Speurtochten voor kinderen tot 9 jaar
(Versie: oktober 2012)
Op een kinderfeestje of vrije dag is het leuk om een speurtocht te doen, binnen of buiten. Dat kan zonder enige voorbereiding, of je gaat er (samen) een avondje voor zitten en organiseert een thema-tocht waar nog weken over nagepraat wordt... Place de la Famille helpt je graag op weg met enkele ideeën die je kunt aanpassen/ combineren naar de leeftijd/ interesses van de kinderen, de voorbereidingstijd die je er in stopt en het seizoen/ de locatie. Veel plezier! Heb jij een aanvullend of heel ander speurtocht(idee)? Ze zijn van harte welkom bij
[email protected]. We laten zeker even horen wat we er van vinden/ wanneer jouw idee is toegevoegd!
Zoek de knuffel speurtocht Trefwoorden: grappig, modern, fantasie Locatie Binnen en eventueel rond het huis Nodig
Fototoestel, printer, enveloppen
Uitleg
Vertel de kinderen dat je een knuffel kwijt bent en vraag of ze mee willen helpen zoeken. Je weet nog waar je 'em de laatste keer gezien hebt... daar vinden de kinderen een envelop met daarin een foto van de knuffel op een ANDERE locatie. Op de achterkant legt de knuffel uit waarom ie niet is blijven zitten op de EERSTE locatie. De kinderen gaan op zoek naar de VOLGENDE locatie met behulp van de foto en vinden daar weer een envelop. Op de laatste plek staat de knuffel. Voorbeeld: in de koelkast verstop je een foto waarop de knuffel voor de televisie zit. Op de achterkant van deze foto (gevonden in de koelkast!) staat: “Hier vond ik het veel te koud!”. Terwijl jij dit voorleest, zien de kinderen de voorkant van de foto. Zij zullen roepen “Hij is televisie gaan kijken!”. Maar daar ligt weer een envelop met volgende foto.
Vooraf Maak en print 10 foto's van dezelfde knuffel die zich in de koelkast, in de badkamer, in jouw bed, in de boekenkast, voor de televisie, etc.. bevindt. Bedenk in welke volgorde je de foto's gaat verstoppen en schrijf een tekst op de achterkant van de foto die NIET hoort bij de FOTO, maar WEL hoort bij de LOCATIE waar de foto gevonden wordt. Het is er te koud/ te donker, niks op de TV, kan niet lezen, het bed is te groot, het aanrecht te hard, etc.. Tips
Je kunt deze tocht, als kinderen kunnen lezen, ook doen met woorden op een briefje. In de koelkast ligt een briefje waarop staat 'zoek in de badkamer', etc.. Zelfde principe, veel minder voorbereiding. Je kunt dan een schat zoeken, of een voorleesboek, of de stroop voor op de pannenkoeken. Let op dat de kinderen de knuffel of schat niet al vinden tijdens de tocht! Het voelt onlogisch dat de foto of de woorden op een briefje over de VOLGENDE locatie gaan.. en dit gaat dus vaak fout. De enveloppen niet dichtplakken, vooraf zelf de tocht lopen, eventueel dan de tekst pas schrijven.
Herfst speurtocht Trefwoorden: buiten, bewegen, verzamelen Locatie Bos, park, laan met bomen. Volg een bestaande route of loop een bekend rondje. Nodig
Herfst, per kind een plastic zak om spullen te verzamelen, opdracht enveloppen, evenveel als het aantal kinderen of 2 per kind, rietjes.
Uitleg
In de herfst verzamelen de eekhoorns nootjes voor de winter, jullie gaan mooie bladeren, nootjes, mos en takjes verzamelen, om een mooie herfst tafel te maken (dienblad met hoge rand, eventueel een pompoen of enkele sier pompoenen erbij) en tussendoor zijn er verschillende opdrachten. Laat ieder kind een kaartje trekken met een nummer of een dier erop, dit gaat in zijn eigen plastic verzamelzak. Pak tijdens de wandeling steeds een opdrachten envelop waarop een nummer of dier getekend is. Het kind met dat kaartje krijgt bij die opdracht een taakje/ mag het voordoen, etc.. Vraag: “Wie was de egel/ nummer 3?” Helpt jou bij het verdelen van de aandacht.
