sprl

juni 2010

nr

10

Belgique-België

certisys

edito

Opdracht van Certisys: CERTISYS ontstond meer dan 25 jaar geleden binnen een groep mensen met een passie voor het land, ingenieurs en agronomen die ervan overtuigd waren dat de bodem en het gebruik ervan beschermd moesten worden. Samen wilden ze werken aan betrouwbare en geloofwaardige controle en certificatie in de biologische landbouw, die borg moeten staan voor de geloofwaardigheid van de sector zelf. Dat streven kreeg een nieuwe dimensie toen onze rol in 1991 officieel werd erkend door de oprichting van Ecocert Belgium, dat in 2007 werd omgedoopt tot CERTISYS. Sedert dat startmoment is CERTISYS altijd 100% voor zijn opdracht gegaan. We zijn een geloofwaardige, geëngageerde, performante en bekwame partner voor de controle en certificatie van producten uit de biologische landbouw. Als onafhankelijke privéinstantie hebben we ons gespecialiseerd in biologische landbouw en engageren we ons onafgebroken voor het verbeteren van de geloofwaardigheid van de biosector, bijvoorbeeld door processen werkelijk ‘van het veld tot het bord’ te volgen.

Fraudebestrijding:

•••••••••••••

K. Maria Hendrikaplein 5-6 B-9000 Gent TEL 32(0)9 245 82 36

B - 06

(nieuwsbrief)

2010 is voor Certisys in sneltreinvaart begonnen: voor het tweede jaar op rij hebben we meer dan honderd nieuwe aanvragen gekregen van marktdeelnemers die biologisch willen starten. In de nieuwsbrief van dit jaar leest u dat we, om gelijke tred te houden met die groei, onze kantoren hebben overgebracht van Gembloux naar Eghezée en dat we ons team hebben uitgebreid met meerdere controleurs. Het werkjaar 2010 is goed gestart en onze controlestatistieken zijn in orde: elke controleur zit voor zijn controlebezoeken op schema en we blijven voor opleiding zorgen. Vervolgens zijn er de audits: Certisys werd door Belac opnieuw voor vijf jaar geaccrediteerd. Die accreditatie is voor Certisys van wezenlijk belang, aangezien we daardoor officieel erkend kunnen worden als controle- en certificatieorgaan. Verder is een artikel gewijd aan de tevredenheids­ enquête die u met de vorige nieuwsbrief kreeg toegestuurd en die deel uitmaakt van de permanente drang naar verbetering die bij Certisys leeft. Nogmaals dank aan hen die hebben meegewerkt. De resultaten zijn positief en bemoedigend, en we danken u voor het vertrouwen waarvan u getuigt. Met uw opmerkingen werd rekening gehouden en een aantal veranderingen werd reeds doorgevoerd om te blijven voldoen aan uw verwachtingen. Wat de regelgeving rond ‘bio’ betreft, gaat het in deze nieuwsbrief over enkele nieuwigheden: het nieuwe Europese logo natuurlijk, dat vanaf juli moet worden aangebracht op alle nieuwe etiketten. Parallel met dit logo verliezen de plaatselijke labels (zoals Biogarantie) niets van hun belang: ze spelen een complementaire rol in de ontwikkeling van normen die zijn afgestemd op de lokale noden. De besluiten van de Waalse en de Brusselse gewestregeringen met betrekking tot productie en etikettering van biologische producten zijn begin dit jaar in het Belgisch Staatsblad verschenen en worden aan u voorgesteld. Ten slotte besteden we aandacht aan de grondslagen voor onze risicoanalyse en aan de sancties en verweermiddelen in de biologische landbouw. We wensen u een boeiende lectuur.

CERTISYS bvba/sprl

P.P./p.b.

certi

CERTISYS stelt binnen zijn opdracht ook fraude vast. Geconfronteerd met dergelijke situaties zetten we alles op alles om ze een halt toe te roepen: we werken een stevig dossier uit, gebaseerd op bewijsmateriaal dat ons team heeft verzameld, maar blijven onpartijdig en geven niet toe aan druk. In dergelijke omstandigheden aarzelen we dus niet om onze nek uit te steken ter bescherming van de waarden waar de biologische landbouw voor staat. Ons team wordt regelmatig bijgeschoold om te allen tijde het hoofd te kunnen bieden aan die situaties.

bio

®

•••••••••••••

Rue Joseph Bouché 57/3 - B-5310 Bolinne TÉL 32(0)81 60 03 77 MAATSCHAPPELIJKE ZETEL

Schermlaan 85 Av. de l’Escrime - B-1150 Brussel/Bruxelles e-mail [email protected] - internet www.certisys.eu

