Brussel. Realisatie ERU scrl-fs en AAC sprl

PROGRAMMA Duurzaam Wijkcontract

JACHT-GRAY September 2014 Gemeente Etterbeek Oudergemlaan 113/115 1040 Brussel Realisatie ERU scrl-fs en AAC sprl

Opdrachtgever Gemeente Etterbeek Auteur van het project Tijdelijle vereniging ERU scrl-fs - Coopérative d’Etudes et recherches Urbaines www.eru-urbanisme.be AAC sprl - Atelier d’architecture du Congrès www.atelierdarchitectureducongres.be Realisatie Catherine De Zuttere, project manager, ERU Marie Demanet, coördinatie ERU Stéphanie Demeulemeester, ERU Frédéric Hossey, AAC Fabian Maricq, AAC Met de hulp van Yasmine Bensaïd, ERU Bénédicte del Marmol, ERU Julien Harquel, ERU Adèle Jacot, ERU Daphnée Sourbi, ERU Sophie Vitel, ERU Graphische vormgeving en carto ©ERUscrl-fs 2014 source fond de plan ©Urbis V 2.3 Foto verantwoording ©ERUscrl-fs tenzij anders aangegeven Vertaling Entre-les-lignes sprl September 2014

MILIEU PHARE-PROJECT Kaderfiche "GROENE ROUTE"................................................................................................................................ 7

3 POLEN: VASTGOEDPROJECTEN EN OPENBARE RUIMTE Kaderfiche 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Kaderfiche 2.1 2.2 2.3 2.4 Kaderfiche 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8

POOL 1 – INTERACTIES ................................................................................................................................ 13 Toby, Louis Hap 2-6................................................................................................................................ 14 Morgenlandstraat 7-9................................................................................................................................ 17 Forte Dei Marmi ................................................................................................................................ 20 Sorelo Tuin................................................................................................................................ 22 "Ranch" ................................................................................................................................................................ 24 PO0L 2 – INTERCULTUREN ................................................................................................................................ 26 Waver 506................................................................................................................................ 27 Hap-Huis, Waver 508................................................................................................................................ 30 Oranjerie ................................................................................................................................................................ 33 Hap-tuin................................................................................................................................................................ 36 POOL 3 - INTERGENERATIES................................................................................................ 40 Oudergem 221 ................................................................................................................................ 41 Oudergem 219 ................................................................................................................................ 44 Oudergem 233 ................................................................................................................................ 45 Fétisstraat 35/39 ................................................................................................................................ 49 Pandhoflaan 24 ................................................................................................................................ 51 Infrastructuur Beauport ................................................................................................................................ 53 Beauport-tuin................................................................................................................................55 Pandhof-Fétis................................................................................................................................57

AANVULLENDE OPENBARE RUIMTEN 4.1 Wijk Baucq ................................................................................................................................ 61 63 4.2 Theux ................................................................................................................................................................ 4.3 Jacht ................................................................................................................................................................ 65

SOCIAAL-ECONOMISCHE EN MILIEUPROJECTEN Full Contact ................................................................................................................................ 70 Burgerparticipatie ................................................................................................................................ 72 Kruispunt van de Gewesten ................................................................................................................................ 74 Jaarlijkse wijkfeesten ................................................................................................................................ 76 (Micro)projectoproep................................................................................................................................ 78 Afvalpreventie ................................................................................................................................ 80 Tags ................................................................................................................................................................ 82 Coördinatie huisvesting................................................................................................................................ 84 Het Autonome Huis ................................................................................................................................ 86 Social-i-solatie................................................................................................................................ 88 Twee culturen onder een dak................................................................................................................................ 90 GECS ‘Etangs’ 92 Jongeren / jobs / bedrijven ................................................................................................................................ 94 Pop-up store................................................................................................................................ 96 De Jacht goes green ................................................................................................................................ 88 Participatieve stadskunst ................................................................................................................................ 100 Kunst in de wijk ................................................................................................................................ 102 Gekruiste blikken................................................................................................................................ 104 Taalproject ................................................................................................................................ 106 Chass’info ................................................................................................................................ 108 Integratieondersteuning ................................................................................................................................ 110 Sociale brillenwinkel................................................................................................................................ 112 Ondersteuning voor kleine kinderen ................................................................................................ 114 Domino speelweefsel ................................................................................................................................ 116 Wijkantenne ................................................................................................................................118

RESERVEOPERATIE 6.1 Waver 607................................................................................................................................ 123

INHOUD

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 5.15 5.16 5.17 5.18 5.19 5.20 5.21 5.22 5.23 5.24 5.25

MILIEU PHARE-PROJECT

MILIEU PHARE-PROJECT GROENE ROUTE De perimeter Jacht-Gray wordt gekenmerkt door een erg grote stedelijke dichtheid, zowel wat bebouwing als bevolking betreft. De kwaliteit van het levenskader, de publieke en groene ruimtes zijn dus van fundamenteel belang. Deze 'plaatsen van de samenleving' worden druk bezocht en gedeeld door verschillende bevolkingsgroepen. Het modelproject is een traject die verbindingen en continuïteit creëert tussen de grootste infrastructuren, publieke en groene ruimtes van de wijk. Dit vertaalt zich voornamelijk in een voetgangerstraject en nodigt uit om de publieke ontmoetingsplaatsen (opnieuw) in te sluiten en (her)gebruiken. Het brengt ook drie interventiepolen samen voor een gemeenschappelijk doel: ♦ Pool 1 – INTERACTIES ♦ Pool 2 – INTERCULTUREN ♦ Pool 3 – INTERGENERATIES De Waversesteenweg is de ruggengraat van het traject: als structurele as die de perimeter doorkruist vanaf het Forte dei Marmiplein tot aan het kruispunt van de Jacht. De as symboliseert bereikbaarheid in een wijk waar dit ontbreekt. Vanuit deze as vertrekken meerdere aftakkingen en lussen, waarin verschillende publieke ruimtes zullen geïmplementeerd worden.

Duurzaam Wijkcontract JACHT-GRAY – Gemeente Etterbeek Realisatie : ERU scrl-fs – AAC sprl

Versie 4/09/2014 - Programma

7 | 130

INTERVENTIEBEGINSEL: In plaats van een van de drie belangrijkste polen naar voor te schuiven, probeert het traject een harmonie te vinden tussen de verschillende acties door een gemeenschappelijke benadering te vinden. Het traject creëert een reeks van openbare ruimtes die meer zichtbaarheid en coherentie krijgen, elementen die essentieel zijn om een eigen identiteit te vormen die verder gaat dan elk project.

♦ ♦ ♦ ♦

Gemeenschappelijke benadering Demineralisatie (voor zover mogelijk) en ecologische leidraad Coherente keuzes, gericht op plantensoorten (struiken, bloemperken, bomen en boombasissen, ...) Aanwezigheid en zichtbaarheid van water, vanuit een esthetisch, ludiek (waterstralen, waterspellen, fonteinen) of praktisch (drinkfonteinen) standpunt. Samenhang inzake grondbedekking, sierelementen, straatmeubilair, ...

Het doel is om het regionale groene netwerk te waarderen dat de wijk doorkruist vanaf de Sint-Antoniuskerk tot aan het Leopoldpark.

Versterking van de beplanting in de publieke ruimtes en de aanwezigheid van water.

♦ ♦

Diversiteit van de gebruikers en het publiek Inrichting die zich onder meer richt op verschillende leeftijdscategorieën. Complementariteit van de recreatieve functies

REALISATIES / SITES VOOR INTERVENTIE Coherente herontwikkeling van de 4 publieke ruimtes die deelnemen aan de "reeks openbare ruimtes" ♦ Forte dei Marmi, ‘Ranch’, Sorelotuin : cfr. pool 1, 1.3, 1.4 en 1.5 ♦ Theux: cfr. complementaire operaties, 4.2

♦ ♦

Kunst bij de ingang van 2 groene ruimtes Hap-tuin, voornamelijk een hedendaagse artistieke interventie: cfr. 2.4 Beauporttuin: artistieke creatie, begroeide structuur: cfr. 3.7

Kleine verbeteringen langs het traject Geïdentificeerde potentiële plaatsen (niet volledig): ♦ Vrijmaken van de voetgangerszone van de Waversesteenweg naar de Maelbeeklaan (moeilijk toegankelijke ruimte, moeilijke doorgang door de beplanting langs de Maelbeeklaan, geen verbinding met het Forte Dei Marmiplein) ♦ Nabij het Beaugencygebouw, op de hoek van de straat Gray - Vijverstraat (niet-ingerichte zone in verval en volledig mineraal privé-eigendom, vooraf de dialoog opstarten) ♦ Vijvergaarde (steegje tussen de Vijverstraat en de Waversesteenweg, niet onderhouden en niet erg uitnodigend om het te gebruiken. Eveneens de problemen rond netheid oplossen nabij de vuilnisbakken van de sociale woningen)

Voetgangerszone Waversesteenweg


Omgeving Beaugency

Vijvergaarde


8 | 130

Verbetering van de oversteekplaatsen op de Waversesteenweg ♦ Oversteekplaatsen voor voetgangers, betere zichtbaarheid, beplanting, esthetische en praktische interventies ♦ In de eerste plaats richten op kruispunten met de nieuwe publieke ruimtes, in het bijzonder: vrijmaken van de Theuxstraat, Vertrouwenstraat / ingang Hap-park, Pandhoflaan / ingang Beauporttuin ♦ Op voorhand een dialoog voeren en de samenwerking bespreken met Mobiel Brussel (regionale wegen)

Waversesteenweg: oversteekplaatsen ter hoogte van: Theuxstraat/ 'Ranch'

Home Beauport / Pandhoflaan

OPVOLGING VAN HET PROJECT De Wijkantenne zal de coördinatie van het modelproject van het Duurzaam Wijkcontract voor zijn rekening nemen. Ze zal erop zo goed mogelijk op toezien dat de link tussen de projecten gewaarborgd blijft en daarmee ook het socio-economische luik. Belangrijkste taken: ♦ Het participatief proces coördineren dat nuttig kan zijn om de behoeften te bepalen ♦ Waken over de coherentie van de verschillende inrichtingen ♦ Ervoor zorgen dat de kleine aanpassingen opgevolgd en uitgevoerd worden ♦ Zorgen voor de communicatie over de acties inzake het Duurzaam Wijkcontract Het beheer en onderhoud van dit groene netwerk in de gemeente Etterbeek opzetten (toezicht, snoeien, ...)

BEOOGDE RESULTATEN ♦ Versterking van het regionale groene netwerk ♦ Ecologische verbetering van de straten (vergroening, verbetering voor de zwakke weggebruiker, ...) ♦ Toe-eigening de van openbare ruimte door de bewoners, versterking van de gemoedelijkheid en het faciliteren van ontmoetingen. ♦ Versterking van de routes door de wijk, dankzij de verbetering van het comfort voor de voetgangers en andere zwakke weggebruikers in de publieke ruimtes. ♦ Waardering van de verschillende operaties die tot stand werden gebracht in het kader van het Duurzaam Wijkcontract Jacht-Gray.

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN Integratie van een participatief proces bij het bepalen van projecten (burgerlijke werkgroep, coördinatie van de Wijkantenne) ♦ Coördinatie tussen de verschillende operaties, opvolging van de uitvoering, organisatie van de participatie door de Wijkantenne ♦ Overleg met Leefmilieu Brussel met betrekking tot het regionale groene netwerk ♦ Beschikken over deskundigheid (stedenbouwkundige, landschapsarchitect, botanicus) om de coherentie tussen de verschillende publieke ruimtes te garanderen (studie voorafgaand aan de inrichting) ♦ Beroep doen op een deskundige in biodiversiteit voor de keuze van de plantensoorten: inheemse planten, honingbloemen, gecoördineerd gamma, ...) ♦ Het beheer en onderhoud van de verschillende inrichtingen voorzien ♦

TOTALE BUDGET: 200.000 euro



9 | 130

3 POLEN VASTGOEDPROJECTEN EN OPENBARE RUIMTEN

POOL 1 INTERACTIES Pool 1 'INTERACTIES' betreft het lage deel van de Waversesteenweg, in de Maalbeekvallei en dicht bij het Jourdanplein. De bestaande openbare ruimten worden heel vaak gebruikt en zijn daar kwalitatief gezien niet op voorzien. Vooral jongeren hebben te weinig buitenruimten en speeltuigen. De pool moet een complementariteit creëren tussen de geherkwalificeerde openbare ruimten en wijkvoorzieningen om meer mogelijkheden voor ontmoetingen en interacties te scheppen. De projecten voor openbare ruimten onderscheiden zich met toepassingen die elk gericht zijn op een prioritair publiek met een andere leeftijd, zonder echter de andere leeftijden uit te sluiten. ♦ ♦ ♦

Forte dei Marmi-plein: adolescenten (~ 12-18 jaar) ‘Ranch’: kinderen (~ 6 tot 12 jaar) Sorelo-tuin: kleine kinderen (~ 2 tot 6 jaar)

Deze ruimten zijn met elkaar verbonden via een 'rode draad', geïntegreerde aan “groene route”, die vooral de volgende vormen aanneemt: ♦ Planten ♦ Creatie van speelzones ♦ Integratie van water Projecten voor de hele pool: VASTGOED TOBY Louis Hapstraat 2-6 MORGENLANDSTRAAT 7-9

Bouw van 10 woningen en een wijkvoorziening

2.000.000 euro

Heropbouw van een gebouw met 8 woningen

1.100.000 euro

FORTE DEI MARMI-PLEIN

Herinrichting van het plein

300.000 euro

'RANCH' Kruising Louis Hapstraat en Waversesteenweg SORELO-TUIN Waversesteenweg TOTAAL


250.000 euro

Herinrichting van de tuin

100.000 euro

OPENBARE RUIMTEN

3.750.000 euro

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Verbetering van de levenskwaliteit dankzij de creatie van een aantrekkingspool; ♦ Creatie van hoogwaardige openbare ruimten, speels en geschikt voor ontmoetingen; ♦ Binding met het Jourdanplein. VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Beschikken over expertise (stedenbouw, landschappen) om de samenhang tussen de verschillende openbare ruimten te verzekeren; ♦ De invoering van een participatief proces voor de bepaling van de openbare ruimten (coördinatie door de Wijkantenne).



13 | 130

1.1

TOBY

Pool 1 – INTERACTIES Herbestemming en verfraaiing van het gebouw aan de straatkant, creatie van 10 woningen en een wijkvoorziening

BESTAANDE SITUATIE SITE De site hergroepeert enerzijds verschillende diensten, gemeentelijke ateliers en opslagruimten, en anderzijds opslagruimten voor goederen afkomstig van uitzettingen. Het complex heeft op zijn binnenterrein onder- of ongebruikte oppervlakken, en bouwvallige of risicovolle delen die om veiligheidsredenen moeten worden afgebroken. De bestaande activiteit kan worden geherstructureerd en de ruimte gerationaliseerd, om zo het gebouw aan de straatkant van de Louis Hapstraat vrij te maken. Aandachtspunt: bodemverontreiniging en risicobeheer te voorzien. Het gebouw aan de straatkant van de Louis Hapstraat – betrokken bij het project – dateert van de jaren 1940. Het heeft een internationale stijl, bestaande uit geel-oranje bakstenen en blauwe steen, en werd opgenomen in de inventaris van het industrieel erfgoed. De ramen van de eerste verdiepingen werden vervangen. De half verzonken gelijkvloerse verdieping heeft nog altijd de ramen en het smeedwerk van staal van toen. Een groot cartouche-uithangbord van blauwe steen met TOBY op siert het fronton boven de toegang voor voertuigen. Het gebouw heeft een mooie, zichtbare betonnen structuur in goede staat, dat duidelijk was voorzien op grote ladingen. De muren zijn van vol metselwerk met parement, en zijn in goede staat. Via een zijingang krijgen voertuigen van de gemeentelijke diensten toegang tot de binnenplaats en de loskades.

Gevel Louis Hapstraat

Identiteitskaart Projecttype Ligging

Wettelijke bestemmingen Voorzieningsgebied Gebruik

Bouwhoogte - Staat

Budget

Realisatie : ERU scrl-fs – AAC sprl

Louis Hapstraat 2-6 Kadaster: 102R Gemeente Etterbeek

Eigenaar

Oppervlakken

Duurzaam Wijkcontract JACHT-GRAY – Gemeente Etterbeek

Vastgoed

Oorspronkelijk: bedrijf Huidig: gemeentelijke ateliers Gebouw aan de straatkant GV+1 Goede algemene staat Perceel: 2827 m² Bebouwd: 2247 m² Niet bebouwd: 580 m² 2.000.000 euro


14 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT PLAN Het project voorziet de verhoging van het bestaande gebouw met 2 niveaus (houtskelet, licht) en de bouw van een nieuw glasvolume langs de doorgang naar het binnenterrein. Dit maakt de toegang en het gebruik van de voorzieningsfuncties mogelijk. De lift, toegankelijk voor PBM, wordt gedeeld, met beperkte toegang tot de woningen. De optie om het bestaande gebouw te behouden en te verhogen kreeg om verschillende redenen de voorkeur: ♦ Financiële besparing ♦ De erfgoedwaarde van het gebouw en de herinnering van de plaats: verver Toby richtte het bedrijf op in 1874 in de Louis Hapstraat, in navolging van de talloze activiteiten die zich in de buurt van het Maalbeektracé ontwikkelden. ♦ Maakt het mogelijk om werfafval aanzienlijk te beperken en risicovolle graafwerken te vermijden (bodemverontreiniging, hoog niveau van het ondergronds waterbekken). ♦ De werken zijn lichter, sneller (droog) en minder belastend voor de omgeving (de site zelf en de omliggende woningen).

1.1

Bv. houtskelet

PROGRAMMA Huisvesting: ♦ Een verhoging met 2 niveaus ♦ 10 woningen met 2 slaapkamers: 720 m² ♦ Terrassen en galerijen: 180 m² Voorziening: ♦ Bel-etage van het bestaande gebouw, herbestemd tot een sociale vestiaire – sociale kruidenierszaak – polyvalente za(a)l(en): turnen en lessen - Totaal: 420 m² Half verzonken gelijkvloerse verdieping van het bestaande gebouw: ♦ Parking 7 plaatsen (buiten DWC), parking tweewielers 12 plaatsen (bij voorkeur bestemd voor de bewoners van de nieuwe woningen) 360 m² ♦ Kleine kelderruimten en technische lokalen 80 m² VOORSTELLEN VOOR INTERACTIES MET DE BESTAANDE ACTIVITEIT ♦ Verhuizing en reorganisatie van de opslagruimten en ateliers van de twee bestaande niveaus naar achteren toe en/of buiten de site (voorafgaande interventie te voorzien, buiten DWC). ♦ Afbraak van de eerste verdieping van de vleugel die loodrecht op het gebouw aan de straatkant staat en nu maar heel sporadisch wordt gebruikt. Renovatie van de bestaande gevels op het binnenterrein van het blok. ♦ De toegang tot de binnenplaats blijft behouden en is uitsluitend voorbehouden aan de gemeentelijke ateliers. Rationalisering van de bestaande parking in openlucht om het verlies van de huidige parkeerplaatsen te compenseren. PROJECT EN TECHNIEKEN Opeenvolgende acties: gedeeltelijke reorganisatie van de bestaande activiteiten achter aan de site, gedeeltelijke afbraken binnen en buiten, nieuwe constructies in hout en glas, renovatie van de bestaande delen, herinrichting van de omgeving. De aanzienlijke vrijmaking van de heringerichte openbare ruimte, de goede oriëntatie en de geringe diepte van het nieuwe gebouw zullen een troef zijn voor de gecreëerde woningen. DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Nieuwe en gerenoveerde delen volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015'; ♦ Aanleg van een groen dak; ♦ Keuze van duurzame materialen (skelet van gelabeld hout)


Voorgestelde volumetrie


15 | 130

PROGRAMMATISCH SCHEMA - AXONOMETRIE

1.1

VOLUMETRISCHE SCHETS



16 | 130

1.2

MORGENLANDSTRAAT

Pool 1 – INTERACTIES ▪ Reconstructie van een gebouw, creatie van 8 woningen ▪

BESTAANDE SITUATIE SITE Twee huizen onder één dak met tuinen die grenzen aan nieuwbouwappartementen en deel uitmaken van een rij percelen met oude eengezinswoningen of opbrengsteigendommen. Het huizenblok ligt in een oude ambachtelijke/industriële wijk. Het heeft een geconcentreerde binnenbezetting met diverse bestemmingen. De huizen staan momenteel leeg omdat ze onbewoonbaar en onveilig zijn. De twee huizen hebben een neoklassieke gevel die oorspronkelijk perfect symmetrisch was (van rond 1880). Het linkerhuis werd in 1938 verhoogd. Hoewel de gevels goed behouden bleven, vertonen de binnenstructuren van vol metselwerk, net als balklagen, skeletten en houten vloeren, structurele schade door de bouw van het gebouw ernaast en de aard van de bodem.

Zicht vanuit de Morgenlandstraat


Eigenaar

Vastgoed Morgenlandstraat 7,9 Kadaster: 465Z28, 465H37 Gemeente Etterbeek

Wettelijke bestemmingen Gebruik

Gebied met een sterk gemengd karakter Oorspronkelijk: huisvesting Huidig: onbewoond Bouwhoogte – Staat Gebouw aan de straatkant: GV+3 & GV+2 Staat: slecht Oppervlakken Perceel: 240 m² Bebouwd: 163 m² Niet bebouwd: 77 m² Budget 1.100.000 euro



17 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT PLAN Rekening houdend met de structurele schade en de verouderde staat van de bestaande gebouwen, het hoge niveau van het ondergrondse waterbekken en ernstige problemen met opstijgend vocht uit bestaande kelders, maar ook met het onaangepaste karakter van de horizontale houten structuren op de scheiding van de appartementen, voorziet het project een afbraak-heropbouw in de beschikbare bouwhoogten. De mogelijkheid van een ondergrondse parking moet plaatsruimen voor een grote, gelijkvloerse parking voor tweewielers en de creatie van tuinoppervlakken op het binnenterrein van het huizenblok.

1.2

PROGRAMMA Huisvesting: ♦ GV + 3 verdiepingen + 2 gedeeltelijke dakverdiepingen ♦ 1 woning 4 slpk, 4 woningen 2 slpk, 1 penthouse 1 slpk, 2 studio's, 659 m² ♦ Tuin 96 m² + terrassen 58 m² Diensten: ♦ ♦ ♦

Kelderverdiepingen - kleine kelderruimten en technische lokalen 143 m² GV - lokaal wandelwagentjes en overdekte hal met glas voor tweewielers 43 m² Verticaal verkeer (-1 tot +5) 48 m²

PROJECT EN TECHNIEKEN ♦ Opeenvolgende acties: afbraak van de bestaande gebouwen, radicale maatregelen met het oog op de stabiliteit en dichtheid t.o.v. het ondergronds waterbekken en de opvang van afvloeiend water, bouw van het nieuwe gebouw. ♦ Traditionele structuur van betonnen balken en zuilen, met vulling van isolerend terracotta, vloeren van potten-balken, grotendeels van glas voorziene gevel op het noorden gericht, met een moderne look, maar met respect voor het ritme van de percelen. ♦ Het contrastrijke volumespel dat voortvloeit uit de verbindingen met de bouwhoogten ernaast zal de creatie van ruimten met diverse oriëntaties en zonnige terrassen en balkons op de bovenste verdiepingen mogelijk maken. Het project zal een verbinding vormen tussen het recente hoekgebouw en de oude gebouwen.

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Mogelijkheid tot het beheren en sorteren van het afbraakafval ♦ Passieve bouw volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015' ♦ Behoud van de tuin in volle grond ♦ Mogelijkheid tot de aanleg van een groen dak ♦ Inrichting van een fietsparking ♦ Integratie van het waterbeheer (opvang en hergebruik van regenwater, ...) ♦ Keuze van duurzame materialen



18 | 130

PROGRAMMATISCH SCHEMA - AXONOMETRIE

1.2




19 | 130

1.3

FORTE DEI MARMI

Pool 1 – INTERACTIES ▪ Herinrichting van het plein ▪

BESTAANDE SITUATIE INRICHTING ♦ Dit plein, dat meer dan 10 jaar geleden werd aangelegd, telt rustruimten en een speelzone (afgesloten), een hondentoilet, banken, drie glasbollen en 6-7 kastanjebomen. Deze centrale, driehoekige ruimte wordt afgebakend door hagen en afsluitingen. ♦ De wegen rond het plein werden vernieuwd in 2013, met aanleg van een busstrook. GEBRUIK EN PROBLEMEN ♦ De omwonenden houden niet erg van de ruimte omdat ze te gefragmenteerd, niet erg duidelijk en niet gezellig is. De ruimte nodigt niet uit tot oversteken. Ze wordt ontweken. De veel te lage kastanjebomen en de hagen dragen (vooral in de zomer) bij tot het verwarrende karakter en sluiten de ruimte af. ♦ De speelruimte voor kinderen is klein, ingesloten en van slechte kwaliteit. ♦ De aanwezigheid van daklozen en dronken personen leidt tot een gevoel van onveiligheid dat nog eens wordt verscherpt door de afgesloten inrichting die verborgen ruimten creëert. Hier is geen sociale controle mogelijk. ♦ Er ligt sluikafval rond de glasbollen.

Identiteitskaart Schakel van het phare-project Projecttype


Ligging

Graystraat, Maalbeeklaan, Vijverstraat Gewest

Eigenaar Oppervlakte Budget


2000 m² 300.000 euro


20 | 130

INRICHTINGSPROJECT

1.3

OMSCHRIJVING Het project kadert in pool 1 – INTERACTIES en beoogt de complete herinrichting van het plein tot een ontspannings- en speelruimte voor hoofdzakelijk, maar niet uitsluitend, de adolescenten van de wijk (12-18 jaar). De inrichtingen moeten de kwaliteit en zichtbaarheid versterken en het comfort en gebruik van deze plaats verbeteren. Ze zullen principes delen met de ‘Ranch’ en de Sorelo-tuin om de samenhang te verzekeren en de Maalbeekvallei op te waarderen.

INRICHTINGSPRINCIPES Planten (1): ♦ De ruimte vereenvoudigen en vrijmaken (de struiken, hagen en één of meerdere bomen weghalen) om een meer eenvoudige tuin te verkrijgen en de zichtbaarheid en sociale controle te versterken. ♦ Via inrichtingen (nieuwe aanplantingen, …) een scheiding met de Maalbeeklaan vormen en de activiteiten naar de Graystraat en de Vijverstraat richten. Spel (2): ♦ Een ontspannings- en ontmoetingsruimte voor hoofdzakelijk adolescenten inrichten (evenwichtsspellen, fitness, …). Water (3): ♦ Herinnering aan het tracé van de Maalbeek (link Flagey-Jourdan): speelse waterstralen. Andere: ♦ Ingraving van de glasbollen.

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Verbetering van het imago (‘toegang’ tot de wijk) en zijn omgevingseigenschappen; ♦ Een goed gevoel scheppen bij de inwoners, verbetering van de uitwisselingen; ♦ Verbetering van het gebruik van deze plaats bestemd voor (maar niet uitsluitend) adolescenten; ♦ Een beter spelaanbod in de wijk.

Inrichtingsprincipes

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Waterbeheer een plaats geven in de inrichting ♦ Versterking van het groene netwerk en het speelnetwerk

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Overleg van Leefmilieu Brussel betreffende de versterking van het gewestelijk groen netwerk en het speelnetwerk ♦ Een goede coördinatie met Brussel Mobiliteit verzekeren ♦ Beschikken over expertise (stedenbouw, landschappen) om de verschillende inrichtingen te bestuderen

Speeltuigen voor adolescenten (2)

Waterspellen (3)



21 | 130

1.4

SORELO-TUIN

Pool 1 – INTERACTIES ▪ Herinrichting van de tuin ▪

BESTAANDE SITUATIE INRICHTING ♦ De omgeving van de sociale woningen van Sorelo in de Vijverstraat is geopend naar de Waversesteenweg toe. Deze ruimte bestaat uit grasvelden, een oude speeltuin (zandbak) en een hondentoilet. Her en der staan struiken en bomen (berken). ♦ De Gemeente Etterbeek wil er nieuwe speelmodules plaatsen.