Vooraf Vraag de kinderen een warme jas en eventueel regenlaarzen mee te brengen. Bedenk vooraf waar je gaat lopen en waar je welke envelop gaat openmaken (zorg er voor dat de envelop met de opdracht over de eikels, in de buurt van een eik wordt geopend! Etc.). Voorbeelden van opdrachten: • Iedereen zoekt twee stokjes. Zet je verzamelzak open op de grond. Pak met de stokje 3 of meer hele mooie blaadjes op en doe ze in de zak, zonder ze aan te raken en zonder ze te beschadigen! • Iedereen zoekt vijf eikels/ kastanjes, intussen trek jij twee strepen op de grond, met een meter ertussen. Kinderen zetten hun verzamelzak achter de ene streep, gaan staan achter de andere streep en proberen de nootjes in de eigen zak te gooien. • Herfstliedjes zingen: “Op een grote paddestoel...” Welke liedjes hebben de kinderen op school geleerd? Of bedenk samen een herfstliedje op de melodie van Vader Jacob. • Iedereen zoekt een stevig, schoon blaadje. Trek een streep voor start en finish (5 meter). Deel rietjes uit en oefen met het opzuigen en vasthouden van het blaadje. Het hoeft geen wedstrijd te zijn (help elkaar!) of kan uitgebouwd worden tot een estafette waarop één blaadje via de open hand wordt doorgegeven. • Vallend blad. Jij pakt 1 groot blad, de kinderen leggen een steentje, nootje of stokje op de plek waar zij denken dat het blad gaat neervallen. Laat het blad vallen vanuit een gestrekte arm boven je hoofd. Of: de kinderen proberen het blad op te vangen. • Jij zoekt per kind een natuurlijk voorwerp dat geluid maakt (bijvoorbeeld een tak die knakt, fluiten op het hoedje van een eikel, ritselen met bladeren), ieder kind raadt zijn geluid. • Kom je langs een grote hoop met bladeren? Laat één kind in het midden zitten met de ogen dicht, een ander kind loopt om hem heen en staat stil. Het kind in het midden wijst waar hij denkt dat de ander is. Of verstop een 'schat' in de hoop met bladeren, zoals een zak met eierkoeken of losse tennisballen. Zoeken maar! • Laat ieder kind op de grond iets uitbeelden of maken met stokjes etc. die hij in het bos vindt. Dit in een lange rij, allemaal tegelijk. Je kunt iedereen een kaartje geven met een woord of afbeelding (huis, kerstboom, flat, schoen, wip, glijbaan, boot) en samen raden, of iedereen maakt een kunstwerk wat hij presenteert.
Tips
Lekker voor onderweg: warme chocomel uit een thermoskan en een zakje 'notenmix': meng hiervoor noten, pinda's, rozijnen, popcorn, M&M's en/of gedroogde schijfjes banaan. Serveer in een kartonnen bekertje of puntzakje. Leuk om uit te breiden met een uurtje knutselen thuis. Als je dat ziet zitten, houdt daar dan rekening mee bij de opdrachten die je kiest. Voorbeelden van herfstknutsels: • mannetje of bloem maken van eikels en lucifers; • bladeren krassen met (kleur)potlood: bladeren met de nerven naar boven, onder een wit papier op tafel leggen of sponsen: blad met gladde kant naar boven op een wit papier, met spons (verdunde waterverf) op de randen van het blad 'stempelen'. Eventueel met meerdere kleuren. Bladvorm blijft wit. • Boekenlegger maken: mooiste blad met mooiste kant op plakplastic leggen, gekleurd of wit karton er op drukken, rondom uitknippen. Ketting: in plaats van karton, nogmaals plakplastic. Boven twee gaatjes perforeren, touwtje ertussen. Gebruik hiervoor kleine (bloem)blaadjes. • Slinger van vogelvoer: rijg popcorn, in het bos gevonden rozenbottels (uitkijken voor doornen!) en pelpinda's aan een draad (naald met stompe punt!). • Knip uit oude vensterenveloppen de cellofaanvenstertjes met rond het venstertje nog 1 cm envelop. Deze randen kunnen versierd worden. Maak op een stevig (gekleurd) Aviertje een herfstcollage waarbij je onder de venstertjes takjes, blaadjes etc. tekent en/of plakt.
