St. Petrus-Broederschap in de Benelux
Brief aan de vrienden en weldoeners Januari 2011
St Petrus-Broederschap, Benelux 2
Inhoud Voorwoord
4
Maria in het mysterie van de Menswording
7
Symbolen rond de doopplechtigheid.
11
Wederkomst van Christus
16
Het mysterie van Kerstmis
22
Vragen en antwoorden
25
Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand 30
Agenda
35
Missen en kerkdiensten
37
St Petrus-Broederschap, Benelux 3
Voorwoord
Beste vrienden en weldoeners, De Kersttijd … … brengt voor iedereen een weldoende rustperiode temidden de dagelijkse beslommeringen. De kopzorgen – ze wezen van politieke, economische, professionele, familiale of persoonlijke aard – komen enigszins tot rust en halen hun voordeel uit deze Tijd van Vrede doordat ze opnieuw meer sereen worden benaderd: het Kindje Jezus in de kribbe heeft ook vandaag nog deze charme en deze mysterieuze uitwerking. Laten we van deze gelegenheid gebruik maken om het Nieuwe Jaar dat de Kersttijd ons brengt, aan het Kindje Jezus te schenken, met alle kommer die wij zullen te verwerken hebben, om Hem te danken voor de ontelbare genaden en gunsten die Hij in het voorbije jaar over ons heeft uitgestort. Het Apostolaat van de priesters van de Broederschap … … heeft in het voorbije jaar niet alleen diep wortel geschoten, maar heeft er ook een vestiging bij gekregen, met name in Brussel. Met de benoeming door de Aartsbisschop van een parochiepriester in het hartje van het stadsgewest Brussel is een belangrijk stap gezet. De gelovigen in deze regio zullen voortaan kunnen deelnemen aan alle activiteiten van een echte parochie en er al het geestelijke voedsel ontvangen waar hun ziel behoefte aan heeft: in de eerste plaats alle sacramenten, met een priester die hen zal bijstaan en helpen op de weg naar de Hemel, en zal zorgen voor de religieuze vorming van kinderen en volwassenen. Kortom er is een volwaardige, stabiele traditionele katholieke gemeenschap gesticht binnen het Aartsbisdom Mechelen-Brussel. St Petrus-Broederschap, Benelux 4
Bij de opening van het nieuwe apostolaat in Brussel is het goed er even op te wijzen dat, net als in Amsterdam, de priester van de Broederschap administrator is van de parochie Sint-Agnes in Herstal, parochiepriester in Brussel, en in Namen de kanonnieke functie van kapelaan uitoefent. Met deze "kannonieke missies", dierbare gelovigen, is de aanwezigheid en de bijstand van uw priesters gegarandeerd, aangezien deze door de plaatselijke bisschop worden benoemd: door hen heeft u het recht om uw geloof te beleven, te verdiepen en u te heiligen binnen de Traditie van de Katholieke Kerk. Alleen die waarden bieden u deze geestelijke zekerheid. Met vreugde en zelfs met trots zeg ik u dat onze Broederschap als enige in de ganse Benelux deze missies heeft gekregen ten dienste van het traditionele Katholicisme. Een duidelijk teken van het vertrouwen dat de Kerk in ons stelt. Het is ook en vooral de gelegenheid om eraan te herinneren dat dit een oneindig kostbare genade is, want de Kerk geeft hiermee aan u een autentiek stabiel recht op geestelijke zorg binnen de Traditie. Het gaat niet alleen om een "toelating" voor deze of gene activiteit: de preister oefent in dit geval jurisdictie uit in naam van de Kerk zelf: voor u. Dit brengt voor de gelovigen ook plichten mee: ze moeten een inspanning doen inzake kerkbezoek om een hechte gemeenschap te vormen en uit te bouwen, en ze moeten persoonlijk bijdragen in de noden van dergelijke stichtingen. Zo wordt Kerk gemaakt: ora et labora, door gebed en arbeid. Welke zijn die noden? Het zijn er vele en ze verschillen naar plaats en omstandigheid. Het gaat meestal om regelmatige tijdelijke of materiële bijstand aan uw priesters Een paar voorbeelden: voor hun eten zorgen (de korf voor de priesters spaart bijzonder veel tijd en werk in de keuken), instaan voor of helpen bij de versiering van het altaar met bloemen, helpen bij het klaarmaken of afruimen van het altaar, bij het onderhoud van het altaarlinnen en van het linnengoed van het Broederschapshuis in uw buurt, onderhoudswerk door klusjesmannen met ervaring, huisvrouwen die hun kennis doorgeven aan hun priesters (zodat ze geen beroep moeten doen op beroepsmensen en heel wat tijd en werk uitsparen die ze anders niet kunnen besteden aan het echte geestelijke werk), enz. Het zijn een paar suggesties ter overweging in het licht van het jaar 2011 St Petrus-Broederschap, Benelux 5
Hoe concreet tewerk gaan? Vraag gewoon aan uw priesters wat ze het meest nodig hebben, of schrijf hen als u schuchter van aard bent. Zet u ten volle in wanneer ze een beroep op u doen. Ze zullen naar best vermogen en met mate gebruik maken van uw goede wil. Tenslotte, beoefen de NAASTENLIEFDE onder elkaar in de verschillende vestigingen in de Benelux. Een goede en broederlijke verstandhouding in een gemeenschap brengt vreugde in het hart van de parochieherder, want zijn inzet werpt vruchten af. Mijn Confraters zetten zich namelijk ten zeerste in: ze werken en ijveren onverdroten op alle gebieden. Ik meen dat eenieder zich daar beter van bewust mag worden. Ze doen weinig beroep op u uit discretie, om geen misbruik te maken. Wij hebben u echter meer nodig dan wij het zeggen. Eén van ons moet het duidelijk stellen. Dit is dan de taak van de overste. Beste Vrienden en Weldoeners, dierbare Gelovigen, ik doe dus heel eerlijk deze oproep: "WIJ HEBBEN UW DIENSTEN NODIG" Ik weet dat verscheidenen onder u zich geweldig inzetten en ik dank hen van ganser harte namens de priesters en in eigen naam. God zal hun belangloze inzet voor hun priesters en hun apostolaat ruim belonen in de Hemel. Wij van onze kant bewonderen de discrete inzet van deze mensen, vaak vele jaren lang: tijdens het Heilig Misoffer en elke avond in de litanie van de Heilige Jozef bidden wij voor allen, en in het bijzonder voor onze weldoeners. Elk van u verzekeren wij van onze kant van onze volledige priesterlijke inzet, In Christo Rege Pater Hervé Hygonnet FSSP St Petrus-Broederschap, Benelux 6
Maria in het mysterie van de Menswording Het doel van de Advent is ons voor te bereiden op Kerstmis. In deze aanlooptijd stelt de Kerk ons drie belangrijke figuren als voorbeeld die ons moeten leiden op onze weg naar Bethlehem. Het zijn Jesaia, Joannesde-Doper en Maria. Ieder van hen wil ons iets vertellen, iets tonen. De profeet Jesaia is de woordvoerder en de vertolker van het Oude Testament. Hij vertolkt tezelfder tijd de voorbereiding van God en de verlangens van de mensheid. Door zijn leven, zijn woord en zijn persoon is Joannes-de-Doper de wegbereider van Christus. De voorganger, de aankondiger van de Figure 1 Een ikoon van de heilige Johannes de Doper eerste komst van Christus. Maar wie tijdens de Advent steeds meer aan belang wint, is de figuur van Maria, de Moeder Gods. Het mysterie van de menswording vangt immers niet precies aan op 25 december met Jezus' geboorte in Bethlehem, maar negen maanden eerder in Nazareth met de boodschap van de Aartsengel Gabriël aan Maria dat God Haar heeft uitverkoren om de moeder van de Verlosser te worden. Die dag, de dag van de Boodschap aan Maria, heeft God de oneindige afstand tussen Hem en de mensen overbrugt. Door een daad van zijn oneindige macht heeft Hij uitgevoerd wat voor ons menselijk verstand onmogelijk lijkt: zijn goddelijke natuur verbinden met een echte menselijke natuur, met een lichaam Figure 2 De exacte plaats van de Menswording en een ziel zoals wij die bezitten. Nog verbazingwekkender is dat met deze vereniging geen wezen ontstaan is met twee persoonlijkheden, die
St Petrus-Broederschap, Benelux 7
van God en die van de mens. Neen, in tegendeel, beide naturen zijn verenigd gebleven in één enkele persoon, de persoon van Jezus Christus, waarachtig God en waarachtig mens. Deze vereniging van het goddelijke met het menselijke in één persoon is zo uniek en zo bijzonder dat geen vergelijking mogelijk is met andere menselijke experimenten. Ze overstijgt bij gevolg ons begripsvermogen. Net als het mysterie van de Drieëenheid is ook het mysterie van de Menswording één van de mysteries van ons geloof. We lezen in het Johannes-evangelie : "Verbum caro factum est" Het woord is vlees geworden, m.a.w. de tweede persoon van de Heilige Drievuldigheid, God de Zoon, is vlees geworden, is mens geworden. Deze éénwording van twee naturen in één persoon noemen we "hypostatische unie" van het Griekse hypostase, wat betekent "wat er onder is".