Oude zandbak, Sorelo-ruimte

GEBRUIK EN PROBLEMEN ♦ Deze ruimte wordt onderbenut, wordt ingenomen door planten en is gedeeltelijk afgesloten door hekkens, terwijl de wijk net nood heeft aan openbare ruimten. ♦ Deze plek heeft geen ruimte die geschikt is voor de ontwikkeling van een activiteit, biedt geen comfort, is niet uitnodigend, en de zandbak is niet meer bruikbaar. ♦ De vuilnisbakken van de sociale woningen worden gebruikt voor grof huisvuil en divers afval. We zien ook vuil in de buurt van het hondentoilet.

Vijversgaarde

Identiteitskaart Schakel van het phare-project Projecttype Ligging



Herinrichting van de tuin Omgeving van de sociale woningen van Sorelo Tussen de Waverse-steenweg en de Vijverstraat Gemeente Etterbeek 2300 m² 100.000 euro


22 | 130

INRICHTINGSPROJECT

1.4

OMSCHRIJVING Deze ruimte kadert in pool 1 – INTERACTIES en is gericht op ‘kleine kinderen’ (2 tot 5 jaar). Het wordt een rustpunt op het traject tussen het Jourdanplein, de ‘Ranch’ en het kruispunt van de Jacht. Het project beoogt de complete herinrichting van de publiekelijk toegankelijke omgeving van de sociale woningen aan de Waversesteenweg, om zo de kwaliteit en zichtbaarheid te versterken en het comfort en gebruik van deze plaats te verbeteren.

INRICHTINGSPRINCIPES Planten (1): ♦ De ruimte vrijmaken (snoeien, struiken verplaatsen of wegnemen, hagen, …) Spel (2): ♦ Een rustige en beschermde zone inrichten, een ontmoetings- en ontspanningszone voor gezinnen, met voorrang aan kleine kinderen (2 tot 5 jaar); ♦ Speelmodules voor kleine kinderen voorzien. Water (3): ♦ Het water opwaarderen, indien mogelijk, fontein met drinkwater. Andere: ♦ De tuin inrichten met paadjes en bloemperken; ♦ De zandbak en de hekkens wegnemen; ♦ De stoep van de Waversesteenweg demineraliseren; ♦ Vijversgaarde vrijmaken.

Inrichtingsschema

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Verbetering van het imago en de omgevingseigenschappen; ♦ Een goed gevoel scheppen bij de inwoners, verbetering van de gezelligheid in de wijk ♦ Verbinding tussen de Ranch, het Jourdanplein en Forte dei Marmi; ♦ Een beter spelaanbod in de wijk.

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Verbetering van de sociale cohesie; ♦ Versterking van het groene netwerk en het speelnetwerk

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Overleg van Leefmilieu Brussel betreffende de versterking van het gewestelijk groen netwerk en het speelnetwerk ♦ Beschikken over expertise (stedenbouw, landschappen) om de verschillende inrichtingen te bestuderen. Speeltuigen voor kleine kinderen (2)



23 | 130

1.5

'RANCH'

Pool 1 – INTERACTIES ▪ Herinrichting van het zogenaamde 'Ranchplein' ▪

BESTAANDE SITUATIE INRICHTING ♦ Het kruispunt gevormd door de Vijverstraat, de Waversesteenweg en de Louis Hapstraat wordt ingericht met speeltuigen voor kleine kinderen (1 grote speelmodule en 4 kleine ‘wiptuigjes’) en uitgerust met banken. Het wordt afgebakend door een haag omzoomd met laagstambomen (catalpa's). ♦ De ruimte telt enkele hoogstambomen: een plataan langs de Louis Hapstraat en drie linden langs de Waversesteenweg. GEBRUIK EN PROBLEMEN ♦ Deze ruimte wordt bekritiseerd om haar slechte indeling (verloren ruimte). De bomen die ze omzomen vormen, samen met de haag, trouwens een visuele barrière en sluiten de ruimte af. ♦ De grote speelmodule, die heel snel verzadigd is, is voorbehouden aan de allerkleinsten en is niet geschikt voor kinderen ouder dan 5 jaar. Paradoxaal genoeg ligt deze speelruimte voor 'kleine kinderen' dicht bij een kruispunt en nogal drukke wegen, wat niet bepaald ideaal is. ♦ De vuilnisbakken zitten overvol en er ligt veel sluikafval rond de glasbollen, die overigens te zeer aanwezig zijn in de ruimte. Deze openbare ruimte is heel belangrijk om de wijk nieuw leven in te blazen. Haar gebruik en de nieuwe inrichtingen zouden kunnen worden gekoppeld aan de nieuwe functies van het Toby-gebouw.




Herinrichting van het plein Kruising Vijverstraat, Waversesteenweg en Louis Hapstraat Gemeente Etterbeek 2000 m² 250.000 euro


24 | 130

INRICHTINGSPROJECT

1.5

OMSCHRIJVING Het project beoogt de complete herinrichting van dit plein om de kwaliteit en de zichtbaarheid te versterken en het gebruik van deze plaats te verbeteren. Deze open ruimte krijgt een centrale functie in de wijk en zal de toegang tot het Toby-gebouw vormen. Ze speelt de rol van voorplein van de nieuwe voorzieningen die er zullen komen (sociale vestiaire, sociale kruidenierszaak, turn/lesza(a)l(en), zie fiche 1.1). Deze openbare ruimte kadert in pool 1 – INTERACTIES en richt zich prioritair tot kinderen van 6 tot 12 jaar, complementair aan het Forte dei Marmi-plein en de Sorelo-tuin.

INRICHTINGSPRINCIPES Planten: ♦ De ruimte vrijmaken, reorganisatie van de planten (snoeien/bepaalde hagen en bomen wegnemen, lage bloemperken overwegen, ...); ♦ Aanplanting van hoogstambomen; ♦ Gedeeltelijke demineralisering van de bodem. Spel: ♦ Inrichting van een vrijetijds-, ontspannings- en ontmoetingsruimte voor kinderen van 6 tot 12 jaar, met bijvoorbeeld banken, speeltafels en vloertekeningen die diverse spelletjes mogelijk maken. Water: ♦ Het water opwaarderen, fontein met drinkwater. Andere: ♦ Ingegraven glasbollen ♦ Ongewijzigd verkeersplan ♦ Uitgebreide voetgangersoversteek naar Toby

Inrichtingsschema

Type planten, perken met grassen Fontein met drinkwater

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Opening van deze plek en verbetering van haar gebruik en leesbaarheid; ♦ Verbetering van het imago en zijn omgevingseigenschappen; ♦ Een goed gevoel bij de inwoners bewerkstelligen, verbetering van de gezelligheid in de wijk, verbetering van de contacten; ♦ Een beter spelaanbod in de wijk.

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Het water een plaats geven in de inrichting; ♦ Een inrichting die bevorderlijk is voor de zachte mobiliteit; ♦ Versterking van het groene netwerk en het speelnetwerk

Speeltafels

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Het beheer van deze ruimten voorzien; ♦ Vrijmaken, opentrekken van de bestaande ruimte; ♦ Overleg van Leefmilieu Brussel betreffende de versterking van het gewestelijk groen netwerk en het speelnetwerk ♦ Beschikken over expertise (stedenbouw, landschappen) om de verschillende inrichtingen te bestuderen.

Spelletjes op de grond (hinkelen, doolhof, …)



25 | 130

POOL 2 INTERCULTUREN Pool 2 ‘INTERCULTUREN’ betreft de opwaardering van het Hap-huis en zijn tuin. Hij omvat ook de tuin van de Nederlandstalige bibliotheek in de Oudergemselaan. We zien in het studiegebied een gebrek aan centraliteit, een plaats die mensen samenbrengt en een 'symbool van de wijk' kan zijn, die de omwonenden kan aantrekken en kan aanzetten tot ontmoetingen en vermengdheid. Tijdens verschillende participatieve activiteiten werden het Hap-huis en het park, gelegen langs de Waversesteenweg, vaak aangehaald als favoriete centraliteitsplaatsen. Het Duurzame Wijkcontract is dus een kans om het huidige, onbewoonde Hap-huis te restaureren of een nieuwe bestemming te geven en de tuin te verfraaien. De zichtbaarheid en toegankelijkheid van de tuin zullen er fors op vooruitgaan. Het project beoogt een activiteitenpool, en dan vooral rond duurzame voeding: koken, moestuinen, horeca, … Het is gestoeld op de mogelijkheden tot uitwisselingen tussen de verschillende culturen en nationaliteiten in de wijk. Het wil bijdragen tot de samenhang en het samenleven, door bevolkingen met verschillende sociaaleconomische profielen die momenteel in de wijk samenleven dichter bij elkaar te brengen. Ook cultuur zal worden opgewaardeerd via de plaatsing van leesmeubilair in de tuin van de Nederlandstalige bibliotheek, volgens het concept van 'lezen in de tuin'. Het project wil ook de biodiversiteit en de aanwezigheid van water in het park in de kijker zetten. Het park zal tot slot ook zijn functie van 'vredig toevluchtsoord' vervullen, terwijl het zich toch zal openstellen voor andere activiteiten (moestuinen, eco-speelse zone). Projecten voor de hele pool: VASTGOED WAVER 506 HAP-HUIS

ORANJERIE

Renovatie van het herenhuis, creatie van een voorziening (buiten DWC) en 2 woningen Renovatie van het geklasseerde huis, creatie van een wijkvoorziening (pedagogische, sociale en ontmoetingsruimte) Renovatie van de oude geklasseerde oranjerie, creatie van een wijkvoorziening (polyvalente zaal en horeca)

300.000 euro 1.050.000 euro

650.000 euro

OPENBARE RUIMTEN HAP-TUIN

Verbetering van de ingangen, aanleg van een moestuin, van ludieke en pedagogische ruimten

TOTAAL

250.000 euro 2.250.000 euro

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Creatie van een pool die diverse activiteiten rond ontspanning, leefmilieu, voeding, cultuur enzovoort verenigt; ♦ Restauratie en herkwalificatie van een geklasseerd geheel/met erfgoedwaarde, symbolische plaats in de wijk; ♦ Opwaardering van het park; ♦ Inrichting van een centrale plaats die de verschillende subwijken van het studiegebied verbindt, de omwonenden kan aantrekken en kan aanzetten tot ontmoetingen en vermengdheid. VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Toezien op de compatibiliteit van de inrichtingen met de klassering van de site; ♦ Toezien op de aantrekkelijkheid van de site om aan te zetten tot ontmoetingen en vermengdheid (rust en veiligheid, hoogwaardige inrichtingen, regelmatige en aantrekkelijke activiteiten, ...).



26 | 130

2.1

WAVER 506

Pool 2 – INTERCULTUREN ▪ Renovatie van het herenhuis, creatie van een voorziening (buiten DWC) en 2 woningen ▪

BESTAANDE SITUATIE SITE Het huis op nr. 506 ligt naast het Hap-huis (nr. 508) en geeft rechtstreeks uit op het Hap-park. Beide zijn geklasseerd. Het werd in 1885 gebouwd voor graaf F.L. Hap, die toen eigenaar was van het park. Het is ideaal gelegen ten opzichte van de groene ruimte. Het is een neoklassiek geïnspireerd herenhuis met twee verdiepingen en vijf traveeën, met een versierde en bepleisterde gevel met een boord van blauwe steen. Het dak met een gebroken kap, met afkoppeling op de drie middentraveeën, heeft 4 ronde dakvenstertjes en één groot, centraal dakvenster. Het gebouw had te lijden onder waterschade, onder het dak en in de gevel (daklijst), maar de decoratie, vloeren en plafonds zijn intact gebleven. De volumes en decors van de edele verdiepingen (schoorsteenmantels, lambriseerwerk) werden niet gewijzigd. Het dak en de kelders hebben geen erfgoedwaarde die behouden moet blijven. De houten vloeren liggen op baksteengewelven (koetsdoorgang, vloeren van cementtegels) en houten balklagen voor de verdiepingen erboven. De draagmuren zijn opgetrokken uit vol metselwerk.

Zicht vanuit de Waversesteenweg

Identiteitskaart Projecttype Ligging Eigenaar Wettelijke bestemmingen Gebruik Bouwhoogte Staat Oppervlakken Budget


Vastgoed Waversesteenweg 506 Kadaster 18V7 Gemeente Etterbeek Parkgebied Oorspronkelijk: herenhuis Momenteel: leegstaand GV+2 Gemiddelde staat Perceel: 171 m² Bebouwd: 171 m² 300.000 euro


27 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT PLAN De kwaliteit van het gebouw en zijn oorspronkelijke integriteit pleiten voor een behoud van de ruimten en decors van de gelijkvloerse en eerste verdieping. Hun bestaande indeling, met kamers van verschillende grootten, zal voldoen aan de eisen van het PMS voor de vestiging hier (operatie uitgevoerd buiten het DWC-budget). De functies zullen zich organiseren rond de koetsdoorgang en de hoofdtrap van het herenhuis. De woningen op de zolderverdieping zullen bereikbaar zijn via de onafhankelijke diensttrap, verbonden met de gemeenschappelijke koetsdoorgang, net als een ruimte voor tweewielers op de gelijkvloerse verdieping. De afwezigheid van decors maakt vrije ingrepen aan de bestaande volumes mogelijk.

2.1

PROGRAMMA Duplexwoningen: ♦ 2e verdieping + mezzanine - 1 woning 3 slpk en 1 woning 2 slpk - 265 m² Kelders en verkeer: ♦ ♦

-1 – kleine kelderruimten en vuilnisbakken 16 m² -1 tot +2 – verkeer 36 m²

Voorziening (buiten DWC-budget): ♦

-1, gelijkvloerse verdieping, +1 - PMS-centrum

PROJECT EN TECHNIEKEN ♦ Opeenvolgende acties: de werken aan de woningen kunnen tegelijk of eventueel voorafgaand aan de voorzieningswerken gebeuren. De vrijmaking voor de herbestemming van de huidige lokalen van het PMS, eveneens opgenomen in het programma (zie 3.4) maken er een prioritair project van de DWC-kalender van. ♦ Het behoud van de bestaande structuren die inherent is aan het behoud van de decors op de lagere verdiepingen vraagt een bijzondere aandacht (akoestisch, schachten). De open ruimten van de mezzanines op +3 kunnen natuurlijk worden verlicht via bewuste openingen naar het park toe.

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Renovatie volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015'; ♦ Keuze van duurzame materialen en krachtige verwarmingssysteem/zonnepanelen); ♦ Inrichting van een fietsparking.


technieken

(zuinig


28 | 130

PROGRAMMATISCH SCHEMA - PLANNEN


2.1


29 | 130

2.2

HAP-HUIS ▪ Renovatie van het geklasseerde huis, creatie van een wijkvoorziening ▪

Pool 2 – INTERCULTUREN

BESTAANDE SITUATIE SITE Het Hap-huis wordt het orgelpunt van de intercultuurpool. Het geklasseerde gebouw werd, net als de omheining van het park, gebouwd in 1859. Het werd in 1905 volledig verbouwd door architect G.THOELEN. De gevel aan de straatkant heeft een rijk, eclectisch decor. De zij- en achtergevels zijn getooid met opmerkelijke elementen van steen (trappen, bordessen), van ijzer en glas (afdak, zuilen, relingen). De familie stond het huis in 1988 af aan de Gemeente Etterbeek. Het behield zijn uiterst verzorgde interieur. Op de gelijkvloerse verdieping liggen opeenvolgende salons met onderhouden tapijten, muurschilderingen van vóór de verbouwing (E. Navez), versierde plafonds, maar ook de studieloketten en het kantoor van de notaris, met een houten vakzoldering die helaas beschadigd is. Op de tussenverdieping ligt een bibliotheek met meubelen en glas-in-loodramen. Gezien de klassering, de kwaliteit van het geheel en de rijkdom van de elementen is een zorgvuldige restauratie, en dan vooral van de gelijkvloerse verdieping, een must. De kelderverdieping, bepaalde kamers van de eerste verdieping en de zolder maken daarentegen een grotere actievrijheid mogelijk in het kader van de herbestemming. Aandachtspunt: structurele schade door het hoge niveau van het ondergronds waterbekken en opstijgend vocht, ter observatie, die om definitieve stabiliteitsingrepen vragen.

Zicht vanuit de Waversesteenweg

Identiteitskaart Projecttype Ligging Eigenaar Wettelijke bestemmingen Gebruik

Bouwhoogte - Staat Oppervlakken Budget


Vastgoed Waversesteenweg 508-510 Kadaster 18R6 Gemeente Etterbeek Parkgebied Oorspronkelijk: huis en notariaat Momenteel: leegstaand GV+1+D Gemiddelde staat Perceel: 283 m² Bebouwd: 283 m² 1.050.000 euro Cofinanciering: subsidies Monumenten en Landschappen


30 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT PLAN Het sterke karakter van het bestaande gebouw moet op één lijn liggen met het programma voor een pedagogische ruimte, en een ruimte voor uitwisselingen en sociale cohesie tussen diverse culturen (zie 5.3). Dat kan onder meer dankzij de opening tot en de interactie met het park, maar ook in complementariteit met de oranjerie, de stadsmoestuinen enz. De erfgoedelementen zullen een bestemming krijgen die is afgestemd op de nieuwe functies: conferenties, tentoonstellingen voor de ontvangstruimten, onthaalfunctie in de oude loketten. De keuken in de kelder, die rechtstreeks is verbonden met de oude keuken van het gelijkvloers, die trouwens intact is gebleven, zal vooral een pedagogische functie krijgen (workshops, opleidingen, …). De keuken zal uiteraard in verbinding staan met een 'eetkamer' die permanent (bijvoorbeeld enkele tafels in de oude keuken) of tijdelijk is (tafels om te dekken in het salon van de gelijkvloerse verdieping). De bibliotheek op de tussenverdieping zou een studieruimte kunnen blijven (digitale ruimte, leeszaal met zicht op het park, …). De eerste en tweede verdieping kunnen vrijer worden gerenoveerd voor de inrichting van polyvalente zalen (klassen, lokalen voor verenigingen en wijkbewoners, …).

2.2

De voornaamste functie van het Hap-huis is bijdragen tot de cohesie en het samenleven in de wijk, door de inwoners met elkaar in contact te brengen via de belichting van culturen, streken en talen uit de hele wereld. PROGRAMMA Voorziening: ♦ -1 – pedagogische keuken 175 m² en technische lokalen 70 m²; ♦ Gelijkvloerse verdieping – salons en notariaat voor tentoonstellingen, conferenties en vergaderingen 100 m²; onthaalloketten 73 m²; historische keuken 32 m²; ♦ Tussenverdieping – bibliotheek 25 m²; ♦ +1 – polyvalente ruimten (leslokalen, lokalen voor verenigingen en bewoners, …) 220 m²; ♦ +2 – functiewoning 128 m² en opslag 63 m² (mogelijk een mezzanine). PROJECT EN TECHNIEKEN De uitdaging van het project is het verzoenen van een verzorgde restauratie met een praktisch gebruik door de gemeenschap. De dragende structuren en decors blijven behouden. De werken om de kelderverdieping, die gedeeltelijk bewoonbaar zal worden, stabiel en waterdicht te maken zullen vergezeld gaan van thermische isolatiewerken. Het dak kan doeltreffend worden geïsoleerd. In de edele kamers ligt de klemtoon op de glasoppervlakken en de ramen, die dubbel glas moeten krijgen of geïsoleerd moeten worden. DUURZAME ONTWIKKELING Renovatie volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015'; ♦ Het verwarmingssysteem zal worden afgestemd op het gebruik van de collectieve lokalen, met gebruik van de inertie van het bestaande gebouw. In het park kan de productie van zonne-energie worden overwogen; ♦ Keuze van duurzame materialen en krachtige technieken; ♦ Sociale cohesie, milieu-educatie, sensibilisering voor duurzame voeding. ♦

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ ♦

Het programma moet stroken met het gebouw en de klassering; Naleving van de studietermijnen en kwaliteit van de voorafgaande studies.



31 | 130

PROGRAMMATISCH SCHEMA – PLANNEN


2.2


32 | 130

ORANJERIE ▪ Renovatie van de oude geklasseerde oranjerie, creatie van een voorziening ▪

2.3 Pool 2 – INTERCULTUREN

BESTAANDE SITUATIE SITE Het gaat om de oude oranjerie en stallen, gebouwd rond 1850 en verbouwd rond 1940 en 1990. Dit gebouw is – gezien zijn oorspronkelijke functie – rechtstreeks verbonden met het park. De oranjerie en de achterste lokalen, nu in tijdelijk recht van gebruik, werden ingericht in het interbellum en liggen op een aanzienlijke helling. De stallen, gebruikt als bergplaats, bevinden zich in een ruwe staat. Vreemd genoeg is de oranjerie op het noorden gericht. Op de grens van de eigendom ligt een aparte en ongebruikte garage. Neoklassiek geïnspireerde architectuur, met vensteropeningen in een rondboog en stalen raamwerken. De gevels zijn opgetrokken in rode baksteen, met blauwe steen en omlijstingen van zwarte baksteen. Het achterste gedeelte (verhoogd, op het zogenaamde 'Lorforperceel') heeft houten ramen en buitendeuren en een binneninterieur dat door het modernisme werd beïnvloed. Het metselwerk is massief, van baksteen. De gebinten en balklagen zijn van hout, en de stallen hebben een zolder op gewelven. De buitenschil van het gebouw is geklasseerd. Aandachtspunt: de stallen en de oranjerie zijn gebouwd zonder kelder, en steunen op aarde. Er zullen werken moeten worden genomen om de stabiliteit, de waterdichtheid en de thermische isolatie te garanderen.

Zicht vanuit de Jean Felix Hap-tuin.


Bouwhoogte - Staat Oppervlakken Budget


Vastgoed Jean Felix Hap-tuin Kadaster: 21D Gemeente Etterbeek Parkgebied Oorspronkelijk: stal en oranjerie Huidig: les/turnzaal GV+D Gemiddelde staat Perceel: 448 m² Bebouwd: 448 m² 650.000 euro Cofinanciering: subsidies Monumenten en Landschappen


33 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT PLAN De klemtoon zal op de interactie met het park liggen. De oranjerie en de stallen zullen een samenhangend geheel vormen. Op het 'Lorforperceel' staan het verhoogd gebouwde deel achter de oranjerie en zijn op het zuiden gerichte terras net als de oude garage rechtstreeks in verbinding met de oranjerie, maar ook met de stadsmoestuin (zie 2.4) die oostelijk is gericht, in een nog te bepalen configuratie die zou kunnen worden geïnspireerd door de geest van een 'cafetaria-uitspanning-kruidenierszaak'. Deze functies zullen perfect kaderen in het bestaande gebouw: het ruwe karakter van het interieur van de oranjerie en de stallen, en het interbellumdecor van de cafetaria.

2.3

PROGRAMMA Voorziening: ♦ Gelijkvloers – Oranjerie: polyvalente zaal 114 m²; ♦ Gelijkvloers – Stallen: functies verbonden met de oranjerie: klein salon (dubbele hoogte), kantoor, sanitair, vestiaire, opslagruimte 101 m² / mogelijke opslagruimte op zolder; ♦ +1 (verhoogd niveau) achteraan – cafetaria, keuken, sanitair, mini-milieulabo 119 m² + terras verbonden met de moestuin en de oranjerie; ♦ +1 – Oude garage, ter herinnering, beschutting en opslag.

PROJECT EN TECHNIEKEN De geplande functies – polyvalente zaal en participatieve horeca – schragen de eisen van de klassering van de buitenschil en zouden het behoud van interessante gehelen (oude raamwerk van de oranjerie, glasgehelen uit 1930) mogelijk moeten maken. De daken kunnen thermisch worden geïsoleerd tijdens waterdichtheidswerken, net als de vloeren en muren tegen aarde van de oranjerie en de stallen, daar waar nodig, zonder het evenwicht en de bestaande inertie te verstoren. De kleine gewelven, gebinten en structuren van metselwerk blijven behouden en worden in het kader van de nieuwe bestemming plaatselijk doorbroken. Het verwarmingssysteem zal worden afgestemd op het gebruik van de collectieve lokalen, met gebruik van de inertie van het bestaande gebouw. Er kunnen houtkacheltjes voor extra verwarming worden geplaatst. Op de platte daken of in het park kan de productie van zonne-energie worden overwogen.

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Renovatie volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015' (isolatie van vloer, muren en dak, thermische verbetering van de ramen, ...); ♦ Keuze van duurzame materialen en krachtige technieken (zuinig verwarmingssysteem/zonnepanelen).



34 | 130



2.3


35 | 130

2.4

HAP-TUIN

Pool 2 – INTERCULTUREN ▪ Verbetering van het bestaande park ▪

BESTAANDE SITUATIE Deze tuin is als groene long van deze dicht bebouwde wijk een grote troef. Het belangrijkste deel van de tuin behoort tot een geklasseerd geheel (met het Haphuis en de oranjerie) en wordt geprezen om zowel de rijkdom van zijn plantensoorten als zijn esthetische, historische en sociale waarde.

INRICHTING ♦ De vijver is een groot pluspunt in deze tuin, en dat niet alleen op visueel, maar ook op pedagogisch en symbolisch vlak. ♦ In 2005 werd in het deel dat naar de Oudergemselaan leidt een ecologische (seminatuurlijke) en didactische tuin met inheemse soorten aangelegd. ♦ Een particulier geniet nu een gebruiksrecht op een omheind en niet geklasseerd deel van het Hap-park (site 'Lorfor'), om er bijenkorven te plaatsen. ♦ De tuin is verbonden met de Nederlandstalige bibliotheek (Oudergemselaan 191), aan de ingang van het park.

GEBRUIK EN PROBLEMEN ♦ Deze tuin, die erg wordt gewaardeerd om zijn rust, trekt oudere mensen en ouders met kleine kinderen aan. ♦ Het gebruik van het Hap-park is beperkt. Omdat dit een rustige plaats moet blijven, zijn balspellen er verboden. De openingsuren worden trouwens onvoldoende geacht.


Eigenaar Oppervlakte Totale budget


Heringerichte groene ruimte Tuin op het binnenterrein van het huizenblok, tussen de Waversesteenweg, de Oudergemselaan en de Louis Hapstraat en de Fétisstraat. Gemeente Etterbeek 11 hectare 250.000 euro Cofinanciering: subsidies Monumenten en Landschappen


36 | 130

RESTAURATIE VAN DE TUIN

2.4

OMSCHRIJVING De werken op deze geklasseerde site zullen worden bepaald in overleg met de KCML en de DML. Er zal een historische en landschapsstudie worden uitgevoerd, om zo de meest aangewezen mogelijkheden voor de restauratie en de ingreepprioriteiten te bepalen. Zo nodig kunnen ook een fytosanitaire studie van de bomen en een hydrologische studie worden uitgevoerd.

PRINCIPES Restauratie volgens de aanbevelingen van de historische en landschapsstudies (en eventueel fytosanitair en hydrologisch).

Vijver van de tuin

Realisaties ♦ Onderhoud van het park: kappen van bomen / snoeien om sanitaire, esthetische en landschapsredenen; ♦ Bloemperken, aanplantingen en zaaien in naleving van de historische en landschapsstudie; ♦ Renovatie van het klein erfgoed (kiosk, pomp, kennel, …); ♦ Renovatie van de paden (zonder het tracé te wijzigen).

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Behoud en opwaardering van het erfgoed van de Hap-tuin. Kiosk

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Het beheer van het water in het park verbeteren; ♦ De biodiversiteit in het park opwaarderen en versterken.

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Compatibiliteit van de inrichtingen met de klassering van de site (adviezen KCML en DML); ♦ Toezien op het beheer van het park en de ingangen.



37 | 130

TOEGANG EN ZICHTBAARHEID

2.4

OMSCHRIJVING Het project voorziet de verbetering van de ingangen en zo ook de aantrekkelijkheid van het Hap-park vanuit de Waversesteenweg, de Oudergemselaan (twee nogal discrete en zelfs onopvallende ingangen, aan de Waversesteenweg versterkt door de overvloedige plantengroei op de omheining) en de Louis Hap-straat (onbestaande toegang). Er zal een ingang worden ingericht aan de Louis Hapstraat, en de bestaande ingangen aan de Waversesteenweg en de Oudergemselaan zullen duidelijker en beter worden aangegeven via een artistieke en moderne ingreep. Deze verschillende inrichtingen moeten worden uitgevoerd in overeenstemming met de klassering van het park. Louis Hapstraat

INRICHTINGSPRINCIPES – Verbetering van de 3 ingangen Ingang Louis Hapstraat ♦ Heropening van de secundaire ingang in de geest van de oorspronkelijke inrichting; ♦ Plaatsing van een nieuw hek / laag muurtje langs het park, met zicht op het park vanuit de Louis Hapstraat, beveiliging van de bestaande trap; ♦ Verlichting van de planten aan de straatkant. Ingang Oudergemsesteenweg ♦ ‘Groen symbool’: aanplantingen/verfraaiing van de punten om de ingang van het park aan te duiden (land art …); ♦ Plaatsing van een infobord over de Nederlandstalige bibliotheek. Ingang Waversesteenweg ♦ Behandeling van / openingen van de omheiningsmuur (te analyseren met de DML, geklasseerde site); ♦ Betere leesbaarheid van de ingang tot het park (via land art, kleuren, licht, …), gekoppeld aan de nieuwe bestemming van het Hap-huis; ♦ Snoeien, kappen om minder schaduw te creëren.