Grote Stappen speurtocht Trefwoorden: eenvoudig, zoeken, volgen Locatie Binnen of in een (speel)tuin/ park Nodig
Een stapel voorwerpen ('blokjes') die je goed kunt zien liggen en die niet wegwaaien bv. go-gootjes, sjoelstenen, vorkjes of kleurpotloden.
Uitleg
Eén van de kinderen zet ongezien door de volgers de speurtocht uit. Hij legt een blokje op de grond, neemt een grote stap en legt daar het volgende blokje op de grond, tot zijn tas leeg is. Leuk: onder een stoel, tafel of schommel door, een glijbaan op en af, langs een hek of het aanrecht waar de blokjes op zijn gezet, etc.. Steeds moet het volgende voorwerp te zien zijn. Eindigt met een stapeltje van de laatste 3 blokjes en verstopt zich in de buurt als hij dat wil. De volgers verzamelen de blokken in hun tas en zoeken degene die de tocht heeft uitgezet (of jij zorgt voor een te vinden 'schat').
Vooraf Stop de blokjes in een makkelijk tasje (grote opening). Pak nog een makkelijk tasje voor de volgers. Tips
Een gebied aangeven waar het kind dat de tocht uitzet, binnen moet blijven. Knikkers zijn niet geschikt als blokje, vanwege het val gevaar. Eventueel per volger een eigen tasje en dan om de beurt het volgende blokje laten zoeken. Als jij zelf de tocht uitzet, kun je ook een heel lang touw gebruiken, dat je om bomen, onder de bank door, over de glijbaan laat lopen. Kinderen kunnen het touw vasthouden of rond een stokje terug opdraaien.
Foto speurtocht, route vooraf NIET bekend Trefwoorden: kijken, herkennen, richtingsgevoel Locatie Buiten. Nodig
Digitaal foto toestel, printer, iets wat een richting aangeeft
Uitleg
Deelnemers krijgen een stapel foto's mee voor onderweg, waarop een herkenbare situatie is afgebeeld en een persoon/ knuffel/ pijl die wijst hoe kinderen verder moeten lopen (evt. fotoshoppen). Bij een fotopunt aangekomen gaan de kinderen staan waar de fotograaf stond toen hij de foto maakte, zodat een pijl naar rechts op papier, in het echt rechtdoor of naar links kan betekenen. Er kan ook een teken zijn dat 'traktatie', 'opdracht' of 'vraag beantwoorden' betekent.
Vooraf De foto's maken (knuffel of pijl meesjouwen!) en setjes uitprinten. Tips
Deze foto speurtocht is goed te combineren met de ideeën uit de andere speurtochten (vragen en opdrachten in een thema bijvoorbeeld). Of plan een pauze in een speeltuin, of neem een spelblik mee. Weet je niet wat dat is, check www.placedelafamille.nl bij 'speuren en spelen'.
