minuten betekend dit automatisch dat andere ouders en kinderen langer moeten wachten. Tijdens een consult zat een moeder die vrij lang van stof was. De moeder ging erg door op bepaalde randzaken, die op dat moment (naar mijn mening) niet van belang waren. Doordat de moeder lang van stof was, duurde het consult langer dan twintig minuten. Ik merkte op dat moment dat ik het moeilijk vond om de moeder duidelijk te maken dat de tijd voorbij was. Ik vond het niet netjes om de moeder plotseling af te kappen, terwijl zij net haar verhaal aan het vertellen was. Ik heb van dit specifieke consult geleerd dat het belangrijk is om de grenzen aan te geven. Vanaf dat moment heb ik bij andere consulten steeds aangegeven dat de duur van het gesprek twintig minuten bedraagt. Door ouders van tevoren op de hoogte te stellen van de duur van het gesprek heb ik verwarring voorkomen, en wisten ouders waar zij aan toe waren. 4. Ik heb tijdens de stage gewerkt aan de opdracht ‘roken in bijzijn van kinderen’. Voor deze opdracht heb ik onderzocht welke belemmeringen verpleegkundigen ervaren om het onderwerp roken met ouders bespreekbaar te maken. Voorafgaand aan het onderzoek had ik al een idee over hoe het eindproduct eruit moest komen te zien. Ik wilde graag een hulpinstrument ontwikkelen wat de verpleegkundigen konden gebruiken om het onderwerp makkelijker bespreekbaar te maken. Tijdens het onderzoek bleek dat er voldoende materialen en hulpmiddelen waren voor verpleegkundigen, maar dat zij deze niet gebruikten. Uit het onderzoek bleek dat de implementatie van de hulpmiddelen niet effectief was verlopen, en dat verpleegkundigen daardoor niet op de hoogte waren van het bestaan van de hulpmiddelen. Ik heb van deze situatie geleerd, dat het bij het uitvoeren van een onderzoek belangrijk is om niet van tevoren een oordeel te hebben over het eindproduct. Het is belangrijk om eerst het onderzoek uit te voeren, en dan te bekijken of er een hulpmiddel ontwikkeld moet worden. Als van tevoren al een beeld is gevormd over het eindproduct, bestaat de kans dat er een tunnelvisie optreedt. Om dit te voorkomen moet het eindproduct (voor zover dat mogelijk is) nog open staan. 5. Ik heb tijdens de afgelopen stage een vierdejaars HBO verpleegkundige student gecoacht. Dit coachen ging mij goed af. Ik ben van mening dat ik op een rustige en betrokken manier mijn rol als coach heb vervuld. Aan het einde van de stage heeft de 8

student een feedbackformulier ingevuld over hoe zij vond dat ik mijn rol als coach had volbracht. De student was positief, maar had wel een advies wat voor mij zeer bruikbaar was. De student gaf aan dat het prettig zou zijn als de coach aan het begin van de stage een soort planning had gemaakt. In deze planning kan staan wanneer er gesprekken plaats zullen vinden en wat er dan besproken zal worden. Dit geeft duidelijkheid voor de student, maar ook voor mijzelf als coach. Ik vond deze feedback erg bruikbaar, omdat ik hier zelf nog niet aan gedacht had. Als ik in de toekomst een stagiaire ga coachen, zal ik aan het begin een planning maken. Het was voor mij de eerste keer dat ik een student voor langere tijd heb gecoacht. Ik vond deze ervaring bijzonder leerzaam, en zal de feedback van de student inzetten als ik in de toekomst wederom de rol van coach ga vervullen. Analyse en conclusie met betrekking tot geplande activiteiten In mijn stagewerkplan staan zeven leerdoelen met daarbij behorende activiteiten beschreven. Tijdens de stage heb ik mij ingezet om deze leerdoelen met een goed resultaat af te sluiten. Hieronder staat beschreven welke activiteiten succesvol zijn geweest voor het behalen van het leerdoel, en welk niet of in mindere mate. Analyse Het eerste leerdoel (ik ben in staat om mij te houden aan mijn persoonlijke planning) heb ik behaald. Een activiteit die succesvol is geweest voor het behalen