RIS111234a_24-FEB-2004 Overzicht van producten/prestaties op het beleidsterrein Duurzaamheid. Looptijd project Nog onzeker of project draait niet/niet meer/staat stil
Project loopt nog
Klimaatbeleid De centrale ambitie achter het speerpunt energie- en klimaatbeleid in ons milieubeleidsplan is het op lange termijn bereiken van "Den Haag, CO2-neutrale stad". Binnen de planperiode dient een CO2-neutrale gemeentelijke organisatie te zijn bereikt. In het programmaplan is dit uitgewerkt in een aantal projecten, waarvan de stand van zaken hierna wordt weergegeven. Mogelijk kunnen door de ommekeer in het rijkssubsidiebeleid (geen energiepremies meer) sommige projecten niet doorgaan. 2003 Klimaatbeleid : CO2 neutrale gemeentelijke organisatie
2004
2005
Gezamenlijke inkoop groene electriciteit Inventarisati Tender gezamenlijk en duurzaam e t.b.v. inkopen electriciteit. (100% tender. groene stroom is 60% minder gemeentelijke CO2-uitstoot!). Cool driving Opschalen naar Milieuvriendelijk autorijden andere diensten. door chauffeurs DSB. Potentieel 5% brandstofbesparing. Pilot Turby Gebouwgebonden windturbine (Turby) op het stadhuis, eind 2003 (ook Siemens, HTM en prov. Z-H. plaatsen er één).
1
2006
2007 en later
Vervolg Turby Bij gebleken geschiktheid bredere toepassing stimuleren . Stadsturbines voorzien in de
2003
2004
2005
2006
2007 en later electriciteits-behoefte van 1 tot enkele huishoudens. 2006-2010
Zonnepanelen op scholen, met energiespiegel Plan en Uitvoering bij: eerste Eerst: alle openbare basisscholen (58 gebouwen). afspraken Daarna: alle bijzonder onderwijs bassischolen. zijn gereed. Tenslotte: voortgezet onderwijs. (vervolg CO2 neutrale gemeentelijke organisatie)
Klimaatbeleid
Energiescans accommodaties andere gemeentelijke diensten Uitvoering Met name OCW, Energiebesparing energiebesparingsplan. FAD en SZW. splan voor deze accomodaties. Energiescans accomodaties DSB Energiescans Energiebesparin Uitvoering stadsboerderi gsplan voor energiebesparing jen en Milieu deze splan. Service accomodaties. Punten, accommodaties Vegen, Straten en Groenbedrijf. Resultaten najaar 2003. Stadsboerderij Wateringse Veld energie-neutraal Ontwerp is gereed. Er is een tekort op duurzame investering. Subsidiëring wordt gezocht. Energiebesparing kleine particuliere sportaccommodaties
2
2003 CO2 neutrale stad
(Vervolg Klimaatbeleid CO2 neutrale stad)
2004
2005
2006
Plan van aanpak Energiebesparing. Uitvoering. In potentie is 15% besparing haalbaar. Windturbines Ypenburg Realisering als provincie 1 of 2 bij bedrijventerrein, instemt met mogelijk meer in snelweg-zone gefaseerde A4. Jaaropbrengst per turbine aanpak. 3,5 mln kwu groene elektriciteit (ca. 2 kton vermeden CO2). Studie heeft haalbaarheid aangetoond. Er is draagvlak bij de grondeigenaar Wereldhave en Eneco. Windturbines Forepark Locatie is gunstig. Wordt uitgewerkt in aansluiting op duurzaamheid stadion. Energiepremie propageren Voortzetting rijksregeling na 1/11/03 is onzeker geworden. Projecten klimaatbeleid volgens landelijk BANS-akkoord Energiescans
3
2007 en later
2003
(Vervolg Klimaatbeleid CO2 neutrale stad)
2004
2005
2006
Opstarten Bij gebleken Uitvoering BANS-projecten inventarisati haalbaarheid klimaatbeleid. e ondertekening subsidieBANS-akkoord mogelijkheden t.b.v. . subsidieUitvoering toekenning. gemeentelijk Uitvoering klimaatbeleid projecten via klimaatbeleid. BANS-akkoord. Groene Energie Trein Voorlichting over Energiebespar ing aan burgers. Resultaat: besparing 515%. Spaar man! Nauw verwant aan de Groene Energietrein; recent van start gegaan; richt zich vooral op burgers met een lager inkomen en allochtonen. Hink-Stap-Zon Combinatieproject van zonneboiler en pv-panelen van Staedion (n.a.v. pilot in Mariahoeve). Energiebesparing van 15% is mogelijk. Actie Zonnestroom Subsidie van gemeente en van Eneco om 1000 m2 zonnepanelen per jaar te realiseren.