Figure 3 Verbum caro factum est : en het Woord is vlees geworden
Om de Verlosser een menselijke natuur te geven, koos God een 15jarige Jodin uit, Maria, een afstammelinge van de grote Koning David, die met haar ouders in Nazareth een heel gewoon leven leidde. Onder invloed van de genade had Maria haar maagdelijkheid aan God opgedragen, wat tot Gods plan behoorde. Ze wilde geen enkele man toebehoren, maar alleen aan God. Maar zelfs als Maria de gelofte had gedaan van wat wij vandaag "eeuwige maagdelijkheid" zouden kunnen noemen, dan nog was ze voorbestemd voor een ambachtsman, genaamd Jozef. In de mannenwereld van toen paste bij elke fatsoenlijke vrouw een man om haar te leiden en te beschermen. Het was bovendien ook Gods plan dat Maria niet zou gebrandmerkt worden als een ongehuwde moeder om de moeder van God te worden. Daarom heeft God met zijn genade discreet gehandeld om Maria een echtgenoot te geven. Deze door God uitverkoren man die Maria's echtgenoot en de behoeder van Jezus zou worden, was zelf een heilige: In het Evangelie staat hij gewoon vermeld als "een rechtschapen St Petrus-Broederschap, Benelux 8
man". In de Hebreeuwse literatuur betekent dit een zeer deugdzaam man, wat wij "een heilig man" zouden noemen. Maria is niet alleen maagd gebleven bij de geboorte van Jezus, maar haar hele leven lang. Waar het Evangelie spreekt over "de broers en zusters van Jezus" gaat het om een Griekse vertaling uit het Hebreeuws. Deze termen betekenen dan gewoon "verwanten van hetzelfde bloed", wat wij "neven" zouden noemen. De engel is aan Maria verschenen toen ze nog bij haar ouders woonde, vóór ze bij Jozef introk. De zonde is in de wereld gekomen door een vrije beslissing van Adam; God heeft gewild dat de vrije beslissing van Maria het heil in de wereld zou brengen. Toen Maria de boodschap van de engel ontving en antwoordde "Mij geschiede naar uw woord", heeft God de Heilige Geest in Maria's schoot het lichaam en de ziel van een kind verwekt waar op hetzelfde ogenblik God de Zoon zich mee verbond. Denken we daaraan. Het transcendentale ogenblik van de aanvaarding van Maria en het begin van onze verlossing herdenken wij telkens wij het Angelus bidden. Omdat Maria uit vrije wil aanvaard heeft de Moeder van de Zaligmaker te worden en vrijelijk (en op zulk een intieme wijze) heeft willen deelhebben aan het lijden, wordt Maria door de Kerk toegejuicht als Mede-Verlosseres van het mensdom, als de nieuwe Eva. God heeft Maria van bij het begin voorbereid op het goddelijke moederschap. Op het eigenste ogenblik van de ontvangenis van Maria in de schoot van Anna bij de schepping van Maria's ziel door God werd deze ziel vrijgesteld van de universele wet van Adams zonde. We mogen niet vergeten dat de erfzonde de zonde is van het hele mensdom. De zonde is actueel, vrijwillig en persoonlijk in Adam. Maar deze zonde, die hoofdzakelijk bestaat uit ontzegging van de genade die via Adam aan de St Petrus-Broederschap, Benelux 9
ganse mensdom werd gegeven, blijft aanwezig in elke mens. Maar Maria's ziel bleef vrijgesteld van deze zonde. Zij ontving de door Adam verspeelde erfenis. Van bij het begin werd Maria intiem verbonden met God. De vrouw van wie de Zoon de kop van Satan zou verpletteren, is op geen enkel moment onderworpen geweest aan de macht van de duivel. Deze essentiële waarheden over Maria: haar onbevlekte ontvangenis, haar maagdelijkheid en goddelijk moederschap moeten wij voor ogen houden, niet alleen tijdens de Adventtijd, maar alle dagen van ons leven. Maria bekleedt een bijzondere en onvergelijkbare plaats in Gods plan. Jezus houdt van Maria, niet alleen met de onpartijdige liefde van God voor alle zielen maar ook met Zijn liefde voor alle heilige zielen. Jezus houdt van Maria met de volmaakte menselijke liefde die alleen de volmaakte Mens kan hebben voor een volmaakte moeder. We kunnen dus niet gaan beweren dat we echt van Jezus houden, als we niet ook van Maria houden. Pater Andrzej Komorowski FSSP
St Petrus-Broederschap, Benelux 10
Symbolen rond de doopplechtigheid (vervolg en einde) We zetten onze bespreking van de symbolen rond de doopplechtigheid verder en sluiten ze af. In een eerste artikel hebben wij het sacrament van het doopsel belicht in de heilsleer en vervolgens de rituelen aan de deur van de kerk uiteengezet. In dit artikel treden wij de kerk binnen en richten wij onze stappen naar de doopvont waar het Heilig Doopsel zal toegediend worden.
B/ In de kerk Alvorens het Huis van God te betreden, legt de priester het uiteinde van zijn stool op het hoofd van het kindje ten teken van bezit en bescherming. De stool is immers het kledingstuk eigen aan die het sacrament van het priesterschap ontvingen. De plechtige intrede in het Huis van God geeft duidelijk de intrede van de dopeling in de Katholieke Kerk weer. De Traditie van het Credo en het Onze Vader Tijdens de grote stemming die sinds de 7de eeuw de woensdag van de vierde week van de Vasten gehouden werd, kregen de catechumenen onderricht over het symbool van ons Geloof: het Credo. De onderwijzende Kerk geeft de schat van het geloof door aan de nieuwelingen "lerende hen onderhouden alles wat ik u geboden heb" naar de woorden van de Heer in Mt 28,20. De Kerk leert hen ook het Onze Vader dat wij durven uitspreken, verlicht door het voorschrift van de Heiland en onderricht door de goddelijke leer. Want alleen door het doopsel wordt een kind Gods aangenomen zoon, waardoor het zich tot God mag richten met de woorden: Onze Vader ! De laatste duiveluitdrijving Met deze plechtige bezwering wordt de duivel verjaagd uit de ziel die hij misbruikte; door het doopsel wordt het kind de tempel van God. De laatste uitdrijving eindigt op een ritueel dat aanleunt op de uitdrijving met het zout in het eerste deel. St Petrus-Broederschap, Benelux 11
Het Ephpheta-ritueel De priester raakt de oren en de neusvleugels van de dopeling aan met speeksel. Ook dit verwijst naar de betekenis van het zout en net als het zout roept het de Wijsheid op de oren te openen voor de onderrichtingen van de Kerk. Deze Wijsheid verspreidt de goede geur van Jezus Christus die alleen binnen de Kerk gekend en gesmaakt wordt. De priester doet het gebaar en zegt de woorden na van Christus in het Aramees bij de genezing van de doofstomme; zoals beschreven in Mc 7, 32: Ephpheta, dwz wordt geopend en voegt eraan toe in odorem suavitatis … wordt geopend voor de zoete geuren. Het Ephpheta-ritueel verwijst ook naar de genezing van de blindgeborene met speeksel en slijk, bij Joh. 9,1. De blindgeborene wordt vervolgens naar het badwater Siloam gestuurd om zich te wassen. Zoals eerder al in verband met de kruistekens gemaakt op het lichaam, zien wij hier het symbolische gebaar van de opening van de zintuigen voor het hemelse voedsel. De verzaking aan Satan Zoals bekend wordt deze plechtige daad hernieuwd tijdens de Paaswake. Het is goed te weten dat eertijds de dopeling bij de verzakingen gedraaid werd naar het Westen, de windstreek waar het licht eindigt (waar de zon ondergaat). De toekomstige christen verzaakt dus Satan, maker van de geestelijke duisternis, keert zich vervolgens naar het Oosten en antwoordt op de vraag: Wil je je verbinden met Jezus-Christus ? De zalving van de catechumenen met olie De priester zalft de dopeling tweemaal in kruisvorm op de borst en tussen de schouders. Hij gebruikt hiertoe alleen zalfolie die normaal op Witte Donderdag tijdens de chrismale Mis of de Mis der Heilige Oli‚n na een duiveluitdrijving door de bisschop voor dit doel wordt gewijd. In de apostolische constituties van de eerste eeuwen van de Kerk werd al voorgeschreven: "Gij zult de catechumenen eerst zalven met Heilige Olie en dan dopen met water". In dezelfde richting wijst ook de Heilige Joannes Chrysostomos in zijn mystagogische catechese: "De catechumeen wordt gezalfd vóór het doopsel, zoals de atleten die het stadion zullen binnentreden". De zalfolie is het symbool van de kracht gegeven door de Heilige Geest om de duivel te overwinnen en de wereld te bestrijden. St Petrus-Broederschap, Benelux 12
De zalving op de borst betekent dat deze kracht het juk van de Heer zacht en lieflijk zal maken, en tussen de schouders dat met deze kracht deze last licht om dragen zal zijn.
