Staarbode. Koninklijke Zangvereniging Mastreechter Staar. Jaargang 69 Nr 1 Februari Beschermvrouwe HKH Prinses Beatrix

Staarbode Koninklijke Zangvereniging Mastreechter Staar

Beschermvrouwe HKH Prinses Beatrix

Jaargang 69 | Nr 1 | Februari 2016

Frederik Verhooghe dirigent (Directeur) uit tientallen – Caeciliafeest Vlinder begeleidt concert – Mijdrecht – Staar zingt sterren van de hemel Steerkes – Dankbaar Kerstconcert 2015 in vol Theater aan het vrijthof

Inhoudsopgave 02

Voorwoord

02

Installatie Ben van Bree

03

Frederik Verhooghe dirigent (Directeur) uit tientallen

12

Dankbaar Kerstconcert 2015 in vol Theater aan het vrijthof

14

Zandvoort voelt als thuiskomen

14

Staar zingt sterren van de hemel

15

Dodenherdenking 2015 met een schaduwkant

16

Een (kerst) feest zonder passante in Veghel

05

Zaterdag 16 januari 2016 Theater Agnietenhof in Tiel

06

Steerkes 17

Caeciliafeest

09

Met passie in zijn ogen spreekt nieuwe Staar dirigent zijn doel uit: "Vernieuwen"

19

Mijdrecht

10

Vlinder begeleidt concert

20

Nieuwegein

11

Liefde maakt dankbaar

21

Leon Melchior Rust in vrede na een krijgshaftig verleden

11

Evaluatie 23

Zangbundel

Voorwoord Tekst

Huub Kersemaekers

Er is veel, héél veel gebeurd, in de afgelopen vier maanden. Dachten we in november nog, dat deze Staarbode in april-mei 2016 zou uitkomen, dan zijn we daar al ras op teruggekomen. In overleg met het bestuur werd besloten om februari 2016 te kiezen. Juist omdat er zoveel op ons af zou komen. Het zou dus niet verstandig zijn om later in het jaar te verschijnen. Het zou dan mosterd na de maaltijd zijn. Natuurlijk is het aanstellen en installeren van een nieuwe dirigent (directeur) onder de naam Frederik Verhooghe uit het Belgische Bilzen het grote nieuws en u leest er hier alles over. Het concert in Enter en de drukke kerstperiode met concerten in Mijdrecht, Veghel, Zandvoort, Nieuwegein en Maastricht. Het laatste kerstconcert in Maastricht was tevens het laatste concert van Paul Voncken die na ruim 12 jaren het stokje doorgeeft aan de volgende dirigent. Op 15 april a.s. zet de Staar, als dank, middels een concert, Paul in het zonnetje. Ook belichten wij in dit nummer de uitvaart van Leon Melchior, het succesvolle optreden van Steerkes, het Ceciliafeest en nog een aantal bijdragen die u van ons gewend bent.

De volgende Staarbode zal in november 2016 verschijnen. Ook nu weer wensen wij u veel leesgenot toe. Namens redactie “De Staarbode”

In memoriam Pie Lahaye

2

Staarbode 01

"Het gaat volgens Frederik wellicht meer om aanpassingen en correcties dan om een totaal nieuwe koers."

Frederik Verhooghe dirigent (Directeur) uit tientallen Tekst

Martijn Dingemans en Huub Kersemaekers Vincent van den Bergh

Fotografie

Ga er maar aan staan: een traditie van meer dan 125 jaar, een repertoire van meer dan 200 stukken, 135 mannen van gemiddeld 65 jaar, en naam en faam in de wijde omgeving. Dat is de uitdaging voor Frederik Verhooghe, de nieuwe dirigent van de Staar en musicus in hart en nieren. Met zijn 32 jaar is hij bijna de jongste participant in het Staar circus maar ook wellicht de meest gedrevene. Hij barst van energie om te beginnen en om van de uitdaging die de Staar hem heeft voorgelegd, iets te maken. Zijn vrouw Sarah uit Brugge zal hem daar zeker bij helpen want zij is Muziektherapeut (Psychotherapeut met muziek waarbij het de bedoeling is dat de patiënten zelf muziek spelen). Als het mis zou gaan hebben we dus meteen een vangnet. Het zat er niet in van jongst af aan. Frederik en zijn broer groeiden niet op in een alom muzikale omgeving . Er was wel aandacht voor muziek, maar niet in die mate dat 1 van mijn ouders muzikant waren. Zij werden, zoals vele anderen, op hun achtste naar de muziekschool gestuurd en Frederik kreeg daarnaast ook nog pianoles. Zoals dat bij veel kinderen op die leeftijd gaat, had dat alleen succes door regelmaat en toezicht van overheidswege. Frederik vond het niet leuk en het schoot ook niet op. Toen hij echter met zijn vader mee mocht naar het kerkkoor begon er iets te leven en dat groeide als maar voort. De "Liefde voor muziek" is stilaan gegroeid en steeds groter geworden. Na 3 jaar piano werd Frederik reeds uitgenodigd om aan wedstrijden mee te doen. Hij begon de middelbare school op het gymnasium in Genk maar koos na twee jaar al voor de specialisatie sportwetenschappen. Nu is muziek ook een sport maar vergt toch andere vaardigheden. Na twee jaar schakelde hij daarom over op het pakket kunsthumaniora en dat lag dichter bij huis. Omdat de pianistische vaardigheden ondertussen gewoon door gingen kon Frederik na afloop van het gymnasium naar de "Hogeschool voor Wetenschap en Kunst - Campus Lemmensinstituut - Leuven". Conform de hoog didaktische waarden van het Belgische onderwijssysteem werd hij daar onder streng regiem voorbereid voor een toekomst als musicus.