Oudergemsesteenweg

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Als het park meer zichtbaarheid geniet, wordt het een centraal punt in de wijk. ♦ Een verbetering van de ingangen van het park kan de verbindingen versterken; De ingang aan de Louis Hapstraat maakt het mogelijk om de noordelijke en zuidelijke wijken van het studiegebied met elkaar te verbinden. Waversesteenweg

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Compatibiliteit van de inrichtingen met de klassering van de site (adviezen KCML en DML); ♦ Leesbaarheid van de ingreep.

Land art, Bob Verschueren City scape, Arne Quinze



38 | 130

ONTSPANNING – SPEL – MOESTUINEN

2.4

OMSCHRIJVING De ingrepen moeten het park meer functies geven (rust – spel – tuinieren). Het project voorziet de inrichting van in het park verspreide speelse ruimten. In het bovenste deel van het park (site 'Lorfor') zal een stadsmoestuin worden aangelegd, en in de tuin van de Nederlandstalige bibliotheek komt leesmeubilair. PRINCIPES Semispontane spellen: ♦ Participatieve inrichting van ruimten volgens het concept 'speelnatuur' , dat is gestoeld op het idee dat kinderen inspiratie vinden in de natuur en geen meubilair nodig hebben. ♦ Landschapsingrepen met gebruik van hout, steen, water enz. leiden tot semispontane spellen en bevorderen de ontdekking van de natuur.

Speelnatuur

Leesmeubilair in de tuin van de Nederlandstalige bibliotheek: ♦ 'Lezen in de tuin': plaatsing van meubilair van natuurlijke materialen in de tuin van de bibliotheek, in overleg met haar coördinatieteam. Moestuinen: ♦ Opening van het bovenste deel van het park (site 'Lorfor') om er een semiopenbare moestuin aan te leggen en snoeien van het lover van de bomen; ♦ Inrichting van de moestuinzone (bodemanalyse, ophoging, aanvoer van aarde en aanpassingen, …) en andere inrichtingen (toegangspaden, aanplantingen, ...); ♦ Moestuin ingedeeld in verschillende zones: vierkante moestuinen, heuvel van volle grond, compostzone, ...; ♦ Werking op basis van te bepalen percelen (collectief of individueel); ♦ Organisatie van sensibiliseringsactiviteiten (natuur in de stad, stedelijke landbouw, duurzame voeding). Plaats om mensen te ontmoeten, te leren en kennis uit te wisselen; ♦ Oppervlakte: ongeveer 1000 m² in totaal, verdeeld in verschillende percelen; ♦ Berg- en opslagruimte te voorzien/bepalen.

Speelnatuur

BEHEER VAN DE MOESTUIN Wat human resources betreft, kan het beheer worden verzekerd door de Dienst Milieu/Duurzame ontwikkeling van de Gemeente Etterbeek. Eigen gemeentelijk budget en/of zoektocht naar subsidies via projectoproepen. Er zal een charter worden voorzien om het beheer te omkaderen, met daarin de werkingsprincipes, maar ook een overeenkomst in het geval van een samenwerking met een (of meerdere) partner(s) en praktische aspecten (beheer van het water, van het compost, de inschrijvingen, ...). VERWACHTE RESULTATEN ♦ Nieuwe inrichtingen voor nieuwe toepassingen; ♦ De sociale cohesie versterken, het plezier om andere mensen te ontmoeten en te praten; bewustwording rond het milieu en duurzame voeding; ♦ Het regionale speelnetwerk wordt versterkt.

Collectieve moestuin, Leefmilieu Brussel

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Opwaarderen, de biodiversiteit versterken. Gedifferentieerd beheer van de moestuin; ♦ Principes van een ecologische moestuin (ecologische behandelingen, composteren, strobedekking, …). VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Compatibiliteit van de inrichtingen met de klassering van de site; ♦ Betrokkenheid van de wijkbewoners; Participatief proces met de kinderen voor de inrichting van speelnatuur (benaderde partner: Bredeschool, zie 5.24); ♦ Activiteiten rond de moestuin; ♦ Flexibel beheer/werkingssysteem. Tot stand brengen van (een) partnerschap(pen). Duurzaam Wijkcontract JACHT-GRAY – Gemeente Etterbeek Realisatie : ERU scrl-fs – AAC sprl

Leesmeubilair in de tuin van de Nederlandstalige bibliotheek


39 | 130

POOL 3 INTERGENERATIES De derde pool van het Wijkcontract betreft het huizenblok gevormd door de Waversesteenweg, de Oudergemselaan en de Fétis- en Sneessensstraat. Dit huizenblok verenigt talloze activiteiten, voorzieningen en verenigingen voor alle leeftijdsgroepen, zoals het “Maison des Enfants”, de school Les Carrefours, de muziekacademie, Contact Plus, … Home Beauport, dat aan de andere kant van de Waversesteenweg ligt, zal aan die verschillende activiteiten worden gelinkt. Deze pool moet niet alleen de ruimtelijke verbindingen versterken, maar ook de verbanden tussen de verschillende structuren en verenigingen in dit huizenblok en in de buurt. Dit zal de gezelligheid en de sociale cohesie versterken en de intergenerationele betrekkingen in de wijk ondersteunen. Er zijn verschillende inrichtingen voorzien om het doorkruisen van het huizenblok mogelijk te maken en de mogelijkheden tot verbindingen tussen de Pandhoflaan, de tuin van het Maison des Enfants, de nieuwe polyvalente zaal (oud theater Yvan Baudouin) en de school Les Carrefours van de Fétisstraat te versterken.

Projecten voor de hele site: VASTGOED OUDERGEM 221

Optrekken van een gebouw, creatie van een voorziening (crèche) en 6 woningen

1.750.000 euro

OUDERGEM 219

Reconstructie van het oude theater, creatie van een wijkvoorziening (polyvalente zaal) Renovatie van het herenhuis, creatie van een voorziening en 4 woningen Renovatie van het gebouw, creatie van 4 woningen

600.000 euro

Herbestemming van het gebouw, creatie van een wijkvoorziening (spelotheek) Constructie van een sportvoorziening

250.000 euro

OUDERGEM 233 FETIS 35-39 PANDHOF 24 INFRASTRUCTUUR BEAUPORT

700.000 euro 850.000 euro

250.000 euro

OPENBARE RUIMTEN BEAUPORT-TUIN Waversesteenweg 541559 PANDHOF - FÉTIS

Creatie/opening van een park op het binnenterrein van het blok, inrichtingen, spelmodules

50.000 euro

Inrichtingen die het mogelijk maken het huizenblok te doorkruisen en toegang bieden tot de tuin van Oudergemselaan 233

30.000 euro

TOTAAL

4.480.000 euro

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Versterking van de banden tussen de verschillende actoren binnen het huizenblok; ♦ Oversteek, verbindingen doorheen het blok; ♦ Hoogwaardig antwoord op het gebrek aan plaatsen in de crèches van de gemeente; ♦ Opening van twee groene ruimten op het binnenterrein (uurrooster en toegangsbepalingen). VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Beheer van de toegangen tot de verschillende sites.



40 | 130

3.1

OUDERGEM 221

Pool 3 – INTERGENERATIES ▪ Optrekken van een gebouw, creatie van een crèche en 6 woningen ▪

BESTAANDE SITUATIE SITE Dit onbebouwde perceel (als zodanig opgenomen in het plan 'Brussel en omgeving' van 1894) ligt op een van de hoofdassen van de Gemeente Etterbeek (gecreëerd in 1853). Het perceel kadert in een rij, bestaande uit woonhuizen uit de tweede helft van de 19e eeuw. Dit stuk is homogeen in zijn neoklassieke en eclectische architectuur. Het binnenterrein van het dicht bebouwde blok telt enkele hoogstambomen die behouden moeten blijven. Dit perceel kadert in een geheel van gemeentelijke eigendommen om te herstructureren, met de mogelijkheid tot verbindingen met andere straten (Fétisstraat, Pandhoflaan) en een interactie met naburige functies (school, tuin, polyvalente zaal). De Oudergemselaan telt vooral woningen.

Zicht vanuit de Oudergemselaan


Oppervlakken Budget


Vastgoed Oudergemselaan 221 Kadaster: 44B6 Gemeente Etterbeek Voorzieningsgebied van collectief nut of overheidsdienst Onbebouwd terrein Secundaire ingang school Les Carrefours Perceel: 180 m² 1.750.000 euro


41 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT PLAN Het gebrek aan stedenbouwkundige kwaliteit van deze bres in de rij pleit voor de creatie ervan. De bestemming van de twee lagere niveaus tot een voorziening (wijkcrèche) zal een visuele doordringbaarheid naar het binnenterrein met zijn bomen mogelijk maken. Bepaalde diensten (eventueel het sanitair enz.) kunnen worden gedeeld met de polyvalente zaal die moet worden gebouwd in de plaats van het oude theater Yvan Baudouin. Op de bovenste verdiepingen zijn woningen voorzien, met de beperkingen van de bestaande bouwhoogten. Een ondergrondse parking wordt voorzien (buiten het DWC-budget), maar wordt beperkt naargelang de toegang (helling). Bovendien zullen we toezien op het behoud van zones van volle grond voor de hoogstambomen die worden behouden of geplant. De site heeft een goed gelegen tuin met bomen en biedt mogelijkheden tot een terras op de 1e verdieping voor de crèche, maar ook tot balkons en inspringende terrassen voor de woningen.

3.1

PROGRAMMA Voorziening: ♦ Gelijkvloers en +1 – crèche (20 tot 25 kinderen) 334 m² met tuin 154 m² en terras op +1 van 37 m². Huisvesting: ♦ +2, +3, +4 – 4 woningen 2 slpk, 2 woningen 1 slpk. 446 m² + terrassen 62 m². Diensten: ♦ Kelder – kleine kelderruimten 49 m², opslag crèche 17 m², technische lokalen 11 m², wandelwagens, fietsen en vuilnisbakken 28 m². ♦ Overdekte parking: 7 plaatsen (buiten DWC).

PROJECT EN TECHNIEKEN Traditionele structuur van betonnen zuilen, met vulling van isolerend terracotta, en houten planken op potten-balken. Gelijkvloerse verdieping met overdekt buitenonthaal voor de crèche en transparant volume. De crèche zal achteraan vensters hebben (zonnige gevel, met tuin en terras voor de kinderen) en vervult haar administratieve functies aan de straatkant. De volumetrie van het gebouw wordt eenvoudig, met op de gevel een duidelijke uitdrukking van de verschillende functies (woning en voorziening) en inspringende terrassen.

DUURZAME ONTWIKKELING Passieve bouw volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015'; ♦ Mogelijkheid om thermische en fotovoltaïsche zonnepanelen te plaatsen op de platte of hellende daken; ♦ Aanleg van een tuin, gedeeltelijk in volle grond; ♦ Mogelijkheid tot de aanleg van een groen dak; ♦ Integratie van het waterbeheer (opvang en hergebruik van regenwater, ...). ♦



42 | 130

PROGRAMMATISCH SCHEMA – AXONOMETRIE

3.1




43 | 130

3.2

OUDERGEM 219 ▪ Heropbouw van een wijkvoorziening op de plaats van het oude theater ▪

Pool 3 – INTERGENERATIES

BESTAANDE SITUATIE SITE Dit perceel ligt achter een neoklassiek huis en vloeit voort uit de opeenvolgende vereniging van afzonderlijke tuinen. Het is nu integraal bebouwd en heeft gelijkvloerse verdiepingen met een blinde achtergevel in de aangrenzende gebouwen in de Oudergemselaan en de Fétisstraat. Het geheel bestaat uit een atelier of magazijn uit de tweede helft van de 19e eeuw, en bijgebouwen waarvan de laatste dateren uit de jaren 1950. De bonte architectuur is in algemeen slechte staat, met een gering erfgoedbelang en een matig imago ten opzichte van de rest van het blok. Het oude theater Yvan Baudouin staat nu al 10 jaar leeg. Het binnenterrein van het heel dicht bebouwde blok telt enkele hoogstambomen, op de speelplaats van school Les Carrefours. Dit perceel kadert in een geheel van gemeentelijke eigendommen om te herstructureren, met de mogelijkheid tot verbindingen met andere naburige functies (school, tuin, crèche enz.). Het theater is nu toegankelijk via de holle kies van de Oudergemselaan 221.

Zicht vanop de speelplaats van school Les Carrefours

Identiteitskaart Projecttype Ligging Eigenaar Wettelijke bestemmingen Gebruik Bouwhoogte Staat Oppervlakken Budget


Vastgoed Oudergemselaan 219 Kadaster: 44E6 Gemeente Etterbeek Voorzieningsgebied van collectief nut of overheidsdienst Oorspronkelijk: theater Huidig: gedeeltelijk leegstaand Binnenterrein: GV+D en GV Perceel: 477 m² Bebouwd: 477 m² 600.000 euro


44 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT PLAN Vermindering van het grondbezettingscijfer via de creatie van binnenpleinen-tuin achter de gelijkvloerse verdiepingen van Fétisstraat 35-39 (fiche 3.4) en Oudergemselaan 219. Bouw van een nieuwe polyvalente zaal die toegankelijk is via het portiek in de Fétisstraat (31a). Een tweede toegang wordt behouden via Oudergemselaan 219, nu ingenomen door vzw Contact Plus. Dienstfuncties (stock, sanitair) kunnen eventueel worden gedeeld met de naburige voorzieningen. PROGRAMMA Voorziening (polyvalente zaal): Nieuwbouw op het binnenterrein (GV): ♦ Polyvalente zaal 185 m² ♦ Foyer 60 m² ♦ Diensten en technisch lokaal 50 m² ♦ Totaal: 295 m²

3.2 DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Mogelijkheid tot het beheren en sorteren van het afbraakafval; ♦ Passieve bouw volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015'; ♦ Aanleg van een tuin in volle grond; ♦ Aanleg van een groen dak; ♦ Keuze van duurzame materialen en krachtige technieken.

PROJECT EN TECHNIEKEN Het project zal gebruik moeten maken van de helling van de grond en dus het niveauverschil, afhankelijk van de vereiste hoogtes per bezettingstype. Een houten structuur is mogelijk, met grote draagbalken van microplex, en een goed akoestisch gedrag. Versterkte akoestische isolatie ten opzichte van de naburige woonfuncties. PROGRAMMATISCH SCHEMA



45 | 130

3.3

OUDERGEM 233

Pool 3 – INTERGENERATIES ▪ Renovatie van het herenhuis, creatie van een wijkvoorziening en 4 woningen ▪

BESTAANDE SITUATIE SITE Dit huis in neoklassieke stijl, gebouwd tussen 1874 en 1878, heeft een koetsingang en een afzonderlijke voetgangersingang. Een uitbreiding van de achtergevel (+1) dateert uit +-1930. Het heeft een grondmuur van blauwe steen, vier traveeën en drie niveaus en een zadeldak met pannen. De gevel bleef in goede staat en werd niet gewijzigd. De algemene staat van het hoofdgebouw is matig, maar de binnenstructuren lijken ons intact. Het dragend metselwerk bestaat uit volle bakstenen, terwijl de balklagen en gebinten van hout zijn. De verbindingsgalerij en het achtergebouw met een bakstenen gevel in bichromie werden recent gerenoveerd. De site heeft een grote tuin met bomen die nu onderbenut is. Het hele gebouw is gewijd aan kleine kinderen en gezinnen, met een crèche en 'gezinsruimte' op de gelijkvloerse verdieping, een spelotheek (1e verdieping), vzw Femme/Homme & Foyer, vzw La Base enz. Aandachtspunt: opstijgend vocht in de kelder en stabiliteitsproblemen in het trappenhuis door de bouw van het gebouw ernaast.

Zicht vanuit de Oudergemsesteenweg

Identiteitskaart Projecttype Ligging Eigenaar Wettelijke bestemming Gebruik Oppervlakken Bouwhoogte - Staat Budget


Vastgoed Oudergemselaan 233 Kadaster: 28/02L3 Gemeente Etterbeek Woongebied Maison des Enfants Spelotheek Perceel: 807 m² Bebouwd: 251 m² GV+2+D Gemiddelde staat 700.000 euro


46 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT PLAN Het hoofdgebouw aan de straatkant en zijn oorspronkelijke integriteit hebben redelijk goed bewaarde decors en ruimten. De voorzieningsfuncties (kinderen/gezinnen) blijven op de gelijkvloerse verdieping, georganiseerd rond de heringerichte tuin. Die tuin zal met een trap in verbinding staan met de school Les Carrefours en via een opening achter in het perceel met de spelotheek (zie fiche 3.5). Deze voorzieningsfuncties zullen toegankelijk zijn via de koetspoort, met een nieuwe glasgalerij die op het binnenplein wordt gebouwd. De nieuwe woningen zijn toegankelijk via de bestaande gang en het trappenhuis, die dan weer toegankelijk is via de voetgangersingang. Omdat het bestaande gebouw behouden blijft, kan er geen parking worden ingericht. In de koetsdoorgang en op het binnenplein komen wel fietsparkeerplaatsen voor zowel de voorzieningen als de woningen.

3.3

PROGRAMMA Voorziening (kinderen/gezinnen): ♦ Gelijkvloerse verdieping, hoofdgebouw 127 m² met galerij en achtergebouw 102 m² + nieuwe glasgalerij op het binnenplein en de tuin 556 m² – parking tweewielers. Huisvesting: ♦ +1, + 2, +3 – 2 woningen 2 slpk en 2 woningen 1 slpk. 276 m². Diensten: ♦ Kelderverdieping – kleine kelderruimten, technische lokalen en vuilnisbakken 123 m². ♦ Verticaal verkeer woningen 67 m²

PROJECT EN TECHNIEKEN De nieuwe houten vloeren zullen op potten-balken liggen. In de woningen van de hogere niveaus kunnen meer vrijwillige ingrepen gebeuren, met de bouw van terrassen die uitkijken op het binnenterrein. Het stramien van de dragende metselmuren blijft behouden, net als de houten trap.

DUURZAME ONTWIKKELING Renovatie volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015' ♦ Inrichting van een fietsparking ♦



47 | 130

PROGRAMMATISCH SCHEMA


3.3


48 | 130

3.4

FETISSTRAAT 35-39

Pool 3 – INTERGENERATIES ▪ Renovatie van het gebouw, creatie van 4 woningen ▪

BESTAANDE SITUATIE SITE Dit neoklassieke geheel is gebouwd op drie percelen, met koetspoorten en een grondmuur van blauwe steen. Het heeft vijf traveeën en drie niveaus en een zadeldak met pannen. De gevel werd licht gerenoveerd. De ramen zijn recent. De twee woonhuizen werden omgebouwd tot kantoren, met een centrale gang tussen de twee symmetrische traphuizen. De staat van het huis is middelmatig, de muren werden bekleed, de kelders en het dak zijn in slechte staat. Huidige bestemming: kantoren PMS. Aandachtspunt: de oude verbinding van de koetsdoorgang met het binnenterrein van het huizenblok komt uit op theater Yvan Baudouin, en de oude binnenpleinen werden bebouwd, wat maakt dat de achtergevel van het gelijkvloers blind is. Zicht vanuit de Fétisstraat

Identiteitskaart Projecttype Ligging Eigenaar Wettelijke bestemming Gebruik Bouwhoogte – Staat Oppervlakte Budget


Vastgoed Fétisstraat 35, 39 Kadaster: 44E6 Gemeente Etterbeek Voorzieningsgebied van collectief nut of openbare dienst Huidig: PMS-centrum GV+2+D Middelmatige staat Perceel: 118 m² Bebouwd: 118 m² 850.000 euro


49 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT PLAN De verbouwing tot woning wordt mogelijk wanneer het PMS-centrum verhuist naar Waversesteenweg 506. Deze 'schuifoperatie' zal rekening moeten houden met de strakke planning van de uitvoering van het DWC. De renovatie van Waversesteenweg 506, buiten het DWC, zal ook prioritair moeten worden uitgevoerd. De vrijmaking van de achterkant van de gelijkvloerse verdieping door de heraanleg van een privétuin maakt het mogelijk om een woning te bouwen die op het gelijkvloers correct wordt belicht. Een standaardwoningtype met 2 slpk zal zich herhalen op de 3 bovenste verdiepingen. De beoogde functie is perfect geschikt voor deze rustige straat, die vooral een woonfunctie heeft. Omdat het niet mogelijk is om een ondergrondse parking te creëren, kan de koetsdoorgang worden opgewaardeerd tot een grote ruimte voor tweewielers die uitkomt op de hal.

3.4

PROGRAMMA Huisvesting: ♦ GV + 3 niveaus – 1 woning 1 slpk, 3 woningen 2 slpk 438 m² + tuin 49 m²; Diensten: ♦ -1 – kleine kelderruimten, technische lokalen en vuilnisbakken 120 m²; ♦ GV – hal wandelwagentjes en parking voor tweewielers 52 m²; ♦ Verticaal verkeer 50 m².

PROJECT EN TECHNIEKEN Ingrijpende renovatie met zo mogelijk behoud van de bestaande houten trap. De hal van het gelijkvloers zal de eerste functie van de koetsdoorgang respecteren. De binneninrichtingen zullen de bestaande dragende structuur respecteren, met een nieuwe hardhouten vloer. De dagfuncties zullen achteraan zijn gevestigd (veel licht, aanleg van een tuin) en de nachtfuncties aan de straatkant.

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Renovatie volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015'; ♦ Aanleg van een tuin in volle grond; ♦ Inrichting van een fietsparking.

PROGRAMMATISCH SCHEMA



50 | 130

3.5

PANDHOFLAAN 24

Pool 3 – INTERGENERATIES ▪ Herbestemming van het gebouw, creatie van een wijkvoorziening (spelotheek) ▪

BESTAANDE SITUATIE SITE De Pandhoflaan is een doodlopende straat met een sportinfrastructuur (petanqueclub, gebouwd in 2005). De sportinfrastructuur is in goede algemene staat. Het perceel grenst aan de grote tuin van het huidige Maison des Enfants, en er staan hoogstambomen. Dit perceel kadert in een geheel van gemeentelijke eigendommen om te herstructureren, met de mogelijkheid tot verbindingen met andere straten (Fétisstraat, Oudergemselaan) en een interactie met naburige functies (school, tuin, polyvalente zaal).

Zicht vanuit het einde van de doodlopende straat



Vastgoed Pandhoflaan 24 Kadaster: 28N4 Gemeente Etterbeek Voorzieningsgebied van collectief nut of openbare dienst Oude pentanqueclub GV -1 Goede algemene staat Perceel: 202 m² Bebouwd: 202 m² 250.000 euro


51 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT PLAN De goede staat en de veelzijdigheid van dit recente gebouw maakt een goedkope herbestemming tot spelotheek mogelijk. Tijdens de herstructurering van Oudergemselaan 233 (Fiche 3.3) zal het tuintje achter het gebouw worden ontsloten en worden verbonden met de grote tuin van Maison des Enfants via de opening van de scheidingsmuur. De buitenruimten (petanquebanen) kunnen worden herbestemd tot speelruimten die uitkomen op de grote tuin en de doodlopende straat. De toegang tot de spelotheek verloopt ofwel via de tuin van Oudergemselaan 233, ofwel via de Pandhoflaan. PROGRAMMA Voorziening (spelotheek): ♦ GV: huidige toonbank, klaar - 70 m²; ♦ Kelder: Spelotheek 175 m² (met inbegrip van demonstratie/testruimten), sanitair en technisch lokaal 25 m²; ♦ Spelruimte buiten: 75 m² (bestaand terras).

tafels

en

3.5

Zicht achteraan in de tuin van Maison des Enfants

PROJECT EN TECHNIEKEN De nieuwe bestemming zal zijn afgestemd op de bestaande ruimten, zonder structurele wijziging van het bestaande gebouw. De werken zouden tot een minimum moeten kunnen worden beperkt. DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Renovatie volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015'; ♦ Keuze van duurzame materialen en krachtige technieken. PROGRAMMATISCH SCHEMA



52 | 130

INFRASTRUCTUUR BEAUPORT

3.6. Pool 3 – INTERGENERATIES

▪ Constructie van een sportvoorziening ▪

HUIDIGE SITUATIE Het park van het home Beauport bevindt zich in de binnenterreinen van de huizenblok en is opgenomen als parkgebied in het Gewestelijk Bestemmingsplan, evenals in het BBP van blok 537. Dit houdt in dat een recreatievoorziening kan worden gebouwd, waardoor het gebied zijn sociale, recreatieve, pedagogisch, ecologische of landschapsfunctie kan vervullen. Een petanquelokaal beantwoord aan deze vereisten. Het park bestaat uit een grasveld en struiken. Er zijn momenteel twee petanquevelden in de openlucht in een kleine groene halfronde ruimte, die werd afgezet met een haag.

Beauport home en tuin

Identiteitskaart Projecttype Plaats

Eigenaar

Realisatie : ERU scrl-fs – AAC sprl

Binnenterrein van de huizenblok, Waversesteenweg 541 Kadaster: 1e div 3B 422X3 Gemeente Etterbeek

Wettelijke bestemming Functie

Tuin van het home Beausport

Oppervlakte

Perceel: 1964 m²

Budget

Duurzaam Wijkcontract JACHT-GRAY – Gemeente Etterbeek

Vastgoed

Parkgebied

250.000 euro


53 | 130

BESCHRIJVING VAN HET PROJECT BESTEMMING Het project richt zich op de bouw van een petanquelokaal; de potentiële locatie is de tuin van het home Beauport. Het project zal de geldende stedelijke voorschriften respecteren en er kan eventueel een andere locatie in overweging genomen worden. Om de visuele impact binnenin de huizenblok te beperken, de integratie ervan en het milieu te verbeteren, zou het gebouw kunnen bedekt worden met een groen dak. De twee petanquevelden in de openlucht die zich momenteel in de tuin bevinden, kunnen behouden worden om het aanbod aan overdekte velden die dit project voor ogen heeft, aan te vullen.

3.6.

PROGRAMMA Petanquelokaal: ♦ 4 overdekte petanquevelden: 96 m² ♦ ‘Buvette’ en lokaal voor diensten: 54 m²

PROJECT EN TECHNIEKEN Traditionele structuur met balk-kolomconstructies in beton, opgevuld met isolerende bakstenen en holle vloerelementen. Glazen gevels die uitkijken op de tuin van het home. Dienstenlokalen, rug-aanrug tegen de gemeenschappelijke muur. De volumetrie van het gebouw is vrij eenvoudig; er wordt enkel op het gelijkvloers gebouwd.

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Passieve bebouwing volgens de nieuwe "EPB passief 2015"-eisen. ♦ Mogelijkheid om een groen dag te plaatsen ♦ Waterbeheer integreren (recuperatie en hergebruik van regenwater, ...) ♦ Keuze voor duurzame materialen en performante technieken



54 | 130

3.7

BEAUPORT TUIN

Pool 3 – INTERGENERATIES ▪ Opening van een park op het binnenterrein van het blok ▪

BESTAANDE SITUATIE Het blok met gemeentelijk home Beauport, beheerd door het OCMW, vormde het voorwerp van een bijzonder bestemmingsplan (blok 537, goedgekeurd door het KB van 26/09/1969). Het omkaderde de bouw van het home en bepaalde het inrichtingsprincipe van een openbaar park op het binnenterrein, met toegang via een portiek onder het gebouw aan de Waversesteenweg. Het park bestaat uit een gazon en perken. Een kleine, halfronde groene kamer, omzoomd door een haag, wordt momenteel ingenomen door twee petanquebanen. Een burgerproject voor een collectieve moestuin, laureaat van de projectoproep van Leefmilieu Brussel, verkreeg onlangs een recht op toegang tot en gebruik van een deel van het park (precaire gebruiksovereenkomst ondertekend in 2014 met de gemeente, 1 jaar vernieuwbaar). Het gebruik van het park is momenteel heel beperkt: bejaarden die in het home wonen, de petanqueclub, de groep van de collectieve moestuin. Zijn centrale ligging ten opzichte van het studiegebied van het wijkcontract en zijn grote oppervlakte (+/- 2600 m²) maken dit tot een veelbelovend project met een groot potentieel.