bezoek onze site www.certisys.eu

Belac-accreditatie

Sancties en verweer

nieuwe certificaten voor Certisys In augustus 2009 onderging Certisys een audit van Belac, met als resultaat dat de accreditatie voor vijf jaar werd verlengd. Belac is het Belgische accreditatieorgaan dat afhangt van het ministerie van economische zaken. Het onderwerpt controleorganen aan een audit om na te gaan of de ISO-normen er wel degelijk worden nageleefd en levert de accreditaties af die daaruit voortvloeien. Belac organiseert meerdere soorten audits, waaronder hernieuwingsaudits en tussentijdse audits: • E en hernieuwingsaudit neemt meerdere dagen in beslag en gebeurt om de vijf jaar. Het team bestaat uit een hoofdauditeur en een technisch auditeur. De hoofdauditeur controleert het kwaliteitssysteem en bestudeert het Kwaliteitshandboek en de toepassing ervan binnen de onderneming. Hij pikt er een aantal dossiers uit en controleert op welke manier ze werden behandeld. De technische auditeur is aanwezig bij controles op het terrein, bij de marktdeelnemers dus. • T ussentijdse audits gebeuren om de vijftien maanden. De hoofdauditeur blijft op het kantoor en de technische auditeur begeeft zich naar de marktdeelnemers. Zo’n tussentijdse audit maakt het bovendien mogelijk na te gaan hoe wordt omgegaan met niet conformiteiten die bij de hernieuwingsaudit werden vastgesteld. Tijdens deze audits gaan de Belac-auditeurs na of Certisys werkt in overeenstemming met: • d e certificatienorm EN45011 (ook bekend onder de naam ISO 65): die omschrijft de organisatie en werking van controleorganen. De norm beschrijft eveneens de principes inzake onpartijdigheid, kwaliteit, vertrouwelijkheid enz. voor een ISO-controleorgaan. • d e norm 17020, specifiek gericht op de controles; deze norm beschrijft op welke manier controles worden verricht, welke opleiding de controleurs moeten volgen, hoe een controleur zijn onpartijdigheid waarborgt, enz. De verplichte accreditatie geldt voor vijf jaar en is voor Certisys essentieel aangezien het daardoor kan worden erkend als controle- en certificatieorgaan in de biologische landbouw. “Het accreditatiecertificaat is de basis van onze werkzaamheden”, verduidelijkt Nathalie Boes, die kwaliteitsverantwoordelijke is bij Certisys. Na de audits wordt een verslag opgesteld met een lijst van de vastgestelde grote of kleine niet conformiteiten. “Wij werken samen met instanties in het buitenland en die vragen dat certificaat altijd.” Het is beschikbaar op de website van Certisys (rubriek ‘presentatie / voorstelling van Certisys’) en op de site van Belac zelf. Bovendien worden de principes van de norm ISO65 binnen Certisys dag na dag concreet in de praktijk gebracht. Bij dit systeem voor kwaliteitsbewaking is elk personeelslid betrokken in een dynamisch streven naar kwaliteit. De maandelijkse opleidingen van de controleurs, eenieders deelname aan de interne audits (op het terrein en op kantoor) maken deel uit van het streven naar permanente verbetering waarvan Certisys een erezaak maakt. In dezelfde geest is de vertegenwoordiging van de hele biosector gewaarborgd door de werking van de raad van advies. Die speelt een toezichthoudende en adviserende rol voor Certisys en staat borg voor openheid naar de hele biosector toe.

Sancties... aan het woord hangt al sinds de schoolbanken een negatieve bijklank vast, de klank van een straf. Daardoor zou men soms vergeten dat sancties bedoeld zijn om een strikte naleving te garanderen, en dat is haast nergens zo belangrijk als in de biosector. Dat sancties worden toegepast is de waarborg voor een ernstige aanpak in de biosector, die evenmin als om het even welke andere sector vrij is van gebreken en zelfs van fraude. Als controle- en certificatieorgaan is Certisys verplicht die sancties op een onpartijdige wijze toe te passen en het maakt daar ook een erezaak van, maar niet zonder de betrokken marktdeelnemers de kans te geven zich te verdedigen. Zij kunnen in verschillende stadia van het proces hun stem laten horen om de vastgestelde inbreuk aan te vechten. Controle is in dat verband een eerste en cruciale stap, zegt Blaise Hommelen, directeur van Certisys: “wanneer de controleur punten vaststelt waarop de marktdeelnemer van zijn voorwaarden afwijkt en de marktdeelnemer het daarmee niet eens is, kan hij zijn standpunt kenbaar maken. Daardoor komt de dialoog op gang. De fiche waarop de niet conformiteiten vermeld staan, wijst tegelijk op de verbintenis om ze te verhelpen: het is van groot belang dat de marktdeelnemer dat verslag ondertekent, maar hij mag op hetzelfde document meteen noteren dat hij het er niet mee eens is.”

Geen nattevingerwerk Op grond van dat verslag zullen immers de sancties worden getroffen. Wat dat betreft, gaat Blaise Hommelen verder, “moet men goed beseffen wat het woord precies dekt: het stelsel van de sancties is door de overheid uitgevaardigd.

een transparant systeem om de ernst van de biosector te waarborgen Wordt de sanctie bevestigd door de raad van advies, dan wordt ze bekendgemaakt aan de marktdeelnemer. Tegelijk stelt Certisys hem een interne beroepsprocedure voor die zich afspeelt vóór een eventuele procedure in beroep bij het landbouwministerie van het betreffende gewest.

De beroepsprocedure bij Certisys

De sancties worden bepaald volgens een schaal die rekening houdt met de ernst van de feiten: van een gewone opmerking of vraag om verbetering tot de verbreking van de overeenkomst met de marktdeelnemer en een totaal verbod om de producten als bio in de handel te brengen”. Om een rechtvaardige beslissing te waarborgen is in het certificatiesysteem bepaald dat controle en certificatie strikt gescheiden bevoegdheden zijn. Elk speelt zijn rol: een controleur observeert, rapporteert, spoort op en neemt voorzorgsmaatregelen als een product niet bio is. Maar hij heeft geen beslissingsmacht wat sancties betreft. De certificatieverantwoordelijke neemt beslissingen die een weerslag hebben op de certificatie. Dat de getroffen beslissing afgestemd is op het soort afwijking en de omvang ervan, wordt gewaarborgd door het feit dat ze niet van één enkele persoon uitgaat: certificatie gebeurt door een team dat uit deskundigen bestaat.

Collectieve beslissing Wanneer tot een sanctie is besloten, wordt ze meegedeeld aan de marktdeelnemer. Gaat het echter om een zware sanctie (intrekking van certificaat), dan moet het dossier eerst nog naar de raad van advies. Die wordt voorgezeten door een persoon die geen banden heeft met de commerciële sector en bestaat verder uit leden met beslissingsrecht uit de verschillende beroepsverenigingen van de productie-, verwerkings-, distributie- en kleinhandelssector en uit de verbruikersverenigingen. Deze tussenstap is een bijkomende gelegenheid waarbij de marktdeelnemer zich kan verdedigen. Certisys stuurt hem daartoe een schrijven waarin staat dat hij twee weken heeft om te reageren en zijn standpunt bekend te maken; het dossier komt anoniem voor de raad. “Wanneer ons een inbreuk wordt voorgelegd, trachten we te begrijpen wat zich bij de marktdeelnemer heeft kunnen voordoen”, aldus Marylène Lamberty, die in de raad van advies zetelt als vertegenwoordiger van de UNAB (Union Nationale des Agrobiologistes Belges). “We proberen in te schatten of het om een opzettelijke dan wel onopzettelijke onregelmatigheid gaat en na te gaan wat de marktdeelnemer ertoe heeft gebracht. Of het een eenmalige inbreuk is of niet zal eveneens een weerslag hebben op de aard van de sanctie. Afhankelijk van de antwoorden die we op onze vragen krijgen, stellen we een sanctie voor, maar daarover heeft het ministerie altijd het laatste woord. We weten bij de beraadslaging nooit over wie het gaat, dat is van belang om de beslissing onpartijdig te houden.”