C/ Bij de doopvont Bij de doopvont aangekomen vervangt de priester zijn paarse stool (de kleur van de boeteperioden zoals de Advent en de Vasten) door een witte stool (de kleur van vreugde en blijdschap zoals voor Kerstmis en Pasen), want het doopsel werd vroeger vooral tijdens de Paasnacht toegediend. Hervatting van de ondervraging Na de belijdenis van zijn geloof in de Drievuldigheid antwoordt de dopeling op de vraag "Wil U gedoopt worden?" Voor de volwassenen betekent dit antwoord onmiddellijk vóór het toedienen van het doopsel de geldigheid van dit sacrament. Voor kinderen wordt het antwoord gegeven door de peter en de meter, die volgens een zeer oud gebruik van de katholieke kerk bij de plechtigheid worden betrokken. Het doopsel ! In de Catechismus van de Katholieke Kerk (CKK) wordt in nr 139 de doopplechtigheid als volgt beschreven: "Volgt dan het essentiële ritueel van het sacrament, het eigenlijke doopsel dat de dood van de zonde betekent en ten uitvoer brengt, en de intrede in het leven van de Allerheiligste Drievuldigheid doorheen de configuratie van Christus in het Paasmysterie". De priester giet vervolgens driemaal water in kruisvorm op het hoofd van het kindje en zegt: "N (de voornamen van het kind), ik doop U in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest". Deze woorden vormen de essentie van het doopsel en maken het volmaakt en volledig. Precies in deze bewoordingen heeft Onze Heer Jezus Christus ons het doopsel geschonken: "Doopt hen in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige St Petrus-Broederschap, Benelux 13
Geest"(Mt 28, 19). Het water (de materie van het sacrament) en het woord (de vorm van het sacrament) samen zijn als het ware een eeuwigdurend teken van de eenmaking van de goddelijke natuur met onze menselijke natuur in het mysterie van de Menswording, want dit mysterie is de eerste bron van alle genade die wij via de sacramenten ontvangen. Om het doopsel toe te dienen volstaat natuurlijk water zonder toevoegsel. Maar het is een blijvend gebruik binnen de Kerk dat steunt op de Traditie van de apostelen, dat het Heilige Chrisma bij het water wordt gevoegd, zodat doopwater wordt bekomen. Dit water, dat bestemd is om het doopsel toe te dienen, wordt doorgaans geconsacreerd tijdens de Paaswake. De zalving met het Heilige Chrisma Het Heilige Chrisma is geparfumeerde olie die tijdens de Chrismale Mis door de bisschop wordt geconsacreerd en gebruikt wordt voor plechtige zalvingen zoals doopsels, vormsels, wijding van bisschoppen, kroning van koningen, inwijding van kerken en altaren, en consecratie van heilig vaatwerk. De CKK herinnert er in nr 1241 aan dat "deze zalving de gave van de Heilige Geest betekent aan de pas gedoopte die christen is geworden, m.a.w. "zalving" van de Heilige Geest ingewerkt in Christus die gezalfd werd tot priester, profeet en koning". Pater Doncoeur noemde het een pakkende gedachte te beseffen "dat het pas gedoopte kindje in dezelfde mate geconsacreerd wordt als een kelk, een altaar of een ciborie." In de Romeinse liturgie kondigt deze zalving het vormsel aan waarmee de doopzalving zal eindigen. In de liturgie van de Oosterse kerken is de zalving het sacrament van het chrisma, namelijk het vormsel. Het witte kleed Na de zalving met het Heilige Chrisma bedekt de priester het hoofd van de pas gedoopte met een wit doek: het doopmutsje. Dit doek herinnert aan het bruiloftskleed voor de koninklijke bruiloft (Mt 22,11). Het kondigt het zuivere vlekkeloze leven aan dat de gedoopte moet leiden; het verwijst naar het witte kleed van de vierentwintig ouderlingen rond Gods troon uit het visioen van Johannes in het boek Openbaring 4, 4; en tenslotte symboliseert het witte kleed dat eertijds op het einde van het Octaaf van Pasen uitgetrokken werd op de zondag die "in albis" wordt geheten, dat de gedoopte "Christus heeft aangedaan", met Hem is verrezen, zoals Paulus het schrijft aan de Galaten, 3, 27. St Petrus-Broederschap, Benelux 14
De brandende kaars Ontvang dit licht, zegt de priester aan de peter bij het overhandigen van de brandende kaars die in zich het licht en de warmte draagt. Dat deze kaars aan de Paaskaars wordt aangestoken, betekent dat Christus de pas gedoopte heeft verlicht. In Christus zijn de gedoopten "het licht van de wereld" (Mt 5, 14). Daarom moet elk gedoopte zijn lamp brandend houden tot de terugkeer van Christus-Echtgenoot: dit is duidelijk de les van de parabel van de wijze en de dwaze maagden. Ook Paulus vermaant ons in zijn brief aan de Efezi‚rs 5,8 :"Wandelt als kinderen des lichts". Het doopsel is een bad van wedergeboorte en hernieuwing in de Heilige Geest, maar ook een verlichting, omdat van die het krijgen, de geest wordt verlicht. De gedoopte die in het doopsel Gods Woord heeft ontvangen, "het waarachtige Licht dat ieder mens verlicht". (Joh. 1,9) wordt, "nadat hij verlicht is geweest" (Hebr. 10, 32), gevraagd om op zijn beurt Licht te blijven en de wereld rondom hem te verlichten: dit is de apostolische zending van elke gedoopte … apostel zijn ! Volgens een vrome christelijke traditie tenslotte wordt de pas gedoopte op het altaar van de Heilige Maagd gelegd en wijden de ouders hun kindje toe aan de Goede Moeder Gods. Het doopkindje dat zoon van God geworden is, is nu ook zoon van Maria. +++++++++++ Bij de afronding van deze studie van het doopritueel en zijn symbolen blijkt duidelijk dat het doopsel gepaard gaat met plechtige (sacramentele) riten en zeer leerrijke gebaren die we niet mogen onderschatten. Het doopritueel is aldus als het ware een echte catechese over de erfzonde en zijn gevolgen, over het mysterie van de Verlossende Menswording dat voor ons de poorten van de Hemel opent, over de sacramenten en de gave van de heiligmakende genade, en tenslotte over onze opname in de Kerk van Christus. Wij zijn de Kerk dankbaar dat ze ons het doopritueel heeft gegeven en wij zullen ons blijven inspannen om de rijkdom ervan aan te tonen en op de kleinste bijzonderheden te letten. Pater Louis-Dominique FSSP St Petrus-Broederschap, Benelux 15
Wederkomst van Christus Nooit eerder in de geschiedenis heeft men over geheel de wereld zo vaak en zo uitdrukkelijk de woorden "vrede en veiligheid" horen weerklinken als in onze tijd. De heilige Paulus schrijft in zijn brief aan de Tessalonicenzen dat juist dat gegeven een teken is van het op handen zijnde feit dat de Wederkomst van Christus op aarde, of zoals hij het zelf noemt, de Dag des Heren, aanstaande is. Hij zegt daarover: "Want zelf weet gij goed dat de Dag des Heren komt als een dief in de nacht. Wanneer men zegt 'Vrede en veiligheid', dan valt op hen het verderf onverwacht (..). En ontkomen doen ze zeker niet. Maar gij broeders, gij verkeert niet in duisternis, zodat de Dag {des Heren} u als een dief zou verrassen" (1 Tess. 5:2-4). Dikwijls wordt de vraag gesteld: Zou het kunnen zijn dat wij ons nu in het Einde der Tijden bevinden, in de tijd waarover zoveel gezegd wordt in de Apokalyps, in het laatste Boek in de Bijbel, het Boek Openbaring van Johannes? Wat kunnen wij verder vinden in de Heilige Schrift en wat hebben de kerkvaders en theologen hieromtrent in de loop der eeuwen gezegd?
