Sprekersinformatie en abstracts DE conferentie 2008 Versie 2
www.den.nl www.erfgoednederland.nl
1
Dag 1: 9 december 2008 Welkom door de dagvoorzitter Bio Marco de Niet (DEN)
Marco de Niet (1962) is directeur van DEN. Daarvoor was hij adjunct-directeur van de Vereniging Proefdiervrij en hoofd Innovatieve Projecten en Digitale Duurzaamheid bij de Koninklijke Bibliotheek. Hij heeft Nederlands en Boekgeschiedenis gestudeerd aan de Universiteit Leiden.
Keynote 1: Going Outside to Get Inside: Library, Archive, and Museum Collaboration as a Strategy for Online Engagement Abstract Diane M. Zorich Searching across information resources is a core activity in the online world that is at odds with the separate and often insular traditions of cultural heritage institutions. This disparity presents an evergrowing dilemma. Cultural institutions are increasingly aware that they are not primary Web destinations and that most users are directed to resources through search engines or through portals specific to their areas of interest. They also see that much of the social interaction they hope will take place on their Web sites now occurs in community networking spaces such as Flickr and Facebook. While some institutions are trying to “go outside” and put their content where users are (for example, by adding links to Wikipedia pages or placing images on Flickr), these efforts are exploratory and have not yet altered the fundamental strategy for collection access or the primacy of the cultural institution’s Web site. Among the cultural heritage community there remains an underlying tension between the vision of seamless collections access and community engagement on local Web sites, and the shift in online user behavior where access and engagement now occur at a broader network level. This tension must be addressed because users who are accustomed to using the Internet for their information needs will soon stop thinking about resources that are not indexed by Google and other search engines. Cross-domain collaboration (among libraries, archives, museums, and other cultural organizations) offers one avenue for action. Collaboration provides a strategy for greater engagement with users, better use of limited resources, and convergence of common functions so that real, transformational change can occur. This presentation will address the collaborative process in the context of a 2007-2008 project undertaken by RLG Programs and Research/OCLC that explored collaborations among library, archive and museums (LAMs). Through a series of workshops, RLG examined what is needed to create and sustain collaborations and helped participating LAMs develop collaborations that will yield greater productivity and contribute to the development of information environments that are better aligned with user expectations. This project provides strong evidence
2
that, through cross-domain collaboration, cultural institutions can “go outside” their silos in order to “get inside” the online spaces where users create, search, and socialize. Bio Diane M. Zorich (Information Management Consultant) Diane M. Zorich is cultural heritage consultant specializing in planning and managing the delivery of cultural information over digital networks. Her clients include the J. Paul Getty Trust, the American Association of Museums, the Smithsonian Institution, RLG Programs/OCLC and many other cultural organizations and institutions. Before establishing her consultancy, Ms. Zorich was data manager at the Association of Systematics Collections in Washington, D.C., and documentation manager at the Peabody Museum of Archaeology and Ethnology at Harvard University. She served as past president and Board member of the Museum Computer Network, and was chair of that organization's Intellectual Property Special Interest Group. She also served as project manager for A Museum Guide to Copyright and Trademark (1999, American Association of Museums) and Cataloging Cultural Objects: A Guide to Describing Cultural Works and Their Images (2007, American Library Association). Ms. Zorich is the author of Introduction to Managing Digital Assets: Options for Cultural and Educational Organizations (1999, The J. Paul Getty Trust), Developing Intellectual Property Policies: A “How-To” Guide for Museums (2003, Canadian Heritage Information Network), and A Survey of Digital Cultural Heritage Initiatives and Their Sustainability Concerns (2003, Council on Library and Information Resources). She co-authored Beyond the Silos of the LAMs: Collaboration Among Libraries, Archives and Museums (2008, OCLC Programs and Research) and her latest publication on information policies in museums appears in Museum Informatics (Routledge, 2008). Ms. Zorich has graduate degrees in anthropology and museum studies, and is based in Princeton, NJ.
Keynote 2: Outside in the Agora: Mobile Interpretation and Socratic Dialogue in the Networked Museum Abstract Nancy Proctor It has become something of a commonplace to say that most museums now get more visitors to their website than to their building. And most museum leaders no longer view the virtual visit as a threat or detraction from the ‘real’ objects and collections that anchor and confer value on that online presence. On the contrary: many museums have found that their online collections have simply increased the number of pilgrims who want to see the ‘real thing’ in person, as well as permitting those visitors who can never come in person nevertheless to have a substantive and educational experience of the Museum from afar. What now causes anxiety, some might say agoraphobia, is the recognition that even the Museum’s website traffic is dwarfed by the exposure that Museum content can get on third party portals such as YouTube, Wikipedia, Flickr, iTunes and Google Maps. While the increased visibility and educational reach may be welcome, the Museum is no longer in control of the platform or the context in which its content appears. Moreover how can the Museum, with its limited budget and resources, develop and manage digital content to reach audiences through multiple online platforms, especially where it does not own the business model? This presentation proposes some strategies for confronting the challenges of ‘going outside’ the Museum’s walls and website in this www – ‘whatever, wherever, whenever’ world of information on demand. As the Museum is transformed from Acropolis to Agora, we’ll ask what are the content, platform, and application approaches that work best to connect audiences in the Museum as distributed network. Looking to mobile solutions, where requirements for ‘portability’ in terms of both platform and interpretation have driven innovation in digital heritage for the past decade, we’ll consider specific examples that lend themselves to learning through Socratic dialogue in the 21st century museum. 3
Bio Nancy Proctor (Smithsonian American Art Museum)
With a PhD in American art history and a background in filmmaking, curation and art criticism, Nancy Proctor published her first online exhibition in 1995. She co-founded TheGalleryChannel.com in 1998 with Titus Bicknell, aiming to publish virtual tours of innovative exhibitions alongside comprehensive global museum and gallery listings. TheGalleryChannel was later acquired by Antenna Audio, where Nancy headed up New Product Development for nearly 8 years, introducing the company¹s multimedia, sign language, downloadable, podcast and cellphone tours. She now works cross-platform again as Head of New Media at the Smithsonian American Art Museum, where she continues to teach, lecture and publish widely on museum interpretation for digital platforms.
Poster boasters Voorzitter: Bio Corline van Es (Kennisland) Corline van Es (1980) studeerde geschiedenis aan de UvA in Amsterdam. Ze werkte voor Irene Witmer Management, een impressariaat voor klassieke muziek, en maakte van haar hobby haar werk door parttime voor platenlabel Walboomers te gaan werken. Verder was ze actief voor happyChaos, als vrijwilliger voor het Kinderpersbureau en voor Ditpikkenwijniet.nl. Sinds april 2006 werkt ze als projectmedewerker voor Digitale Pioniers en Creative Commons. Corline verzorgt de aankondigen van de van de poster boasters, waarbij Projecten in het kader van de subsidieregeling Digitaliseren met Beleid en sponsors van de Digitaal Erfgoedconferentie zich kort presenteren. Voorzitter: Bio Frans Hoving (Erfgoed Nederland)
Frans Hoving was van 1999 t/m 2006 projectcoördinator ICT bij DIVA (koepelorganisatie Archiefwezen). In 2007 werd hij programmamanager e-cultuur bij Erfgoed Nederland, in 2008 veranderde zijn functie in programmamanager Cultuurparticipatie bij Erfgoed Nederland.
4
Parallelsessies Debat 1: Eerst alles op orde? Beschrijving
Eerst alle beschrijvingen bij objecten foutloos! Eerst de totale collectie in digitale vorm beschikbaar! Eerst goedkeuring van de conservator! Het lijken plausibele redenen om het digitaal aanbieden van erfgoedinformatie nog even uit te stellen. Om nog maar niet te spreken van het regelen van auteursrechten… Of is het misschien toch verstandig om gewoon te beginnen, voordat je erfgoed een ons weegt? Omdat je, als je eerst alles op orde probeert te krijgen, altijd achter de feiten aanloopt en het hedendaagse internetpubliek misloopt? Of moet je dat publiek misschien een rol geven in het op orde maken van je digitale collectie? Abstract Musea digitaliseren in toenemende mate hun collecties en de daarbij behorende registratiesystemen. Maar wanneer ben je nu klaar voor het web? Moet een instelling gewoon alles publiceren wat je hebt, rijp en groen, beschreven en onbeschreven, vanuit de gedachte: "Go where the action is"? Of zou je eerst moeten investeren in integrale ontsluiting en digitalisering en pas daarna in publicatie op het web? Tenslotte kun je je geld maar één keer uitgeven en je krijgt je collectie nooit meer op 'digitale' orde, als je vroegtijdig gaat investeren in webapplicaties. En wat betekent dat publiceren op het web voor je rol als museum? Ondermijnt een instelling zijn eigen bestaansrecht door alles te publiceren en van het publiek een curator te maken? Of versterk dit juist zijn positie? Heeft het zin om al je foto's op Flickr te zetten? Wat voor bijdrage levert een instellingsprofiel op Hyves nu aan de missie van de organisatie? Wat vindt u daar eigenlijk van? Voorzitter: Bio Leontine Meijer (Reinwardt Academie) Léontine Meijer is docent Theoretische museologie aan de Reinwardt Academie. Daarvoor werkte ze als projectcoördinator van de Europa Fellows II Onderzoeksschool aan het Collegium Polonicum in Slubice (Polen) en als universitair docent Cultuurbeheer en museumkunde aan de Europa-Universitaet Viadrina in Frankfurt a/d Oder. Bio Vincent de Keijzer (Gemeentemuseum Den Haag)
Vincent de Keijzer is sinds 1984 werkzaam in de museumwereld. Van 1984 tot 1990 heeft hij een reeks kortere betrekkingen gehad bij het Gemeentemuseum Den Haag, Rijksmuseum van Oudheden Leiden en Rijksmuseum Amsterdam. Sinds 1990 is hij onafgebroken werkzaam bij het Gemeentemuseum in Den Haag. Achtereenvolgens heeft hij de functies van bibliothecaris, projectleider basisregistratie en hoofd documentatie bekleed. Sinds september 2008 werkt hij als informatiearchitect en projectleider Gemeentemuseum2.0.