Park Beauport




Groene ruimten Binnenterrein van het huizenblok, Waversesteenweg 541 Gemeente Etterbeek 2110 m² 50.000 euro


55 | 130

INRICHTINGSPROJECT OMSCHRIJVING Het project wil het park op het binnenterrein van het huizenblok openstellen voor het publiek, om de wijk een bijkomende groene ruimte te geven. De te voorziene inrichtingen zijn relatief licht. Het gaat er vooral om de toegang tot het park aan te duiden en zichtbaar te maken en de paden te verbeteren. Het beheer van die toegang moet worden voorzien (charter, hek, wachter). De openstelling van de tuin van het home is een kans om de intergenerationele banden aan te halen en het isolement van de oude mensen in de wijk te doorbreken.

INRICHTINGSPRINCIPES ♦ De ingang van het park moet leesbaar zijn vanop de Waversesteenweg, bijvoorbeeld met behulp van een artistieke creatie of een plantenstructuur (land art, zie kernproject); ♦ Vernieuwing van de paden, betere toegankelijkheid voor PBM; ♦ Participatieve tuinzone/moestuin.

3.7

Zicht vanop de Waversesteenweg aan te duiden met planten

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Bijkomende groene ruimte; ♦ Een goed gevoel scheppen bij de inwoners, verbetering van de uitwisselingen tussen generaties; ♦ Ontspannings- en speelruimte voor gezinnen.

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Versterking van de sociale cohesie.

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Beheer van de toegang - Personeel (een wachter aanstellen voor het beheer van de Beauport-tuin en de toegang tot de tuin van Maison des Enfants) - Reglement/charter om aan de ingang uit te hangen

Intergenerationele uitwisselingen

KOSTEN VAN DE WERKEN ♦ 50.000 euro



56 | 130

3.8

PANDHOF-FETIS

Pool 3 – INTERGENERATIES ▪ Inrichtingen die het mogelijk maken om het huizenblok te doorkruisen ▪

BESTAANDE SITUATIE Dankzij een gemeentelijk grondbeheer biedt het huizenblok dat betrokken is in de pool ‘INTERGENERATIES’ een kans om verbindingen te creëren tussen de Pandhoflaan, de tuin van het “Maison des Enfants” en de speelplaats van school Les Carrefours en de Fétisstraat. De tuin van het “Maison des Enfants”, gelegen te Oudergemlaan 233, biedt ook mogelijkheden voor een opwaardering, een openstelling en een verbinding met de toekomstige spelotheek (oude petanqueclub), de nieuwe polyvalente zaal en de speelplaats van de school.

Tuin van het « Maison des Enfants »


Eigenaar Budget


Groene ruimten Huizenblok omzoomd door de Oudergemselaan, de Waversesteenweg en de Fétis- en Sneessensstraat Gemeente Etterbeek 30.000 euro


57 | 130

INRICHTINGSPROJECT

3.8

OMSCHRIJVING Het project wil de muren rond de tuin van Oudergemselaan 233 openbreken. Het maakt een betere verbinding mogelijk tussen de functies gewijd aan gezinnen en kleine kinderen die nu in het blok aanwezig zijn of gecreëerd zullen worden. Het biedt ook een bijkomende groene ruimte, de tuin, voor de gebruikers in het bijzonder. Het betreft dus geen openbare ruimte in de strikte zin, maar verbindingsmogelijkheden tussen de gebruikers van het huizenblok. (school, academie, verenigingen …). De te voorziene inrichtingen zijn relatief licht. Het gaat er vooral om de twee scheidingsmuren te doorbreken. De Pandhoflaan komt uit op de Waversesteenweg, vlak tegenover Home Beauport, wat kansen schept voor een bijkomende verbinding met een andere, mogelijk op te waarderen ruimte.

INRICHTINGSPRINCIPES ♦ Een toegang maken in de scheidingsmuren (tussen de toekomstige spelotheek en de tuin van het huidige Maison des Enfants en tussen deze tuin en de speelplaats van de school) en plaatsing van een trap (groot hoogteverschil naar de speelplaats toe); ♦ Mogelijkheid tot herinrichting van de tuin van Maison des Enfants (te bestuderen: aanplantingen, speelse infrastructuur, ...).

Nieuwe verbinding doorheen het huizenblok, die Home Beauport, de Pandhoflaan en de tuin van Maison des Enfants verbindt met de Fétisstraat.

VERWACHTE RESULTATEN Bijkomende groene ruimte gewijd aan kleine kinderen; ♦ Meer toegangen naar de nieuwe polyvalente zaal. ♦

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Versterking van de sociale cohesie.

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Beheer van de toegangen (opstellen van een charter, toegangsvoorwaarden, opening, gebruik van de plaats, hek, wachter);

Pandhoflaan

Speelmodule van de tuin van Maison des Enfants



58 | 130

AANVULLENDE OPENBARE RUIMTEN

4.1

WIJK BAUCQ ▪ Herinrichting en verbetering van de omgeving van de straten ▪

BESTAANDE SITUATIE De wijk ten zuiden van de Waversesteenweg is het dichtst bebouwde deel van het studiegebied. De straten die ze doorkruisen zijn lang en smal, zijn erg mineraal en bieden geen specifieke rustpunten. Bepaalde openbare ruimten, en dan vooral de stoepen, zijn in slechte staat en moeten gerenoveerd worden. Die ingreep aan de openbare ruimten van de wijk Baucq vormt de kern van de ingreep aan dit deel van het grondgebied, dat trouwens weinig vastgoedmogelijkheden biedt.

Chambérystraat

Groothertogstraat

Identiteitskaart Projecttype Ligging Eigenaar Totale budget


Herinrichting van de wegen Verschillende ingrepen in de wijk Baucq Gemeente Etterbeek 400.000 euro


61 | 130

VERBETERING VAN DE STRATEN

4.1

OMSCHRIJVING Het project beoogt de renovatie en herinrichting van bepaalde stoepen en wegen, en dan vooral met de aanleg van kleine 'voorpleintjes' op de weg. Deze kleine groene zones of 'ademzones' sluiten aan op en versterken het groene netwerk van het Gewest. Deze inrichtingen zijn geïnspireerd door een goede praktijk die de Gemeente Etterbeek al toepaste in de Generaal Capiaumontstraat en de Fétisstraat.

INRICHTINGSPRINCIPES EN LIGGING Reparatie van de stoepen • Materialen: recuperatieklinkers overwegen; • Voorgestelde ligging: Groothertogstraat en Morgenlandstraat; • Beveiliging van het kruispunt Groothertog – Morgenland. Creatie van 'ademzones' • Mogelijke plaatsen: Morgenlandstraat – in de buurt van de kerk op nr. 41, Groothertogstraat – voor de Actiris-antenne, Chambérystraat – in de buurt van het buurthuis/dagcentrum; • Voetgangersdoorgang aangeduid met planten, 'plantaccent' (bloemen onder aan bomen, …). De inrichting kan afhankelijk van het geval worden aangepast: - Aanplanten van 2 of 4 bomen; - Maatregelen voor meer veiligheid en een snelheidsbeperking; - Rustvoorzieningen (banken). Sint-Antoniusvoorplein • De gezelligheid en esthetiek verbeteren en toch sociale controle mogelijk maken (banken, bloemperken, …); • Zieke bomen vervangen.

Principeschema's

VERWACHTE RESULTATEN • De bewoners voelen zich goed in de openbare ruimte; • Comfort voor voetgangers en andere zachte vervoerswijzen; • Beveiliging van de oversteekplaatsen; • Verbetering van de kwaliteit en gezelligheid van de openbare ruimten en de straten (planten).

DUURZAME ONTWIKKELING Het gewestelijk groen netwerk versterken en opwaarderen; ♦ Inrichtingen ten voordele van de zachte mobiliteit. ♦

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Beschikken over expertise (stedenbouw, landschappen, plantkunde) om de verschillende inrichtingen te bestuderen; ♦ Raadpleging van Leefmilieu Brussel wat het groene netwerk van het Gewest betreft; ♦ Sint-Antonius: gezien de veiligheidsproblemen is dit een project dat gelijk met de projecten voor participatie en sensibilisering voor netheid moet worden uitgevoerd (zie projectfiche 5.6). Voorbeeld van een realisatie, Capiaumontstraat.



62 | 130

4.2

THEUX ▪ Herinrichting van het huidige pleintje ▪

BESTAANDE SITUATIE Dit pleintje ligt in de dichtst bebouwde wijk, begrensd door de Waversesteenweg, de Theuxstraat en de Victor Jacobslaan. Het gaat om een uitbreiding van de Theuxstraat, tot het kruispunt gevormd door de De Haernestraat en de Capiaumontstraat. De wijk telt talloze kmo's, waardoor er veel bestelwagentjes staan geparkeerd. Toch heerst er een gezellige lokale sfeer. De bewoners kennen elkaar en geven om hun wijk. INRICHTING ♦ Deze ontmoetingsplaats werd ingericht in de jaren 80. Er werden zes bomen geplant, omgeven door banken. GEBRUIK EN PROBLEMEN ♦ Deze ruimte heeft een heel mineraal karakter. De vrije ruimten zijn niet bepaald gezellig en uitnodigend. ♦ De boombakken zijn van slechte kwaliteit en de banken eromheen zijn niet erg slim geplaatst, met de rug naar de Theuxstraat gericht.

Identiteitskaart Schakel van het belangrijkste project Projecttype Ligging

Eigenaar Budget Oppervlakte


Herinrichting van de wegen Kruising Theuxstraat, Snoekstraat, E. Havauxstraat, De Haernestraat, Capiaumontstraat Gemeente Etterbeek 265.000 euro 450 m²


63 | 130

INRICHTINGSPROJECT OMSCHRIJVING Het project beoogt de complete herinrichting van de huidige vrije ruimte, met behoud van het verkeersplan, om de kwaliteit te versterken en het gebruik van deze plaats te verbeteren. Na de herinrichting zou deze ruimte een echt pleintje kunnen zijn.

4.2

We moeten rekening houden met de sterke vermengdheid van de functies in de wijk. De Morgenlandstraat, de De Haernestraat en de Theuxstraat moeten toegankelijk blijven voor de vele bestelwagens die bij de ondernemingen in de wijk horen.

INRICHTINGSPRINCIPES Herinrichting van de ruimte tot een ontmoetingszone ♦ Een relatief vrije, polyvalente ruimte hertekenen, waarin iedereen zich thuis voelt; ♦ De bestrating en de boorden vervangen; ♦ De banken vervangen en ze een andere plaats geven in de vrije ruimte van het pleintje (artistieke bespiegeling voor het ontwerp van banken/stadsmeubilair). Planten ♦ Meer planten plaatsen – demineraliseren, planten aan de voet van bomen plaatsen, perken aanleggen, klimplanten op gevels, bebloemde balkons, plantenmarkt of uitdelen van planten ...

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Verbetering van deze openbare ruimte en haar omgevingseigenschappen; ♦ Een goed gevoel scheppen bij de inwoners, verbetering van de uitwisselingen en het gebruik van deze plaats.

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Versterking van de sociale cohesie; ♦ Verbetering van de zachte mobiliteit; ♦ Versterking van de biodiversiteit op deze plaats.

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Beschikken over expertise (stedenbouw, landschappen) om de nieuwe inrichting te bestuderen.



64 | 130

4.3

JACHT ▪ Verbeterde oversteek van het kruispunt ▪

BESTAANDE SITUATIE Het kruispunt van de Jacht is een dubbel, moeilijk leesbaar kruispunt op de rand van het studiegebied en op de kruising van verschillende grote assen. Het is een referentieplaats, maar ook een belangrijk knooppunt. VERKEER De gemeente, Brussel Mobiliteit en de omwonenden zien deze plaats als een knelpunt voor de mobiliteit (auto's, openbaar vervoer, voetgangers, fietsers). De ruimte is moeilijk over te steken: er zijn geen fietspaden en de voetpaden zijn niet geschikt. De vernieuwing van dit dubbele kruispunt wordt bemoeilijkt door zijn complexiteit: er zijn de verkeersdrukte, verschillende belangrijke assen, veel vervoerswijzen en tussenkomende partijen.

Identiteitskaart Projecttype

GEBRUIK EN PROBLEMEN Naast de ingewikkelde oversteek van het kruispunt (vooral voor voetgangers), hangen er ook er veel bedelaars rond en verblijven er enkele daklozen in de hal van de banken. Het ontbreekt het geheel aan kwaliteit en aantrekkelijkheid.


Ligging Eigenaar Budget

Herinrichting van gewestelijke wegen en stoepen Kruispunt van de Jacht Brussels Hoofdstedelijk Gewest Voor rekening van het Gewest Brussel Mobiliteit


65 | 130

INRICHTINGSPROJECT

4.3

OMSCHRIJVING Het project van de ‘Tuinen van de Jacht' zal een groot voetgangersverkeer genereren tussen het kruispunt van de Jacht (concentratie van haltes van het openbaar vervoer) en het toekomstige gemeentehuis. Inrichtingen ten voordele van de zachte mobiliteit, zoals een verbreding van de stoepen, moeten worden bestudeerd. De inrichtingen moeten worden bestudeerd en ontworpen in samenwerking met Brussel Mobiliteit. Een interactie met het sociaaleconomische project La Chasse goes green is te voorzien (zie fiche 4.15).

INRICHTINGSPRINCIPES ♦ Bestuderen van de verbetering van de uitgang van de Nothombstraat; ♦ Bestuderen van de inrichting van een doorgang voor voetgangers en een fietspad om de oversteek van de Kazernenlaan vanuit de Nothombstraat naar de Waversesteenweg mogelijk te maken; ♦ Bestuderen van de verbreding van de middenberm met zijn boom voor de Nothombstraat om een rustpauze tijdens het oversteken mogelijk te maken; ♦ Bestuderen van de verbreding van de middenberm tussen de twee kruispunten; ♦ Bestuderen van de mogelijkheid om de inrichting van de ventweg van de Kazernenlaan te herzien om stoepen terrasruimte te creëren, afhankelijk van de parkeercapaciteit die is voorzien voor de Tuinen van de Jacht; ♦ Bestuderen van de verbreding van de stoepen op de hoeken van de straten die de kruispunten oversteken.

Zicht vanuit de Nothombstraat (gesloten toegang naar de Kazernenlaan)

Middenberm te verbreden om de oversteek door fietsers en voetgangers te bevorderen

VERWACHTE RESULTATEN ♦ Verbetering van de veiligheid en de oversteekplaatsen voor voetgangers en fietsers tussen de twee kruispunten; ♦ Verbetering van de kwaliteit van de inrichtingen en de aantrekkelijkheid, en dan vooral op handelsvlak.

DUURZAME ONTWIKKELING ♦ Inrichtingen ten voordele van de zachte mobiliteit. Ventweg van de Kazernenlaan

VOORWAARDEN VOOR SUCCES ♦ Nauwe samenwerking tussen Brussel Mobiliteit, de MIVB, de Gemeente Etterbeek en Atrium.



66 | 130

SOCIAAL-ECONOMISCHE EN MILIEUPROJECTEN

SOCIAAL-ECONOMISCHE EN MILIEUPROJECTEN SOCIALE COHESIE 5.1 Full Contact 5.2 Burgerparticipatie 5.3 Kruispunt van de Gewesten 5.4 Jaarlijkse wijkfeesten 5.5 (Micro)projectoproep NETHEID 5.6 Afvalpreventie 5.7 Tags HUISVESTING 5.8 Coördinatie huisvesting 5.9 Het Autonome Huis 5.10 Social-i-solatie 5.11 Twee culturen onder een dak 5.12 GECS ‘Etangs’ HANDEL / BEDRIJVEN 5.13 Jongeren / jobs / bedrijven 5.14 Pop-up store 5.15 De Jacht goes green STADSKUNST 5.16 Participatieve stadskunst 5.17 Kunst in de wijk 5.18 Gekruiste blikken JONGEREN 5.19 Taalproject 5.20 Chass’info 5.21 Integratieondersteuning GEZONDHEID 5.22 Sociale brillenwinkel BABY'S EN PEUTERS 5.23 Ondersteuning voor kleine kinderen 5.24 Domino speelweefsel WERKING 5.25 Wijkantenne

5.1

FULL CONTACT

SOCIALE COHESIE ▪ Gemoedelijk samenleven ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Op een verkeersader van de Oudergemselaan, tussen huisnr. 187 en 233, bevinden zich 6 communale, paracommunale instellingen en/of verenigingsinitiatieven. 120 meter verder vinden we een particulier bejaardentehuis en in een aansluitende straat (Fetisstraat) het PMS-centrum, een school voor buitengewoon onderwijs en de Muziekadacemie. Op de Waversesteenweg, zo'n 90 meter verderop, ligt het gemeentelijke bejaardentehuis en een particuliere kinderopvang. En laten we het Hap-park niet vergeten. Iedereen houdt zich bezig met zijn eigen doelstellingen en activiteiten en spreekt een specifiek publiek aan, zonder effectieve coördinatie met de andere instellingen en dus zonder integratie in de wijk. Ouderen en/of mensen met een handicap zijn vaker eenzaam en zoeken steun en sociale banden. Het ecosysteem van het leven in een wijk steunt op deze sociale banden. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Het project bestaat uit twee luiken ("Samen leven" en "Oudere mensen en banden tussen de generaties"). Het doel is om leven te blazen in deze intergenerationele pool. Om relaties op te bouwen, synergieën te creëren en bilaterale microprojecten of projecten met een collectief voordeel op te starten, dienen de bewoners elkaar beter te leren kennen. Via de coördinatie en ondersteuning van twee personen (enerzijds het collectieve luik en de netwerken tussen de instellingen, en anderzijds het intergenerationele luik en de ouderen) bestaat de wens om projecten op te starten door en met de partners. Bijvoorbeeld: de organisatie van een evenement voor de homes door de Academie. DOELPUBLIEK ♦ De verantwoordelijken en de partners ♦ De leden van de instellingen (bewoners van de homes, leden van de spelotheek, ...) ♦ De wijkbewoners ♦ Oudere, geïsoleerde en kansarme mensen


Samen leven Banden tussen de generaties

Eigenschappen van het project

Contact Plus Gemeentelijke Dienst sociale zaken 14 communale, paracommunale instellingen en verenigingen 250.000 euro

Partner(s)

Totaal bedrag Duur van het project Plaats van de activiteit

4 jaar Vooral INTERGENERATIONELE pool Wijk Waver/Fétis/Oudergem Oudergemselaan

BEOOGDE DOELSTELLINGEN: ♦ De partnerorganisaties, hun doelstellingen en eigen activiteiten beter leren kennen ♦ Relaties opbouwen in de wijk (tussen de organisaties en de bewoners) ♦ Bilaterale microprojecten organiseren tussen instellingen ♦ "Actief ouder worden" stimuleren aan de hand van intergenerationele activiteiten ♦ Een gezamenlijk project organiseren om alle partners en de wijk samen te brengen ♦ Sociale en/of psychologische ondersteuning aanbieden



70 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN: ♦ Aanwerving van twee coördinatoren, die verantwoordelijk zijn voor beide luiken van het project ♦ Opstellen van een vragenlijst omtrent ieders verwachtingen ♦ Billboards of andere presentatiehulpmiddelen van de partners aanmaken ♦ Mobiele tentoonstelling om "kennis te maken" ♦ Promotie en ondersteuning van microprojecten ♦ Jaarlijks een gezamenlijk project organiseren dat alle partners en bewoners verenigt ♦ Het gebruik van een gemeenschapsruimte beheren ♦ Individuele begeleiding (luik 2) ♦ Sensibiliseringscampagne en ondersteuning

5.1

BEOOGDE RESULTATEN Een betere kennis van de instellingen binnen de perimeter ♦ Bilaterale initiatieven ♦ Banden tussen de generaties ♦ Openheid naar anderen toe ♦ Een gevoel van veiligheid tegen de afzondering ♦

VERWACHTE IMPACT De belangrijkste verandering mikt op een dynamiek van integratie in de wijk, zowel voor de verenigingen en/of instellingen als voor de bewoners ♦ De banden die hierdoor worden gesmeed, moeten de afzondering doorbreken ♦ OF, in het slechtste geval, de wijk sensibiliseren voor deze werkelijkheid ♦

BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Regelmatige opvolging (wekelijks) door de verantwoordelijke medewerker van Contact Plus ♦ Trimestriële opvolging door een "stuurcomité" (samengesteld uit vertegenwoordigers van de partners) ♦ Jaarlijkse vergadering van alle partners en bewoners ♦ Evaluatie op basis van de resultaten van de initiële vragenlijst (ieders verwachtingen) ♦ Evaluatie van elke activiteit (microprojecten en collectieve projecten)

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Voorbereidingsfase: aanwerving van twee coördinatoren, hun geslaagde integratie, hun opleiding en de kennis over de partners ♦ Opstellen van een initiële vragenlijst omtrent ieders verwachtingen ♦ Steun van alle partners uit de buurt (14) aan het project ♦ Voortzetting van het project na 2018

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Engagement Realisatie activiteiten / Evaluatie Polyvalente zaal

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X X

X

X X

X X

BUDGET Materiaal en investeringen Personeel Werking Totaal

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

4.900 euro 53.200 euro 7.000 euro 65.100 euro

58.000 euro 7.200 euro 65.200 euro

60.000 euro 7.200 euro 67.200 euro

45.300 euro 7.200 euro 52.500 euro



71 | 130

5.2

BURGERPARTICIPATIE

SOCIALE COHESIE ▪ Activiteiten om elkaar beter te leren kennen ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Op basis van verschillende vaststellingen mogen we besluiten dat de sociale cohesie in de wijk JACHT-GRAY kan versterkt worden. Die wordt gekenmerkt door een relatief lage sociaal-economische context: ♦ Hoge werkloosheid ♦ Sociale woningen ♦ Aanwezigheid van een kansarm publiek ♦ Weinig publieke ruimtes bestemd voor jongeren (sport en cultuur) ♦ Aanzienlijk deel van de bewoners is laaggeschoold


Projectpromotor Intussen stellen we gentrificatie vast in bepaalde zones binnen de perimeter, met een groeiend aandeel (van oorsprong) buitenlandse inwoners. Deze situatie draagt bij tot de dualisering van de samenleving met een opgewaardeerde groep die vaak weinig betrokken is bij het lokale leven en een kansarme groep en/of migranten, die vaak in moeilijke omstandigheden leven. Er bestaat een bezorgdheid dat deze kloof steeds groter wordt, ten koste van de sociale cohesie en het samenleven. De Dienst Preventie en de vzw LHS (Logement et Harmonie Sociale), die werkzaam zijn in Etterbeek, zouden sterke en duurzame initiatieven kunnen opstarten om de sociale cohesie te bevorderen. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Ontwikkeling van nieuwe duurzame initiatieven voor sociale cohesie met de bestaande personeelskrachten van de dienst Preventie. Het doel is om een participatieve dynamiek te creëren met de bewoners. De voorgestelde initiatieven zullen georganiseerd worden met de professionals die actief zijn in de wijk, en in synergie met andere projecten (met name het "jaarlijkse feest van het DWC" en het "Kruispunt van de Gewesten"). De initiatieven zullen afhankelijk zijn van de wensen en de betrokkenheid van de lokale bewoners. Het doel is om het "gemoedelijk samenleven" te bevorderen.

Partner(s)


Duurzame ontwikkeling Sport Artistiek/Cultureel Participatie Dienst Preventie De gemeente Etterbeek en de vzw LHS (Logement et Harmonie Sociale) De gemeentedienst voor Animatie en het Duurzaam Wijkcontract Het lokale verenigingsleven (vzw Animation et Loisirs pour tous, Samarcande, Buurthuis Chambéry, …) Scholen OCMW Mission locale 50.000 euro 4 jaar Studiegebied van het DWC

BEOOGD PUBLIEK ♦ De bewoners binnen de perimeter



72 | 130

BEOOGDE DOELSTELLINGEN: ♦ De mensen ertoe brengen om zich te emanciperen en zichzelf beter te leren kennen via ludieke, culturele, of zelfs sportieve activiteiten ♦ Het gevoel versterken dat ze bij de wijk horen ♦ Nieuwe kennis opdoen (milieu, duurzame voeding, verbale of non-verbale communicatie, etc.) ♦ Bijdragen aan de samenstelling van een uitwisselingspool tussen burgers ♦ Het samenleven bevorderen door heterogene groepen te vormen: meisjesjongens, van verschillende leeftijden en sociale klassen, etc.

5.2

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN EN BEOOGDE RESULTATEN: ♦ De bewoners betrekken bij het grote, jaarlijkse feest van het DWC (voorbereiding van een spektakel, standen, workshops, ...) ♦ Workshops over (nieuwe) media ♦ Workshops over duurzaam en streekgebonden koken (in samenwerking met het "Kruispunt van de Gewesten") ♦ Sport ♦ Milieuactiviteiten (ontdekking van het water en de natuur in het Hap-park, ...) ♦ Andere VERWACHTE IMPACT ♦ Versterkte sociale banden en cohesie ♦ Uitwisseling van kennis, verwerving van vaardigheden ♦ Diverse activiteiten: fotografie, workshops, evenementen, maaltijden ♦ Sensibilisering van collectieve problemen (verpaupering/gentrificatie, multiculturalisme, transgenerationele problematiek, discriminatie, verdeling van de openbare ruimte, etc.) ♦ Sensibilisering inzake het milieu ♦ Het gevoel hebben dat ze bij de wijk horen BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Aanmaken van prestatie-indicatoren (aantal activiteiten, aantal deelnemers) ♦ Tevredenheidsenquête

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ De nodige vaardigheden en middelen inzetten binnen de dienst Preventie en de vzw LHS ♦ Opzetten van doeltreffende partnerschappen, ... ♦ Participatie en insluiting van de wijkbewoners

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Overleg met bewoners en partners Realisatie van de activiteiten

Jaar 1 X

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X

X

X

X

BUDGET Materiaal en investeringen Werking Totaal

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

2.500 euro 10.000 euro 12.500 euro

2.500 euro 10.000 euro 12.500 euro

2.500 euro 10.000 euro 12.500 euro

2.500 euro 10.000 euro 12.500 euro



73 | 130

KRUISPUNT VAN DE GEWESTEN

5.3 SOCIALE COHESIE

▪ Culturen uit alle streken delen om gemoedelijker samen te leven ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Met 42,09% buitenlandse inwoners behoort Etterbeek tot een van de meest kosmopolitische gemeenten uit het Brussels Gewest, waar het aandeel buitenlanders 31,48% bedraagt. De Etterbeekse bevolking bestaat grotendeels uit Europese onderdanen (32,2% van de bevolking, en in stijgende lijn). De laatste jaren zagen niet-Europese buitenlanders (Afrikanen, Aziaten, etc.) hun aandeel in de gemeentelijke bevolking licht stijgen. Dit kosmopolitische karakter valt nog meer op in de buurt van de internationale instellingen, en dus binnen de perimeter. In dit gebied vormt deze bevolking twee verschillende socio-demografische groepen. We zien een opgewaardeerde groep, die vaak weinig betrokken is bij het lokale leven, en een kansarme groep en/of migranten, die vaak in een moeilijke omstandigheden leven. Er is bezorgdheid dat de kloof tussen deze twee werelden steeds groter wordt, ten koste van de sociale cohesie en het samenleven. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Om gemoedelijker samen te leven, moet men elkaar eerst beter leren kennen. Het gaat erom (van oorsprong) buitenlandse inwoners binnen de perimeter de kans te bieden om hun kennis, cultuur en projecten te delen met de hele lokale gemeenschap. Er zullen met en voor de bewoners bijvoorbeeld conversatietafels in vreemde talen worden aangeboden, streekgebonden kookworkshops of een "ronde van de regio's" (tentoonstellingen, conferenties, getuigenissen). Het doel is om de diversiteit te bevorderen en de socio-demografische dualisering te beperken.