De gebeurtenissen die zullen voorafgaan aan de Wederkomst van Christus op aarde.
Verschillende teksten in de Heilige Schrift, zowel in het Oude als Nieuwe Testament, gaan over wat plaats zal vinden vóór de Wederkomst van Christus. Met name de volgende gebeurtenissen worden door kerkvaders en theologen gezien als teken dat de Wederkomst van Christus nabij moet zijn.
St Petrus-Broederschap, Benelux 16
1. De verkondiging van het Evangelie over geheel de wereld
Hierover zegt Onze Lieve Heer: "Maar eerst zal het Evangelie van het Koninkrijk (Gods) over heel de wereld worden verkondigd tot een getuigenis voor alle volkeren en dan zal het einde komen (Mat. 24:14)". Een aantal kerkvaders, waaronder Chrysostomos (349–407), meenden dat dit "einde" sloeg op de verwoesting van Jeruzalem. Verreweg de meeste kerkvaders echter begrepen, dat Jezus hiermee Figure 4 Jezus verkondigt de Blijde Boodschap
verwees naar het Einde der Tijden.
2. De grote geloofsafval
De kerkvaders en de commentatoren van de bijbel menen, dat de grote geloofsafval zal inhouden dat vele naties massaal het Christendom op zullen geven. De heilige Paulus legt zijn gelovigen van Tessalonica uit, dat zij niet bang hoeven te zijn, dat zij zich reeds in de Eindtijd zouden bevinden, vlak voor de Wederkomst van Christus. De reden is dat ƒƒn van de tekens daarvoor, namelijk de grote geloofsafval nog niet in vervulling gegaan was: "Laat niemand u misleiden, hoe dan ook. Want v„„rdat de afval heeft plaatsgevonden, en de man der goddeloosheid (Antichrist) is verschenen, het kind der verdoeming, de tegenstander die zich verheft tegen al wat God of heilig heet, zodat hij zich neerzet in Gods tempel en zich aanstelt als God, komt de Dag des Heren niet" (2 Tess. 2:3-5). De Heer Zelf hierover: "Maar zal de Mensenzoon bij Zijn komst wel geloof op aarde vinden?" (Luc. 18:8). St Petrus-Broederschap, Benelux 17
3. Het teken van de Mensenzoon aan de hemel
Het teken van de Mensenzoon is het kruis. Kerkvaders dachten daarom, dat het kruis waaraan Jezus stierf, zal verschijnen aan de hemel ofwel een kruis van licht. Jezus noemt het als het teken dat zal verschijnen voor Hij zal wederkomen op aarde: "Dan zal het teken van de Mensenzoon aan de hemel verschijnen; dan zullen alle geslachten der aarde jammeren, en de Mensenzoon op de wolken des hemels zien komen met grote macht en majesteit. Dan zal Hij de engelen zenden met luid schallende bazuinen; en ze zullen van de vier windstreken zijn uitverkorenen verzamelen, van het éne einde des hemels tot aan het andere" (Mat. 24:30).
4. De wederkomst van Henoch en Elias Bijna alle kerkvaders waren de overtuiging toegedaan, dat de profeten Henoch en Elias de wegbereiders van Christus zullen zijn in de Eindtijd, vlak voor Zijn Tweede Komst. Aanleiding tot die overtuiging was het feit dat zowel Henoch als Elias nooit gestorven zijn en de inhoud van de navolgende bijbelpassages: Wat de profeet Elias betreft: "Zie, Ik zal u de profeet zenden, voordat de grote en ontzaglijke Dag van de Heer komt"(Malachias 4:5). "Die (Elias) volgens de Schrift gereed staat voor het einde: Om Gods toorn te bedaren, Figure 5 Elias stijgt met een wagen van vuur ten Hemel éér hij ontbrandt, om het hart van de vaders tot hun zonen te keren" (Jezus Sirach/Ecclesiasticus 48:10). En Jezus zegt: "Zeker, Elias komt, en zal alles herstellen" (Mat. 17:11). Over Henoch staat er geschreven: "Henoch verkeerde met de Heer, en werd St Petrus-Broederschap, Benelux 18
opgenomen: een toonbeeld (Ecclesiasticus 44:16).
van
wijsheid
voor
alle
geslachten"
5. Het rijk van de Antichrist Een vijfde teken voor de naderende Wederkomst van Christus is al genoemd in het citaat 2 Tess. 2:3-5 (onder 2.), namelijk de komst van "de man der goddeloosheid". Door de heilige Johannes wordt hij de Antichrist genoemd: "Kinderkens, het laatste uur is daar! En zoals gij gehoord hebt, komt dan de Antichrist" (1 Joh. 2:18). Uit laatstgenoemd citaat valt derhalve het gegeven op te maken, dat de Antichrist zal komen aan het einde van het tijdvak van Gods Kerk op aarde, ofwel "het Einde der Tijden". Immers de heilige Johannes zegt dat de Antichrist komt als "het laatste uur daar is". Uit andere teksten blijkt verder, dat de Antichrist een machtig tegenstander is van Christus die de naties met zijn schijnwonderen zal verleiden en de Kerk zal vervolgen. Zie met name hierover eveneens hfdst. 13 van de Openbaring.
6. Buitengewone verschijnselen en verstoring van de natuur, van het heelal
Ook vele grote rampspoeden, waaronder angstaanjagende verstoringen in het heelal, hongersnoden, oorlogen en pest, zullen voorafgaan aan de Wederkomst van Christus op aarde: "En terstond na de kwelling van die dagen zal de zon worden verduisterd, en de maan zal geen licht meer geven; de sterren zullen van de hemel vallen, en de krachten der hemelen zullen worden geschokt" (Mat. 24:29); "En er zullen tekenen zijn aan zon en maan en sterren; en op de aarde doodsangst onder de volken, radeloos door het donderend geweld van de zee en de golven. De mensen zullen verstijven van vrees en bange verwachting, van wat de wereld gaat overkomen, want de krachten der hemelen zullen worden geschokt" (Luc. 21:25-26); Lees verder Mat. 24:6 e.v.
St Petrus-Broederschap, Benelux 19
7. De trompet van de Verrijzenis
Direct voorafgaand aan de Wederkomst zal een trompet weerklinken: "Zie, ik deel u een geheimenis mee: niet allen zullen wij ontslapen, maar wel allen van gedaante veranderen; plotseling, in een oogwenk, bij de laatste stoot der bazuin. Want zodra de bazuin zal schallen, zullen de doden verrijzen, onbederfelijk. Maar wij zullen van gedaante veranderen". (1 Kor. 51-52); "Op een teken, op het geroep van de Aartsengel en de bazuinstoot van God, zal de Heer Zelf uit de Hemel neerdalen, en allereerst zullen zij verrijzen, die stierven in Christus". (1 Tess. 4:16); "Het uur komt, dat allen, die in de grafsteden zijn, Zijn Stem zullen horen. En zij die het goede hebben gedaan, zullen er uitgaan tot opstanding ten Leven, maar zij die het kwade hebben verricht, tot opstanding ten oordeel" (Joh. 5:28).