5
Bio Christiaan te Strake (Stedelijk Museum Zutphen)
Christiaan te Strake studeerde Geschiedenis in Groningen (1982-1987). Na een korte uitstap in het geschiedenisonderwijs is hij sinds 1990 werkzaam bij het Stedelijk Museum Zutphen. Aanvankelijk verzorgde hij onder andere de beschrijving en registratie van de omvangrijke fotocollectie van het museum. Sinds 1994 is hij conservator stads- en streekgeschiedenis van het museum. Samen met zijn collega, kunsthistorica, is hij verantwoordelijk voor de inhoudelijke kant van het cultuurhistorische museum en de collecties. Hiermee verzorgt hij tentoonstellingen, bijdragen aan de vaste presentaties en andere activiteiten. Ook begeleidt hij de registratie en documentatie van zijn deelcollecties door vrijwilligers. Binnen de museumwereld is Christiaan actief als bestuurslid/penningmeester van de Sectie Historische Musea van de Nederlandse Museumvereniging.
Debat 2: Open: bedreiging of kans? Beschrijving
Het wordt wel eens gezegd: als het niet meer digitaal is, bestaat het niet meer. Wil je nog jongeren bereiken, dan moet je je collecties open gooien, naar buiten gaan. Maar er bestaat ook nog altijd de angst dat bezoekers niet meer naar de instelling komen wanneer alles op internet te vinden is. Hoe verhouden de digitale collecties zich nu tot de fysieke collecties? Is de digitale collectie nu een vervanging, een verrijking of een bedreiging? Streef je naar volwaardige, integere digitale archieven of hoef je niet zo nauw te nemen met kwaliteitsbewaking, omdat je altijd terug kunt vallen op de fysieke collectie? Voorzitter: Bio Dick Rijken (Haagse Hogeschool)
Dick Rijken studeerde cognitieve psychologie. Hij was medeoprichter van het Centrum voor Kennistechnologie en hoofd van de vakgroep Interaction Design aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Sinds 1995 werkt hij voor VPRO- digitaal als projectinitiator en van 1995 tot 2001 maakte hij deel uit van de staf van de ontwerpopleiding op het Sandberg Instituut te Amsterdam. Momenteel is hij, naast zijn functie als lector Informatie, Techniek en Samenleving aan de Haagse Hogeschool, onafhankelijk adviseur voor bedrijven en non-profit organisaties op het terrein van e-cultuur en digitale communicatie (onder andere VPRO, Rijksmuseum). Hij is lid van de ad hoc commissies 'ecultuur' en 'media-educatie' van de Raad voor Cultuur. 6
Bio Henk Blanken (Dagblad van het Noorden)
Henk Blanken (Rotterdam, 1959) is journalist en schrijver. Hij werkte voor Het Vrije Volk (1980-1987), de Volkskrant (1987-2003) en Dagblad van het Noorden (sinds 2003). Hij schreef verscheidene boeken, waaronder Hotel Almere en PopUp, het laatste (over de clash tussen oude en nieuwe media) samen met Mark Deuze. Begin 2009 verschijnt Mediamores, over digitale cultuur, bloggende burgers en journalistieke ethiek. Bio Paul Keller (Kennisland / Creative Commons Nederland)
Paul Keller is Senior Projectleider Internet & Public Domain bij Stichting Nderland Kennisland. Hij is public project lead voor Creative Commons in Nederland en specialist op het gebied van open source en open content licenties. Hiernaast is Paul Keller projectleider van de Stimuleringsregeling Digitale Pioniers die innovative internetinitiativen van kleine maatschappleijke organisatie ondersteund. http://www.kennisland.nl/nl/mensen/paul/index.html
Presentatiesessie 1: Overal erfgoed Beschrijving
Je kunt er als erfgoedinstelling voor kiezen om te digitaliseren voor je eigen website. En dan maar hopen dat vele geïnteresseerden naar je site komen! Een voordeel van het gebruik van open standaarden bij digitalisering is echter dat de digitale bronnen gemakkelijk uitgewisseld en hergebruikt kunnen worden. Je kunt ze zelf naar buiten brengen, maar ook kunnen andere organisaties, zoals de creatieve industrie, er op afstand spannende dingen mee doen In deze sessie laten we inspirerende voorbeelden van hergebruik van digitale informatie voor verschillende doeleinden zien. Voorzitter: Bio Isjah Koppejan (Erfgoed Nederland)
7
Isjah Koppejan is projectleider e-cultuur bij Erfgoed Nederland. Abstract Tom van de Ven Jongeren en cultuur - lekker boeien! Jongeren interesseren zich niet voor cultuur, historie of maatschappij? Een misvatting! TENQ laat zien hoe je jongeren op hun eigen manier kunt laten bijdragen aan goede doelen en hun eigen gezondheid. TENQ bereikt dagelijks 300.000 jongeren in Nederlandse scholen en biedt ze een eigen platform. Dit platform gebruikt TENQ om het (kraan)water drinken te promoten en jongeren bewust te maken van de waterproblematiek in de derde wereld. Maar TENQ is er ook voor de promotie van sport, gezondheid, kunst en cultuur in de breedste zin van het woord. Tom van de Ven legt uit op welke wijze TENQ gebruikt kan worden voor de (regionale) promotie van culturele instellingen, en promotie van het cultureel erfgoed. Bio Tom van de Ven (TENQ)
Tom van de Ven (1969) koos na zijn studie Fysische Geografie voor een carrière in de informatietechnologie. Hij werkte bij ARS Traffic & Transport Technology en TomTom, eerst als project- en productmanager, later als freelance adviseur. Tom van de Ven is vanaf het begin betrokken geweest in de ontwikkeling en uitrol van TENQ, sinds 2006 in de functie van managing director. Abstract Liesbeth Weijs De mens als informatie verwerkend vluchtdier Hoe kan je door slim gebruik te maken van informatie van anderen informatie-modules maken die de gebruiker niet alleen de kern bieden maar ook overzicht en samenhang met andere onderwerpen. De mens is van oorsprong een vlucht- en kuddedier. Hoe moet je daar in deze tijd van informatie overvloed op inspelen ? En hoe creëer je een informatieve omgeving die doelgroepen op het juiste niveau aanspreekt zonder dat je veel verschillende websites moet onderhouden? Naast een korte uitleg van het concept wordt aan de hand van werkende praktijkvoorbeelden getoond welke mogelijkheden PDC hierin ziet. Bio Liesbeth Weijs (PDC)
Liesbeth Weijs was tot begin negentiger jaren werkzaam als hoofd P&O. Zij zag dat informatie en 8
communicatie cruciaal was om snelle ontwikkelingen binnen organisaties bij te kunnen houden. Hiervoor is op een breed terrein informatie nodig. Dit leidde tot een overstap naar PDC Informatie Architectuur. Hier wordt continue gewerkt aan concepten en modellen die een remedie trachten te bieden tegen de infomatie overvloed. Dit mond uit in websites die op slimme wijze gebruik maken van informatie die deels elders beschikbaar is en deze op het juiste moment op de juiste plaats onder de aandacht van gebruikers brengen. Desgewenst op meerdere niveaus. PDC onderhoudt een aantal websites, informatie modules in eigen beheer zoals www.parlement.com. Daarnaast werkt zij in opdracht voor bijv. de Eerste Kamer, KPN, het Ministerie van OCW, Ronald McDonald Kinderfonds en is zij mede oprichter van het Montesquieu Instituut. Abstract Wim-Jan Kolpa Het verleden tot leven brengen; uitgeefmodel naar de consument! Het verleden speelt voor steeds meer mensen een rol van betekenis. Hoe dichterbij dat verleden kan komen, hoe meer emotie het oproept. Emotie en interesse zijn de belangrijkste ‘dragers’ van de titels die uitgever/producent Tijdsbeeld Media uit Hilversum met haar audiovisuele-producties weet op te roepen. NostalgieNet is het themakanaal dat landelijk bereik heeft via TV en het verleden tussen de jaren 50 en 80 op een positieve manier tot leven brengt. Wim-Jan Kolpa (partner van TBM Holding) belicht hoe een multimediaal uitgeefmodel kan bijdragen aan de exploitatie en doelstellingen van erfgoedinstellingen. Bio Wim-Jan Kolpa (Tijdsbeeld Media)
Wim-Jan Kolpa (1962) werkte na zijn studie Rechten in Rotterdam in de evenementenbranche, ondermeer bij het Nederlands Studiecentrum en het Nederlands Congresgebouw. Eind jaren negentig werd hij verantwoordelijk voor marketing en communicatie bij Randstad Nederland. Als adviseur was hij, samen met Camiel Swildens, nauw betrokken bij de totstandkoming van Tijdsbeeld Media en NostalgieNet, waarbij hij nu als directeur/partner verantwoordelijk is voor de strategie, marketing en algemene zaken.