van dit leerdoel is dat ik aan het begin van iedere week een weekplanning heb gemaakt. Deze mailde ik op maandagochtend naar mijn stagebegeleidster, zodat zij op de hoogte was van welke activiteiten ik die week ging uitvoeren en aan welke leerdoelen ik wilde werken. Voor mij hielp de weekplanning als leidraad, zodat ik op overzichtelijke wijze kon werken aan het behalen van een positief resultaat. Een andere activiteit die ik wilde uitvoeren was dat ik mijzelf wilde motiveren door tijdens de dagevaluaties te benoemen welk moment ik als positief had ervaren. Deze activiteit bleek tijdens de stage niet goed van toepassing. Ten eerste kwam dit doordat ik geen extra motivatie nodig had. Door de goede sfeer en het leuke werk werd ik al voldoende gemotiveerd om mijn leerdoelen te behalen. Daarnaast werden er bij het consultatiebureau van Beverwijk niet aan het einde van de dag geëvalueerd. Wel wordt er geëvalueerd na bijzondere gebeurtenissen of bijeenkomsten. Deze activiteit heb ik dus niet uitgevoerd, maar was ook niet nodig om mijn doel te behalen. Ten aanzien van het tweede leerdoel (ik ben in staat om mij flexibel op te stellen en te anticiperen op gebeurtenissen) zijn alle activiteiten naar voldoening uitgevoerd. Daarbij heb ik gedurende de gehele stage laten zien dat ik flexibel ben, en heb ik voldaan aan de criteria die staan beschreven in het stagewerkplan. Op het moment dat mijn stagebegeleidster ziek werd heb ik laten zien dat ik flexibel ben door activiteiten van haar over te nemen. Het derde leerdoel (ik ben in staat om zelfstandig een intake te doen bij een gezin met een pasgeboren zuigeling of peuter) heb ik behaald. Een activiteit die in de praktijk niet haalbaar bleek te zijn was het direct terugkoppelen van de intake met een verpleegkundige. Vaak bleek dat ik de intake had afgenomen, en dat het terugkoppelen met een begeleidster aan het eind van de middag of de volgende dag gedaan werd. Ik heb dit niet als onprettig ervaren, omdat er bij het terugkoppelen van de intake geen haast geboden is. Voordat ik de intakes ging afnemen heb ik alle protocollen goed bestudeerd en deze doorgenomen met collega’s. Hierdoor was ik voorafgaande aan de intakes goed op de hoogte van bepaalde aspecten van zorg. Dit heeft mij geholpen om ouders op overtuigende wijze advies en voorlichting te kunnen geven. Het behalen van leerdoel vier (ik ben in staat om zelfstandig consulten te geven aan ouders van pasgeboren zuigelingen of peuters) is op de correcte manier uitgevoerd. Een positief 9

aspect van de activiteiten van dit leerdoel is dat ik een training heb gehad van een Van Wiechen instructeur. Deze instructeur heeft mij wegwijs gemaakt in hoe een ontwikkelingsonderzoek uitgevoerd dient te worden. De training heeft mij geholpen om het verloop van de consulten te structureren. De enige activiteit die ik niet heb uitgevoerd zoals staat beschreven in het stagewerkplan is het behalen van een visusverklaring. Door omstandigheden (ziek) heb ik de visusbepaling niet bij de arts kunnen uitvoeren. Wel heeft een verpleegkundige mijn kennis over de inhoud van het protocol Visusbepaling getest en met een voldoende beoordeeld. Voor leerdoel vijf (ik ben in staat om risicogroepen en risicosituaties op te sporen) had ik een aantal activiteiten opgesteld om uiteindelijk een goed resultaat te behalen. Het uitkiezen van een geschikte doelgroep voor deze opdracht bleek in de praktijk soms lastig te zijn. Dit kwam bijvoorbeeld doordat ik niet mocht werken met bepaalde doelgroepen, zoals gezinnen waarin huiselijk geweld voorkwam. Uiteindelijk heb ik in overleg met mijn stagebegeleidster een goede wending kunnen geven aan deze opdracht, door het onderwerp ‘problemen bij borstvoeding’ verder uit te werken. Het plannen en uitvoeren van de interventies voor deze opdracht waren succesvol. De ouders waren tevreden over