3

Die didaktische waarden uit Leuven zal hij als dirigent bij de Staar wel kunnen gebruiken. Het koor was bij Frederik al bekend vanwege gedragen en imponerende presentaties maar na een bezoek aan een reguliere repetitie, werd de noodzaak van goede didaktiek hem ook snel duidelijk. 130 Mannen leiden is geen sinecure, zeker als kwaliteit vereist is. De advertentie voor de vacature van dirigent bij de Staar is Frederik ontgaan maar zijn kwaliteiten zijn de Staar niet ontgaan. Contactpersonen bij de Staar wisten hem te vinden en uit te nodigen voor een gesprek en van het een kwam het ander. Zowel de Staar als Frederik zelf hielden aan de proef repetitie in november een goed gevoel over en toen was het snel geregeld. Frederik heeft al zijn verplichtingen (4 koren en/of ensembles) opgezegd en gaat zich vanaf 1 januari geheel richten op de Staar. Daarbij staat een aantal zaken centraal. Allereerst de communicatie. Vernieuwing bij de Staar lukt alleen als die breed gedragen wordt. Daartoe is een effectief communicatiemedium noodzakelijk. De muziekcommissie zal volgens Frederik een nieuw leven ingeblazen moeten worden en de basis moeten worden voor muzikaal beleid. De drie professionals (dirigent, muziekpedagoog en pianist) zullen daartoe moeten samenwerken met

Verkoop Verhuur Stemmen

Revisie Transport Taxatie

SCHIMMEL - YAMAHA PETROF - CADENZA TOYAMA - WILHELM SCHIMMEL - DIGITALE PIANO’S VAN DE MERKEN: YAMAHA - ROLAND CASIO - KAWAI Keuze uit meer dan 50 occasion piano's en vleugels! Exclusief dealer van Schimmel piano's in Limburg!!!

OCCASION SCHIMMEL, STEINWAY & SONS, IBACH EN YAMAHA PIANO'S UIT VOORRAAD LEVERBAAR

Godsweerdersingel 62 t/m 70 - 6041 GM Roermond - Tel. 0475-319600 www.reijnenmuziek.nl - [email protected]

4

Staarbode 01

Zaterdag 16 januari 2016 Theater Agnietenhof in Tiel

vertegenwoordigers van zangers en bestuur. Alleen onder die voorwaarde valt er iets nieuws te creëren. In de tweede plaats is discipline vereist. Er rest Frederik weinig tijd om tot veranderingen te komen. Op 16 januari volgde al het eerste concert en dat vereist veel voorbereiding onder strenge tijdsdruk. Daarna begint de voorbereiding van een nieuw programma. Als onderwijsman weet Frederik hoe een kudde te beheren. Tot op heden deed hij dat echter voor groepen van maximaal 45 personen. Dat wordt dus meer dan het dubbele en hoe ouder hoe eigenwijzer. Opnieuw een uitdaging. Tenslotte is er de noodzakelijke vernieuwing van het repertoire. Een statement is dat de Staar een lang verleden heeft dat consequenties met zich mee draagt. Bezoekers van concerten hebben bepaalde verwachtingen die je niet kunt omzeilen. Bovendien heeft een mannenkoor als de Staar kwaliteiten die dichter liggen bij Slavische muziek dan bij popmuziek. Met bewerkingen en arrangementen van moderne muziek die geschikt zijn voor een mannenkoor als de Staar, kun je echter ook veel bereiken. Kortom het gaat volgens Frederik wellicht meer om aanpassingen en correcties dan om een totaal nieuwe koers.

Tekst

Louis Steens Vincent van den Bergh

Fotografie

Na amper vier maal repeteren stond de Staar én de nieuwe dirigent voor de taak het eerste concert in 2016 in Tiel tot een goede resultaat te brengen. Voor Frederik Verhooghe een klus om terecht zenuwachtig voor te zijn en dat was hij ook. Maar…………… het werd een succes, voor hem en het koor. Natuurlijk, er werden wat foutjes gemaakt door beide partijen, maar het was zeker een goed concert. Met een heel grote zucht van verlichting nam Frederik de staande ovatie van het publiek in ontvangst én ook het compliment van preses Jan Peeters namens het hele koor. De volgende dag stuurde Frederik een mailbericht aan alle zangers. (In de volgende Staarbode vindt u een uitgebreid verslag van dit concert.)

Wij bezochten Frederik in zijn nieuwe huis (2012), supermodern en volgens Belgische principes, altijd in aanbouw. Zijn zoontje van 3,5 hield zich niet bezig met muziek maar met de televisie. Hij vroeg alleen om eten. De jongste van 1 jaar hebben we niet gezien maar die zou ook weinig in hebben kunnen brengen. Sarah was aan het werk en dus hadden we alle tijd om de Staar te verkennen. Beiden hebben daar een erg goed gevoel aan over gehouden. De eerlijkheid gebiedt dat ook heikele onderwerpen de revue passeerden: de noodzaak van meer discipline, de noodzaak om het repertoire te vernieuwen c.q. te verbeteren en de noodzaak tot veel meer interne communicatie. Rest evenwel het gevoel dat we aan het begin staan van een nieuw tijdperk. Wellicht gaan we verder met een tweede Peter Gielen die, met de Belgische nationaliteit, van 1891 tot 1936 de Staar leidde en tot op heden het repertoire beïnvloedde. Je weet dus maar nooit.

5

“Beste ‘Staar’-r

etjes,

Na het mooie co ncert in Tiel (waa r we op sommig momenten de "s e taar"-retjes van de hemel gezong hebben) is het m en orgen weer repe titie-tijd. We ga weer stevig invli an er egen.”

Steerkes Tekst

Ger Cremers Vincent van den Bergh

Fotografie

In het laatste kwartaal hebben de Steerkes weer van zich doen spreken bij een aantal activiteiten. Zo is in het laatste kwartaal van 2015 het vijfde scholenproject gehouden, in de groepen 4 en 5 van de basisscholen in De Heeg. De deelnemende scholen waren de BS De Kring, BS De Perroen en BS De Scharn.