Presentatiesessie 2: Vindbaarheid voor en door gebruikers Beschrijving
Sommige doelgroepen bereik je alleen door ervoor te zorgen dat je je op plaatsen op internet laat zien waar zij uithangen. En dat zijn niet per definitie erfgoedsites. Bij het zichtbaar maken van erfgoed op het web wordt de rol van het publiek steeds belangrijker. Daar kun je op inspelen, door bij voorbeeld je doelgroepen de kans te geven tags toe te voegen aan digitale erfgoedinformatie of om eigen kennis online te delen. Je kunt je bezoekers ook helpen door te laten zien welke zoekacties populair zijn bij andere bezoekers. Voorzitter: Mettina Veenstra (Telematica) (voor bio, zie onder debat 4)
9
Abstract Sander Limonard (TNO) De kunst van het loslaten. Organisatorische en technologische afwegingen in het on-line ontsluiten van collecties Instellingen hebben een veelheid aan mogelijkheden om hun collecties on-line te zetten. Web 2.0 en de actieve rol die gebruikers hierin spelen wordt vaak genoemd als een beloftevolle richting in de zoektocht naar een groter en breder publiek. ´Social tagging´, ´collaborative content creation´ en het ontsluiten van minder bekende of lokale collecties in de ´long tail´ zijn termen die regelmatig terugkomen. De vraag is of dit altijd tot het gewenste resultaat zal leiden. Instellingen blijken het door hen beheerde materiaal niet ´zomaar´ on-line te zetten. Vrees voor inbreuk op de integriteit van erfgoed en collecties, reputatieschade voor instellingen maar ook diverse auteursrechtelijke kwesties lijken een grote doorbraak in het online onstluiten van digitaal erfgoed in de weg te staan. In deze presentatie gaat TNO dieper in op de manier waarop technische mogelijkheden, business modellen en doelstellingen van cultureel erfgoed instellingen op elkaar inwerken. Aan de hand van nieuwe technologische ontwikkelingen en een aantal voorbeelden uit aanpalende domeinen bespreekt Sander Limonard verschillende manieren om het publiek te betrekken in het beheren, onderzoeken en presenteren van on-line collecties. Bio Sander Limonard (TNO)
Sander Limonard (1975) werkt als onderzoeker en adviseur bij TNO Informatie- en Communicatie Technologie. In zijn onderzoek en advieswerk houdt hij zich bezig met business modellen voor diensten gebaseerd op user generated content (UGC), archieven en andere ´long tail´ content. Sander werkt voor een keur aan opdrachtgevers, varierend van minsiteries en de Europese Commissie tot telecom operators en mediaspelers. Onderzoek doet hij in verschillende Europese R en D consortia, onder andere in het Citizen Media project waarin de samenhang tussen nieuwe technologieplatformen, business modellen en het creeeren van zogenaamde ´public value´ centraal staat. Abstract Harry van Vliet en Erik Hekman
Verrijken, Verhalen, Verbinden: Publieksannotatie van Cultureel Erfgoed (PACE) Ons cultureel erfgoed is niet volledige beschreven, de beschrijvingen die er zijn, zijn niet allemaal digitaal beschikbaar zijn, die beschrijvingen die er zijn, zijn minimaal en ondersteunen ook niet de publieksfunctie. Bij het online gaan van collecties wordt veelal van dezelfde collectiebeschrijvingen gebruik gemaakt. Daardoor spiegelen de problemen van de fysieke collectie zich in vele manieren in de digitale presentatie: de informatie is strak gestructureerd langs de doelen van het museum, zoals in specifieke tentoonstellingen en educatieve programma’s; het taalgebruik is vaak gespecialiseerd en technisch; het object is ingebed in een context die niet appelleert aan het perspectief van de bezoeker maar uitsluitend aan een kunsthistorische context door de aanduiding van een genre of een kunsthistorische periode; of het object is juist volledig gedecontextualiseerd doordat het niet naast andere artefacten wordt geplaatst maar slechts bestaat uit bijvoorbeeld het tonen van een databaserecord. Kortom: collecties zijn beschikbaar maar niet toegankelijk, ze zijn beschreven maar niet begrijpelijk. Vanuit de publieksfunctie van cultureel erfgoed instellingen en de sterke toename van bezoekers die zelf online willen zoeken, zal de beschrijving van culturele artefacten meer een reflectie moeten gaan vormen van de interesses en perspectieven van het publiek om ze meer toegankelijk te maken. In het project PACE werken musea en kennisinstellingen samen om de toegang en vindbaarheid van collecties te vergroten. Er wordt specifiek gekeken naar drie aspecten: 1) de inzet 10
van 'amateurs' voor het verrijken van collecties; 2) de relatie tussen de online collecties en de fysieke locatie van het museum; 3) de relatie tussen tagging en story telling. Het project PACE pakt deze (crossmediale) vraagstukken aan door het ontwikkelen van een open source social tagging tool en door deze via verschillende iteraties in te zetten bij de deelnemende instellingen waarbij nauwgezet de publieksinteractie wordt onderzocht. Het project resulteert dan ook in een beschikbaar social tagging tool, best practices over de inzet van social tagging in een museale context, publieksonderzoek naar de inzet en effecten van social tagging, onderzoeksgegevens over publieksinteracties, en diverse publicaties en presentaties over de projectervaringen. De eerste pilotfase is gestart in september middels de website www.ikweetwatditis.nl. In het project PACE nemen deel: Universiteitsmuseum Utrecht, Museon, Naturalis, Beeld & Geluid, BMC Adviesgroep, Telematica Instituut en Hogeschool Utrecht. Het project wordt gesubsidieerd middels de regeling 'Digitaliseren met Beleid' van OCenW. Bio Harry van Vliet (PACE)
Harry van Vliet (1962) studeerde Psychologie en Film- en Televisie-wetenschap in Utrecht (19811986), en promoveerde in 1991 aan de faculteit Letteren van de Universiteit Utrecht. Zijn onderzoek betrof de emotionele beleving van film en televisie. Na een aantal jaren les te hebben gegeven aan de universiteit is hij van 1993 tot 1999 werkzaam geweest als business consultant, onder andere bij Reed Elsevier. Sinds 1999 werkt hij als senior wetenschappelijk onderzoeker bij het Telematica Instituut te Enschede, met als speciaal aandachtsgebied media en cultuur. Van Vliet is nauw betrokken bij de uitvorming van diverse projecten in de cultureel erfgoed sector zoals 'Cultuur in Context', 'Cultuurwijsheid' en 'Publieksannotatie van Cultureel Erfgoed'. Als externe expert is hij lid van de werkgroep Digitale Educatieve Diensten van de Vereniging Science Centra. Vanaf 2002 is Van Vliet betrokken geweest bij de ontwikkeling van de Stichting Innovatie Alliantie en de zogenaamde RAAK regeling die innovatienetwerken rond de hogeschool stimuleert. Sinds 1 februari 2007 combineert hij zijn werk bij het Telematica Instituut met het lectorschap Crossmedia Content van de Hogeschool Utrecht, en is hij initiator en onderzoeksmanager van het crossmedialab. Abstract Martijn Snel Reliwiki – Vergroot het bereik van de kennis over religieus erfgoed van 400 mensen naar 17 miljoen In het kader van 2008, Jaar van het Religieus Erfgoed heeft de bijbehorende stichting opdracht gegeven een blijvend systeem achter te laten die deze sector nog jaren kan gebruiken. Gekozen is om het meest complete bestand dat over religieuze gebouwen te vinden is, de zogenaamde Sonneveldcollectie, te ontsluiten via een Wikimedia website. Wat zijn daarbij de haken en ogen? Welke risico's loop je en wat is het uiteindelijke resultaat? Vindbaarheid en community building in het Web2.0tijdperk. Bio Martijn Snel (Reliwiki)
11
Al 10 jaar actief als zelfstandig consultant en ICT-architect en in die tijd steeds bezig met het ontwerpen en realiseren van toepassingen die zowel pragmatisch als vernieuwend zijn. Gebruik maken van de nieuwste technieken is uitdagend maar gelijk ook risicovol. Al navigerend tussen de rol van ICT-freak en behoudende strateeg komen vaak verrassende oplossingen en resultaten naar boven. Het werkveld loopt uiteen van overheid tot de commerciële dienstverlening. Ook daarmee blijft de geest scherp!
Presentatie ABC-DE, Woordenboek voor het Digitaal Erfgoed Film Digitaal Allemaal 2008 Met Multimediale discussie met behulp van sms.
Borrel & Snuffelmarkt bedrijven en projecten Lustrumdiner Uitreiking Digitaal Erfgoedprijs 2008
12
Dag 2: 10 december 2008 Welkom door dagvoorzitter Bio Richard Hermans (Erfgoed Nederland) Richard Hermans is directeur van Erfgoed Nederland.
Keynote 3: Naar buiten: The Netherlands, Digital Gateway to Europe Abstract George Freriks Nederland vervult traditiegetrouw een belangrijke rol in het internationale transport en de opslag van film- en videomateriaal. Nederland is uitstekend gepositioneerd om deze internationale rol ook in het digitale tijdperk vast te houden en zelfs uit te bouwen. Nederlandse bedrijven en instellingen beschikken over unieke kennis en producten op dit terrein en Nederland heeft als land enkele voordelen. De Stichting iMMovator is initiatiefnemer van het project Contenthub, The Netherlands, Digital Gateway to Europe. In het project werken tal van Nederlandse bedrijven samen om werkzaamheden op elkaar af te stemmen en om Nederland internationaal op de kaart te gaan zetten. George E.M. Freriks (1957) is partner bij het consultancybedrijf TwoMinds. Hij richt zich op business development in de media-industrie. Hij is geboren in Den Haag en heeft organisatie psychologie gestudeerd in Utrecht. Na zijn studie heeft hij een uitgebreide carrière doorlopen binnen de omroepindustrie. Zo was hij als manager onder andere verantwoordelijk voor het uitzendproces televisie bij het toenmalige NOB, directeur van een satellietbedrijf en was hij o.a. lid van de Raad van Beheer van de Nozema. Sinds 1997 is hij zelfstandig consultant hen hij heef hij opdrachten gedaan voor profit en non-profitorganisaties in binnen- en buitenland. Zo heeft hij o.a. gewerkt voor Kennisnet, De Media-Academie, KPN, ministeries, Newscorp, ASTRA, Veronica en de TROS. Via de Stichting iMMovator is hij projectleider van het project Contenthub, The Netherlands, Digital gateway to Europe. Bio George Freriks (Immovator)
George E.M. Freriks (1957) is partner bij het consultancybedrijf TwoMinds. Hij richt zich op business development in de media-industrie. Hij is geboren in Den Haag en heeft organisatie psychologie gestudeerd in Utrecht. Na zijn studie heeft hij een uitgebreide carrière doorlopen binnen de omroepindustrie. Zo was hij als manager onder andere verantwoordelijk voor het uitzendproces televisie bij het toenmalige NOB, directeur van een satellietbedrijf en was hij o.a. lid van de Raad van Beheer van de Nozema. Sinds 1997 is hij zelfstandig consultant hen hij heef hij opdrachten gedaan voor profit en non-profitorganisaties in binnen- en buitenland. Zo heeft hij o.a. gewerkt voor Kennisnet, De Media-Academie, KPN, ministeries, Newscorp, ASTRA, Veronica en de TROS. 13
Via de Stichting iMMovator is hij projectleider van het project Contenthub, The Netherlands, Digital gateway to Europe.