mijn voorlichting en advies, en de verpleegkundigen hebben mijn uitvoering van de interventie met een voldoende beoordeeld. Het uitvoeren van de activiteiten van leerdoel zes (ik ben in staat om een plan voor deskundigheidsbevordering te maken) is zeer succesvol verlopen. Ik heb de activiteiten uitgevoerd zoals ze staan beschreven in het plan van aanpak. Dit heeft geresulteerd in een goed resultaat. De aanbevelingen die ik heb gedaan zijn door de beleidsadviseur overgenomen en naar aanleiding van de uitkomst van het onderzoek wordt er een e-learning module ontwikkeld over het bespreekbaar maken van ‘roken in bijzijn van kinderen’. Ook de activiteiten van leerdoel zeven (ik ben in staat om werkbegeleiding te geven aan den verpleegkundige in opleiding) is succesvol verlopen. Ik ben een open houding gehad, en ben betrokken geweest bij het leerproces van de student. Wel kreeg ik feedback van de student dat het prettig zou zijn om in het begin van de stage in een gesprek vast te stellen wanneer er gesprekken plaats zouden vinden, en wat er in die gesprekken besproken zou worden. Conclusie Uit bovenstaande analyse kan ik concluderen dat het uitvoeren van de activiteiten uit het stagewerkplan eraan heeft bijgedragen dat ik een positief oordeel heb ontvangen over het behalen van de leerdoelen. Het (werken met het) stagewerkplan heeft mij geholpen om het overzicht te houden over de activiteiten. Sommige activiteiten bleken in de praktijk moeilijk uitvoerbaar te zijn, waardoor ik een andere draai moest geven aan de uitvoering hiervan. Dit is in alle gevallen op een correcte wijze en in overleg met de stagebegeleidster gedaan. Analyse en conclusie met betrekking tot de positieve en negatieve factoren Er zijn verschillende factoren van invloed geweest op het behalen van de leerdoelen en het uitvoeren van de activiteiten. Hieronder staat beschreven welke factoren van positieve invloed waren, en welke van negatieve invloed. Analyse Een factor die ik als positief heb ervaren voor het behalen van mijn leerdoelen was het inwerkprogramma waaraan ik heb deelgenomen in de eerste tien weken van de stage. Dit inwerkprogramma is ontwikkeld voor alle nieuwe medewerkers en stagiaires, en kan worden gebruikt als leidraad tijdens het begin van de stage. In dit inwerkprogramma stonden activiteiten beschreven die uitgevoerd dienden te worden. Zo stonden hierin bijvoorbeeld belangrijke protocollen en literatuur benoemd, en ook een planning voor wanneer bepaalde 10

activiteiten uitgevoerd moesten worden. Ik heb dit inwerkprogramma opgenomen in mijn stagewerkplan. In het inwerkprogramma stond tevens vermeld wanneer er een afspraak was met de praktijkopleider, en wat de inhoud van de gesprekken zou zijn. Hierdoor kon ik mij goed voorbereiden op de bijeenkomsten. De gesprekken met de praktijkopleider heb ik prettig ervaren. In totaal heb ik vijf keer een bijeenkomst (van ongeveer twee uur) gehad met de praktijkopleider. Tijdens de bijeenkomsten werden protocollen besproken of kreeg ik een bijscholing over bepaalde onderwerpen. Ook heb ik bij de praktijkopleider een vaccinatietoets gedaan, welke ik behaald heb. Door het inwerkprogramma en de bijeenkomsten met de praktijkopleider heb ik in betrekkelijk korte tijd veel informatie tot mij kunnen nemen en ben ik sneller gewend geraakt in de JGZ. Ook vond ik het team van het consultatiebureau in Beverwijk oprecht en betrokken bij mijn leerproces. Zij hebben mij op alle mogelijke gebieden ondersteund, en hebben mij de tijd en ruimte gegeven om te leren. Daarbij hebben zij mij altijd zelfstandig laten werken, wat ik erg prettig vind. Ik heb mij thuis gevoeld binnen het team, en dat beschouw ik als een positieve factor voor het behalen van mijn leerdoelen. Een andere positieve factor is enthousiast ben over het werken met kinderen. Dit had ik bij mijn vorige stage (kinderafdeling, Westfries