Conclusie
De meeste tekenen van de nabijheid van de Wederkomst van Christus lijken nog niet te zijn ingetreden. Wel opvallend echter is het eerste teken dat de verkondiging van het evangelie over geheel de wereld voorzegt. Die profetie is al wèl duidelijk in vervulling gegaan. In vroegere eeuwen en in de meer recentere tijden werden vele volkeren met het evangelie in contact gebracht middels ijverige geloofsverkondigers en missionarissen. In de laatste vijftig jaar hebben de moderne comminicatiemiddelen, zoals radio en televisie en thans het internet voor eenieder het evangelie bereikbaar gemaakt. Een andere voorzegging die nú plaatsvindt, de grote geloofsafval, grijpt schrikbarend om ons heen. Deze revolutionaire opkomst van diezelfde communicatiemiddelen heeft tevens met zich mee gebracht dat de geest van de tegenstander van de Kerk van Christus, die wij Satan noemen, zich op schrikwekkende wijze heeft meester gemaakt van de wereld, van de zielen van de mensen. Waarbij de gelovigen die trouw blijven aan Christus St Petrus-Broederschap, Benelux 20
en Zijn Heilige Kerk onderdrukt en vervolgd worden. We moeten aannemen dat de situatie nu veel erger is dan in de tijd van Sodom en Gomorra. Dat deze zeer snelle ontwikkeling van het kwaad, de zonde in de wereld te keren of zelfs om te keren zou zijn zonder een direct ingrijpen van God, is moeilijk voorstelbaar. Aannemelijk is dat de andere, hierboven genoemde gebeurtenissen wellicht zullen plaatsvinden vlak v„„r de Wederkomst van Christus op aarde. Waarbij wij ons moeten realiseren dat elke voltrekking van een voorzegging afhankelijk is van het gebed van de gelovigen. In hoofdstuk 21 van Openbaring profeteert Johannes ons omtrent de tijd die ons wordt beloofd n… de verschrikkingen die plaatsvinden voor de Wederkomst: „Toen zag ik een nieuwe aarde, want de eerste hemel en de eerste aarde waren verdwenen“...“En ik hoorde van de Troon een machtige stem en ze sprak: Zie de woonstede Gods bij de mensen: Hij zal Zijn Tent bij hen spannen. Zij zullen Zijn volk zijn, Hij, God met hen!“... „En nooit zal de dood er meer zijn, geen rouw, geen geween, geen smart; want het vroegere is voorbij! En die op Figure 6 Het nieuwe Jeruzalem de Troon is gezeten sprak: Zie Ik maak alles nieuw!“ ... „Die overwint zal dit alles be‚rven; Ik zal hem tot God zijn, hij Mij tot zoon.“ Dat moet voor de gelovige Christenen de ware betekenis zijn van Zijn Glorievolle Wederkomst!
Pater Alfard Schijffelen FSSP
St Petrus-Broederschap, Benelux 21
Het mysterie van Kerstmis Enkele gedachten vanuit de Metten van de eerste zondag van de Advent.
De komst van Christus in deze wereld is het eigenlijke Kerstmysterie waarop de Advent ons voorbereidt. Reeds hier wordt aangeduid wat in de Kersttijd onophoudelijk zal weerklinken. De hymne van de metten – dat is het kerkelijke nachtgebed – voor de Advent geeft nauwkeurig aan, hoe de Kerk de Adventstijd beschouwt en welke vrucht zij ervan verwacht. De eerste strofe bezingt de tijdloze voortkomst van het goddelijke Woord uit de schoot van de Vader en Zijn menselijke geboorte uit de maagd Maria, in de volheid van de tijden: “Gij, hemels Woord, aan ‘s Vaders schoot van alle eeuwigheid ontbloeid, geboren in der tijden loop daalt Gij tot heil der mensheid neer.” Jezus is gekomen als Verlosser. Hij is de enige Redder van de mensheid. Zijn geboorte in de stal toont ons niet alleen de tederheid van Zijn liefde, Zijn geboorte is het begin in de tijd van Zijn zeer werkzame verlosserliefde, van de kribbe tot aan het Kruis. In de tweede strofe bidden wij met de Kerk om de vrucht van elk Kerstfeest: dat is de Komst van onze Heer door de genade, dus Zijn geestelijke geboorte in onze harten. Letten wij erop, beminde gelovigen, hoe scherp en re‚el de dichter van deze oude hymne deze Komst van Christus in de genade verstaat, en dus niet alleen als een zaak van gevoel en inleving: St Petrus-Broederschap, Benelux 22
“Verlicht nu onze geest, ontvlam ons hart met Uwer liefdegloed, dat het, vervuld van Uwe vreugd, de aardse ijdelheid verzaakt.” In plaats van ‘gevoel voor de Kersttijd’ bidt de hymne om verlichting van het verstand voor wat betreft de wankele structuur van al het aardse, en om een brandende liefde, waardoor wij, na eenmaal het wezen van de tijdelijke dingen doorschouwd te hebben, ontvlammen in een verlangen naar de hemelse vreugde. Dit is mooi gezegd en snel uitgesproken, maar zal het in ons ook werkelijkheid worden? De derde en de vierde strofe stellen ons de laatste komst van Christus voor ogen, wanneer Hij op het einde van de tijden zal verschijnen in heerlijkheid als Rechter van levenden en doden: “Dan zal, wanneer de rechter streng de schuldigen verwijst naar ‘t vuur en zoet Zijn stem de vromen noodt ten paradijze, trouw verdiend. Geen grauwe duisternis, doorstormd van vlammen, kwelt onze ziel, doch schouwende Gods aangezicht genieten wij in ‘s hemels vreugd.” Hier wordt ons op indrukwekkende wijze de verschrikkelijke tweeledigheid van die Komst duidelijk gemaakt, met een onzekerheid die eigen is aan het oordeel. De onzekerheid over ons eigen lot doet ons ook nederig bidden dat Zijn dierbare stem ons dan met lieve klank mag uitnodigen om deelgenoot te worden aan de glorie van God en tot de eeuwige aanschouwing van Hem, Die wij op aarde aanhangen in de duisternis van het geloof, en dat wij gespaard mogen blijven voor de grauwe duisternis en de verterende gloed van het hellevuur. Beste lezers , de ernst van deze onherroepelijke beslissing heeft de heilige Moederkerk haar kinderen voorgehouden toen wij op de 24ste en laatste zondag na Pinksteren afscheid namen van het oude kerkelijke jaar. De Kerk wil dat wij met dezelfde gedachte het nieuwe jaar beginnen, en dat wij de lieflijke Komst van Christus in de Kerstnacht van meet een af aan zien in haar volle werkelijkheid en tot haar uiterste consequentie, namelijk St Petrus-Broederschap, Benelux 23
de Verlossing van de wereld, de heiliging van de ziel en tenslotte het eeuwig oordeel. Amen. Ik wens u allen een genadevol ontvangst van het vleesgeworden Woord toe.
Pater Martin Kromann Knudsen fssp
St Petrus-Broederschap, Benelux 24
Vragen en antwoorden In deze rubriek bespreken wij vaak gestelde vragen en thema's; ze worden bondig uiteengezet, zodat de lezer ze makkelijk kan begrijpen ten nutte van zijn godsdienstige beleving. Wat is "bidden voor de Pauselijke Intenties"? Het komt vaak voor dat de Kerk de gelovigen vraagt "te bidden voor de Pauselijke Intenties", zoals onder meer telkens iemand een volle aflaat wil verdienen, of op Allerzielendag, wanneer de priester één van zijn drie missen voor deze intentie opdraagt. Het gaat er niet om te bidden voor de persoonlijke intenties van de Paus (het kunnen zeer bijzondere intenties zijn, zoals zijn eigen heiliging, de zielerust van zijn ouders, de genezing van een zieke vriend, edm. ), maar wel om bepaalde intenties die nauw verbonden zijn met de vestiging en de zending van gans de kerk, die de Paus uit hoofde van zijn ambt op zich neemt binnen Zijn ministerie van zichtbaar hoofd van de Kerk en vertegenwoordiger van Christus. Het is goed even kennis te nemen van deze intenties; ze vatten gans het immense, prachtige werk samen van de strijdende Heilige Kerk in de wereld: 1. De verheerlijking van de Kerk: met name haar missionaire vrijheid en het respect dat het verdient, en de uitvoering van deze opdracht: zoveel mogelijk zielen winnen. 2. De verkondiging van het Geloof: opdat zoveel mogelijk mensen de ware God leren kennen zonder wie redding moeilijk is. 3. De uitroeiing van ketterijen: uit de door religieuze dwalingen misleide geesten die geloofspunten verwijderen die de zielen afbrengen van de rechte weg en het ware geloof. 4. De bekering van de zondaars: ze helpen de weg van de verdoemenis te verlaten en opnieuw te kiezen voor de weg van het eeuwige Heil. 5. De eendracht onder de christelijke vorsten: om de Vrede van Christus bij de volken en onder de volken aan te moedigen, wat kan helpen makkelijker in geloof en vroomheid te leven. St Petrus-Broederschap, Benelux 25
6. De andere goederen van het christelijke volk: zowel tijdelijke als geestelijke goederen, maar vooral al de genade die een christen volk (d.i. alle leden van de Kerk) nodig heeft voor zijn Heil. De "Pauselijke Intenties" geven duidelijk weer dat de Kerk voor de zielen vooral de Ark van hun Heil is.