6

Staarbode 01

Het scholenproject werd, zoals gebruikelijk afgesloten met een miniconcert, op woensdag 18 november in de St. Petrus Banden Kerk in Heer. We kunnen wel stellen dat het miniconcert een succes was. Er deden 112 kinderen mee aan het concert en voor de eerste keer deden ook de kinderen van de koorschool Steerkes mee aan dit concert. Zij brachten het liedje Toon je Talent ten gehore. Een lied dat op verzoek van het VNK met de kinderen was ingestudeerd. De deelneming van de Staar met 45 personen maakte het geheel compleet. Het aantal toeschouwers hebben we niet geteld, maar gesteld kan worden dat de kerk behoorlijk vol was. Voor de tweede keer deden de Steerkes ook mee aan het kerstconcert van de Staar. In totaal 14 kinderen deden mee en onder de bezielende leiding van Marleen Everink hadden zij zich goed voorbereid op dit concert. Mede gelet op de voorbereidingstijd, de activiteiten die van hen verlangd werden en de leeftijd van de kinderen kunnen we stellen dat het een geslaagd optreden was.

Verder zullen we met ingang van maandag 18 januari ook zangles gaan geven op de BS De Kring als dependance van de lessen die we op donderdag geven in Kumulus. We hopen op deze wijze nog meer aansluiting te vinden met kinderen die het leuk vinden om door te gaan met zingen. Wellicht lukt het ons dan om meer kinderen te interesseren voor onze koorschool. Ook hebben we een subsidieaanvraag ingediend, samen met het kinderkoor Cantarella in Beek, bij het VNK om gezamenlijk een zangproject op te starten. Onderwerp van dit project is verkeer. De kinderen zullen liedjes instuderen die over verkeer gaan en dit, als het mogelijk is, ten gehore brengen in het verkeerspark in Hasselt. Hierboven is in het kort weergegeven welke activiteiten we zoal ontplooien. We hopen met deze activiteiten vooral om meer kinderen te interesseren in zingen en met name om samen te zingen.

Voor de toekomst staat er nog een aantal zaken op het programma. In het eerste kwartaal van 2016 willen wij starten met het volgende scholenproject dat weer afgesloten zal worden met een miniconcert. De eerste gesprekken met een drietal basisscholen zijn al opgestart.

De woninginrichter met oog voor detail Projectinrichting

Shutters op maat

Houten vloeren en laminaat

Ruim assortiment raambekleding

Specialist op gebied van woninginrichting shutters - buiten- en binnenzonwering gordijnen - gordijnroedes - tapijt - vloerkleden - harde vloeren - parket - laminaat dakraamproducten - plafonds - horren

Home Service is al 30 jaar uw partner als het gaat om een complete woninginrichting! Door ons uitgebreide producten-aanbod, kunnen wij zorgdragen voor een totale (her)inrichting van uw woning waarbij kwaliteit en service voorop staan. Of het nu gaat om het leggen van tapijt of parketvloer, het plaatsen van zonwering of gordijnen. Bij ons vindt u alles onder 1 dak.

Brandenburgerplein 13B - 6214 AH Maastricht - Tel. 043-321 1005 - www.home-service.nl HomeService_staarbode2015.indd 1

7

04-09-15 11:30

Aan de Fremme 30-32 Margraten | T +31 (0)43 321 5331 [email protected] | www.vanlijfinterieurs.nl

8

Staarbode 01

Met passie in zijn ogen spreekt nieuwe Staar dirigent zijn doel uit: "Vernieuwen" Bron

Maastricht Gezien 5 januari 2016, Laurens Bouvrie

Awwe Stiene maandagavond. Op de dirigentenbok van de Mastreechter Staar staat de nieuwe dirigent Frederik Verhooghe. Al snel blijkt dat het koor te maken krijgt met een man met een vurige manier van dirigeren In vol ornaat verschenen maandagavond de leden van de Mastreechter Staar in de Awwe Stiene. Neen, het is niet meer de vaste repetitielocatie van het Koninklijke mannenkoor uit de Limburgse hoofdstad. Repeteren doet het zanggezelschap tegenwoordig in de muziekschool Kumulus aan de Sint Maartenspoort. Maar de 4e januari 2016 werd niet zomaar een oefenavond. De zangers gingen kennis maken met de nieuwe dirigent van de Staar. Een broekie nog, zeker gemeten naar de gemiddelde leeftijd van de koorleden. En, zo bleek tijdens de repetitie, een man met een vurige manier van dirigeren. Na afloop zei Frederik Verhooghe, een 33-Vlaming geboren in Genk en tegenwoordig in Bilzen wonend: “Het doel van het bestuur en van mij is simpel: vernieuwen.” Hij sprak het woord met passie in zijn ogen. Niet alleen de nieuwe dirigent was maandagavond present. Dat gold ook voor de in november geïnstalleerde erevoorzitter, burgemeester Annemarie Penn-te Strake. Samen met voorzitter Jan Peeters nam zij het officiële gedeelte van de avond voor haar rekening. De Belg, als dirigent ook actief bij diverse koren in voornamelijk Belgisch-Limburg en in Tongeren-

Borgloon als muziekleraar verbonden aan een scholengemeenschap, moest wel nog officieel worden geïnstalleerd. De tijd die de erevoorzitter en dirigent met elkaar vooraf met elkaar doorbrachten, liet in ieder geval blijken dat de twee het uitstekend met elkaar kunnen vinden.

“Het doel van het bestuur en van mij is simpel: vernieuwen.” Vanaf nu is de grote uitdaging voor Frederik Verhooghe de Mastreechter Staar naar de toekomst te leiden. In Nederland en ook daarbuiten op het gebied van koorzang is het een gezelschap van naam en faam. Maar ‘vergrijzing’ en een ‘verouderd’ repertoire zijn de grote aandachtspunten van bestuur en

9

dirigent. Frederik Verhooghe krijgt de spannende taak om het koor nieuw elan te geven. Dat moet behalve spannende concerten ook tot aanwas leiden van jonge talentvolle zangers uit het Maastrichtse. Frederik Verhooghe dirigeert de Mastreechter Staar voor het eerst op 16 januari. Dan geeft het koor een theaterconcert in Tiel. Het tweede optreden van Verhooghe en – zoals hij maandag de leden van het koor liefkozend noemde - ‘zijn jongens’, wordt een extra spannende aangelegenheid. Op zaterdag 2 april treedt de Staar (anno 1883) in de Landcommanderij Alden Biesen. En dat valt binnen de grenzen van de gemeente Bilzen. Een mooie thuiswedstrijd voor Verhooghe ligt in het verschiet.