Projectpromotor Partner(s)


Participatie Duurzame ontwikkeling Artistiek en cultureel Wijkantenne (gemeentedienst) Lokale verenigingen Vertegenwoordigers van de gemeente en de internationale instellingen 70.000 euro 2 jaar + 3 maanden voorbereidingsfase Studiegebied van het DWC

BEOOGD PUBLIEK De bewoners binnen de perimeter BEOOGDE DOELSTELLINGEN: Bijdragen aan de cohesie en het samenleven in de wijk door twee bevolkingsgroepen te benaderen met een erg verschillend socio-economisch profiel, en die momenteel in dualiteit met elkaar samenleven. Het project is gekoppeld aan de toekomstige ingebruikname van het Hap-huis. Zo wordt er leven geblazen in de wijk en activiteiten gelanceerd, partnerschappen gesloten en steun gezocht, vooraleer een structurele vestiging wordt opgezet die na de opzetperiode blijft bestaan.



74 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN: Terugkerende acties (complementair of in synergie met bestaande of toekomstige initiatieven op lokaal niveau): ♦ Conversatietafels of vreemdetalencursussen (waaronder Frans) die bij voorkeur worden geleid door de bewoners ten behoeve van andere omwonenden. ♦ Kookworkshops met Europese en internationale gerechten, zoveel mogelijk onder leiding van de (van oorsprong) buitenlandse wijkbewoners. ♦ De Europese en internationale "Ronde van de Regio's", met tentoonstellingen, conferenties, getuigenissen, documentaires die worden geprojecteerd, waarbij zo veel mogelijk mensen uit deze regio's in de wijk wonen. ♦ Meewerken aan een jaarlijks evenement dat zich richt op de diversiteit van de wijkbewoners, dat verband houdt met de projecten "jaarlijkse wijkfeesten " en "Burgerparticipatie ". ♦ Partnerschappen, synergieën en sponsors zoeken. ♦ Meertalige communicatie, zowel digitaal als op papier: aanmaken en vertalen van documenten die betrekking hebben op het DWC, etc.

5.3

Specifieke activiteiten: volgens de opportuniteiten en de partnerschappen. Bijvoorbeeld: peterschap van jongeren met leerproblemen. BEOOGDE RESULTATEN ♦ Gemiddeld elke maand een conversatietafel houden ♦ Gemiddeld om de twee maanden een kookworkshop houden ♦ Via de "Ronde van de Regio's" om de twee maanden een regio uit de wereld in de schijnwerpers plaatsen VERWACHTE IMPACT ♦ Versterkte sociale cohesie en wederzijds begrip, en grotere betrokkenheid van de (van oorsprong) buitenlandse inwoners bij het lokale leven ♦ Toenadering van diverse bevolkingsgroepen met een erg verschillend socioeconomisch profiel BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Aanmaken van prestatie-indicatoren (aantal activiteiten, aantal deelnemers); ♦ Tevredenheidsenquête

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Een projectcoördinator met het geschikte profiel. ♦ Synergieën en nauwe samenwerking met lokale krachten, vertegenwoordigers van de internationale gemeenschap en internationale instellingen ♦ Een sterke en enthousiaste dynamiek

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Voorbereidingsfase Uitvoeren van de activiteiten (conversatietafels, kookworkshops, ronde van de regio's, ...)

Jaar 1

BUDGET Materiaal en investeringen Personeel (een halftijdse coördinator) Werking Totaal

Jaar 1


Jaar 2 1/4

Jaar 3

Jaar 4

X

X

Jaar 4

6.000 euro

Jaar 3 1.000 euro 25.000 euro

28.000 euro

6.000 euro

5.000 euro 31.000 euro

5.000 euro 33.000 euro

Jaar 2


75 | 130

JAARLIJKSE WIJKFEESTEN

5.4 SOCIALE COHESIE

▪ Verlichte tocht in het kader van het Duurzaam Wijkcontract, de wijk in een ander licht ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Het Etterbeekse publiek neemt al actief deel aan de evenementen die worden aangeboden, maar wij wensen een nieuwe activiteit te ontwikkelen waarbij het verenigingsleven verweven zit en die de wijkbewoners toelaat om betrokken te worden bij de organisatie en realisatie.

BESCHRIJVING VAN HET PROJECT ♦ "Verlichte tocht" door de Duurzame Wijk ♦ Voorbereiding van de kostuums door de inwoners ♦ Deelname aan de decoratie van het parcours

Identiteitskaart Projecttype Projectpromotor

Partner(s) BEOOGD PUBLIEK ♦ De wijkbewoners

BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ Activiteiten op lange termijn naar de wijk brengen ♦ De wijk leren kennen ♦ De bewoners laten deelnemen en het gevoel er bij te horen versterken

Participatie Dienst Animatie van de gemeente Etterbeek Bewoners, Dienst Preventie van de gemeente Etterbeek (zie projectnota "Burgerparticipatie")

Totaal bedrag

50.000 euro

Duur van het project Plaats van de activiteit

4 jaar Studiegebied van het DWC

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Verlichte tocht waarbij de bewoners meewerken aan de voorbereiding van de kostuums en de opfleuring van de wijk

BEOOGDE RESULTATEN ♦ Duurzame opwaardering van de reputatie van de wijk via een groot jaarlijks feest ♦ Grote feestelijke activiteit die de sociale cohesie in de wijk versterkt

VERWACHTE IMPACT ♦ Diversiteit, versterkte sociale banden en cohesie ♦ Uitwisseling van kennis, verwerving van vaardigheden ♦ Diverse activiteiten: fotografie, video's, workshops, evenementen, kostuums, maaltijden ♦ Sensibilisering van collectieve problemen (verpaupering/gentrificatie, multiculturalisme, transgeneratie, discriminatie, verdeling van de openbare ruimte, milieu, etc.) ♦ Het gevoel hebben dat ze bij de wijk horen.



76 | 130

BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Tevredenheidsenquête van de bewoners ♦ Media-aandacht na de aankondiging van het evenement

5.4 VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Deelname en investeringen wijkbewoners in het project

van

de

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Voorbereidingsfase

2015 X

Realisatie van de tocht

2016

2017

2018

X

Samenwerking met de bewoners en de verenigingen

X

X

X

X

BUDGET Materiaal en investeringen (lichtgevende stoffen en materialen) Personeel (realisatie van de verlichte tocht) Totaal

Jaar 1 10.000 euro

Jaar 2 5.000 euro

Jaar 3 5.000 euro

Jaar 4 5.000 euro

5.000 euro

5.000 euro

25.000 euro 10.000 euro


30.000 euro


77 | 130

(MICRO) PROJECTOPROEP

5.5 SOCIALE COHESIE

▪ Steun aan lokale initiatieven ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT (Micro)projecten van gevestigde instellingen (verenigingen) of informele groepen zoals burgergroepen of zelfs individuele bewoners hebben een belangrijke potentiële toegevoegde waarde voor het Duurzaam Wijkcontract. Bijvoorbeeld een wijkfeest, het schoonmaken van een straat, een conferentie of zelfs een picknick met producten uit de lokale tuinen. Dergelijke initiatieven kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het leefmilieu en het samenleven in de wijk als ze goed beheerd worden. Het is onmogelijk om van bij het begin deze veelheid aan potentiële (micro)projecten te plannen en te beschrijven. We kunnen daarentegen wel anticiperen en de uitvoering faciliteren. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Het betreft de opwaardering en (financiële) ondersteuning van lokale initiatieven die niet of moeilijk in aanmerking komen als socio-economisch project, maar die wel het potentieel hebben om bij te dragen aan een beter samenleven, aan de sociale cohesie, aan het leefmilieu en aan de doelstellingen van het Duurzaam Wijkcontract. Zo kunnen de bewoners of verenigingen hulp krijgen bij ecologische ontwikkelingen, een evenement, een conferentie, een activiteit voor de kinderen of de organisatie van een fotoreportage.

Identiteitskaart Projecttype Projectpromotor Partner(s)


Participatie Duurzame ontwikkeling Wijkantenne (gemeentedienst) De "drijvende krachten" binnen de perimeter (bewoners, verenigingen, collectieven, institutionele partners) 80.000 euro 4 jaar Gebied van het DWC en/of in het DWC ten behoeve van de bewoners en gebruikers

DOELPUBLIEK ♦ Op de eerste plaats de (micro)projectpromotoren, die hun kandidatuur kunnen indienen en een financiële en/of logistieke steun kunnen bekomen om hun initiatief uit te voeren. Die (micro)projectpromotoren komen voornamelijk uit de wijk of zijn er actief. ♦ Op de tweede plaats de bewoners, in al hun diversiteit, die de vruchten zullen plukken van deze (micro)projecten. BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ De lokale initiatieven opwaarderen die het potentieel hebben om bij te dragen aan een gemoedelijke samenleving, de sociale cohesie, het leefmilieu en de doelstellingen van het DWC. ♦ Een "vermenigvuldigings-" of "hefboom"-effect creëren om de verspreiding te bevorderen van initiatieven met beperkte middelen, maar met een hoge toegevoegde waarde voor het DWC. ♦ Experimenteren met originele, innovatieve ideeën in het kader van een "laboratorium", terwijl een goede coördinatie en naleving van fundamentele beginselen verzekerd wordt, zoals de eerlijke behandeling van de kandidaten, etc.



78 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN De projecten zouden (financieel) ondersteund worden volgens de voorwaarden die verder te bepalen zijn, met name: ♦ Publiciteit en regels van de projectoproepen ♦ Voorwaarden en selectie van de projecten ♦ Selectieprocedure ♦ Plafonds, bedragen voor financiële steun ♦ Financieringsprocedure ♦ Realisatie en opvolging van de (micro)projecten

5.5

Een coördinator, lid van het DWC-team (zie projectnota "Wijkantenne") zal worden aangesteld om het dynamische geheel te leiden. BEOOGDE RESULTATEN Er is een budget van 80.000 euro voorzien voor de financiering van (micro)projecten over een tijdspanne van 4 jaar. De budgetten van deze middelgrote projecten liggen tussen 500 en 5.000 euro, wat betekent dat er ongeveer tussen 20 en meer dan 100 (micro)projecten kunnen worden opgestart over een periode van 4 jaar. VERWACHTE IMPACT Het milieu, de stedelijke revitalisering en de prioriteiten van het DWC zullen de vruchten plukken van de (micro)projecten, omdat deze aspecten deel uitmaken van de selectiecriteria van de (micro)projecten. BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Aanmaken van prestatie-indicatoren (aantal ondersteunde projecten, aantal begunstigden en hun typologie, geografische dekking, etc.) ♦ Tevredenheidsenquête

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ De omkadering en opvolging van het proces door de antenne van het DWC ♦ De publiciteit van de projectoproepen en de waardering van de initiatieven ♦ Een goed gedefinieerd kader (regels voor de selectie en financiering, ...)

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Opzet (het kader en de regels bepalen, een selectiecomité samenstellen, ...) Terugkerende projectoproep(en) Omkadering (publiciteit, selectie en opvolging van de projecten, ...)

BUDGET Werking Totaal

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X

X

X

X

X

X

X

X





X



79 | 130

5.6

AFVALPREVENTIE

NETHEID ▪ Samenwerkingsverband voor afvalpreventie ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Ondanks de enorme inspanningen inzake de openbare netheid in Etterbeek (versterking van de schoonmaakvoorzieningen, ontwerpen van een netheidsplan, verveelvoudiging van de apparatuur, communicatie, nauwe samenwerking met het ANB), blijft het respectloos gedrag aanwezig en neemt het zelfs toe. Dit zien we vooral in deze zone. De problemen die vaak voorkomen zijn te wijten aan gebruikers die de openbare ruimtes niet respecteren, hetzij vrijwillig (respectloos), hetzij onbedoeld (onbekendheid met de regels of de aangeboden oplossingen). In beide gevallen is het aangewezen om werk te maken van preventie en een constructieve dialoog aan te gaan met de mensen, waarbij de dialoog een breed participatief kader vormt voor sensibilisering en informatie. Het project is rechtstreeks gekoppeld aan de lokale Agenda 21 (2008-2012), die de kopzorgen van de bewoners over deze overlast beschrijft. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Dit proefproject beoogt een sociale gedragsverandering en probeert de mensen milieubewuster te maken in het dagelijkse leven. Het is belangrijk dat er wordt ingegrepen in de collectieve vertegenwoordiging van de bewoners om een mentaliteitsverandering te bekomen en een ander gedrag teweeg te brengen. De motor van dit project is om iedereen op een participatieve, leuke, en zelfs ludieke manier te betrekken, waarbij niemand iets voor de voeten wordt geworpen. Enkel nauwe en individuele contacten, van persoon tot persoon, kunnen deze betrokkenheid bekomen. Om dit te bereiken werd een nieuwe functie gecreëerd, die van veranderingsmanagers, die "Vrienden van de netheid" (VN) zouden genoemd kunnen worden. Ze worden begeleid door een projectmanager van de dienst DO (Gemeentelijke Dienst Duurzame Ontwikkeling) die als taak heeft om de routes te plannen, de VN's te motiveren, controles uit te voeren, rapporten te schrijven, debriefings te organiseren, de monitoring en de evaluatie te verzorgen. De VN's zullen leuke kledij dragen, die sterk afwijkt van de uniformen van de politie of de gemeenschapswacht, om alle negatieve associaties te vermijden. Een beslissende factor is ook om nauw samen te werken met het verenigingsleven in het gebied (hun kennis van het terrein en nauw contact met hun publiek zijn een belangrijke troef). De taak van de VN's is systematisch contact houden met alle huishoudens binnen de perimeter (5.808), maar ook met de handelaars, gebruikers, verenigingen, scholen, bedrijven, kunstenaars en ambachtslieden. Er zal een waaier aan communicatiemiddelen beschikbaar gesteld worden. Ze zullen erop toezien om ieders behoeften in kaart te brengen en hun vragen en problemen over te maken. Om de impact op en de samenhang van de hele wijk te maximaliseren, zullen soortgelijke acties ook op eigen vermogen ontwikkeld worden buiten de wijk en zal zelf ingestaan worden voor het grootste deel van de werkingskosten.


Projectpromotor

Partner(s)

Totaal bedrag Duur van het project

Plaats van de activiteit

Participatie Duurzame ontwikkeling Opfleuring Schepenambt van Duurzame Ontwikkeling en Leefmilieu, Gemeentelijke diensten DO, Leefmilieu, Ecoadviseurs Verenigingen, scholen, handelaars, Gemeentelijke dienst Communicatie, Netheidambassadeurs 600.000 euro Vier jaar voort te zetten en uit te breiden over het gehele gemeentelijke gebied Studiegebied van het DWC

DOELPUBLIEK ♦ Alle huishoudens binnen de perimeter (5.808 huishoudens) ♦ Alle handelaars binnen de perimeter ♦ Scholen ♦ Bedrijven, ambachtslieden ♦ Verenigingen



80 | 130

BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ De kwaliteit van de openbare ruimte verbeteren ♦ De gemoedelijkheid verbeteren ♦ Waken over het maatschappelijk welzijn ♦ Begeleiding, opleiden, bijstaan, verantwoordelijkheidszin bijbrengen, proactief werken ♦ Veranderingen stimuleren, innoveren, oplossingen creëren ♦ Bestaande oplossingen promoten

5.6

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Aanwerving van 4 veldwerkers, "Vrienden van de netheid" ♦ Persoonlijk onderhoud met elk afzonderlijk huishouden in het gebied ♦ Werken tijdens de week, 's avonds en in het weekend om iedereen te bereiken ♦ Uitgebreide communicatiecampagne ♦ Aanmaken van posters, flyers, billboards, meertalige materialen ♦ Deelnemen aan wijkevenementen, groepsactiviteiten ♦ De gids "afvalbeheer" updaten en breed verspreiden BEOOGDE RESULTATEN ♦ Een gevoel van verbondenheid ontwikkelen met hun wijk, de plaats waar ze leven ♦ De voldoening om gehoord en/of begeleid te worden ♦ De voldoening om een speler te zijn in de verandering, het gevoel van dienstverlening aan de gemeenschap ♦ Nette voetpaden, boombasissen, glasbakken, kledingcontainers, ... ♦ Revitaliseren van de wijken, burgerparticipatie, ... VERWACHTE IMPACT ♦ Een betere kennis, wat het publiek betreft, over de afvalsoorten en hoe je er vanaf raakt ♦ Meer bewustwording voor iedereen, zowel de bewoners als de gebruikers van het terrein, respect voor oplossingen en regels ♦ Succes van de participatieve methode voor afvalpreventie en de verspreiding ervan over de hele gemeenschap en, waarom niet, het Gewest ♦ Nieuwe sociale banden die zich vormen ♦ Betere invulling van de openbare ruimte BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ De VN's maken dagelijks aantekeningen over hun ontmoetingen met de burgers (logboek) ♦ Regelmatig verslag aan het College en de WCO over de voortgang van het project ♦ Kwantitatieve meting van de verminderde hoeveelheid afval in de openbare ruimte, vooral in de "hot spots" ♦ Wekelijkse debriefing van de VN's met de projectcoördinator ♦ Stuurgroep samengesteld uit vertegenwoordigers van de gemeente, de verenigingen en de Ambassadeurs van de netheid (gemotiveerde bewoners en vrijwilligers)

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Burgerparticipatie ♦ Goede uitvoering van het projectmanagement en nauwkeurige opvolging van het proces ♦ Samenwerking met verenigingen ♦ Motivatie van de veldwerkers ♦ Permanente evaluatie, flexibel, dynamisch proces ♦ Relevante communicatiehulpmiddelen aanmaken

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Methodologische validatie

Jaar 1 Bij de start van het project Aanwerving VN Veldwerk 4 medewerkers Evaluatie Implementatie van de indicatoren + rapporten Communicatiemiddelen Ontwerp & creatie BUDGET Jaar 1 Materiaal en investeringen Eigen middelen Personeel 147.000 euro Werking 6.000 euro Duurzaam Wijkcontract JACHT-GRAY – Gemeente Etterbeek Totaal 153.000 euro Realisatie : ERU scrl-fs – AAC sprl

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

Veldwerk

Veldwerk

Veldwerk

Jaarverslag

Jaarverslag

Jaarverslag

Verspreiding Jaar 2 Eigen middelen 147.000 euro 2.000 euro 149.000 euro

Verspreiding Jaar 3 Eigen middelen 147.000 euro 2.000 euro 149.000 euro

Verspreiding Jaar 4 Eigen middelen 147.000 euro 2.000 euro Versie 4/09/2014 - Programma 149.000 euro 81 | 130

5.7

TAGS

NETHEID ▪ Verwijderen, een kunst op zich! ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT We stellen vast dat veel voorgevels in het gebied zijn beschadigd door "wilde" tags, soms erg groot, daarom wordt dit project over opleiding, sociale koppeling en esthetica voorgesteld. Door de vaardigheden van de partners te bundelen en zowel particuliere als publieke partnerschappen af te sluiten, creëren we een aaneenschakeling van innoverende en duurzame acties. Het probleem van de tags is een grote bezorgdheid die veel wijkbewoners delen. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Enerzijds zal dit project het JET-project, dat al een vijftiental jaar operationeel is bij Mission locale, aanvullen en verder ontwikkelen. Het project richt zich op de beroepen Schilder en Stukadoor voor een team van 14 DSP's. Anderzijds is dit project de curatieve tegenhanger voor projecten rond het thema "Urban art" (cfr. 5.16, 5.17 en 5.18), die zich richten op het artistieke, preventieve en duurzame aspect. Het is in deze positieve dynamiek dat we multidisciplinaire synergieën voor ogen hebben, zowel upstream als downstream, als gevolg van zinvolle en duurzame investeringen, waaronder de schoonmaak van private voorgevels en vensters van handelsruimtes die wachten op een huurder, maar ook de opleiding van een team professionals, de duurzaamheid van het project via een sociaaleconomische structuur. DOELPUBLIEK ♦ Ongeschoolde jongeren die een socioprofessionele re-integratie nodig hebben ♦ Een groep die voornamelijk bestaat uit DSP (doorstromingsprogramma) BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ De levenskwaliteit verbeteren en de socio-economische heropleving via curatieve acties ♦ Implementatie van een operationele structuur ♦ Opleiding via een opleidingsprogramma en specifieke begeleiding ♦ Duurzame werkgelegenheid vinden voor 3-4 werknemers via een gemeentelijk contract ♦ Ruimtes voorzien voor multidisciplinaire, creatieve expressie



Projectpromotor

Partner(s)


Duurzame ontwikkeling Opleiding Begeleiding Mission locale vzw in Etterbeek, actief in de sector van socioprofessionele reintegratie. Preventiedienst, Jeugddienst, Animatiedienst van de gemeente Etterbeek 150.000 euro 4 jaar Duurzaam Wijkcontract Jacht-Gray


82 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN Het doel van dit project zal worden gerealiseerd door middel van opleiding en begeleiding van de doelgroep. Dat doel is rechtstreeks en onvermijdelijk verbonden met het hoofddoel, namelijk de levenskwaliteit verbeteren en de socioeconomische heropleving op lokaal niveau.

5.7

BEOOGDE RESULTATEN ♦ Schoonmaken van de beschadigde voorgevels ♦ Een team professionals opleiden ♦ Voortzetting en uitbreiding van het project aan het einde van de 4-jarige termijn, via een paracommunale sociaaleconomische instelling of de ontwikkeling van het gemeentelijke personeelsbestand. VERWACHTE IMPACT ♦ Bewustwording van de problematiek ♦ De kosten verminderen ♦ Preventieve actie ♦ Artistieke animatie en communicatie (m.b.t. het thema "cultuur/urban art" van het DWC) BEOOGDE EVALUATIEMETHODE Opzetten van een controlecommissie, samengesteld uit partners en een vertegentwoordiger van de wijkantenne, die minstens 4 keer/jaar vergadert en de goede werking van alle geprogrammeerde activiteiten evalueert

♦

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Lidmaatschap en actieve meewerking van de lokale partners ♦ De leidinggevende en de stagiairs opleiden die deelnemen aan het project ♦ Ondersteuning en ad hoc jobcoaching

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Voorbereidingsfase Concrete uitwerking van het project, netwerk van partners Operationele opstart Lastenboek, keuze van het materiaal, opleiding, start van de interventies Verwijdering Interventies bij private voorgevels en vensters van handelsruimtes die te huur werden aangeboden, preventieacties, evaluatie om de 6 maanden. Eindevaluatie en marketing Duurzaamheids- en communicatieacties, partnerschap met het thema "cultuur/urban art" van het DWC

Jaar 1

BUDGET

Jaar 1

Materiaal en investeringen Personeel Werking Totaal

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X

X

X

X

X

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

5.000 euro

5.000 euro

5.000 euro

3.400 euro

25.900 euro

25.900 euro

25.900 euro

25.900 euro

7.000 euro

7.000 euro

7.000 euro

7.000 euro

37.900 euro

37.900 euro

37.900 euro

36.300 euro

X

X



83 | 130

COÖRDINATIE HUISVESTING

5.8 HUISVESTING

▪ Informeren, sensibiliseren en verbeteren van de woonomstandigheden in de wijk ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT De meeste gebouwen binnen de perimeter zijn oud (meer dan 76% dateert van voor 1961). Dit Duurzaam Wijkcontract heeft mooie, oude gebouwen, maar achter de façades vinden we een zekere broosheid. Bij een groot aantal woningen zijn de leefomstandigheden niet goed (gebrekkig comfort, onbewoonbaar, overbevolking, stedelijke criminaliteit, ...) en sommige huizen staan leeg. Anderzijds is er in de wijk ook een enorme druk op de huizenmarkt. De gemeente beschikt al over middelen en strategieën die zich richten op de verbetering van de huisvesting en leefomstandigheden: het wettelijk kader; de strijd tegen de leegstand, de ongezonde en precaire situaties, etc. Maar zonder coördinatie tussen de actoren en betrokken diensten, zonder nauwgezet rapport en voorgestelde individuele oplossingen voor zowel huurder als verhuurder zijn deze maatregelen ontoereikend. Het Wijkcontract zal ervoor zorgen dat de actiemiddelen versterkt en gecoördineerd worden. Zo kan er op basis van nauwkeurige informatie gepast ingegrepen worden tegen leegstaande of "slecht beheerde" panden. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Het project richt zich hoofdzakelijk op: ♦ De analyse en vaststelling van huisvestingsproblemen die zich binnen de perimeter bevinden (nauwkeurige inventarisatie, uitgebreide enquêtes). ♦ Gerichte strategieën bepalen en opzetten om een oplossing te vinden voor leegstaande of "slecht beheerde" panden (preventieve, curatieve of - indien nodig - repressieve acties). ♦ Informeren en sensibiliseren van de huurders en verhuurders in de perimeter over hun rechten en plichten, en de beschikbare hulp.


Projectpromotor Partners

Huisvesting Informatie/sensibilisering Begeleiding Gemeente Etterbeek, Dienst Huisvesting De lokale en regionale huisvestingsactoren (Habitat et Rénovation vzw, Wijk Chambery, MLE, OCMW, gemeentediensten, Huisvestingsinspectie, sociale woningen, …)

Totaal bedrag

200.000 euro


4 jaar Alle gebouwen binnen de perimeter

Het project kan verder gezet worden door een interdepartementale coördinator voor ondersteunende diensten inzake huisvesting. DOELPUBLIEK ♦ Eigenaren van een pand (bewoners of niet) ♦ Bewoners van een pand, al dan niet eigenaar of huurder BEOOGDE DOELSTELLINGEN Opzetten/versterken van de methodologieën en instrumenten die de gemeente ter beschikking heeft ♦ Verbetering van de huisvesting: woningen terug in overeenstemming met de norm brengen, strijden tegen ongezonde woningen, ... ♦ Het woningaanbod vergroten: leegstaande panden terug op de markt brengen ♦



84 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN Informatie en sensibilisering: ♦ Acties en communicatiemiddelen, waaronder een folder met nuttige beschikbare steun (didactisch, aantrekkelijk, en waarin diverse huisvestingsprojecten worden weergegeven) ♦ Specifieke campagnes op het terrein (per straat/subwijk, per type gebouw). Kennismaken met het doelpubliek, sensibiliseren. Prioriteit in straten waar het probleem acuut is ♦ Openbare informatievergaderingen om de actie, de uitdagingen, het regelgevingskader, etc. kenbaar te maken

5.8

Gerichte strategieën voor de strijd tegen de leegstand/"slecht beheer": ♦ Opzetten van monitoring: een inventaris van woningen in de perimeter opstellen. Op basis van lijsten, gemeentelijke gegevens, bestaande plannen en onderzoeken: probleemcategorieën (leegstand, ongezonde omstandigheden, stedelijke criminaliteit, ...); kenmerken van de woningen en mogelijkheden voor huisvesting: reeds genomen maatregelen / toepassen en tegenhouden; actiestrategieën per pand ♦ Opzetten en uitvoeren van verschillende strategieën, aangepast aan verschillende reële situaties ♦ Proactieve prospectie, contacteren van eigenaars ♦ Individuele preventieve, curatieve of - indien nodig - repressieve acties ♦ Coördinatie tussen de actoren en de betrokken diensten, lokaal of regionaal, institutioneel of maatschappelijk. Koppeling met de partners ♦ Duurzaamheid van het project door een interdepartementale coördinator in te schakelen die de opvolging garandeert BEOOGDE RESULTATEN ♦ Sensibilisering van de huurders en verhuurders inzake rechten en plichten, en de steunmaatregelen wat huisvesting betreft ♦ Oplossen van individuele situaties en opvolging aan de hand van een scorebord met oplossingen voor leegstaande/"slecht beheerde" panden ♦ Opzetten van een coördinatie tussen actoren en betrokken diensten VERWACHTE IMPACT ♦ Opwaardering van de gebouwen en verbetering van de huisvesting ♦ Monitoring van de huisvesting BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Aantal verspreide folders / kennismakingen ♦ Aantal ingediende premiedossiers ♦ Aantal opgeloste huisvestingsproblemen, of oplossing in de maak

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Aanwenden van geschikte interne of externe middelen om de voorgestelde projecten uit te voeren en de verwachte resultaten te bereiken ♦ Kwalitatieve partnerschappen met de lokale en regionale huisvestingsactoren ♦ Een proactieve ingesteldheid bij het zoeken naar oplossingen

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Acties en communicatiemiddelen (folder, ...) Specifieke campagnes en openbare informatievergaderingen Monitoring en een scorebord met oplossingen voor huisvestingsproblemen Opzetten van een coördinatie tussen actoren en betrokken diensten, en oplossen van problemen BUDGET Materiaal en investeringen Personeel (een voltijds projectmanager) Werking Totaal

Jaar 1 X X

Jaar 2 X X

Jaar 3

Jaar 4

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Jaar 2

Jaar 3 1000 euro 38.127,12 euro 10.000 euro 49.127,12 euro

Jaar 4

Jaar 1 3000 euro 37.380,12 euro 10.000 euro 50.380,12 euro


38.127,12 euro 10.000 euro 48.127,12 euro

42.365,64 euro 10.000 euro 52.365,64 euro


85 | 130

5.9

HET AUTONOME HUIS

HUISVESTING ▪ Huisvesting voor jongvolwassenen uit gebroken gezinnen ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Dit project is tot stand gekomen uit de vaststellingen van de sociaal assistenten van Cel 18-24, en de moeilijkheden waarmee jongeren die terugvallen op het OCMW ondervinden als ze geconfronteerd worden met een gebroken gezin. De medewerkers van de Cel 18-24 krijgen regelmatig te maken met vragen die voortvloeien uit diverse sociale situaties. Daarbij zijn steeds meer verzoeken om het ouderlijke huis te verlaten en/of gevallen van gebroken gezinnen. Naast het probleem van het gebrek aan eigen middelen neemt huisvesting vaak een prominente plaats in omdat het onlosmakelijk verbonden is met de basisbehoeften. Door op deze vraag in te gaan met een oplossing die verbonden is aan een sociaal project op middellange termijn, zou aan enkele behoeften van de gebruiker kunnen worden voldaan, zoals de behoefte aan sociale begeleiding. Hierdoor wordt het mogelijk om in de toekomst tegemoet te komen aan de sociale vereisten die essentieel zijn voor zijn toekomstige huisvesting en worden die vereisten ook autonoom door de gebruiker ingevuld.