Foto speurtocht, route bekend Trefwoorden: kijken, associaties, ontdekken Locatie Duidelijke route voor de kinderen, bijvoorbeeld loop naar school en terug, heenweg langs de supermarkt, terugweg door het park. Nodig
Digitaal foto toestel, printer
Uitleg
1. Kinderen krijgen een stapel foto's mee voor onderweg, leggen die in de juiste volgorde. Hoe bekender de buurt/ hoe ouder de kinderen, hoe meer je kunt inzoomen op een détail (bijzondere brievenbus of tuinkabouter bv.). Je kunt helpen door te zeggen 'hier is één van de foto's gemaakt, maar welke?' 2. Foto's liggen in de juiste volgorde, maar zijn 's nachts (in het donker) genomen! Of het is steeds de schaduw van iets. Of print ze zwart-wit of met ander effect. Herkennen de kinderen alles wat er op de foto's staat? 3. Foto's liggen in de juiste volgorde, erop staan bekende gebouwen in de route en een détail van dat gebouw. Kinderen lopen naar het gebouw toe en geven op de foto van het gebouw aan waar het détail zich bevindt. 4. Foto's liggen in de juiste volgorde. De kinderen gaan staan waar de fotograaf stond toen hij de foto maakte en beantwoorden vervolgens een vraag waarop ze het antwoord in het echt kunnen ZIEN. Bv. Wat is de kleur van de voordeur van het huis waar je nu met je rug naar toe staat? Hoeveel bomen staan er voor deze winkel? etc.
Vooraf De foto's maken en uitprinten, evt. meerdere setjes. Route bepalen. Tips
Een foto speurtocht is juist leuk in een bekende buurt, omdat de kinderen dingen zien die hen niet eerder waren opgevallen. Dat is ook praktisch omdat de route vooraf al een keer gelopen moet worden met een foto toestel. Let op: het is (qua concentratie) al snel te moeilijk dus weinig afstand tussen de foto's en kleine kinderen op tijd een hint geven (je kunt een fluitje meenemen en afspreken dat er dan iets te zien is).
Kaart en Kompas speurtocht Trefwoorden: Old School, leerzaam, richtingsgevoel Locatie Park of grote speeltuin, auto- en liefst ook fiets-vrij. Nodig
Prints van Google earth of kopie van plattegrond van het park, of zelf getekende 'schatkaart' van het park. Eventueel ook nog een grotere kaart, waar het park herkenbaar opstaat. Een grote gele, groene en rode stip van niet te dun papier. Gele, groene en rode stift. Minimaal 1 kompas, evt. een App maar het liefst een echte.
Vooraf Maak m.b.v. Google earth een print van het park, zo ingezoomd dat kinderen herkenningspunten hebben zoals een vijver of speeltoestel. Plak op de plattegrond een print van een kompas in de juiste richting. Zet op herkenbare, veilige plaatsen (afvalbak, bankje, glijbaan... geen bushalte of fietspad!) op de kaart één gele, rode en groene stip. Zet ook nog enkele blauwe stippen op herkenbare, veilige plaatsen zoals een picknicktafel. Uitleg
Ga nog niet op een plaats staan waar zich een stip bevindt. Neem de tijd om samen de kaart te bekijken. Waar zijn we nu? Staat dat hoge gebouw/ de vijver ook op de kaart? Wat is het Noorden op de kaart? Hoe werkt een kompas? Laat de kinderen met behulp van het kompas met hun neus naar het Noorden gaan staan. Kijkt iedereen dezelfde kant in? Waar is nu dan het Zuiden? Waarvoor dient een kompas? Bekijk de gekleurde stippen op de kaart, en leg in het echt een gele, rode of groene stip op bv. de prullenbak. Vertel dat een vliegtuig nu de stippen zou kunnen zien zoals ze op de kaart staan! Ga op een gele stip staan en bepaal met behulp van het kompas hoe je de kaart moet houden. En ligt de rode stip nu in het Zuiden of in het Oosten? En hoeveel stappen dan? Draai het om: 'Als je 10 stappen naar het Noorden zet, en dan 10 stappen naar het Westen, bij welke blauwe stip kom je dan?'. Dit kun je op de kaart of in het echt doen. Je kunt de stippen op een nieuwe plaats leggen en ze op de kaart toevoegen, je kunt een korte route uitzetten richting een bankje waar je iets trakteert (daar staat op de kaart een blauwe stip op), etc.. Of op een grotere kaart het park terugzoeken en misschien ook enkele huizen of de scholen van de aanwezige kinderen. Laat hen van te voren gokken in welke richting zij wonen.