Vlinder begeleidt concert Tekst

Louis Steens Vincent van den Bergh en Frans Poelman

Fotografie

Enter, zaterdag 7 november 2015; de meeste Staarzangers hebben door de jaren heen vele concerten meegemaakt, maar bepaalde concerten worden goed herinnerd. Zo’n concert was dat in Enter in de ‘bomvolle’ St. Antonius Abt kerk. Van het begin tot en met de Zugabe zong de Staar zoals de Staar moet klinken. En misschien kwam het wel door die vlinder die plotseling boven het koor zweefde. Zo nu en dan streek hij neer op een schouder, vloog weer op, cirkelde wat rond en zocht rust bij een andere zanger. Het bezorgde een glimlach bij ieder die het zag. Het werd een prachtige avond voor publiek én zangers. Maastricht-Enter is toch zo’n drie uur rijden, maar wat was er een hartelijke ontvangst in het parochiehuis in Enter! Het was als een weerzien tussen oude vrienden; de koffie stond klaar en al snel was iedereen met iedereen aan de praat. Het was duidelijk, de organisatie was werkelijk blij met de komst van de Staar. Na het inzingen was er goed gezorgd voor onze inwendige mens, heerlijke stamppot met spek, worst en ribbetjes en dat smaakte.

Zoals gezegd, er waren zoveel Staar-fans opgekomen dat er nauwelijks ruimte was voor het opstellen van het koor achter in de kerk. Op weg naar het altaar voelde je de hoge verwachtingen van al die mensen die waren gekomen voor het concert van de Mastreechter Staar. Blij dat we aan die hoge verwachting hebben voldaan.

10

Column

Staarbode 01

Liefde maakt dankbaar Tekst

Familie Frans en Truus Roetgering

Toen ik het verzoek kreeg om een stukje te schrijven over het optreden van de Mastreechter Staar op 7 november jl. in de kerk St. Antonius Abt in Enter voerden mijn gedachten mij terug tot in mijn jeugd. Daar begon eigenlijk de band met de muziek die als een rode draad door mijn leven loopt en uitkwam bij het eerder genoemde concert in onze kerk. In 1937 was mijn oom medeoprichter van muziekvereniging St Caecilia in Enter. Hij was een echte muziek- en zangliefhebber en dirigent van het kerkkoor. Hij speelde orgel en piano en muziek was zijn lust en zijn leven. Meer dan 75 jaar heeft er altijd iemand van onze familie in het bestuur gezeten en waren de repetities jarenlang bij ons in het bondscafé Roetgering. Als kind leefde ik daar intens in mee. Als je zo jong zo omgeven wordt door muziek dan wordt dat een deel van je leven. Eigenlijk heeft de vereniging mij nooit losgelaten. En nu we zoveel jaar verder zijn is dit jaar het punt gekomen dat “onze” muziekvereniging gaat fuseren. We houden op te bestaan en gelijk gaan we ook verder. Als “erelid” sta ik achter deze fusie maar het roept ook gemengde gevoelens op.

Toen mijn vrouw en ik dit voorjaar ons 50 jarig huwelijk mochten vieren was voor ons beiden duidelijk dat “de muziek” hierbij een eigen plaats zou krijgen. Een persoonlijk gevoel van dankbaarheid bij ons beiden en de band die er is met St. Caecilia was de directe aanleiding om iets te geven aan onze Enterse gemeenschap. Hier ligt het begin van het optreden van de Maastrichter Staar in Enter. Samen met een klein groepje mensen hebben we dit bezoek voorbereid. Een geweldig bezoek van een geweldig koor. Er zijn veel koren in Enter en er was dus ook veel animo. Ruim 650 mensen hadden een kaartje gekocht en velen stonden ruim voor aanvang al buiten te wachten voor de kerk tot de deuren open gingen. In een mum van tijd was de kerk vol en menig pastoor zou jaloers zijn geweest op dit kerkbezoek. Het koor zelf was ruim voor de tijd in Enter. De leden werden ontvangen met koffie en aansluitend met een heerlijk stamppot buffet. Na afloop werd er nog gezellig even nagepraat en waren beide partijen het er over eens dat we elkaar dankbaar waren voor deze ontmoeting. De opbrengst van het concert is door ons geschonken aan de kerk in Enter.

11

Evaluatie Tekst

Martijn Dingemans

“Evaluation is the proces of obtaining information and using it to form judgements which in turn are to be used in decision making” (Robert TenBrink). Sommige mensen vinden evalueren maar flauwekul en sommige dirigenten ook. Toch hebben we al heel wat informatie verzameld op grond waarvan oordelen gevormd konden worden ten behoeve van het beleid dat herzien moest worden. Zo weten we dat het publiek nog al eens wil verschillen (qua leeftijd en/of qua opleidingsniveau) en dat we daar bij de repertoire keuze rekening mee moeten houden. In Nieuwegein schreef een recensent: “het kennen van het publiek is een eerste stap naar een succesvolle uitvoering”, maar toen was het al te laat. Verder hebben we waargenomen dat er een spanningsveld bestaat tussen professionele muzikale aspiraties en de smaak van het publiek, ook al bleek dat zeer gedifferentieerd. Ook zouden de zangers zelf daarbij een rol moeten spelen maar dat werd niet geëvalueerd als je dat flauwekul vindt. En tot slot is er een bestuur dat oordeelt en beslissingen neemt. Dat daarbij ook de keuzes van de dirigent worden geëvalueerd spreekt voor zich.