Huisvesting Opleiding OCMW Etterbeek Cel 18-24 Begeleidingscentrum, Psycho Etterbeek, Huisvestingstafel 120.000 euro Minimum 3 jaar Studiegebied van het DWC

BESCHRIJVING VAN HET PROJECT De medewerkers van het OCMW krijgen meer vragen te verwerken over huisvesting door onverwachte wendingen in het leven. Door op deze vraag in te gaan met een oplossing die verbonden is aan een sociaal project zouden "jongeren" in de toekomst op een zelfstandige manier een woning kunnen betrekken, ondersteund door een pedagogisch programma op maat van dit sociaal verzwakt publiek. Om dit project te realiseren, dient eerst een huis gehuurd te worden. Overige kosten, zoals begeleiding, zullen door eigen middelen worden gefinancierd. BEOOGD PUBLIEK Jongeren tussen 18 en 24 jaar die worden ondersteund door het OCMW van Etterbeek, zich in een precaire familiale situatie bevinden en nog niet begeleid wonen. BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ Een omkadering bieden ♦ De woning als een goede huisvader leren beheren ♦ Deelnemen aan groepsactiviteiten ♦ Opleiding die kans geeft op werk ♦ Zelfstandig een woning vinden



86 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Budgetbeheer ♦ De rechten en plichten van de huurder leren ♦ Solidaire activiteiten met de wijkbewoners ♦ Verantwoordelijk omspringen met het energieverbruik ♦ Een antwoord bieden op problemen door psychische kwetsbaarheid

5.9

BEOOGDE RESULTATEN ♦ Zelfstandig worden ♦ In staat zijn een eigen woning te betrekken ♦ Met elkaar kunnen omgaan (buur, huisgenoot) ♦ Starten met huursparen VERWACHTE IMPACT ♦ Banden smeden met andere wijkbewoners ♦ Het imago van de jongeren veranderen ♦ Empowerment van de jongeren ♦ Respect voor anderen BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Vragenlijst over sociale verworvenheden. ♦ Vergelijking van de behaalde doelstellingen van het GPMI tussen jongeren die zich geïntegreerd hebben in de structuur en de anderen.

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Een aangepast gebouw huren ♦ Voldoende omkadering hebben ♦ De steun van de buurt hebben ♦ Een gebouw aanschaffen om het project vanaf 2019 verder te laten lopen met eigen middelen

UITVOERING EN MIDDELEN FASE

Jaar 1 X

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X

x

x

x

X

x

x

x

Jaar 1 30.000 euro

Jaar 2 30.000 euro

Jaar 3 30.000 euro

Jaar 4 30.000 euro

30.000 euro

30.000 euro

30.000 euro

30.000 euro

Zoeken van een woning Selectie van de bewoners Opvolging van de acties




87 | 130

5.10

SOCIAL-I-SOLATIE

HUISVESTING ▪ Wanneer het sociale en infrastructuur één worden ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Het project vindt zijn oorsprong in de belangrijkste taak van de Mission locale, nl. socioprofessionele integratie, en in de wil om duurzame oplossingen te vinden voor de opleiding en tewerkstelling van laaggeschoolden en kansarmen die geconfronteerd worden met de socio-economische realiteit die hun ontwikkeling destabiliseert en afremt. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Het project vertrekt vanuit de vaststelling dat veel particuliere woningen in Brussel niet voldoen aan de minimumnormen voor leefbaarheid en isolatie. De doelstelling van dit project is om beter te voldoen aan het EPB-certificaat. Enerzijds moeten er drijvende krachten gevormd worden op het terrein, en anderzijds moeten we de eigenaars met lage inkomens sensibiliseren om hun woning te renoveren en het dak en de ramen te isoleren, zodat ze de kosten op hun energiefactuur kunnen verlagen. Het project zou ook kunnen dienen om de jonge en oudere generaties op een positieve manier bijeen te brengen. DOELPUBLIEK ♦ Stagiairs: een team van 4 laaggeschoolden die bezig zijn met een socioprofessionele re-integratie, samengesteld uit DSP (doorstromingsprogramma) en uit artikel 60 via de partnerinstellingen ♦ Begunstigden: eigenaars die contractueel gebonden zijn aan een SIK en, indien mogelijk, personen die deel uitmaken van een intergenerationeel project (cfr. 5.11) BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ De energiefactuur verlagen via eco-energetische acties en het milieu helpen ♦ De leefbaarheid van de woningen verbeteren en eigenaars aanmoedigen om een contract af te sluiten met een SIK ♦ Opzetten van een operationele structuur ♦ Opleiding via een opleidingsprogramma en specifieke begeleiding ♦ Duurzame werkgelegenheid vinden voor 8 werknemers via de erkenning van vaardigheden ♦ Intergenerationele ruimtes creëren en ouderen de kans geven om de genieten van hun woonplaats met aangepast comfort ♦ Duurzaam project



Socioprofessionele integratie Duurzame ontwikkeling Huisvesting

Projectpromotor

Mission locale vzw in Etterbeek, actief in de sector van socioprofessionele reintegratie.

Partner(s)

SIK van de wijk, ChamberyKangoeroe, gemeente Etterbeek, Grondregie

Totaal bedrag

300.000 euro




88 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN Het globale idee is om een akkoord af te sluiten met de eigenaars om de leefbaarheid te verbeteren van de woningen en de energiekosten te verlagen, veroorzaakt door het gebrek aan isolatie. Tegelijk willen we het aanbod aan sociale woningen verhogen en dit integreren in het kader van intergenerationele ontwikkeling.

5.10

BEOOGDE RESULTATEN ♦ Voor de medewerkers: een team van professionals vormen en hun vaardigheden laten valideren met het oog op een duurzaam arbeidscontract ♦ Voor de begunstigden: de kwaliteit van de woning verbeteren, meer energiebesparende maatregelen nemen, het aanbod van sociale woningen verhogen en de socio-intergenerationele doelstelling van het DWC behalen

VERWACHTE IMPACT ♦ Tewerkstelling van 8 werknemers met een erkenning van hun vaardigheden ♦ Verlaging van de energiefactuur via isolatie ♦ Bewustwording van de milieuproblematiek ♦ Verhoging van woningvoorraad van de SIK ♦ Strijd tegen het isolement en de socialisatie

BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Opzetten van een controlecommissie, samengesteld uit partners en de DWCcoördinator, die minstens 2 keer/jaar vergadert en de goede werking van alle geprogrammeerde activiteiten evalueert

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Cohesie en actieve meewerking van de lokale partners ♦ De leidinggevende en de stagiairs opleiden die deelnemen aan het project ♦ Aansluiting van de eigenaars bij het project

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Voorbereidingsfase Concrete uitwerking van het project, opleiding netwerk van partners Lancering van het eerste 1ste werkterrein Lastenboek, keuze van het materiaal, opleiding, start van de interventies, evaluatie Lancering van het eerste 2de werkterrein Opleiding, start van de interventies, evaluatie Lancering van het eerste 3de werkterrein Opleiding, start van de interventies Evaluatie van het hele project, voortzetting

BUDGET Materiaal en investeringen Personeel Werking Totaal

Jaar 1

Jaar 3

Jaar 4

X

X

X

X

X

Jaar 1 8.775 euro 47.200 euro 13.366 euro 69.341 euro


Jaar 2





89 | 130

TWEE CULTUREN ONDER EEN DAK

5.11 HUISVESTING

▪ Een intergenerationeel woonproject ▪

UITWERKING VAN HET PROJECT OORSPRONG VAN HET PROJECT Veel oudere eigenaars met een klein budget hebben een woning die stilaan te groot wordt en niet meer aangepast is aan hun behoeften. Ouderen die alleen wonen en geen familie hebben in de buurt, hebben dikwijls te kampen met eenzaamheid en hebben niemand op wie ze een beroep kunnen doen voor kleine boodschappen en diensten. Daartegenover staat een groep jonge mensen (studenten, jonge families, etc.), die op zoek zijn naar een betaalbare woning en die in toenemende mate bereid zijn zich te engageren voor duurzame projecten. Met het project proberen wij jongeren en ouderen in contact te brengen met elkaar met het oog op gemeenschappelijke, intergenerationele woonvormen. In ruil voor een lage huurprijs dragen jonge mensen dan mee zorg voor ouderen in de wijk. Inspiratie: vzw “1 toit 2 âges” en alternatieve woonprojecten van het type "kangoeroe-wonen". BESCHRIJVING VAN HET PROJECT "Twee culturen onder éen dak" heeft als doel om ouderen en jongeren, die geïnteresseerd zijn in een gemeenschappelijk, intergenerationeel woonproject, met elkaar in contact te brengen en te begeleiden. Indien nodig zullen er aanpassingswerken uitgevoerd worden. Het project wil enerzijds bijdragen tot meer solidariteit tussen de verschillende leeftijdsgroepen en culturen en anderzijds bijkomende goedkope woonruimtes creëren. De uitwerking van het project zal in nauwe samenwerking gebeuren met het project "Groupe d'épargne collective et solidaire" (GECS) van Promotion Santé/MM Maelbeek.

Identiteitskaart Projecttype Projectpromotor Partners

Totaal Duur van het project Plaats van de activiteit

Huisvesting Participatie Buurtwerk Chambéry vzw Promotion Santé/ MM Maalbeek, Mission locale Etterbeek 90.000 euro 4 jaar Perimeter van het DWC

DOELGROEP Enerzijds alleenstaande (kansarme) ouderen of oudere koppels; Anderzijds jonge mensen (studenten, jonge alleenstaanden, koppels en jonge families met kinderen, mensen van autochtone of van allochtone afkomst). DOELSTELLINGEN VAN HET PROJECT ♦ Opzetten van kleinschalige intergenerationele woonprojecten ♦ Bijdragen tot meer solidariteit tussen de verschillende leeftijdsgroepen en culturen ♦ Ouderen de mogelijkheid geven om langer in hun vertrouwde buurt te blijven wonen ♦ Jonge mensen de mogelijkheid bieden zich te engageren in een woonproject met een sociaal karakter ♦ Betaalbare woonruimte creëren (volgens de SIK-normen)



90 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Bekendmaking en verdere participatieve uitwerking van het project (bijeenkomsten met vertegenwoordigers uit de partnerorganisaties en de doelgroep). ♦ In kaart brengen van de wederzijdse verwachtingen van geïnteresseerde eigenaars en huurders. ♦ Zoeken naar mogelijke combinaties en woonvormen: kandidaten aan elkaar voorstellen, regels bepalen, opmaken van een overeenkomst, begeleidingen ... ♦ Indien nodig, de eigenaars adviseren en begeleiden bij aanpassingswerken (de werken zouden kunnen uitgevoerd worden door Mission locale/ChatoChambéry, …). ♦ Bij een positieve evaluatie kunnen mogelijkheden worden gezocht om documentatiemateriaal aan te maken, het project verder te zetten en uit te breiden.

5.11

BEOOGDE RESULTATEN ♦ Opstart en begeleiding van verschillende intergenerationele woonvormen: we voorzien om ongeveer vier tot acht concrete projecten te realiseren tijdens de periode van het wijkcontract ♦ Ouderen kunnen langer in hun vertrouwde woonomgeving blijven wonen en beroep doen op burenhulp ♦ Oudere eigenaars hebben bijkomende inkomsten door de huur ♦ De jongere mensen kunnen een kamer of woning huren tegen een voordelige prijs VERWACHTE IMPACT ♦ Meer wederzijds begrip en concrete solidariteit tussen de verschillende leeftijdsgroepen en culturen in de wijk ♦ Een versterking van de sociale cohesie in de wijk ♦ Bij een positieve evaluatie zou het project uitgebreid kunnen worden naar andere wijken BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Oprichting van een stuurgroep met vertegenwoordigers uit verschillende partnerorganisaties en de doelgroep om het project regelmatig te evalueren, en indien nodig bij te sturen ♦ Rapporteren over het aantal opgestarte woonprojecten, de succesfactoren en knelpunten

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Bereidheid van de potentiële eigenaars en huurders om in het project te stappen ♦ Motivatie en sociaal engagement van de deelnemers ♦ Zorgen voor een goede match tussen de juiste personen ♦ Goede afspraken en nauwe opvolging woonprojecten ♦ Nauwe samenwerking met de partnerorganisaties (doorverwijzing van deelnemers, uitvoering van werken, etc.)

UITVOERING EN MIDDELEN FASERING

Jaar 1 Aanwerving medewerker, sensibiliseringscampagne en groepsbijeenkomsten om het project inhoudelijk verder uit te werken, eerste intakegesprekken en huisbezoeken→ eerste overeenkomst(en) en eerste advies/offertes voor verbouwingen Medewerking GECS project MMM

BUDGET Materiaal en investering: laptop Personeel Werking Totaal

Jaar 2 Start van de eerste verbouwingswerken Opvolging reeds opgestarte project(en) en start van nieuwe projecten

Jaar 3 Verdere opvolging van projecten en de mogelijkheden nagaan om het project verder te zetten

Jaar 4 Evaluatie en documentatie Einde van project in mei 2018 (of voortzetting en uitbreiding naar andere wijken)

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

25.500 euro 400 euro 25.900 euro

26.010 euro 400 euro 26.410 euro

11.054 euro 636 euro 11.690 euro

Jaar 1 600 euro 25.000 euro 400 euro 26.000 euro



91 | 130

5.12

GECS ‘ETANGS’

HUISVESTING ▪ Verwerven van een eigendom ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Sinds jaar en dag vormt de huisvesting, gelinkt met het dualisme, een waar probleem. Promotion Santé (MMM) wordt dagelijks geconfronteerd met gezondheidsproblemen door de slechte kwaliteit van de huisvesting en de dualisering die in de eerste plaats kansarme gezinnen treft die hun wortels hadden in de wijk, soms al generaties lang. Hun plaats wordt dan ingenomen door personen die in de wijk komen wonen voor de duur van hun arbeidscontract. Zo sterft het sociale weefsel stilaan af, waardoor het "samenleven" steeds brozer wordt. Een eigendom verwerven is zo goed als onmogelijk geworden voor gezinnen met bescheiden inkomsten. De gemeente Etterbeek is zich daar goed van bewust en ontwikkelde het volgende concept: opstalrecht. De kracht van een collectieve en solidaire spaargroep is niet enkel de mogelijkheid om een onroerend goed aan te kopen, maar ook de ontwikkeling van een sociale cohesie, van een belangrijke sociale link tussen deze families. De versterking van individuele empowerment en de integratie in een wijk.


BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Het project bestaat erin om een twintigtal gezinnen te vinden met een erg laag inkomen en die graag een degelijke huisvesting willen verwerven, die te sensibiliseren en bijeen te brengen. De tweede fase is de oprichting van een permanente, zelfbeheerde, feitelijke vereniging, een GECS (collectieve en solidaire spaargroepen), die met behulp van het Woningfonds na zes maanden sparen een lening kan krijgen om een woning te kopen. Het is aangewezen om de gezinnen nauwgezet te ondersteunen in hun zoektocht naar woningen, hen te begeleiden bij hun bezoeken, alle stappen duidelijk te maken, de renovaties te overwegen en de premies aan te vragen. Gezinnen die er niet in geslaagd zijn om een woning te vinden binnen een periode van 2,5 jaar en zij die geen lening hebben kunnen krijgen, zullen worden opgevolgd. Er zal dan gezocht worden naar oplossingen zoals een gedeelde of intergenerationele woning of een SIK.



Huisvesting Participatie Promotion Santé (MM Maalbeek) Vzw Buurtwerk Chambéry/le Pivot/Cire 90.000 euro 3 jaar waarvan het laatste jaar in samenwerking met Chambery Studiegebied van het DWC

DOELPUBLIEK ♦ Gezinnen met een laag inkomen die moeilijkheden kennen om een woning te verwerven en geen degelijke of geschikte woning vinden op de particuliere markt. ♦ Bewoners en gebruikers van de wijk die werden gecontacteerd door verenigingen die actief zijn binnen de perimeter en een nauwe band hebben met hen en het OCMW. BEOOGDE DOELSTELLINGEN Verwerven van een woning via de volgende stappen: ♦ Het gemakkelijker maken voor een gezin om een eigen woning te verwerven De leden van de vereniging kunnen dan ook informatie krijgen over huisvesting en in het bijzonder over het verwerven van een woning. Een gezamenlijk kapitaal bijeenbrengen (tontine) waardoor het voorschot kan betaald worden dat vereist wordt bij het ondertekenen van de voorlopige verkoopovereenkomst.



92 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Zoeken, bijeenbrengen en sensibiliseren van de gezinnen ♦ Een vereniging oprichten en een groep samenstellen ♦ Informeren over huisvesting en verwerving van een woning, energiepremies, einde huurcontract, immoweb ♦ Begeleiding tijdens de stappen die ondernomen moeten worden (bezoek aan de panden, ontmoeting met de notaris) ♦ Opvolging van de gezinnen voor de stappen die moeten gevolgd worden (vooral op administratief vlak): voorlopige verkoopovereenkomst, akte en periodieke aflossing BEOOGDE RESULTATEN ♦ 50% van de gezinnen verwerft een woning ♦ Oplossingen voor gezinnen die nog huren: een SIK of huurwoning die aangepast is aan hun inkomen ♦ Versterking van de sociale cohesie, de bewoners betrekken en empowerment ♦ Begeleiding van gezinnen, zodat ze op een gezonde en economische manier omgaan met het energieverbruik in hun woning ♦ De gezondheid van deze gezinnen verbeteren, maar ook het hele sociale weefsel van de wijk gezonder maken ♦ Soortgelijke ervaringen opnieuw opstarten VERWACHTE IMPACT ♦ Verankering en stabilisering van gezinnen in de wijk ♦ Strijden tegen de dualisering ♦ Verwerven van woningen voor gezinnen die slachtoffer geworden zijn van huisjesmelkers ♦ Renovatie van de woningen door de nieuwe eigenaars BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Door het controlecomité en de partners, minimaal om de zes maanden ♦ Invoeren van een opvolgingsschema, vooral voor gezinnen in moeilijkheden ♦ Evaluatie en opvolging door CIRE: coördinatie van de GECS en geïndividualiseerde evaluatie

5:12

VOORBEREIDEND PROJECT ♦ Partnervergaderingen: planning, informatie en ondertekenen van een samenwerkingsovereenkomst (eind 2014) ♦ Aanwerving van een medewerker eind 2014

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Veel kennis over de gezinnen ♦ Betrouwbare partners met ervaring op het terrein ♦ Samenhang en wederzijdse ondersteuning in de GECS ♦ Goed opgeleid personeel via CIRE ♦ Een goed netwerk van professionals: notaris, advocaat, architect, Habitat et rénovation, ...

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Gezinnen zoeken door de Etterbeekse verenigingen Informatie, referenten zoeken voor elk gezin Oprichten van een vereniging Ondertekenen van de samenwerkingsovereenkomst Opvolgingscomité van de deelnemers Geïndividualiseerde opvolging Maandelijkse vergadering van de volledige GECS Administratieve stappen Bezoeken aan de panden Sociale opvolging Samenwerking met het Wijkhuis voor gezinnen die niet in aanmerking komen BUDGET Materiaal en investeringen Personeel Werking Totaal

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

X

X

X

X

X X X

X X X

X

X

X

X


Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

25.000 euro 4.000 euro 29.000 euro

25.000 euro 4.000 euro 29.000 euro

X X X X X X


Jaar 4


93 | 130

JONGEREN - WERK BEDRIJVEN

5.13 HANDEL / BEDRIJVEN

▪ Versterken van de lokale ondernemingsgeest door de lokale jeugd te betrekken ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Problemen voor de lokale handel, teloorgang en versnippering van verenigingsinitiatieven, de verdwijning van de lokale Atriumantennes, de nood aan opleiding, opzetten van aantrekkelijke activiteiten in de commerciële wijken, ongelijkheid tussen jongeren wat studentenjobs betreft. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT De vzw zou de handelsorganisaties stimuleren en hen administratieve en logistieke steun bieden, of bijstaan met ideeën en advies. In de wijk Jacht zouden de drie handelsorganisaties fuseren en worden ondergebracht in een commissie binnen de vereniging met een aparte analytische boekhouding. De vzw zou het roer overnemen en de Ondernemersclub van Etterbeek uitbreiden door netwerkactiviteiten aan te bieden, gratis opleidingen (juridisch, fiscaal, sociaal, ...). De vzw zou er ook over waken dat de jongeren van de wijk betrokken worden in deze dynamiek, voornamelijk door een website te lanceren waarop studentenjobs worden aangeboden. Voor deze initiatieven zou de vzw een partner op het terrein zijn voor Atrium.


Lokale economie Opleiding en tewerkstelling Atrium de Jacht Vzw Gemeentebestuur, Atrium, Handelsorganisaties

Totaal bedrag

90.000 euro


4 jaar, met voortzetting erna Perimeter van het Duurzaam Wijkcontract, commerciële kernen

DOELPUBLIEK ♦ Handelaars ♦ Ondernemers ♦ Jongeren BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ De handel aanzwengelen en ondersteunen ♦ De handelsorganisaties vereenvoudigen ♦ De ondernemersclub uitbreiden ♦ Opleiding van ondernemers en handelaars ♦ Creëren van studentenjobs voor de jongeren uit de wijk VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN Eenmaking van de handelsorganisaties van de Jacht ♦ Professionele vormingen voor de handelaars ♦ Vergaderingen van de ondernemersclub bij bedrijven en in winkels ♦ Studentenjobs ♦



94 | 130

BEOOGDE RESULTATEN ♦ 3 professionele opleidingen per jaar voor alle handelaars (taal, boekhouding, fiscaliteit, onthaal, ...) ♦ 3 tot 4 vergaderingen van de ondernemersclub bij bedrijven en in winkels (50 tot 80 aanwezige ondernemers) ♦ 8 jobstudenten voor het eerste jaar, 12 voor het tweede jaar, 15 voor het derde jaar en 20 voor het vierde jaar VERWACHTE IMPACT ♦ Terugvinden van de commerciële dynamiek ♦ Verbeterd beheer en winkels die meer aantrekken ♦ Tewerkstelling via het lokaal netwerk (= economie, sociaal en duurzaam) ♦ Banen voor jongeren brengen meer gezinnen uit de wijk naar de winkels en zorgen voor wederzijds begrip De handel is een sociale actor voor de buurt BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Evaluatie van het werk van de vzw (aantal toegetreden handelaars en aantal gelanceerde collectieve activiteiten) ♦ Aantal gelanceerde opleidingen en aantal deelnemende handelaars of ondernemers ♦ Aantal vergaderingen van de ondernemersclub en aantal aanwezige ondernemers ♦ Aantal jobstudenten

5.13

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Een profiel aanwerven die is afgesteld op de doelstellingen (de handel kennen, ervaring, respect en dynamiek) ♦ Duidelijke doelen op korte termijn stellen om iedereen te betrekken ♦ Het werk van de handelaar faciliteren ♦ De jongere begeleiden tijdens de studentenjob ♦ Publiciteit maken bij de jongeren voor jobs bij de handelaars

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Opstartfase Professionele vormingen voor de handelaars Vergaderingen van de ondernemersclub Vacaturebank voor jobstudenten

BUDGET Personeel Werking Totaal

Jaar 1 X X

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Jaar 1 7.000 euro 2.000 euro 9.000 euro






95 | 130

5.14

POP-UP STORE

HANDEL / BEDRIJVEN ▪ Kortstondige etalage waarbij handelaars en ambachtslieden hun project kunnen uitproberen ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT De kandidaat-handelaars hebben tegenwoordig vaak geen financiering die hen toelaat om een handelszaak te openen. Daarom moeten ze proberen geld te lenen, maar dat blijkt soms erg moeilijk. Wat ook moeilijk is, is om een goede locatie en een geschikt pand te vinden voor een redelijke prijs. Dat pand moet vaak worden aangepast en dat zorgt niet enkel voor een extra financiële investering, maar ook een extra investering van tijd om leveranciers te vinden die de werken kunnen uitvoeren. De verschillende formaliteiten en toelatingen nemen ook steeds meer tijd in beslag en intussen moet er huur worden betaald.


Door hun kennis van het terrein zal Atrium het ideale pand kunnen vinden, de nodige stappen ondernemen, zorgen voor de inrichting en bepalen welk commercieel concept kan uitgeprobeerd worden in de wijk.


BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Het concept "pop-up store" is een concept van kortstondige winkels. Het project geeft projectpromotors de gelegenheid begeleid te worden door Atruim (via eigen middelen) en een eigen pand ter beschikking te hebben (met de steun van DWC) om de financiële levensvatbaarheid van hun commercieel concept te testen. Atrium zorgt voor partners, houdt zich bezig met de zoektocht naar panden en alle stappen die moeten worden ondernemen om het pand in te richten. Ze verzekert 4 jaar lang het beheer van en de communicatie rond het project.