De marktdeelnemer kan dit beroep aangetekend opsturen binnen de dertig dagen na het verzenden van de opschortings- en/of intrekkingsbrief. Certisys stelt dan een kamer van beroep samen, die bestaat uit de voorzitter van de raad van advies en een bevoegd persoon, afhankelijk van het voorliggende geval; laatstgenoemde mag uiteraard geen banden of belangen hebben met het behandelde geschil en dient deel uit te maken van de niet-commerciële sector. De kamer van beroep geeft haar standpunt over de procedure: ze spreekt zich niet ten gronde uit maar alleen over eventuele vormfouten met betrekking tot de beslissing die Certisys heeft genomen. De kamer hoort enerzijds Certisys en gaat na of het technisch referentiesysteem en de procedures correct werden toegepast. Anderzijds hoort ze de verweerder, die zich door iemand mag laten vertegenwoordigen en begeleiden. “De controle in de biosector spitst zich toe op productiemethode, niet op het behalen van bepaalde resultaten”, zegt Marie-Pierre Darchy, die de raad van advies voorzit… “Precies daarom is het naleven van de procedures die traceerbaarheid en controle van de producten mogelijk maken zo belangrijk en moet nietnaleving ervan streng worden aangepakt”. Na dat onderzoek spreekt de kamer van beroep zich dus uit over de correcte toepassing van het technisch referentiesysteem en van de procedures. Ze kan dan ofwel corrigerende maatregelen opleggen met betrekking tot de toepassing van die technische referentiesystemen en procedures, ofwel de beslissingen van Certisys bekrachtigen. In dat geval wordt de beslissing die Certisys op advies van de raad neemt, bekendgemaakt aan de marktdeelnemer en dit binnen de drie maanden na zijn aangetekend bezwaar. De marktdeelnemer kan dan desgewenst beroep aantekenen bij het ministerie van landbouw in het gewest waaronder hij ressorteert. Daartoe dient hij zijn verweer aangetekend op te sturen naar het bevoegde ministerie binnen de dertig dagen vanaf de datum waarop de beslisSancties sing van Certisys is van algemeen belang verzonden. Dat er zoveel instanties en stappen voorafgaan aan het opleggen van een sanctie, garandeert dat de beslissing zo rechtvaardig mogelijk is, zowel voor de marktdeelnemer als voor de consumenten. “We mogen niet vergeten dat sancties een voorbeeldfunctie hebben”, besluit MariePierre Darchy. “Ze maken niet alleen bij de betrokken marktdeelnemer bewustwording mogelijk, maar ook bij de andere marktdeelnemers en bij de consument. Sommige van die beslissingen kunnen voor de marktdeelnemer zware gevolgen hebben, maar als ze niet werden getroffen en de publieke opinie lucht kreeg van die straffeloosheid, dan zou de economische weerslag daarvan nog veel erger zijn - voor de hele sector.”

Risicoanalyse reportage

Joëlle César, assistente op de dienst «certificatie» is reeds 7 jaar werkzaam bij Certisys Joëlle raakte al op jonge leeftijd geïnteresseerd in ecologie en in het milieu, waarbij ze altijd al een ‘boontje’ had voor gezonde en biologische voeding. Haar sollicitatie voor de functie van secretaressereceptioniste bij Certisys kwam dus niet uit de lucht vallen. De jongste twee jaar is ze assistente van certificatieverantwoordelijke Tom Nizet. Haar uiteenlopende werkzaamheden hebben hoofdzakelijk te maken met twee thema’s: certificatie en etikettering. Wekelijks dienen de controleurs bij de certificatieverantwoordelijke dossiers in van marktdeelnemers die zich wensen te laten certificeren. De verantwoordelijke stelt vervolgens een verslag op van alle dossiers en maakt dat over aan Joëlle. Zij kan op die manier nagaan of het dossier gecertificeerd mag worden dan wel of er nog gewacht moet worden (bijvoorbeeld omdat er gegevens ontbreken). Tevens staat Joëlle in voor het opvolgen van de certificatie van controles voor ingevoerde loten. Zij houdt de importvergunningen up to date en stelt de certificaten op. Joëlle is eveneens de persoon die een marktdeelnemer dient te contacteren als hij zich wil laten certificeren voor de logo’s Biogarantie en AB. Zij stuurt dan alle in te vullen documenten op: contracten, lastenboeken, inschrijvingsformulier,… en volgt het dossier verder op. Wat het luik etikettering betreft, gaat Joëlle na of de etiketten van producten die in supermarkten verkocht worden volledig zijn en de lijst met ingrediënten, het Europees logo (verplicht vanaf 1 juli 2010), de verwijzing naar het controleorgaan, de herkomst van de ingrediënten enz. omvat. Op basis daarvan gaat ze na of het product 100 à 95% biologisch is, want dat is de absolute voorwaarde om de vermelding ‘bio(logisch)’ te mogen dragen. In totaal worden jaarlijks zo’n 500 productetiketten gecontroleerd. Voorts zorgt Joëlle voor de verslaggeving van interne vergaderingen binnen Certisys en van de bijeenkomsten van de raad van advies. Zij is eveneens verantwoordelijk voor het coderen van alle Certisys-documenten en voor het online ter beschikking stellen daarvan op het netwerk en op de website. Ook zorgt ze voor de follow-up van ongecontroleerde marktdeelnemers, d.w.z. marktdeelnemers die zich ‘bio’ noemen maar niet worden gecontroleerd, in de meeste gevallen door gebrek aan informatie. Zij brengt het ministerie op de hoogte van die tekortkomingen. Ten slotte is Joëlle ook verantwoordelijk voor het invoeren en de opvolging van afwijkingen voor zaaigoed en van de problematische transactiefiches (administratieve procedure die verband houdt met het afleiden van een dier in het slachthuis naar het gangbare circuit). Ook dit jaar breidt het team van Certisys nog uit en komt er voor West-Vlaanderen en Antwerpen een nieuwe controleur bij: Jolanda Minoodt.