Keynote 4: Goede jacht! Abstract Ranti Tjan Laboratorium Waterwolf is een onderzoek naar 'lokale betekenis'. Centraal staat de consument die producent wordt onder invloed van de overvloed van informatie en de tientallen communicatie mogelijkheden. Overheid, bedrijfsleven, culturele instellingen en burgers zullen zich op nieuwe manieren tot elkaar gaan verhouden. Betekenis en identiteit zijn hierin kernbegrippen waar actief mee geëxperimenteerd wordt. Het laboratorium richt zich met name op deze veranderende rollen van de verschillende spelers: klassieke 'zenders', werkend vanuit inhoudelijke autoriteit, zullen steeds vaker niet alleen zelf reflecteren en kennis ontwikkelen, maar juist een centrale rol spelen in het organiseren en inspireren van kennisontwikkeling en leerprocessen in de samenleving zelf. In Laboratorium Waterwolf experimenteren de deelnemende partijen actief met deze problematiek. Laboratorium Waterwolf is een initiatief van de Openbare Bibliotheek Gouda, het Streekarchief Midden-Holland, het lectoraat Informatietechnologie en Samenleving van de Haagse Hogeschool en van museum Gouda. Bio Ranti Tjan (museumgoudA)
Ranti Tjan is sinds 2004 directeur van museumgoudA. In die functie richt hij zich op het realiseren van een gastvrij en financieel gezond museum, dat emancipatie van geloof (altaarstukken), arbeid (Gouds plateel) en kunstenaars hoog in het vaandel heeft staan. Daarnaast is hij actief bij diverse kunstinstellingen, onder andere Smart Project Space, het Sandberg Instituut, de Firma Van Drie en de Klankkaatser. Voorheen was Tjan werkzaam bij het Centraal Museum (1996-2004), proton (19941995) en het ICA Amsterdam (1992-1993). Tjan is mede-oprichter van het kunsttijdschrift HTV de IJsberg en van het Nationaal Farmaceutisch Museum in Gouda.
Parallelle workshops W1. Smartphone workshop verzorgd door VP Abstract The Mobile Museum/Web workshop discusses the possibilities that the new web-enabled smartphones offer to museums and archives. Because the highly popular iPhone/iPodTouch/Nokia/etc contain a browser, it has become increasingly interesting and easy for museums and archives to reach out to the mobile audience. The proliferation of platforms in Web 2.0 supports a fragmentation or even distribution of content and services among many platforms, and the smartphone should not be seen as the only solution to mobile services. What smartphones do offer is ease of cross-platform development. Easier: Because developing for the web is easier and cheaper, there are more web developers. And due to the ease of navigation. Interesting: Because of the visual web (as opposed to the earlier more text-based-phone-web). And because it allows you to re-package your online, databased content for an extra audience. 14
However, Heritage institutions can reach their audiences in multiple ways/locations: in the museum/archive (as audio tour/media tour (Tate Liverpool, MoMA WiFi, San Jose), at specific locations (Locative content (Mobile Bristol, or city tours), anywhere/Regular or Marketing. Standard heritage websites but focused on a mobile audience. Such as the way that the NYTimes has changed the way they offered information on their website for iphones/ipodtouches. And how their app works. Mobile visitors don't want all the same information as other web visitors, and how do you rethink your website or what basic info you offer? Bio Titus Bicknell
Apart from a fascinating stint at NBC Universal in 2007-8 working on the big screen, Titus Bicknell has spent the last 10 years exploring the small screen both web and handheld. As Chief Engineer at Antenna Audio and subsequently Head of Mobile Technologies at Discovery Communications, he was fortunate to participate in ground breaking handheld projects at Tate Modern, the Louvre, Pompidou, the Intel Museum, and the Getty, among others. He has recently joined HIH to help develop technology solutions for a number of pedagogical experiences including the Gateway Canyons Resort and the Gateway Colorado Automobile Museum. Bio Lotte Meijer
Lotte ontwikkelt strategieën en producten om bezoekers dichter bij musea te betrekken, zowel online als op locatie. Ze combineert haar interesses in educatie en nieuwe media in het ontwikkelen van museum multimedia producten, zoals kiosks, tours en online educatie strategieën. Met nieuwe media ontwikkelingen als een bron van inspiratie ontwerpt ze innovatieve manieren om bezoekers door 'experience' en educatie te boeien. Voor bio Nancy Proctor, zie boven.
W2. Creative Commons: het recht om erfgoed te delen Abstract Creative Commons-licenties maken hergebruik en verdere verspreiding van auteursrechtelijk beschermde werken mogelijk. Voor de rechthebbende zijn ze dus bij uitstek geschikt om werk – onder voorwaarden – met anderen te delen. Erfgoedinstellingen kunnen het publiek laten reageren op hun collecties via Flickr The Commons, maar door CC-licenties toe te voegen krijgen gebruikers ook het recht om erfgoed te delen. Wil uw instelling dit faciliteren, dan is het belangrijk u te verdiepen in het auteursrecht en CC-licenties. Deze workshop start met drie inleidingen en zet de deelnemers daarna zelf aan het werk. Annemarie Beunen (KB/Universiteit Leiden) licht eerst toe voor welk erfgoedmateriaal CC-licenties te gebruiken zijn. Peter Troxler (Waag Society) bespreekt de technische kant en een pilot met CC-licenties van een Amsterdams museum. Esther Hoorn (Rijksuniversiteit Groningen) bekijkt CC-licenties vanuit de vraagzijde. Welke mogelijkheden bieden zij het erfgoedpubliek voor het creëren van mash-ups en initiatieven zoals Wikipedia? Daarna buigen de deelnemers zich in groepen over diverse praktijkscenario’s. Centraal staat de vraag naar de 15
bruikbaarheid van CC-licenties en de keuzes die u kunt maken om auteursrechtbeleid in te bedden in uw digitaliseringsprojecten. Tot slot bespreken we samen de uitkomsten. Bio Esther Hoorn (Rijksuniversiteit Groningen)
Esther Hoorn hielp de Vereniging Wikimedia Nederland in de afgelopen maanden met de consultatie over het Groenboek Auteursrecht in de kennissamenleving. Zij werkt als auteursrechteninformatiepunt en informatiespecialist bij de bibliotheek van de Rijksuniversiteit Groningen. Zij adviseert over Open Access en auteursrecht. Voor het Instituut voor Informatierecht in Amsterdam deed zij in 2006 een onderzoek naar het gebruik van Creative Commons Bio Annemarie Beunen (Koninklijke Bibliotheek en Universiteit Leiden) Annemarie Beunen is auteursrechtjurist en kunsthistoricus. Ze werkt bij de beleidsstaf van de Koninklijke Bibliotheek en de Rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden, bij eLaw@Leiden. Vorig jaar is ze daar gepromoveerd op de bescherming van databanken. Zij heeft diverse juridische publicaties speciaal voor het erfgoedveld op haar naam staan. De belangrijkste zijn de Museumrechtwijzer (2000) en de Juridische Wegwijzer archieven en musea online (2006, op www.taskforcearchieven.nl/projects/juridischewegwijzer). Annemarie is gespecialiseerd in de auteursrechtelijke vraagstukken van (grootschalige) digitalisering van erfgoedcollecties. Bio Peter Troxler (Waag society)
Peter Troxler is public project co-lead van Creative Commons Nederland en senior project manager bij Waag Society. Peter heeft ruim 15 jaar ervaring als producent en manager van transdisciplinaire projecten, evenementen, kunstenfestivals, theaterproducties en conferenties. Hij heeft tien jaren als management adviseur strategieën ontwikkeld en geïmplementeerd, communities begeleid en management systemen opgericht voor commerciële en non-profit ondernemingen en voor de overheid. Hij werkte 2001-2004 aan de Universiteit van Aberdeen (UK) als research manager voor kennistechnologie. Als onderzoeker aan de ETH Zürich hield Peter zich bezig aan de snijvlakken van arbeidspsychologie, informatica en bedrijfskunde (promotie 1999).
W3. Business modellen Abstract Met de komst van het internet zijn er voor de erfgoed sector talloze nieuwe mogelijkheden ontstaan om nieuw publiek te bereiken. Met de opkomst van web 2.0 onderhouden veel musea, archieven en bibliotheken inmiddels een interactieve relatie met compleet nieuwe doelgroepen. In sommige 16
gevallen is het publiek niet alleen maar toeschouwer maar voegt het ook waarde toe aan de collecties door op te treden als curator. Deze transformatie roept veel vragen op ten aanzien van het business model. De nieuwe investeringen kosten extra budget, vallen deze terug te verdienen uit nieuwe inkomstenbronnen? De interactieve relatie vergt steeds meer onderhoud, hebben we daar wel de juiste mensen voor in huis? Op het internet is alles vrij toegankelijk, hoe bescherm ik mijn materiaal? Aan de hand van het 'business model cancas' en de case van 'wat was waar' zullen we de verschillende elementen van het business model onder de loep nemen in een interactieve sessie. Leila Liberge zal - vanuit de ervaring die bij WatWasWaar is opgedaan met de ontwikkeling van een businessmodel - vertellen over de do's maar vooral ook de hobbels en vele vragen die op je afkomen bij de ontwikkeling van een businessmodel. Bio Harry Verwayen (Kennisland)
Harry Verwayen (1970) is senior adviseur digitalisering erfgoed en projectleider Beelden voor de Toekomst, het grootste digitaliseringsinitiatief van Europa. Hij is betrokken bij verschillende initiatieven als adviseur over business modellen, onder andere voor Europeana. Hiervoor was hij Directeur Business Development bij de wetenschappelijke uitgeverij Springer. Bio Leila Liberge (STAP) Leila Liberge is projectleider WatWasWaar en MijnVoorouders (werktitel). WatWasWaar is een website die historische informatie ontsluit op basis van locatie. MijnVoorouders wordt een nieuwe landelijke website over genealogie, gericht op een breed publiek.
