1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres Dit lesmateriaal is gemaakt...
CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie
Webadres
http://maken.wikiwijs.nl/62210
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.
Waar komt onze informatie over vroeger eigenlijk vandaan? Er zijn veel soorten bronnen die ons iets vertellen of laten zien van het verleden. Van oeroude voorwerpen tot pasgeschreven boeken. Zonder bronnen is er geen bewijs voor al die mooie verhalen! Aan het eind van deze opdracht: Weet je welke soorten bronnen er zijn voor onze kennis over vroeger. Begrijp je hoe belangrijk het is om bronnen goed en kritisch te onderzoeken. Kun je zelf voorbeelden van bronnen zoeken voor een werkstuk over het verleden.
Eindproduct-Beoordeling
Eindproduct
Pagina 2
Soorten bronnen hv123
Als eindproduct van deze opdracht maak je een document met afbeeldingen (foto's) van belangrijke bronnen bij een zelfgekozen historisch onderwerp. Beoordeling Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als: de bronnen goed passen bij het onderwerp. de herkomst van de bronnen is opgegeven. bij elke bron wordt verteld welke informatie deze geeft over het onderwerp. de bronnen duidelijk en overzichtelijk zijn afgebeeld. de toelichting is geschreven in goed Nederlands, zonder spelfouten.
Werkwijze
Groepsgrootte
Deze opdracht doe je samen met een medeleerling. Benodigdheden Geen bijzonderheden. Tijd Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Pagina 3
Soorten bronnen hv123
Aan de slag Stap1
Hiërogliefen
We beginnen met een voorbeeld van een beroemde bron, die ons veel nieuwe informatie gaf over het oude Egypte. Napoleons leger was in 1799 in Egypte. Toen zijn soldaten aan het werk waren bij een oud fort, ontdekten ze onder het zand een oeroude, zwarte steen van graniet. De steen was van boven naar onder bedekt met drie verschillende stukken tekst. De bovenste twee teksten kon niemand lezen: het waren twee soorten oud-Egyptisch schrift dat je ook in de grafkamers en tempels kon vinden. Tot nu toe was niemand er ooit in geslaagd hiërogliefen te vertalen. Maar de derde tekst was goed leesbaar. Deze was in oud-Grieks geschreven. De Franse professor Champollion ging de drie teksten vergelijken. Er moest toch ongeveer hetzelfde staan! Na heel veel studie en hulp van anderen kon hij met behulp van de Griekse tekst de oude hiërogliefen vertalen. Voor het eerst konden mensen echt lezen wat de oude Egyptenaren hadden geschreven! Soorten bronnen Tegenwoordig weten we heel veel over het leven van de oude Egyptenaren, dankzij de ontdekking van de steen van Rosette. Deze steen is nu nog te zien in het British Museum in Londen. De steen van Rosette is een geschreven bron: hij is bedekt met tekst. Uit het oude Egypte kennen we ook veel ongeschreven bronnen, zoals piramides, mummies, stenen messen enz. Deze geven ons ook informatie, maar lang niet zoveel als geschriften. De steen van Rosette is ook een primaire bron: hij komt uit de tijd zelf waar de tekst over gaat. Primair betekent: eerste. Er zijn ook veel secundaire bronnen over Egypte: dat zijn bronnen die later zijn geschreven, zoals een boek over Egypte uit 2002. Dat boek gaat wel over het oude Egypte, maar is niet in die tijd gemaakt zoals de steen van Rosette. Secundair betekent: tweede.
Stap2
Pagina 4
Soorten bronnen hv123
Bekijk de volgende foto's van historische bronnen goed
Vraag je bij elke bron af: is dit een primaire of een secundaire bron? Is dit een geschreven of een ongeschreven bron?