4
2007 en later
2003
2004
2005
2006
Project bestaat al enkele jaren, bijna 1000 burgers hebben al pvzonnepanelen aangeschaft. CO2 foto van de stad Bepaling van de uitstoot door woningen, bedrijven, verkeer etc. Afgerond. EPA. Energie Prestatie Advies Burgers krijgen op verzoek een advies over besparingsmogelijkheden aan hun woning. Gemeente en Eneco faciliteren dit proces. EPA is in de Bomen- en Vruchtenbuurt op grote schaal gestart. Zonnepanelen op Woontoren Vestia aan het Rijswijkseplein Ca. 900 m2 pv-zonnepanelen aan de gevel van de woontoren. Ontwerp is gereed. Energiebesparing 40%. Er is een tekort op de investering. Subsidiëring wordt onderzocht. Mate van realisering is afhankelijk van financiële dekking en bouwtechnische aspecten. Natuurlijk Energie Een eerste lespakket over energie en klimaat voor het basisonderwijs. Is onderdeel van jaar-programma NME.
(Vervolg Klimaatbeleid CO2 neutrale stad)
The Bet Weddenschap tussen wethouder NGD en middelbare scholieren over energiebesparing.
5
2007 en later
2003
2004
2005
Uitslag 2003: de leerlingen hebben 9% bespaard en hebben dus gewonnen.
Herhaling op grotere schaal
2006
2007 en later
Duurzaam bouwen afspraken Tussen de gemeente en de woningcorporaties over duurzaam bouwen.
Duurzaam ondernemen Het ministerie van Economische Zaken draagt uit dat ondernemers zich meer op kwaliteit moeten gaan onderscheiden. Ook stelt het geld beschikbaar (DECOR) voor het herstructureren van oude bedrijventerreinen. De gemeene was zelf al begonnen met enerzijds het herstructureren van oude bedrijventerreinen en anderzijds - met het Haagse Horecavignet – het stimuleren van een duurzame horeca-bedrijfsvoering. In aansluiting hierop speelt de gemeente nu in op genoemde landelijke impulsen met het bevorderen van duurzaam ondernemen op bedrijventerreinen en in de Haagse Horeca. 2003 Duurzaam ondernemen
2004
2005
Duurzaam ondernemen Haagse Horeca Uitwerken Invoeren standaard. standaard. Duurzaam ondernemen op bedrijventerreinen
6
2006
2007 en later
2003
2004
Pilot project Uitenhagestra at.
Toepassen op andere bedrijventerrei nen
2005
2006
2007 en later
Duurzaam waterbeheer De afgelopen jaren is steeds duidelijker geworden dat water vraagt om een nieuw 'waterbewustzijn'. Het huidige Waterplan richt zich op ontwikkeling en behoud van een gezond stedelijk watersysteem. Een tweede Uitvoeringsplan is in de maak, aangevuld met een nieuw Gemeentelijk Riolerings Plan. Bovendien kondigde het Milieubeleidsplan een watercampagne aan ter vergroting van de bewustwording van bedrijven en bewoners van de waarde van drink-, grond- en oppervlaktewater in de stad. 2003 Duurzaam waterbeheer
2004
2005
Verbetering kwaliteit oppervlaktewater Hoeveelheid ‘slechte’ watergangen van 10% terug naar 7,5%, hoeveelheid ‘goede’watergangen van 74% naar 81%, door met name terugdringen van overstorten: · maximaal afkoppelen hemelwaterafvoer in alle te herstructureren gebieden (bijvoorbeeld Spoorwijk) · maatregelen aan rioolgemalen door Delfland · maatregelen aan oppervlaktewaterbeheer door Delfland · rioolmaatregelen (bijvoorbeeld bergbezinkbassin). Gemeentelijk Rioleringspla n (GRP) Uitvoeringsplan Waterplan 2e fase
7
2006
2007 en later
2003
2004
2005
2006
2007 en later
Watervisie, Watertoets Ontwikkelen en toepassen. Watercampagne Bij bedrijven, bewoners en scholieren (onder andere Aquamarijn en Karavaan). Kustbeschermi ng / boulevard Scheveningen
Bodembeheer Het derde Nationaal Milieubeleidsplan (NMP3) stelt als doel om 'alle ernstige gevallen van bodemverontreiniging gesaneerd dan wel beheerst te hebben ultimo 2022'. De bodem moet voor 2023 geschikt worden gemaakt voor het gebruik dat maatschappelijk wordt gewenst. Urgent te saneren, ernstig verontreinigde bodems moeten zijn gesaneerd of in bepaalde gevallen blijvend beheerd. Daarnaast moet verspreiding bij bestaande verontreinigingen worden voorkomen. Hiertoe moet alle bodemverontreiniging in 2005 in kaart zijn gebracht. Dit wordt wel het landsdekkend beeld bodemverontreiniging genoemd. In dit kader brengt ook Den Haag momenteel alle bekende en vermoede bodemverontreiniging van haar grondgebied in kaart. 2003 Bodembeheer
2004
2005
Gemeentebrede bodemsanering Ihkv operatie Landsdekkend beeld Opstellen Inventarisere bodemn alle saneringsprogra verontreinigd mma; bepalen e en prioriteiten en verdachte initiatiefnemer lokaties in s. heel Den Haag
2006
2007 en later
Uitvoeren en monitoren. Derden stimuleren. Jaarlijkse bijstelling en rapportage aan bestuur en VROM. Eens in de 5 jaar basis voor budgettoekenning via ISV.