W4. Organisatie van digitale duurzaamheid in een nationaal perspectief Abstract De workshop digitale duurzaamheid staat dit jaar niet in het teken van de techniek, maar in het teken van organisatie, beleid en financiering. Wie is er verantwoordelijk voor het langdurig toegankelijk houden van welk erfgoed? Gaat ieder museum, ieder archief en iedere bibliotheek een eigen digitaal depot inrichten? Gaan we wachten tot enkele grote erfgoedinstellingen alles overnemen? Waar blijft dan de zeggenschap, en wie gaat langdurige opslag financieren? De workshop wordt verzorgd door de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD, http://www.ncdd.nl), die de erfgoedinstellingen nadrukkelijk uitnodigt om naar buiten te kijken, over de grenzen van de eigen sector heen. Duurzame toegankelijkheid van alle publieke digitale data in Nederland is het streven van de coalitie. Daartoe wordt eerst een Nationale Verkenning georganiseerd. Wie produceert in de Nederlandse publieke sector welke data? Wie beheert ze? En hoe worden ze beheerd? Wat dreigt er nu al verloren te gaan? De workshop staat in het teken van deze nationale verkenning. Enerzijds laat de Coalitie zien wat haar ideeën zijn, en hoe er bijvoorbeeld in de Verenigde Staten aan een netwerk voor duurzame toegankelijkheid wordt gewerkt. De volgende vraag is aan u: wat heeft u aan digitaal erfgoed in huis? Weet u welke risico’s dat erfgoed loopt? En wat zou uw organisatie nodig hebben om de uitdaging van duurzame toegankelijkheid op te pakken. Geld? Expertise? Samenwerking? Nationale datacentra of juist kleinschalige grid-achtige oplossingen? En wat is financieel en organisatorisch haalbaar? 17
De resultaten van de discussie over deze vragen zullen worden meegenomen in het strategisch plan dat de NCDD zal ontwikkelen.
18
Voorzitter: Bio Yola de Lusenet
Yola de Lusenet heeft 25 jaar in de wetenschappelijke uitgeverij gewerkt, vanaf 1996 bij de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Van 1995-2008 was zij bovendien directeur van de ECPA (European Commission on Preservation and Access), een stichting die zich inzette voor behoud van collecties in archieven en bibliotheken. Nu werkt zij als freelance onderzoeker en adviseur op het terrein van erfgoed, publiceren en nieuwe media. Zij is voorzitter van de Vereniging voor Geschiedenis en Informatica en auteur van het boekje Geven en nemen. Archiefinstellingen en het sociale web, geschreven in opdracht van de Taskforce Archieven en Erfgoed Nederland. Bio Inge Angevaare (Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid)
Inge Angevaare is coördinator van de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD), die in 2008 is opgericht om een nationaal netwerk te bouwen waarin de digitale gegevens uit de publieke sector duurzaam bewaard kunnen worden. Deelnemers zijn de Koninklijke Bibliotheek, het Nationaal Archief, Beeld & Geluid en DEN, naast een aantal instellingen uit overheid en wetenschap. Zij blogt over digitale duurzaamheid op http://digitaalduurzaam.blogspot.com/. Eerder was zij ambtelijk secretaris van het landelijk samenwerkingsverband van universiteitsbibliotheken (UKB) en beleidsmedewerker bij de KB. www.ncdd.nl Abstract Wilbert Helmus: Een manier om duurzaamheid te organiseren: de dataconservator Het Fries Museum heeft een praktische oplossing gekozen voor het veilig stellen van collectie informatie door de verantwoordelijkheid daarvoor organisatorisch te beleggen. Sinds dit voorjaar is het de taak van de dataconservator om een duurzaamheidsstrategie te ontwikkelen en uit te (laten) voeren. Welke overwegingen heeft het museum gehad om te komen tot deze oplossing? Wat heeft het intussen opgeleverd? En hoe heeft de organisatie gereageerd? Bio Wilbert Helmus (Fries Museum/Keramiekmuseum Het Princessehof) Wilbert Helmus is hoofd collectie- en kennismanagement bij twee musea: het Fries Museum en Keramiekmuseum Het Princessehof. Wilbert is voorzitter van SIMIN, sectie van de Museumvereniging. Abstract Tom Wever Langdurige beschikbaarheid van klantgegevens voor marketing Grote bedrijven als ING beheren enorme gegevensbestanden waarvoor duurzame toegang gegarandeerd moet zijn. Tom Wever zal uitleggen welke klantgegevens ING bewaart, en welke rol zij 19
spelen bij marketing. De ING regelt opslag via een datawarehouse en plant voor de toekomst op grond van groeipatronen van historische klantgegevens. Hoe dat in z’n werk gaat komt tijdens deze presentatie aan de orde. Voor elke organisatie, ook voor de ING, heeft het verschil tussen digitale en fysieke opslag van gegevens veel gevolgen voor het informatiebeheer. Tom Wever gunt ons een blik op de aanpak bij ING en de techniek die zij inzetten om veilige opslag en langdurige toegang te garanderen. Bio Tom Wever (ING) Tom Wever is werkzaam bij de ING als Hoofd Datawarehouse Services, ING Retail. Bio Hilde van Wijngaarden (KB)
Hilde van Wijngaarden is hoofd van de hoofdafdeling Verwerking Publicaties bij de Koninklijke Bibliotheek. Verwerking Publicaties verzorgt de verwerving, verwerking en beschrijving van de gedrukte en digitale collecties van de KB. Daarnaast is de hoofdafdeling verantwoordelijk voor de duurzame opslag en toegankelijkheid van de digitale collecties in het e-Depot. Hilde heeft geschiedenis gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam en is gepromoveerd aan de Universiteit van Groningen (2000). Na enkele jaren als IT-consultant te hebben gewerkt, is ze in 2002 bij de KB gaan werken. Eerst als projectleider, vervolgens als Digital Preservation Officer en sinds 2005 als hoofd van de afdeling Digitale Duurzaamheid. Deze afdeling is verantwoordelijk voor R&D en internationale projecten wat betreft rondom duurzame bewaring van digitale bestanden en het eDepot. Per 1 februari 2008 is Hilde overgestapt naar de hoofdafdeling Verwerking Publicaties.
W5. Semantisch web: DIY Abstract As collections from a growing number of musea and institutes becomes available on the internet, the question about the interoperability of the collections arises. A collection can be provided with references to objects in other collections, users might want to search with one query in different collections or they might want to create new virtual collections with objects from various institutes. The semantic web is a vision about making web data better accessible by adding a layer of semantic, machine-readable information on top of websites. Using this semantic level, it should become much easier to create interoperability, thereby "opening" the collections to wider contexts and new uses. In this workshop we will present some of the core concepts of the semantic web along with a number of tools that are developed by the semantic web community. We will discuss some problems specific for cultural heritage data and compare a number of possibilities to add semantics to your data and to create interoperability. We will illustrate this with some practical examples and discuss practical cases provided by the audience and, possibly, selected experts (tbd.). Bio Antoine Isaac (VU en KB)
20
Antoine Isaac (http://www.few.vu.nl/~aisaac/) obtained in 2005 his computer science Ph.D. from the University of Paris-Sorbonne for research on the design and use of ontologies in INA, the French National Institute for Audiovisual archives. He is now a post-doc at the Vrije Universiteit Amsterdam, focusing on the representation and the interoperability of cultural heritage collections and their vocabularies (STITCH and TELplus projects). In particular, he works on semantic web conversion of controlled vocabularies and semantic alignment. He participates in the W3C Semantic Web Deployment working group and is involved in the design of SKOS. Bio Christian Wartena (Telematica)
Christian Wartena (1971) studeerde Taal, Spraak en Informatica aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. In 1999 promoveerde hij aan de universiteit van Potsdam (Duitsland) op onderzoek naar de complexiteit van taalkundige modellen. Daarna werkte hij bij Lingenio, een spin-off bedrijf van IBM research center in Heidelberg (Duitsland), aan de ontwikkeling van een systeem voor automatisch vertalen. Sinds 2005 is Christian verbonden aan het Telematica instituut waar hij zich heeft gespecialiseerd in tekstanalyse en statistische technieken voor data-integratie.