Wat is de juiste betekenis van de term "Opperherder" of "Pontifex"? Iedere bisschop is een "Pontifex": de bruggenbouwer (Lat. pontem facere – pontifex) tussen Hemel en aarde; hij helpt die nog op aarde vertoeven, de Hemel te bereiken en vraagt aan de Hemel de noodzakelijke genaden voor die er nog niet zijn. De Paus als hoeder der schapen (Johannes, XXI, 17) onderricht en leidt de ganse Kerk, inclusief de andere Bisschoppen, die hij trouwens als enige kan benoemen. In deze eerste betekenis is hij de Opperherder. Bovendien is de geestelijke macht van de Paus van die aard dat op aarde niemand boven hem staat. Alleen Christus staat boven hem. Christus is in de Hemel en kan op aarde niet worden geraadpleegd in geval van onenigheid met de Paus. Daardoor is zijn gezag voor de Strijdende Kerk (d.i. de katholieke gelovigen op aarde) soeverein, waar geen beroep of oordeel bij mogelijk is. Het gezag van de Opperherder kan niet worden betwist: we onderwerpen ons en aanvaarden zijn argumenten. Begrijpen we die niet, dan onderwerpen we ons, althans uiterlijk, omdat Christus Zijn Kerk gebouwd heeft op Petrus en zijn opvolgers, en wij Hem toch vertrouwen, zelfs als wij geen absoluut vertrouwen hebben in de mens die tijdelijk Petrus' zetel bekleedt. Deze onderwerping is eerder een daad van geloof in Onze Heer Jezus Christus dan wel een gewone leefregel omwille van de goede orde of van een politiek om de vrede binnen de Kerk te behoeden. Figure 7 Een Pontifex, een bruggenbouwer tussen de aarde en de Hemel
St Petrus-Broederschap, Benelux 26
Terloops zij er ook op gewezen dat deze onderwerping past in de liefdesverhouding van de katholieke zoon voor zijn "Heilige Vader". Dat men ten minste uit liefde en eerbied voor zijn vader diens naaktheid bedekt, als men vermoedt dat de Heilige Vader in zo'n situatie verkeert! Is het beter goed maar weinig te bidden dat veel en minder goed? Op deze vraag kan geen volledig universeel geldend antwoord worden gegeven. De Kerk gebiedt echter een minimum aan gebed, namelijk de Mis op Zondag en het bidden 's morgens en 's avonds. Het verzuimen van de Zondagsmis is een doodzonde; het morgen- en avondgebed achterwege laten is een dagelijkse zonde. Wat de Kerk de gelovigen aan gebed oplegt, is heel beperkt en is verschuldigd uit gehoorzaamheid. We kunnen niet aanvoeren dat we een deel van deze verplichtingen niet gaan naleven om ons beter te kunnen toeleggen op wat wij wƒl naleven. Hetzelfde geldt voor het Priesterbrevier. De priester moet verplicht dagelijks met de meeste aandacht zijn brevier lezen. Hij kan niet bepaalde offici‚n achterwege laten, omdat hij andere gebeden heel zorgvuldig zou opzeggen. Deze vraag wordt vaak gesteld in verband met de Rozenkrans. De verschillende artikels hierover in vorige nummers van onze Brief kunnen de lezers daarbij helpen. Er kan worden aangevoerd dat het gezond verstand van de christen zegt dat, als Onze-Lieve-Vrouw zo vaak aandringt op het bidden van de Rozenkrans, Ze kinderlijk dient aanhoord en opgevolgd te worden. Is een tiental aandachtig gebeden rozenhoedjes "meer waard" dan ƒƒn afgerammelde rozenkrans? OnzeLieve-Vrouw lijkt deze vraag niet te hebben gesteld… Haar zienswijze is heel verschillend. Men kan het bidden van het Rozenhoedje vari‚ren door bij voorbeeld het eerste tientje achter te houden om het later heel aandachtig geknield te bidden ergens in de kerk of elders.
Figure 8 De drie herdertjes van Fatima: Lucia, Francisco en Jacenta
St Petrus-Broederschap, Benelux 27
Onze-Lieve-Vrouw gaf de zieners van Fatima adviezen omtrent het beter bidden van het rozenhoedje (tot aan de verschijning "rammelden" ze hun rozenhoedje eerder af): Ze raadde ze niet aan minder te bidden, integendeel, maar Ze vroeg hen geestelijke aandacht en inspanningen te doen, en bij elke verschijning zei Ze telkens opnieuw: "Bidt elke dag het rozenhoedje". Dit korte zinnetje vat de boodschap van Fatima het beste samen. Hoe leren bidden? Door te bidden. Dit geestelijke adagium is het beste antwoord op onze vraag. Sursum corda ! Is de Kerk politiek actief ? De Kerk vervult geen enkele rol in de beraadslagingen en beslissingen van de politici wat het tijdelijk algemeen welzijn van een land betreft. Waar het om katholieke principes gaat, is de Kerk zelf betrokken en bevoegd wanneer deze principes in het gedrang komen. Het is dan haar taak deze in herinnering te brengen, te verdedigen in de sermoenen en desgevallend haar geestelijke macht in te schakelen. Zo heeft Kerk het nazisme en het communisme veroordeeld, niet omdat ze geen wereldlijke resultaten brachten, maar omdat ze de katholieke moraal en het Geloof aanvielen. Zo heeft de Kerk ook in 1974 haar Verklaring tegen Abortus Provocatus (Congregatie van de Geloofsleer) bekend gemaakt juist vóór dit onderwerp in de Franse Assemblee werd behandeld, om te beletten dat de Franse Kamer en vervolgens de Senaat hun goedkeuring terzake zouden verlenen. De Kerk heeft er meermaals met nadruk op gewezen dat het voor elke politicus een zwaar gewetensvraagstuk om niet toe te geven op bepaalde "onbespreekbare" punten, zo schreef Paus Benedictus XVI. In Evangelium Vitae I (Joannes-Paulus II) werd nogmaals herinnerd aan de plicht tot burgerlijke ongehoorzaamheid wanneer een staatswet indruist tegen de Wet van God. Dit is niet nieuw: de Kerk heeft zich in de geschiedenis vaak verzet tegen politieke daden of plannen die haar Heilige Missie belemmerden: Gregorius VII sloeg de Duitse keizer die de bisschoppen zelf wilde benoemen, in de ban van de Kerk. De keizer kwam naar Canossa om vergiffenis vragen. St Petrus-Broederschap, Benelux 28
Urbanus II riep op tot de Eerste Kruistocht en vroeg de katholieke vorsten hun legers uit te sturen om de christelijke pelgrims te beschermen op hun tocht naar Jeruzalem en het Heilige Land te bevrijden van de Muzelmannen. Bonifacius VIII sloeg Filips IV de Schone in de ban wegens beledigingen tegen zijn persoon. De lijst van tussenkomsten van de geestelijke macht van de Kerk in de wereldlijke macht of in seculiere aangelegenheden kunnen we makkelijk verder aanvullen. De Kerk wil hiermee de godsdienst, de gelovigen, het Geloof en de moraal verdedigen. Ze oefent hierbij haar recht (en zelfs haar volste plicht) binnen haar bevoegdheden ten volle uit. Figure 9 Pape Bonifatius VIII
Binnen politieke partijen die op het gebied van geloof en morele waarden niets laakbaars ondernemen, zal de Kerk daarentegen geen richtlijnen geven of zich in discussies inlaten, omdat dit een seculiere aangelegenheid is, waar ze niet bevoegd is. Kroningen van keizers en koningen dienen niet afgekeurd te worden, omdat dit de aardse vorsten eraan herinnerde dat hun macht zich niet kan verzetten tegen de wetten van God of het geestelijke gezag van de Heilige Kerk. Met kroningen van vorsten werd er ook op gewezen dat de gekroonde hoofden hun wereldlijk gezag van God hebben gekregen. De Kerk doet niet aan politiek. De Kerk predikt en verdedigt vurig Gods rechten binnen de maatschappij, het gezin, een vereniging, een gemeente, een gewest, een nationale structuur, enz. De Kerk beperkt zich alsdan in het algemeen tot het wijzen op de principes van het geloof en de moraal en waakt over de naleving ervan met de geestelijke middelen waarover zij beschikt.