Dankbaar Kerstconcert 2015 in vol Theater aan het vrijthof Tekst

John Hoenen Jack Brekelmans

Fotografie

Net als de jongste viering van Kerstmis en Nieuwjaar ligt het Kerstconcert van de Koninklijke Zangvereniging Mastreechter Staar al weer ver achter ons. Terugblikkend kan het koor terugzien op een in verschillende opzichten dankbare uitvoering van deze traditioneel plaatsvindende kerstmanifestatie. De Staar zong merkbaar met aanzienlijk meer dan honderd zangers [bijzonder] toegewijd aan de directie van de per 1 januari 2016 vertrekkende dirigent Paul Voncken. Zoals gewoonlijk bij deze jaarlijkse ‘kerstviering’ was het Theater aan het Vrijthof gevuld met enthousiaste mensen. Wat de algemene presentatie van het programma betreft hadden Ton Vermeeren, Nicole Philips, Marc van den Eertwegh en de voor het project ingeschakelde regisseur Frans Meewis de uitvoering in een lichtere, meer eigentijdse opzet dan die van vorige kerstconcerten, op de planken gezet.

12

Staarbode 01

In zijn openingsspeech heette Staarpreses Jan Peeters de aanwezige erepresidenten, gouverneur Theo Bovens en burgmeester Annemarie Penn-te Strake, welkom en lichtte hij vervolgens de komende ontwikkelingen en veranderingen bij Mastreechter Staar in het algemeen toe. Voorts memoreerde hij op dankbare toon het feit dat “maestro” Paul Voncken deze dag zijn laatste concert met de Staar zou dirigeren maar dat er nog een muzikaal afscheid voor hem op stapel stond.

“Een charmante, heldere inbreng tenslotte had het Kinderkoor Steerkes.” Op deze kerstmanifestatie traden weer diverse vocale solisten voor het voetlicht en een ensemble van de Koninklijke Harmonie Ste Cécile uit Eijsden verhoogde op gezette tijden de sfeer nog met fraaie koperklanken. Op piano begeleid door de geroutineerde Michiel Ballhaus was uiteraard de voornaamste solist van het koor Bèr Schellings van de partij met, hoe kan het anders, Minuit Chrétiens en The Holy City. Het concert was toen al geopend met internationale kerstliederen, veelal door Paul Voncken gearrangeerd en door een opvallend zeer volgzame Staar gezongen. Veelbelovende staarsolisten als Fabio Verga en Wiel Debie traden voorts met klinkend succes naar voren en een fraai timbre lieten zeker ook de gastsolisten Syrinx Jessen en de fluitiste Gitte Nijsten op dit concert beluisteren. Een charmante, heldere inbreng tenslotte had het Kinderkoor Steerkes dat onder leiding van Marleen Everink kristalheldere zang paarde aan een beweeglijk optreden. In vrijwel alle geledingen van het publiek werd na afloop van het concert dankbaar geapplaudisseerd.

13

Zandvoort voelt als thuiskomen Tekst

Toos Bergen Vincent van den Bergh

Fotografie

Dit waren de woorden van Jan Peeters voorzitter van de Koninklijke Zangvereniging Mastreechter Staar. Zondag 20 december kwam het koor voor de derde keer op rij naar Zandvoort. Voor ons als organisatoren altijd weer een feest. Dit keer was er een Kerstconcert gepland. Na de nodige voorbereidingen en de spanning of de kaarten wel verkocht zouden worden, konden wij, Peter Tromp en ik, opgelucht achterover gaan leunen toen de eerste klanken de overvolle kerk in stroomden. Wat een prachtig concert. Een kerstconcert waardig. Ik denk dat menig bezoeker, zeker na de pauze, met aardig wat bekende nummers mee heeft zitten neuriën. Wat voelde ik me trots. Een volle kerk met mensen vanuit alle hoeken van het land. Een prachtig mannenkoor en een ontroerend Ave Maria van Syrinx Jessen. Er werden vele traantjes weggepinkt. Ook de toegift van de “Twaalf Rovers” was voor iedereen een aangename verrassing. Wat wordt dit lied ongelooflijk mooi

Ik wens u allen ‘mannen van de STAAR’, mede namens Peter Tromp, een prachtig muzikaal 2016 toe en besluit met de woorden: “tot ziens in 2017” Toos Bergen Stichting Classic Concerts Zandvoort Penningmeester/secretaris 06 518 538 14 [email protected] www.classicconcerts.nl

en ingetogen gezonden. De solist Bèr Schellings kreeg terecht een staande ovatie. Klap op de vuurpijl voor mijzelf was het moment dat wij, na een overheerlijke stamppottenmaaltijd, door het koor werden toegezongen als dank voor de gastvrije ontvangst. Ik zal dit niet gauw vergeten. Na nog een overheerlijk toetje was het tijd om weer naar het zuiden af te reizen maar niet zonder de afspraak dat wij over twee jaar opnieuw een kerstconcert gaan organiseren mét de STAAR. Zandvoort en Maastricht, het is een combinatie die klinkt als een (kerst)klok.

Heemsteedse Courant

Staar zingt sterren van de hemel Tot op de laatste stoel was het optreden van de Mastreechter Staar uitverkocht in Zandvoort. Ruimschoots een half uur voor aanvang staat er een lange rij wachtenden aan de Grote Krocht op zondag 20 december. De koninklijke zangvereniging die al 135 jaar bestaat, heeft een goede reputatie en is al eerder te gast geweest in de badplaats. Bekende en minder bekende kerstliederen passeren de revue in de Sint Agathakerk. De zangers onder leiding van Paul Voncken en muzikale begeleiding van pianist Michiel Ballhaus ontvangen veel acclamatie, tevens voor de samenwerking met sopraan Syrinx Jessen en bas-bariton Ber Schellings. Ook diverse Slavische liederen vallen goed in de smaak waarbij het vierstemmige mannenkoor alle registers opentrekt. Bijzondere aandacht is er voor dhr. Vissers die al 70 jaar lang ‘vriend’ is van het koor. Hij wordt in de bloemetjes gezet en ontvangt een cd die hopelijk uniek voor hem is. Het optreden is weer mogelijk gemaakt door Classic Concerts Zandvoort, waarbij speciale dank uitgaat naar secretaris/penningmeester Toos Bergen en voorzitter Peter Tromp en natuurlijk de vele vrijwilligers die de stoelen klaarzetten en consumpties uitreiken. Marieke van der Leij