W6. Audiovisuele collecties: Van vergankelijkheid tot streaming Abstract deel I -> U krijgt inzicht! In het huidige tijdperk waarin videotapes worden vervangen door de nieuwste server technologie, laten een medewerkers van DutchView Postproduction u zien waarom het goed digitaliseren van uw AV content noodzakelijk is. Allereerst zal Eric van Spaendonk u inzicht geven op de vergankelijkheid van uw content en laten zien hoe de drager van uw AV materiaal is opgebouwd. Tevens leert u wat u moet doen indien het materiaal wat u nodig heeft niet meer bruikbaar is. U kunt het materiaal namelijk nog 1 maal toegankelijk maken. Robbert Schouwenaar gaat vervolgens in op het digitaal opslaan van alle soorten AV tapes en bestanden, beveiligde server technologie en de mogelijkheden tot ontsluiting voor eigen gebruik. Verder zal hij u meenemen in de nieuwste digitale formaten en wat daarmee kan worden gedaan. Wat eens een video band was, is nu een videoboek geworden waar u per beeld doorheen kunt kijken en deze ook los kunt benoemen. Zo wordt het zoeken voor een archivaris erg simpel. Tot slot zal Anne Marie Hazenberg u meenemen in het proces over het hoe & waarom van ontsluiting van uw archief voor intern, extern en eventueel commercieel gebruik. Zij laat u zien hoe u uw content via het worldwideweb eenvoudig beschikbaar kan stellen. Zij zal zaken benaderen als interactiviteit, content to mobile, (branded) video portals (newsclipper) en narrowcasting. Abstract deel 2 -> U gaat het beleven! In het 2e deel van de workshop zal u samen met Robbert Schouwenaar en Lilian Wagt op een interactieve manier het digitaliseringvak beleven. Hierbij nemen wij ook ruimschoots de tijd voor het beantwoorden van uw vragen. Als u voorafgaand aan de workshop al specifieke vragen wilt stellen dan kan dat. U kunt deze mailen naar:
[email protected]
21
Bio Lilian Wagt (Dutchview)
Lilian Wagt is sinds 1976 werkzaam bij de voormalige facilitaire dienst van de NOS, later overgegaan in het NOB (Nederlands Omroepproductie Bedrijf) en tegenwoordig beter bekend als DutchView. Zij heeft ervaring in veel vakdisciplines; van kleurcorrectie film tot video archivering en montage. Tefs heeft zij ervaring met het verzorgen van verschillende uitzendingen op Nederland 1, 2 en 3. Daarnaast heeft zij 10 jaar lang de technische faciliteiten in de politieke studio van Den Haag verzorgd. Sinds 2005 is zij Consulent Digitaliseren bij DutchView Postproduction. Bio Robbert Schouwenaar (Dutchview)
Robbert Schouwenaar is sinds 1990 werkzaam als 1e Presentatie Technicus bij DutchView Postproduction. Naast zijn werkzaamheden in het Copycenter, werkte hij regelmatig in de verschillende DutchView Studio’s en op diverse locaties in het binnen- en buitenland. Naast zijn huidige werkzaamheden, begeleidt hij ook diverse projecten binnen het Copycenter en het CDP (Centraal Dynamisch Platform) van DutchView Postproduction. De laatste jaren is hij een van de meest gevraagde experts op het gebied van digitaliseren van AV materiaal. Bio Anne-Marie Hazenberg (Dutchview)
Anne Marie Hazenberg is sinds 1989 werkzaam binnen het bedrijfsleven en vanaf 1996 actief binnen de ICT sector. Binnen deze technische sector heeft zij voor haar relaties verschillende projecten opgezet en gezorgd voor het matchen van passende oplossingen. Onder haar klanten schaarden zich o.a. Ministerie van Defensie, NATO NC3a, NLR, TNO, KPN, Brinks, Rabobank, ABNAMRObank e.d. Sinds april 2006 maakt zij onderdeel uit van het B2B team van Dutchview en houdt zij zich bezig met het adviseren en realiseren van vraagstukken op het gebied van AV en internet aan de zakelijke markt, overheid en semi overheid. Regelmatig doen de klanten van DutchView een beroep op haar expertise en dan met name op haar specialiteit LIVE Webcasting en internet (video) producties. 22
Bio Eric van Spaendonk (Dutchview)
Eric van Spaendonk is sinds 1982 werkzaam bij DutchView Postproduction. Hij heeft diverse vakdisciplines doorlopen; van 1988 tot 2003 heeft Eric van Spaendonk de operationele leiding gegeven aan de Audiovisuele Dienst van Rabobank Nederland. Daar is hij direct betrokken geweest bij de ontwikkeling van het dagelijks intern bedrijfsjournaal en diverse opleiding- instructie- en reclamefilms. In 2003 was hij werkzaam als teammanager en later als manager bedrijfsbureau. Sinds 2004 is Eric van Spaendonk Manager van het Copycenter en het CDP (Centraal Dynamisch Platform) bij DutchView Postproduction.
W7. Web 2.0; Crossmediaal denken Abstract Het communicatie landschap is de afgelopen jaren sterk veranderd. Kon je vroeger je nieuwe product, programma of tentoonstelling middels advertenties, een nieuwsbrief en posters onder de aandacht van je publiek brengen; vandaag de dag spelen digitale uitingen een doorslaggevende rol. We communiceren via MSN, Hyves en LinkedIn, delen onze ervaringen via You Tube, FlickR en Blogs en vinden via Google. Het is interessant om die mogelijkheden in te zetten, maar hoe voorkom je dat het losse flodders zijn die hun doel missen? Hoe zorg je voor een goede strategie, zodat bestaande en nieuwe mediakanalen elkaar versterken? Bij crossmedia communicatie nodigt het verhaal je uit om een cross-over van het eerste medium naar het volgende te maken. Zo verandert de communicatie van eenrichtings- naar tweerichtingsverkeer. Om in control te blijven is deze workshop een ideale start voor de mediamakers en communicatieprofessionals van vandaag en morgen. Bio Rob Prass (Media Academie)
Rob Prass studeerde geschiedenis en behaalde in 1998 zijn master Multimedia op de HKU. Momenteel manager Creatie op de Media Academie, ontwikkelt trainingen op het gebied van crossmedia en conceptontwikkeling in binnen en buitenland o.a. European concept development met de BBC, UIAH (Finland) en diverse omroepen in Nederland, Denemarken en Portugal. Vernieuwende concepten en productie processen mogelijk door Interactie met kijker/gebruiker zijn leading in deze trainingen. MBA crossmedia en master business in cross media zijn de huidige trajecten. Hij begon zijn loopbaan bij de NOS afdeling schooltelevisie. Als programmamaker ontwikkelde en regisseerde hij een groot aantal series in diverse vakgebieden. Van nieuws tot docu,van animatie tot drama. Sinds de jaren 90 vooral 23
actief met de “nieuwe “media. Interactiviteit en betrokkenheid van de gebruiker/kijker zijn leading in de concepten. Het creëren van awarness onder de makers en de nieuwe spelers in het media veld vullen een groot deel van zijn tijd.
Parallelsessies Debat 3: Open ≠ veilig Beschrijving Hoe ver kun of moet je gaan met openheid? Gelden in het digitale domein dezelfde of andere principes dan in het fysieke domein? Ben je er vrijer omdat er (mogelijk) lagere kwaliteitseisen gesteld worden, of moet je juist terughoudender zijn? Je kunt ervoor pleiten dat de digitale objecten hetzelfde moeten zijn als de originelen in de fysieke wereld (integere archieven). Maar is het wel wenselijk dat alle informatie zo maar op internet vindbaar wordt? Stel dat je je digitaal openstelt en alles laat zien, wordt het dan niet al te gemakkelijk voor ongewenste bezoekers om diefstal te plegen? Voorzitter: Bio Ronald Wiemer (RACM)
In 1985 afgestudeerd als Fysisch Geograaf aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna via (toen nog stichting) RAAP bij het expertisecentrum Archis tegrechtgekomen. Vanaf 1995 in dienst bij de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek, eerst als GIS specialist, later als afdelingshoofd kennisproducten. Sinds de start van de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten werkzaam als senior specialist Geo-informatie, met name betrokken bij informatieinfrastructurele zaken, zoals KiCH (KennisInfrastructuur CultuurHistorie) Abstract Mart van der Sterre De SKKN is in 1977 in het leven geroepen door de gezamenlijke kerkgenootschappen en de voorloper van het huidige ministerie van OC&W. Doel was de ontsluiting van het kunst- en cultuurbezit de Nederlandse kerken en kloosters. Sinds die tijd voert de SKKN daartoe inventarisaties uit. Vanaf 2003 heeft de SKKN een website waarmee ze de diverse doelgroepen informeert over de verschillende onderdelen van het werk dat de SKKN uitvoert. De oplettende bezoeker van de website zal zijn opgevallen dat van de objecten die op de verschillende webpagina’s worden getoond, nooit wordt vermeld in welke kerk of klooster deze objecten worden bewaard. De enige uitzondering geldt de webpagina ‘Diefstal’. Stelling: Ondanks het feit dat de SKKN de roerende objecten van de kerken en kloosters wil ontsluiten ten behoeve van de diverse doelgroepen, heeft de SKKN het beleid dat de objecten uitsluitend geanonimiseerd worden getoond. De bewaarplaats wordt, om veiligheidsredenen nooit vermeld.
24
Bio Mart van der Sterre (SKKN)
Mart van der Sterre (1953), kunsthistoricus. Sinds 2001 directeur van de Stichting kerkelijk Kunstbezit in Nederland (SKKN), www.skkn.nl. Voorheen onder meer werkzaam als docent vroeg-christelijke kunst en cultuur aan de Rijksuniversiteit te Leiden en provinciaal museumconsulent voor Zuid-Holland. Bio Hans de Haan (N303 B.V.)
Hans de Haan (1952). Leraar Nederlands/Engels en daarna kunstgeschiedenis en klassieke archeologie gestudeerd aan de Universiteiit van Amsterdam. Afgestudeerd in 1984 met het specialisme geschiedenis van de architectuur. In de periode na het afstuderen verder onderzoek gedaan naar villa's en villaparken in de 19e en 20e eeuw. Hierover twee boeken gepubliceerd en een aantal artikelen. Vanaf 1998 als hoofd regio West begonnen bij, toen nog, de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek. Daarna hoofd grote infrastructurele projecten (Betuweroute, HSL, A2, Maaswerken e.d.) en vervolgens programmamanager KennisInfrastructuur CultuurHistorie voor OCW, LNV, Alterra en VROM met als opdracht de cultuurhistorie digitaal koppelbaar, herbruikbaar en toepasbaar te maken voor professionals in Nederland. Na enig werk voor OCW, Directie Cultureel Erfgoed, ten behoeve van digitalisering en toegankelijkheid van erfgoed in de EU sinds 1 mei 2007 als zelfstandig adviseur en interim-manager werkzaam met het eigen bureau N303 BV.