DOELPUBLIEK Kandidaat-handelaars ♦ Ambachtslieden


Opfleuring Lokale economie Duurzame ontwikkeling Atrium Grondregie Etterbeek Middenstand Dienst stedenbouw Handelsorganisaties Ondersteunende structuur voor handelaars en zelfstandigen 150.000 euro 3,5 jaar Waversesteenweg

♦

BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ Ontwikkelen van een commerciële ruimte binnen de perimeter (een energiebesparend model) ♦ De façade van het pand opfleuren ♦ Kandidaat-handelaars de kans bieden om hun commercieel concept uit te proberen, in overeenstemming met de doelstellingen en prioriteiten van het DWC (bijvoorbeeld de waardering van voorwerpen/producten uit de hele wereld) ♦ Een ontmoetingsplaats creëren



96 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Inrichting van een commercieel pand en de etalage, Waversesteenweg (bij voorkeur) ♦ Opzetten van een communicatiestrategie om de handelszaak bekend te maken ♦ Een ontmoetingsplaats creëren

5.14

BEOOGDE RESULTATEN ♦ De kandidaat-handelaars hun concept laten uitproberen Het aantal kandidaten hangt sterk af van de oppervlakte van de handelsruimte ♦ Het verzorgingsgebied verhogen ♦ Nieuwe handelszaken implementeren

VERWACHTE IMPACT ♦ De vaardigheden van ambachtslieden in het licht zetten, ongeacht hun achtergrond ♦ De meerwaarde tonen van een modelzaak op vlak van energiebesparing ♦ Interactie stimuleren ♦ Vernieuwing en diversificatie van de klanten VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Een geschikt pand vinden, zowel wat de locatie als de oppervlakte betreft ♦ Kwalitatieve kandidaat-handelaars vinden ♦ Een doeltreffende communicatiestrategie voeren ♦ Samenwerken met experts voor de inrichting (designer, architect, energie-expert) ♦ Betrokkenheid van de kandidaten

BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Aantal kandidaten die hebben deelgenomen aan het project ♦ Tevredenheidsenquête ♦ Aantal maandelijkse klantenbezoeken in de handelszaak ♦ Omzetcijfers ♦ Omrekeningscijfer "bezoek-aankoop" ♦ Evaluatie van de pers

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Samenstelling van de jury Communicatie naar de kandidaat-handelaars Zoeken en inrichten van de handelszaak (toelating, opvolging van de werken, etc.) Externe communicatie en opvolging van het project

BUDGET

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X

X

X

X

X

X

X

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X X X

Investering: Inrichtingskosten (materiaal en diensten)

50.000 euro

Werking

10.000 euro

30.000 euro

30.000 euro

30.000 euro

Totaal

60.000 euro

30.000 euro

30.000 euro

30.000 euro



97 | 130

5.15

DE JACHT GOES GREEN

HANDEL / BEDRIJVEN ▪ Vergroening van het kruispunt van de Jacht ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Het project richt zich op de versterking van een bestaand project: de vervanging van 30 plantenbakken tussen de Waversesteenweg (zone Jacht/Jourdan) en de Eudore Pirmezlaan die al 10 jaar oud zijn, en de plaatsing van 70 extra bakken op het kruispunt en aan het begin van straten. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT ♦ Plaatsen van 100 bakken + struiken ♦ Vergroening van een kruispunt met veel verkeer, de verbetering van de levenskwaliteit voor de bewoners/handelaars/klanten door wat bladgroen in het dagelijks leven te brengen. DOELPUBLIEK ♦ Bewoners ♦ Handelaars/klanten ♦ Forenzen BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ Het kruispunt aantrekkelijk maken ♦ Dit drukke kruispunt visueel opfrissen ♦ De bewoners de gelegenheid geven om hun boodschappen en wandelingen te doen in een '"niet volledig betonnen" omgeving ♦ De sociale banden versterken: de omwonenden en de handelaars geven water aan de planten in de bakken ♦ De buurtscholen kunnen eventueel betrokken worden bij het schoonmaken van de bakken, door papiertjes, blikjes, etc. te verwijderen (de kinderen leren de straat schoon te houden)



Projectpromotor Totaal bedrag Duur van het project Plaats van de activiteit

Opfleuring Duurzame ontwikkeling Participatie Ilot Chasse vzw, handelsorganisatie 18.260 euro Minimum 4 jaar Kruispunt van de Jacht en straten die aansluiten op het kruispunt


98 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Plaatsing van 100 plantenbakken tegen de lente van 2015

5.15

BEOOGDE RESULTATEN Opfleuren en vergroenen van de wijk ♦ Smeden van sociale banden, die vrijwel onbestaande zijn op dit moment, waarbij de omwonenden en de handelaars verantwoordelijk worden gesteld voor hun bomen ♦

VERWACHTE IMPACT ♦ Een kwalitatieve woonomgeving in de wijk ♦ Opfleuring van een van de belangrijkste toegangspoorten van Etterbeek BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Plaatsing van bakken en aanplanting tegen de lente van 2015, onmiddellijke evaluatie

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Akkoord van de gemeente Etterbeek ♦ Actieve participatie van de handelaars en omwonenden

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Plaatsing van de bakken en aanplanting Jaarlijks onderhoud en bemesting door gespecialiseerd bedrijf

Jaar 1

BUDGET Materiaal, plaatsing, onderhoud Totaal


Jaar 3

Jaar 4

X

X

X




X


Jaar 2


99 | 130

PARTICIPATIEVE STADSKUNST

5.16 STADSKUNST

▪ Miniparcours van stadsartiesten ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Het gebrek aan een culturele geest en de beperkte toegang tot cultuur van kansarme bevolkingsgroepen is een feit. Bij stedelijke ontwikkeling wordt cultuur al vaker eens naar de achtergrond verdrongen omwille van andere prioriteiten. De behoefte om cultuur te democratiseren. De doelstelling "cultuur voor iedereen" is ook een streefdoel van het Gewest. Het is bewezen da de culturele identiteit van kind de basis vormt voor zijn persoonlijkheid. En onder de 5.000 gezinnen in de as Jacht-Gray telt men 1/3 jongeren, waarvan de meerderheid Franstalig is. Binnen de perimeter is cultuur nog steeds de motor van de sociale cohesie. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Het project bestaat erin om artiesten in 4 jaar tijd 4 werken uit verschillende disciplines te laten creëren (fotografie, beeldhouwkunst, schilderkunst, ...), in de zones rond de as Jacht-Gray. De artistieke disciplines zullen gepromoot worden. Men zou bijvoorbeeld het volgende plan kunnen overwegen: ♦ Philippe Baucqstraat: schilderkunst ♦ Theuxstraat: fotografie ♦ Waversesteenweg, Jachtlaan, Sint-Antoonplein, Jules Maloulaan: beeldhouwkunst




Artistiek en cultureel Participatie Opfleuring Schepencollege van de gemeente Etterbeek Het lokale verenigingsleven, de lokale artiesten, de inwoners, vzw le Pivot en de Dienst Nederlandstalige cultuur 50.000 euro 4 jaar Studiegebied van het DWC

De participatie van de lokale bevolking is essentieel om dit project te laten slagen: ♦ Samen met de artiesten zullen zij het kunstwerk helpen kiezen die ze gerealiseerd en ten tentoongesteld willen zien in hun buurt. ♦ Ze engageren zich ertoe om actief betrokken te worden bij de realisatie van het kunstwerk onder begeleiding van de artiesten. ♦ De artiesten zullen worden vergoed voor hun werk. Het project zorgt voor de aanschaffing van het materiaal. Op het einde van deze vier jaar hopen we om gratis een tweetalig document te kunnen aanbieden in de vorm van een parcours (tochtje) die bezoekers kunnen afleggen en waarbij meer uitleg wordt gegeven. De mensen zullen zich meer betrokken voelen bij deze realisatie, waaraan ze hebben meegewerkt, en meer gehecht aan hun buurt. Dat zou kunnen leiden tot meer burgerzin en kan een niet te verwaarlozen toeristische trekpleister worden voor de gemeente. BEOOGD PUBLIEK Iedereen



100 | 130

BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ De artiesten en culturele locaties promoten ♦ De lokale bevolking actief laten meewerken aan de realisatie van kunstwerken in de wijk

5.16

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Uitwerking van een parcours van stadskunst, met kunstwerken (fotografie, schilderkunst, beeldhouwkunst, ...) die gerealiseerd werden door artiesten in samenwerking met de lokale bevolking BEOOGDE RESULTATEN ♦ Realisatie van 4 werkstukken uit verschillende artistieke disciplines (fotografie, schilderkunst, beeldhouwkunst, ...) VERWACHTE IMPACT ♦ In contact komen met kunst ♦ Interesse opwekken voor cultuur op lokaal niveau ♦ Meer uitwisseling en sociale cohesie via cultuur

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ De instemming hebben van de artiesten en de lokale bevolking ♦ Voldoende budget hebben zodat de artiesten de werken kunnen realiseren

BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Enquête over de impact van het project

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Aankoop van materialen Vergoeding van de artiesten Evaluatie van het project

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X X

X X

X X

X X X

BUDGET Materiaal en investeringen

Jaar 1 2.000 euro

Jaar 2 2.000 euro

Jaar 3 2.000 euro

Jaar 4 2.000 euro

Artiesten

10.500 euro

10.500 euro

10.500 euro

10.500 euro

Totaal

12.500 euro

12.500 euro

12.500 euro

12.500 euro



101 | 130

5.17

KUNST IN DE WIJK

STADSKUNST ▪ Stadskunst ontwikkelen in samenwerking met de lokale bevolking ▪

UITWERKING VAN HET PROJECT OORSPRONG VAN HET PROJECT De wijk wordt getekend door een enorme verscheidenheid en dualisering onder de inwoners. Vandaar dat we een project willen opstarten dat echt met deze diversiteit aan de slag gaat en mensen met verschillende achtergronden samenbrengt. We willen specifieke aandacht hebben voor kansarme groepen, zoals jongeren en ouderen. De dichte bebouwing van de wijk is ook een gegeven we willen gebruiken. Omdat in Etterbeek heel wat mensen op een kleine oppervlakte wonen, is de openbare ruimte van heel groot belang. We willen ervoor zorgen dat mensen de openbare ruimte als een verlenging van hun eigen woning gaan zien, een plek voor expressie, een plaats waar ze zich thuisvoelen, een plek waar ze anderen kunnen ontmoeten. Jammer genoeg moest binnen de diagnostiek ook vastgesteld worden dat deze openbare ruimte zich soms in een belabberde toestand bevindt en daarnaast ook heel wat sluikstorten of excessen, zoals tags, aantrekt. We willen actief op zoek gaan naar plekken die hierdoor getroffen worden en deze aanpakken met een artistieke interventie.


Projectpromotor Partners Totaal Duur van het project Plaats van de activiteit

Participatie Artistiek-cultureel Opfleuring Dienst Nederlandstalige aangelegenheden Dienst Franstalige cultuur le Pivot 50.000 euro Totale looptijd van het wijkcontract (4 jaar) In de openbare ruimte (nog te bepalen)

BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Met de beschikbare middelen zullen we op verschillende plaatsen in de perimeter en met verschillende partnerorganisaties en doelpublieken kunstenaars aan het werk zetten om samen met de buurtbewoners artistieke interventies te doen. Zowel het artistieke, als het sociale doel staan hierbij voorop. Voor het participatieve luik van het project zal voornamelijk ingestaan worden door le Pivot, die hiervoor een animator halftijds zal aanwerven. De artistieke interventies en keuze van de kunstenaars worden gezamenlijk genomen met de verschillende partners. De verschillende doelgroepen worden in eerste instantie apart benaderd, maar de bedoeling is zeker om tijdens het project de verschillende bevolkingsgroepen in de wijk samen te laten werken aan dit project. DOELGROEP ♦ Alle bewoners van de perimeter. Samen met le Pivot streven we ernaar om geen groepen te verliezen in het proces. Net de sociaal zwakkeren worden extra gestimuleerd om deel te nemen. DOELSTELLINGEN VAN HET PROJECT Activering van de buurt door samen artistiek te werken ♦ Werken aan een buurt waar mensen trots zijn om er te leven en te wonen ♦ Actief werken aan een mooiere buurt ♦ Sterke maatschappelijke invloed door het realiseren van het project ♦ Mensen de durf geven om hun omgeving en maatschappij in vraag te stellen ♦



102 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Verschillende plaatsen met een artistieke interventie (voornamelijk plaatsen die kwetsbaar zijn voor sluikstorten en tags) ♦ Opzetten van creatieve/artistieke workshopswaar bewoners aan deelnemen ♦ Opzetten van acties die de link met de openbare ruimte uitdagen (zichtbaarheid van het project) ♦ Acties na de realisatie van de artistieke interventie om de band met de buurt te blijven aanhalen

5.17

BEOOGDE RESULTATEN Zoveel mogelijk verschillende doelgroepen bereiken binnen de perimeter ♦ Tot een mix van verschillende doelgroepen komen ♦ Tastbare en uitdagende kunstwerken ♦ Vergroten van de sociale cohesie in de wijk ♦

VERWACHTE IMPACT ♦ Duurzame band tussen inwoners, door actieve participatiemethode voorop te stellen ♦ Artistieke interventies laten uitgroeien tot nieuwe 'landmarks' in de wijk, waar mensen trots op kunnen zijn. VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Actieve participatiemethode ♦ Deskundige kunstenaars ♦ Vinden van de juiste plaatsen in de wijk

BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Aantal deelnemers aan de verschillende workshops ♦ Kwalitatieve evaluatie door de buurtbewoners

UITVOERING EN MIDDELEN FASERING Realisatie van stadskunst in samenwerking met de bewoners

BUDGET Materiaal en investering Werking Totaal

Jaar 1 X

Jaar 2 X

Jaar 3 X

Jaar 4 X

Jaar 1 2.500 euro

Jaar 2 2.500 euro

Jaar 3 2.500 euro

Jaar 4 2.500 euro

10.000 euro 12.500 euro

10.000 euro 12.500 euro

10.000 euro 12.500 euro

10.000 euro 12.500 euro



103 | 130

5.18

GEKRUISTE BLIKKEN

STADSKUNST ▪ Een band creëren met de lokale bevolking via collectieve en publieke artistieke creaties ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Dit project vloeit voort uit de vaststelling dat de vzw le Pivot al jaren met dezelfde families die in armoede leven werkt. De vraag "hoe zorg ik ervoor dat ik deel uitmaak van zij waar niemand deel van wil uitmaken" stelt zich al jaren onder het team van medewerkers. Zo ontstond de wens om een project op te starten om nieuwe families te zoeken. Het doel is om met kansarme families aan de hand van workshop te laten ervaren hoe het voelt om te slagen, om zich weer trots te voelen en onze vaardigheden te waarderen om vervolgens naar buiten te treden en zich open te stellen naar de wijk toe. De uitdaging van het project die zich naar buiten toe ontwikkelt, bestaat er vooral in om de idee die we over onszelf hebben te veranderen, net als de idee die we over anderen hebben en die anderen over ons hebben! Door aan te tonen dat ze, als actor, in staat zijn om mooie en bewonderenswaardige zaken te realiseren, (simpelweg) door in zichzelf te geloven, kunnen ze zich weer trots voelen en de schaamte waarin ze dagdagelijks leefden achter zich laten. Het zijn dus de families zelf die de armoede moeten verdrijven, want zij vormen de kern van de actie! BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Er zullen creatieve workshops worden aangeboden, waarbij de bewoners die in precaire omstandigheden leven speciale aandacht krijgen, terwijl andere bewoners onthaald worden om ontmoetingen te organiseren en sociale banden te weven tussen mensen die elkaar amper of niet kennen. De deelnemers zullen hun werken tentoonstellen bij de partnerinstellingen of in publieke ruimtes. De activiteiten geven de sterke punten van de deelnemers weer die, dankzij dit intergenerationeel project, hun kwaliteiten kunnen ontdekken en die delen met de bewoners van de wijk. De cultuurdiensten van Etterbeek (Nederlandstalig en Franstalig) zullen optreden als tussenpersoon voor de artiesten en zullen de financiële kant van het luik "materiaal" van de projecten op zich nemen. De artiesten zullen worden geselecteerd in samenwerking met de 3 promotoren (op basis van hun artistieke karakteristieken en volgens de projecten die bij de bewoners in de smaak vallen). Deze artiesten zullen de samenwerking met de bewoners leiden.



Participatie Artistiek en cultureel Opfleuring Vzw le Pivot

Franstalige en Nederlandstalige cultuurdienst, Medisch Huis in Maalbeek, OCMW, Chambery, de gemeente, de Senghor, De Parochiekerk van St.-Antonius, de buurtschool, ALT, le Foyer Etterbeekois Totaal bedrag 100.000 euro Duur van het project Plaats van de activiteit

4 jaar Studiegebied van het DWC Ambulante workshops

BEOOGD PUBLIEK ♦ De families van de vierde wereld die in de wijk wonen en de andere wijkbewoners. ♦ Mannen, vrouwen, kinderen, adolescenten en volwassenen. ♦ Mensen die al generaties in armoede leven in België. BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ Zich bij de nieuwe families voegen die in armoede leven en een band creëren met de andere families van de wijk via een gezamenlijk artistiek project ♦ De kracht van de mensen die in precaire omstandigheden leven in de verf zetten ♦ De idee veranderen die de families over zichzelf hebben ♦ De idee veranderen die de families over de wijk en hun leefomgeving hebben ♦ De idee veranderen die de wijk heeft over families die in armoede leven



104 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Vraag advies aan vrienden! (onze partners) ♦ Het project uitleggen aan families die al met le Pivot samenwerken ♦ Op zoek gaan naar nieuwe families ♦ Kleine, collectieve werkstukken maken en tentoonstellen bij de partners ♦ Workshops organiseren waar kansarme families samenwerken en waar wijkbewoners terecht kunnen die wensen deel te nemen om een of meerdere monumentale werkstukken te creëren die dan tentoongesteld worden in de wijk (publieke ruimte, park, ...)

5.18

BEOOGDE RESULTATEN ♦ Kennismaken met families die geen banden hebben ♦ De mogelijkheid geven om sociale banden te weven tussen arme families en andere wijkbewoners (via "gemengde" workshops en via de tentoonstellingen van de werkstukken) ♦ Nieuwe kunsttechnieken ontdekken ♦ Samen een gevoel van slagen ervaren ♦ Uit de armoede klimmen en in waardigheid leven, een essentieel gegeven voor de mens VERWACHTE IMPACT ♦ Mensen die slachtoffer geworden zijn van de armoede stimuleren om overeind te komen ♦ Leven blazen in de banden tussen de bewoners uit verschillende sociale milieus ♦ Tentoonstellingen organiseren en een of meerdere monumentale werken creëren ♦ De mensen die terug overeind komen de kans geven om te stralen en anderen te helpen om overeind te komen BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Bespreek regelmatig met het team en de partners de ontmoetingen met de wijkbewoners en de participatie van de kansarme groepen ♦ Evalueer de betrokkenheid en de insluiting van de kansarme families in elke fase van het project, net als de verweving van de sociale banden met de andere wijkbewoners ♦ Bundel de standpunten van de bewoners en de families/artiesten over het project Ga na wat dit voor hen heeft veranderd in de wijk en wat er kan verbeterd of veranderd worden

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ De duurzaamheid van het project ♦ De vooropgestelde doelstellingen bereiken

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Onderdelen

Jaar 1 - sensibilisering - bezoeken aan de tentoonstellingen - families ontmoeten

BUDGET Materiaal en investeringen Personeel (halftijds)


Werking

1.000 euro

Totaal

24.000 euro

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

- families ontmoeten die in precaire omstandigheden leven - de wijkbewoners ontmoeten, het project uit de doeken doen en hen uitnodigen voor de creatieve, ambulante workshops - creatieve, ambulante workshops [met de artiesten die geselecteerd werden Jaar 2 2.500 euro

- collectieve werkstukken bij de partners [met de artiesten die geselecteerd werden in samenwerking met de cultuurdienst (FR/NL)]

- productie van een of meerdere monumentale werkstukken "in-situ" [met de artiesten die geselecteerd werden in samenwerking met de cultuurdienst (FR/NL)] - Evaluatie


Jaar 3 2.500 euro

Jaar 4 4.000 euro

20.500 euro

20.500 euro

20.500 euro

1.000 euro

2.000 euro

2.500 euro

24.000 euro

25.000 euro

27.000 euro Versie 4/09/2014 - Programma

105 | 130

5.19

TAALPROJECT

JONGEREN ▪ Het leren van talen faciliteren door de jongeren van de wijk▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Moeilijkheden bij het leren van talen bij de jongeren. Geen kennis van het Nederlands of het Frans. Nood aan immersieonderwijs met native speakers als onderwijzers.

BESCHRIJVING VAN HET PROJECT De praktijk van de twee landstalen moet verbeterd worden. Dit kan door een evenement te creëren die het gevoel van eigenwaarde bij de jongeren verhoogt. Er kunnen eventueel kantooropleidingen georganiseerd worden.

BEOOGD PUBLIEK ♦ Jongeren uit het 5e en 6e secundair uit de wijk


Opleiding Gemeentebestuur van Etterbeek Gemeentebestuur, secundaire scholen, jeugdorganisaties, ISFCE

Totaal bedrag

70.000 euro


4 jaar, met voortzetting erna Studiegebied van het DWC

BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ Kennis van de twee landstalen ♦ Werken aan het zelfbeeld van de jongere

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Lessen Nederlands en Frans ♦ Een evenement organiseren die hun eigenwaarde positief beïnvloedt ♦ Kantooropleidingen

BEOOGDE RESULTATEN ♦ Taalopleiding: 100 jongeren per jaar in modules van minder dan 10 personen – 30 uren ♦ Behalen van certificaten die worden verleend door ISFCE (erkend door de FG) ♦ Diversiteit en uitwisseling tussen jongeren uit verschillende milieus en scholen ♦ Een evenement organiseren die hun eigenwaarde positief beïnvloedt



106 | 130

VERWACHTE IMPACT ♦ Verbeterde talenkennis, zowel theoretisch als praktisch ♦ Toegang tot aanvullende opleidingen

5.19

BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Aantal deelnemende jongeren ♦ Percentage van jongeren die de opleiding tot het einde volgt ♦ Percentage jongeren die slagen ♦ Rapport van het ISFCE

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Kwaliteit van de onderwijzers van het ISFCE ♦ Kwaliteit van de opleiding ♦ Publiciteit in de jeugdorganisaties en scholen

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Taalopleiding Een evenement dat de eigenwaarde positief beïnvloedt

BUDGET Werking (taalopleiding + tweejaarlijks evenement) Totaal

Jaar 1 X

Jaar 2 X X

Jaar 3 X

Jaar 4 X X

Jaar 1 15.000 euro

Jaar 2 20.000 euro

Jaar 3 15.000 euro

Jaar 4 20.000 euro

15.000 euro

20.000 euro

15.000 euro

20.000 euro



107 | 130

5.20

CHASS’INFO

JONGEREN ▪ Infopunt in de wijk voor kansarme jongeren ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Kansarme jongeren tussen 14 en 24 jaar beseffen nog niet erg goed welke middelen kunnen aangegrepen worden: zowel wat psychosociale begeleiding en onderwijs- of beroepsoriëntatie betreft, als wat professionele vorming en de verwerving van vaardigheden betreft. Veel van deze jongeren blijven sociaal inactief. De redenen zijn legio: psychologische barrières, gebrek aan kennis van de sociale voorzieningen, maar ook de moeite om de logica van het sociale institutionele aanbod te begrijpen en in kaart te brengen. Gedropt tussen de structureel versnipperde dienstverlening (sociaal en op vlak van integratie) lopen ze verloren tussen de bestaande diensten die hen zouden kunnen steunen. Het zou daarom nuttig zijn om de jongeren te volgen over het hele traject, door een individuele contactpersoon te voorzien en de toegang tot extra sociale werkers op één vaste plaats te faciliteren.



Participatie Opleiding en tewerkstelling Samarcande AMO Infor Jeunes Bruxelles Mission locale Etterbeek Cel 18-24, OCMW 90.000 euro 4 jaar Wijk van de Jacht, Waversesteenweg

BESCHRIJVING VAN HET PROJECT In de wijk Jacht zullen wij een unieke locatie creëren waar de jongere, op verzoek, informatie, deskundige hulp en begeleiding bij zijn socioprofessionele integratie kan krijgen voor elke etappe in zijn leven, en vlotte toegang tot de eerste kleine professionele ervaringen. DOELPUBLIEK Hoofdzakelijk de jonge bewoners in de perimeter en van Etterbeek die rondhangen in de wijk Jacht: ♦ tussen 14 en 24 jaar ♦ die buiten het circuit van sociale hulp vallen, terwijl ze die wel nodig hebben ♦ op zoek naar opleidingen en socioprofessionele integratie ♦ die een eerste, kleine professionele ervaring wensen op te doen BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ De jongeren helpen om naar school te gaan, een opleiding te volgen, werk te vinden ♦ De sociale acties versterken door de institutionele versnippering naast ons te leggen ♦ De toegang tot een instelling faciliteren die de jongere in zijn geheel beschouwt ♦ De weg die de jongeren volgen verbeteren en hun sociale terugtrekking vermijden ♦ De jongeren de kans geven om zich te engageren voor een mentaliteit van empowerment VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Eén INFOPUNT JONGEREN, door één enkele schakel (via een EPN van Infor Jeunes Bxl) ♦ Een ruimte voor INDIVIDUELE HULP, vrijwillig en niet verplicht, tot 18 jaar ♦ Een ruimte voor Hulp van de Cel 18-24 van het OCMW te Etterbeek ♦ Een schakelpunt van de Mission locale in Etterbeek ♦ Een AANBOD van VRIJWILLIGERSDIENSTEN



108 | 130

BEOOGDE RESULTATEN ♦ Een eerste contact leggen met +/- 150 jongeren tijdens het eerste jaar ♦ Een intensief gebruik bereiken van deze ruimte door de jongeren ♦ Een trouw publiek maken van de jongsten ♦ Meer regelmatige bezoeken aan de ruimte

5.20

VERWACHTE IMPACT ♦ Het individueel traject van kansarme jongeren verbeteren ♦ Hun veerkracht verhogen ♦ Hun integratie versterken ♦ Op een geïntegreerde manier proberen de kwestie van hangjongeren aanpakken ♦ De sociale dualisering verminderen BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Evaluatie van de werkelijke mogelijkheden die onze gebundelde krachten bieden ♦ De effectieve daling van jongeren die hun traject afbreken ♦ Hoe de jongeren dit platform ervaren en de confrontatie met hun expliciete behoeften

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: Extra financieringsmiddelen voor operationele kosten ♦ Een ruimte waar alle partners kunnen worden onthaald ♦ Toegankelijkheid van deze plaats. ♦ Zichtbaarheid van deze plaats ♦

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Opzetten van partnerschappen Een ruimte zoeken Lancering Effectief project Mogelijke reorganisatie Financiering zoeken Evaluatie Voortzetting van het project

Jaar 1 X X X

BUDGET

Jaar 1

Personeel Totaal

25.000 euro 25.000 euro

X X


Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X

X X X

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

25.000 euro 25.000 euro

25.000 euro 25.000 euro

15.000 euro 15.000 euro

X X


109 | 130

INTEGRATIEONDERSTEUNING

5.21 JONGEREN

▪ Op weg naar sociale, professionele en maatschappelijke integratie ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT ALT is al meer dan tien jaar actief op het terrein en maakte de volgende vaststellingen: ♦ Sociale terugtrekking, waarin een bepaalde groep adolescenten en jongvolwassenen zonder werk dreigt te vallen; deze sociale terugtrekking staat vaak in relatie met het afhaken op school; ♦ Nood aan schoolondersteuning: de huidige schoolondersteuning is onvoldoende om aan alle vraag te voldoen, vooral voor de oudere leerlingen (adolescenten) die mogelijks hun sociale banden doorknippen en afhaken op school; ♦ Grote vraag, vooral van de adolescenten of jongvolwassenen, naar begeleiding bij hun socioprofessionele integratie; ♦ Nood aan een vlottere toegang tot informatie over de bestaande sociale diensten; ♦ Grote kloof tussen jongeren uit verschillende sociale milieus, wat het risico op sociale dualisering aanzienlijk vergroot.


Participatie Opleiding en tewerkstelling Animation et Loisirs pour tous Scholen (Claire Joie, SainteGeneviève), Dienst Preventie, Mission locale, ATOLL, Welcome Babbelkot, Contact +, etc.