In de Europese regelgeving staat dat het aantal steekproefsgewijze controles (d.w.z. buiten de jaarlijkse en bijkomende controles) en de staalname wordt bepaald door een risicoanalyse. Die analyse werd in 2008 uitgetest en vanaf 2009 toegepast. Ze maakt het mogelijk controles en staalnames beter toe te spitsen op marktdeelnemers bij wie het risico van bepaalde inbreuken groter is. De analyse houdt rekening met verschillende parameters: • d e datum van de laatste steekproefsgewijze controle • d e sancties die de voorgaande jaren werden opgelegd • d e omvang van het bedrijf (aantal dieren, oppervlakte, bedrijfstype) • d e facturatie van marktdeelnemer

controles

aan

de

•h  et gemengd karakter van de marktdeelnemer: of hij zowel bio als niet-bio werkt Daar komen nog specifieke parameters bij voor de controle en voor de staalname: • v oor de controle: de risicoanalyse houdt rekening met de datum van de laatste steekproefsgewijze controle. • voor staalname: de risicoanalyse houdt rekening met de datum van de laatste staalname, met de resultaten van de voorgaande analyses en met het productietype (bij een weiland is het risico van inbreuken bijvoorbeeld kleiner dan bij groenteteelt). Voor verwerkers houdt Certisys rekening met het aandeel van de positieve analyses in die activiteitensector.

Het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering inzake de biologische productiemethode en de etikettering van biologische producten verscheen op 6 januari 2010 in het Belgisch Staatsblad, het equivalent voor het Waalse Gewest op 11 februari 2010. Ze vervangen de bestaande koninklijke en ministeriële besluiten en zijn afgestemd op de nieuwe Europese verordeningen 834/2007 en 889/2008.

Ze omvatten onder meer: • de erkenningsmodaliteiten voor controleorganen • de toepassingsgebieden van het besluit: producten, grootkeuken, voeder voor huisdieren, enz. • de afwijkingsmodaliteiten • de modaliteiten voor planning en uitvoering van controles en analyses • het sanctieschema en een sanctiebarema, afhankelijk van de vastgestelde inbreuken • het barema van de bijdragen die marktdeelnemers aan hun controleorgaan betalen • de omstandigheden waarin voor zaaigoed mag worden afgeweken van het besluit • de toepassingsmodaliteiten voor dierlijke productie Voor de kleinhandel: • wie zijn producten voorverpakt verkoopt, dient zijn activiteit niet te melden aan een controleorgaan • kleinhandelaars die niet-voorverpakte producten inkopen voor minder dan 5000 euro moeten hun activiteit niet aan een controleorgaan melden maar aan het Gewest (formulier beschikbaar op www.certisys.eu in de rubriek ‘biologisch starten / kleinhandelaars’). Beide besluiten zijn integraal beschikbaar op onze website, www.certisys.eu, in de rubriek ‘Reglementering / België’.

landbouwers landbouwers

Twee nieuwe besluiten in Brussel en Wallonië

Uw autocontrole certificaat bij Certisys Autocontrole is een pakket van maatregelen die de marktdeelnemers in de voedselketen naleven om hun producten te laten voldoen aan de reglementaire voorschriften inzake: • voedselveiligheid; • kwaliteit van producten, waarvoor het FAVV bevoegd is, en inzake traceerbaarheid. Dit geldt voor alle stappen binnen het productie-, verwerkings- en distributieproces. Om te voldoen aan die wettelijke vereisten hebben de meeste sectoren sectorgidsen uitgewerkt voor autocontrole. Om de toepassing van die gidsen te bevorderen heeft het FAVV een bonusmalusstelsel in het leven geroepen. Dankzij dit stelsel kan een bedrijf waarvan alle activiteiten gedekt zijn door een certificaat voor een sectorgids een bonus genieten, d.w.z. een vermindering van zijn jaarlijkse bijdrage aan het FAVV met 50%. Een bedrijf dat geen certificaat heeft voor alle gerealiseerde activiteiten, wordt gesanctioneerd door de malus en zal vanaf 2011 een boete van 100% betalen. Daarnaast neemt de kans op een onaangekondigde controle door het FAVV sterk af voor bedrijven die gecertifieerd zijn voor sectorgidsen. Na onze enquête over autocontrole in 2006 heeft Certisys besloten in te gaan op de vragen naar certificatie voor autocontrole en heeft een samenwerking opgezet met Procerviq. De Certisys-marktdeelnemers kunnen voortaan een aanvraag indienen bij Procerviq of Certisys en door auditeurs van Certisys gecontroleerd worden voor de sectorgidsen die op hen betrekking hebben. Het dossier wordt daarna verder gevolgd binnen Procervicq. Voor alle andere inlichtingen kunt u ook onze website www.certisys.eu raadplegen of telefonisch contact opnemen.

internationaal internationaal

Canada: toepassing van het COR (Canadian Organic Regime):

de Canadese regelgeving rond biologische landbouw In onze vorige nieuwsbrief kondigden we aan dat onder het NOP (National Organic Program: VS-regelgeving rond biologische landbouw) gecertificeerde producten konden genieten van een equivalentieakkoord tussen de Verenigde Staten en Canada. Er zijn echter marktdeelnemers die op een paar moeilijkheden zijn gebotst bij de Canadese administratie, die van oordeel was dat ze niet van dat equivalentieakkoord konden genieten. Jeanne Bulté, coördinator internationale certificatie, legt uit: “De onderhandelingen tussen de VS en Canada zijn buitengewoon snel verlopen om het akkoord vóór 30 juni 2009 te sluiten. Er waren dus een paar schemerzones overgebleven, maar die zijn nu grotendeels opgehelderd. Het gaat om de gebruikelijke onduidelijkheden wanneer nieuwe regelgevingen en/of equivalentieakkoorden in werking treden.”