Debat 4: De gebruiker aan de knoppen Beschrijving Erfgoedinstellingen beschikken over bijzondere kennis en informatie over hun collectie. Maar gebruikers hebben hun eigen kennis, die ze actief zouden kunnen inbrengen. Soms zijn de tags van leken zelfs beter in staat om online informatie vindbaar te maken dan de trefwoorden die door professionals worden toegekend. Hoe moet je hier als erfgoedinstelling mee omgaan? Moet je je voor laten staan op de autoriteit van erfgoedexperts? Of moet je luisteren naar de inbreng van het publiek? En hoe houd je de controle? Voorzitter: Bio Theo Meereboer (Commidea)
25
Theo Meereboer is oprichter en eigenaar van Commidea, bureau voor ideeontwikkeling, erfgoed en crossmedia communicatie. Daarnaast is hij als docent e-Cultuur en crossmedia verbonden aan de Reinwardt Academie. In 2007 nam hij het initiatief voor Erfgoed 2.0, een vakweblog voor de erfgoedsector waarvan hij sindsdien samen met Simone Stoltz de hoofdredactie voert. Eerder werkte Theo Meereboer gedurende tien jaar als conceptontwikkelaar, projectleider en hoofdredacteur bij diverse mediabedrijven, van internet, via televisie en publiekstijdschriften tot (erfgoed) communicatie en ideeontwikkeling. Voor die tijd was hij gedurende vijftien jaar werkzaam in de culturele sector als tentoonstellingmaker, organisator & presentator en als beeldend kunstenaar / schrijver. Abstract Mettina Veenstra Effectief zoeken met social tags Zijn tags toegevoegd door mensen die op u lijken effectiever dan metadata die door professionals zijn toegevoegd als u een videocollectie doorzoekt? En hoe nuttig zijn automatisch gegenereerde metadata? Binnen dit MultimediaN-project is samen met Kennisnet en SURFnet onderzocht wat de bijdrage is van social tags, professionele metadata en automatisch gegenereerde metadata aan het zoekproces. Het onderzoek bestond uit twee fases: een tag- en een zoekfase. In de eerste fase voorzagen 194 leerlingen 115 video’s van tags. In de tweede fase zochten 140 leerlingen naar antwoorden op acht vragen in deze video collectie. De resultaten toonden aan dat social tags een effectieve bijdrage leverden aan het zoekproces. Bio Mettina Veenstra (Telematica)
Mettina Veenstra is als senior lid van de wetenschappelijke staf verbonden aan het Telematica Instituut. In 1998 promoveerde zij in de taaltechnologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Als hoofd van de expertisegroep Media Interaction bij het Telematica Instituut werkt zij samen met andere onderzoekers aan het verbeteren van de toegang tot en de interactie met grote hoeveelheden content. De focus van het onderzoek ligt op aanbevelingssystemen, gebruikersinteractie, social tagging en automatische metadata-extractie toegepast binnen de media, het cultureel erfgoed en de medische sector. Zij is als projectleider en supervisor betrokken bij diverse projecten binnen nationale en Europese projecten en programma’s. Bio John van de Pas (Saxion Hogeschool)
John van de Pas is Bachelor of ICT (2005) en historicus (1993). Hij heeft een verleden in de bibliotheeksector (Koninklijke bibliotheek, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen) en ICT26
dienstverlening (FSR opleidingsgroep, Caesar Groep), waar hij zich bezig gehouden heeft met gebruikerstrainingen op het gebied van informatievaardigheden en het begeleiden van eindgebruikers bij ICT-implementatietrajecten. Sinds 2005 is hij aan de opleiding IDM van het Instituut CII van Saxion Hogescholen verbonden als docent informatievaardigheden en informatiemanagement.
Presentatiesessie 3: E-marketing Beschrijving Erfgoed is van ons allemaal. Maar wat is de economische waarde van digitale erfgoedinformatie? Hoe kunnen erfgoedinstellingen hun digitale collecties en kennis exploiteren op een manier die bij ze past? Hoe kan het erfgoed zich profileren in het digitale domein, en daar profijt uit halen? Over Search Engine Marketing, businessmodellen en hergebruikvoorbeelden van buiten het erfgoed. Voorzitter: Bio Odette Reydon (Erfgoed Nederland)
Odette Reydon werkt bij Erfgoed Nederland. Abstract Fred van Schoonhoven Naar buiten om naar binnen te gaan. Hoe digitalisering kan leiden tot meer bezoekers Abel Adventures is een gebruiker van het digitale erfgoed. Abel Adventures maakt en verkoopt meerdaagse cultuurhistorische wandel- en fietsvakanties waarbij de toerist rondreist met Abel. Abel is een routenavigatiesysteem voor wandelaars en fietsers gecombineerd met een gepersonaliseerde toeristische gids. Abel bevat de informatie die past bij de vakantie die je gekozen hebt. Zo gaat bij een arrangement 'moderne kunst' de route langs - en de informatie over - de moderne kunst collecties van de musea en interessante objecten buiten (zie b.v. www.musemo.nl ). De presentatie laat voorbeelden zien van hoe Abel Adventures gezamenlijk met erfgoed partijen digitale, toeristische, arrangementen maakt en welke lessen daarbij geleerd zijn. Meer informatie over andere arrangementen met Abel op www.UitMetAbel.nl Bio Fred van Schoonhoven (UitMetAbel.nl)
Ir. Fred van Schoonhoven (38 jaar) is directeur van Abel Adventures. Abel Adventures (www.UitMetAbel.nl) maakt en verkoopt meerdaagse cultuurhistorische wandel- en fietsvakanties waarbij de toerist rondreist met Abel. Abel is een routenavigatiesysteem voor wandelaars en fietsers 27
gecombineerd met een gepersonaliseerde toeristische gids. Abel bevat de informatie die past bij de vakantie die je gekozen hebt. Bij een arrangement 'moderne kunst' gaat de route langs - en de informatie over - de moderne kunst collecties van de musea en interessante objecten die men buiten tegen komt (zie www.Musemo.nl ). De presentatie laat voorbeelden zien van hoe Abel Adventures gezamenlijk met erfgoedpartijen toeristische arrangementen maakt die leiden tot meer bezoekers. Abstract Pim Betist Je eigen SellaBand; Hoe u participatie marketing toe kunt passen in uw eigen markt "De visie achter sellaband.com, een bedrijf waar we in Nederland trots op mogen zijn, en de schitterende audio-visuele mogelijkheden van deze website die Pim optimaal benut, geven zijn workshop een bijzondere uitstraling. Het leuke is vooral dat je helemaal niet het gevoel hebt dat je naar een bedrijfspresentatie zit te luisteren, maar dat je meer het gevoel krijgt onderdeel te zijn van een geweldig jongensboek, waarin de muzikanten de helden zijn." Arko van Brakel, Internet ondernemer. Pim Betist legt in zijn workshop "Je eigen SellaBand" uit waarom crowdfunding en cocreatie hoekstenen vormen van de nieuwe economie. Hij deelt de lessen die hij leerde met SellaBand en motiveert zijn publiek om na te denken hoe u elementen van "participatie marketing" toe kunt passen in uw eigen markt en industrie. Pim Betist studeerde bedrijfskunde in Groningen. Vervolgens werkte hij voor Heineken in New York en Koninklijke Shell in Nederland. Na 3 jaar besloot hij genoeg gezien te hebben van de corporate wereld. Hij gaf zijn baan op om zijn droom te realiseren: de consument aan de macht in de muziekindustrie. Hij richtte SellaBand op, de website waar muziekliefhebbers kunnen investeren in onbekend talent. Sinds de lancering in augustus 2006 hebben bijna 30 artiesten het magische bedrag van $50,000 opgehaald waarmee zij met experts uit de muziekindustrie een professioneel album konden opnemen. Consumenten investeerde voor meer dan 2,5 miljoen dollar in onbekende artiesten uit meer dan 60 landen. Dit "crowdfunding" principe heeft meer ondernemers geïnspireerd. Consumenten bundelen tegenwoordig online hun krachten om samen voetbalclubs op te richten (myfootballclub.co.uk), bier te brouwen (beerbankroll.com), films te produceren (indiegogo.com, swarmofangels.com) en steunen massaal via het web hun favoriete presidentskandidaat. Hoe ver reikt deze trend? In welke markten zou het SellaBand model ook kunnen werken? Is het een oplossing voor de kredietcrisis? Kom naar de workshop en ontdek nieuwe bedrijfskansen. Bio Pim Betist (Sellaband)
Pim Betist gaf een baan bij Shell op om de platenindustrie uit te dagen. Hij richtte samen met twee mensen die gelouterd waren in de muziekindustrie, Sellaband.com op. Daarmee biedt hij artiesten en bands de kans om fans - 'believers' - aandelen te laten kopen in een op te nemen album. Betist zet met SellaBand de industrie op z'n kop door de keten te veranderen. Hij heeft binnen de traditioneel ingestelde muziekwereld bij uitstek een directmarketingconcept neergezet, waarbij artiesten en fans rechtstreeks met elkaar in contact kunnen komen. Abstract Keesjan Deelstra 28
Meer bezoekers? Schakel Google in! De wereld van Google, Universal Search en zoekmachine marketing Online marketing, en met name zoekmachinemarketing, neemt een steeds belangrijkere plaats in om traffic naar de website te genereren. Zoekmachinemarketing kan u veel (digitale) bezoekers opleveren, maar voor het opzetten van een geslaagde zoekmachine marketing campagne is het zaak dat u goed weet welke zaken belangrijk en onbelangrijk zijn om hoog te scoren in zoekmachines. We zullen stilstaan bij Universal search van Google: naast website optimalisatie zullen optimalisatie van video, audio, plaatjes, kaarten en nieuws steeds belangrijker worden voor een optimale zoekmachine campagne. Daarnaast kunt u Google diensten integreren in uw website om daarmee de gebruikerservaring te verbeteren. Hoe zet u deze middelen in voor uw erfgoed? Keesjan Deelstra, InternetEffect zoekmachinemarketing Bio Keesjan Deelstra (InternetEffect)
Keesjan Deelstra is eigenaar van InternetEffect zoekmachine marketing en schrijver van het handboek Zoekmachine Marketing. Keesjan Deelstra (1966) studeerde Sociale Geografie in Amsterdam en vond zijn stek uiteindelijk in de internetwereld. Zijn kennis over het onderwerp deed hij op tijdens het ontwikkelen van het e-commercetraject voor zijn trainingsbureau. Keesjan vond dit alles zo interessant dat hij besloot zijn kennis en ervaring op het gebied van zoekmachinemarketing tot zijn ‘core business’ te maken. Hij adviseert bedrijven als de Rabobank, het Kadaster, Zwitserleven, Friesland Foods en Agis over hun searchstrategie en ontwikkelde de webbased zoekmachine optimalisatie SEO toolkit SeoEffect voor het midden- en kleinbedrijf. Daarnaast helpt hij bedrijven met hun online marketing via Screenborn online marketing en staat hij aan de basis van startup Buzzenger. Keesjan Deelstra spreekt op congressen over search, geeft workshops bij Mediaplaza, zat in de jury van het Nederlandse congres over zoekmachinemarketing ‘speld in de hooiberg’ en blogt voor Marketingfacts. Hij is getrouwd met Tessel en is trotse vader van Sacha en Suja.