Pater Hervé Hygonnet FSSP St Petrus-Broederschap, Benelux 29
Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand: Deel I De beeltenis van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand is alom gekend. Slechts weinigen kennen de rijke geschiedenis achter de icoon en haar bijzonder mirakuleuse waarde. De afbeelding bevindt zich sinds de 15de eeuw in Rome. In het jaar 1866 werd het overgebracht naar de St. Alfonsuskerk, de kerk der Paters Redemptoristen te Rome. De afbeelding is de meest verspreidde icoon ter wereld De oorsprong Alhoewel het schilderij een zeer grote geschiedenis gekend heeft, zullen we het hier houden bij de oorsprong. Het schilderij is een kopie van het originele schilderij dat door St. Lucas geschilderd werd van O.L.Vrouw. Het origineel, de zogenaamde ‘Hodegetria’, is spijtig genoeg vernietigd geweest door de Turken toen die in 1453 Constantinopel innamen. Slechts enkele kopie‚n zijn van dit origineel gemaakt geweest. Momenteel weet men van het bestaan van zes kopie‚n. De beeltenis van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand is daar ƒƒn van. Een 10 Ikoon van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende andere bekende kopie is die van O.L.Vrouw van Figure Bijstand Czestochowa. Alhoewel de kunstenaars telkenmale andere elementen aanbrachten, vertonen alle zes kopie‚n dezelfde gelaatsuitdrukking van de Moeder Gods. Vooral haar kleine mond valt hierbij op en men gelooft dat Maria er zo moest uitgezien hebben.Dit wordt bevestigd door twee grote getuigenissen. St. Bernadette van Lourdes werd gevraagd om aan te geven hoe Onze-Lieve-Vrouw eruit zag en men gaf haar een boek vol met afbeeldingen. Wat ongeŠnteresseerd nam ze het boek door. Er was echter ƒƒn pagina waar ze bij stil stond: De afbeelding van O.L.Vrouw van Altijddurende Bijstand! Ze zei dat dit het niet helemaal was, maar dat het iets bijzonders had.
St Petrus-Broederschap, Benelux 30
Een andere getuige is Zuster Lucia van Fatima. Ook aan haar werd gevraagd hoe Onze-Lieve-Vrouw eruit zag. Hierop nam ze een afbeelding van O.L.Vrouw van Altijddurende Bijstand en zei dat deze de meest getrouwe weergave was van Maria. De titel Van alle titels die de Moeder Gods gekregen heeft, vermelden we als bekendste 'Hulp der Christenen’, ‘Koningin van de Rozenkrans’, ‘Moeder der Smarten’, ‘Koningin der Engelen’, ‘Bemiddelares der Genaden’. De titel ‘Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand’ is echter voor ons, zondaars, ƒƒn van de meest betekenisvolle titels. En waarom? Omdat, zoals de titel het omschrijft, ze "altijddurig" klaarstaat om ons te helpen, waar en wanneer dan ook. Deze titel moet goed begrepen worden. De Latijnse titel van het schilderij luidt “Sancta Maria de Figure 11 “Zie, van nu af prijzen mij zalig alle geslachten.” (Lk. :48) Perpetuo Succursu”. Het woord Iemand uit Afrika voor de beeltenis. ‘succursu’ duidt op de bijstand van een moeder aan haar kind. Het gaat hier dus om de tederlijke en liefdevolle zorg van een moeder, die bezorgt is om haar kind. We zien dit duidelijk terug in de beeltenis. Soms krijgt deze beeltenis de naam van ‘altijddurende hulp’. Dit is echter een verarming van de betekenis. De moederlijke affectie en bezorgdheid om haar kind gaat hierbij verloren. De titel is daarom een van de mooiste van O.L.Vrouw, omdat ze haar directe band en zorg uitdrukt voor haar kinderen, voor ons, zondaars. De beeltenis van nabij bekeken De afbeelding stelt het Kindje Jezus voor, dat een visioen heeft: de Aartsengelen Gabri‚l en Michael tonen hem de instrumenten van de passie St Petrus-Broederschap, Benelux 31
die Hij zal moeten lijden voor de verlossing van de mensheid. Verschrikt klampt het Kindje Jezus zijn handen vast om die van zijn Heilige Moeder. Maria vervult in deze afbeelding de bijzondere rol van moeder en beschermster. Als we goed kijken, zien we ook dat het sandaaltje van het Kindje Jezus aan het afvallen is. De auteur van het schilderij heeft hiermee een boodschap willen meegeven. Het is een oud-christelijk symbool voor de zondaar die op het punt staat Christus in de steek te laten. Maar het beeld hier gebruikt wordt, is een beeld van hoop. Het sandaaltje is nog niet afgevallen. Met andere woorden, er is nog hoop. De zondaar is nog niet volledig verloren. Hij kan gered worden en is in een zekere zin nog verbonden met Christus. We zien ook verschillende letters staan op de icoon. De kunstenaar geeft hiermee in het Grieks aan wie de figuren op het doek zijn. Dit is een erg gebruikelijk praktijk bij iconen. Het 12 In vele kerken vindt men altaren toegewijd aan deze Griekse ‘IC XC’ staat voor Jezus Christ en Figure wonderbare icoon. Hier ziet u een altaar in Frankrijk. ‘MP OV’ staat voor ‘Moeder van God’. De engelen worden aangeduid met enerzijds ‘OPM’ (Aartsengel Michael) en ‘OPΓ’ (Aartsengel Raphael). Een lange lijst van vereerders Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand heeft een lange lijst van vereerders. Er zijn er teveel om op te noemen, maar hier geven we alvast een kort overzicht van de voornaamste. Zalige Pius IX had een grote devotie tot O.L.Vrouw van Altijddurende Bijstand. Hij plaatste de afbeelding in zijn private kapel en beval het in alle kamers van de Zwiterse Garde te laten ophangen. Paus Leo XIII had de
Figure 13 Zalige Charles de Faucould verspreidde de beeltenis toen hij in het Heilig Land leefde
St Petrus-Broederschap, Benelux 32
beeltenis op zijn privé-bureau staan. St. Pius X had de afbeelding altijd nabij de hand. Benedictus XVI liet de mirakuleuze afbeelding aanbrengen op zijn Pauselijke Troon. Zalige Columba Marmion had een grote devotie tot de icoon en gaf er een groot aantal sermoenen over. Zalige Charles de Foucauld schilderde veschillende kopieën met als doel de beeltenis te verspreiden. St. Therese van Lisieux stelde een gedicht op dat toegewijd was aan O.L.Vrouw van Altijddurende Bijstand. Zalige Elizabeth van de Heilige Drieëenheid, de Karmelietes, had zichzelf aan deze afbeelding plechtig toegewijd. Een wonderbaarlijke afbeelding Dat de afbeelding bijzonder mirakuleus is, hebben we reeds verschillende malen vermeld. Die wonderbare kracht gaat vooral uit van het feit dat ze een kopie is van het origineel dat St. Lucas van Maria heeft geschilderd. Er zijn talloze mirakelen gekend, zowel grote als kleine. Men neemt aan dat deze afbeelding de meest mirakuleuse ter wereld is. Er is bovendien een groot verschil tussen de Figure 14 Een van de vele schrijnen van O.L.Vrouw van Altijddurende Bijstand met ex-votos. wonderbare kracht van deze afbeelding en die van andere. Sommige afbeeldingen, zoals bijvoorbeeld O.L.Vrouw van Goede Raad, zijn krachtiger wanneer ze dichter staan bij het origineel. Andere afbeeldingen doen vooral mirakels wanneer men het schrijn bezoekt. Maar Onze-LieveVrouw van Altijddurende Bijstand is anders. Zij is steeds mirakuleus, waar dan ook. Ze is even mirakuleus in Rome, als in het buitenland. Ze is even krachtig in een kerk, als in een huisgezin. Waar ze ook is, ze straalt haar zegenen af op de mensen. De volgende voorbeelden zullen dit duidelijk aantonen. St Petrus-Broederschap, Benelux 33