De NOP-accreditatie van Certisys door de Verenigde Staten laat ons bijgevolg toe de producten te certificeren die u naar Canada wenst te exporteren als conform aan de Amerikaanse regelgeving en aan het equivalentieakkoord tussen de VS en Canada. Dat equivalentieakkoord bepaalt dat een NOP-gecertificeerd product aan een paar bijkomende voorwaarden dient te voldoen om Canada binnen te mogen. Bijgevolg moeten NOP-gecertificeerde grondstoffen die worden gebruikt voor het maken van een product dat voor de Canadese markt bestemd is, over een certificaat beschikken dat vermeldt dat ze conform zijn aan de NOP-regelgeving en aan het equivalentieakkoord tussen de VS en Canada. Ook moet de etikettering van producten voor de Canadese markt voldoen aan de eisen van de Canadese regelgeving, in het bijzonder met betrekking tot de tweetaligheid van dat land.

Alleszins kunnen producten die volgens de Europese regelgeving als biologisch gecertificeerd zijn, tot in juni 2011 genieten van de “stream of commerce“ regel. Dit houdt in dat ze op Canadees grondgebied verhandeld mogen worden tot ze, uiterlijk op 30 juni 2011, een COR-certificaat of evenwaardig certificaat krijgen. Canada en de Europese Unie willen eveneens tot een equivalentieakkoord komen, en we mogen dus hopen dat een dergelijk akkoord er nog voor 30 juni 2011 komt. Mocht u bijkomende informatie willen over certificatie voor Canada, dan kunt u contact opnemen met Jeanne Bulté, die de internationale certificatie coördineert.

JapAn: equivalentie met Europese regelgeving eindelijk erkend Sinds het Japanse reglement voor de biologische landbouw (JAS) in 2000 van kracht werd, heeft Certisys alle noodzakelijke middelen ingezet om u de gelegenheid te bieden toegang te krijgen tot de Japanse markt. We juichen het nieuws van de erkende equivalentie dan ook toe, aangezien ze de uitwisseling met Japan en daardoor ook de ontwikkeling van de Belgische biosector zal bevorderen. De Europese en Japanse overheden zijn tot een equivalentieovereenkomst gekomen tussen onze beide regelgevingen (Verordening van de Commissie 471/2010, gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU van 31 mei 2010 en op onze website, rubriek ‘reglementering’). Japan maakt voortaan deel uit van de landen in bijlage III van Verordening 1235/2008. Japanse producten die zijn gecertifieerd door één van de erkende certificatieorganen kunt u bijgevolg invoeren zonder importvergunning. Opgelet: om te kunnen dedouaneren dient u altijd het controlecertificaat van het ingevoerde lot te ontvangen. De voorwaarden waaronder u binnenkort uw producten naar Japan kunt uitvoeren, moeten daarentegen nog verder verduidelijkt worden door de Japanse overheid. Certisys was voor de JAS-controle en -certificatie geaccrediteerd tot in 2006. Toen eiste het MAFF (het Japanse landbouwministerie) van de buitenlandse certificatieorganen een volledige vernieuwing van hun accreditatiedossiers, maar omdat de belangstelling van Belgische bedrijven voor uitvoer naar Japan op dat moment gering was, heeft Certisys zijn accreditatie niet hernieuwd.

export

export

Om u toe te laten de JAS-certificatie te krijgen in afwachting van de afloop van de equivalentieonderhandelingen tussen de EU en Japan, heeft Certisys samenwerkingen met Japanse certificatieorganen aangegaan telkens wanneer een exportbranche bij ons kwam aankloppen. Eind 2009 stelde Certisys bij de Belgische marktdeelnemers een hernieuwde belangstelling voor de Japanse markt vast en zijn we in zee gegaan met het Japanse certificatieorgaan JONA (Japanese Organic & Natural food Association). De heer Toshiaki Takahashi, die bij JONA belast is met de internationale certificatie, is in februari 2010 naar België gekomen om de marktdeelnemers en controleurs van Certisys een opleiding te geven over de vereisten van de JAS-regelgeving en de certificatieprocedure van JONA. Na afloop van die opleiding werden drie inspecteurs van Certisys geregistreerd door het MAFF, zodat zij bevoegd zijn om in uw bedrijf de JAS-inspecties te verrichten. Vanwaar de keuze voor JONA? Omdat het een bijzonder bekwame organisatie is, die gewoon is samen te werken op internationaal niveau en die dezelfde filosofie hanteert als Certisys: werken vanuit een zekere ethiek en de sector van de biologische productie krachtig steunen. Zolang de Japanse overheid de invoerregels voor Europese bioproducten niet heeft bepaald en de Japanse markt dus niet écht geopend is voor uw producten, mag u dus niet aarzelen om met ons contact op te nemen als u exportmogelijkheden naar Japan hebt.

Uitbreiding accreditatie voor derde landen import

Wie wil invoeren, hoeft dan geen importvergunningsaanvraag meer in te dienen bij het ministerie.

Certisys is geaccrediteerd voor het verrichten van controles in België en Luxemburg, maar ook voor landen buiten de EU, die men gewoonlijk ‘derde landen’ noemt. Om in die landen (hoofdzakelijk West-Afrika) te kunnen controleren is Certisys geaccrediteerd door Belac. Na de invoering van de nieuwe verordening 834/2007 over de reglementering van de biologische landbouw heeft het invoerstelsel een paar wijzigingen ondergaan.