Een geraamte. Wat voor soort bron? ongeschreven primaire bron geschreven primaire bron ongeschreven secundaire bron geschreven secundaire bron
Pagina 5
Een bladzijde uit Darwin’s boek over o.a. het ontstaan van de mens door evolutie. Wat voor soort bron? ongeschreven primaire bron geschreven primaire bron ongeschreven secundaire bron geschreven secundaire bron
Soorten bronnen hv123
Een pot uit de tijd van de hunebedbouwers. Wat voor soort bron? ongeschreven primaire bron geschreven primaire bron ongeschreven secundaire bron geschreven secundaire bron
Een hunebed in Drenthe. Wat voor soort bron? ongeschreven primaire bron geschreven primaire bron ongeschreven secundaire bron geschreven secundaire bron
Pagina 6
Foto van een vrouw die het leven van prehistorische mensen naspeelt. Wat voor soort bron? ongeschreven primaire bron geschreven primaire bron ongeschreven secundaire bron geschreven secundaire bron
Met runenschrift beschreven steen uit de Middeleeuwen. Wat voor soort bron? ongeschreven primaire bron geschreven primaire bron ongeschreven secundaire bron geschreven secundaire bron
Soorten bronnen hv123
Informatie op Wikipedia over de Vikingen. Wat voor soort bron? ongeschreven primaire bron geschreven primaire bron ongeschreven secundaire bron geschreven secundaire bron
Reconstructie van het meisje van Yde, dat is gestorven omstreeks het begin van onze jaartelling en waarvan in 1897 het veenlijk werd gevonden in Drenthe. Wat voor soort bron? ongeschreven primaire bron geschreven primaire bron ongeschreven secundaire bron geschreven secundaire bron
Bespreek je antwoorden met een klasgenoot. Hebben jullie alle bronnen hetzelfde ingedeeld?
Stap3
Toets
Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Soorten bronnen'. De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen. Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score. Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien. De score wordt opgenomen in het volgsysteem. Klik op de knop 'Start' om te beginnen:
Pagina 7
Soorten bronnen hv123
Soorten bronnen kn.nu/5b1xt
1 Bronnen kun je onderverdelen in primaire bronnen en secundaire bronnen. Hieronder worden drie bronnen genoemd. 1. Een in 1897 gevonden veenlijk in Drenthe. 2. Artikel op internet over Egypte. 3. Met runenschrift beschreven steen uit de Middeleeuwen. Welke bronnen zijn primaire bronnen? a. 1 en 2 b. 1 en 3 c. 2 en 3
2 Bekijk de bron. Je ziet een hunebed in Drenthe.
Wat voor soort bron zijn de hunebedden in Drenthe? a. een ongeschreven primaire bron b. een geschreven primaire bron c. een ongeschreven secundaire bron d. een geschreven secundaire bron
3 Over de vikingen vind je veel informatie op Wikipedia.
Pagina 8
Soorten bronnen hv123
Wat voor soort bron is de informatie op Wikipedia? a. een ongeschreven primaire bron b. een geschreven primaire bron c. een ongeschreven secundaire bron d. een geschreven secundaire bron
4 Bekijk de bron. Op de foto zie je een vrouw in prehistorische kleding in het Archeon.
Wat voor soort bron is de foto? a. een ongeschreven primaire bron b. een geschreven primaire bron c. een ongeschreven secundaire bron d. een geschreven secundaire bron
Stap4
Pagina 9
Soorten bronnen hv123
Eindproduct
Kies samen een onderwerp uit het tijdvak van jagers en boeren. Denk bijvoorbeeld aan: Rendierjagers: hoe leefden ze? Hunebedbouwers in Drenthe. Leven na de dood in het oude Egypte. Grotschilderingen in Spanje en Frankrijk. Stonehenge, de geheimen van een monument uit de steentijd. Raadpleeg je boek en je docent voor meer ideeën! Ga nu aan de slag om bronnen te zoeken bij dit onderwerp. Zoek er minstens 12, die je kunt verdelen in geschreven en ongeschreven bronnen, en in primaire en secundaire bronnen. Van elke bron plak je een kopie in je werkdocument. Gebruik 1 bladzijde per bron. Schrijf bij de kopie in je werkdocument steeds: waar je deze bron gevonden hebt. wat er is te zien of te lezen (korte omschrijving). wanneer en waar de bron is gemaakt. wie de maker is (of wat we daarover weten). welke informatie deze bron ons geeft over het onderwerp (ongeveer tien regels maximaal). waarom je denkt dat deze bron betrouwbaar is (max. drie zinnen). Klaar? Check de beoordeling. Lever daarna je document ondertekend met jullie namen in bij je docent.
Pagina 10
Soorten bronnen hv123
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
25 June 2015 om 14:14
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau
VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 2;
Leerinhoud en
Levenswijze van jagers en verzamelaars; Geschreven bronnen ontbreken; De
doelen
tijd van jagers en boeren (tot 3000 v C); Geschiedenis;