Tips
Deze speurtocht vraagt om voorbereiding en begeleiding van meerdere volwassenen. Idee voor feestje: Geef alle kinderen na afloop een kompasdiploma of een kartonnen medaille die er uitziet als een kompas (evt. samen knutselen, dat je de letters NZOW al klaar hebt liggen). Voor kinderen van 8 jaar en ouder (eventueel hele gezinnen) kun je bovenstaande ook in het groot doen, de kinderen laten fietsen met behulp van een (fiets)kaart. Er een quiz in verwerken met meerkeuzevragen op ieder kruispunt, waarbij antwoord A betekent 'Naar het Noorden' etc. Er moet natuurlijk wel een volwassene mee fietsen! Vragen kunnen over 'kaartlezen' gaan: wat voor kleur is een rivier op een kaart? Wat is de legenda? Welk van deze tekentjes betekent 'Station'? Als je nu naar het Noorden kijkt, welke plaats ligt daar? Etc..
Sprookjes (of ander thema) ketting-speurtocht Trefwoorden: rijgen, links/rechts, thema Locatie Buiten, in de wijk, een bos of park met veel kruispunten. Nodig
Voor ieder kind een touwtje (veter) om een ketting te maken, per kind 20 (houten) kralen (die zij mogen houden?). Vragen over sprookjes of populair filmverhaal/boek, fluitje. Doe bv. de rode, gele en roze kralen per kleur in een los zakje en de overige kralen in een grote, andere zak.
Uitleg
Iedere keer als jij fluit, staan alle kinderen stil (of springen de kinderen in een kring om jou heen). Ze krijgen dan allemaal een kraal, in dezelfde kleur. Rood betekent 'op de volgende kruising naar rechts”, geel naar links, roze rechtdoor. Of ze krijgen een opdracht. Als die lukt, kiest iedereen een kraal uit de grote zak. Zo rijgen de kinderen ieder hun eigen ketting.
Vooraf Zet zelf een route uit. Bedenk 10 vragen en opdrachten, bijvoorbeeld over sprookjes. Of speel een bekend verhaal na door die in 10 stukjes te knippen (maak een samenvatting van 10 zinnen, dat helpt! Bedenk bij ieder stukje een vraag of opdracht). Je kunt ook zelf een verhaal verzinnen, waarbij de kinderen iemand helpen die niet kan tellen of de kleuren niet kent. Dan gaan de vragen en opdrachten daarover. Voorbeelden voor sprookjestocht: Laat de kinderen een stukje lopen in de grootste laarzen die je kunt vinden; laat ze geblinddoekt een appel eten (raad wat je eet, en het sprookje); laat hen met steentjes een pad uitleggen voor de groep; Wat vraagt de boze stiefmoeder van Sneeuwwitje aan de spiegel? Hoe zou Assepoester dansen als ze haar glazen muiltje vóór het bal verloren had? Hoet heet het zusje van Hans? Tips
Zorg dat er niet te veel verschil is tussen de kralen, zodat het niet te lang duurt om een kraal te kiezen. In plaats van een fluitje kun je een trommel, fietsbel, etc. meenemen. Als een kind geen ketting voor zichzelf wil maken, kan hij deze misschien na afloop weggeven? Knutsel idee: doosje versieren om ketting in op te bergen. Onderweg een ketting trakteren gemaakt van een dropveter waar ronde chips aan is geregen. Een ketting-speurtocht kun je van te voren uitzetten (dan geef je iedereen een ketting en de kleurcode), maar als er één kruispunt over het hoofd wordt gezien gaat het helemaal mis. Bovendien is een voordeel van het onderweg uitzetten dat je de tocht eventueel wat korter of langer kunt maken dan je vooraf had gedacht.