Biofach,

In het oude stelsel controleert Certisys de producten in derde landen die vóór hun invoer in Europa het voorwerp moeten uitmaken van een importvergunningsaanvraag bij het ministerie van de invoerder. Daartoe moet een dossier worden opgemaakt waarin met name het controleverslag van Certisys is opgenomen. De nieuwe verordening zal nu toelaten een lijst op te stellen met controleorganen die door de diensten van de Commissie zijn erkend voor certificatie in derde landen.

Om deel te kunnen uitmaken van die lijst met erkende controleorganen, heeft Certisys een dossier ingediend met een evaluatie van onze werking in derde landen door Belac. De Belac-audit omvatte een technische audit in Burkina Faso om de controles ter plaatse te volgen. Die audit is specifiek voor controles in derde landen en vond begin oktober plaats. Certisys werd opnieuw geaccrediteerd voor een cyclus van vijf jaar. Om erkend te worden heeft Certisys eveneens een norm voorgesteld voor het toepassen van de reglementering in derde landen. “Het gaat dan vooral om aanpassing van de teksten van de Europese regelgeving aan de Afrikaanse situatie”, legt kwaliteitsverantwoordelijke Nathalie Boes uit.

Vervolgens heeft Belac de norm geëvalueerd om na te gaan of hij wel degelijk volkomen equivalent is met de Europese reglementering. In afwachting van publicatie van deze lijst met controleorganen blijven importvergunningsaanvragen gelden tot 1 januari 2013; op die datum loopt de overgangstermijn af. “We hebben dit dossier opgemaakt omdat we bevoegd willen blijven voor die controles in derde landen. Dat geeft ons immers een internationale dimensie in de certificatiewerkzaamheden. Ook is het een pluspunt voor Belgische marktdeelnemers die dromen van projecten in Afrika”, besluit Nathalie Boes. De accreditatie komt eveneens ten goede aan de leden van Certibionet en verstevigt de samenwerking tussen die controleorganen.

trefpunt voor al wat bio is

Certisys was voor het 17de jaar op rij van de partij op de internationale beurs Biofach in het Duitse Nürnberg. Op deze place to be voor professionals uit de biosector waren dit jaar 2557 exposanten aanwezig en er kwamen 43.669 bezoekers uit 121 landen op af. Voor de ontvangst van onze marktdeelnemers beschikte Certisys, met een team van 7 medewerkers, over twee stands in de ruimte van FIT (Flanders Investment & Trade) en die van AWEX (Agence wallone à l’Exportation et aux Investissements étrangers). De ene stand kaderde specifiek binnen Ecogarantie, de andere was veeleer gericht op derde landen. Biofach is een plaats voor ontmoeting en uitwisseling tussen alle actoren die, waar ook ter wereld, actief zijn in de biologische landbouw, maar ook een unieke gelegenheid om lezingen en werkgroepen te volgen rond de verschillende bio-reglementeringen. “Wat interessant is aan Biofach,” zegt importcontroleur Jérôme Geels, “is dat we in de loop van het jaar één of twee marktdeelnemers per dag ontmoeten en hier een dertigtal in vier dagen tijd. We geven ook veel informatie en antwoorden op tal van vragen.

Tijdens de lezingen spijkeren we onze kennis van de regelgeving bij. Ik heb bijvoorbeeld een training van UTZ Certified gevolgd over duurzame teelt van koffie, thee en cacao, met uitleg over de certificatie, over evoluties in de sector, enz.” Dit jaar stond fair trade centraal met het oog op dubbele certificatie (bio/eerlijke handel). Alle normen inzake eerlijke handel werden bijeengebracht in een specifieke hal en over het thema werden heel wat lezingen georganiseerd. Bio catering of grootkeuken is eveneens steeds nadrukkelijker aanwezig. Meerdere ervaringen inzake communicatie en certificatie uit verschillende landen kwamen aan bod. Commercieel gezien “voelt men dat, door de crisis, de resultaten wat ups en downs vertonen”, zegt Jérôme Geels nog. Exposanten die hun producten internationaal kwamen voorstellen, vonden niet altijd kopers. Maar ondanks de crisis blijft bio een bijzonder bevoorrechte speler, met reële groei van de sector en nieuwe marktdeelnemers.

kort kort

Certibionet, aanwezig op Biofach Waalse kantoren zijn verhuisd Certibionet is een internationale koepel van controle- en certificatieorganen voor de biologische landbouw. Het groepeert Argencert (Argentinië), Biolatina (Peru), Biotropico (Colombia), Certiplanet (Portugal), Certisys, Ecocert Italia en IBD (Brazilië). Ieder jaar komen de leden van Certibionet bijeen op Biofach, een ideale werkplek waar de leden elkaar kunnen ontmoeten. Er was eveneens een stand waar de koepel zichzelf en zijn leden kon voorstellen. Dit jaar organiseerde Certibionet voor het eerst een workshop. Het thema was ‘samenwerking, ethiek en solidariteit tussen controleorganen’. Voor Laura Montenegro, voorzitter van Certibionet, was dit een gelegenheid om het te hebben over de doelstellingen van de koepel, zijn ethisch handvest, zijn leden en de voordelen van het lidmaatschap van de koepel. “De workshop was degelijk teamwork”, aldus Laura. “Tessa Laan van ‘Utz’, Hugo Skoppek van ‘Nature & More’, Sabine van de EOCC en de leden van Certibionet waren aanwezig: Blaise, Fernando, Laura, Georges, Tom, Lamine , Philippe en ook Alexandre Harkalay van IBD.” De interactie tussen de leden van Certibionet was bijzonder positief en er werd een actieplan uitgewerkt voor 2010-2011, met name rond interne audits. De volgende bijeenkomst van de leden van Certibionet is voorzien van 3 tot 5 november 2010 op de beurs van Biofach in LatijnsAmerika.