14

Staarbode 01

Dodenherdenking 2015 met een schaduwkant Tekst

Huub Kersemaekers Vincent van den Bergh

Fotografie

Traditioneel treedt de Koninklijke Zangvereniging, samen met haar zusterverenigingen op tijdens de Dodenherdenking op de Algemene Begraafplaats Maastricht aan de Tongerseweg. Zo ook in november van het vorig jaar. Een zonovergoten dag met een temperatuur die men rond deze tijd niet zou verwachten. Hoe anders dan in voorgaande jaren zou deze herdenking verlopen. Zoals gewoonlijk staan de koren opgesteld op de voor hen bekende plaatsen. De Staar op het centrale plein bij de ontstoken vlam. Het defilé zou om stipt 12:00 uur een aanvang nemen. Dit gebeurde echter niet. Na een kwartiertje bleek er toch iets heel anders aan de hand te zijn. Een lid, Wim Meijs, van onze zustervereniging het “Maastrichts Mannenkoor” werd getroffen door een hartstilstand. Nooit sta je dichter bij leven en dood dan op een kerkhof. Saillant detail is, dat de heer Olaf Penn, die samen met zijn echtgenote, burgemeester Annemarie Penn-te Strake, die uit hoofde van haar functie ook op het defilé aanwezig was, de reanimatiewerkzaamheden heeft begeleid. Het defilé werd daarna begrijpelijk in een verkorte vorm voortgezet.

15

Een (kerst) feest zonder passante in Veghel Tekst

Ricardo Theunissen Vincent van den Bergh

Fotografie

Zaterdag 19 december 2015 gaat de Staarkaravaan naar het gezellige Noord-Brabantse stadje Veghel waar geconcerteerd wordt in Theater de Blauwe Kei, genoemd naar de gigantische rotsblok die bij de bouw van dit theater uit de grond werd gehaald. Theater De Blauwe Kei is voor mij persoonlijk geen onbekende omdat ik in dit theater regelmatig voorstellingen bezoek. Dat herinnert mij automatisch aan het laatste concert dat de Volendamse formatie BZN in dit theater gaf, toen bassist Jan Tuijp deze locatie per abuis De Blauwe Druif noemde. Tot zover dit aardige kijkje in het verleden. A une passante? Op 19 december 2015 staat in Theater De Blauwe Kei een concert uit de En Passant theatertour van de Mastreechter Staar op het programma. Wie uitsluitend naar het theater is gekomen om de passante voorbij te zien en horen komen komt echter bedrogen uit want in de hele voorstelling zou er niet één passante voorbijkomen. Wat er wel voorbij komt is een keur aan bekende en minder bekende werken uit het omvangrijke repertoire van de Mastreechter Staar. Een muzikale rondreis Voor de pauze trakteert de Mastreechter Staar het Veghels publiek op een bloemlezing van koorwerken uit de opera- , operette- en musicalgeschiedenis. Een bijzondere rol in deze eerste helft is weggelegd voor onze “eigen” (Mastrichtse) sopraan Wilma Bierens die met haar gezin woonachtig is in Veghel. Wilma zingt in haar woonplaats niet alleen samen met de Staar het ontroerende La Vergine degli Angeli, ze schittert ook in het prachtige Lied an der Mond en brengt samen met Bèr Schellings het liefdesduet Lippen schweigen uit de operette Die lustige Witwe van Franz Lehàr. The Wexford Carol, waarin Wilma bij kaarslicht haar solo zingt, vormt de subtiele start van de tweede helft die geheel in het teken staat van het naderende kerstfeest.

In deze set passeert een keur aan nationale en internationale kerstliederen de revue, afgewisseld met een enkel religieus lied en een negro spiritual. De jonge tenor Fabio Verga wenst het publiek op zijn manier prettige kerstdagen en ook Staarklassiekers als Minuit Chrétiens en The Holy City mogen in Veghel niet ontbreken. Een toevallige ontmoeting We nemen met de toegift Stille Nacht afscheid van Theater De Blauwe Kei, dat met ruim 600 bezoekers nagenoeg uitverkocht is. Onder hen ook de heer en mevrouw Bakrude, de buren van onze soliste Wilma Bierens, die vanavond voor het eerst een Staarconcert bijwonen waarvoor ze te elfder ure nog kaarten konden bemachtigen. Zij hebben hun plaatsen direct naast een geblesseerde Staarzanger. Voor hen blijkt het concert één groot feest te zijn geweest dat hen helemaal in kerststemming heeft gebracht. Even voor middernacht gaan de touringcars weer terug richting Limburg, want daags erna gaat de Mastreechter Staar met een middagconcert de kerstsfeer brengen in de Noord-Hollandse badplaats Zandvoort.

16

Staarbode 01

Caeciliafeest Tekst

Huub Kersemaekers Henk Albersen

Fotografie

De Staar heeft iets met Hare Heiligheid Sint Caecilia. In een vorige Staarbode ontdekte ik een verhaal, dat zij zelfs eens een keer geestelijk op bezoek is geweest bij een festiviteit in de VIP-ruimte van het Geusseltstadion om haar naamdag te vieren. Tevens treedt de Staar soms samen op met de harmonie uit Eijsden die haar naam draagt. Dat kan haast geen toeval zijn. Ook op deze feestelijke avond in november 2015 heeft het organiserend comité, bestaande uit Ton Vermeeren c.s. (hij zou volgens mij best wat hulp kunnen gebruiken) een mooi programma voorbereid. Ook dit jaar werd iedereen door een aantal bestuursleden ontvangen bij Hostel Stayokay alwaar de zaal prachtig was klaargezet. Het openingswoord van preses Jan Peeters, waarin hij allen welkom heette, gaf aan waar het die avond allemaal om draaide. Burgemeester mevrouw Penn-te Strake zou die avond geïnstalleerd worden als erepresident en jubilarissen zouden worden gehuldigd. In zijn speech voor de installatie van de nieuwe erepresident haalde de preses aan, hoe belangrijk het is om over een erepresident te beschikken voor een instituut als de Staar. Groot was de verrassing, ingeleid door Bèr, Frank en Fabio, als onze gids uit Wuppertal, de heer Klaus Prietz met zijn accordeon nogmaals de liederen begeleidt, die tijdens het uitstapje naar Wuppertal op 20 juni 2015 zijn gezongen en daarmee een herinnering ophaalde aan een leuk uitstapje.