8
Bestrijding vervuiling Openbare Ruimte Vervuiling van de openbare ruimte is veel burgers een doorn in het oog. We willen een schone stad. Het collegeprogramma wijst nadrukkelijk op enerzijds aanpakken van de symptomen maar anderzijds op de eigen verantwoordelijkheid van de bewoners en bedrijven. Het Milieubeleidsplan zet voor dit speerpunt in op drie sporen: schoonhouden en onderhouden, handhaving en vrijwillige gedragsverandering. Het voert te ver om hier alle acties te beschrijven die op alle niveaus van gemeente tot straat worden gevoerd. 2003 Bestrijding vervuiling Openbare Ruimte
2004
2005
2006
2007 en later
Regie · Verkrijgen overzicht lopende projecten. · Versterking coördinatie. · Opzetten strategie bestrijding vervuiling openbare ruimte.
Binnen-milieu Naast alle aandacht voor het milieu buiten is de milieukwaliteit in gebouwen en met name in woningen in de gemeente de laatste jaren onderbelicht gebleven. En dat terwijl bijvoorbeeld de luchtverontreiniging binnenshuis beduidend hoger is dan buiten en we 90% van de tijd binnen doorbrengen. Een relatie met gezondheid en welbevinden ligt dus voor de hand. Reden om binnenmilieu in het Milieubeleidsplan tot speerpunt te verheffen. Het programmaplan spitste dit reeds toe op emissies binnenshuis, tocht en ventilatie. Het onderwerp wordt momenteel nader verkend en na een expertmeeting worden de kansrijke aangrijpingspunten bepaald.
Binnen-milieu
2003
2004
2005
2006
Plan van aanpak Probleemdefin
Start pilotprojecten Partners
Pilotprojecten uitvoeren
Standaardaanp ak bepalen op basis van
9
2007 en later staand beleid
2003
2004
itie. Expertmeeting (juni). Aangrijpingsp unten
gericht benaderen, samen projecten formuleren en starten.
2005
2006
2007 en later
pilotprojecte n
Bestrijding geluidhinder In een grote stad als Den Haag is geluidhinder een aanzienlijk probleem. Het gaat daarbij om continue geluidsoverlast van tram-, spoor- en wegverkeerslawaai en incidentele geluidsoverlast van bedrijven, evenementen en vliegtuigen. Het Milieubeleidsplan geeft de aanpak in grote lijnen aan. Vooruitlopend op de Europese richtlijn omgevingslawaai werkt de gemeente aan het met rekenmodellen in kaart brengen van de continue geluidsoverlast om met een integrale aanpak het aantal ernstig geluidgehinderden (bijna 1 op de 5 woningen) op lange termijn tot nul terug te brengen. De incidentele geluidsoverlast van vooral de grootste overlastgevers in de horeca wordt meer preventief aangepakt en geregeld.
Geluid
Projecten geluid · Preventief toezicht en handhaving horeca, met nadruk op de toptien overlastgevers.
10
Projecten geluid · Rapportage
· Hoogwaardige geluidsbelas ting- kaart wegverkeer. · Hoogwaardige geluidsbelas ting-kaart railverkeer. · Proef nieuw soort zeer stil asfalt Hengelolaan. · Oplossing overschrijdi ng hogere waarde Van Alkemadelaan door bijv. geluidarme klinkers op Pompstations weg.
Geluidsbelastin gkaar-ten via internet breed beschikbaar maken.
Integrale geluidskaart voorbereiden.
11
omgevingsla waai (2007). · Regionaal plan van aanpak geluidhinde r (uiterlijk 2008). · Plan van aanpak in het kader van de richtlijn omgevingsla waai (2008). · Integrale geluidsbelastingka art (uiterlijk 2007).