Aangezien de toename van het personeel van Certisys de groei van Certibionet est une association internationale des organismes de de biologische landbouw volgt, hadden we meer kantoorruimte nodig, contrôle et de certification en agriculture biologique. Elle réunit afgestemd op onze specifieke noden. Argencert (Argentine), Biolatina (Pérou), Biotropico (Colombie), We hebben onze Waalse kantoren Certiplanet (Portugal), Certisys, verhuisd Ecocert naar ItaliaBolinne et IBD omdat we daarbij ook een landelijke maar in België (Brésil). centraal gelegen plek wensten. We vonden sinds Chaque année, les membres de Certibionet se doneind december 2009 onderdak in een voormalige nent rendez-vous à Biofach, lieu de travail idéal hoeve. qui permet aux membres de se rencontrer. Voor Wallonië onze adresgegevens Un stand étaitzijn également prévu afin devoortaan: présenter rue JosephetBouché 57/3, 5310 Bolinne. l’association ses membres. Telefoon- en faxnummers zijn dezelfde gebleven. Cette année, et pour la première fois, Certibionet Voor de Vlaamse en Brusselse kantoren a également organisé un workshop sur verandert le thème er niets. “Collaboration, éthique et solidarité entre organismes de contrôles”. L’occasion, pour la présidente de Certibionet, Laura Montenegro, de présenter les objectifs de l’association, sa éthique, ses membres et leslogo avantages de faire partie d’un Keuze charte van een nieuw Europees tel groupe. “Le workshop était un bon travail d’équipe. Tessa Laan Hugo «Nature More», Sabine detel’EOCC ainsi Vanaf 1 de juli«Utz», 2010 is het Skoppek verplichtdehet nieuw & Europees logo aan brengen queverpakkingen les membres van de Certibionet étaient Blaise,verkocht. Fernando, op nieuwe bioproducten die inprésents: de EU worden Voor het ontwerp van dat nieuwe logo werd een wedstrijd georganiseerd voor studenten beeldende kunst en vormgeving. Meer dan 3500 voorstellen kwamen binnen en werden door een internationale jury onderzocht. Drie daarvan werden geselecteerd en aan het grote publiek ter stemming voorgelegd (het winnend logo vindt u hieronder). Dit logo zal ertoe bijdragen dat de Europese consument de waarborg krijgt dat de producten die hij koopt wel degelijk afkomstig zijn van de biologische productie en dat ze in de hele Europese Unie dezelfde garanties genieten. Buiten het Europees logo mogen ook nationale logo’s zoals Biogarantie naast het Europese logo afgedrukt worden. Zet het dus meteen op uw etiketten!

Certisys van de partij op de grote biobeurzen Certisys verwacht u op de Foire agricole van Libramont (23-26 juli 2010, stand nr 77-03) en op de beurs Valériane (3-5 september 2010) in Namur Expo. Alle informatie over de plaats van onze stands vindt u via onze website: www.certisys.eu Beide beurzen geven ons de kans onze marktdeelnemers te ontmoeten en in te gaan op vragen van mensen die biologisch willen starten. Tegelijk zijn ze een gelegenheid om bio te promoten bij de consumenten door hun een degelijke en strenge controle aan te bieden. Aarzel niet om ons een bezoekje te brengen, we ontvangen u met plezier! www.certibionet.org

Certisys: partner van de bioweek Ook dit jaar heeft Certisys deelgenomen aan de bioweek, die overal in België plaatsvond van 5 tot 13 juni. Het thema was dit jaar Bio in je buurt, uiteraard om de bioproducten van bij ons te promoten. Onze controleurs waren aanwezig op markten en woonden voorstellingen van biomaaltijden in bedrijven bij. Het was een succes!

Resultaten van de tevredenheidsenquête Bij de vorige nieuwsbrief zonden we u een vragenlijst om na te gaan in welke mate u tevreden bent over Certisys en te kijken hoe we onze dienstverlening kunnen verbeteren. Er kwamen heel wat ingevulde vragenlijsten binnen en daar danken we u voor. Bovendien was de enquête goed nieuws voor ons: 86% van de respondenten beoordeelt de dienstverlening van Certisys als zeer goed tot uitstekend! Dat zijn erg bemoedigende resultaten en we zijn er dan ook zeer blij mee. Uw opmerkingen kregen onze volledige aandacht en we hebben als gevolg ervan een aantal veranderingen doorgevoerd. In de eerste plaats zit de jaarlijkse nieuwsbrief “Certisys (nieuwsbrief)” in een nieuw kleedje. De artikels zijn voortaan gerangschikt per type marktdeelnemer, zodat u meteen kunt lezen wat u aanbelangt. De vormgeving werd luchtiger, de kleuren werden frisser om de informatie duidelijker over te brengen. We zijn van plan onze brief eveneens in het Duits uit te brengen. Een papieren versie zal worden verzonden naar onze Duitstalige marktdeelnemers; digitaal zal ze beschikbaar zijn op de website www.certisys.eu. Een aantal onder u toonde bijzondere belangstelling voor het ontvangen van meer brochures met informatie over wijzigingen en nieuwigheden in de biosector. We onderzoeken momenteel of we op regelmatiger basis een nieuwsbrief kunnen uitgeven. Voor meer details komen we daarvoor nog bij u terug. Wat controle en certificatie betreft zijn de resultaten van de enquête eveneens heel positief: meer dan 90% van de respondenten is zeer tevreden over de vakbekwaamheid en de contactname van de controleurs, het tijdgebruik tijdens de controles en de relatie tussen marktdeelnemer en controleur. Meerdere commentaren hadden betrekking op de beschikbaarheid van de controleurs. Die leggen inderdaad de hele week controlebezoeken af, behalve op sommige maandagen, zodat ze moeilijkheden ondervinden om op alle vragen te antwoorden. Bij wijze van reactie daarop hebben we onze nieuwe website verder ontwikkeld, die vollediger en gedetailleerder is dan de vorige. Ook leiden we het administratief personeel verder op om uw vragen te beantwoorden. Voor meer specifieke inlichtingen staat elke weekdag een verantwoordelijke binnen het directiecomité permanent ter beschikking. Uit de enquête blijkt eveneens dat een aantal marktdeelnemers niet helemaal tevreden is over de duidelijkheid van bepaalde documenten, meer bepaald de samenvattende fiches van de controle, de niet conformiteiten en het berekeningsblad. Wij hebben die kwestie ter harte genomen en werken aan een duidelijker en begrijpelijker structuur van die documenten. Sommige marktdeelnemers suggereerden het aanbieden van bijkomende diensten, zoals het maken van affiches waarmee ze het publiek kunnen laten weten dat ze gecertificeerd zijn door Certisys. We houden u beslist op de hoogte van de vorderingen in deze verschillende projecten.