Dit jaar mochten de 25-jarigen Antoine Daniëls, Jan Snel en Math Terlingen, de 50-jarigen Jef Gordijn, Bèr Vanderbroeck en Lou Michel (VKZ) en de 60-jarige heer C. Coonen de bloemen, oorkonden en speld (VKZ) in ontvangst nemen. Langzaamaan werd het daarna tijd om de inwendige mens te verzorgen. De vader van Fabio Verga had een “wèrrem sjeutelke: Spezzatino a la trappista” gereed gemaakt. Een smakelijk Italiaans pastagerecht met een een Belgische touch waarbij bier-brouwende monniken hun vingers konden aflikken. Een compliment past hier wel. Dat niet zingende en afscheidnemende leden bij de Staar een speciale plaats innemen is duidelijk. Werner Spurk, Léon Niesten (niet aanwezig), Jan Morreau, Alex Smolders (niet aanwezig), Arno Wintjens (niet aanwezig) en Math Delvoux werden voor hun jarenlange lidmaatschap, wat ze helaas niet meer konden continueren, in de figuurlijke spotlights gezet. Gevolgd door de huldiging van Jan Vrakking tot Erelid en de installatie van Ger Cremers tot bestuurslid. De genoemde spotlights waren er eigenlijk niet, waardoor de activiteiten, hierboven beschreven, voornamelijk in het duister werden opgevoerd. Dat was jammer.

Een week eerder werden de jubilarissen middels een mis in de Sint Servaas reeds geestelijk gefêteerd met de Mis van Rheinberger, waarin tevens ook de overleden leden van de Staar werden herdacht. Hierna vond al een kleine huldiging plaatst in hotel Crown Plaza Maastricht. Tijdens het Caeciliafeest echter was er de gelegenheid om die jubilarissen verder in het zonnetje te zetten.

Als klap op de vuurpijl traden de “Staarsisters” op. De enige vrouwengroep die de Staar tolereert. Onder aanvoering van “prima ballerina” Hubert(ine) Schellings dansten en playbackten een aantal echtgenoten van zangers op bekende hit melodieën. Gilbert Petit, de buuttereedner, sloot de avond af met “Toon, de allochtoon”. Een voor sommigen iets te moeilijk te verteren buut.

17

De locatie voor feesten , partijen en bijeenkomsten Voor 10 tot 500 personen

Info via [email protected] of 043-7501790

18

Staarbode 01

Mijdrecht Tekst

Martijn Dingemans Vincent van den Bergh

Fotografie

Mijdrecht had op 18 december de eer de kop af te bijten van de 5 kerstconcerten waarmee de Staar het jaar 2015 afsloot. Een concert in een passende omgeving: het monumentale neogotische kerkgebouw Johannes de Doper in Mijdrecht. Het concert werd georganiseerd door twee stichtingen: “Cultura De Ronde Venen” en “Vrienden Monument Johannes de Doper”. Bovendien deed ook een sopraan uit Mijdrecht mee: Greetje de Haan. Daarmee werd het niet alleen een gebeuren met een lokale kleur maar ook een mooi feest. Omdat Kerstmis op dat moment nog even op zich liet wachten, had de organisatie verzocht de eerste helft van het concert te vullen met stukken uit het gebruikelijke repertoire en de tweede helft geheel in het teken van Kerstmis te plaatsen. Daardoor bood het eerste deel weinig nieuws maar wel veel uitdaging voor het enthousiaste publiek. Ook bleek Greetje de Haan met haar heldere en mooie stem, een goede keuze.

19

“Het is moeilijk aan te geven wat het hoogtepunt was die avond. Het publiek was vanaf het begin enthousiast.” Na de pauze voor het eerst belangrijke stukken uit het Kerstrepertoire. Dat repertoire bestaat uit klassieke kerstliederen zoals In Dulce Jubilo en Nu Sijt Wellekome, Marialiederen (wederom met Greetje de Haan), klassiekers als Cantique De Noël en stukken uit lichter, vooral Engelstalig werk met veel arrangementen van dirigent Paul Voncken. Het is moeilijk aan te geven wat het hoogtepunt was die avond. Het publiek was vanaf het begin enthousiast. Duidelijk is dat de Staar in een kerk met een goede akoestiek uitstekend tot zijn recht komt. Maar de solisten eveneens. Versterking bleek niet eens nodig. Al met al een goed begin van de kerstperiode maar wel een latertje. Of dat een gunstige opstap was voor het concert een dag later moest toen nog blijken. De kerstdoop hadden we in ieder geval gehad.

Nieuwegein Tekst

Martijn Dingemans Jeroen Drummen

Fotografie

Het gaat niet altijd even soepel. Na drie succesvolle (gedeeltelijke) Kerstconcerten, bleek de boog in Nieuwegein niet helemaal gespannen. Ofschoon grote flaters uitbleven lieten koor en solist duidelijk steken (in dit geval noten) vallen en ook het publiek ontging dat niet. Het is dus niet altijd super met de Staar.

Nou zat ook lang niet alles mee. Om te beginnen een (supermoderne) zaal met voor het koor echter nauwelijks akoestiek, die ook niet technisch werd aangevuld. Vervolgens een publiek dat deels met bussen uit omliggende dorpen werd aangevoerd en duidelijk meer een avondje uit was, dan gericht op een ingetogen kerstsfeer. En tot slot een Staar, die na drie nachtelijke concerten een beetje moe was. En ja, dan wil het allemaal wel eens niet lukken. In feite was dit het eerste volledige Kerstconcert en als zodanig een generale repetitie voor het hoogtepunt op Tweede Kerstdag. Het applaus kwam maar moeizaam op gang en dat werd geweten aan zaken die op Tweede Kerstdag totaal niet speelden: te veel sopraan, te veel vreemde teksten en Stille Nacht in het Duits, en dat midden in Nederland. Alleen Bèr Schellings kreeg het applaus dat hij verdiende, alhoewel hij juist degene was die er even naast zat. Je moet bij evalueren dus uitkijken en je niet te veel op te weinig mensen richten. Maar dat wisten we al.