Totaal bedrag

90.000 euro



BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Het project richt zich op jongeren die afhaken en die afhangen van een socioprofessionele integratie. Het is de bedoeling om hen te helpen zich te (her)motiveren en hun potentieel (her)ontdekken door het aanbieden van: ♦ modules van 7 weken, die opgedeeld zijn in sport, burgerateliers en korte onderdompelingen in professionele milieus; ♦ sponsoring of ondersteuning op vlak van onderwijs (voor jongere kinderen), en op vlak van tewerkstelling, vorming of integratie (voor jongeren). DOELPUBLIEK ♦ Kinderen en adolescenten van schoolgaande leeftijd die zich dreigen sociaal terug te trekken en af te haken op school. ♦ Jongvolwassenen tussen 18 en 30 jaar op zoek naar werk. Het kan gaan over: - jongvolwassenen die niet of laaggeschoold zijn en geen duidelijke perspectieven hebben, of zich zelfs dreigen sociaal terug te trekken; - jongeren, al dan niet geschoold, die zin hebben om zich te engageren voor een maatschappelijk project. BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ De sociale, professionele en maatschappelijke integratie bevorderen ♦ De jongeren helpen hun potentieel te ontwikkelen ♦ Hun motivatie, eigenwaarde en altruïsme stimuleren ♦ Het schoolverzuim terugdringen en de slaagkansen op school vergroten; en de erkenning, ontwikkeling en versterking van de vaardigheden en talenten



110 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Schoolondersteuning: meer gepersonaliseerde sociale en emotionele begeleiding. Identificeren en het organiseren van een netwerk van mensen die bereid zijn om geïndividualiseerde begeleiding te bieden aan jongeren, in het bijzonder jongeren die behoefte hebben aan huiswerkbegeleiding ♦ De jongere dynamischer maken en ondersteunen bij zijn persoonlijk project van sociale, professionele en maatschappelijke integratie via sportmodules ♦ Ondersteunen van persoonlijke projecten van jongeren

5.21

BEOOGDE RESULTATEN ♦ De jongeren een mogelijkheid bieden om hun schooltijd positiever te benaderen; en ze helpen om een werkmethode op te bouwen ♦ Intergenerationele solidariteit opwekken ♦ De jongeren helpen om een structuur te vinden om zich voor te bereiden op hun beroepsleven, door zich bewust te worden van hun potentieel ♦ De ontwikkeling van een actieve maatschappij ondersteunen VERWACHTE IMPACT ♦ Bijdragen aan de daling van de werkloosheid van de jongeren in de perimeter ♦ Bijdragen aan een betere levenskwaliteit van de jongeren en een kwalitatieve relatie met de wijkbewoners ♦ Een positievere benadering van de schooltijd BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Er zullen in verschillende stadia van het proces aangepaste evaluaties bij de jongeren worden uitgevoerd Er worden methodologische hulpmiddelen aangemaakt ♦ Er wordt een regelmatige opvolging voorzien met de projectpartners, instituties en verenigingen

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Regelmatig overleg met de partners, zowel de instituties als de verenigingen . ♦ Oprichting van een vrijwilligersnetwerk ♦ De mogelijkheid hebben om de werkmethode te evalueren en aan te passen tijdens het proces ♦ Toegang hebben tot kwaliteitsvolle infrastructuur, voornamelijk voor de sporten welzijnsactiviteiten

UITVOERING EN MIDDELEN FASE

Jaar 1

Januari tot juni: - afsluiten van partnerschappen, overeenkomsten - in werking stellen van de gepersonaliseerde schoolondersteuning September tot december: - eerste groep jongeren rond een project BUDGET Materiaal en investeringen Personeel Werking Totaal

Jaar 2 Januari: het vrijwilligersnetwerk opnieuw activeren



Januari tot juni: nieuwe groep jongeren rond een project



Oktober - december: sportmodule



Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

Jaar 1 2573.16 euro 15501.84 euro 4425 euro 22500 euro


1668.19 euro 16165 euro 4835 euro 21000 euro

17145 euro 4855 euro 22000 euro

17956.81 euro 4875 euro 24500 euro


111 | 130

SOCIALE BRILLENWINKEL

5.22 GEZONDHEID

▪ Oprichting van een sociale brillenwinkel ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT In België blijft de ongelijkheid op het vlak van gezondheid een zorgenkind voor de betrokken overheid. Er spelen veel factoren mee in de sociale ongelijkheid inzake gezondheid. De aankoop van een optische bril bedraagt al gauw 1500 euro en is voor vele gezinnen een aanzienlijk bedrag. Verschillende studies hebben aangetoond dat de kansarme bevolkingsgroepen afzien van deze aankoop bij gebrek aan middelen. Er werden intussen al verschillende oplossingen voorgesteld naar aanleiding van dit probleem, waaronder een tussenkomst van 50 euro per leeftijdscategorie, een korting van 15% in samenwerking met de opticiens, een bijzondere vergoeding voor mensen ouder dan 65 jaar, etc. Als we de cijfers van het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn bekijken, dan kunnen we besluiten dat een belangrijk deel van de 5.000 huishoudens treft in de as Jacht-Gray en dat de oprichting van een sociale brillenwinkel zowel een socio-economisch als een gezondheidsvoordeel biedt voor de bewoners van deze wijk. Anderzijds zou dit, omwille van het vrijwilligerswerk, ook meer burgerparticipatie betekenen en zorgen voor een betere ervaring. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Bij dit project wordt een sociale brillenwinkel opgericht die ervoor moet zorgen dat behoeftige personen, die deel uitmaken van de kansarme bevolkingsgroep, de mogelijkheid krijgen om een optische bril aan te schaffen. De vzw Promotion Santé et Sécurité zal een verantwoordelijke klaarstomen voor de lancering van het project, het verzamelen van brillen en de opleiding van de vrijwilligers, die de continuïteit van de brillenwinkel zullen verzekeren. De brillen zullen gratis verkregen worden via inzamelpunten (ziekenhuizen, de gemeente, vzw's, de projectlocatie). Daarna worden ze opgeslagen, gesorteerd, gelabeld, gemeten, schoongemaakt en tentoongesteld om verkocht of weggeschonken te worden (bijvoorbeeld een in ruimte van Le Foyer Etterbeekois).




Gezondheid Schepenambt voor gezondheid van Etterbeek Opticiens, ziekenhuizen van Etterbeek, polikliniek Etterbeek-Baron Lambert, vzw Promotion Santé – Sécurité, vzw Samarcande, vzw Seuil en andere medische centra 60.000 euro 3 tot 4 jaar (opstart), dit project dient voortgezet te worden en zal op lange termijn met eigen middelen kunnen gefinancierd worden. Studiegebied van het DWC

DOELPUBLIEK Personen van alle leeftijden, zonder onderscheid in geslacht of opleiding, die een voorschrift hebben voor een optische bril en beantwoorden aan de criteria voor sociale kwetsbaarheid: ♦ Mensen die steun trekken van het OCMW ♦ Gezinnen met een laag inkomen ♦ Kansarme groepen ♦ Jongeren zonder werk en inkomen ♦ Senioren BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ Socio-economische steun bieden aan kansarme groepen ♦ Zorgen voor gezonde ogen bij de mensen uit die zone ♦ Optische hulpmiddelen beschikbaar stellen aan behoeftigen ♦ De mensen zich ervan bewust maken dat de juiste bril dragen de sociale integratie bevordert ♦ De mensen actief betrekken bij de verbetering van hun welzijn



112 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Opzetten van een inzamelen recyclagepunt voor oude brillen ♦ Actieve participatie van lokale actoren om de brillen te reinigen, ontsmetten, etiketteren, op te slaan en te presenteren ♦ Diverse opleidingen (voorraadbeheer van de brillen; de dioptrieën meten met een frontofocometer; een voorschrift voor een bril leren lezen) ♦ Gratis of aan een symbolische prijs ♦ Een ketting van solidariteit creëren

5.22

BEOOGDE RESULTATEN ♦ 2 tot 5 opgeleide personen (lezen van een brillenvoorschift; gebruik van een frontofocometer) ♦ Actie tegen scheelzien en chronische hoofdpijn via optische correcties ♦ Impact op het budget van bepaalde gezinnen VERWACHTE IMPACT ♦ Smeden van banden ♦ Recycleren van voorwerpen die zouden worden weggesmeten, ten voordele van mensen die er nood aan hebben ♦ Verbetering van het welzijn en de gezondheid van gezinnen ♦ Deelnemen aan de vermindering van het aantal kansarmen BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Enquête over de impact van het project bij de betrokken gezinnen ♦ Evaluatie van het aantal betrokken vrijwilligers bij het project ♦ Statistieken over het aantal bezoeken aan de brillenwinkel ♦ Statistieken over het aantal ingezamelde brillen en de kwaliteit ervan ♦ Perceptie van het project door opticiens en oogartsen

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ De instemming hebben van de wijkbewoners en de verenigingen ♦ Huur van een ruimte van minimum 20 m² ♦ Minstens 3 lokale vrijwilligers hebben ♦ Tenminste 1 halftijds medewerker voor de coördinatie hebben tijdens de eerste twee jaren ♦ Goede informatie over de lokale bevolking hebben ♦ Professionele opleiders (vrijwillige projectmanager, oftalmoloog en opticiens)

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Aanwerving en vergoeding van een halftijds medewerker (niveau C) door de vzw Informeren van omwonenden, lokale actoren en rekrutering van vrijwilligers Opleiding van de halftijds medewerker (recyclage brillen + voorraadbeheer) door 1 opticien en 1 oftalmoloog. Opleiding van de vrijwilligers door de halftijds medewerker (recyclage brillen + voorraadbeheer) Beginnen met het inzamelen van het materiaal (brillen, frontofocometers, verkoopstandaarden, refractometers, optotypes) Inzameling van brillen Aankoop van kantoormateriaal (GSM, computer, printer, kopieerapparaat, ..) Huur van de ruimte Schenking en/of verkoop van de brillen Transport Evaluatie BUDGETvan het project Materiaal en investeringen Personeel Werking Totaal

Jaar 1

Jaar 2

X

X

X

X

Jaar 4

X

X

X

X

X

X

X

X

X X X

X X X

X

X

X

X

Jaar 1 1500 euro 15000 euro 2000 euro 18500 euro


Jaar 3



X X X X 4 Jaar 2000 euro 4000 euro 6000 euro


113 | 130

ONDERSTEUNING VOOR KLEINE KINDEREN

5.23 BABY'S EN PEUTERS

▪ Versterken van de lokale dynamiek ten behoeve van de jonge kinderen ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Omwille van de demografische boom verwachten we ten minste 10.000 kinderen tussen 0 en 3 jaar meer tegen 2020 in het Brussels Gewest. Er is een gebrek aan opvang aan een sociaal tarief in Etterbeek, voornamelijk in de perimeter van het DWC, terwijl de particuliere kinderdagverblijven met aanzienlijke problemen kampen (financieel, professionalisering, strengere taaleisen en normen bij K&G, ...). Ouders hebben het steeds moeilijker om een opvangplaats te vinden voor hun kleintjes en hun rol als ouder en actieve volwassene te vervullen (tijdsmanagement, onderwijs, voeding en gezondheid, werk en opleiding, etc.). Uit deze vaststellingen ontstaat de noodzaak om de lokale dynamiek te versterken voor de jonge kinderen. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Het is om de bedoeling om de actoren bij te staan die met jonge kinderen werken. Dit kan door de organisatie van vergaderingen, opleidingen, externe deskundigen, bezoeken op het terrein, deelnames aan seminaries, etc., om uiteindelijk tot projecten en innovatieve ideeën te komen die een antwoord bieden op de uitdagingen van de jonge kinderen, zoals: bedrijfscrèche, oudercrèche, tijdelijke opvang, erkende onthaalouders, babysitting, interfamiliale en intergenerationele solidariteit, of nog: projecten voor de ontplooiing van jonge kinderen (stages, ...), ondersteuning van ouders in moeilijkheden, etc.

Identiteitskaart Projecttype Projectpromotor

Partner(s)


Baby's en peuters Gemeentedienst Onderwijs / Petite Enfance en de Wijkantenne (gemeentedienst) Actoren die met jonge kinderen werken (de Maisons d’Enfants, vakorganisaties, ONE, Kind&Gezin, …) 24.000 euro 4 jaar Studiegebied van het DWC

DOELPUBLIEK Het doelpubliek zijn kinderen tussen 0 en 3 jaar en hun ouders, die bij voorkeur in de perimeter van het DWC wonen, bij de as Jacht-Gray. Voor bepaalde activiteiten worden ook kinderen tussen 4 en 6 jaar of zelfs tot 12 jaar betrokken. BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ De kwaliteit en aangeboden kwantiteit van de kinderopvangen verbeteren binnen de perimeter van het DWC. ♦ Andere initiatieven, hulpmiddelen en diensten ontwikkelen die meer in het algemeen tegemoet komen aan de ontplooiing van de jonge kinderen en hun familie in de perimeter. ♦ De evolutie naar een dynamische geest faciliteren bij de actoren die met jonge kinderen werken, zodat er innovatieve projecten en initiatieven zouden ontstaan die voordelen kunnen bieden aan de bewoners van het DWC en hun jonge kinderen.



114 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN Bijvoorbeeld: ♦ Een of twee innovatievere of flexibelere opvangprojecten helpen ontwikkelen en voortzetten: bedrijfscrèche, oudercrèche, tijdelijke crèche, erkende onthaalouders. In direct verband (of niet) met het luik "infrastructuur" van het programma voor stadsheropleving van het DWC. ♦ Andere (proef)projecten en initiatieven ten behoeve van jonge kinderen lanceren, ondersteunen of helpen opzetten: ontplooiing van de jonge kinderen (stages, ...), ondersteuning van ouders in moeilijkheden, etc.

5.23

De transversale coördinatie zal geleid worden door de belangrijkste gemeentediensten die bij het project betrokken zijn, en staat volledig ten dienste van het lokale netwerk van de actoren die met jonge kinderen werken. Zij worden tenslotte de dragers en begunstigden van de acties. BEOOGDE RESULTATEN ♦ Betere kinderopvang, zowel op kwalitatief als op kwantitatief vlak, via innovatieve en originele initiatieven. ♦ Andere (proef)projecten en initiatieven ten behoeve van jonge kinderen, zoals bijvoorbeeld initiatieven omtrent gezondheid, de psychomotoriek en de ontplooiing van de allerkleinsten, steun aan de ouders, de vaardigheden en het professionalisme van de medewerkers van de particuliere crèches, een "week van het jonge kind", etc.. VERWACHTE IMPACT Een meer serene situatie voor de jonge families van de wijk, vooral voor zij die moeilijkheden kennen, met meer mogelijkheden om een antwoord te vinden op hun problemen met betrekking tot opvang en het welzijn van de allerkleinsten.

♦

BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Prestatie-indicatoren aanmaken (aantal plaatsen in de kinderopvang, aantal betrokken kinderen, aantal families die een effect voelde, ...) ♦ Tevredenheidsenquête

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Vaststelling van de behoeften, risico's, sterktes, zwaktes en mogelijkheden ♦ Zorgen voor een stimulerende dynamiek met de lokale actoren die met jonge kinderen werken ♦ Op termijn een realistisch aantal positieve projecten leiden

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Vaststelling van de behoeften, risico's, sterktes, zwaktes en mogelijkheden Lokale initiatieven ten behoeve van jonge kinderen lanceren, ondersteunen of helpen Zorgen voor en ondersteunen van een lokale dynamiek


Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X

X

X

X

X

X

X





X

X



115 | 130

DOMINO SPEELWEEFSEL

5.24 BABY'S EN PEUTERS

▪ Speelweefsel ▪

UITWERKING VAN HET PROJECT OORSPRONG VAN HET PROJECT Brede School Domino wil kinderen en jongeren eigenaarschap geven over de buurt waar ze wonen, schoollopen en hun vrije tijd beleven. Met vroegere participatieve projecten in de wijk zijn door de kinderen al analyses gemaakt. Hierbij werd telkens meer informele speelruimte, veilige mobiliteit voor kinderen en jongeren, ontmoetingsplaatsen voor kinderen en mensen aangeduid als noden voor de buurt. Tijdelijke ingrepen werden ook gerealiseerd door de kinderen en wijkbewoners zelf. Ook de school maakte een mobiliteitsplan op met aanduiding van gevaarlijke punten voor hun leerlingen. Deze analyses nemen we op en proberen we in het kader van het wijkproject te implementeren. De opportuniteit van het wijkcontract biedt aan de kinderen en jongeren de mogelijkheid om via de Brede School te participeren in de analyse, besluitvorming en realisatie van een duurzame wijk waarin ze wonen, spelen en schoollopen en zich autonoom kunnen bewegen. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT Kinderen en jongeren maken intensief gebruik van de publieke ruimte, maar die is vaak niet aangepast. Voor een kindvriendelijke ruimte moet meer vertrokken worden vanuit zachte mobiliteit om de kinderen meer autonomie te geven enerzijds en anderzijds moet er ruimte zijn voor informeel spel en spelprikkels binnen het parcours dat ze afleggen. Het wijkcontract biedt de kans om in te zetten op de realisatie van dit speelweefsel met de heraanleg van speelplekken, parken, groenvoorzieningen en straten. De werking van dit project sluit zich aan bij de keuze van de 7 openbare ruimtes in het wijkcontract en het weefsel tussen de plaatsen en andere belangrijke plaatsen voor kinderen in de perimeter (scholen, bibliotheken, jeugdorganisaties).

Identiteitskaart Projecttype Projectpromotor Partners

Totaal Duur van het project Plaats van de activiteit

Baby's en peuters Participatie Brede School Domino Basisschool 't Regenboogje, GOBE, WMKJ Chambéry, Yota! (JES), Dienst Nederlandstalige Cultuur 15.000 euro 2015 Verschillende plekken in de perimeter

DOELGROEP Kinderen die in de buurt wonen of er school naar school gaan, kortom er hun leef- en woonplaats hebben.

♦

DOELSTELLINGEN VAN HET PROJECT ♦ Participatie van kinderen mogelijk maken en faciliteren aan de hand van creatieve methodes. ♦ Focus op het parcours tussen de belangrijkste formele speel- en ontmoetingsplaatsen binnen de perimeter, en een link leggen met formele speel- en ontmoetingsplaatsen grenzend aan de perimeter en dit parcours verbinden tot een speelweefsel (een samenhangend en kindvriendelijk geheel dat veilig, beleefbaar en bespeelbaar is). ♦ Het project herdefinieert zich tot een proefjaar voor de tieners van de lagere scholen gezien de beperkte middelen. We zoeken verdere financiering om voor 2016, 2017 en 2018 de participatie te verwezenlijken voor een ruimere doelgroep (jongeren en families).



116 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ De diagnose maken van het parcours van formele en informele speelplekken vanuit het perspectief van de kinderen. Ze testen het parcours op speelbaarheid, samenhang en kindvriendelijkheid en maken voorstellen voor verbetering. ♦ De kinderen zetten hun ideeën om in ontwerpen of tijdelijke ingrepen. ♦ Een toonmoment of ontmoetingsmoment vindt plaats waarbij de ideeën en ontwerpen worden voorgesteld om mee opgenomen te worden in de blijvende realisaties van het wijkcontract.

5.24

BEOOGDE RESULTATEN NA 1 JAAR ♦ Kinderen hebben een advies geformuleerd tot verbetering van het parcours en de realisatie van een speelweefsel ♦ Er is een toonmoment geweest waar de kinderen gehoord werden door de verantwoordelijken binnen het wijkcontract voor de heraanleg van hun informele en formele speelplekken en het speelweefsel OP LANGE TERMIJN ♦ Interventies in de publieke ruimte volgende de suggesties van de kinderen en jongeren met speelprikkels: realisaties kunnen heel eenvoudig zijn, bv. grafische kleurelementen in de stoep, tactiele wanden, ... of op de speelpleinen gaan over de keuze van speeltuig, inbrengen van waterelementen ... ♦ Het aanbod van speelplekken is op maat van de kinderen en jongeren en voldoende door hen gekend en in gebruik genomen ♦ De locaties zijn met elkaar verbonden en vlot bereikbaar via veilige en kindvriendelijke straten VERWACHTE IMPACT ♦ De wijk is heraangelegd met ruimte voor kinderen en aandacht voor hun specifieke noden ♦ De creatieve workshops hebben nieuwe banden tot samenwerking gecreëerd tussen de partnerorganisaties en scholen in de wijk … BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Aantal deelnemers ♦ Aantal workshops ♦ Toonmoment ♦ Evaluatie en bijsturingen op regelmatige basis met de betrokken partners

UITVOERING EN MIDDELEN BUDGET Personeel Werking Totaal

Jaar 1 12.500 2500 15.000


Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4


117 | 130

5.25

WIJKANTENNE

WERKING ▪ Oprichting van een specifieke gemeentedienst ▪

PROJECTONTWERP OORSPRONG VAN HET PROJECT Om het DWC goed te leiden, wordt er aangeraden om een specifieke gemeentedienst op te richten, de "Wijkantenne", met: ♦ De projectleider, die de belangrijkste coördinator is van de dynamiek van het Duurzaam Wijkcontract in zijn geheel; ♦ Een coördinator van participatie en communicatie, die ook bevoegd is voor architectuur en stedenbouw; ♦ Afhankelijk van de omstandigheden, opportuniteiten en ontwikkelingen van het Duurzaam Wijkcontract kan extra personeel gerekruteerd of gehuisvest worden binnen de Antenne (op dit moment niet in het budget opgenomen). Infrastructuur: ♦ De Duurzame Wijkcontracten worden gekenmerkt door een belangrijke participatieve dynamiek. Het is dus goed om deze gemeentedienst op te zetten op een centrale plaats binnen de perimeter, die gemakkelijk toegankelijk is en goed zichtbaar voor de bewoners. ♦ In eerste instantie zullen de bestaande ruimtes gebruikt worden. ♦ Daarna kan een vestiging voorzien worden in de infrastructuur die werd opgezet in het kader van de stadsheropleving.



Informatie – coördinatie Participatie Wijkantenne (gemeentedienst) Het geheel aan "drijvende krachten" van de wijk (bewoners, verenigingen, collectieven, institutionele partners) 650.000 euro Minimum 4 jaar Perimeter van het DWC en/of ten behoeve van de bewoners en drijvende krachten

BESCHRIJVING VAN HET PROJECT De wijkantenne zal het personeel van de gemeentedienst DWC huisvesten. De belangrijkste taken zijn de uitvoering van het programma voor stadsheropleving, de participatieve dynamiek en de communicatie. De fysieke antenne zal zich in het centrum van de perimeter bevinden. Alle bewoners en drijvende krachten die geïnteresseerd zijn in of betrokken zijn bij het DWC, zullen er terecht kunnen voor vergaderingen of individuele behoeften. BEOOGD PUBLIEK Een van de redenen voor deze "antenne" is het contact met de "drijvende krachten" van de buurt (bewoners, verenigingen, handelaars, scholen, ...). Alle bewoners komen in aanmerking, ongeacht hun leeftijd, geslacht, situatie, ... BEOOGDE DOELSTELLINGEN ♦ Opvolging, begeleiding en faciliteren van de volledige participatieve dynamiek van het DWC, in samenwerking met de drijvende krachten van de wijk en de institutionele partners (andere gemeentediensten, het Gewest, OCMW, ...). ♦ 4 jaar lang de opvolging en coördinatie verzekeren van het Duurzaam Wijkcontract, van zijn modelproject en het geheel aan vastgoedtransacties, en van de publieke en socio-economische ruimtes. ♦ Individuele bezoekers onthalen, meestal bewoners op zoek naar informatie of mensen met initiatieven. ♦ Een vergaderruimte ter beschikking stellen voor de activiteiten van de dienst en de “drijvende krachten" van de wijk. ♦ Het personeel van de dienst huisvesten.



118 | 130

VOORGESTELDE VERWEZENLIJKINGEN ♦ Inrichting van de ruimtes zodat die geschikt zijn voor onthaal, individuele bezoeken en vergaderingen ♦ Publiciteit en communicatie ♦ Coördinatie van participatie ♦ Beheer en uitvoering van de (micro)projectoproepen (zie specifieke fiche) ♦ Uitvoering van het programma voor stadsheropleving, in samenwerking met de "drijvende krachten" van de wijk (verenigingen, collectieven, gemeentediensten, institutionele partners) ♦ Rechtstreeks beheer van bepaalde socio-economische projecten van het programma voor stadsheropleving ♦ 4 jaar lang de uitvoering van (het modelproject van) het Duurzaam Wijkcontract, de vastgoedprojecten, de publieke ruimtes en de socio-economische projecten coördineren De cohesie, de globale visie verzekeren ♦ Communicatie: opzetten van informatiepunten in de publieke ruimte (billboards, reclamebordjes, ...) om de activiteiten publiek te maken – Diverse communicatiecampagnes - internetsite, zorgen voor QR-codes langs de route (modelproject) die gebruiker naar de site stuurt, verspreiding van folders

5:25

BEOOGDE RESULTATEN ♦ Een aangename onthaalruimte, aangepast aan de bewoners en de "drijvende krachten" die interesse hebben of betrokken zijn bij het programma voor stadsheropleving. ♦ Beheer en uitvoering van de (micro)projectoproepen en bepaalde socioeconomische projecten van het programma voor stadsheropleving. ♦ Concrete verwezenlijkingen inzake vastgoedprojecten en openbare ruimtes. ♦ Een werkplek voor de dienst "Duurzaam Wijkcontract". VERWACHTE IMPACT ♦ Bewoners die beter geïnformeerd zijn en meer betrokken zijn bij de uitdagingen waar hun wijk voor staat ♦ Sterkere banden tussen de "drijvende krachten" van de wijk ♦ Een sterkere dynamiek inzake stadsheropleving ♦ Coherente "socio-economische" projecten en initiatieven die gefaciliteerd en versterkt werden door de dynamiek van het DWC ♦ Een geslaagd en coherent programma voor stadsheropleving BEOOGDE EVALUATIEMETHODE ♦ Boekhouding van individuele bezoeken en vergaderingen die werden gehouden ♦ Activiteitenrapporten ♦ Tevredenheidsenquêtes bij het doelpubliek

VOORWAARDEN OM TE SLAGEN: ♦ Een aangename ruimte, aangepast aan het onthaal ♦ Een gemotiveerd en competent team ♦ Een kwaliteitsvol netwerk en een kwalitatieve samenwerking met iedereen onderhouden

UITVOERING EN MIDDELEN FASE Opzet (ruimtes, rekrutering,...) Uitvoeren van het programma voor stadsheropleving in zijn geheel Coördinatie van participatie en communicatie

Jaar 1 X

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

X

X

X

X

X

X

X

X

BUDGET Materiaal en investeringen Personeel (2 VTE) Werking (grafische producten, vergaderingen, huur, kosten, studies, etc.) Totaal





162.000 euro

157.000 euro

160.000 euro

171.000 euro



119 | 130

RÉSERVEOPÉRATIE

6.1

WAVER 607

RESERVEOPERATIE ▪ Aankoop van een oud industrieel terrein, creatie van 7 woningen en inrichting van een groene ruimte ▪

BESTAANDE SITUATIE SITE Perceel van meer dan 1000 m² aan de Waversesteenweg dat naar het binnenterrein van het huizenblok wordt verlengd. Het geheel heeft twee bestaande gebouwen, rijen garageboxen en een groot opslagterrein. Mogelijkheid tot een verbinding met de aangrenzende voorzieningsfuncties. Kantoorgebouw aan de straatkant (A) uit +/-1900, met gevels in blauwe steen en gewijzigde openingen op de gelijkvloerse verdieping. Het hellende bekledingsvolume werd geëffend. Opslagplaats op het binnenterrein van het blok (B) met een interessante gevel met houten sierlatten en een groot zadeldak. Garagebox, gebouwd in lichte structuren. Aandachtspunt: gezien de oude bestemming is de bodem mogelijk verontreinigd.


Contrat de Quartier Durable CHASSE-GRAY – Commune d’Etterbeek

Réalisation : ERU scrl-fs – AAC sprl

Vastgoed Waversesteenweg 607 Kadaster: 417B8 Privé Woongebied Huidig: Kantoren, opslagruimte, woning Meerdere typologieën Middelmatige staat Perceel: 1124 m² Maximaal 1.150.000 euro Aankoop: 1.400.000 euro

Version 4/09/2014 - Programme

123 | 130

OMSCHRIJVING VAN HET PROJECT

6.1

PLAN De kwaliteit van de opening van de bebouwde kant van de Waversesteenweg leent zich voor de creatie van een publiekelijk toegankelijke groene ruimte. De twee bestaande gebouwen kunnen worden gerenoveerd en herbestemd tot woningen. Een klein, nieuw gebouw zou de bebouwde straatkant tegen nr. 605a harmonieus kunnen afronden. Een lichte constructie op het binnenterrein van het huizenblok zal een parking voor tweewielers, de plaatselijke vuilnisbakken, wandelwagens en private bergruimten herbergen. Het park ontwikkelt zich achteraan op het perceel, met aangeplante hoogstambomen en recreatieve activiteiten voor kinderen. Het zal worden verbonden met Buurthuis Chambéry.

RESERVEOPERATIE

PROGRAMMA Woningen: ♦ Verbouwing bestaand gebouw (A): GV 1 Appartement 2 slpk, 1e en zolder 1 duplex – Totaal: 170 m²; ♦ Verbouwing bestaand gebouw (B): 2 eengezinswoningen – Totaal: 300 m²; ♦ Totaal woningen: 470 m²; ♦ Privétuinen: 100 m². Groene ruimte ♦ Openbaar park: 767 m² PROJECT EN TECHNIEKEN Het architecturale karakter van de bestaande gebouwen zal worden gerespecteerd. Er gaat een bijzondere aandacht naar blok A, waarvan de brede openingen, het hellend dak en het buitenschrijnwerk hersteld zouden kunnen worden. In het ruwere gebouw zijn vrijere ingrepen mogelijk. De verticale draagstructuren blijven behouden. Er komen nieuwe betonnen vloeren.

DUURZAME ONTWIKKELING Nieuwe en gerenoveerde delen volgens de nieuwe eisen 'EPB Passief 2015'; ♦ Creatie van een groene ruimte, demineralisatie van het perceel; ♦ Integratie van het waterbeheer (opvang en hergebruik van regenwater, ...). ♦


Contrat de Quartier Durable CHASSE-GRAY – Commune d’Etterbeek

Réalisation : ERU scrl-fs – AAC sprl

Version 4/09/2014 - Programme

124 | 130

BUDGET TABLEAU DE SYNTHESE

Brussel. Realisatie ERU scrl-fs en AAC sprl

Recommend Documents