Gasthuis te Hoorn) ook geconstateerd, maar deze stage heeft mij in die opvatting gesterkt. Naast positieve aspecten is er ook een negatief aspect te melden. Zo heb ik de samenwerking tijdens het werken aan een opdracht over ‘roken in bijzijn van kinderen’ met de andere vierdejaars HBO verpleegkunde student soms als lastig ervaren. De andere student was oorspronkelijk niet afkomstig uit Nederland, en had daardoor moeite met de Nederlandse woordkeuze en zinsopbouw. Als gevolg hiervan heb ik veel extra tijd moeten investeren in het maken van het eindproduct. Tegelijkertijd heeft juist hierdoor de positieve feedback op het eindproduct mij wel (extra) voldoening gegeven. Conclusie Uit de bovenstaande analyse van de positieve en negatieve invloeden op het behalen van een goed eindresultaat, kan ik concluderen dat er veel positieve invloeden waren. De positieve factoren hebben bijgedragen aan het behalen van een goed resultaat. Het negatieve aspect heeft ervoor gezorgd dat ik meer tijd moest investeren in een opdracht, maar uiteindelijk heb ik er voor kunnen zorgen dat er een goed eindresultaat behaald werd. Onvoldoende ontwikkelde onderdelen van beroepscompetenties Als wordt gekeken naar de competentieontwikkeling in de afgelopen studiejaren, kan worden geconcludeerd dat er aan twee competenties nog moeten worden gewerkt tijdens de afstudeeropdracht. Het gaat hierbij om de volgende twee competenties:  De HBO verpleegkundige ontwerpt kwaliteitszorg ten behoeve van de verpleegkundige zorgverlening  De HBO verpleegkundige draagt bij aan innovatie van het verpleegkundig beroep Het afstudeerproject zal van voldoende omvang zijn om op een correcte wijze aan deze competenties te werken. Het onderwerp waarnaar ik onderzoek ga doen voor het afstudeerproject sluit goed aan op deze competenties. Tijdens het afstudeerproject ga ik beoordelingsformulieren laten ondertekenen (door medestudenten, de projectbegeleider en een seniorverpleegkundige), zodat ik aan het einde van het vierde studiejaar heb bewezen dat ik mij op alle competenties heb ontwikkeld tot beginnend beroepsbeoefenaar.

11

Aandachtspunten Aan de hand van de eerder benoemde conclusie met betrekking tot mijn leerproces zijn er een aantal aandachtspunten waaraan ik moet blijven werken na het behalen van mijn getuigschrift. Een van die aandachtspunten is dat ik goed mijn grenzen moet blijven aangeven. Op sommige momenten en in sommige situaties doe ik dat wel, maar in sommige gevallen geef ik mijn grens te laat aan. Ik heb tijdens de stage samen met een vierdejaars HBO verpleegkunde studente aan een opdracht gewerkt. Doordat zij de Nederlandse taal niet goed machtig was, heb ik veel tijd moeten besteden aan het eindproduct. Zo heb ik bijvoorbeeld zelf de resultaten van het literatuur- en praktijkonderzoek, de conclusie en de aanbevelingen beschreven. Dit heeft mij veel tijd gekost. Een dergelijk probleem zou straks, na het behalen van mijn getuigschrift, ook kunnen voor komen. In het vervolg zou ik eerder met de andere stagiaire en de opdrachtgever op zoek gaan naar een oplossing voor dit probleem, zodat de werkdruk eerlijker verdeeld zou zijn. Een ander aandachtspunt is dat ik als ik de rol van coach op mij neem, van tevoren een goede planning moet maken in overleg met de student. Hierdoor is het voor de student duidelijk wat zij kan verwachten. Ook zorgt een duidelijke planning ervoor dat het overzichtelijk is wanneer er bijeenkomsten worden gepland, en wat er dan besproken zal gaan worden. Ik had tijdens deze stage wel een planning gemaakt, maar deze niet gedeeld met de student. Het was voor haar dus niet altijd duidelijk hoe vaak ik wilde afspreken en wat er besproken zou worden. In het vervolg, als ik mijn getuigschrift heb behaald en werkzaam ben in de gezondheidszorg, zal ik samen met een stagiaire een planning maken.

12