20

Staarbode 01

Leon Melchior Rust in vrede na een krijgshaftig verleden Tekst

Martijn Dingemans Vincent van den Bergh

Fotograaf

Op dinsdag 17 november 2015 werd afscheid genomen van Leon Melchior. Hij was Maastrichtenaar maar woonde in België, was Nederlander en vergaarde later rijkdom in Limburg en verre omstreken. Over het verre verleden repte verder niemand, maar wel over het feit dat het zo’n aardige man was met kinderen uit drie relaties. De jongste en laatste mocht tijdens de afscheidsplechtigheid het woord voeren en ook voor haar was er maar één: Léon Melchior. Als je het hebt gemaakt in deze wereld dan moet dat ook bij je afscheid duidelijk worden. Centraal op het immense paardenterrein van Melchior (zijn hobby) waren enige tenten opgetrokken ter grootte van vier voetbalvelden. Kosten noch moeite waren gespaard om een en ander te versieren en uiteraard, hoe kan het anders, werd Melchior door twee zwarte Friese paarden de afscheidshal ingereden. Volgens insiders keken ongeveer 1800 genodigden toe en hoorden aan hoe mensen als oud burgemeester Gert Leers en andere notabelen over Melchior dachten. André Rieu zat op de voorste rij en had de muziek verzorgd. Een groot deel van zijn orkest, alle solisten en natuurlijk ook de Maastrichter Staar mochten de plechtigheid opluisteren. Zoals altijd bij Rieu vergde dat twee lange ochtenden voorbereiding, uren staan en wachten en af en toe oefenen voor drie klassiekers, die we ditmaal niet “oet de kop” hoefden te zingen. Daar was de tijd te kort voor geweest. Het was een happening waaraan met gemengde gevoelens zal worden teruggedacht. Groots en megalomaan maar ja, als je zo geleefd hebt, dan mag dat misschien wel. Dank zij Rieu was de Staar er weer bij en dat is ook meestal de moeite waard, hoewel enige persoonlijk bepaalde dissonantie toch ook wel meespeelde. Maar ja, hij rust nu in vrede.

21

Bij koninklijke beschikking Hofleverancier

Stokstraat 41-45 | 6211 GC Maastricht | +31(0) 43 321 3000 | www.maisonlouis.nl

22

Staarbode 01

Zangbundel Tekst

Chris van Leeuwen

Grappig dat we onlangs een ‘zangbundeltje’ ontvingen. Er werd niet verteld wat de bedoeling was. Een voor mij bekend boekje. Dit bundeltje heeft een geschiedenis. Na een concert als we ons een glas bier goed lieten smaken in een theaterfoyer of omliggende café’s en de kelen goed werden gesmeerd, kwamen de tongen weer los en werd er volop gezongen, vaak totdat de touringcars vertrokken naar Maastricht. Het repertoire, zonder partituur, was te beperkt en om niet steeds het ‘Gegroet mijn Limburg’ en ‘Die zwölf Räuber’ (toen nog in het Duits) te zingen en daarom heeft onze oud dirigent Martin Koekelkoren een tekstboekje samengesteld. Dat was in 1974. In die jaren stond het fotokopiëren nog in de kinderschoenen. Ik had een tafeloffset machine tot mijn beschikking en toen heb ik op verzoek van het bestuur 500 boekjes gedrukt.

Het boekje werd op maat gemaakt om het in de zak van het zwarte kostuum altijd bij je te hebben. Een smoking hadden we toen nog niet. Onder Koekelkoren hebben we het weinig gebruikt. Hij ging toen steeds minder mee op concerten. Ook de dirigenten na hem hebben er geen gebruik van gemaakt. Gaan we dit alsnog in gebruik nemen?? Chris van Leeuwen. Senator.

Installatie Ben van Bree

“Ik was nog niet thuis of ik had preses Jacques Chappin aan de telefoon. Alle kleuren zijn goed maar geen rood.” Op mijn vraag aan Koekelkoren wat de kleur van de omslag moest worden gaf hij aan dat rood wel gepast was. Ik was nog niet thuis of ik had preses Jacques Chappin aan de telefoon. Alle kleuren zijn goed maar geen rood. Geen boekje van Mao. Toen ik deze boekjes tijdens een repetitie ingepakt afleverde gaf ik een rood exemplaar aan preses Chappin. “De Rooi Staar” met voorop een beeltenis van Chappin met Mao-pet.

23

– Colofon Koninklijke Zangvereniging Mastreechter Staar Opgericht in 1883 Begiftigd met - Het predicaat Koninklijk sinds 1899 - De Eremedaille voor Kunst en Wetenschap in Zilver van de Huisorde van Oranje in 1958 - De Eremedaille in Zilver van de stad Maastricht in 1983 Beschermvrouwe HKH Prinses Beatrix Buitengewoon Erepresident Theo Bovens, Commissaris van de koning in de provincie Limburg Erepresident Annemarie Penn-te Strake, Burgemeester van Maastricht President Jan Peeters Muzikale leiding Frederik Verhooghe, dirigent Michiel Ballhaus, 1e pianist/repetitor Lucas Blommers, zangpedagoog Secretariaat Postbus 15 6200 AA, Maastricht e-mail: [email protected], [email protected] website: www.mastreechterstaar.nl Repetities Muziekschool Kumulus Sint Maartenspoort 2, Maastricht Staarbode Verschijnt tweemaal per jaar Redactie Martijn Dingemans John Hoenen Huub Kersemaekers (eindredactie) Louis Steens Ricardo Theunissen Fotografie Vincent van den Bergh Jeroen Drummen Frans Poelman Vormgeving Samyon Jonas

Fotografie cover

"Frederik Verhooghe dirigent (Directeur) uit tientallen."

/DeMastreechterStaar

Druk Drukkerij de Heeg, Maastricht