Tarieven bij Certisys Certisys is een volkomen onafhankelijke kmo met 100% Belgisch kapitaal. “Wij hebben geen investeerders en maken geen deel uit van een multinational”, legt directeur Blaise Hommelen van Certisys uit. Alle inkomsten uit de bijdragen worden bijgevolg helemaal opnieuw geïnvesteerd in de controlestructuur en komen de biosector rechtstreeks ten goede. “Certisys is een controleen certificatieorgaan dat zich in biologische landbouw heeft gespecialiseerd. We zijn al meer dan 25 jaar partner van de biosector en werken samen met andere instanties, met name rond eerlijke handel”, voegt Blaise Hommelen eraan toe. Om de bijdragen te bepalen heeft Certisys het tarievenstelsel overgenomen dat vóór het officialiseren van de biologische landbouw werd toegepast door beroepsorganisaties van de biologische verenigingen, voor landbouwers weliswaar afgestemd op de teeltoppervlakte of op het aantal dieren. Voor verwerkers worden de bijdragen berekend op basis van de complexiteit van de controle en het activiteitenvolume. De tarieven worden niet zomaar vastgelegd. In eerste instantie wordt er binnen de sector over onderhandeld tussen de beroepsorganisaties (Unab, Probila enz.), de verbruikers en de marktdeelnemers. Vervolgens wordt aan het ministerie een voorstel ter goedkeuring voorgelegd. De procedure voor het uitwerken van een tarief is dus volkomen transparant en wordt bepaald in overleg met de sector. Ook betekent dit dat elk tarief officieel is erkend door de overheid, zodat er geen onderhandelingsmarge is. Naast die officiële erkenning en in tegenstelling tot andere controlestelsels zijn al onze tarieven openbaar gemaakt, en beschikbaar via onze website. Ze worden ook vooraf meegedeeld, zodat elke marktdeelnemer een simulatie kan opstellen van wat hij voor het komende jaar als bijdrage zal moeten betalen. In het tariefbedrag is alles inbegrepen: verplaatsingen, analyses, jaarlijkse en onaangekondigde controles, certificaten, documentatie van Certisys en alle informatie die u nodig zou hebben. Verrassingen zijn bijgevolg uitgesloten en er valt op het einde van het jaar ook niets bij te betalen. Alleen bijkomende controles worden bovenop het jaartarief gefactureerd. Deze zeldzame soort controle gebeurt alleen in het geval van een sanctie/verwittiging die verband houdt met een vermeende inbreuk. Het is trouwens een wettelijke verplichting die is opgenomen in de sanctietabel. Op het einde van het jaar gaat de laatste factuur vergezeld van een blad waarop de berekening van de bijdrage tot in de details staat uitgelegd.

Certisys, een bedrijf in beweging In 2007 ging Ecocert Belgium onder de nieuwe naam Certisys een volkomen onafhankelijke koers varen t.o.v. de groep Ecocert. In het kader van die afsplitsing heeft Certisys de verwijzing naar Ecocert Belgium nog drie jaar gebruikt om de naamsverandering de kans te geven door te dringen. Vanaf dit jaar zal Certisys niet meer verwijzen naar Ecocert. De splitsing is een bewijs van de mate waarin Certisys een autonome en 100% plaatselijke instantie wil zijn. “We kozen voor het verlaten van de groep Ecocert omdat we een delokalisatie van het kapitaal en van het beslissingscentrum niet zagen zitten. Een plaatselijk beleid ontwikkelen vinden we belangrijk”, verklaart Blaise Hommelen, directeur van Certisys. Dankzij de afsplitsing kan Certisys ingaan op de specifieke lokale aspecten van de biologische landbouw en toch nauw samenwerken met de sector als geheel. “We behielden onze nummers als bio-instantie: BE-BIO-01 / LU-BIO-06 en de naam Certisys wordt nu in ruime mate gebruikt”, voegt Blaise Hommelen eraan toe. Verpakkingen van bioproducten kregen inderdaad geleidelijk de verwijzing ‘Certisys’ mee. “Zelfs nog voor we een controleorgaan oprichtten, hebben we altijd achter de ontwikkeling van onze ‘internationale’ relaties gestaan door aan te sluiten bij verschillende organisatienetwerken. We wilden samenwerken met andere controleorganen in de hele wereld en daarom hebben we samen Certibionet opgericht.” Meer informatie op de website www.certibionet.org Certibionet is een koepelorganisatie met een gelijkaardige ethiek aan die van Certisys, met name rond zuid-noord en noord-zuid solidariteit. Op die manier kan Certisys zijn knowhow en dienstverlening vergroten dankzij samenwerking en uitwisseling met andere onafhankelijke controleorganen. Certisys is met andere woorden solidariteitspartner geworden van Certibionet. De koepel profileert zich op internationale schaal via geharmoniseerde communicatie, een netwerk van onderlinge bijstand en gemeenschappelijke diensten, met name via het organiseren van kruisaudits. •••••••••••••

certi

bio

®

•••••••••••••

gedrukt op gerecycleerd papier

bezoek onze site www.certisys.eu

Verantwoordelijke uitgever: Blaise Hommelen Redactie: Diane Debacker en Isabelle Masson-Loodts Vormgeving: Marina Colleoni - Coördinatie: Diane Debacker 32(0)81 60 03 77