Luchtkwaliteit Het Besluit luchtkwaliteit, de landelijke implementatie van de Europese regelgeving inzake luchtverontreiniging, vraagt een structurele gemeentelijke aanpak in een driejaarlijkse cyclus van monitoring, planning van maatregelen en uitvoering. In Den Haag zijn de uitlaatgassen de bepalende bron voor de luchtverontreiniging. De gemeente heeft de knelpunten berekend en in Haaglanden-verband gerapporteerd. Signalen van bewoners wijzen erop dat de berekeningen niet overal een voldoende juist beeld geven. Daarom vult de gemeente die aan met metingen, met hulp van provincie en RIVM. De eerste resultaten ondersteunen de noodzaak van deze tweeledige monitoring.
2003 Luchtkwalitei t
Projecten lucht · RIVM meetstation A’damse Veerkade online (augustus 2003). · Lokatie, bouwaanvraag , bouw, start RIVM meetstation in Ypenburg . · Mobiel meetpunt (provincie
2004
2005
2006
Rapportage knelpunten over 2003.
Rapportage knelpunten over 2004.
Uitvoering plan van aanpak. Plan van aanpak stedelijke luchtkwaliteit.
Afronding mobiel meten Ypenburg. Afronding meten langs hoofdwegennet.
12
2007 en later Regionaal plan van aanpak luchtkwalite it.
2003
2004
2005
met gemeente). · Meetprogramm a Hoofdwegenne t. · Verkeersmili euKaart.
13
2006
2007 en later
Internationaal milieu De invloed van de Europese Unie (EU) op de dagelijkse gang van zaken in de gemeente is groot en zal zich naar verwachting uitbreiden. Nu al vindt zo’n 40% van de Nederlandse wet- en regelgeving zijn oorsprong in de EU. Voor milieuwet- en regelgeving is dat zelfs rond de 80% . De Dienst Stadsbeheer richt de inzet op integratie van Europees beleid in het gemeentelijke beleid, het beïnvloeden van het beleid van de Europese instellingen, het uitwisselen van kennis en het trachten te benutten van Europese subsidies ter uitvoering van het Haagse beleid. Gelet op de toetreding van 10 nieuwe landen tot de EG in 2004 is de kans om substantiële bedragen aan Europese milieusubsidies binnen te halen minimaal. Internationaal werkt Den Haag nauw samen met Utrecht, Rotterdam en Amsterdam en met Eurocities. Een nauwere samenwerking in VNG-verband en met het ministerie van VROM is in voorbereiding. 2003 Internationaa l milieubeleid
2004
2005
2006
Projecten Milieu Internationaal Aanhalen Invulling contacten stedenbanden. contacten Stedenbanden. Actief deelnemen aan ontwikkeling van internationale milieu monitoring. Smart Re-review Peer Uitdragen Peer Review (methode en resultaten). actionplan Review. Peer Review. Internationale profilering gemeente Den Haag. Internationale kennisuitwisseling. Volgen en beïnvloeden EU- beleidsvorming en -wetgeving. Actief deelnemen aan milieucommissie Eurocities
14
2007 en later
Gebiedsgericht milieubeleid Algemeen is voor thema's als geluid en bodem de behoefte gegroeid om meer decentraal maatwerk door gemeenten mogelijk te maken, om zo de milieukwaliteit optimaal te kunnen afstemmen op de aard en de ruimtelijke dynamiek van het gebied. Het milieubeleidsplan onderscheidt in Den Haag zes gebiedstypen waarvoor per thema op drie ambitieniveaus na te streven milieukwaliteiten worden geformuleerd. In het milieukaartenboek wordt de huidige kwaliteit aangegeven. Tenslotte wordt per concreet gebied in de stad aangegeven welke van de drie bij het gebiedstype horende ambitieniveaus hier haalbaar en wenselijk zijn: de milieuambitie voor dit gebied. Alle relevante planvorming voor dit gebied houdt voortaan rekening met de vastgestelde milieuambitie.
Gebiedsgerich t milieubeleid
2003
2004
Ambitieniveau s formuleren: Streefwaarden plus maatregelen op drie niveaus, voor elk van de milieuthema’s energie, geluid, lucht, water, bodem, binnenmilieu, afval, groen en ecologie, mobiliteit, en externe veiligheid.
Ambitieniveaus bestuurlijk vaststellen
2005
2006
2007 en later
Evaluatie
15
2003
2004
2005
Milieuambities toekennen Voor elk van de zes in het Milieubeleidspl an onderscheiden gebiedstypen, per milieuthema. Milieukaartenboek Ontwikkeling. Afronding eerste editie. Referentie bij het bepalen van de milieuambities.
2006
2007 en later
Milieuambities toepassen Bij alle relevante plannen.
Referentie bij het toepassen van de milieuambities. Onderhouden en zonodig aanpassen met nieuwe gegevens.
16
Evaluatie