Presentatiesessie 4: Location based media Beschrijving: Draagbare, draadloze apparatuur maakt het mogelijk om waar en wanneer je maar wilt informatie op te vragen en te delen met anderen. Maar de informatie kan ook gekoppeld worden aan een plaats, door middel van bijvoorbeeld GPS. Door plaatsgebonden informatie te voorzien van coördinaten kunnen historische, sociale of geografische betekenissen aan een plek toegekend worden, die de voor de gebruiker van waarde kunnen zijn. Location Based Media bieden ongekende mogelijkheden voor erfgoed. Maar wat moeten de erfgoedinstellingen daarvoor doen?
29
Voorzitter: Bio John Leek (Beeld en Geluid)
John Leek studeerde opleidingstechnologie (HvA) en instructional design en mediadidactiek (UvA). Studeerde af op visual imagery en Nintendo Games (1994). Werkte na een lerarenopleiding ruim tien jaar als mentor / av-trainer met jongeren in Amsterdam (schooldropouts). Was 7 jaar betrokken bij de ontwikkeling en realisatie van de educatieve concepten van NEMO (1994-2000), waarna hij vertrok naar Beeld en Geluid. Is daar sinds 2000 verantwoordelijk voor concepten en programma’s rond informeel leren en media alsmede voor het programma Mediawijsheid. Abstract Jeroen Dekkers OpenStreetMap maakt vrije geografische data zoals plattegronden beschikbaar voor iedereen. Het project is begonnen omdat de meeste kaarten wettelijke of technische beperkingen hebben op het gebruik, daarmee mensen tegenhouden om de data te gebruiken op creatieve, productieve en verrassende manieren. OpenStreetMap kan iedereen gebruiken, aanpassen en weer verder verspreiden. Daarvoor is er naast de kaartdata ook een heel scala aan Vrije Software ontwikkelt om die data te kunnen gebruiken. Bio Jeroen Dekkers (OpenStreetmap)
Jeroen Dekkers is student Technische Wiskunde aan de TU Delft en is daarnaast penningmeester van stichting Vrijschrift. Hij is al jaren actief in de Vrije Software wereld en begin 2007 was hij een van de mensen die is begonnen met OpenStreetMap. In 2007 was hij ook de projectleider van het OpenStreetMap project van Digitale Pioniers. Abstract Wouter Gijsbertsen Erfgoed 2.0 te beleven door meer mobiele gebruikers Het aantal gebruikers van GPS-diensten op een mobiel groeit enorm. Erfgoedinstellingen kunnen hierop inspelen door gebruikers op hun mobiel de historische, sociale en geografische waarde van de locatie te laten beleven. Gebruikers kunnen op hun beurt deze beleving verrijken door kennis, verhalen, video’s en foto’s te verbinden aan geo-coördinaten, en dit delen met andere gebruikers. Daarnaast kunnen erfgoedinstellingen meer mobiele gebruikers bereiken door krachten op internet en mobiel te bundelen met instellingen voor o.a. regio promotie en toerisme. Tijdens de presentatie zullen wij een web 2.0 concept laten zien die Points of Interest via internet en mobiel bereikbaar 30
maakt, de beleving van Erfgoed op locatie versterkt en samenwerking op internet en in de regio bevorderd. Bio Wouter Gijsbertsen (Cliptoo)
Wouter Gijsbertsen (1971) is na zijn studie International Marketing Management, 15 jaar werkzaam geweest bij diverse internationale software leveranciers. Bij deze softwarebedrijven beklede hij marketing & sales management posities in binnen- en buitenland. Hij is momenteel werkzaam als directeur en eigenaar van het softwarebedrijf Cliptoo BV, te Barneveld. Dit softwarebedrijf ontwikkelt een standaard web 2.0 internet en mobiel platform voor het digitaal bereikbaar maken van culturele en toeristische points of interest, toegepast o.a. in de sectoren (plattelands) toerisme, cultuur en regio promotie. Abstract Dick van Dijk Binnenste buiten Waag Society heeft diverse projecten gerealiseerd waarbij de locatie van een gebruiker een essentieel onderdeel is. Voorbeelden hiervan zijn het mobiele geschiedenisspel Frequentie 1550 en het educatieve platform Games Atelier. Daarnaast heeft Waag Society verhalende projecten ontwikkeld die de nadrukleggen op het verzamelen van verhalen en het creëren van (sociale) netwerken rondom die verhalen. Voorbeelden hiervan zijn de Verhalentafel, het Register van de dag van Gister en het Wisselkabinet.Op basis van deze ervaring wordt in het Location Based Heritage programma i.s.m. de museale sector een de applicatie ontwikkelt die het mogelijk maakt om collecties op locatie toegankelijk te maken. Dick van Dijk gaat in zijn presentatie in op deze museale toepassing van locatiegeboden media, waarbij de stad de tentoonstellingsruimte wordt en nieuwe relaties met bezoekers/gebruikers ontstaan. Bio Dick van Dijk (7Scenes)
Dick van Dijk is conceptontwikkelaar bij Waag Society en verantwoordelijk voor het atelier Narratieve.Waag Society is een Medialab waar naast onderzoek en ontwikkeling naar maatschappelijke innovatie ook ruimte is voor experiment met nieuwe technologie en kunst en cultuur. Het atelier Narrative onderzoekt en ontwikkelt nieuwe manieren van verhalen vertellen en stelt de vraag hoe nieuwe (media)technologie het vertellen zelf beïnvloedt. 31
Afsluitende keynotes: 'Het korte termijn geheugen' Abstract Bill will look at the new technologies and tools that are available and under development, outlining some of trends that are clear, like smaller and more powerful mobile devices, but also speculating about some other possibilities like direct neural input, screen 'wallpaper'and so on. He will consider how the technology changes the possible forms of interaction with collections. Francisco will consider the cultural importance of the 'great divide', where material that was created before 1995 is not present online unless it is explicitly digitised, while now much material is natively in digital form, and ask how this affects curation and the way museums and libraries operate. He will consider how the technology changes the possible forms of the collections themselves. Bio Bill Thompson ('new media dog')
Bill Thompson lives and works in Cambridge, England. He has been a self-employed hack and pundit since leaving The Guardian in 1996. He writes for magazines, newspapers and websites, appears on radio and TV, speaks at conferences and seminars and thinks about the way the network is changing the world. He is the editor of a website for people who work for MPs, a member of the board of the Cambridge Film Trust and on the board of the New Writing Partnership. For more information, read his blog the billblog. Bio Francisco van Jole (journalist)
Francisco van Jole (1960) is internet-journalist van het eerste uur en publiceerde vanaf begin jaren negentig voor onder meer de Volkskrant. Op Radio 1 is van Jole presentator van het wekelijkse programma TROS Radio Online. Hij is columnist bij het mediaprogramma ‘De leugen regeert’ van de Vara. Francisco van Jole heeft drie boeken over de relatie tussen internet en samenleving gepubliceerd en houdt een weblog op zijn eigen site www.2525.com.
Wrap-up Bio Guus Lange (RACM)
32
Guus Lange (1949) studeerde Kunstgeschiedenis, Culturele Antropologie en Prehistorie aan de Universiteiten van Utrecht and Groningen. Zijn interesse ligt in grote sociaal-economische ontwikkelingen („revoluties“), en hun effect op het dagelijkse leven en de maatschappij. Een tweede lijn van interesse is het gebruik van computers in automatische classificatie en patroonherkenning in grote gegevensverzamelingen. De twee lijnen komen samen in zijn dissertatie ‘De Horden near Wijk bij Duurstede : plant remains from a native settlement at the Roman frontier : a numerical approach’ Lange, 1988). Sinds zijn benoeming 1989 bij de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek was hij eerst medewerker en later hoofd van de computerafdeling. In 1999 werd hij hoofd van de afdeling veldarcheologie, de ecologische en conserveringslaboratoria en de afdelingen voor cartografie en publicaties.In 2002, als senior onderzoeker, stond hij aan de wieg van het project Nationale Referentiecollectie. In de nieuwe organisatie van de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten - RACM (2006) zette hij dit werk als senior gegevens en kennismanager/projectleider voort. Het project wil beleidsvorming, onderzoek en onderwijs verbeteren door gestandaardiseerde basiskennis inter-operabel en transparant aan te bieden aan een brede gebruikersgroep. Lange is sinds 2005, samen met Prof. Eric Postma van de universiteit van Tilburg, projectleider van het deelproject RICH, onderdeel van het NWO-programma CATCH, dat zich met name richt op beeldherkenning. Hierin werken de computerwetenschappen samen met de belangrijkste erfgoedinstellingen om geavanceerde informatietechnologie in het domein van media en cultuur te brengen. Hij is secretaris van het CAA-congres – Computer Applications and Quantitative Methods in Archaeology.
33
Zie www.den.nl voor alle conferentie-informatie.
34