Enkele getuigenissen van mirakels Een buitengewone dag. Een bijzonder wonderbare dag vond plaats op het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria in 1891. Een groot Triduum had plaats in de Redemptoristenkerk van Boston in de Verenigde Staten, waar een groot schrijn van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand staat. Pater O’Connor schreef in de kronijken de volgende gebeurtenis: “Om drie uur in de namiddag, toen ik religieuze objecten aan het zegenen was, hoorde ik plots een schreeuw aan het schrijn van O.L.Vrouw van Altijddurende Bijstand. Onmiddellijk keek ik en zag een zeer grote groep mensen. Toen een priester vroeg wat er aan de hand was, antwoordden verschillende stemmen: ‘Zeven mensen genezen.’ Een klein meisje drong zich door de menigste en zei tot de priester: ‘Pater, ik ben blind geweest gedurende zeven jaar, maar nu zie ik perfect en ben ik genezen.’ De priester om na te gaan of dit wel waar was, nam zijn brevier en vroeg haar om het eerste woord te lezen op de pagina. Het meisje deed dit zonder de minste aarzeling. Honderden zagen dit wonder met hun eigen ogen.” Een andere mirakuleuze genezing. Een andere genezing vond plaats in Roxbury in de Verenigde Staten. Een vrouw leed al jaren aan een gevaarlijke infectie aan de maag. De dokter raadde haar aan om de laatste sakramenten te ontvangen, maar enkele dagen later zei hij dat hij nog een geneesmiddel zou uitproberen –een hopeloze poging - dat haar zou ofwel doden ofwel genezen. Ze vroeg hem om het geneesmiddel uit te stellen aangezien ze een noveen tot O.L.Vrouw van Altijddurende Bijstand aan het doen was. Hij stemde toe. Maar nog diezelfde namiddag kwam ze tevoet naar het kantoor van de dokter, in plaats van er gebracht te worden. De dokter was stomverbaasd. Hij kon zijn ogen niet geloven. Hij onderzocht zijn pati‚nt en vond ze “perfekt genezen”. (Wordt vervolgd)
Maarten Dupont
St Petrus-Broederschap, Benelux 34
Agenda Missen in toepassing van het Motu Proprio « summorum pontificum » in Brugge De eerstvolgende gezongen H. Missen zullen worden gecelebreerd in de basiliek van het Heilig Bloed, Burg 3, 8000 Brugge op:
De laatste zondagen van de maand om 17 uur (oktober-maart): op zondag 26 december 2010 en op de zondagen 30 januari en 27 februari 2011. ------------------------------------------------------------------------------------------------------
Missen in toepassing van het Motu Proprio « summorum pontificum » in Brussel in de Sint-Janen-Stefaan-der-Minimen-Kerk, Rue des Minimes 62, 1000 Brussel: 2011 *Vrijdag: Mis om 18.30uur *Zaterdag: Mis om 9 uur
(behalve 1 jan.)
*Zondag: gezongen Mis om 9 uur, m.u.v. de zondagen 30 jan., 20 feb.,20 maart, 1 mei, 29 mei en 26 juni 2011: gezongen Mis om 17.30 uur *Biechtgelegenheid: een half uur vóór de Mis *De eerste vrijdagen van de maand (ter ere v/h H.Hart van Jezus) -Mis om 18.30 uur -Aanbidding v/h Allerheiligst Sacrament: 19.00-20.00 uur
St Petrus-Broederschap, Benelux 35
KERSTMIS IN DE SINT AGNESKERK Amstelveenseweg 163, NL-1075 XA Amsterdam. Tel: 020-6629 470 Vrijdag 24 december 2010: Vigilie van Kerstmis 10.30 uur: Priem 11.00 uur: Gelezen H. Mis 22.15 uur: Kerk open (vanaf 22.40 u.: Samenzang van Kerstliederen) 23.00 uur: Plechtige gezongen Nachtmis van Kerstmis (Drieherenmis); gezongen wordt de Missa Gratia Plena van L. Refice Zaterdag 25 december 2010: Hoogfeest van Kerstmis 10.30 uur: Rozenkransgebed 11.00 uur: Plechtige gezongen Drieherenmis (Herenschola) Zondag 26 december 2010: Zondag onder het Octaaf van Kerstmis (Tweede Kerstdag) 10.30 uur: Rozenkransgebed 11.00 uur: Gezongen Hoogmis (Herenschola) Vrijdag 31 december 2010: H. Silvester, paus – vrijdag onder het Octaaf van Kerstmis - Oudejaarsdag 11.00 uur: Gelezen H. Mis 17.00 uur: Gelezen H. Mis 17.45 uur: Oudejaarslof Zaterdag 1 januari 2011: Octaafdag van Kerstmis – Nieuwjaarsdag - Wereldvredesdag 10.30 uur: Rozenkransgebed 11.00 uur: Gezongen Hoogmis (Herenschola) Zondag 2 januari 2011: Feest van de Allerheiligste Naam Jezus 10.30 uur: Rozenkransgebed 11.00 uur: Gezongen Hoogmis (Vrouwenschola) Woensdag 5 januari 2011 11.00 uur: Gelezen H. Mis 11.45 uur: Wijding van het Driekoningenwater Donderdag 6 januari 2011: Openbaring des Heren (Driekoningen), feest 11.00 uur: Gelezen H. Mis Zondag 9 januari 2011: Feest van de Heilige Familie 11.00 uur: Gezongen Hoogmis (Herenschola) Donderdag 13 januari 2011: Doop van de Heer, feest 11.00 uur: Gelezen H. Mis 18.45 uur: Gelezen H. Mis 19.30 uur: Volwassenencatechese over de H. Mis (pastorie) Woensdag 2 februari 2011: Maria Lichtmis, feest 11.00 uur: Gelezen H. Mis met kaarsenwijding St Petrus-Broederschap, Benelux 36
Missen en Kerkdiensten Namur Kapel v.d. heilige Therese Avenue Jean Ier, 5b (citadel) Vrijdag: Mis om 19 uur Zaterdag: Mis om 11 uur Zondag en kerkelijke feestdagen: Hoogmis om 11.15 uur
Kathedraal St. Aubain Place Saint Aubain Ma t/m do: aanbidding v/h Heilig Sacrament (met biechtgelegenheid) om 11.55 uur; daarna Mis om 12.30 uur
Herstal (Luik) Sint-Oremuskapel - Place Jean Jaurès, B - 4040 HERSTAL *Zondag en kerkelijke feestdagen : gezongen Missen om 9.45 u en 11 u *Eerste donderdag v/d maand: Mis om 18.30 u *Eerste vrijdag v/d maand: H. Uur om 17.30 u, daarna gezongen Mis om 18.30 u *Op andere vrijdagen: Mis om 9 u *Zaterdag: Biechtgelegenheid vanaf 9 u, daarna Mis om 10 u; Rozenkrans om 17.30 u *Voor bijzondere (feest)dagen : gelieve te bellen: tel.: +32(0)81 74.25.74 Amsterdam St. Agneskerk Amstelveenseweg 161 1075 XA Amsterdam Elke dag een Mis om 11 u (behalve op maandag) Tel. : +31 (0) 206 62 94 70 Vlissingen: Onze-Lieve-Vrouwe-Kerk, Singel 106 (Stadhuis) H. Mis in de regel op de tweede zondag van de maand om 17 u (tel.: +31 (0) 206 62 94 70)
St Petrus-Broederschap, Benelux 37
Priesterbroederschap St. Petrus in de Benelux Honoraria voor Missen: Neem rechtstreeks contact op met ƒƒn van onze priesters of schrijf naar bovenstaand adres met vermelding van de gewenste intentie. De hiernavolgende bedragen zijn richtprijzen; bij financi‚le moeilijkheden geeft u naar beste vermogen en de Mis zal worden opgedragen... + Mis: 12 € + Novene (9 Missen op 9 opeenvolgende dagen): 120 € + Gregoriaanse dertig Missen (30 opeenvolgende dagen): 420 €
De St.Petrus-Broederschap in de Benelux : www.fssp.be
[email protected] Pater H. Hygonnet, Pater L.D. Kegelin en Pater A. Schijffelen Rue FranŽois Dufer 25, B-5000 Namur Tel. : +32 (0)81 74 25 74 Pater M. Knudsen en Pater A. Komorowski Amstelveenseweg 163, NL-1075 XA Amsterdam Tel. : +31 (0) 206 62 94 70 www.agneskerk.org België: KBC 733-0256486-48 BIC: KREDBEBB / IBAN: BE11 7330 2564 8648 Nederland: ING 67.29.22.258
St Petrus-Broederschap, Benelux 38